ทฤษฎีบุคลิกภาพของ คาร์ล โรเจอร์

ทฤษฎีบุคลิกภาพ ของ คาร์ร์ ร์ ล ร์ ล โรเจอร์ร์ ร์ร์ (CARL ROGER)

คาร์ล โรเจอร์ (Carl Roger) นักจิตวิท วิ ยากลุ่มมนุษยนิยม ชาวอเมริก ริ า บิดาแห่งการให้ คําปรึก รึ ษาแบบไม่นําทาง (Non-Directive)

1 2 3 4 5 โ ค ร ง ส ร้ า ง ข อ ง บุ ค ลิ ก ภ า พ ข อ ง โ ร เ จ อ ร์ ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ท ฤ ษ ฎี ตั ว ต น 6 ค ว า ม ห ม า ย แ ล ะ ค ว า ม สำ คั ญ ข อ ง แ น ว คิ ด แ น ว ค ว า ม คิ ด ที่ สำ คั ญ แ น ว คิ ด เ รื่ อ ง ธ ร ม ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ก า ร ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ ท ฤ ษ ฎี

ทฤษฎีตัวตน (Self Theory) ผู้ก่อตั้งทฤษฎีนี้ ได้แก่ คาร์ล โรเจอร์ โรเจอร์มีความเชื่อมั่นในตัวมนุษย์อย่างมากว่ามนุษย์เกิดมาพร้อมกับการมองเห็นคุณค่าในตนเอง มีเหตุผลเป็นของตัวเองสามารถตัดสินใจด้วยตนเองได้เชื่อถือไว้วางใจได้และมีความต้องการพัฒนาตนเอง ให้สูงสุดในทุกๆด้านเท่าที่ตนจะทําได้ ซึ่งรวมไปถึงการพัฒนาด้านบุคลิกภาพของตนด้วย ปฏิสัมพันธ์ของการรับรู้ตนเอง (Self) หรืออัตตา หรือฉัน (I) หรือฉัน (Me) ว่าฉันเป็นใครเป็นคนอย่างไร มีคุณค่าแค่ไหนเก่งเพียงใดและมีความสามารถระดับใดซึ่งการรับรู้ตนเองเช่นนี้จะทําให้สามารถแยกออก จากความไม่ใช่ตัวฉันได้ ความหมายและความสำสำสำสำคัคั คั ญคั ญของแนวคิคิ คิ ด คิ ด

คนใกล้ชิดรอบข้าง เช่น พ่อแม่ พี่ น้อง และคนเลี้ยงจะมีความสําคัญต่อการสร้างตัวตนของบุคคลขึ้นมา ดังนั้นคําชม คําวิจารณ์ คําตําหนิ คํายกย่อง รวมทั้งสภาพสิ่งแวดล้อมต่างๆเหล่านี้จะส่งผลให้ เกิดอัตมโนทัศน์ หรือการรับรู้ตนเอง (Self-concept) ทั้งในทางบวกและทางลบได้เสมอ เมื่อบุคคลใด มีการรับรู้ตนเอง หรือ อัตมโนทัศน์ เช่นไร บุคลิกภาพของเขา ก็จะพัฒนาไปตามอัตมโนทัศน์ที่ตน รับรู้เช่นนั้น โรเจอร์เรียกทฤษฎีของเขาว่า “ทฤษฎีตัวตน” ความหมายและความสำสำสำสำคัคั คั ญคั ญของแนวคิคิ คิ ด คิ ด โรเจอร์ มีความเห็นว่า ธรรมชาติของมนุษย์ เป็นสิ่งที่ดีและมีความสำ คัญมากโดยพยายามที่จะพัฒนา ร่างกายให้มีความเจริญเติบโต อย่างมีศักยภาพสูงสุด โรเจอร์ ตั้งทฤษฏีนี้มาจากการศึกษาปัญหาพฤติกรรม ของคนไข้จากคลินิกการักษา คนไข้ของเขา และได้ให้ความสนใจเกี่ยวกับบุคลิกภาพที่เกิดจากสุขภาพเป็น อย่างมาก โรเจอร์เชื่อว่ามนุษย์ทุกคนมีตัวตน 3แบบดังนี้ ตนที่ตนรับรู้ ตนตามความเป็นจริง ตนตามอุดมคติ

โครงสร้ร้ ร้ า ร้ างบุบุ บุ ค บุ คลิลิ ลิ ก ลิ กภาพ ของโรเจอร์ร์ ร์ร์ ประกอบด้วยส่วนสำ คัญ 3 ส่วนคือ 1. อินทรีย์ (The organism) หมายถึง ทั้งหมดที่เป็นตัวบุคคล รวมถึงส่วนทางร่างกาย หรือทางสรีระของ บุคคล (Physical Being) ที่ประกอบด้วย ความคิด ความรู้สึกที่แสดงปฏิกิริยาตอบต่อสิ่งแวดล้อมซึ่งเป็นการ แสดงพฤติกรรมทั้งหมดของบุคคล โดยแสดงพฤติกรรมเพื่อตอบสนอง ความต้องการ (Needs) ที่เกิดขึ้นภายในตัวบุคคล และทำ ให้มนุษย์ มีแรงจูงใจที่จะพัฒนาตนเองไปสู่การรู้จักตนเองอย่างแท้จริง

โครงสร้ร้ ร้ า ร้ างบุบุ บุ ค บุ คลิลิ ลิ ก ลิ กภาพ ของโรเจอร์ร์ ร์ร์ 2. ประสบการณ์ทั้งหมดของบุคคล (Phenomenology Field) ที่เป็นสิ่งที่บุคคลจะรู้เฉพาะตนเท่านั้น และประสบการณ์ของบุคคลนี้ จะมีการเปลี่ยนแปลงและเพิ่มพูนอยู่ตลอดเวลา โรเจอร์ อธิบายว่ามนุษย์อยู่ใน โลกของการเปลี่ยนแปลง ที่มีตนเองเป็นศูนย์กลางเป็นประสบการณ์ที่อาจเกิดจากสิ่งเร้าภายนอกและสิ่งเร้า ภายในตัวบุคคล สามารถแบ่งออกเป็นประสบการณ์ทั้งส่วนที่เกี่ยวข้องกับจิตสำ นึก และจิตใต้สำ นึกของบุคคล ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตของเขา ทั้งเป็นสิ่งที่สื่อสารได้ และทั้งที่สื่อสารไม่ได้ เช่น เด็กร้องไห้เมื่อเห็นสุนัขอาจเกิดจาก เคยถูกสุนัขกัด หรืออาจเคยถูกข่มขู่ให้กลัวสุนัขจนฝังใจ

โครงสร้ร้ ร้ า ร้ างบุบุ บุ ค บุ คลิลิ ลิ ก ลิ กภาพ ของโรเจอร์ร์ ร์ร์ 3. ตัวตน ( The Self ) เป็นศูนย์กลางของบุคลิกภาพ ที่เป็นส่วนของการรับรู้ และค่านิยมเกี่ยวกับตัวเรา ตัวตนพัฒนามาจากกการที่อินทรีย์มีปฏิสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อม เป็นประสบการณ์เฉพาะตน ในการพัฒนาตัว ตนของบุคคลนั้น บุคคลจะพบว่า มีบางส่วนที่คล้ายและบางส่วนที่แตกต่างไปจากผู้อื่น ตัวตนเป็นส่วนที่ทำ ให้ พฤติกรรมของบุคคลมีความคงเส้นคงวา (Consistency) และประสบการณ์ใดที่ช่วยยืนยัน ความคิดรวบยอดของตน (Self-concept) ที่บุคคลมีอยู่

แนวความคิคิ คิ ด คิ ดที่ที่ ที่ สำที่ สำสำสำคัคั คั ญคั ญของเรื่รื่ รื่ อรื่ อง 1. ตัวตนของบุคคล (self) แบ่งออกเป็น 3 แบบ 1.) ตนที่ตนรับรู้ (Perceived Self ; P.S.) คือ ภาพของตนที่ตนเห็นว่าเป็นอย่างไรอาจจะมีหลายแง่หลายมุม ซึ่งอาจจะไม่ตรงกับข้อเท็จจริง หรือตรงตามภาพที่คนอื่นเห็น 2.) ตนตามความเป็นจริง (Real Self; R.S.) คือ ลักษณะตัวตนที่เป็นไปตามข้อเท็จจริง แต่บ่อยครั้งที่ตนมอง ไม่เห็นข้อเท็จจริงของตน 3.) ตนตามอุดมคติ (Ideal Self ; I.S.) คือ ตัวตนที่อยากมี แต่ยังไม่มี ไม่เป็นในสภาวะปัจจุบัน

แนวความคิคิ คิ ด คิ ดที่ที่ ที่ สำที่ สำสำสำคัคั คั ญคั ญของเรื่รื่ รื่ อรื่ อง 2. แกนนำ บุคลิกภาพหรือ ประสบการณ์ (The Organism) บุคลิกภาพของมนุษย์ถูกหล่อหลอมและผลักดันจากประสบการณ์ของบุคคลตั้งแต่แรกเกิดจนจบชีวิต ประสบการณ์จึงเป็นแกนนำ บุคลิกภาพ ประสบการณ์ของบุคคลเป็นสิ่งสำ นึกเฉพาะตน (Phen0menal field) ผู้อื่นจะรู้ได้เฉพาะบางส่วน บางแง่ บางมุมเท่านั้น 3. เป้าหมายในชีวิตของบุคคล โรเจอร์เชื่อว่า มนุษย์ทุกคนปรารถนาเป็นคนดี และต้องการเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์แบบ แต่มนุษย์ไม่สามารถแสดง ธรรมชาติใฝ่ดีได้ เพราะสภาพแวดล้อมไม่เอื้ออำ นวย เขาจึงช่วยเหลือโดย วิธีการทำ จิตบำ บัด Client centered therapy

แนวความคิคิ คิ ด คิ ดที่ที่ ที่ สำที่ สำสำสำคัคั คั ญคั ญของเรื่รื่ รื่ อรื่ อง 4. การพัฒนาบุคลิกภาพ 1. มนุษย์มีธรรมชาติใฝ่ดี 2. เด็กที่ได้รับการอบรมเลี้ยงดูด้วยความรัก เอาใจใส่อย่างบริสุทธิ์จะเป็นเด็กที่มี Self ที่สมบูรณ์ 5. ชีวิตที่ดี (Good life) 1. มีสติสัมปชัญญะ มีความคิดสร้างสรรค์ 2. มีชีวิตที่ไม่ยึดติด อดีตหรืออนาคต 3. ใช้ปัญญาหรือความคิดในการพิจารณาไตร่ตรองการกระทำ ของตนเอง

1 มนุษย์เป็นผู้มีศักดิ์ศรี 2. มนุษย์มีความแตกต่าง 3. มนุษย์มีแรงจูงใจในทางที่ดี 4. พฤติกรรมของมนุษย์ทุกอย่างต้องมีสาเหตุ 5. มนุษย์มีความต้องการ 6. มนุษย์มีความต้องการพัฒนาการชีวิต 7. มนุษย์ต้องการพักผ่อน 8. มนุษย์เป็นสัตว์สังคม 9. มนุษย์ต้องการขนบธรรมเนียมและวัฒนธรรม 10. มนุษย์มีความต้องการ การอยากรู้อยากเห็น แนวคิคิ คิ ด คิ ดเรื่รื่ รื่ อรื่ องธรรมชาติติ ติ ข ติ ของมนุนุนุ ษ นุ ษย์ย์ ย์ย์

ลัลั ลั กลั กษณะของทฤษฎีฎี ฎี ตั ฎี ตั ตั วตั วตน โดยจําแนกตัวตนออกเป็น 3 ลักษณะได้แก่ 1. ตนที่ตนรับรู้ หมายถึง ตัวตนที่เราคิดว่าเราเป็นอยู่ ภาพที่ตนเห็นเองว่าตนเป็นอย่างไร มีความรู้ความสามารถลักษณะเฉพาะตนอย่างไรเช่น สวย รวย เก่ง ต่ำ ต้อย ขี้อาย ฯลฯ การมองเห็นอาจจะไม่ตรงกับข้อเท็จจริง หรือภาพที่คนอื่นเห็น 2. ตนตามความเป็นจริง หมายถึง ตัวตนที่แท้จริง ซึ่งบางคนอาจจะมองไม่เห็นตัวตนที่แท้จริงของ ตนเองแต่อาจจะรับรู้จากคนใกล้ชิดหรือตัวตนตามข้อเท็จจริงแต่บ่อยครั้งที่มองไม่เห็นข้อเท็จจริง เพราะอาจเป็นสิ่งที่ทำ ให้รู้สึกเสียใจ ไม่เท่าเทียมกับบุคคลอื่น เป็นต้น

ลัลั ลั กลั กษณะของทฤษฎีฎี ฎี ตั ฎี ตั ตั วตั วตน 3. ตนตามอุดมคติ หมายถึง ตัวตนที่ตนอยากจะเป็น อยากจะทำ หรือตั้งความคาดหวังไว้ หรือตัวตนที่อยากมี อยากเป็น แต่ยังไม่มี ไม่เป็นในสภาวะปัจจุบัน เช่น ชอบเก็บตัว แต่อยากเก่งเข้าสังคม เป็นต้น ถ้าตัวตนทั้ง 3 ลักษณะค่อนข้างตรงกันมากจะทำ ให้มีบุคลิกภาพมั่นคงแต่ถ้าแตกต่างกันสูง จะมีความสับสนและอ่อนแอด้านบุคลิกภาพ

1. ยึดเด็กเป็นสำ คัญ หรือยึดเด็กเป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้ (Child Center) 2. สนองความต้องการทางกายแก่เด็ก เช่นจัดโครงการอาหารกลางวันให้เด็กได้รับประทาน จัดให้มีน้ำ ดื่มที่สะอาด รวมทั้งจัดบรรยากาศสภาพแวดล้อมที่สะดวกสบาย ต่อการเรียนรู้ 3. จัดบรรยากาศการเรียนรู้ที่ทำ ให้เด็กรู้สึกปลอดภัยทั้งทางกายและจิตใจ 4. ให้ความสนใจและเอาใจใส่เด็กทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน ในฐานะที่เป็นคนๆ หนึ่ง 5. ยอมรับเด็กอย่างไม่มีเงื่อนไขในความแตกต่างของเด็กแต่ละคน 6. เน้นให้แข่งขันกับตัวเองมากกว่า ที่จะแข่งขันกับกลุ่มเพื่อน 7. เน้นให้เกิดแรงจูงใจภายในที่จะเรียนรู้มากกว่าแรงจูงใจภายนอก 8. ช่วยให้เด็กสามารถปรับตนตัวจริง (Real-self) กับตนในอุดมการณ์ (Ideal-self) ให้สอดคลอ้งกน การประยุยุยุ ก ยุ กต ์ใช้ช้ ช้ ท ช้ ทฤษฎีฎี ฎีฎี

ผู้ จั ด ทำ น า ง ส า ว สิ ริ วิ ม ล แ ซ่ แ ต้ ร หั ส นั ก ศึ ก ษ า 6 5 4 1 0 1 0 1 0 1 3 นั ก ศึ ก ษ า ชั้ น ปี ที่ 1 ส า ข า วิ ช า ภ า ษ า ไ ท ย ค ณ ะ ค รุ ศ า ส ต ร์ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ร า ช ภั ฏ ร้ อ ย เ อ็ ด

ขอบคุณค่ะ