พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542

พรบ.การศกึ ษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542

ภูมิพลอดลุ ยเดช ป.ร.
ใหไว ณ วันที่ ๑๔ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๔๒

เปนปท่ี ๕๔ ในรชั กาลปจ จบุ นั
พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกลา ฯ ใหประกาศวา
โดยทเ่ี ปนการสมควรใหมีกฎหมายวา ดวยการศึกษาแหง ชาติ พระราชบัญญตั นิ ม้ี ีบทบัญญัติบางประการเกีย่ วกบั การ
จํากัดสทิ ธิและเสรีภาพของบุคคล ซึ่งมาตรา ๒๙ ประกอบกับมาตรา ๕๐ ของรฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย
บญั ญตั ใิ หกระทําไดโดยอาศยั อํานาจตามบทบัญญัตแิ หงกฎหมาย จงึ ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา ฯ ใหตรา
พระราชบัญญตั ิขึน้ ไวโดยคําแนะนาํ และยินยอมของรัฐสภา ดงั ตอไปนี้
มาตรา ๑ พระราชบญั ญตั ินเ้ี รยี กวา “พระราชบญั ญัตกิ ารศกึ ษาแหง ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒”
มาตรา ๒ พระราชบัญญตั ินใ้ี หใ ชบ งั คับตง้ั แตว ันถัดจากวันประกาศในราชกจิ จานเุ บกษาเปน ตนไป
มาตรา ๓ บรรดาบทกฎหมาย กฎ ขอ บงั คับ ระเบยี บ ประกาศ และคาํ สงั่ อ่ืนในสวนทไี่ ดบัญญตั ิไวแลว

ในพระราชบัญญตั นิ ี้ หรอื ซึ่งขัดแยงกับบทแหงพระราชบญั ญัตนิ ี้ ใหใชพระราชบญั ญัตินแ้ี ทน
มาตรา ๔ ในพระราชบัญญัตนิ ้ี

“การศกึ ษา” หมายความวา กระบวนการเรียนรเู พอื่ ความเจริญงอกงามของบุคคลและสงั คม
โดยการถายทอดความรู การฝก การอบรม การสบื สานทางวฒั นธรรม การสรา งสรรคจ รรโลงความ
กาวหนา ทางวชิ าการ การสรา งองคความรอู นั เกดิ จากการจดั สภาพแวดลอม สงั คม การเรียนรูแ ละปจจยั
เก้ือหนนุ ใหบ คุ คลเรียนรอู ยางตอเนอื่ งตลอดชีวติ

"การศึกษาขั้นพื้นฐาน” หมายความวา การศึกษากอ นระดับอดุ มศกึ ษา
“การศึกษาตลอดชีวติ ” หมายความวา การศึกษาท่ีเกิดจากการผสมผสานระหวา งการศึกษาใน
ระบบ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย เพอ่ื ใหสามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตไดอ ยาง
ตอ เน่ืองตลอดชวี ติ
“สถานศกึ ษา” หมายความวา สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั โรงเรียน ศูนยการเรียน วทิ ยาลัย
สถาบนั มหาวิทยาลยั หนว ยงานการศกึ ษาหรือหนวยงานอืน่ ของรฐั หรอื ของเอกชน ที่มีอาํ นาจหนา ท่ี
หรือมวี ัตถุประสงคในการจดั การศึกษา
“สถานศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน” หมายความวา สถานศึกษาท่จี ัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน
“มาตรฐานการศึกษา” หมายความวา ขอกําหนดเกยี่ วกับคุณลักษณะ คณุ ภาพ ท่ีพงึ ประสงค
และมาตรฐานท่ตี อ งการใหเกิดข้นึ ในสถานศกึ ษาทกุ แหง และเพ่อื ใชเปนหลักในการเทียบเคียงสาํ หรับ
การสง เสรมิ และกํากบั ดแู ล การตรวจสอบ การประเมนิ ผลและการประกนั คณุ ภาพทางการศกึ ษา

“การประกันคณุ ภาพภายใน” หมายความวา การประเมนิ ผลและการตดิ ตามตรวจสอบคณุ ภาพ
และมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศึกษาจากภายใน โดยบุคลากรของสถานศกึ ษานัน้ เอง หรอื โดยหนวยงาน
ตนสงั กัดทม่ี ีหนาที่กาํ กบั ดแู ลสถานศึกษานั้น

“การประกันคุณภาพภายนอก” หมายความวา การประเมนิ ผลและการติดตามตรวจสอบ
คณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษาของสถานศกึ ษาจากภายนอก โดยสํานักงานรับรองมาตรฐานและ
ประเมินคุณภาพการศึกษาหรือบุคคลหรือหนวยงานภายนอกทส่ี าํ นักงานดังกลาวรับรอง เพอื่ เปน การ
ประกันคุณภาพและใหมกี ารพัฒนาคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศกึ ษา

“ผูสอน” หมายความวา ครแู ละคณาจารยใ นสถานศกึ ษาระดับตา ง ๆ
"ครู" หมายความวา บคุ ลากรวชิ าชีพซง่ึ ทาํ หนาทีห่ ลกั ทางดานการเรียนการสอนและการสง เสรมิ
การเรยี นรูข องผเู รยี นดวยวธิ ีการตาง ๆ ในสถานศกึ ษาของทง้ั ของรัฐและเอกชน
"คณาจารย" หมายความวา บคุ ลากรซึ่งทาํ หนา ท่ีหลกั ทางดา นการสอนและการวิจัยในสถานศึกษา
ระดับอดุ มศกึ ษาระดับปริญญาของรัฐและเอกชน
“ผูบริหารสถานศกึ ษา” หมายความวา บุคลากรวิชาชพี ท่ีรบั ผดิ ชอบการบรหิ ารสถานศกึ ษา
แตละแหงของรฐั และเอกชน
“ผบู ริหารการศึกษา” หมายความวา บคุ ลากรวชิ าชพี ท่ีรับผิดชอบการบรหิ ารการศกึ ษา
นอกสถานศกึ ษาตั้งแตร ะดบั เขตพ้นื ทีก่ ารศกึ ษาขน้ึ ไป
“บุคลากรทางการศึกษา” หมายความวา ผูบริหารสถานศกึ ษา ผูบริหารการศกึ ษา รวมทงั้
ผูสนับสนนุ การศกึ ษาซง่ึ เปน ผทู าํ หนาทใ่ี หบรกิ าร หรือปฏิบัตงิ านเก่ยี วเนอ่ื งกับการจดั กระบวนการเรียนการสอน
การนิเทศ และการบริหารการศึกษาในหนวยงานการศึกษาตาง ๆ
“กระทรวง” หมายความวา กระทรวงการศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม
“รัฐมนตรี” หมายความวา รัฐมนตรีผรู กั ษาการตามพระราชบัญญัตนิ ี้
มาตรา ๕ ใหร ฐั มนตรีวา การกระทรวงการศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม รกั ษาการตาม
พระราบญั ญัติน้ี และมอี ํานาจออกกฎกระทรวง ระเบยี บ และประกาศเพ่อื ปฏบิ ตั ิการตามพระราชบัญญตั ิน้ี
กฎกระทรวง ระเบียบ และประกาศนั้น เมอื่ ไดป ระกาศในราชกจิ จานเุ บกษาแลว ใหใ ชบ ังคบั ได

หมวด ๑
บทท่วั ไป
ความมุง หมายและหลักการ

มาตรา ๖ การจดั การศึกษาตอ งเปน ไปเพือ่ พฒั นาคนไทยใหเ ปนมนษุ ยท่ีสมบรณู ท ้ังรางกาย
จิตใจ สตปิ ญ ญา ความรู และคณุ ธรรม มจี ริยธรรมและวัฒนธรรมในการดํารงชีวติ สามารถอยูรวมกบั
ผูอน่ื ไดอ ยางมีความสุข

มาตรา ๗ ในกระบวนการเรียนรูตอ งมงุ ปลูกฝงจิตสํานกึ ทีถ่ กู ตอ งเกี่ยวกบั การเมืองการปกครอง
ในระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมขุ รจู กั รกั ษาและสงเสรมิ สทิ ธิ หนาท่ี เสรีภาพ
ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และศักดิ์ศรคี วามเปนมนุษย มคี วามภาคภมู ิใจในความเปน ไทย
รูจ ักรกั ษาผลประโยชนสว นรวมและของประเทศชาติ รวมทัง้ สง เสริมศาสนา ศิลปะวฒั นธรรมของชาติ
การกีฬา ภูมปิ ญญาทอ งถิ่น ภูมิปญ ญาไทย และความรูอนั เปนสากล ตลอดจนอนุรักษทรัพยากร
ธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ ม มีความสามารถในการประกอบอาชพี รูจักพ่งึ ตนเอง มีความริเริ่มสรา งสรรค ใฝรู
และเรียนรดู วยตนเองอยา งตอ เนอ่ื ง

มาตรา ๘ การจดั การศึกษาใหย ึดหลักดังนี้
(๑) เปน การศึกษาตลอดชีวิตสําหรับประชาชน
(๒) ใหส งั คมมสี วนรว มในการจัดการศกึ ษา
(๓) การพฒั นาสาระและกระบวนการเรยี นรูใหเปน ไปอยา งตอเน่ือง

มาตรา ๙ การจดั ระบบ โครงสรา ง และกระบวนการจัดการศกึ ษา ใหยดึ หลักดังน้ี
(๑) มีเอกภาพดา นนโยบาย และมคี วามหลากหลายในการปฏบิ ตั ิ
(๒) มีการกระจายอํานาจไปสเู ขตพื้นทก่ี ารศึกษา สถานศกึ ษา และองคกรปกครองสวนทอ ง

ถ่ิน
(๓) มกี ารกําหนดมาตรฐานการศกึ ษา และจดั ระบบประกันคุณภาพการศึกษาทุกระดบั และ

ประเภทการศกึ ษา
(๔) มหี ลักการสง เสรมิ มาตรฐานวชิ าชีพครู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศกึ ษา และ

การพัฒนาครู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศึกษาอยา งตอ เนอื่ ง
(๕) ระดมทรัพยากรจากแหลง ตาง ๆ มาใชในการจัดการศกึ ษา
(๖) การมีสว นรว มของบคุ คล ครอบครัว ชุมชน องคการชมุ ชน องคก รปกครองสวนทอ ง

ถน่ิ เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชิ าชีพ สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสงั คมอื่น
หมวด ๒

สิทธแิ ละหนาท่ีทางการศกึ ษา
__________________

มาตรา ๑๐ การจดั การศกึ ษา ตองจดั ใหบ ุคคลมีสทิ ธแิ ละโอกาสเสมอกันในการรับการศึกษา
ขั้นพื้นฐานไมนอ ยกวา สิบสองปท ่รี ฐั ตอ งจัดใหอ ยา งทวั่ ถึงและมีคุณภาพโดยไมเก็บคาใชจ าย
การจัดการศกึ ษาสําหรบั บุคคลซง่ึ มคี วามบกพรอ งทางรา งกาย จติ ใจ สติปญ ญา อารมณ สงั คม
การสื่อสารและการเรยี นรู หรอื มีรา งกายพกิ าร หรือทพุ พลภาพหรือบคุ คลซ่ึงไมสามารถพงึ่ ตนเองได
หรือไมมีผูด ูแลหรือดอ ยโอกาส ตอ งจดั ใหบุคคลดังกลา วมสี ทิ ธแิ ละโอกาสไดร บั การศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน
เปนพเิ ศษการศึกษาสาํ หรับคนพกิ ารในวรรคสอง ใหจดั ตงั้ แตแ รกเกิดหรือพบความพกิ ารโดยไมเ สยี
คา ใชจ าย และใหบ ุคคลดงั กลา วมีสทิ ธไิ ดร ับสิง่ อาํ นวยความสะดวก สื่อ บริการและความชว ยเหลือ

อน่ื ใดทางการศึกษา ตามหลักเกณฑแ ละวธิ ีการทก่ี ําหนดในกฎกระทรวงการจัดการศกึ ษาสําหรบั บุคคลซ่ึงมีความ
สามารถพิเศษ ตองจัดดวยรูปแบบทเ่ี หมาะสมโดยคํานงึ ถงึ ความสามารถของบคุ คลน้ัน

มาตรา ๑๑ บดิ า มารดา หรือผปู กครองมหี นาท่ีจัดใหบ ุตรหรอื บุคคลซงึ่ อยูในความดแู ลไดรบั การศกึ ษาภาค
บงั คับตามมาตรา ๑๗ และตามกฎหมายทีเ่ กี่ยวขอ งตลอดจนใหไดรบั การศกึ ษานอกเหนอื จากการศกึ ษาภาคบังคบั
ตามความพรอ มของครอบครวั

มาตรา ๑๒ นอกเหนอื จากรฐั เอกชน และองคก รปกครองสว นทองถิน่ ใหบคุ คล ครอบครวั องคกรชมุ ชน
องคก รเอกชน องคก ารวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั สงั คมอืน่ มสี ิทธใิ นการจดั การศึกษา
ขัน้ พืน้ ฐาน ท้ังน้ี ใหเปนไปตามทกี่ าํ หนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๑๓ บดิ า มารดา หรอื ผปู กครองมสี ิทธไิ ดรับสิทธิประโยชน ดงั ตอไปน้ี
(๑) การสนบั สนุนจากรฐั ใหมีความรูค วามสามารถในการอบรมเลี้ยงดู และการใหก ารศึกษา

แกบ ุตรหรือบุคคลซงึ่ อยูใ นความดูแล
(๒) เงินอุดหนนุ จากรัฐสาํ หรบั การจดั การศึกษาขน้ั พ้นื ฐานของบตุ รหรอื บุคคลซง่ึ อยูในความดแู ล

ทีค่ รอบครัวจดั ให ท้งั น้ี ตามทกี่ ฎหมายกําหนด
(๓) การลดหยอ นหรือยกเวนภาษสี ําหรับคา ใชจ า ยการศึกษาตามท่กี ฎหมายกําหนด

มาตรา ๑๔ บุคคล ครอบครวั ชมุ ชน องคกรชุมชน องคกรเอกชน องคก รวิชาชีพ สถาบนั
ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั สงั คมอื่น ซงึ่ สนับสนุนหรอื จดั การศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน มีสทิ ธิ
ไดรบั สิทธิประโยชนตามควรแกกรณี ดังตอ ไปนี้

(๑) การสนบั สนนุ จากรฐั ใหมคี วามรูความสามารถในการอบรมเลย้ี งดบู คุ คลซึ่งอยูในความดแู ล
รับผดิ ชอบ

(๒) เงินอุดหนนุ จากรัฐสําหรับการจดั การศึกษาข้ันพนื้ ฐานตามท่กี ฎหมายกําหนด
(๓) การลดหยอ นหรอื ยกเวน ภาษสี าํ หรับคา ใชจ า ยการศกึ ษาตามท่กี ฎหมายกําหนด

หมวด ๓
ระบบการศกึ ษา
________________
มาตรา ๑๕ การจัดการศึกษามสี ามรปู แบบ คือ การศกึ ษาในระบบ การศกึ ษานอกระบบ และ
การศกึ ษาตามอธั ยาศัย
(๑) การศกึ ษาในระบบ เปนการศกึ ษาท่กี าํ หนดจดุ มงุ หมาย วธิ กี ารศกึ ษา หลักสูตร ระยะเวลา
ของการศกึ ษา การวดั และประเมนิ ผล ซึ่งเปน เง่อื นไขของการสําเร็จการศกึ ษาท่ีแนนอน
(๒) การศึกษานอกระบบ เปนการศึกษาทีม่ คี วามยดื หยนุ ในการกาํ หนดจดุ มงุ หมาย รปู แบบ
วิธีการจัดการศกึ ษา ระยะเวลาของการศกึ ษา การวดั และประเมินผล ซึ่งเปนเง่ือนไขสาํ คัญของการสําเร็จ
การศึกษา โดยเนือ้ หาและหลกั สตู รจะตองมคี วามเหมาะสมสอดคลองกับสภาพปญหาและความ

ตองการของบุคคลแตล ะกลุม
(๓) การศกึ ษาตามอัธยาศยั เปน การศกึ ษาทใ่ี หผเู รยี นไดเ รียนรดู วยตนเองตามความสนใจ

ศกั ยภาพ ความพรอ ม และโอกาส โดยศึกษาจากบคุ คล ประสบการณ สงั คม สภาพแวดลอม สือ่
หรือแหลง ความรอู ืน่ ๆสถานศกึ ษาอาจจดั การศึกษาในรปู แบบใดรูปแบบหน่งึ หรอื ทงั้ สามรปู แบบก็ได
ใหมกี ารเทยี บโอนผลการเรียนท่ีผเู รียนสะสมไวในระหวา งรูปแบบเดียวกนั หรอื ตางรูปแบบได
ไมว า จะเปนผลการเรียนจากสถานศึกษาเดยี วกันหรอื ไมก็ตาม รวมทงั้ จากการเรยี นรูน อกระบบ ตามอธั ยาศัย
การฝก อาชีพ หรือจากประสบการณการทาํ งาน

มาตรา ๑๖ การศกึ ษาในระบบมีสองระดบั คอื การศึกษาขั้นพ้ืนฐาน และการศึกษาระดบั
อุดมศกึ ษาการศึกษาขน้ั พน้ื ฐานประกอบดวย การศกึ ษาซ่ึงจดั ไมน อ ยกวาสิบสองปก อ นระดับอดุ มศึกษา
การแบง ระดบั และประเภทของการศกึ ษาข้ันพ้นื ฐาน ใหเ ปน ไปตามทก่ี าํ หนดในกฎกระทรวง
การศึกษาระดับอดุ มศกึ ษาแบง เปน สองระดับ คือ ระดบั ตาํ่ กวา ปรญิ ญา และระดบั ปรญิ ญา
การแบง ระดบั หรือการเทียบระดบั การศกึ ษานอกระบบหรอื การศกึ ษาตามอัธยาศัย ใหเปนไป
ตามทก่ี ําหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๑๗ ใหม ีการศกึ ษาภาคบงั คับจาํ นวนเกาป โดยใหเ ด็กซึ่งมีอายยุ า งเขาปท ่ีเจ็ด เขา เรียน
ในสถานศึกษาขั้นพ้นื ฐานจนอายุยา งเขาปท สี่ บิ หก เวนแตส อบไดช ้ันปที่เกาของการศกึ ษาภาคบงั คบั
หลักเกณฑและวิธีการนบั อายใุ หเปน ไปตามท่ีกําหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๑๘ การจดั การศกึ ษาปฐมวัยและการศึกษาขน้ั พ้ืนฐาน ใหจัดในสถานศึกษา ดังตอไปน้ี
( ๑) สถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ไดแ ก ศูนยเ ด็กเล็ก ศูนยพ ฒั นาเด็กเล็ก ศนู ยพ ฒั นาเดก็

กอนเกณฑของสถาบันศาสนา ศนู ยบรกิ ารชวยเหลือระยะแรกเริ่มของเดก็ พกิ ารและเดก็ ซ่ึงมีความ
ตองการพิเศษ หรอื สถานพัฒนาเด็กปฐมวัยทเ่ี รียกช่ืออยางอน่ื

(๒) โรงเรียน ไดแ ก โรงเรยี นของรัฐ โรงเรยี นเอกชน และโรงเรยี นที่สังกัดสถาบนั พุทธศาสนา
หรือศาสนาอื่น

(๓) ศูนยก ารเรยี น ไดแ ก สถานที่เรียนที่หนวยงานจดั การศกึ ษานอกโรงเรียน บุคคล ครอบครัว
ชุมชน องคกรชุมชน องคกรปกครองสว นทองถิน่ องคก รเอกชน องคก รวิชาชพี สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ

โรงพยาบาล สถาบันทางการแพทย สถานสงเคราะห และสถาบันสังคมอ่นื เปนผจู ัด
มาตรา ๑๙ การจัดการศึกษาระดบั อุดมศึกษาใหจ ดั ในมหาวทิ ยาลัย สถาบัน วิทยาลยั หรอื
หนว ยงานทเ่ี รียกช่ืออยางอ่นื ทงั้ น้ี ใหเ ปนไปตามกฎหมายเกยี่ วกบั สถานศึกษาระดับอุดมศกึ ษา กฎหมายวา ดวยการ
จัดตั้งสถานศกึ ษาน้นั ๆ และกฎหมายทีเ่ ก่ยี วของ
มาตรา ๒๐ การจัดการอาชีวศกึ ษา การฝก อบรมวิชาชพี ใหจัดในสถานศกึ ษาของรฐั สถานศึกษา
ของเอกชน สถานประกอบการ หรือโดยความรว มมือระหวางสถานศึกษากบั สถานประกอบการ ทง้ั นี้
ใหเปนไปตามกฎหมายวา ดว ยการอาชีวศกึ ษาและกฎหมายทเ่ี กีย่ วของ

มาตรา ๒๑ กระทรวง ทบวง กรม รัฐวิสาหกจิ และหนว ยงานอืน่ ของรฐั อาจจดั การศกึ ษา
เฉพาะทางตามความตองการและความชาํ นาญของหนวยงานนั้นได โดยคํานงึ ถงึ นโยบายและมาตรฐาน
การศกึ ษาของชาติ ทัง้ นี้ ตามหลักเกณฑ วิธกี าร และเง่อื นไขที่กาํ หนดในกฎกระทรวง

หมวด ๔
แนวการจดั การศึกษา
________________
มาตรา ๒๒ การจัดการศกึ ษาตอ งยึดหลักวาผูเ รียนทุกคนมคี วามสามารถเรยี นรูแ ละพัฒนา
ตนเองได และถอื วาผเู รียนมีความสาํ คัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาตอ งสงเสริมใหผ ูเรยี นสามารถ
พฒั นาตามธรรมชาตแิ ละเตม็ ตามศกั ยภาพ
มาตรา ๒๓ การจดั การศึกษา ท้งั การศกึ ษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศกึ ษา
ตามอธั ยาศัย ตองเนน ความสาํ คัญทั้งความรู คณุ ธรรม กระบวนการเรียนรู และบูรณาการตามความ
เหมาะสมของแตล ะระดับการศึกษาในเร่ืองตอไปนี้
(๑) ความรูเร่ืองเกี่ยวกับตนเอง และความสัมพันธของตนเองกับสังคม ไดแ ก ครอบครวั ชมุ ชน
ชาติ และสังคมโลก รวมถึงความรูเ ก่ยี วกับประวตั ศิ าสตรความเปนมาของสังคมไทยและระบบการเมือง
การปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุข
(๒) ความรแู ละทกั ษะดา นวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี รวมทง้ั ความรคู วามเขาใจและประสบการณ
เร่ืองการจดั การ การบาํ รงุ รักษาและการใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ มอยา งสมดลุ ยง่ั ยนื
(๓) ความรเู กยี่ วกบั ศาสนา ศลิ ปะ วฒั นธรรม การกฬี า ภมู ปิ ญ ญาไทย และการประยกุ ตใช
ภูมิปญ ญา
(๔) ความรู และทกั ษะดานคณติ ศาสตร และดา นภาษา เนนการใชภาษาไทยอยางถูกตอ ง
(๕) ความรู และทกั ษะในการประกอบอาชีพและการดํารงชีวิตอยางมคี วามสุข
มาตรา ๒๔ การจัดกระบวนการเรียนรู ใหสถานศึกษาและหนวยงานท่เี กยี่ วของดาํ เนนิ การ
ดังตอ ไปน้ี
(๑) จดั เน้อื หาสาระและกิจกรรมใหส อดคลองกบั ความสนใจและความถนัดของผเู รียน
โดยคํานึงถงึ ความแตกตา งระหวางบุคคล
(๒) ฝกทักษะ กระบวนการคดิ การจัดการ การเผชิญสถานการณ และการประยุกตค วามรู
มาใชเ พอื่ ปอ งกันและแกไ ขปญหา
(๓) จัดกิจกรรมใหผเู รยี นไดเ รียนรูจ ากประสบการณจ ริง ฝก การปฏิบัติใหทาํ ได คิดเปน
และทําเปน รักการอานและเกดิ การใฝร ูอยางตอ เนื่อง
(๔) จดั การเรียนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดู านตาง ๆ อยา งไดสดั สวนสมดุลกัน
รวมทง้ั ปลกู ฝงคณุ ธรรม คา นิยมท่ีดงี ามและคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงคไวในทุกวชิ า

(๕) สง เสริมสนับสนุนใหผ ูสอนสามารถจัดบรรยากาศ สภาพแวดลอ ม สื่อการเรียน และอํานวย
ความสะดวกเพอื่ ใหผ เู รยี นเกิดการเรยี นรู และมคี วามรอบรู รวมท้ังสามารถใชก ารวิจยั เปนสว นหนงึ่ ของ
กระบวนการเรยี นรู ทั้งนี้ ผูสอนและผูเรยี นอาจเรยี นรูไ ปพรอ มกันจากสอื่ การเรียนการสอนและแหลง
วทิ ยาการประเภทตาง ๆ

(๖) จัดการเรยี นรใู หเ กดิ ขนึ้ ไดท กุ เวลาทกุ สถานท่ี มกี ารประสานความรวมมอื กบั บดิ ามารดา
ผปู กครอง และบุคคลในชุมชนทกุ ฝาย เพ่อื รวมกนั พัฒนาผูเรียนตามศักยภาพ

มาตรา ๒๕ รัฐตองสง เสริมการดาํ เนนิ งานและการจดั ตัง้ แหลง การเรยี นรูตลอดชีวิตทกุ รปู แบบ
ไดแก หองสมุดประชาชน พิพธิ ภณั ฑ หอศลิ ป สวนสัตว สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อุทยาน
วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ศนู ยการกฬี าและนนั ทนาการ แหลง ขอมลู และแหลงการเรยี นรูอ่ืนอยาง
พอเพยี งและมปี ระสทิ ธิภาพ

มาตรา ๒๖ ใหสถานศึกษาจดั การประเมนิ ผูเรยี นโดยพิจารณาจากพัฒนาการของผูเรยี น
ความประพฤติ การสงั เกตพฤตกิ รรมการเรียน การรวมกจิ กรรมและการทดสอบควบคไู ปในกระบวน
การเรยี นการสอนตามความเหมาะสมของแตล ะระดับและรูปแบบการศกึ ษา
ใหสถานศกึ ษาใชว ิธีการทีห่ ลากหลายในการจดั สรรโอกาสการเขาศึกษาตอ และใหนาํ ผลการประเมนิ
ผเู รยี นตามวรรคหนง่ึ มาใชป ระกอบการพิจารณาดวย

มาตรา ๒๗ ใหค ณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐานกําหนดหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษา
ขน้ั พื้นฐานเพือ่ ความเปน ไทย ความเปนพลเมืองท่ีดีของชาติ การดาํ รงชีวิต และการประกอบอาชีพ
ตลอดจนเพอ่ื การศกึ ษาตอ ใหหส ถานศึกษาขัน้ พน้ื ฐานมหี นา ทีจ่ ดั ทาํ สาระของหลักสตู รตามวัตถปุ ระสงคในวรรค
หนง่ึ ในสวนทเ่ี ก่ยี วกบั สภาพปญหาในชุมชนและสังคม ภูมิปญญาทอ งถ่นิ คุณลักษณะอนั พงึ ประสงคเ พื่อเปน
สมาชกิ ทีด่ ขี องครอบครวั ชุมชน สงั คม และประเทศชาติ

มาตรา ๒๘ หลักสตู รการศึกษาระดบั ตาง ๆ รวมทง้ั หลกั สตู รการศึกษาสําหรบั บุคคลตาม
มาตรา ๑๐ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส่ี ตองมีลกั ษณะหลากหลาย ทง้ั นี้ ใหจัดตามความเหมาะสม
ของแตละระดับโดยมุงพฒั นาคณุ ภาพชีวิตของบคุ คลใหเหมาะสมแกว ยั และศกั ยภาพ
สาระของหลักสตู ร ทง้ั ท่ีเปน วชิ าการ และวชิ าชีพ ตอ งมุงพฒั นาคนใหมคี วามสมดุล ทั้งดาน
ความรู ความคดิ ความสามารถ ความดงี าม และความรบั ผดิ ชอบตอ สงั คม
สําหรบั หลกั สูตรการศกึ ษาระดับอุดมศกึ ษา นอกจากคณุ ลกั ษณะในวรรคหน่งึ และวรรคสองแลว
ยงั มีความมุง หมายเฉพาะท่ีจะพฒั นาวชิ าการ วิชาชพี ชนั้ สงู และการคนควา วจิ ัย เพอ่ื พฒั นาองคความรู
และพฒั นาสังคม

มาตรา ๒๙ ใหส ถานศึกษารว มกบั บุคคล ครอบครวั ชมุ ชน องคการชมุ ชน องคก รปกครอง
สว นทอ งถนิ่ เอกชน องคก รเอกชน องคก รวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั
สังคมอื่น สงเสริมความเขม แขง็ ของชุมชนโดยจดั กระบวนการเรียนรูภ ายในชมุ ชน เพือ่ ใหชุมชนมกี าร
จดั การศกึ ษาอบรม มกี ารแสวงหาความรู ขอ มูล ขาวสาร และรูจ กั เลอื กสรรภมู ปิ ญญาและวทิ ยาการตา ง ๆ
เพอ่ื พัฒนาชมุ ชนใหส อดคลองกับสภาพปญหาและความตองการ รวมท้งั หาวธิ กี ารสนบั สนุนใหม กี าร

แลกเปลย่ี นประสบการณก ารพฒั นาระหวางชุมชน
มาตรา ๓๐ ใหส ถานศึกษาพฒั นากระบวนการเรียนการสอนทม่ี ีประสิทธภิ าพ รวมทงั้ การ

สง เสริมใหผ ูส อนสามารถวิจัยเพ่อื พฒั นาการเรียนรทู เี่ หมาะสมกบั ผูเรยี นในแตล ะระดบั การศกึ ษา
หมวด ๕

การบริหารและการจัดการการศึกษา
------------------------------------
สวนท่ี ๑

การบรหิ ารและการจัดการศกึ ษาของรฐั
--------------------------------------

มาตรา ๓๑ ใหก ระทรวงมอี ํานาจหนา ทก่ี าํ กับดูแลการศึกษาทุกระดบั และทุกประเภท
การศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม กําหนดนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกึ ษา สนบั สนนุ ทรัพยากร
เพื่อการศึกษา ศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม รวมทั้งการตดิ ตามตรวจสอบและประเมนิ ผลการจัดการ
ศึกษา ศาสนา ศิลปะและวฒั นธรรม

มาตรา ๓๒ ใหก ระทรวงมอี งคกรหลักท่ีเปนคณะบคุ คลในรูปสภา หรือในรูปคณะกรรมการ
จาํ นวนสี่องคกร ไดแ ก สภาการศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรมแหงชาติ คณะกรรมการการศกึ ษา
ข้ันพน้ื ฐาน คณะกรรมการการอุดมศึกษา และคณะกรรมการการศาสนาและวัฒนธรรม เพือ่ พจิ ารณา
ใหความเหน็ หรอื ใหค ําแนะนําแกร ฐั มนตรี หรือคณะรฐั มนตรี และมอี ํานาจหนาทอ่ี ืน่ ตามทีก่ ฎหมายกําหนด

มาตรา ๓๓ สภาการศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรมแหงชาติ มีหนาทพ่ี ิจารณาเสนอนโยบาย
แผน และมาตรฐานการศึกษาของชาติ นโยบายและแผนดานศาสนา ศลิ ปะและวัฒนธรรม การสนับสนนุ
ทรพั ยากร การประเมินผลการจดั การศกึ ษา การดําเนนิ การดานศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม รวมท้งั
การพจิ ารณากลั่นกรองกฎหมายและกฎกระทรวงทีอ่ อกตามความในพระราชบญั ญัตนิ ี้
ใหค ณะกรรมการสภาการศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรมแหงชาติ ประกอบดว ย รฐั มนตรี
เปน ประธาน กรรมการโดยตําแหนงจากหนวยงานทเ่ี กีย่ วของ ผูแทนองคก รเอกชน ผูแทนองคก ร
ปกครองสวนทอ งถ่นิ ผูแทนองคก รวิชาชพี และกรรมการผทู รงคณุ วุฒิ ซ่ึงมีจํานวนไมน อยกวา
จาํ นวนกรรมการประเภทอ่ืนรวมกนั ใหสาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรมแหงชาตเิ ปน นิติ
บุคคล และใหเลขาธกิ ารสภาเปนกรรมการและเลขานกุ ารจาํ นวนกรรมการ คณุ สมบตั ิ หลักเกณฑ วธิ ีการสรรหา การ
เลือกกรรมการ วาระการดาํ รงตําแหนงและการพนจากตาํ แหนง ใหเปนไปตามทก่ี ฎหมายกาํ หนด

มาตราที่ ๓๔ คณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พืน้ ฐาน มีหนาทพี่ จิ ารณาเสนอนโยบาย แผนพัฒนา
มาตรฐานและหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน ทส่ี อดคลอ งกับแผนการศึกษา ศาสนา ศิลป
และวัฒนธรรมแหง ชาติ การสนับสนนุ ทรพั ยากร การตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการจัดการ
ศกึ ษาข้ันพืน้ ฐานคณะกรรมการการอดุ มศึกษา มหี นา ท่ีพิจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒั นา และมาตรฐาน
การอุดมศึกษา ทีส่ อดคลองกบั แผนการศกึ ษา ศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรมแหงชาติ การสนบั สนนุ
ทรพั ยากร การตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการจดั การศึกษาระดับอดุ มศกึ ษา โดยคาํ นงึ ถึง

ความเปน อสิ ระและความเปนเลศิ ทางวชิ าการของสถานศึกษาระดบั ปริญญา ตามกฎหมายวา ดว ยการ
จัดตงั้ สถานศึกษาแตล ะแหง และกฎหมายทเี่ กย่ี วขอ งคณะกรรมการการศาสนาและวัฒนธรรม มีหนาท่พี ิจารณาเสนอ
นโยบาย แผนพัฒนาดา นศาสนา ศลิ ปวัฒนธรรม ที่สอดคลอ งกับแผนการศึกษา ศาสนา ศลิ ปะและวฒั นธรรมแหง
ชาติ การสนับสนนุ ทรัพยากร การตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการดําเนินการดานศาสนา ศลิ ปะ
และวฒั นธรรม

มาตรา ๓๕ องคป ระกอบของคณะกรรมการตามมาตรา ๓๔ ประกอบดวย กรรมการโดย
ตาํ แหนง จากหนว ยงานท่ีเก่ียวขอ ง ผแู ทนองคกรเอกชน ผแู ทนองคกรปกครองสวนทองถิ่น ผูแทน
องคกรวชิ าชีพ และผทู รงคุณวุฒซิ ่ึงมีจาํ นวนไมน อยกวาจํานวนกรรมการประเภทอื่นรวมกัน
จาํ นวนกรรมการ คุณสมบัติ หลักเกณฑ วธิ ีการสรรหา การเลอื กประธานกรรมการและ
กรรมการ วาระการดํารงตําแหนงและการพน จากตาํ แหนง ของคณะกรรมการแตล ะคณะ ใหเปนไปตาม
ทกี่ ฎหมายกําหนด ทั้งนี้ ใหค ํานึงถงึ ความแตกตางของกิจการในความรับผิดชอบของคณะกรรมการ
แตละคณะดว ยใหส ํานักงานคณะกรรมการตามมาตรา ๓๔ เปน นิตบิ คุ คล และใหเ ลขาธิการของแตละ
สํานกั งานเปน กรรมการและเลขานกุ ารของคณะกรรมการ

มาตรา ๓๖ ใหสถานศึกษาของรัฐที่จัดการศึกษาระดบั ปริญญาเปน นิติบุคคล และอาจจัดเปน
สวนราชการหรอื เปนหนว ยงานในกํากับของรฐั ยกเวน สถานศึกษาเฉพาะทางตามมาตรา ๒๑
ใหส ถานศึกษาดงั กลาวดําเนินกิจการไดโ ดยอสิ ระ สามารถพฒั นาระบบบรหิ าร และการจดั การ
ท่เี ปน ของตนเอง มีความคลองตัว มีเสรีภาพทางวิชาการ และอยูภ ายใตการกาํ กบั ดแู ลของสภา
สถานศึกษา ตามกฎหมายวาดวยการจดั ตงั้ สถานศึกษาน้ัน ๆ

มาตรา ๓๗ การบริหารและการจัดการศึกษาขนั้ พนื้ ฐานและอดุ มศกึ ษาระดบั ตาํ่ กวาปริญญา
ใหย ดึ เขตพ้นื ทกี่ ารศึกษา โดยใหคํานึงถงึ ปรมิ าณสถานศกึ ษา จํานวนประชากรเปน หลัก และความเหมาะสม
ดา นอ่นื ดวย ใหร ฐั มนตรโี ดยคาํ แนะนําของสภาการศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรมแหงชาติ มอี ํานาจประกาศ
ในราชกิจจานุเบกษากาํ หนดเขตพนื้ ทก่ี ารศึกษา

มาตรา ๓๘ ในแตล ะเขตพ้นื ท่ีการศึกษา ใหม คี ณะกรรมการและสํานกั งานการศกึ ษา ศาสนา
และวฒั นธรรมเขตพืน้ ที่การศึกษา มอี ํานาจหนาที่ในการกํากบั ดูแลสถานศึกษาขัน้ พนื้ ฐานและสถานศึกษา
ระดบั อดุ มศกึ ษาระดับต่ํากวาปรญิ ญา รวมท้ังพิจารณาการจดั ตง้ั ยบุ รวม หรือเลกิ สถานศกึ ษา
ประสาน สง เสรมิ และสนบั สนนุ สถานศึกษาเอกชนในเขตพื้นท่ีการศกึ ษา ประสานและสงเสรมิ องคก ร
ปกครองสวนทอ งถิน่ ใหส ามารถจดั การศึกษาสอดคลองกับนโยบายและมาตรฐานการศึกษา สงเสริม
และสนับสนนุ การจัดการศึกษาของบุคคล ครอบครวั องคกรชมุ ชน องคกรเอกชน องคกรวชิ าชพี
สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั สงั คมอนื่ ทจี่ ัดการศึกษาในรูปแบบท่หี ลากหลาย
รวมทั้งการกํากับดแู ลหนว ยงานดา นศาสนา ศลิ ปะและวัฒนธรรมในเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา
คณะกรรมการการศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรมเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษา ประกอบดว ย ผแู ทนองคก ร
ชุมชน ผูแทนองคก รเอกชน ผแู ทนองคกรปกครองสวนทอ งถน่ิ ผูแ ทนสมาคม ผูประกอบวชิ าชพี ครู
ผแู ทนสมาคมผูประกอบวิชาชีพบริหารการศกึ ษา ผูแทนสมาคมผปู กครองและครู ผูนาํ ทางศาสนา

และผูทรงคณุ วุฒิดา นการศึกษา ศาสนา ศลิ ปะและวัฒนธรรม จํานวนกรรมการ คณุ สมบัติ หลักเกณฑ วธิ กี ารสรรหา
การเลอื กประธานกรรมการและกรรมการ วาระการดํารงตําแหนง และการพน จากตาํ แหนง ใหเ ปน ไปตามกําหนดใน
กฎกระทรวงใหผูอํานวยการสํานักงานการศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรมเขตพ้นื ท่ีการศึกษาเปนกรรมการ
และเลขานุการของคณะกรรมการการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา

มาตรา ๓๙ ใหกระทรวงกระจายอาํ นาจการบริหารและการจัดการศกึ ษา ทง้ั ดานวชิ าการ
งบประมาณ การบริหารงานบุคคล และการบริหารทว่ั ไปไปยังคณะกรรมการ และสํานกั งานการศกึ ษา
ศาสนา และวฒั นธรรมเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษา และสถานศกึ ษาในเขตพื้นทกี่ ารศึกษาโดยตรง
หลักเกณฑและวธิ กี ารกระจายอาํ นาจดงั กลา ว ใหเปน ไปตามท่กี าํ หนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๔๐ ใหม ีคณะกรรมการสถานศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน และสถานศกึ ษาระดบั อดุ มศกึ ษาระดบั
ตาํ่ กวาปริญญาของแตละสถานศึกษา เพ่อื ทําหนาท่ีกํากับและสง เสรมิ สนบั สนนุ กจิ การของสถานศึกษา
ประกอบดว ย ผูแทนผูปกครอง ผูแ ทนครู ผูแ ทนองคก รชุมชน ผแู ทนองคก รปกครองสวนทองถิน่
ผูแทนศิษยเ กา ของสถานศึกษา และผูท รงคณุ วฒุ จิ ํานวนกรรมการ คณุ สมบัติ หลักเกณฑ วธิ กี ารสรรหา การเลอื ก
ประธานกรรมการและกรรมการ วาระการดาํ รงตําแหนง และการพนจากตาํ แหนง ใหเปน ไปตามทีก่ าํ หนดในกฎ
กระทรวงใหผบู รหิ ารสถานศึกษาเปน กรรมการและเลขานุการของคณะกรรมการสถานศึกษา
ความในมาตราน้ีไมใชบ งั คบั แกสถานศึกษาตามมาตรา ๑๘ (๑) และ (๓)

สว นท่ี ๒
การบรหิ ารและการจดั การศึกษาขององคกรปกครองสว นทอ งถิ่น

________________________
มาตรา ๔๑ องคกรปกครองสว นทอ งถนิ่ มีสิทธิจัดการศึกษาในระดับใดระดบั หน่งึ หรอื ทกุ ระดบั
ตามความพรอ ม ความเหมาะสมและความตอ งการภายในทอ งถิ่น
มาตรา ๔๒ ใหกระทรวง กาํ หนดหลกั เกณฑและวิธกี ารประเมินความพรอ มในการจดั การศกึ ษา
ขององคก รปกครองสวนทอ งถ่นิ และมีหนาทใ่ี นการประสานและสง เสรมิ องคก รปกครองสวนทอ งถน่ิ
ใหสามารถจดั การศึกษา สอดคลอ งกับนโยบายและไดม าตรฐานการศกึ ษา รวมทง้ั การเสนอแนะ
การจัดสรรงบประมาณอดุ หนนุ การจัดการศึกษาขององคก รปกครองสว นทองถนิ่

สว นที่ ๓
การบริหารและการจดั การศกึ ษาของเอกชน

______________________
มาตรา ๔๓ การบริหารและการจัดการศกึ ษาของเอกชนใหม ีความเปนอิสระ โดยมีการกาํ กับ
ติดตาม การประเมินคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษาจากรฐั และตอ งปฏิบัติตามหลักเกณฑก ารประเมนิ
คณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษาเชนเดียวกบั สถานศึกษาของรฐั
มาตรา ๔๔ ใหสถานศกึ ษาเอกชนตามมาตรา ๑๘ (๒) เปน นิติบุคคล และมีคณะกรรมการ
บรหิ าร ประกอบดว ย ผูบริหารสถานศึกษาเอกชน ผรู บั ใบอนุญาต ผแู ทนผปู กครอง ผูแ ทนองคก รชมุ ชน

ผแู ทนครู ผแู ทนศษิ ยเ กา และผทู รงคณุ วฒุ ิ จํานวนกรรมการ คณุ สมบัติ หลกั เกณฑ วิธีการสรรหา การเลอื กประธาน
กรรมการและกรรมการ วาระการดาํ รงตําแหนง และการพน จากตาํ แหนง ใหเปน ไปตามทีก่ าํ หนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๔๕ ใหสถานศึกษาเอกชนจัดการศึกษาไดทุกระดบั และทกุ ประเภท การศกึ ษาตามที่
กฎหมายกําหนด โดยรฐั ตอ งกําหนดนโยบายและมาตรการทช่ี ัดเจนเกีย่ วกับการมสี วนรวมของเอกชน
ในดานการศกึ ษา การกาํ หนดนโยบายและแผนการจัดการศกึ ษาของรฐั ของเขตพืน้ ท่ีการศกึ ษา หรือขององคกร
ปกครองสว นทองถ่นิ ใหค าํ นึงถงึ ผลกระทบตอการจดั การศกึ ษาของเอกชน โดยใหร ัฐมนตรหี รอื
คณะกรรมการการศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรมเขตพื้นทีก่ ารศึกษา หรือองคกรปกครองสวนทอ งถนิ่
รับฟง ความคิดเห็นของเอกชนและประชาชนประกอบการพจิ ารณาดวยใหส ถานศกึ ษาของเอกชนทจี่ ัดการศกึ ษา
ระดับปริญญาดาํ เนินกิจการได โดยอิสระ สามารถพฒั นาระบบบริหารและการจัดการทเี่ ปน ของตนเอง มีความคลอ ง
ตวั มีเสรีภาพทางวิชาการ และอยูภายใตก ารกาํ กับดูแลของสภาสถานศกึ ษา ตามกฎหมายวาดว ยสภาสถาบันอุดม
ศึกษาเอกชน

มาตรา ๔๖ รฐั ตอ งใหก ารสนบั สนนุ ดานเงนิ อุดหนนุ การลดหยอนหรือการยกเวน ภาษี และ
สทิ ธิประโยชนอ ยา งอนื่ ทเี่ ปนประโยชนใ นทางการศึกษาแกส ถานศกึ ษาเอกชนตามความเหมาะสม
รวมท้งั สงเสรมิ และสนบั สนุนดานวชิ าการใหสถานศึกษาเอกชนมมี าตรฐานและสามารถพึง่ ตนเองได

หมวด ๖
มาตรฐานและการประกนั คุณภาพการศึกษา

_______________________
มาตรา ๔๗ ใหมรี ะบบการประกนั คณุ ภาพการศกึ ษาเพื่อพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษา
ทกุ ระดับ ประกอบดวย ระบบการประกันคุณภาพภายใน และระบบการประกนั คุณภาพภายนอก
ระบบ หลกั เกณฑ และวธิ ีการประกันคณุ ภาพการศกึ ษา ใหเ ปน ไปตามทีก่ ําหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๔๘ ใหห นว ยงานตนสงั กัดและสถานศกึ ษาจดั ใหม ีระบบการประกันคณุ ภาพภายใน
สถานศึกษาและใหถ ือวาการประกนั คุณภาพภายในเปน สว นหนึ่งของกระบวนการบริหารการศึกษาทตี่ อ ง
ดาํ เนินการอยางตอ เนอื่ ง โดยมกี ารจดั ทาํ รายงานประจาํ ปเ สนอตอ หนว ยงานตน สังกดั หนวยงานท่เี ก่ยี วของ
และเปด เผยตอสาธารณชน เพื่อนาํ ไปสกู ารพฒั นาคุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษา และเพอ่ื รองรับ
การประกนั คณุ ภาพภายนอก

มาตรา ๔๙ ใหม สี าํ นักงานรบั รองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศกึ ษา มฐี านะเปน
องคการมหาชนทาํ หนาทพ่ี ฒั นาเกณฑ วธิ กี ารประเมินคณุ ภาพภายนอก และทาํ การประเมินผลการ
จัดการศกึ ษาเพื่อใหม ีการตรวจสอบคณุ ภาพของสถานศึกษา โดยคาํ นงึ ถงึ ความมุง หมายและหลักการ และแนวการจัด
การศึกษาในแตล ะระดับตามที่กําหนดไวใ นพระราชบญั ญัตินี้

ใหม กี ารประเมินผลคุณภาพภายนอกของสถานศกึ ษาทกุ แหงอยา งนอ ยหนง่ึ ครง้ั ในทกุ หาปนับตั้งแต
การประเมนิ คร้ังสดุ ทาย และเสนอผลการประเมินตอ หนว ยงานที่เกีย่ วของและสาธารณชน

มาตรา ๕๐ ใหส ถานศึกษาใหค วามรวมมอื ในการจดั เตรยี มเอกสารหลกั ฐานตาง ๆ ท่ีมีขอมลู
เกย่ี วขอ งกบั สถานศกึ ษา ตลอดจนใหบคุ ลากร คณะกรรมการของสถานศึกษา รวมทัง้ ผปู กครองและ
ผูท่มี ีสวนเก่ียวขอ งกบั สถานศึกษาใหข อมูลเพ่มิ เตมิ ในสว นท่ีพจิ ารณาเห็นวา เก่ยี วของกับการปฏบิ ตั ิภารกจิ
ของสถานศึกษา ตามคาํ รอ งขอของสาํ นักงานรบั รองมาตรฐาน และประเมินคุณภาพการศกึ ษาหรอื บุคคล
หรือหนว ยงานภายนอกท่สี าํ นกั งานดงั กลาวรับรอง ทีท่ าํ การประเมนิ คณุ ภาพภายนอกของสถานศึกษาน้ัน

มาตรา ๕๑ ในกรณีที่ผลการประเมนิ ภายนอกของสถานศกึ ษาใดไมไดต ามมาตรฐานทก่ี าํ หนด
ใหสํานักงานรบั รองมาตรฐานและประเมินคณุ ภาพการศึกษา จดั ทําขอ เสนอแนะการปรับปรงุ แกไ ข
ตอ หนวยงานตน สังกดั เพือ่ ใหส ถานศึกษานั้นปรบั ปรงุ แกไขภายในระยะเวลาท่กี าํ หนด หากมิไดด ําเนนิ การ
ดังกลา วใหสํานักงานรับรองมาตรฐาน และประเมินคุณภาพการศึกษารายงานตอ คณะกรรมการการศึกษา
ข้นั พ้ืนฐานหรอื คณะกรรมการการอุดมศกึ ษาเพื่อดําเนนิ การใหม ีการปรบั ปรุงแกไข

หมวด ๗
ครู คณาจารย และบุคลากรทางการศึกษา

__________________
มาตรา ๕๒ ใหก ระทรวงสง เสริมใหมีระบบ กระบวนการผลติ การพฒั นาครู คณาจารย และ
บุคลากรทางการศกึ ษาใหมคี ณุ ภาพและมาตรฐานท่เี หมาะสมกบั การเปนวชิ าชพี ชั้นสูง โดยการกาํ กับ
และประสานใหส ถาบันที่ทําหนา ท่ีผลิตและพฒั นาครู คณาจารย รวมท้ังบุคลากรทางการศึกษาใหมี
ความพรอ มและมีความเขมแข็งในการเตรยี มบคุ ลากรใหมแ ละการพัฒนาบุคลากรประจําการอยางตอ เนอ่ื ง
รัฐพึงจัดสรรงบประมาณและจดั ตง้ั กองทนุ พัฒนาครู คณาจารย และบุคลากรทางการศึกษา
อยางเพยี งพอ

มาตรา ๕๓ ใหมีองคก รวชิ าชีพครู ผูบริหารสถานศึกษา และผูบ รหิ ารการศกึ ษา มีฐานะเปน
องคก รอิสระภายใตก ารบรหิ ารของสภาวชิ าชีพ ในกํากับของกระทรวง มีอาํ นาจหนา ท่ีกําหนดมาตรฐาน
วชิ าชพี ออกและเพกิ ถอนใบอนุญาตประกอบวชิ าชพี กํากบั ดูแลการปฏิบตั ติ ามมาตรฐานและ
จรรยาบรรณของวชิ าชีพ รวมท้ังการพฒั นาวิชาชีพครู ผบู รหิ ารสถานศกึ ษา และผบู ริหารการศกึ ษา
ใหครู ผูบรหิ ารสถานศกึ ษา ผูบริหารการศึกษา และบคุ ลากรทางการศกึ ษาอ่นื ทง้ั ของรฐั และเอกชนตองมีใบอนุญาต
ประกอบวชิ าชีพตามทก่ี ฎหมายกําหนดการจดั ใหม อี งคก รวชิ าชีพครู ผบู ริหารสถานศกึ ษา ผูบ ริหารการศกึ ษา และ
บุคลากรทางการศกึ ษาอ่นื คณุ สมบตั ิ หลกั เกณฑ และวธิ ีการในการออกและเพกิ ถอนใบอนุญาตประกอบวิชาชพี ให
เปนไปตามท่ีกฎหมายกําหนดความในวรรคสองไมใ ชบ ังคับแกบคุ ลากรทางการศกึ ษาทจ่ี ดั การศึกษาตามอัธยาศยั
สถานศกึ ษาตามมาตรา ๑๘ (๓) ผบู ริหารการศกึ ษาระดบั เหนอื เขตพ้ืนทกี่ ารศกึ ษาและวิทยากรพิเศษทางการศึกษา
ความในมาตรานไี้ มใ ชบงั คบั แกคณาจารย ผูบ ริหารสถานศกึ ษา และผบู ริหารการศกึ ษาในระดับอดุ มศกึ ษาระดับ

ปรญิ ญา
มาตรา ๕๔ ใหม อี งคกรกลางบริหารงานบคุ คลของขาราชการครู โดยใหค รูและบคุ ลากร

ทางการศึกษาท้ังของหนวยงานทางการศึกษาในระดบั สถานศกึ ษาของรฐั และระดับเขตพื้นที่การศกึ ษา
เปนขาราชการในสงั กัดองคกรกลางบรหิ ารงานบุคคลของขาราชการครู โดยยดึ หลกั การกระจายอาํ นาจ
การบรหิ ารงานบุคคลสเู ขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา และสถานศกึ ษา ท้งั นี้ ใหเปนไปตามที่กฎหมายกาํ หนด
มาตรา ๕๕ ใหม ีกฎหมายวา ดว ยเงินเดอื น คา ตอบแทน สวสั ดกิ าร และสิทธิประโยชน
เก้อื กลู อ่ืน สําหรับขาราชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษาเพื่อ ใหมีรายไดที่เพยี งพอและเหมาะสม
กับฐานะทางสงั คมและวิชาชพี ใหม กี องทนุ สง เสริมครู คณาจารย และบุคลากรทางการศกึ ษา เพ่อื จดั สรรเปนเงนิ
อดุ หนุนงานรเิ ร่ิมสรา งสรรค ผลงานดเี ดน และเปนรางวัลเชดิ ชเู กยี รตคิ รู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศึกษา
ทงั้ นี้ ใหเ ปนไปตามทกี่ าํ หนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๕๖ การผลิตและพฒั นาคณาจารยแ ละบุคลากรทางการศึกษา การพัฒนา มาตรฐาน
และจรรยาบรรณของวิชาชพี และการบริหารงานบคุ คลของขาราชการหรือพนกั งานของรัฐในสถานศกึ ษา
ระดบั ปรญิ ญาทเี่ ปนนิตบิ ุคคล ใหเปน ไปตามกฎหมายวาดว ยการจัดต้ังสถานศกึ ษาแตละแหงและ
กฎหมายทเ่ี ก่ียวของ

มาตรา ๕๗ ใหหนว ยงานทางการศึกษาระดมทรัพยากรบคุ คลในชมุ ชนใหม สี วนรวมในการ
จดั การศกึ ษาโดยนําประสบการณ ความรอบรู ความชํานาญ และภมู ิปญญาทอ งถน่ิ ของบุคคลดังกลาวมาใช
เพ่อื ใหเกดิ ประโยชนท างการศกึ ษาและยกยองเชิดชผู ทู ่ีสงเสริมและสนบั สนนุ การจัดการศกึ ษา

หมวด ๘
ทรัพยากรและการลงทุนเพ่อื การศกึ ษา

____________________
มาตรา ๕๘ ใหมกี ารระดมทรพั ยากรและการลงทนุ ดา นงบประมาณ การเงิน และทรพั ยส ิน
ทั้งจากรฐั องคกรปกครองสว นทองถ่นิ บคุ คล ครอบครัว ชุมชน องคก รชมุ ชนเอกชน องคก รเอกชน
องคกรวชิ าชพี สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ สถาบนั สงั คมอืน่ และตางประเทศมา ใชจดั การศกึ ษา
ดงั น้ี
(๑) ใหร ัฐและองคกรปกครองสวนทองถิ่นระดมทรัพยากรเพือ่ การศกึ ษา โดยอาจจัดเกบ็ ภาษี
เพอ่ื การศึกษาไดต ามความเหมาะสม ท้งั นี้ ใหเ ปน ไปตามทีก่ ฎหมายกําหนด
(๒) ใหบคุ คล ครอบครัว ชมุ ชน องคกรชุมชน องคก รปกครองสวนทองถิ่นเอกชน
องคกรเอกชน องคก รวชิ าชีพ สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอน่ื ระดมทรัพยากร
เพอ่ื การศกึ ษา โดยเปน ผจู ดั และมีสว นรว มในการจัดการศกึ ษา บริจาคทรพั ยส นิ และทรัพยากรอืน่ ใหแ ก
สถานศกึ ษา และมสี ว นรว มรบั ภาระคาใชจา ยทางการศึกษาตามความเหมาะสมและความจําเปน
ทัง้ น้ี ใหรัฐและองคก รปกครองสวนทอ งถิน่ สงเสรมิ และใหแ รงจงู ใจในการระดมทรัพยากร

ดงั กลาว โดยการสนบั สนนุ การอดุ หนนุ และใชมาตรการลดหยอ นหรือยกเวนภาษี ตามความเหมาะสม
และความจําเปน ท้งั นี้ ใหเ ปนไปตามท่ีกฎหมายกาํ หนด

มาตรา ๕๙ ใหส ถานศกึ ษาของรฐั ที่เปน นิตบิ คุ คล มอี ํานาจในการปกครอง ดแู ล บํารุงรกั ษา
ใช และจดั หาผลประโยชนจากทรัพยส นิ ของสถานศึกษา ทั้งที่เปน ที่ราชพัสดุ ตามกฎหมายวาดวย
ท่ีราชพัสดุ และทีเ่ ปน ทรพั ยส นิ อ่ืน รวมทงั้ จดั หารายไดจากบริการของสถานศึกษา และเกบ็ คา ธรรมเนียม
การศึกษาทไ่ี มข ัดหรอื แยง กับนโยบาย วตั ถุประสงค และภารกจิ หลกั ของสถานศึกษาบรรดาอสังหารมิ ทรพั ยทส่ี ถาน
ศึกษาของรัฐท่เี ปน นติ บิ ุคคลไดมาโดยมีผอู ทุ ศิ ให หรอื โดยการซือ้ หรอื แลกเปลย่ี นจากรายไดข องสถานศกึ ษา ไมถอื
เปนทีร่ าชพสั ดุ และใหเปน กรรมสิทธ์ิของสถานศกึ ษาบรรดารายไดและผลประโยชนของสถานศึกษาของรฐั ทเ่ี ปน
นิติบุคคล รวมทัง้ ผลประโยชนเ กิดจากท่ีราชพัสดุ เบยี้ ปรับท่ีเกิดจากการผดิ สญั ญาลาศึกษา และเบ้ยี ปรบั ทีเ่ กิดจากการ
ผดิ สญั ญาการซ้ือทรัพยส นิ หรอื จา งทําของท่ดี ําเนินการโดยใชเงินงบประมาณไมเปนรายไดท ต่ี อ งนาํ สง กระทรวงการ
คลงั ตามกฎหมายวาดวยเงินคงคลังและกฎหมายวา ดวยวิธีการงบประมาณบรรดารายไดและผลประโยชนข องสถาน
ศกึ ษาของรัฐท่ีไมเ ปนนิตบิ คุ คล รวมทัง้ ผลประโยชนท เี่ กดิ จากทรี่ าชพัสดุ เบ้ยี ปรบั ท่เี กดิ จากการผดิ สัญญาลศึกษา
และเบย้ี ปรับที่เกิดจากการผิดสัญญาการซ้ือทรัพยส ินหรือจางทาํ ของที่ดําเนินการโดยใชง บประมาณใหสถานศกึ ษา
สามารถจดั สรรเปนคาใชจายในการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษาน้นั ๆ ไดต ามระเบียบท่กี ระทรวงการคลงั กาํ หนด

มาตรา ๖๐ ใหรฐั จดั สรรงบประมาณแผนดนิ ใหกับการศึกษาในฐานะท่ีมคี วามสําคัญสูงสดุ
ตอการพัฒนาท่ียง่ั ยนื ของประเทศโดยจัดสรรเปน เงินงบประมาณเพอ่ื การศกึ ษา ดงั น้ี

(๑) จดั สรรเงินอดุ หนนุ ทั่วไปเปนคา ใชจ า ยรายบคุ คลท่ีเหมาะสมแกผ เู รยี นการศกึ ษาภาคบงั คับ
และการศึกษาขั้นพน้ื ฐานท่จี ัดโดยรัฐและเอกชนใหเ ทา เทยี มกนั

(๒) จดั สรรทนุ การศึกษาในรปู ของกองทนุ กูยมื ใหแ กผ เู รยี นที่มาจากครอบครัวทมี่ รี ายไดน อย
ตามความเหมาะสมและความจําเปน

(๓) จดั สรรงบประมาณและทรัพยากรทางการศกึ ษาอื่นเปนพเิ ศษใหเ หมาะสม และสอดคลอง
กบั ความจาํ เปน ในการจดั การศึกษาสําหรับผูเ รียนทม่ี คี วามตอ งการเปน พเิ ศษแตละกลมุ ตามมาตรา ๑๐
วรรคสอง วรรคสาม และวรรคสี่ โดยคาํ นึงถึงความเสมอภาคในโอกาสทางการศกึ ษาและความเปนธรรม
ทง้ั นี้ ใหเ ปนไปตามหลักเกณฑและวิธกี ารทีก่ ําหนดในกฎกระทรวง

(๔) จดั สรรงบประมาณเปน คาใชจา ยดําเนินการ และงบลงทนุ ใหส ถานศกึ ษาของรัฐตามนโยบาย
แผนพฒั นาการศกึ ษาแหง ชาติ และภารกจิ ของสถานศกึ ษา โดยใหมอี สิ ระในการบรหิ ารงบประมาณและ
ทรัพยากรทางการศึกษา ทงั้ นี้ ใหค าํ นึงถึงคุณภาพและความเสมอภาคในโอกาสทางการศกึ ษา

(๕) จดั สรรงบประมาณในลักษณะเงนิ อุดหนนุ ทวั่ ไปใหสถานศกึ ษาระดับอดุ มศึกษาของรฐั
ทเ่ี ปนนิตบิ คุ คล และเปน สถานศึกษาในกํากบั ของรฐั หรอื องคการมหาชน

(๖) จดั สรรกองทนุ กยู ืมดอกเบีย้ ตาํ่ ใหสถานศึกษาเอกชน เพ่ือใหพ ่งึ ตนเองได
(๗) จัดต้ังกองทุนเพอื่ พัฒนาการศึกษาของรัฐและเอกชน
มาตรา ๖๑ ใหร ฐั จัดสรรเงินอุดหนนุ การศกึ ษาทโ่ี ดยบคุ คล ครอบครวั องคก รชมุ ชน
องคก รเอกชน องคก รวิชาชีพ สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอ่นื ตามความ

เหมาะสมและความจําเปน
มาตรา ๖๒ ใหม รี ะบบการตรวจสอบ ตดิ ตามและประเมินประสิทธิภาพและประสทิ ธิผล

การใชจายงบประมาณการจัดการศกึ ษาใหสอดคลองกบั หลกั การศกึ ษา แนวการจัดการศกึ ษาและคุณภาพ
มาตรฐานการศึกษา โดยหนว ยงานภายในและหนว ยงานของรัฐทมี่ ีหนา ทีต่ รวจสอบภายนอก
หลกั เกณฑ และวิธีการในการตรวจสอบ ติดตามและการประเมิน ใหเปนไปตามทีก่ าํ หนด
ในกฎกระทรวง

หมวด ๙
เทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา

________________
มาตรา ๖๓ รัฐตองจดั สรรคลื่นความถ่ี ส่อื ตัวนาํ และโครงสรางพ้นื ฐานอ่ืนทีจ่ าํ เปน ตอการ
สงวิทยุกระจายเสียง วิทยโุ ทรทัศน วทิ ยโุ ทรคมนาคม และการส่ือสารในรูปอ่นื เพ่ือใชป ระโยชนส าํ หรับ
การศึกษาในระบบ การศกึ ษานอกระบบ การศกึ ษาตามอัธยาศยั การทะนุบํารงุ ศาสนา ศลิ ปะและ
วัฒนธรรมตามความจาํ เปน
มาตรา ๖๔ รฐั ตอ งสง เสริมและสนับสนนุ ใหมกี ารผลิต และพฒั นาแบบเรยี น ตาํ รา หนังสอื
ทางวชิ าการ สอ่ื ส่งิ พิมพอนื่ วสั ดุอปุ กรณ และเทคโนโลยเี พอ่ื การศึกษาอ่ืน โดยเรงรัดพัฒนาขีดความ
สามารถในการผลติ จดั ใหม เี งินสนบั สนุนการผลติ และมกี ารใหแ รงจงู ใจแกผ ูผลิต และพฒั นาเทคโนโลยี
เพอื่ การศึกษา ท้งั นี้ โดยเปด ใหมกี ารแขงขันโดยเสรีอยางเปนธรรม

มาตรา ๖๕ ใหมีการพฒั นาบคุ ลากรทัง้ ดานผผู ลิต และผูใ ชเ ทคโนโลยีเพือ่ การศึกษา เพื่อให
มคี วามรู ความสามารถ และทักษะในการผลติ รวมท้ังการใชเ ทคโนโลยที เี่ หมาะสม มคี ุณภาพ และ
ประสทิ ธิภาพ

มาตรา ๖๖ ผูเ รียนมีสทิ ธไิ ดร บั การพฒั นาขีดความสามารถในการใชเ ทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา
ในโอกาสแรกที่ทําได เพื่อใหม ีความรแู ละทกั ษะเพียงพอที่จะใชเ ทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษาในการแสวงหา
ความรดู วยตนเองไดอยางตอเน่อื งตลอดชวี ติ

มาตรา ๖๗ รัฐตองสงเสรมิ ใหมกี ารวจิ ัยและพัฒนา การผลิตและการพฒั นาเทคโนโลยี
เพือ่ การศึกษา รวมท้ังการติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา เพอื่ ให

เกดิ การใชท ่ีคุมคา และเหมาะสมกับกระบวนการเรยี นรขู องคนไทย
มาตรา ๖๘ ใหมกี ารระดมทนุ เพอื่ จัดตง้ั กองทนุ พฒั นาเทคโนโลยีเพ่อื การศึกษาจากเงนิ

อดุ หนุนของรฐั คาสัมปทาน และผลกําไรที่ไดจ ากการดาํ เนนิ กจิ การดา นส่อื สารมวลชน เทคโนโลยี
สารสนเทศ และโทรคมนาคมจากทกุ ฝา ยท่ีเกย่ี วขอ งทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และองคกรประชาชน
รวมทัง้ ใหมกี ารลดอัตราคาบรกิ ารเปน พเิ ศษในการใชเทคโนโลยีดงั กลา วเพ่อื การพฒั นาคนและสังคม
หลกั เกณฑแ ละวธิ ีการจดั สรรเงนิ กองทุนเพอื่ การผลติ การวจิ ัยและการพัฒนาเทคโนโลยี
เพ่อื การศึกษา ใหเปนไปตามทกี่ ําหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๖๙ รฐั ตอ งจัดใหมหี นวยงานกลางทาํ หนาทพ่ี จิ ารณาเสนอนโยบาย แผน สง เสรมิ
และประสานการวิจัย การพฒั นาและการใช รวมทัง้ การประเมนิ คณุ ภาพ และประสิทธิภาพของการผลิต
และการใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศึกษา

บทเฉพาะกาล
------------------------
มาตรา ๗๐ บรรดาบทกฎหมาย กฎ ขอ บงั คบั ระเบียบ ประกาศ และคาํ ส่ังเกย่ี วกับ
การศกึ ษา ศาสนา ศิลปะและวฒั นธรรม ท่ีใชบงั คับอยูในวนั ที่พระราชบัญญัตนิ ี้ใชบังคับ ยงั คงใช
บงั คับไดต อ ไปจนกวาจะไดม ีการดําเนนิ การปรบั ปรงุ แกไ ขตามบทบญั ญัติแหง พระราชบญั ญตั นิ ี้ ซง่ึ ตอ ง
ไมเ กนิ หา ปน ับแตว นั ทีพ่ ระราชบญั ญตั ิน้ีใชบงั คับ
มาตรา ๗๑ ใหก ระทรวง ทบวง กรม หนว ยงานการศึกษา และสถานศกึ ษาที่มอี ยใู นวนั ที่
พระราชบญั ญัตนิ ี้ใชบ ังคับยังคงมีฐานะและอาํ นาจหนา ท่ีเชนเดมิ จนกวาจะไดมกี ารจดั ระบบการบริหาร
และการจัดการศกึ ษาตามบทบัญญัตแิ หง พระราชบญั ญัติน้ี ซงึ่ ตอ งไมเกินสามปนับแตวันทพี่ ระราชบญั ญัติน้ี
ใชบงั คับ
มาตรา ๗๒ ในวาระเรมิ่ แรก มิใหนําบทบัญญตั ิ มาตรา ๑๐ วรรคหนึ่ง และมาตรา ๑๗
มาใชบังคบั จนกวาจะมกี ารดาํ เนนิ การใหเ ปนไปตามบทบญั ญตั ดิ งั กลา ว ซึง่ ตอ งไมเ กนิ หาปนบั แตว นั ที่
รัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทยใชบงั คับภายในหนึง่ ปน ับแตวันท่พี ระราชบัญญตั ิน้ีใชบ งั คบั ใหด าํ เนินการออก
กฎกระทรวงตามมาตรา ๑๖ วรรคสอง และวรรคสี่ ใหแลวเสร็จภายในหกปน บั แตวันที่พระราชบัญญตั นิ ใ้ี ชบ งั คับ ให
กระทรวงจดั ใหมกี ารประเมนิ ผลภายนอกครง้ั แรกของสถานศกึ ษาทุกแหง
มาตรา ๗๓ ในวาระเริม่ แรก มิใหน าํ บทบญั ญตั ิในหมวด ๕ การบรหิ ารและการจัดการศกึ ษา
และหมวด ๗ ครู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศึกษา มาใชบ งั คบั จนกวา จะไดม กี ารดาํ เนนิ การใหเ ปน
ไปตามบทบญั ญัตใิ นหมวดดงั กลา ว รวมทั้งการแกไ ขปรับปรุงพระราชบัญญัติครู พุทธศักราช ๒๔๘๘
และพระราชบัญญตั ริ ะเบียบขา ราชการครู พ.ศ. ๒๕๒๓ ซ่ึงตองไมเกนิ สามปนบั แตว นั ทีพ่ ระราชบญั ญตั ิน้ี
ใชบ งั คบั
มาตรา ๗๔ ในวาระเริ่มแรกทกี่ ารจัดต้งั กระทรวงยงั ไมแ ลว เสร็จ ใหน ายกรฐั มนตรี รัฐมนตรี
วา การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร และรฐั มนตรวี า การทบวงมหาวิทยาลัย รักษาการตามพระราชบญั ญัตนิ ี้
และใหม อี าํ นาจออกกฎกระทรวง ระเบยี บ และประกาศ เพ่อื ปฏิบตั ิการตามพระราชบัญญตั ิน้ี ทั้งนี้
ในสว นท่ีเกี่ยวกบั อาํ นาจหนา ที่ของตน เพอ่ื ใหก ารปฏบิ ตั ติ ามพระราชบญั ญตั นิ ี้ในสว นท่ีตอ งดําเนินการกอ นท่ีการจัด
ระบบบริหารการศกึ ษาตามหมวด ๕ ของพระราชบัญญตั นิ ้จี ะแลว เสร็จ ใหก ระทรวงศึกษาธิการ ทบวงมหาวทิ ยาลยั
และคณะกรรมการการศึกษาแหงชาติ ทาํ หนา ทก่ี ระทรวงการศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรมตามพระราชบญั ญตั ิน้ี โดย
ใหทาํ หนาที่ในสวนที่เกย่ี วขอ งแลวแตกรณี
มาตรา ๗๕ ใหจดั ตง้ั สาํ นกั งานปฏิรูปการศกึ ษา ซึง่ เปนองคก ารมหาชนเฉพาะกจิ ท่ีจดั ตัง้ ข้นึ
โดยพระราชกฤษฎีกาที่ออกตามความในกฎหมายวา ดว ยองคก ารมหาชนเพ่อื ทาํ หนา ที่ ดังตอ ไปนี้

(๑) เสนอการจัดโครงสราง องคก ร การแบงสวนงานตามทบ่ี ญั ญัตไิ วในหมวด ๕ ของ
พระราชบญั ญตั ิน้ี

(๒) เสนอการจัดระบบครู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศกึ ษาตามทบ่ี ญั ญตั ไิ วในหมวด ๗
ของพระราชบญั ญตั ินี้

(๓) เสนอการจัดระบบทรัพยากรและการลงทุนเพือ่ การศกึ ษาตามทบ่ี ัญญตั ิไวใ นหมวด ๘
ของพระราชบญั ญตั ิน้ี

(๔) เสนอแนะเกย่ี วกับการรา งกฎหมายเพื่อรองรบั การดาํ เนินการตาม (๑) (๒) และ (๓)
ตอ คณะรฐั มนตรี

(๕) เสนอแนะเกี่ยวกบั การปรบั ปรงุ แกไขกฎหมาย กฎ ขอบงั คบั ระเบียบ และคําสั่งที่บังคบั ใช
อยูใ นสว นทเ่ี ก่ียวขอ งกับการดําเนินการตาม (๑) (๒) และ (๓) เพ่อื ใหส อดคลอ งกับพระราชบญั ญตั ิน้ี
ตอ คณะรัฐมนตรี

(๖) อาํ นาจหนาทีอ่ ื่นตามท่กี ําหนดในกฎหมายวาดว ยองคการมหาชน
ทง้ั น้ี ใหคํานงึ ถงึ ความคดิ เหน็ ของประชาชนประกอบดว ย

มาตรา ๗๖ ใหมคี ณะกรรมการบรหิ ารสาํ นักงานปฏิรปู การศึกษาจาํ นวนเกาคน ประกอบดวย
ประธานกรรมการและกรรมการ ซึ่งคณะรัฐมนตรแี ตง ต้ังจากผมู ีความรูความสามารถ มีประสบการณ
และมคี วามเชีย่ วชาญดา นการบรหิ ารการศึกษา การบริหารรัฐกจิ การบริหารงานบุคคล การงบประมาณ
การเงินและการคลัง กฎหมายมหาชน และกฎหมายการศกึ ษา ทงั้ นี้ จะตองมีผทู รงคุณวุฒิ ซ่ึงมใิ ช
ขา ราชการหรอื ผปู ฏบิ ตั ิงานในหนว ยงานของรัฐรวมอยดู ว ย ไมนอยกวา สามคน
ใหค ณะกรรมการบริหารมอี าํ นาจแตง ตั้งผทู รงคุณวฒุ ิเปนทป่ี รกึ ษา และแตง ต้ังคณะอนกุ รรมการ
เพอื่ ปฏิบตั กิ ารตามทคี่ ณะกรรมการบรหิ ารมอบหมายไดไหเลขาธิการสํานักงานปฏริ ปู การศึกษา เปน กรรมการและ
เลขานุการของคณะกรรมการบรหิ ารและบริหารกิจการของสาํ นกั งานปฏิรปู การศึกษาภายใตก ารกํากบั ดแู ลของคณะ
กรรมการบริหารคณะกรรมการบริหารและเลขาธิการมีวาระการดํารงตําแหนงวาระเดียวเปน เวลาสามป เมื่อครบ
วาระแลว ใหย บุ เลิกตาํ แหนงและสาํ นักงานปฏิรูปการศกึ ษา

มาตรา ๗๗ ใหมีคณะกรรมการสรรหาคณะกรรมการบรหิ ารสํานักงานปฏริ ปู การศึกษาคณะหนึ่ง
จาํ นวนสิบหาคน ทาํ หนาท่คี ัดเลอื กบุคคลทส่ี มควรไดรับการเสนอชอ่ื เปนคณะกรรมการบรหิ ารจํานวน
สองเทา ของจาํ นวนประธานและกรรมการบรหิ าร เพ่ือเสนอคณะรฐั มนตรพี จิ ารณาแตงตง้ั ประกอบดวย

(๑) ผแู ทนหนว ยงานท่ีเกี่ยวของจํานวนหาคน ไดแ ก ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ปลดั ทบวง
มหาวิทยาลยั เลขาธกิ ารคณะกรรมการกฤษฎีกา เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาแหงชาติ และ
ผอู ํานวยการสาํ นักงบประมาณ

(๒) อธกิ ารบดขี องสถาบันอุดมศกึ ษาของรัฐและเอกชนทเี่ ปน นติ บิ ุคคล ซง่ึ คดั เลือกกันเอง
จํานวนสองคน และคณบดีคณะครศุ าสตร ศึกษาศาสตร หรือการศึกษาทงั้ ของรัฐและเอกชนทม่ี ีการสอน
ระดับปรญิ ญาในสาขาวิชาครศุ าสตร ศึกษาศาสตร หรือการศึกษา ซงึ่ คัดเลือกกนั เองจาํ นวนสามคน
ในจาํ นวนนจ้ี ะตอ งเปน คณบดคี ณะครศุ าสตร ศึกษาศาสตร หรือการศกึ ษาจากมหาวิทยาลัยของรัฐ

ไมนอยกวา หนึง่ คน
(๓) ผูแทนสมาคมวชิ าการ หรือวชิ าชพี ดานการศกึ ษาท่เี ปน นิติบุคคล ซ่ึงคดั เลือกกนั เอง

จาํ นวนหา คน ใหคณะกรรมการสรรหาเลอื กกรรมการสรรหาคนหนงึ่ เปนประธานกรรมการ และเลอื ก
กรรมการสรรหาอีกคนหนึง่ เปน เลขานุการคณะกรรมการสรรหา

มาตรา ๗๘ ใหนายกรัฐมนตรีเปน ผูรกั ษาการตามพระราชกฤษฎีกาจัดตัง้ สาํ นกั งานปฏริ ปู
การศกึ ษา และมีอํานาจกํากบั ดูแลกิจการของสํานกั งานตามที่กําหนดไวในกฎหมายวา ดว ยองคการ
มหาชนนอกจากทมี่ ีบญั ญัติไวแ ลวในพระราชบญั ญตั นิ ้ี พระราชกฤษฎีกาจดั ต้งั สาํ นักงานปฏิรูปการศกึ ษา
อยางนอ ยตองมสี าระสาํ คญั ดงั ตอไปน้ี

(๑) องคประกอบ อาํ นาจหนา ที่ และวาระการดาํ รงตาํ แหนงของคณะกรรมการบรหิ าร
ตามมาตรา ๗๕ และมาตรา ๗๖

(๒) องคป ระกอบ อํานาจหนาทข่ี องคณะกรรมการสรรหา หลกั เกณฑ วธิ ีการสรรหา และ
การเสนอแตงตัง้ คณะกรรมการบริหาร ตามมาตรา ๗๗

(๓) คุณสมบัตแิ ละลักษณะตองหา มรวมทั้งการพนจากตําแหนงของคณะกรรมการบริหาร
เลขาธกิ าร และเจาหนา ที่

(๔) ทุน รายได งบประมาณ และทรัพยสนิ
(๕) การบริหารงานบุคคล สวสั ดกิ าร และสิทธิประโยชนอืน่
(๖) การกาํ กับดแู ล การตรวจสอบ และการประเมินผลงาน
(๗) การยุบเลิก
(๘) ขอกาํ หนดอืน่ ๆ อันจาํ เปน เพือ่ ใหกจิ การดําเนินไปไดโ ดยเรยี บรอย และมปี ระสทิ ธิภาพ

ผรู บั สนองพระบรมราชโองการ
ชวน หลีกภัย
นายกรฐั มนตรี