มาตราฐานอาชีวอนามัยและความปลอดภัย

ก ค าน า Āนังÿือเล่มนี้มีเนื้อĀาเกี่ยüข้องกับคüามปลอดภัยในอุตÿาĀกรรมเรื่อง ISO 18000 โดยมีüัตถุประÿงค์ เพื่อการýึกþาĀาคüามรู้เกี่ยüกับข้อมูลของมาตราฐาน ISO 18000 Āลักอนามัยและคüามปลอดภัย ในงานอุตÿาĀกรรม ซึ ่งมีคüามเกี ่ยüข้องรายüิชาคüามปลอดภัยและอาชีüอนามัยในÿถานประกอบการ รĀัÿüิชา 18 - 4000 - 2302 ระดับปริญญาตรีปี 1 แผนกüิชา เทคโนโลยีอาĀารและโภชนาการ อาชีüýึกþา ภาคกลาง 4 (üิทยาลัยอาชีüýึกþานครปฐม) ทางผู้จัดท าĀüังเป็นอย่างยิ่งü่า รายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการท าใĀ้ผู้ที่มีคüามÿนใจ ในเรื่อง ISO 18000 ได้รับคüามรู้ไม่มากก็น้อยจากĀนังÿือเล่มนี้ Āากมีข้อผิดพลาดประการใดทางผู้จัดท า จึงขออภัยมา ณ ที่นี้ด้üย ผู้จัดท า นางÿาüกันต์ÿุดา อโณทัย

ข ÿารบัญ Āัวข้อ Āน้า ค าน า ก ÿารบัญ ข ÿารบัญภาพ ค บทที่ 1 มาตราฐาน ISO 1 1.1 ประüัติของมาตราฐาน ISO 1 1.2 คüามĀมายของมาตราฐาน ISO 1 1.3 ประเภทของÿมาชิกในมาตราฐาน ISO 2 1.4 องค์ประกอบของ มาตราฐาน ISO 3 1.5 ประโยชน์ของมาตรฐาน ISO 3 1.6 บทบาทของมาตราฐาน ISO ในประเทýไทย 5 1.7 ประเภทของมาตราฐานISO ที่มักพบในไทย 5 บทที่ 2 มาตราฐาน ISO 18000 13 2.1 ระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ISO 18000 13 2.2 ขั้นตอนĀลักในการจัดท าระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย 14 2.3 การน ามาตรฐานไปใช 15 2.4 ประโยชนที่จะไดรับ 16 2.5 การเตรียมตัüเพื่อขอรับการรับรองระบบ 16 2.6 การขอการรับรองระบบ 17 2.7 ขั้นตอนการใĀการรับรองโดยทั่üไป 17 2.8 คาใช้จ่ายในการขอรับการรับรอง 18 บรรณานุกรม

ค ÿารบัญภาพ Āัวข้อ Āน้า ภาพที่ 1.1 : มาตราฐาน ISO 1 ภาพที่ 1.2 : มาตราฐาน ISO 2 ภาพที่ 1.3 : แผนผังอธิบายองค์ประกอบของมาตราฐาน ISO 3 ภาพที่ 1.4 : ประโยชน์ของ มาตรฐาน ISO 4 ภาพที่ 1.5 : มาตราฐาน ISO 9000 6 ภาพที่ 1.6 : บุคคลĀลายคนก าลังÿนธนากัน 7 ภาพที่ 1.7 : ISO 14001 9 ภาพที่ 1.8 : มาตราฐาน ISO 18000 10 ภาพที่ 1.9 : ISO 17025 11 ภาพที่ 1.10 : ประโยชน์ของ มาตรฐาน ISO 12 ภาพที่ 2.1 : ขั้นตอนในการจัดท าระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย 14 ภาพที่ 2.2 : มอก. 18000 16

บทที่ 1 มาตราฐาน ISO 1 มาตราฐาน ISO 1.1 ประüัติของมาตราฐาน ISO International Standards Organization Āรือที่เราเรียกกันคุ้นĀูü่า ISO คือชื่อขององค์การ มาตรฐานÿากล Āรือองค์การระĀü่างประเทýü่าด้üยการมาตรฐาน มีÿ านักงานใĀญ่ตั้งอยู่ที่นครเจนีüา ÿüิตเซอร์แลนด์ ก่อตั้งเป็นทางการเมื่อüันที่ 14 ตุลาคม 1947 (พ.ý. 2490) ปัจจุบันมีÿมาชิก 143 ประเทý ซึ่งครั้งแรกนั้นมีผู้แทนจากประเทýต่าง ๆ 25 ประเทýร่üมประชุมกันที่กรุงลอนดอน มีมติตั้งองค์การระĀü่าง ประเทýü่าด้üยการมาตรฐานขึ้น และÿĀประชาชาติได้ใĀ้รับการยอมรับเป็นองค์การช านาญพิเýþประเภทที่ ไม่ใช่Āน่üยงานของรัฐบาล โดยมีüัตถุประÿงค์เพื่อÿ่งเÿริมการก าĀนดมาตรฐานระĀü่างประเทý และกิจกรรม ที่เกี่ยüข้อง เพื่อการพัฒนาอุตÿาĀกรรมเýรþฐกิจ และขจัดข้อโต้แย้งรüมถึงการกีดกันทางการค้าระĀü่าง ประเทý ตลอดจนการพัฒนาคüามร่üมมือระĀü่างประเทý ในด้านüิชาการüิทยาýาÿตร์และเทคโนโลยีĀรือ การจัดระเบียบการค้าโลก ด้üยการÿร้าง มาตรฐานขึ้นมานั่นเอง มาตรฐาน คือ ข้อตกลงที่จัดทท าขึ้นเป็น เอกÿาร โดยการรüบรüมข้อมูลĀรือข้อก าĀนดทางเทคนิค (Technical Specifications) Āรือüิธีการท างาน ที่ถูกต้อง เป็นที่ยอมรับโดยทั่üไป แล้üร่üมก าĀนดเป็นเกณฑ์ข้อบังคับขึ้นมา เป็นÿิ่งนั้น ๆ ที่จะท าใĀ้เกิด คüามเชื่อมั่นü่า üัÿดุผลิตภัณฑ์ขบüนการ Āรือการบริการนั้น ๆ บรรลุตามüัตถุประÿงค์ ที่ต้องการ Āรือเกิดจาก ข้อก าĀนดด้านüิธีการĀรือการท างาน (Procedures manual) นั้นเอง (บริþัท ต.üิชชุกรณ์จ ากัด, 2561) ภาพที่ 1.1 : มาตราฐาน ISO (ÿารานุกรม, ม.ป.ป) 1.2 คüามĀมายของมาตราฐาน ISO ในอุตÿาĀกรรมต่าง ๆ ในปัจจุบันได้มีการเจริญเติบโตอย่างรüดเร็ü และมีการแข่งขันกันอย่างÿูงเพื่อใĀ้ ธุรกิจของตนได้เป็นผู้น าในอุตÿาĀกรรมนั้น ๆ ไม่ü่าจะเป็นทางด้านการบริการ อุตÿาĀกรรมการผลิต เป็นต้น เราจะมาท าคüามรู้จักกับค าü่า ISO ü่ามันคืออะไร และมีบทบาทÿ าคัญมากน้อยแค่ไĀนในเชิงธุรกิจ

2 ISO ย่อมาจาก (International Organization for Standardization) คือ องค์การระĀü่างประเทýü่า ด้üยการมาตรฐาน เป็นองค์กรที่ออกมาตรฐานต่าง ๆ ที่เกี่ยüข้องกับธุรกิจ และอุตÿาĀกรรม ÿ่üนมาตรฐานที่ องค์กรนี้ออกมา ก็ใช้ชื่อน าĀน้าü่า ISO เช่น ISO 9000 และ ISO 14000 ซึ่งก็เป็นมาตรฐานที่ü่าด้üยระบบ บริĀารคุณภาพและระบบบริĀารÿิ่งแüดล้อม ISO ถูกผลักดันโดยประเทýเยอรมนี ในช่üงปี 2521 Āลังÿงครามโลกจบลง โดยใĀ้ทั่üโลกมีมาตรฐาน คุณภาพÿินค้าเดียüกันÿ่üนองค์กรมาตรฐานโลกก็จัดตั้งระบบ ISO/TC176 ขึ้นต่อมาอีก1ปีอังกฤþพัฒนาระบบ คุณภาพที่เรียกü่า BS5750 ใช้ในเชิงพาณิชย์ได้ÿ าเร็จ จากนั้นในปี 2530 ISO จึงจัดüางระบบการบริĀารเพื่อ การประกันคุณภาพที่ÿามารถตรüจÿอบได้ผ่านระบบเอกÿารĀรือที่เรียกü่า อนุกรมมาตรฐาน ISO 9000 เป็น มาตรฐานที่ก าĀนดใช้ในทุกประเทýทั่üโลก (ÿารานุกรม, ม.ป.ป.) ISO จะมีÿมาชิกจากĀลาย ๆ ประเทýทั่üโลก และÿมาชิกก็แบ่งเป็นระดับ ๆ แตกต่างกันไปอีก ซึ่งเป็น องค์กรระĀü่างประเทý และมาตรฐานต่าง ๆ ที่ออกมาก็เป็นมาตรฐานระĀü่างประเทý (International Standard) นอกจากนี้มาตรฐาน ISO ยังÿามารถประยุกต์ใช้ได้กับทุกองค์กร ไม่ü่าจะเป็นองค์กรชนิดใดขนาด ใĀญ่ Āรือเล็ก ผลิตÿินค้าอะไร ĀรือใĀ้บริการอะไร (theoneisoadmin, 2561) 1.3 ประเภทของÿมาชิกในมาตราฐาน ISO 1.3.1 Member Body เป็นÿถาบันมาตรฐานแĀ่งชาติ ซึ่งĀมายถึง เป็นตัüแทนทางด้านการมาตรฐาน ของ ประเทýนั้น ๆ มีÿิทธิออกเÿียงในเรื่องของüิชาการ มีÿิทธิเข้ารับการเลือกตั้งเป็นคณะมนตรี ISO และ ÿามารถเข้าร่üมประชุมÿมัชชาใĀญ่ 1.3.2 Correspondent Member เป็นĀน่üยงานของประเทýก าลังพัฒนา ซึ่งยังไม่มีÿถาบันมาตรฐาน เป็นของตัüเอง ÿมาชิกประเภทนี้จะไม่เข้าร่üมในเรื่องของüิชาการ แต่มีÿิทธิจะได้รับข่าüÿารคüามเคลื่อนไĀü ของ ISO และเข้าร่üมประชุมÿมัชชาใĀญ่ในฐานะผู้ÿังเกตการณ์ 1.3.3 Subscribe Membership ÿมาชิกประเภทนี้ เปิดÿ าĀรับกลุ่มประเทýที่มีเýรþฐกิจที่ค่อนข้าง เล็กÿามารถติดต่อกับ ISO ได้ (บริþัท ต.üิชชุกรณ์จ ากัด, 2561) ภาพที่ 1.2 : มาตราฐาน ISO (Safesiri, ม.ป.ป)

3 1.4 องค์ประกอบของ มาตราฐาน ISO 1.4.1 ÿมัชชาทั่üไป (General Assembly) 1.4.2 คณะมนตรี (Council) 1.4.3 คณะกรรมการบริĀารด้านüิชาการ (Technical Management Board) 1.4.4 คณะกรรมการüิชาการ (Technical committee) 1.4.5 ÿ านักเลขานุการ (Central Secretariat) (ÿ านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม (ÿมอ.), ม.ป.ป) ภาพที่ 1.3 : แผนผังอธิบายองค์ประกอบของมาตราฐาน ISO (ÿ านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม, ม.ป.ป) 1.5 ประโยชน์ของมาตรฐาน ISO 1.5.1 องค์กร/บริþัท 1.5.1.1 การจัดองค์กร การบริĀารงาน การผลิตตลอดจนการใĀ้บริการมีระบบ และมี ประÿิทธิภาพ 1.5.1.2 ผลิตภัณฑ์และบริการ เป็นที่พึงพอใจของลูกค้าĀรือผู้รับบริการและได้รับการยอมรับ 1.5.1.3 ก่อใĀ้เกิดภาพลักþณ์ที่ดีแก่องค์กร 1.5.1.4 ประĀยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาü

4 1.5.2 พนักงานภายในองค์กร/บริþัท 1.5.2.1 มีการท างานเป็นระบบ 1.5.2.2 เพิ่มประÿิทธิภาพในการท างาน 1.5.2.3 พนักงานมีจิตÿ านึกในเรื่องของคุณภาพมากขึ้น 1.5.2.4 มีüินัยในการท างาน 1.5.2.5 พัฒนาการท างานเป็นทีมĀรือเป็นกลุ่มมีการประÿานงานที่ดี และÿามารถพัฒนาตนเอง ตลอดจน เกิดทัýนคติที่ดีต่อการท างาน 1.5.3 ผู้ซื้อ/ผู้บริโภค 1.5.3.1 มั่นใจในผลิตภัณฑ์และบริการ ü่ามีคุณภาพตามที่ต้องการ 1.5.3.2 ÿะดüกประĀยัดเüลาและค่าใช้จ่ายโดยไม่ต้องตรüจÿอบคุณภาพซ ้า 1.5.3.3 ได้รับการคุ้มครองด้านคุณภาพคüามปลอดภัยและการใช้งาน (theoneisoadmin, 2561) ภาพที่ 1.4 : ประโยชน์ของ มาตรฐาน ISO (บริþัท อีออÿ ไซเอนทิฟิค จ ากัด, ม.ป.ป)

5 1.6 บทบาทของมาตราฐาน ISO ในประเทýไทย ประเทýไทยนั้นได้เริ่มเข้าร่üมเป็นÿมาชิกÿมบูรณ์ในองค์การมาตราฐาน ISO ตั้งแต่ปี พ.ý. 2509 โดยมี ÿ านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม ซึ่งเป็นÿถาบันมาตรฐานแĀ่งชาติท าĀน้าที่เป็นผู้แทนประเทýไทย เป็นÿมาชิกÿมบูรณ์ใน ISO ประเภทและได้เข้าร่üมด าเนินงานกับ ISO ทั้งทางด้านบริĀารและüิชาการ ดังนี้ 1.6.1 งานด้านบริĀาร ประเทýไทยได้เข้าร่üมเป็นÿมาชิกในคณะกรรมการก าĀนดนโยบาย โดยพิจารณาใĀ้ข้อ คิดเĀ็น และด าเนินการตอบออกเÿียงใĀ้ข้อคิดเĀ็น รüมทั้งÿ่งผู้แทนไปเข้าร่üมประชุมประจ าปีและแลกเปลี่ยน ข้อคิดเĀ็นกับบรรดาÿถาบันมาตรฐานต่าง ๆ ดังนี้ ตาราง: ÿถานภาพของคณะกรรมการในด้านงานบริĀาร คณะกรรมการ ÿถานภาพ คณะกรรมการด้านการตรüจÿอบรับรอง (Committee on Conformity assessment - ISO/CASCO) P - member คณะกรรมการด้านนโยบายผู้บริโภค (Committee on consumer policy - ISO/COPOLCO) P - member คณะกรรมการü่าด้üยกิจกรรมที่เกี่ยüข้องกับประเทýก าลังพัฒนา (Committee on developing country matters - ISO/DEVCO) P - member ที่มา : (ÿ านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม (ÿมอ.) กระทรüงอุตÿาĀกรรม, ม.ป.ป) 1.6.2 งานด้านüิชาการ ปัจจุบัน ÿมอ. ได้เข้าร่üมเป็นÿมาชิก ในคณะกรรมการüิชาการ (Technical committee – TC) และคณะอนุกรรมการüิชาการ (Subcommittee – SC) ของ ISO โดยแบ่งประเภทของการเข้าร่üมเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ÿมาชิกประเภทร่üมท างาน (P-member) จ านüน 90 คณะ และÿมาชิกประเภทÿังเกตการณ์ (O-member) จ านüน 230 คณะ (ÿ านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม (ÿมอ.) กระทรüงอุตÿาĀกรรม, ม.ป.ป) 1.7 ประเภทของมาตราฐานISO ที่มักพบในไทย มาตราฐาน ISO นั้นมีมากมายĀลายมาตรฐานครอบคลุมทุกประเภทธุรกิจ แต่ละ ISO ก็มีĀน้าที่แตกต่าง กันไปโดยชื่อเรียกจะขึ้นต้นด้üย ISO และต่อท้ายด้üยตัüเลขเพื่อแยกชนิดของมาตรฐานนั้น ๆ ซึ่งประเภทของ ISO ที่เรามักจะพบเĀ็นได้บ่อย ๆ ในประเทýไทยก็คือ

6 1.7.1 มาตราฐาน ISO 9000 การจัดระบบการบริĀารเพื่อประกันคุณภาพ ที่ÿามารถตรüจÿอบได้ โดย ผ่านระบบเอกÿาร เป็นมาตรฐานของระบบการบริĀารจัดการอย่างĀนึ่ง ü่าด้üยกิจกรรมการจัดการที่เกี่ยüข้อง กับคุณภาพของผลิตภัณฑ์ การบริการ ที่เน้นใĀ้องค์กรมีการüางแผนและการคüบคุมคุณภาพโดยการคüบคุมที่ กระบüนการด าเนินงานขององค์กร และการติดตามตรüจÿอบดูคüามพึงพอใจของลูกค้าเมื่อÿ่งมอบ Āรือได้รับ ผลิตภัณฑ์ การบริการไปแล้ü จากนั้นต้องมีการทบทüนและปรับปรุงระบบบริĀารคุณภาพอย่างต่อเนื่อง 1.7.1.1 ประโยชน์ของการท าระบบ ISO 9000 ประการÿ าคัญก็คือ ช่üยในการปรับปรุงระบบ การท างานใĀ้มีประÿิทธิภาพ ลดคüามซ ้าซ้อนในงาน ช่üยใĀ้ÿามารถüัดและประเมินคüามÿ าเร็จได้ชัดเจนขึ้น ÿนองคüามต้องการของลูกค้า ÿร้างคüามมั่นใจและภาพลักþณ์ที่ดีใĀ้กับกิจการ อย่างไรก็ตาม มาตรฐาน ISO 9000 ไม่ใช่มาตรฐานของผลิตภัณฑ์ แต่เป็นมาตรฐานของระบบการบริĀารงานด้านคุณภาพ ที่ÿามารถใช้ได้กับ องค์กรทุกชนิด ขนาด ประเภท และทุกชาติทั่üโลก 1.7.1.2 Āลักการของมาตรฐาน ISO 9000 1.7.1.2.1 การใĀ้คüามÿ าคัญกับลูกค้า ลูกค้าคือÿิ่งแรก ๆ ที่แต่ละบริþัทต้องมุ่งใĀ้คüามÿ าคัญ และด้üยการท าคüาม เข้าใจ และตอบÿนองต่อคüามต้องการของลูกค้า องค์กรĀนึ่งๆ ก็จะÿามารถก าĀนดเป้าĀมายĀลักได้อย่าง ถูกต้อง และนั่นเองจึงช่üยเพิ่ม รายได้ใĀ้แก่องค์กรเนื่องจากÿามารถÿ่งมอบผลิตภัณฑ์และบริการที่ลูกค้าก าลัง มองĀา และตรงตามคüามต้องการได้ นอกจากนี้ การรู้คüามต้องการของลูกค้า ก็ท าใĀ้องค์กรÿามารถจัดÿรรค์ ทรัพยากรได้อย่างเĀมาะÿมและมีประÿิทธิผลÿูงÿุด และÿิ่งÿ าคัญ ที่ÿุด คือ การทุ่มเททางธุรกิจขององค์กรจะ ได้รับการยอมรับจากลูกค้า ซึ่งช่üยÿร้างคüามภักดีของลูกค้าได้เป็นอย่างดี และ คüามภักดีของลูกค้านี่เองที่จะ ÿ่งผลดีกลับมายังธุรกิจขององค์กร (ÿถาบันเพิ่มผลผลิตแĀ่งชาติ, ม.ป.ป.) 1.7.1.2.2 คüามเป็นผู้น าที่ดี ทีมของผู้น าที่ดีจะÿร้างคüามเป็นเอกภาพ และทิýทางได้อย ่างรüดเร็ü ใน ÿภาพแüด ล้อมทางธุรกิจ เป้าĀมายของผู้น าคือการ กระตุ้นและผลักดันผู้ที่ร่üมท างานในโครงการทุกคน และ ผู้น าที่ประÿบคüามÿ าเร็จจะÿามารถลดการÿื่อÿารที่ผิดพลาดทั้งภายใน และระĀü่างĀน่üยงานต่างๆลงได้อย่าง มาก บทบาทของพüกเขาจะÿัมพันธ์กับĀลักการของมาตรฐาน ISO 9000 ในข้อถัดไป ภาพที่1.5 : มาตราฐาน ISO 9000 (ThaiPlasticPack, ม.ป.ป)

7 1.7.1.2.3 คüามผูกพันที่มีต่อองค์กรของบุคลากร การร่üมมือกันของคนในทีมงานด้านธุรกิจ คือ ปัจจัยÿ าคัญÿูงคüาม ÿ าเร็จ ขององค์กร การมีÿ่üนร่üมในÿ่üนÿ าคัญนี้จะน าไปÿู่การ ลงทุนในเรื่องทรัพยากรบุคคลในโครงการ และในทาง กลับกันก็เป็นÿร้างผู้ท างานĀรือคนงานที่มีคüามมุ่งมั่นและแรงจูงใจ และ บุคลากรเĀล่านี้จะมุ่งมั่นในการคิด ริเริ่มและÿร้างÿรรค์ และองค์กรย่อมจะÿามารถใช้ประโยชน์จากคüามÿามารถทั้งĀมดที่มีของ พüกเขาในการ ด าเนินโครงการĀนึ่งๆใĀ้ÿัมฤทธิ์ผล Āากบุคลากรขององค์กรใĀ้คüามใÿ่ใจในเรื่องÿมรรถนะการท างาน พüกเขา ก็จะมีคüามกระตือรือร้นในการที่จะมีÿ่üนร่üมในการปรับปรุงอย่างต่อเนื่องตามที่ ISO 9000 ได้ใĀ้แนüทางไü้ 1.7.1.2.4 การบริĀารเชิงกระบüนการในจัดการด้านคุณภาพ ผลลัพธ์ที่ดีที่ÿุดจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อกิจกรรม และทรัพยากรต่าง ๆ ได้ถูกบริĀาร จัดการร่üมกันอย่างดี กลüิธีการบริĀารเชิง กระบüนการในระบบการบริĀารงานคุณภาพนี้ÿามารถลดค่าใช้จ่าย ต่างๆ ได้ด้üยการใช้ทรัพยากร บุคลากร และเüลาอย่างมี ประÿิทธิผล ĀากกระบüนการĀนึ่ง ๆ ถูกคüบคุม โดยรüม การบริĀารจัดการก็จะÿามารถมุ่งเน้นไปที่เป้าĀมายที่มีคüามÿ าคัญต่อภาพรüมขององค์กร และ ÿามารถจัดล าดับคüามÿ าคัญของüัตถุประÿงค์เพื่อใĀ้เกิดประÿิทธิผลÿูงÿุด 1.7.1.2.5 การบริĀารจัดการเชิงระบบ การคüบรüมการบริĀารจัดการต่างๆเข้าด้üยกัน อาจดูเป็นเรื่องที่มีคüามเÿี่ยง แต่Āากเราÿามารถด าเนินการได้อย่างถูกต้อง จะÿ่งผลใĀ้เกิดระบบการบริĀารจัดการที่มีประÿิทธิภาพและ ประÿิทธิผล Āากผู้น ามีคüามมุ่งมั่นทุ่มเทต่อเป้าĀมายขององค์กร พüกเขาจะช่üยเĀลือกันเพื่อใĀ้ได้ผลผลิตที่ เพิ่มขึ้นและดีขึ้น ผลลัพธ์ดังกล่าüĀมายรüมถึงการบูรณาการ และการจัดüางต าแĀน่งที่เĀมาะÿมของ กระบüนการที่ÿ าคัญต่าง ๆ นอกจากนี้ผู้มีÿ่üนได้ÿ่üนเÿียก็จะรับรู้และยอมรับในคüามÿอดคล้องคงที่ คüามมีประÿิทธิผล และประÿิทธิภาพที่มาพร้อมกับระบบการบริĀารจัดการ อีกทั้ง supplier และลูกค้า ก็จะเกิดคüามมั่นใจและเชื่อมั่นใน คüามÿามารถทางธุรกิจขององค์กรอีกด้üย ภาพที่ 1.6 : บุคคลĀลายคนก าลังÿนธนากัน (JobsDB, 2565)

8 1.7.1.2.6 การปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง คüามÿ าคัญของĀลักการนี้เป็นÿิ่งÿ าคัญยิ่ง และคüรถือเป็นüัตถุประÿงค์ถาüร ของทุกองค์กรด้üยÿมรรถนะการท างานที่เพิ่มขึ้น บริþัทย่อมจะÿามารถเพิ่มผลก าไรและมีคüามได้เปรียบเĀนือ คู่แข่ง Āากธุรกิจทั้งĀมดมุ่งมั่นและทุ่มเทใĀ้กับการปรับปรุงอย่าง ต่อเนื่อง กิจกรรมการปรับปรุงต่าง ๆ จะถูก จัดüางอย่างเĀมาะÿม อันน าไปÿู่การพัฒนาได้อย่างรüดเร็üขึ้นและมีประÿิทธิภาพมากยิ่งขึ้น การมีคüามพร้อม ÿ าĀรับการปรับปรุงและการเปลี่ยนแปลง ธุรกิจของท่านจะมีคüามยืดĀยุ่นในการที่จะตอบÿนองต่อโอกาÿใĀม่ ที่เข้ามาได้อย่างรüดเร็ü 1.7.1.2.7 การตัดÿินใจตามĀลักฐานเชิงประจักþ์ การตัดÿินใจที่มีประÿิทธิผล จะขึ้นอยู่กับการüิเคราะĀ์และการแปล คüามĀมายของข้อมูลต่างๆ ด้üยการตัดÿินใจที่อยู่บนพื้นฐาน ของข้อมูลดังกล่าü องค์กรจะÿามารถด าเนินการ ตัดÿินใจต่างๆได้อย่างถูกต้องกü่า Āากบริþัทต่างๆกระท าการดังนี้ใĀ้เป็นกิจüัตร พüกเขาก็จะÿามารถแÿดงใĀ้ เĀ็นถึงประÿิทธิผลของการตัดÿินใจต่างๆที่ผ่านมาในอดีตได้ นี่เองที่จะÿร้างคüามเชื่อมั่น และมั่นใจ ในการ ตัดÿินใจต่าง ๆ ทั้งในปัจจุบันและอนาคต 1.7.1.2.8 คüามÿัมพันธ์กับผู้ขาย/ผู้ÿ่งมอบ เป็นÿิ่งÿ าคัญที่จะต้องÿร้างคüามÿัมพันธ์ที่ก่อประโยชน์ร่üมกับผู้ขาย/ผู้ÿ่ง มอบเนื่องจากคüามÿัมพันธ์ดังกล ่าüจะÿร้างมูลค่า ใĀ้กับทั้งÿองฝ ่าย ผู้ขาย/ผู้ÿ่งมอบที ่ตระĀนักถึงคüาม ÿัมพันธ์ที่ก่อประโยชน์ร่üมกันจะตอบÿนองอย่างรüดเร็üเมื่อใดก็ตามที่มี คüามต้องการทางธุรกิจที่จะต้อง ตอบÿนองต่อคüามต้องการของลูกค้าĀรือการเปลี่ยนแปลงของตลาด ด้üยการติดต่อÿื่อÿารกัน อย่างใกล้ชิด และการมีปฏิÿัมพันธ์ที่ดีกับผู้ขาย/ผู้ÿ่งมอบ ทั้งÿององค์กรจะÿามารถใช้ทรัพยากรและต้นทุนได้อย่างเกิด ประโยชน์ÿูงÿุด (ÿารานุกรม, ม.ป.ป.) 1.7.1.3 มาตราฐาน ISO 9001 มาตรฐานระบบคุณภาพ ซึ่งก ากับดูแลทั้งการออกแบบ พัฒนาการผลิต การติดตั้ง และการบริการ 1.7.1.3 มาตราฐาน ISO 9002 มาตรฐานระบบคุณภาพ ซึ่งก ากับดูแลเฉพาะการผลิต การติดตั้ง และการบริการ 1.7.1.4 มาตราฐาน ISO 9003 มาตรฐานระบบคุณภาพ ซึ่งก ากับดูแลเรื่องการตรüจ และการ ทดÿอบขั้นÿุดท้าย 1.7.1.5 มาตราฐาน ISO 9004 เป็นแนüทางในการบริĀารงานคุณภาพเพื่อใĀ้เกิดประÿิทธิภาพ ÿูงÿุด โดยเป็นข้อแนะน าในการจัดการในระบบคุณภาพ ซึ่งจะมีการก าĀนดรายละเอียดปลีกย่อยในแต่ละ ประเภทธุรกิจ

9 1.7.2 มาตราฐาน ISO 14000 เป็นระบบมาตรฐานระบบการจัดการÿิ่งแüดล้อม มุ่งเน้นใĀ้องค์กรมีการ พัฒนาปรับปรุงÿิ่งแüดล้อมองค์กรใĀ้มีผลกระทบต่อÿิ่งแüดล้อมน้อยที่ÿุด ทั้งในÿ่üนของ กิจการภายใน การ ผลิตÿินค้า และการจัดการเรื่องผลกระทบ โดยมีการก าĀนดคüามรับผิดชอบ การปฏิบัติงาน ระเบียบปฏิบัติ กระบüนการ ดูแลทรัพยากร ซึ่งมาตรฐาน ISO 14000 นี้ ÿามารถใช้ได้กับทั้งระบบอุตÿาĀกรรมการผลิตและ บริการ เช่นเดียüกับ ISO 9000 ทั้งนี้ 14000 มีเนื้อĀาแบ่งออกได้ ดังนี้ ภาพที่ 1.7 : ISO 14001 (Blue Climate And Oceans Project, 2561) 1.7.2.1 ISO 14001 เป็นข้อก าĀนดที่ช่üยในเรื่องของระบบการจัดการÿิ่ง แüดล้อม 1.7.2.2 ISO 14004 เป็นข้อแนะน าที่ช่üยด้านĀลักการและเทคนิคในการจัดระบบ 1.7.2.3 ISO 14010 เป็นĀลักการทั่üไปของการตรüจประเมินขององค์กร 1.7.2.4 ISO 14011 เป็นüิธีการตรüจประเมินระบบการจัดการด้านÿิ่งแüด ล้อมขององค์กร 1.7.2.5 ISO 14012 เป็นข้อก าĀนดคุณÿมบัติของผู้ตรüจประเมิน 1.7.2.6 ISO 14020 เป็นĀลักการพื้นฐานในการติดฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อÿิ่งแüดล้อม 1.7.2.7 ISO 14021 เป็นการก าĀนดĀลักเกณฑ์และÿัญลักþณ์ใĀ้ผู้ผลิตÿินค้าและบริการ ÿามารถประกาýรับรองได้ü่ามีการผลิตÿินค้าและบริการที่ช่üยลดผลกระทบต่อÿิ่งแüดล้อมได้จริง 1.7.2.8 ISO 14024 เป็นĀลักการ ระเบียบปฏิบัติ ข้อก าĀนด และüิธีการรับรองผลิตภัณฑ์เพื่อ ÿิ่งแüดล้อมของĀน่üยรับรอง 1.7.2.9 ISO 14040 เป็นĀลักการพื้นฐานและกรอบการด าเนินงาน 1.7.2.10 ISO 14041 เป็นการรüบรüมข้อมูลด้านÿิ่งแüดล้อม 1.7.2.11 ISO 14042 เป็นการประเมินผลกระทบต่อÿิ่งแüดล้อม 1.7.2.12 ISO 14043 เป็นการแปรผลที่ได้จากข้อมูล

10 1.7.3 มาตราฐาน ISO 18000 มาตรฐานระบบการจัดการ อาชีüอนามัยและคüามปลอดภัยและ ISO ที่ เริ่มมีบทบาทในยุคดิจิตอลมากยิ่งขึ้นก็คือ ISO27001 มาตรฐานการจัดการคüามปลอดภัยของข้อมูล โดย ÿามารถแบ่งมาตราฐาน ISO 18000 แบ่งออกเป็น 2 ประเภทĀลัก ๆ ได้แก่ - มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรมระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ข้อก าĀนด ตามมาตรฐาน เลขที่ มอก. 18001-2542 (Occupational health and safety management system : specification) - มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรมระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ข้อแนะน า ทั่üไปเกี่ยüกับĀลักการระบบและเทคนิคในทางปฏิบัติ ตามมาตรฐาน เลขที่ มอก. 18004 (Occupational health and safety management systems : general guidelines on principle, systems and supporting technique) ภาพที่ 1.8 : มาตราฐาน ISO 18000 (บริþัท ไชยเจริญเทค จ ากัด, ม.ป.ป) 1.7.4 มาตรฐาน ISO 17025 มาตรฐานการประเมินคüามÿามารถทางüิชาการของ Ā้องปฏิบัติการ ISO/IEC 17025 คือ มาตรฐานÿากลซึ่งเป็นการประเมินคüามÿามารถทางüิชาการของ Ā้องปฏิบัติการ ISO/IEC 17025 ครอบคลุมทุกด้านของการบริĀารจัดการĀ้องปฏิบัติการ ตั้งแต่การเตรียม ตัüอย่างถึงคüามช านาญในการ üิเคราะĀ์ทดÿอบ ถึงการเก็บบันทึกและการรายงานผล มาตรฐานนี้เน้น องค์ประกอบĀลายด้านแต่ไม่ได้จ ากัดเฉพาะแค่ด้านเĀล่านี้ ซึ่งได้แก่ระบบคุณภาพของĀ้องปฏิบัติการ การ คüบคุมเอกÿาร การปฏิบัติการแก้ไขและ ป้องกัน ÿถานที่และภาüะแüดล้อม เครื่องมือ การประมาณค่าคüาม ไม่แน่นอน Āลักฐานคüามÿอบกลับได้การ ÿุ่มตัüอย่างและอื่น ๆ 1.7.4.1 คüามÿ าคัญของมาตราฐาน ISO 17025 1.7.4.1.1 ใช้เป็นเกณฑ์ÿ าĀรับĀ้องปฏิบัติการทดÿอบ และĀ้องปฏิบัติการÿอบเทียบที่ ต้องแÿดงใĀ้เĀ็นü่าการด าเนินการด้านระบบคุณภาพ มีคüามÿามารถทางด้นüิชาการ ผลการทดÿอบĀรือการ ÿอบเทียบที่ออกโดยĀ้องปฏิบัติการ๋นที่เชื่อถือได้ü่าถูกต้องตามĀลักüิชาการ 1.7.4.1.2 ใช้เป็นการÿ าĀรับการรับรองคüามÿามารถĀ้องปฏิบัติการทดÿอบĀรือÿอบ เทียบของĀน่üยรับรอง

11 1.7.4.1.3 ใช้ในการยืนยันและยอมรับคüามÿามารถของĀ้องปฏิบัติการ โดยผู้ใĀ้บริการใน Ā้องปฏิบัติการ Āรือองค์การที่มีอ านาจตามกฏĀมาย ภาพที่ 1.9 : ISO 17025 (พรีเมียร์ซิÿเต็มเอ็นจิเนียริ่ง, ม.ป.ป.) 1.7.5 มาตรฐาน ISO 22000 มาตรฐานการจัดการคüามปลอดภัยของอาĀาร ISO 22000:2005 Food Safety Management System: FSMS ระบบการจัดการคüาม ปลอดภัยของ อาĀาร ครอบคลุมทั้งข้อก าĀนดของ GMP, HACCP และข้อก าĀนดÿ าĀรับระบบการจัดการใน องค์กร มาตรฐานดังกล่าü เน้นที่ผู้ประกอบการที่ต้องการพัฒนาการจัดการคüามปลอดภัยของอาĀารใĀ้มี คüามชัดเจน โดยจะเป็นที่รüมของ ข้อก าĀนดในมาตรฐานต่าง ๆ ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน เพื่อประกันคüามปลอดภัย ของÿินค้าตลอดเÿ้นทางĀ่üงโซ่อาĀาร โดยเน้นที่การÿื่อÿารร่üมกันระบบการจัดการและการคüบคุมอันตราย มีüัตถุประÿงค์เพื่อ 1.7.5.1 ประกันü่ามีการก าĀนดรายละเอียดการตรüจÿอบเพื่อคüามปลอดภัยของอาĀารอย่าง ถูกต้องเĀมาะÿม และมีกระบüนการคüบคุมตรüจÿอบที่มีประÿิทธิภาพในทุกขั้นตอน โดยอาýัยข้อมูลจากการ ÿื่อÿาร ระĀü่างผู้มีÿ่üนร่üมในĀ่üงโซ่อาĀารทุกราย 1.7.5.2 ใĀ้ข้อมูลและĀลักฐานตามคüามต้องการของลูกค้าและตัüแทนจ าĀน่ายในด้านคüาม เป็นไปได้คüาม จ าเป็น และผลกระทบที่มีต่อผลิตภัณฑ์ขั้นÿุดท้ายโดยอาýัยข้อมูลจากการÿื่อÿารระĀü่างลูกค้า และ ตัüแทนจ าĀน่าย ÿ าĀรับประเทýไทยได้จัดตั้งĀน่üยงานขึ้นมารับผิดชอบในเรื่องมาตรฐานของประเทý เรียกü่า ÿ านักงานมาตรฐาน ผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม (ÿมอ.) (Thai Industrial Standard Institute: TISI) ÿังกัดกระทรüงอุตÿาĀกรรม เมื่อปี พ.ý. 2511 (ÿ าĀรับมาตรฐานที่ใช้คüบคุมผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรมเรียกü่า มาตรฐานอุตÿาĀกรรม : มอก.) และ ÿมอ. ได้ประกาýใช้อนุกรมมาตรฐาน ISO 9000 ในประเทýไทยเมื่อ พ.ý. 2534 โดยประกาýในราชกิจจานุเบกþา เล่มที่ 108ตอนที่ 99 üันที่ 4 มิถุนายน พ.ý. 2534 โดยใช้ชื่อü่า อนุกรมมาตรฐานระบบคุณภาพ มอก . - ISO 9000 ในปีพ.ý. 2542 (บริþัท ต.üิชชุกรณ์จ ากัด. ม.ป.ป)

12 ภาพที่ 1.10 : ประโยชน์ของ มาตรฐาน ISO (บริþัท อีออÿ ไซเอนทิฟิค จ ากัด, ม.ป.ป)

บทที่ 2 มาตราฐาน ISO 18000 2. มาตราฐาน ISO 18000 2.1 ระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ISO 18000 (Occupation health and safety management system standards) คือ ระบบมาตราฐานซึ่งก าĀนดขึ้นโดยใช้ BS8800 : Guide to occupational health and safety (OH&S) management systems เป็นแนüทางและอาýัยĀลักการของ ระบบกรจัดการตามอนุกรมมาตราฐาน มอก. 9000/ISO 9000 และมอก. 14000/ISO 14000 เพื่อใช้เป็น เกณฑ์ในการจัดท าระบบการจัดการอาชีüอนามัยอนามัย และคüามปลอดภัยขององค์กรและพัฒนาปรับปรุง ระบบใĀ้ดียิ่งขึ้นอย่างต่อเนื่อในด้านต่างๆดังนี้ คือ 2.1.1 ลดคüามเÿี่ยงต่ออันตรายและอุบัติเĀตุต่างๆของพนักงาานและผู้เกี่ยüข้อง 2.1.2 ปรับปรุงการด าเนินงานของธุรกิจใĀ้เกิดคüามปลอดภัย 2.1.3 ช่üยÿร้างภาพพจน์คüามรับผิดชอบขององค์กร ต่อพนักงานภายในองค์กรต่อองค์กรเอง และ ÿังคม เนื่องจากปัจจุบันภาคอุตÿาĀกรรมของไทย มีการใช้แรงงานที่ต้องเÿี่ยง ต่ออันตรายมากขึ้น คüาม ปลอดภัยและÿุขภาพของผู้ใช้แรงงานในการท างาน จึงเป็นเรื่องÿ าคัญอย่างยิ่งที่ทุกคนต้องตระĀนักและใÿ่ใจ ตลอดเüลา เพราะผลจากÿภาพแüดล้อมในการท างาน ĀรือผลของอุบัติเĀตุที่เกิดขึ้น นอกจากจะก่อใĀ้เกิด คüามÿูญเÿียแก่ตนเองแล้ü ยังÿ่งผลกระทบไปถึงบุตร ภรรยา พ่อ แม่ พี่น้องอีกด้üย ซึ่งเป็นคüามÿูญเÿียที่เกิน กü่าทีคาดคิดĀรือเรียกกลับคืนมาได้บางครั้งอุบัติเĀตุยังก่อใĀ้เกิดคüามพิการและคüามเจ็บปüด บ างธุรกิจ อุตÿาĀกรรม อุบัติเĀตุที่เกิดขึ้นอาจĀมายถึงคüามÿิ้นเนื้อประดาตัüไม่เพียงแต่ขององค์กร ยังมีผลต่อ ÿภาพแüดล้อมและÿังคมโดยรอบอีกด้üย เช่น ไฟไĀม้ โรงงานระเบิด พนักงานและชุมชนโดยรอบได้รับÿาร อันตราย ซึ่งอาจถึงแก่ชีüิตได้ กระทรüงอุตÿาĀกรรมและกระทรüงแรงงานและÿüัÿดิการÿังคม ได้ตระĀนักถึงปัญĀาเĀล่านี้จึงได้ มอบĀมายใĀ้ÿ านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม ก าĀนดอนุกรมมาตรฐานระบบการจัดการอาชีüอนา มัยและคüามปลอดภัย (มอก.18000) ขึ้นเพื่อเป็นแนüทางใĀ้Āน่üยงาน ต่าง ๆ น าไปปฏิบัติ ทั้งนี้มิได้มี จุดมุ่งĀมายเพียงการแก้ไขปัญĀาอาชีüอนามัยและคüาม ปลอดภัยในการท างาน แต่ยังครอบคลุมถึงแนüทางใน การป้องกันมิใĀ้เกิดปัญĀาด้านÿุขภาพ และอุบัติเĀตุต่าง ๆ ต่อผู้ปฏิบัติงาน และÿังคมโดยรอบ ทั้งในองค์กร เองและภายนอกองค์กรĀรือชุมชนใกล้เคียง

14 2.2 ขั้นตอนĀลักในการจัดท าระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ประกอบด้üย 2.2.1 การทบทüนÿถานะเริ่มต้น องค์กรจะต้องพิจารณาทบทüนระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัยที่มีอยู่ เพื่อ ทราบÿถานภาพปัจจุบันขององค์กร โดยมีüัตถุประÿงค์ในการก าĀนดขอบเขตของการน าเอาระบบการจัดการ ไปใช้และเพื่อใช้ในการüัดผลคüามก้าüĀน้า 2.2.2 นโยบายอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ผู้บริĀารระดับÿูงÿุดขององค์กรจะต้องก าĀนดนโยบาย และจัดท าเป็นเอกÿารพร้อมทั้งลงนาม เพื่อแÿดงเจตจ านงด้านอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย แล้üมอบĀมายใĀ้มีการด าเนินการตามนโยบายพร้อม ทั้งจัดÿรรทรัพยากรที่จ าเป็นในการด าเนินการ ต้องใĀ้พนักงานทุกระดับเข้าใจนโยบาย ได้รับการฝึกอบรมที่ เĀมาะÿมและมีคüามÿามารถที่จะปฏิบัติงานตามĀน้าที่และคüามรับผิดชอบรüมทั้งÿ่งเÿริมใĀ้เข้ามามีÿ่üนร่üม ในระบบการจัดการ ภาพที่ 2.1 : ขั้นตอนในการจัดท าระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย (ÿÿปท, 2561) 2.2.3 การüางแผน มีการชี้บ่งอันตรายและประเมินคüามเÿี่ยง รüมทั้งชี้บ่งข้อกฎĀมายที่เกี่ยüข้อง ทั้งนี้เพื่อใช้ในการ จัดท าแผนงานคüบคุมคüามเÿียงการüัดผล และการทบทüนระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ได้อย่างเĀมาะÿม พร้อมทั้งก าĀนดüัตถุประÿงค์และเป้าĀมายที่ชัดเจน เพื่อใĀ้ÿามารถจัดÿรรค์ทรัพยากรได้ ถูกต้องทั้งด้านงบประมาณและบุคลากร

15 2.2.4 การน าไปใช้และการปฏิบัติ องค์กรต้องน าแผนงานที่ก าĀนดไü้มาปฏิบัติโดยมีผู้บริĀารระดับÿูงเป็นผู้รับผิดชอบโครงการจัดใĀ้ มีการฝึกอบรมบุคลากรเพื่อใĀ้มีคüามรู้และคüามÿามารถที่เĀมาะÿมและจ าเป็น จัดท าและคüบคุมเอกÿารใĀ้มี คüามทันÿมัย มีการประชาÿัมพันธ์เพื่อปลุกจิตÿ านึกใĀ้ทุกคนในองค์กรตระĀนักถึงคüามรับผิดชอบร่üมกัน ใĀ้ คüามÿ าคัญและร่üมมือกันน าไปใช้ปฏิบัติพร้อมทั้งคüบคุมการปฏิบัติใĀ้มันใจü่ากิจกรรมด าเนินไปด้üยคüาม ปลอดภัย และÿอดคล้องกับแผนงานที่üางไü้รüมถึงมีการเตรียมคüามพร้อมÿ าĀรับกรณีทีเกิดภาüะฉุกเฉินขึ้น 2.2.5 การตรüจÿอบและแก้ไข ผู้บริĀารขององค์กรต้องก าĀนดใĀ้มีการตรüจติดตามผลการปฏิบัติงานเป็นระยะ ๆ โดยการตรüจ ประเมิน เพือüัดผลการปฏิบัติและĀาข้อบกพร่องของระบบ แล้üน าไปüิเคราะĀ์ĀาÿาเĀตุและท าการแก้ไข แล้ü บันทึกไü้เป็นลายลักþณ์อักþร 2.2.6 การทบทüนการจัดการ ผู้บริĀารระดับÿูงขององค์กร จะต้องก าĀนดใĀ้มีการทบทüนระบบการจัดการอาชีü อนามัยและ คüามปลอดภัย จากผลการด าเนินงาน ผลการตรüจประเมินรüมทั้งปัจจัยต่าง ๆ ที่เปลี่ยนแปลงไป น ามา ปรับปรุงการด าเนินงานเพื่อลดคüามเÿียงอย่างต่อเนื่องและก าĀนดแผนงานในเชิงป้องกัน 2.3 การน ามาตรฐานไปใช การน ามาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรมระบบการจัดการอาชีüอนามัย และคüามปลอดภัยไปใช้จะช่üย เÿริมÿร้างคüามมั่นใจในคüามปลอดภัยในชีüิตและทรัพย์ÿิน ช่üยองค์กรลดค่าใช้จ่ายในการรักþาพยาบาล ผู้ปฏิบัติงานและประการÿ าคัญ คือ ช่üยลดอัตราการเกิดอุบัติเĀตุภายในองค์กร ซึ่งเป็นการแÿดงออกถึงคüาม Ā่üงใยขององค์กรที่มีต่อพนักงาน น าไปÿู่คüามมั่นใจในการท างาน เÿริมÿร้างคุณภาพขององค์กร อันก่อใĀ้เกิด คüามได้เปรียบต่อองค์กรคู่แข่งในตลาดการค้าและเป็นผู้น าในüงการธุรกิจระบบการจัดการอาชีüอนามัยและ คüามปลอดภัยนี้ÿามารถน ามาใช้ได้กับการจัดการขององค์กรไม่ü่าประเภทĀรือขนาดใด ๆ การน ามาตรฐาน ผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรมระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัยไปใช้ในองค์กรใĀ้เกิดประโยชน์ÿูงÿุด นั้น ต้องประกอบด้üยองค์ประกอบดังต่อไปนี้ 2.3.1 ผู้บริĀารระดับÿูงมีคüามมุ่งมันและตั้งใจแน่üแน่ในการน าระบบมาใช้และใĀ้การÿนับÿนุนอย่าง จริงจัง และต่อเนือง 2.3.2 ทุกคนในองค์กรมีคüามเข้าใจ ใĀ้คüามÿ าคัญ มีÿ่üนร่üมและใĀ้คüามร่üมมืออย่างจริงจัง 2.3.3 ได้รับการจัดÿรรทรัพยากรอย่างเพียงพอ 2.3.4 มีการติดตามและปรับปรุงระบบการจัดการอาชีüอนามัย และคüามปลอดภัยอย่างต่อเนื่อง

16 2.4 ประโยชนที่จะไดรับ 2.4.1 รักþาและป้องกันชีüิตและทรัพย์ÿินอันเนื่องมาจากอุบัติเĀตุอันอาจเกิดขึ้นในองค์กร 2.4.2 เป็นการเตรียมคüามพร้อมÿ าĀรับอุบัติเĀตุ และภาüะฉุกเฉินทีอาจเกิดขึ้นซึ่งจะช่üยลดคüาม เÿียĀาย และคüามÿูญเÿียทั้งด้านชีüิตและทรัพย์ÿิน 2.4.3 ลดรายจ่ายเงินทดแทนจากกองทุนเงินทดแทนเนื่องจากอุบัติเĀตุลดลง 2.4.4 ÿร้างขüัญและก าลังใจแก่พนักงานใĀ้เกิดคüามเชื่อมั่นในคüามปลอดภัยต่อชีüิตการท างานใน องค์กร ซึ่งจะมีผลโดยตรงต่อการเพิมประÿิทธิภาพในการท างานและการผลิต 2.4.5 ได้รับเครืองĀมายรับรองฯ โดยองค์กรทีน ามาตรฐาน มอก.18001 ไปปฏิบัติÿามารถขอใĀ้ Āน่üยงานรับรองใĀ้การรับรองระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ซึ่งจะท าใĀ้องค์กรÿามารถ น าไปใช้ในการโฆþณา และประชาÿัมพันธ์เพื่อเÿริมÿร้างภาพลักþณ์ขององค์กรใĀ้ดียิงขึ้นและเป็นที่ยอมรับใน ÿังคม 2.4.6 เตรียมคüามพร้อมในการเข้าÿู่การแข่งขันทางด้านการค้าในตลาดโลก 2.5 การเตรียมตัüเพื่อขอรับการรับรองระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย การเตรียมตัüเพื่อขอรับการรับรองระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย ในการขอรับการ รับรองระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย องค์กรจะต้องจัดท าระบบตามข้อก าĀนดในมาตรฐาน มอก. 18001 ซึ่งมีขั้นตอนĀลักดังต่อไปนี้ ภาพที่ 2.2 : มอก. 18000 (บริþัท คิü เอÿ จี บี ทรานฟอร์ม จ ากัด, ม.ป.ป) 2.5.1 ขั้นตอนที่ 1 ýึกþามาตรฐาน มอก. 18000 และกฎĀมายที่เกี่ยüข้อง 2.5.2 ขั้นตอนที่ 2 ประชุมฝ่ายบริĀารเพื่อขอการÿนับÿนุนโครงการในการจัดท าระบบการจัดการอาชี üอนามัยและคüามปลอดภัย 2.5.3 ขั้นตอนที่ 3 ตั้งคณะกรรมการชี้น า เพื่อจัดท าระบบซึ่งคüบคุม และดูแลใĀ้เป็นไปตามที่ได้ก าĀนด

17 2.5.4 ขั้นตอนที่ 4 ก าĀนดนโยบายอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัยüางแผนการจัดการระบบจัดท า üิธีการปฏิบัติ และค าแนะน าที่จ าเป็น 2.5.5 ขั้นตอนที่ 5 ลงมือปฏิบัติตามระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัยที่ได้ก าĀนดขึ้น 2.5.6 ขั้นตอนที่ 6 ตรüจติดตามระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย เพื่อตรüจÿอบü่า ระบบเป็นไปตามแผนและข้อก าĀนดของมาตรฐานและได้มีการน าไปใช้ปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง 2.5.7 ขั้นตอนที่ 7 แก้ไขข้อบกพร่องที่พบจากการตรüจติดตามภายในและปรับปรุงระบบการจัดการอา ชีüอนามัยและคüามปลอดภัยใĀ้มีประÿิทธิภาพยิ่งขึ้น 2.5.8 ขั้นตอนที่ 8 ผู้บริĀารระดับÿูงทีรับผิดชอบโครงการด าเนินการทบทüนระบบการจัดการจากผล การด าเนินงานการตรüจติดตามและการตรüจประเมินระบบ รüมทั้งพิจารณาจากปัจจัยต่าง ๆ แล้üน ามาปรับ นโยบาย แผนงาน เป้าĀมายเพื่อประÿิทธิผลของระบบการจัดการและเพื่อประเมินผล ระบบการจัดการทั้ง ระบบ เพื่อใĀ้แน่ใจü่ามีคüามพร้อมÿ าĀรับการขอรับรอง 2.5.9 ขั้นตอนที่ 9 ติดต่อĀน่üยงานที่ใĀ้การรับรอง และยื่นค าขอ 2.6 การขอการรับรองระบบ การขอการรับรองระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัย องค์กรทีได้จัดท าระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัยÿามารถขอการรับรองได้จากĀน่üย รับรองที่ใĀ้บริการการรับรองระบบการจัดการอาชีüอนามัยและคüามปลอดภัยได้ โดยยื่นค าขอรับการรับรอง พร้อมเอกÿารประกอบการพิจารณาทีเกี่ยüข้องตามที่Āน่üยรับรองก าĀนด 2.7 ขั้นตอนการใĀการรับรองโดยทั่üไป 2.7.1 ยืนค าขอรับการรับรองระบบการจัดการอาชีüอนามัย และคüามปลอดภัย พร้อมทั้งเอกÿาร 2.7.1.1 เอกÿารคู่มือคุณภาพ และที่เกี่ยüข้อง 2.7.1.2 ข้อมูลทั่üไปของผู้ยื่นค าขอ 2.7.2 Āน่üยรับรองÿ่งเจ้าĀน้าที่ไปตรüจÿอบเบื้องต้นเพือรüบรüมข้อมูล คüามพร้อมขององค์กรและ รายละเอียดอื่น ๆ เพื่อก าĀนดแผนการตรüจประเมิน 2.7.3 การตรüจประเมิน 2.7.3.1 Āน ่üยรับรองจะตรüจประเมินเอกÿารแล้üจัดท ารายงานการตรüจประเมิน แจ้งใĀ้ ผู้ประกอบการทราบ พร้อมรายชือเจ้าĀน้าทีผู้ประเมินและก าĀนดการตรüจประเมิน 2.7.3.2 Āน่üยรับรองจะÿ่งเจ้าĀน้าทีผู้ประเมินไปตรüจประเมิน ณ ÿถานประกอบการแล้üจัดท า รายงานตรüจประเมินแจ้งใĀ้ผู้ประกอบการทราบ 2.7.4 ÿรุปรายงานผลการตรüจประเมินเÿนอคณะกรรมการของĀน่üยรับรองพิจารณาใĀ้การรับรอง 2.7.5 จัดพิมพ์ใบรับรองระบบการจัดการอาชีüอนามัย และคüามปลอดภัย 2.7.6 ตรüจประเมินเพือการติดตามผลอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง 2.7.7 ตรüจประเมินใĀม่ทั้งระบบ (เมือครบก าĀนด 3 ปี และขอรับรองต่อ)

18 2.8 คาใช้จ่ายในการขอรับการรับรอง ค่าใช้จ่ายในการด าเนินการต่างๆ ดังนี้ 2.8.1 ค่าธรรมเนียมในการยืนค าขอ 2.8.2 ค่าธรรมเนียมในการตรüจประเมิน 2.8.3 ค่าธรรมเนียมใบรับรอง (ÿารานุกรม, ม.ป.ป)

บรรณานุกรม บริþัท ต.üิชชุกรณ์จ ากัด. 2561. ประวัติมาตราฐาน ISO. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก https://www.torwitchukorn.com/th/articles/119434 (27 มิถุนายน 2566) บริþัท ต.üิชชุกรณ์จ ากัด. 2561. ประเภทของมาตราฐานISO ที่มักพบในไทย. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก https://www.torwitchukorn.com/th/articles/119434 (24 มิถุนายน 2566) บริþัท ต.üิชชุกรณ์จ ากัด. 2561. ประเภทÿมาชิกมาตราฐาน ISO. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก https://www.torwitchukorn.com/th/articles/119434 (25 มิถุนายน 2566) ÿ านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม (ÿมอ.), ม.ป.ป., องค์ประกอบของ มาตราฐาน ISO . [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก https://www.tisi.go.th/website/interstandard/iso (27 มิถุนายน 2566) ÿ านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตÿาĀกรรม (ÿมอ.), ม.ป.ป.,บทบาทของมาตราฐาน ISO ในประเทศไทย. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก https://www.tisi.go.th/website/interstandard/iso (26 มิถุนายน 2566) ÿารานุกรม. ม.ป.ป., มาตราฐาน iso 18000. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก http://fic.nfi.or.th/foodsafety/upload/qs/pdf/ISO_18000-2.pdf (27 มิถุนายน 2566) ÿารานุกรม. ม.ป.ป. มาตรฐาน ISO คืออะไร ระบบ iso มีกี่ประเภท. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก http://www.khonkaen.tmd.go.th/km/doc/1.1 (24 มิถุนายน 2566) theoneisoadmin. 2018. ความĀมายของมาตราฐาน ISO. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก https://theoneiso.co.th/ (25 มิถุนายน 2566) theoneisoadmin. 2018. ประโยชน์ของมาตราฐาน ISO. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก https://theoneiso.co.th/ (27 มิถุนายน 2566) sumipol. 2565. ISO 17025. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก https://www.sumipol.com/knowledge/what-is-iso-iec-17025/ (24 มิภุนายน 2566)