ม -1บรรยากาศ

ชุดการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรื่อง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 7

ชุดการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ ชุดท่ี 1
เรื่อง บรรยากาศของเรา

อ่านคาแนะนาสาหรับการเรียน ไม่ผ่านเกณฑ์
ทาแบบทดสอบก่อนเรียน
ศกึ ษาวธิ ที ากจิ กรรม

ปฏบิ ัติกจิ กรรมตามชุดการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์
ทากิจกรรมฝึกทักษะ

ทาแบบทดสอบหลงั เรยี น
ผา่ นเกณฑ์

เรยี นตามชดุ การเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตรช์ ดุ ต่อไป

ชุดท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื ง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 8

ชุดการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์
ชุดท่ี 1 บรรยากาศของเรา

มาตรฐานการเรยี นรู้/ตวั ช้ีวดั

มาตรฐาน ว 6.1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ที่เกิดข้ึนบนผิวโลกและภายในโลก ความสัมพันธ
ของกระบวนการตาง ๆ ทมี่ ีผลตอการเปลี่ยนแปลงภมู ิอากาศ ภูมปิ ระเทศ และสัณฐานของโลก
มกี ระบวนการสบื เสาะหาความรูและจติ วทิ ยาศาสตร สื่อสารสง่ิ ท่เี รยี นรูและนาความรูไปใชประโยชน

ตวั ชี้วดั มฐ.ว 6.1 ม.1/1 สบื คนและอธิบายองคประกอบและการแบงช้ันบรรยากาศท่ีปกคลมุ
ผวิ โลก

สาระการเรียนรู้

1. ความหมายและความสาคญั ของบรรยากาศ
2. องค์ประกอบของบรรยากาศ
3. การแบ่งช้ันบรรยากาศ

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1. อธิบายความหมายและความสาคัญของบรรยากาศไดถ้ ูกต้อง
2. ทดลองและอธิบายองค์ประกอบและการแบ่งชัน้ บรรยากาศโดยใชเ้ กณฑต์ า่ งๆไดถ้ ูกตอ้ ง
3. สบื ค้นความร้เู ก่ียวกบั บรรยากาศแล้วนามาประยุกต์ใชใ้ นชีวติ ประจาวันได้

จานวน 2 ช่ัวโมง

ชุดท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรื่อง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 9

แบบทดสอบก่อนเรียน
ชุดการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ชดุ ท่ี 1 บรรยากาศของเรา

คาชแ้ี จง : จงเลือกคาตอบทถ่ี ูกตอ้ งท่ีสดุ เพยี งคาตอบเดียว โดยใชเ้ วลาในการทาข้อสอบ 10นาที

1. แกส๊ ใดท่ีพบเป็นส่วนประกอบของอากาศแห้งมากทีส่ ดุ

ก. แก๊สอาร์กอน ข. แก๊สไนโตรเจน

ค. แกส๊ ออกซิเจน ง. แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์

2. ข้อใดไมใ่ ช่ประโยชน์ของบรรยากาศ
ก. ชว่ ยดูดซบั รงั สอี ลั ตราไวโอเลต
ข. ช่วยปอ้ งกันอันตรายจากสะเก็ดดาว

ค. ชว่ ยให้โลกไมร่ ้อนเกนิ ไปในชว่ งกลางวัน
ง. ช่วยใหโ้ ลกเยน็ ลงอยา่ งรวดเร็วในเวลากลางคืน

3. แก๊สโอโซนมีอย่ใู นบรรยากาศช้ันใด ข. เทอร์โมสเฟยี ร์
ก. มโี ซสเฟยี ร์

ค. สตราโตสเฟยี ร์ ง. โทรโพสเฟยี ร์

4. บริเวณใดน่าจะมีอุณหภมู ิต่าท่ีสดุ ข. ภายในบา้ น
ก. ชายทะเล ง. บนยอดเขาสูง
ค. บนอาคารสูง

5. การคมนาคมทางอากาศจะเดินทางทชี่ ้นั ใดของบรรยากาศ

ก. โทรโพสเฟยี ร์ ข. สตราโตสเฟียร์

ค. ไอโอโนสเฟยี ร์ ง. มีโซสเฟยี ร์

6. แกส๊ โอโซนในช้ันบรรยากาศมปี ระโยชน์อยา่ งไร

ก. ชว่ ยสังเคราะหส์ าร CFC ขึ้นในอากาศ
ข. ดูดกลนื รังสีอนิ ฟาเรดทีท่ าให้โลกร้อน
ค. ดูดกลืนรงั สอี ัลตราไวโอเลตท่ีเปน็ สาเหตขุ องโรคมะเรง็ ผิวหนงั

ง. ทาให้อากาศในโลกบรสิ ุทธ์ิเพือ่ ฆา่ เชอื้ โรคต่าง ๆ

ชดุ ที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ือง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 10

7. ถ้าโลกเราไม่มีบรรยากาศหอ่ หมุ้ อุณหภูมิในช่วงกลางวนั และชว่ งกลางคืนจะเปน็ อย่างไร
ก. อุณหภูมิในชว่ งกลางวนั และกลางคนื มคี ่าเท่ากนั และคงที่
ข. อณุ หภูมใิ นช่วงกลางวันต่ามาก อุณหภูมใิ นช่วงกลางคืนสงู มาก
ค. อณุ หภมู ิในช่วงกลางวันสงู มาก อุณหภูมิในช่วงกลางคืนต่ามาก
ง. ยงั สรุปแน่นอนไม่ได้

8. บรรยากาศช้นั ใดที่มกี ารเปล่ยี นแปลงของอากาศมากทส่ี ุด
ก. มีโซสเฟยี ร์
ข. โทรโพสเฟียร์
ค. เทอร์โมสเฟยี ร์
ง. สตราโตสเฟยี ร์

9. บรรยากาศช้นั ใดท่ีสามารถสะท้อนคลนื่ วิทยุได้
ก. มโี ซสเฟยี ร์
ข. ไอโอโนสเฟียร์
ค. สตราโตสเฟียร์
ง. เทอร์โมสเฟียร์

10. การทดลองในข้อใดที่แสดงวา่ มีไอน้าในอากาศ

ก. ข.

ค. ง.

ชดุ ที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ือง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 11

กิจกรรมการเรียนรูท้ ่ี 1.1
เรือ่ ง ความหมายและความสาคัญของบรรยากาศ

บรรยากาศ (Atmosphere) หมายถึง ชน้ั ของแกส๊ ตา่ งๆ ที่หอ่ หุ้มโลกอยู่ มคี วามหนา
ประมาณ 500-600 กโิ ลเมตร

อากาศ (Weather) หมายถึง บรรยากาศบริเวณใกล้ผวิ โลกและอยรู่ อบตัวเราจนถึงระดับ
ความสงู จากพืน้ ดนิ ประมาณ 80 กโิ ลเมตร

รูป 1 สภาพอากาศที่อยู่รอบตัวเรา
ทีม่ า : นางภัทราลี เหรียญทอง

จากรูป 1 แสดงสภาพบรรยากาศท่ีอยรู่ อบตวั เราซงึ่ มีความสาคัญกบั การดารงชีวติ ซึง่ แต่ละ
พนื้ ทก่ี ็จะแตกตา่ งกนั ออกไป

ความสาคัญของบรรยากาศตอ่ ภสาง่ิ พมีช1ีว.1ิตแแลสะดสง่ิงสแภวาดพลอ้ ามกาศทีอ่ ยรู่ อบตัวเรา
ภาพโดย : ภัทราลี เหรียญทอง วนั ที่ 2556

1. ช่วยทาให้เกิดกระบวนการต่างๆ ท่จี าเป็นตอ่ การดารงชีวติ ของสิ่งมีชีวติ โดยพบวา่ แก๊สใน
บรรยากาศมีความสาคัญตอ่ การดารงชวี ิตของสง่ิ มีชวี ติ เช่น พืชบางชนดิ สามารถตงึ แกส๊ ไนโตรเจนใน
อากาศเปน็ ธาตไุ นโตรเจนแลว้ นาไปใชใ้ นการเจรญิ เตบิ โต ขณะเดียวกนั พืชกใ็ ช้แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์
ในกระบวนการสังเคราะหด์ ้วยแสง สาหรบั ไอนา้ ในอากาศนอกจากจะทาใหเ้ กิดเมฆ หมอก และฝนแล้ว
ยงั ช่วยลดความรอ้ นจากแสงอาทติ ยท์ แ่ี ผ่ลงมายังพ้ืนโลกและดูดกลืนความรอ้ นทีแ่ ผ่ออกมาจากนอกโลก
ทาให้อุณหภูมิของอากาศในตอนกลางวันและกลางคืนไม่ตา่ งกนั มาก

ชดุ ที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่อื ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 12

2. ช่วยปรับอณุ หภูมิของโลกให้พอเหมาะกับการดารงชีวติ ของสิ่งมีชีวิต โดยในเวลากลางวัน
บรรยากาศทีห่ ่อหมุ้ โลกและไอนา้ จะดูดกลนื รังสีอัลตราไวโอเลต รงั สีอินฟาเรด ซึ่งเปน็ รังสที ี่ทาใหค้ วาม
ร้อนจากดวงอาทิตย์ไวบ้ างสว่ น ทาใหโ้ ลกร้อนขน้ึ อย่างช้าๆ ในเวลากลางวัน สว่ นในเวลากลางคืน
บรรยากาศจะชว่ ยใหโ้ ลกคายความรอ้ นทาให้เยน็ ตวั ลงอย่างช้าๆ ถา้ ไม่มอี ากาศห่อหมุ้ โลก ในเวลา

กลางวนั อณุ หภมู บิ นพืน้ โลกจะสูงประมาณ 110  C ในเวลากลางคืนอุณหภมู บิ นโลกจะต่าประมาณ

-180  C
3. ชว่ ยกรองรังสีอัลตราไวโอเลตไมใ่ ห้ผ่านลงมาถึงพ้ืนโลกมากเกินไป รงั สอี ลั ตราไวโอเลต

ช่วยในการสงั เคราะห์วติ ามินดี โดยคลอเรสเตอรอลใต้ผิวหนงั เมื่อได้รบั รังสอี ัลตราไวโอเลตจะเปลย่ี น
เป็นวิตามินดี ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง นอกจากน้ีรังสีอลั ตราไวโอเลตยังชว่ ยฆ่าแบคทีเรียและเช้อื
โรคบางชนดิ ถ้ามีมากเกินไปจะทาลายเซลล์ผวิ หนัง ทาให้เกดิ โรคมะเร็งผวิ หนัง และทาใหน้ ัยน์ตาเกดิ
ต้อกระจกได้ ส่วนใหญ่รังสจี ากดวงอาทิตย์ทีผ่ า่ นมาถึงพืน้ โลก ได้แก่ แสงขาวทีช่ ่วยใหม้ องเห็นรังสีความ
ร้อนและคลน่ื วิทยุ

4. ช่วยป้องกันอนั ตรายจากอนภุ าคตา่ งๆ ทม่ี าจากนอกโลก เมือ่ มีอุกกาบาตเข้ามายงั ชั้น
บรรยากาศของโลก จะเกิดการเสยี ดสีกับอากาศท่ีห่อหมุ้ โลก ทาให้อุกกาบาตลกุ ไหมจ้ นหมดไปหรอื มี
ขนาดเลก็ ลงเมื่อตกถงึ พ้นื โลก จงึ ไม่เปน็ อันตรายต่อสง่ิ มชี ีวติ

5. ทาให้เกิดปรากฎการณ์ทางลมฟ้าอากาศ อากาศใกล้ผวิ โลกชน้ั โทรโพสเฟียร์ มไี อน้ามาก
ทาใหเ้ กิดปรากฎการณ์ทางลมฟา้ อากาศ เช่น ลมพายุ เมฆ ฝน ซึ่งมีความสาคญั ต่อการดารงชวี ติ ของ
สิ่งมชี วี ติ

ชุดท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรื่อง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 13

กจิ กรรมฝึกทกั ษะท่ี 1.1
เรอื่ ง ความสาคญั ของบรรยากาศ

คาชแี้ จง ใหน้ ักเรยี นรวมกลุ่มกับเพื่อน 4 – 5 คน อภิปรายและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผลการศึกษาเนื้อหา
สาระในกจิ กรรมการเรียนร้ทู ่ี 1.1 แล้วใหน้ กั เรยี นคดิ วเิ คราะห์เกี่ยวกบั ความสาคญั ของบรรยากาศ
โดยเขยี นคาตอบตามหัวขอ้ ที่กาหนดให้ถกู ต้อง (ขอ้ ละ 2 คะแนน)

1.................................................. 2..................................................
.................................................... ....................................................
.................................................... ....................................................
................................................... ....................................................

การดารงชวี ิตของพืช การดารงชีวติ ของสตั ว์

ความสาคัญของบรรยากาศ

อุณหภูมิบนพ้ืนโลก รังสอี ลั ตราไวโอเลตและ ปรากฏการณล์ มฟา้ อากาศ
วัตถนุ อกโลก
3.................................................. 5..................................................
.................................................... 4.................................................. ....................................................
.................................................... .................................................... ....................................................
.................................................... .................................................... ....................................................
. .................................................... .
.

ชดุ ท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรื่อง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 14

กิจกรรมการทดลองท่ี 1.1
เรื่อง ไอนา้ ในอากาศ

คาชีแ้ จง ให้นกั เรยี นรวมกลุ่มกับเพอ่ื น 4 – 5 คน อภิปรายและแลกเปล่ียนเรียนรู้ผลการศึกษาเน้ือหา
สาระในกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.2 เรื่ององค์ประกอบของบรรยากาศ แลว้ ให้นกั เรยี นปฏบิ ัตกิ ิจกรรมการ
ทดลองที่ 1.1 เรอื่ ง ไอนา้ ในอากาศ ตามทก่ี าหนดให้ถกู ต้อง

จดุ ประสงคข์ องกจิ กรรม

1. นกั เรยี นศกึ ษาสังเกตและทดลองเพ่ือให้ไดข้ ้อสรุปว่า มีไอนา้ อย่ใู นอากาศ

อปุ กรณ์
1. แก้ว 2 ใบ
2. น้าแข็งคร่ึงแกว้
3. น้า 200 ลกู บาศกเ์ ซนติเมตร
4. นาฬกิ าจับเวลา 1 เรือน

วธิ ีการทดลอง
1. นาแกว้ น้ามา 2 ใบ เทนา้ ลงไปในแกว้ ใบท่ี 1 และ 2 อยา่ งละ 100 ลูกบาศกเ์ ซนตเิ มตร
2. ใส่นา้ แขง็ ลงไปในแกว้ ใบที่ 1 ครึ่งแกว้
3. ตงั้ แกว้ นา้ ท้งั สองใบท้ิงไว้ 10 นาที สังเกตการเปลี่ยนแปลงทเ่ี กิดขนึ้ รอบๆแกว้ น้า บันทึก
ผลการสงั เกตลงในตาราง

รูป 2 กิจกรรมการทดลอง
ท่ีมา: ภัทราลี เหรียญทอง

จากรปู 2 เปน็ ข้นั ตอนในการปฎิบัตกิ จิ กรรมการทดลอง เพื่อใหน้ ักเรียนสามารถปฏบิ ัติได้ถูกต้อง

ชดุ ที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ือง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 15

ตารางบันทึกผลการทดลอง

รายการ ผลการสงั เกต
กอ่ นการสงั เกต
หลงั ตั้งทงิ้ ไว้ 10 นาที แกว้ ใบที่ 1 แกว้ ใบที่ 2

…………………………………………...... …………………………………………......

…………………………………………….. ……………………………………………..

…………………………………………...... …………………………………………......
…………………………………………….. ……………………………………………..

สรปุ ผลการทดลอง
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................ ........................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................................... .....................
คาถามหลังการทดลอง

1. หลงั จากใสน่ า้ แขง็ ลงในแก้วน้าใบที่ 1และตัง้ ท้ิงไว้ 10 นาที นักเรียนสังเกตเหน็ อะไรบ้าง
............................................................................................................................. .......................................
.......................................................................................... ..........................................................................
2. นักเรยี นคดิ วา่ ไอน้าทแ่ี กะอยู่ข้างแกว้ ใบที่ 1 (ใสน่ า้ แขง็ ) เกดิ จากอะไร
............................................................................................................................. .......................................
........................................................................................... .........................................................................
3. ทาไมแกว้ ใบท่ี 2 จงึ ไม่มีไอน้าเกาะอยู่เลย
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
4. ถ้าใสน่ ้าแข็งมากขึ้นนกั เรยี นคิดว่าผลการทดลองจะเปน็ อย่างไร
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................

ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอื่ ง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 16

กิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 1.2
เรอื่ ง องคป์ ระกอบของบรรยากาศ

บรรยากาศเป็นของผสมซ่ึงประกอบด้วยองค์ประกอบทส่ี าคัญ 3 กลุม่ ได้แก่

1) อากาศแห้ง คอื เปน็ องค์ประกอบหลกั ของบรรยากาศ ประกอบดว้ ย แก๊สไนโตรเจน
ประมาณร้อยละ 78.08 แกส๊ ออกซเิ จนประมาณร้อยละ 20.95 แกส๊ อาร์กอนประมาณร้อยละ 0.93
แก๊สคารบ์ อนไดออกไซด์ประมาณร้อยละ 0.03 และแก๊สอ่ืนๆประมาณรอ้ ยละ 0.01 เปน็ สภาพอากาศ
ท่ไี ม่มีนา้ อยเู่ ลย ในอากาศแก๊สไนโตรเจนเปน็ แก๊สที่มีมากท่ีสดุ รองลงมา คือ แก๊สออกซิเจน

รปู 3 องคป์ ระกอบของแกส๊ ชนิดตา่ งๆในอากาศแห้ง
ทีม่ า : www.myfirstbrain.com

จากรปู 3 เป็นการแสดงองค์ประกอบของหลกั ของบรรยากาศแห้ง ซง่ึ เปน็ สภาพอากาศท่ีไม่มี
น้าอย่เู ลย โดยมีแกส๊ ไนโตรเจนเปน็ องค์ประกอบที่มมี ากทสี่ ุด

2) ไอนา้ เปน็ สว่ นประกอบของบรรยากาศทเี่ กดิ จากการระเหยของน้าทีผ่ วิ โลกและการ
คายน้าของพชื ไอน้าเป็นตวั การทที่ าให้เกดิ ปรากฏการณต์ า่ งๆ ในบรรยากาศเช่น เมฆ หมอก น้าค้าง
ฝน หิมะ เปน็ ตน้ ปรากฏการณ์ท่ีเกิดข้นึ เหล่าน้ีแสดงว่า ในบรรยากาศมีไอนา้ ผสมอยู่ หรอื เรยี กว่า
อากาศชืน้ ปริมาณไอน้าในอากาศขน้ึ อยูก่ ับอุณหภมู ิ ถา้ อุณหภมู ิสงู ไอน้าในอากาศจะมีมาก
ถา้ อุณหภูมิตา่ ไอนา้ ในอากาศจะมนี อ้ ย และถ้าอากาศไม่สามารถรับไอน้าไดจ้ ะเรียกว่า อากาศเกดิ
สภาวะอ่ิมตัวด้วยไอน้า

3) อนภุ าคของฝุ่นตา่ งๆ อนุภาคของฝ่นุ ในบรรยากาศเป็นของแขง็ ที่มีขนาดเลก็ มากมีเส้น
ผ่านศูนยก์ ลาง 0.001 ถงึ 1,000 ไมครอน แบ่งออกเปน็ 2 ชนิด ได้แก่

ชดุ ที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรือ่ ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 17

3.1 อนภุ าคฝุ่นทเ่ี กิดข้นึ เองตามธรรมชาติ เช่น ผงฝนุ่ จากภูเขาไฟ ละอองเกสรพืช ไฟ
ปา่ อนุภาคเกลือจากฟองคล่ืนในทะเล เปน็ ต้น

3.2 อนุภาคทเ่ี กดิ จากกจิ กรรมของมนุษย์ เชน่ อนภุ าคฝุ่นและควันจากกระบวนการทาง
อุตสาหกรรมต่างๆ การเผาไหมต้ า่ งๆ เป็นต้น

ผงฝุ่นทเ่ี กิดจากธรรมชาติจะมีมากกวา่ เกดิ จากกจิ กรรมของมนษุ ย์ ผงฝ่นุ ในบรรยากาศทาให้
ความสามารถในการมองเหน็ ลดลง และเปน็ อันตรายต่อสขุ ภาพของมนุษย์ แตฝ่ ุ่นผงกท็ าหน้าทีท่ าให้
หยดนา้ ท่เี กดิ จากการกลั่นตัวในบรรยากาศยดึ เกาะและลอยตัวอยู่ไดถ้ ้าไม่มีผงฝุ่นในบรรยากาศการกลั่น
ตวั ของไอนา้ กจ็ ะไมเ่ กดิ เพราะไม่มีทย่ี ดึ เกาะ

สาระนา่ รู้ พนื้ ผวิ โลกทัง้ หมดประกอบดว้ ยส่วนท่ีเปน็ น้าประมาณ 70 เปอรเ์ ซน็ ต์ ไอนา้ ในอากาศมี

การกระจายตัวแตกต่างกนั ท้งั แนวตั้งและแนวนอน ไอนา้ จะมีความหนาแนน่ มากทสี่ ดุ ทีร่ ะดับ
ความสูง 2-3 กโิ ลเมตรจากผวิ โลก ความหนาแนน่ ของไอน้าจะลดลงตามระดับความสูง

นอกจากนีป้ รมิ าณไอนา้ ในอากาศจะเปล่ียนแปลงไปตามระยะหา่ งจากแหล่งน้า

ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ือง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 18

กิจกรรมฝกึ ทักษะที่ 1.2
เร่อื ง องค์ประกอบของบรรยากาศ

คาชี้แจง ให้นักเรียนรวมกลุ่มกับเพือ่ น 4 – 5 คน อภปิ รายและแลกเปลีย่ นเรยี นรผู้ ลการศกึ ษา

เนือ้ หาสาระในกิจกรรมการเรยี นรู้ที่ 1.2 เร่อื ง องค์ประกอบของบรรยากาศ ใหน้ ักเรียนคิด
วเิ คราะหส์ รปุ เก่ียวกับองคป์ ระกอบของบรรยากาศ แล้วใหนักเรยี นทาเครื่องหมาย 
หนาขอที่เหน็ วาถูก และทาเคร่ืองหมาย  หนาขอท่ีเห็นวาผิด (10 คะแนน)

1. อากาศเปนสสาร สมั ผัสได ตองการทอ่ี ยู่และมีน้าหนัก
2. แกสออกซิเจนมีอยู่ในอากาศมปี รมิ าณมากทสี่ ดุ
3. ไอนา้ ในอากาศทาใหเกดิ ปรากฎการณลมฟาอากาศ
4. อากาศแหง คือ อากาศที่ไมมีไอน้าผสมอยู
5. ในอากาศจะมีแกสคารบอนไดออกไซดมากกวาออกซิเจน
6. อากาศทุกท่ีมีปรมิ าณของคารบอนไดออกไซดเทากนั
7. อากาศทีห่ อหุมโลกในระดับชั้นแรกเหนือพน้ื ดินเรียกวา บรรยากาศ
8. ไอนา้ ในอากาศทาใหเกิดฝนตก ฟาแลบ ฟารอง
9. อากาศบริเวณใกลพ้นื ผิวโลกจะเปนอากาศชน้ื
10. สวนประกอบของอากาศจะไมแตกตางกนั ไมวาจะอยูสถานทใี่ ด หรือเวลาใดกต็ าม

ชดุ ที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 19

กจิ กรรมการเรยี นรู้ท่ี 1.3
เรื่อง การแบ่งชัน้ บรรยากาศ

การแบ่งชั้นบรรยากาศท่ีห่อหุ้มโลกอาจใช้เกณฑ์ต่าง ๆ ในการแบ่งได้หลายรูปแบบ เช่น การ
แบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้อุณหภูมิของอากาศเป็นเกณฑ์ การแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้สมบัติของแก๊ส
หรือส่วนผสมของอากาศเป็นเกณฑ์ และการแบ่งช้ันบรรยากาศโดยใช้สมบัติทางอุตุนิยมวิทยาเป็น
เกณฑ์ ซึ่งอาจมีชอ่ื เรยี กช้นั บรรยากาศเหมอื นกันหรือแตกตา่ งกัน ดังนี้

1. การแบ่งชน้ั บรรยากาศโดยใช้อุณหภูมิของอากาศเปน็ เกณฑ์ แบง่ ไดเ้ ปน็ 5 ชั้น ดังน้ี
1. โทรโพสเฟียร์ (Troposphere)
1) ขอบเขตของบรรยากาศชนั้ นี้ ในแต่ละแหง่ อาจไมเ่ ทา่ กนั
- บรเิ วณขั้วโลกสงู จากพ้นื ดนิ ประมาณ 8-10 กโิ ลเมตร
- บริเวณศนู ยส์ ตู รสูงจากพนื้ ดินประมาณ 16-18 กโิ ลเมตร
2) มีอากาศหนาแนน่ ประมาณร้อยละ 80 ของอากาศท้ังหมด
3) อุณหภมู ลิ ดลงเมื่อความสงู เพ่มิ ขน้ึ คา่ เฉลีย่ 6.5 องศาเซลเซียส ตอ่ ความสูง 1 กิโลเมตร

จนถึงประมาณ 12 กิโลเมตร อณุ หภูมิคงท่ปี ระมาณ -60 องศาเซลเซยี ส
4) อากาศแปรปรวนมาก เนื่องจากมีไอนา้ ในอากาศมากพอที่จะทาให้เกิดเป็น เมฆ ฝน พายุ

ต่าง ๆ ฟ้าแลบ ฟ้ารอ้ ง ฟ้าผ่า และสภาวะลมฟ้าอากาศต่าง ๆ ได้
5) สุดเขตบรรยากาศชั้นนีเ้ รียกว่า โทรโพพอส (Tropopause) มีอณุ หภมู ิตา่ มาก

ที่บริเวณศนู ย์สตู รประมาณ -80 องศาเซลเซียส บริเวณขวั้ โลกประมาณ -60 องศาเซลเซียส

2. สตราโตสเฟียร์ (Stratosphere)
1) สงู จากพืน้ ดนิ ประมาณ 10 – 50 กิโลเมตร
2) มีอากาศเบาบาง มวลอากาศมีประมาณร้อยละ 19.9 มีความชื้นและฝุ่นผงเล็กน้อย อากาศ

ไม่แปรปรวน จึงนิยมนาเคร่อื งบินมาบนิ ตอนลา่ งของอากาศช้ันน้ี
3) อุณหภมู ใิ นระดบั ลา่ งของชนั้ นีจ้ ะคงท่ีจนถึงระดับความสูง 20 กิโลเมตร จากน้ันอุณหภูมิจะ

ค่อย ๆ สูงขึ้นจนถึงระดับ 30 – 35 กิโลเมตร และต่อจากน้ันอุณหภูมิจะสูงข้ึนอย่างรวดเร็วด้วยอัตรา
ประมาณ 0.5 องศาเซลเซียสตอ่ กิโลเมตร

4) บรรยากาศชั้นน้ีมี แก๊สโอโซน (Ozone) มากซึ่งอยู่ท่ีความสูงประมาณ 25 กิโลเมตร แก๊ส
โอโซนน้จี ะชว่ ยดูดกลนื รังสีอัลตราไวโอเลต จากดวงอาทติ ย์ไว้บางสว่ น เพอ่ื ไม่ให้รังสีอัลตราไวโอเลตผ่าน
ลงมาสูพ่ น้ื ผวิ โลกมากเกินไป

5) สุดเขตบรรยากาศชน้ั นเี้ รียกวา่ สตราโตพอส (Stratopause) มีอณุ หภมู ิประมาณ -10
องศาเซลเซยี ส

3. มโี ซสเฟียร์ (Mesosphere)
1) สูงจากพ้นื ดินประมาณ 50 - 80 กิโลเมตร
2) มอี ากาศไม่ถึงร้อยละ 0.1 ของมวลอากาศทั้งหมด

ชดุ ท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอ่ื ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 20

3) บรรยากาศช้นั น้ีอุณหภูมลิ ดลงตามระดับความสงู จากประมาณ -10 องศาเซลเซียส ท่ีความ
สงู 50 กิโลเมตร ลดลงเปน็ ประมาณ -90 องศาเซลเซียส ทคี่ วามสงู 80 กิโลเมตร เน่ืองจากอยู่หา่ งจาก
แหลง่ ความร้อน และไม่ดดู กลนื รงั สยี วู ี

4) สุดเขตบรรยากาศชัน้ นี้เรยี กว่า มีโซพอส (Mesopause) มีอณุ หภมู ปิ ระมาณ -140 องศา
เซลเซียส

4. เทอร์โมสเฟียร์ (Thermosphere)
1) สูงจากพน้ื ดนิ ประมาณ 80 – 500 กโิ ลเมตร
2) อุณหภมู สิ ูงขึ้นอย่างชา้ ๆ จากต่ากว่า -90 องศาเซลเซยี ส ถงึ ประมาณ 227 องศาเซลเซยี ส

ในชว่ ง 80 –100 กโิ ลเมตร หลงั จาก 100 กิโลเมตร อณุ หภูมิจะสงู ขึน้ อย่างรวดเรว็ จนถึงประมาณ 720
องศาเซลเซียส

3) มแี ก๊สต่าง ๆ น้อยมาก โมเลกุลของแกส๊ ตา่ ง ๆ จะไดร้ ับพลังงานความร้อนจาก ดวง
อาทิตย์ จนมีอณุ หภมู สิ ูงขึน้ และแตกตวั เปน็ อนภุ าคที่มีประจไุ ฟฟ้า เรียกวา่ ไอออน (Ion) ซ่ึงไอออนนี้
สามารถสะท้อนคลนื่ วิทยุบางความถไี่ ด้ จึงเรียกบรรยากาศชนั้ นอี้ ีกอยา่ งหนึง่ ว่า ไอโอโนสเฟยี ร์
(Ionosphere)

5. เอกโซสเฟยี ร์ (Exosphere)
1) อยสู่ งู จากพ้นื ดนิ ประมาณ 500 – 1,000 กโิ ลเมตร
2) บรรยากาศชน้ั น้ีไดร้ ับพลงั งานจากดวงอาทติ ยม์ าก อุณหภูมิจงึ สงู มากประมาณ 726 องศา

เซลเซยี ส ข้นึ ไป
3) องคป์ ระกอบสว่ นใหญ่เปน็ แกส๊ ไฮโดรเจนและฮีเลียม มีอากาศเจือจางมากจนเกือบถือได้ว่า

ไมม่ ี ดงั น้นั อกุ กาบาตจึงไม่เกดิ การเสียดสขี องอากาศจนทาให้เกิดการลุกไหม้
4) มีแรงดึงดูดของโลกหรอื แรงโนม้ ถ่วงนอ้ ยมาก จนถอื ว่าไม่มี

รูป 4 แสดงการแบง่ ชัน้ บรรยากาศโดยใชอ้ ุณหภูมขิ องอากาศเป็นเกณฑ์
ทีม่ า: http://krusiranee.blogspot.com

จากรูป 4 เป็นการแบ่งช้นั บรรยากาศโดยใช้อุณหภูมขิ องอากาศเปน็ เกณฑส์ ามารถแบง่ ได้
ทั้งหมด 5 ชน้ั คือ ช้นั โทรโพสเฟยี ร์ สตราโตสเฟียร์ มีโซสเฟยี ร์ เทอรโ์ มสเฟยี ร์และเอกโซสเฟยี ร์

ชุดท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอื่ ง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 21

2. การแบ่งชน้ั บรรยากาศโดยใช้สมบัตขิ องแกส๊ เปน็ เกณฑ์แบง่ ไดเ้ ปน็ 4 ชั้น ดงั นี้
1. โทรโพสเฟียร์ (Troposphere) อย่สู งู จากพ้ืนดิน 0 - 10 กโิ ลเมตร สว่ นผสมบรรยากาศที่

สาคญั คือ ไอน้า
2. โอโซโนสเฟียร์ (Ozonosphere) อยสู่ ูงจากพืน้ ดิน 15 - 55 กิโลเมตร ส่วนผสมบรรยากาศ

ท่ีสาคัญคือ โอโซน (O3)
3. ไอโอโนสเฟียร์ (Ionosphere) อยสู่ งู จากพน้ื ดิน 80 - 600 กโิ ลเมตร ส่วนผสมบรรยากาศท่ี

สาคญั คือ อากาศแตกตัวเปน็ ไอออน (Ion)
4. เอกโซสเฟยี ร์ (Exosphere) อยู่สูงจากพ้ืนดนิ 600 กโิ ลเมตร ขึ้นไป ส่วนผสมบรรยากาศท่ี

สาคญั คือ ความหนาแนน่ ของอะตอมต่าง ๆ มคี ่าน้อยลง

รปู 5 การแบง่ ช้นั บรรยากาศโดยใช้สมบตั ิของแกส๊ เปน็ เกณฑ์
ที่มา: www.maceducation.com.

จากรูป 5 เปน็ การแบง่ ชัน้ บรรยากาศโดยใช้สมบัติของแกส๊ เป็นเกณฑส์ ามารถแบ่งได้ทั้งหมด 4
ช้ัน คอื ชัน้ โทรโพสเฟยี ร์ ไอโซโนสเฟยี ร์ ไอโอโนสเฟียร์ และเอกโซสเฟยี ร์

3. การแบง่ ชน้ั บรรยากาศโดยใชส้ มบัตทิ างอตุ นุ ยิ มวิทยาเปน็ เกณฑ์ แบง่ ไดเ้ ป็น 5 ชนั้ ดังนี้
1. บริเวณที่มอี ิทธิพลของความฝดื อยใู่ นชว่ งจากบริเวณพ้ืนผิวโลกจนถึงระดบั ความสงู

ประมาณ 2 กโิ ลเมตร การไหลเวียนของมวลอากาศในบรเิ วณนีไ้ ด้รับอทิ ธิพลจาก ความฝืดและจาก
ลักษณะของพน้ื ผวิ โลก

2. โทรโพสเฟยี ร์ชัน้ กลางและชน้ั บน อุณหภูมิในบรรยากาศชั้นน้จี ะลดลง อย่างสม่าเสมอ
ตามระดบั ความสงู ทีเ่ พมิ่ ขนึ้ ในช้นั น้อี ิทธิพลจากความฝดื จะมผี ลต่อการไหลเวียนของมวลอากาศน้อยลง
มาก

3. โทรโพพอส เป็นชน้ั บรรยากาศท่ีอย่รู ะหวา่ งโทรโพสเฟียร์และสตราโตสเฟียร์ บรรยากาศ
ในชน้ั น้ีเปน็ เขตท่ีแบ่งชัน้ ทีม่ ไี อนา้ และไม่มไี อน้า

4. สตราโทสเฟยี ร์ เปน็ ช้ันบรรยากาศท่ีมลี ักษณะเหมือนกับสตราโตเฟยี ร์ ท่ีแบ่งโดยใช้
อุณหภูมิเป็นเกณฑ์

5. บรรยากาศชัน้ สงู เป็นชนั้ บรรยากาศท่ีอย่เู หนือช้ันสตราโตสเฟยี ร์จนถงึ ขอบนอกสดุ ของ
บรรยากาศ

ชดุ ท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่อื ง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 22

กจิ กรรมฝกึ ทกั ษะท่ี 1.3
เรือ่ ง การแบง่ ชน้ั บรรยากาศ

คาชีแ้ จง ใหน้ ักเรยี นรวมกลุ่มกบั เพอื่ น 4 – 5 คน อภปิ ราย แลกเปล่ียนเรยี นรู้ผลการศกึ ษาเน้ือหา
สาระในกิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 1.3 เร่อื ง การแบ่งชั้นบรรยากาศ แลว้ สรุปองค์ความรู้ทีต่ นเองได้รับเปน็
รายบุคคลโดยการนาตัวอกั ษรหน้าข้อความทกี่ าหนดในด้านขวา มาเติมลงในชอ่ งวา่ งหน้าขอ้ ความ
ด้านซา้ ยทีม่ ีความเกี่ยวโยงสมั พันธก์ นั จานวน 10 ข้อ ขอ้ ละ 1 คะแนน ( 10 คะแนน)

...........1) เป็นช้ันบรรยากาศทอ่ี ย่รู ะหวา่ งชน้ั โทรโพสเฟยี ร์และ A. โทรโพสเฟยี ร์
สตราโตสเฟยี ร์ เปน็ เขตทแ่ี บ่งชนั้ ที่มีไอนา้ และไมม่ ีไอน้า B. สตราโตสเฟยี ร์
C. มโี ซสเฟียร์
...........2) สว่ นผสมบรรยากาศที่สาคัญ คือ อากาศแตกตัวเป็นไอออน D. เทอรโ์ มสเฟียร์
สามารถสะทอ้ นคลื่นวทิ ยุบางความถ่ีได้ E. โทรโพพอส
F. บรรยากาศช้ันสูง
...........3) บรรยากาศทอี่ ยูใ่ นระดับความสงู จากผิวโลก 500 km ขน้ึ ไป
ไม่มีแรงดงึ ดูดของโลก มแี ก๊สเบาบางมาก จนไม่ถอื ว่า G. โอโซโนสเฟียร์
เปน็ สว่ นหนึง่ ของบรรยากาศ H. ไอโอโสเฟียร์
I. เอกโซสเฟียร์
...........4) ชือ่ เรียกบรรยากาศชั้นโทรโพสเฟียร์ สตราโตสเฟียร์ และ J. โฮโมสเฟียร์
มีโซสเฟียร์รวมกนั

...........5) อณุ หภูมลิ ดลงตามระดับความสูง ซึ่งมีอณุ หภมู ิประมาณ
-140 องศาเซลเซียส

...........6) ดาวตกและอกุ กาบาตจะเรม่ิ ลกุ ไหมใ้ นบรรยากาศชัน้ น้ี
...........7) ช้นั บรรยากาศทม่ี ีผลต่อการดารงชีวิตประจาวนั ของมนุษย์

มากทส่ี ดุ
...........8) สว่ นผสมบรรยากาศทีส่ าคัญคอื โอโซน
...........9) อากาศเบาบาง มเี มฆนอ้ ย อากาศไม่แปรปรวน นกั บินจึงนา

เครื่องบนิ บินอยใู่ นชน้ั น้ี
...........10) เปน็ ชั้นบรรยากาศทอ่ี ยูเ่ หนือชั้นสตราโตสเฟยี ร์จนถงึ ขอบ

นอกสุดของบรรยากาศ

ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เร่ือง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 23

กจิ กรรมบรู ณาการฝึกทกั ษะที่ 1.4

คาชีแ้ จง ให้นักเรียนศึกษาค้นควา้ สบื ค้นขอ้ มูลเรอ่ื ง “บรรยากาศของเรา ” แล้วสรุปองคค์ วามรู้ที่ได้
เขยี นเรียงความหวั ข้อ “ความสาคญั ของบรรยากาศทม่ี ตี ่อมนษุ ย์และส่ิงมีชีวติ บนโลก ” จานวน 1 –
2 หนา้ กระดาษ และส่งมาท่ี E-mail : [email protected] ( 10 คะแนน)

ขนั้ ที่ 1 วางแผนการเขียนเรียงความ

จดุ มงุ่ หมาย
อธิบายความสาคญั ของบรรยากาศท่มี ตี อ่ มนษุ ย์และสิ่งมีชวี ติ ได้

การวางโครงเรอื่ ง ( 2 คะแนน )
หวั ขอ้ ยอ่ ยที่ 1 .........................................................................................................
หวั ขอ้ ยอ่ ยที่ 2 ...........................................................................................................
หัวขอ้ ย่อยท่ี 3 ...........................................................................................................
หวั ขอ้ ยอ่ ยท่ี 4 ...........................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………

แหล่งเรยี นรู้/ส่อื การเรียนรเู้ พ่ิมเติม ( ตอ้ งระบุต้งั แต่ 3 แหลง่ เรียนรู้/ส่อื การเรยี นรู้ ขนึ้ ไป )
( 1 คะแนน )
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................

ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอื่ ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 24

ขน้ั ท่ี 2 เขียนเรยี งความ (7 คะแนน)

“ความสาคญั ของบรรยากาศท่ีมีต่อมนุษย์และส่ิงมชี ีวิตบนโลก ”
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………….…………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….……………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….……………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชุดท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เรือ่ ง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 25

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………….…………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….……………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….……………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรื่อง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 26

แบบทดสอบหลงั เรียน
ชุดการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์ ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

คาชี้แจง : จงเลือกคาตอบทถ่ี ูกตอ้ งท่สี ดุ เพียงคาตอบเดยี ว

1.ขอ้ ใดไม่ใชป่ ระโยชนข์ องบรรยากาศ

ก. ชว่ ยปรับอณุ หภูมิของโลกใหพ้ อเหมาะกบั ส่ิงมชี วี ิต

ข. ช่วยเสียดสีกบั วตั ถภุ ายนอกโลก ทาใหล้ กุ ไหมห้ มดหรือมีขนาดเลก็ ลงก่อนถึงผิวโลก

ค. ช่วยในการโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์

ง. ช่วยดูดกลนื รงั สีต่าง ๆไมใ่ ห้ผา่ นสโู่ ลกมากเกินไป

2. การกระทาของผูใ้ ดทที่ าให้สว่ นประกอบของอากาศแตกต่างไปจากเดิม

ฝน สอ่ งไฟฉายใหล้ าแสงผ่านไปในอากาศ

น้า ทาสวนเกษตรปลกู ต้นส้มโอ และต้นสม้ โอกาลังเจรญิ เติบโตเต็มสวน

เมฆ เปดิ ร้านขายไกย่ ่าง มีคนเขา้ ร้านตลอดทัง้ วัน

ก. เมฆกบั น้า ข. ฝนกับน้า

ค. ฝนกบั เมฆ ง. ฝน นา้ และเมฆ

3. กาหนดให้

A คือ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์

B คือ แกส๊ ไนโตรเจน

C คือ แก๊สอาร์กอน

D คือ แก๊สออกซิเจน

ข้อใดเรียงลาดบั สว่ นประกอบของอากาศแห้งจากมากไปหาน้อยได้ถูกต้อง

ก. D>B>A>C ข. B>D>C>A

ค. D>B>C>A ง. B>D>A>C

4. สมบตั ิในขอ้ ใด ไม่ได้ ใชใ้ นการแบง่ ชั้นบรรยากาศ

ก. ปริมาณฝนุ่ ละอองและรงั สี

ข. สมบตั ิทางอุตนุ ยิ มวทิ ยา

ค. อุณหภูมิ

ง. สว่ นผสมของแก๊ส

5. ชน้ั บรรยากาศใดที่มผี ลตอ่ การดารงชวี ติ ประจาวันของมนษุ ย์มากท่ีสดุ

ก. โทรโพสเฟยี ร์

ข. สตราโทสเฟียร์

ค. มีโซสเฟยี ร์

ง. เทอร์โมสเฟยี ร์

ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอื่ ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 27

6. โอโซนมีประโยชนต์ อ่ มนษุ ย์อยา่ งไร
ก. ช่วยในการสร้างวติ ามินดีในรา่ งกายมนุษย์
ข. เป็นแหล่งผลิตออกซิเจนท่ีสาคัญ
ค. ชว่ ยดดู กลนื รงั สอี ัลตราไวโอเลต
ง. ช่วยให้โลกอบอุ่นขนึ้

7. ขอ้ ใดไมเ่ กย่ี วขอ้ งกับบรรยากาศช้นั สตราโตสเฟียร์
ก. มีแก๊สโอโซน
ข. มีระดับความสงู 10-50 กิโลเมตร
ค. มปี ระจุไฟฟ้าท่สี ามารถสะท้อนคลน่ื วทิ ยุได้
ง. ไม่มเี มฆและพายุ

8. นักอุตุนิยมวิทยานาข้อมลู จากชั้นบรรยากาศชนั้ ใดมาใชใ้ นการพยากรณ์อากาศ
ก. เทอร์โมสเฟียร์
ข. โทรโพสเฟียร์
ค. สตราโทสเฟียร์
ง. มโี ซสเฟียร์

9. อุกกาบาตจากนอกโลกเม่ือเคลือ่ นทเี่ ข้าสู่แรงดึงดูดของโลก จะเริม่ ลุกไหม้ในบรรยากาศชน้ั ใด
ก. โทรโพสเฟียร์
ข. สตราโตสเฟยี ร์
ค. มโี ซสเฟยี ร์
ง. เทอรโ์ มสเฟยี ร์

10. นักบินจะขับเครื่องบนิ อยู่ในบรรยากาศชน้ั ใดจึงจะเหมาะสมท่สี ุด
ก. โทรโพสเฟียร์
ข. มโี ซสเฟียร์
ค. สตราโตสเฟยี ร์
ง. เทอรโ์ มสเฟยี ร์

เป็นยงั ไงบา้ งครบั
ยากหรอื เปลา่

ชดุ ท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรื่อง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 28

บรรณานกุ รม

ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ือง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 29

บรรณานุกรม

ถนัด ศรีบญุ เรืองและคณะ. สมั ฤทธ์มิ าตรฐาน วทิ ยาศาสตร์ ม. 1เล่ม 2. พมิ พ์ครั้งท่ี 2 กรุงเทพฯ:
อกั ษรเจรญิ ทศั น์,2549 .

บัญชา แสทวแี ละคณะ. แบบฝกึ ทกั ษะรายวิชาพ้ืนฐาน วิทยาศาสตร์ ม.1 เลม่ 2. กรงุ เทพฯ :
สานักพิมพว์ ัฒนาพานชิ .2553.

ประดบั นาคแกว้ และคณะ. หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐาน กลุ่มสาระการเรยี นรู้
วทิ ยาศาสตร์ชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี 1 ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน 2551.
กรุงเทพฯ: สานักพมิ พ์แมค็ จากัด.2551.

พิมพ์พนั ธ์ เตชะคปุ ต์ และคณะ. ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้พฒั นาการคิดวิเคราะห์ กลุ่มสาระการเรียนรู้
วทิ ยาศาสตร์ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2. กรงุ เทพมหานคร : บริษทั พฒั นาคุณภาพวิชาการ,
2552.

ยพุ า วรยศ และคณะ. หนงั สือเรยี น รายวชิ าพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 .
กรงุ เทพฯ : อกั ษรเจริญทศั น์, 2552.

ศรลี ักษณ์ ผลวัฒนะและคณะ. ครูมอื อาชพี . กรุงเทพฯ : สานกั พมิ พ์แม็ค จากัด.2551.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.หนังสอื เรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน วทิ ยาศาสตร์ 2

ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 .กรุงเทพฯ:โรงพมิ พ์ สกสค.ลาดพรา้ ว,2553.
_________. คมู่ อื ครรู ายวิชาวิทยาศาสตรพ์ ื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ 2 ช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 1

เล่มท่ี 2. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ์ สกสค.ลาดพร้าว.2554.
http://www. bkw .ac.th.สบื คน้ เมือ่ วันที่ 20 พฤษภาคม 2557.
http://www.eebah.com.สบื คน้ เมอ่ื วนั ที่ 20 พฤษภาคม 2557.
http://www. gotoknow.org.สืบค้นเมือ่ วันที่ 20 พฤษภาคม 2557.
http://www.leonics.co.th.สืบคน้ เมอ่ื วนั ท่ี 21 พฤษภาคม 2557.
http://www.siamvolunteer.com.สบื คน้ เม่ือวนั ท่ี 21 พฤษภาคม 2557.
http://www.thaigoodview.com.สืบค้นเม่ือวันที่ 22 พฤษภาคม 2557.
http://schoolbotany.haii.or.th. สบื ค้นเม่อื วนั ที่ 22 พฤษภาคม 2557.
http://school.obec.go.th/sms_dontippai/page7.htm.สบื คน้ เม่ือวันที่ 22พฤษภาคม 2557.
www.cmmet.tmd.go.th/met/natural_danger.php .สบื ค้นเมื่อวันท่ี 23 พฤษภาคม 2557.
www.environnet.in.th/evdb/info/diaster/index.html.สบื คน้ เม่ือวันที่ 23 พฤษภาคม 2557.
www.tmd.go.th.สบื ค้นเม่อื วันท่ี 28 พฤษภาคม 2557.
www.raiwan.com.สบื คน้ เม่ือวนั ที่ 28 พฤษภาคม 2557.

ชุดท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรื่อง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 30

ภาคผนวก

ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เร่ือง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 31

ทม่ี าของภาพ

ภาพประกอบชุดการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรือ่ ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ
ชุดท1่ี บรรยากาศของเรา ได้มาจาก

รปู 1 สภาพอากาศที่อยรู่ อบตัวเรา
ทม่ี า : นางภัทราลี เหรียญทอง

รปู 2 กจิ กรรมการทดลอง
ที่มา: ภัทราลี เหรยี ญทอง

รูป 3 องคป์ ระกอบของแกส๊ ชนดิ ต่างๆในอากาศแหง้
ทมี่ า : www.myfirstbrain.com

รปู 4 แสดงการแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้อุณหภมู ิของอากาศเป็นเกณฑ์
ท่ีมา: http://krusiranee.blogspot.com

รูป 5 การแบง่ ชนั้ บรรยากาศโดยใช้สมบตั ิของแก๊สเป็นเกณฑ์
ทม่ี า: www.maceducation.com.

ชดุ ท่ี 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอื่ ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 32

แบบประเมนิ ความสามารถในการทดลอง

ช่ือ ………………………………………………………………………………………………..
กจิ กรรมการทดลองท่ี ...................เรือ่ ง ……………………………… เลขที่ ……… ชนั้ ……………

ผลการประเมนิ ความสามารถในการทดลอง คะแนน ผลการประเมิน
ผ่าน ไม่ผ่าน
การทาการทดลอง เตม็ ได้
- ขัน้ ตอนการทดลอง
- วธิ กี ารใชอ้ ุปกรณ์ 5
- การเก็บรกั ษาอปุ กรณ์
2
ผลการทดลอง 2
- การจดั กระทาขอ้ มลู 1
- ความถกู ต้องของข้อมลู
- การแปลความหมายขอ้ มูล 5

คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ 1
- ความซือ่ ตรง 2
- ความร่วมมือในการทางาน 2
- ยอมรับฟังความคิดเหน็ ของผู้อน่ื
- ตรงต่อเวลา 10
- มีความคดิ รเิ ริ่มสรา้ งสรรค์
- มีความอยากรอู้ ยากเห็น 1
- ตั้งใจทางาน 1
- มีความละเอยี ดรอบคอบ 1
- สามารถแกไ้ ขปัญหาได้ 1
- พึง่ ตนเองในการทางาน 1
1
คะแนนรวมทงั้ หมด 1
ระดบั คณุ ภาพท่ไี ด้รบั 1
1
1

20

ชดุ ที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชดุ การเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรื่อง บรรยากาศและลมฟา้ อากาศ 33

แบบบนั ทกึ คะแนน
กิจกรรมบูรณาการฝึกทกั ษะท่ี 1.4

ที่ ประเด็นการตรวจผลงาน คะแนน
เต็ม ได้
ขน้ั ท่ี 1 การวางแผน 3
1 การวางโครงเรอื่ ง 2
2 แหล่งเรยี นรู้/สอ่ื การเรยี นรู้ 1
7
ขั้นท่ี 2 เขียนเรยี งความ 1
3 องคป์ ระกอบ 2
4 เนอ้ื หา 2
5 ความคิดเชงิ สรา้ งสรรค์ 2
6 การใช้ภาษา 10
รวม

ลงชื่อ ผตู้ รวจ
(นางภทั ราลี เหรยี ญทอง)

ชดุ ที่ 1 บรรยากาศของเรา

ชุดการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่อื ง บรรยากาศและลมฟ้าอากาศ 34

แบบบนั ทกึ ผลการประเมนิ
ชุดที่ 1 บรรยากาศของเรา

เครื่องมอื วัดและแสดงผลการประเมนิ คะแนน ผลการประเมนิ
เต็ม ได้ ผ่าน ไม่ผา่ น
30
กจิ กรรมการทดลองท่ี 1.1 เรอ่ื งไอน้าในอากาศ 10
กจิ กรรมฝกึ ทกั ษะที่ 1.1 เรื่องความสาคญั ของบรรยากาศ 10
กิจกรรมฝึกทักษะท่ี 1.2 เร่ืององค์ประกอบของบรรยากาศ 10
กิจกรรมฝกึ ทกั ษะที่ 1.3 เร่อื งการแบง่ ชั้นบรรยากาศ 10
กิจกรรมบูรณาการฝึกทักษะที่ 1.4 เรื่องความสาคัญของ
บรรยากาศทีม่ ตี ่อมนษุ ยแ์ ละสง่ิ มชี วี ติ บนโลก 70
คะแนนรวมทง้ั หมด
ระดบั คุณภาพท่ไี ดร้ ับ

เกณฑก์ ารตดั สนิ ระดับคณุ ภาพ เกณฑ์การประเมนิ

ช่วงคะแนน ระดบั คะแนน ระดบั คุณภาพ

59 – 70 4 ดีมาก  ผ่าน = ได้คะแนนต้ังแต่ครง่ึ หนง่ึ

47 – 58 3 ดี ของคะแนนเต็ม
 ไมผ่ ่าน = ได้คะแนนไม่ถงึ ครง่ึ หนึ่ง
35 – 46 2 พอใช้
ของคะแนนเต็ม

0 – 34 1 ปรับปรงุ

ลงชอ่ื ผู้ประเมนิ
(นางภัทราลี เหรียญทอง)

ชุดท่ี 1 บรรยากาศของเรา