BLA

ΜΠΑΚΟ΢ ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ΢ΗΜΕΙΩ΢ΕΙ΢ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ΢ Γ ΓΤΜΝΑ΢ ΙΟΤ ΢Υ. ΕΣΟ΢ 2020-21

Βαζικές δομές αλγορίθμων

Νη βαζηθέο δνκέο ησλ αιγνξίζκσλ είλαη νη:
1. Γνκή αθνινπζίαο
2. Γνκή επηινγήο / πνιιαπιήο επηινγήο
3. Γνκή επαλάιεςεο

Γομή ακολοσθίας
Νλνκάδεηαη θαη ζεηξηαθή ή αθνινπζηαθή δνκή. Απνηειείηαη από έλα ζύλνιν
εληνιώλ πνπ ηνπνζεηνύληαη ε κία θάησ από ηελ άιιε. Σξεζηκνπνηείηαη (από κόλε ηεο)
γηα ηελ επίιπζε πνιύ απιώλ πξνβιεκάησλ όπνπ ε ζεηξά εθηέιεζεο ελόο ζπλόινπ
ελεξγεηώλ είλαη δεδνκέλε. Σξεζηκνπνηείηαη επξύηαηα ζε ζπλδπαζκό κε άιιεο δνκέο
(επηινγήο, επαλάιεςεο).

Παράδειγμα αλγορίθμοσ με δομή ακολοσθίας
Ιεθηηθή πεξηγξαθή: Λα δηαβαζηνύλ δύν αξηζκνί θαη λα ππνινγηζηεί θαη λα εθηππσζεί ην
άζξνηζκά ηνπο.
Γιάγραμμα ροής:

Τλοποίηζη ζε ψεσδογλώζζα:

Αιγόξηζκνο Ξαξάδεηγκα_1
Γηάβαζε a,b,
c←a+b
Δκθάληζε c

Ρέινο Ξαξάδεηγκα_1

1

ΜΠΑΚΟ΢ ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ΢ΗΜΕΙΩ΢ΕΙ΢ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ΢ Γ ΓΤΜΝΑ΢ ΙΟΤ ΢Υ. ΕΣΟ΢ 2020-21

Γομή επιλογής
Απνηειείηαη από έλα ζύλνιν εληνιώλ πνπ εθηεινύληαη θαηά πεξίπησζε. Ζ
δηαδηθαζία ηεο επηινγήο πεξηιακβάλεη ηνλ έιεγρν θάπνηαο ζπλζήθεο κε δύν δπλαηέο
ηηκέο (αιεζήο, ςεπδήο) θαη ζηε ζπλέρεηα ηελ απόθαζε εθηέιεζεο θάπνηαο εληνιήο
αλάινγα κε ηε ζπλζήθε.

Παράδειγμα αλγορίθμοσ με δομή απλής επιλογής
Ιεθηηθή πεξηγξαθή: Λα δηαβαζηεί έλαο αξηζκόο θαη λα εθηππσζεί ε απόιπηε ηηκή ηνπ.

Γιάγραμμα ροής:

Τλοποίηζη ζε ψεσδογλώζζα:
Αιγόξηζκνο Ξαξάδεηγκα_2
Γηάβαζε a
Αλ a < 0 ηόηε
a ← a * (-1)
Ρέινο_αλ
Δθηύπσζε a
Ρέινο Ξαξάδεηγκα_2

2

ΜΠΑΚΟ΢ ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ΢ΗΜΕΙΩ΢ΕΙ΢ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ΢ Γ ΓΤΜΝΑ΢ ΙΟΤ ΢Υ. ΕΣΟ΢ 2020-21

Παράδειγμα αλγορίθμοσ με δομή ζύνθεηης επιλογής
Ιεθηηθή πεξηγξαθή: Λα δηαβαζηνύλ δύν αξηζκνί θαη ζε πεξίπησζε πνπ ν πξώηνο αξηζκόο
είλαη κηθξόηεξνο ηνπ δεύηεξνπ λα ππνινγηζζεί θαη λα εθηππσζεί ην άζξνηζκά ηνπο,
δηαθνξεηηθά λα ππνινγηζζεί θαη λα εθηππσζεί ην γηλόκελό ηνπο.

Αιγόξηζκνο Ξαξάδεηγκα_3
Γηάβαζε a, b
Αλ a < b ηόηε
c← a+b
αιιηώο
c←a*b
ηέινο_αλ
εθηύπσζε c

Ρέινο Ξαξάδεηγκα_3

Παράδειγμα αλγορίθμοσ με δομή πολλαπλής επιλογής
Ιεθηηθή πεξηγξαθή: Λα δηαβαζηεί έλαο αθέξαηνο θαη λα εθηππσζεί ην αληίζηνηρν γξάκκα
ηνπ ιαηηληθνύ αιθαβήηνπ, αλ ν αθέξαηνο έρεη ηελ ηηκή 1 ή 2 ή 3 δηαθνξεηηθά λα
εθηππσζεί ε ιέμε «Άγλσζηνο».

Αιγόξηζκνο Ξαξάδεηγκα_4
Γηάβαζε a
Αλ a = 1 ηόηε

Δθηύπσζε “A”
αιιηώο_αλ a = 2 ηόηε

Δθηύπσζε “Β”
αιιηώο_αλ a = 3 ηόηε

Δθηύπσζε “C”
αιιηώο

Δθηύπσζε “Άγλσζηνο”
ηέινο_αλ
Ρέινο Ξαξάδεηγκα_4

3

ΜΠΑΚΟ΢ ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ΢ΗΜΕΙΩ΢ΕΙ΢ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ΢ Γ ΓΤΜΝΑ΢ ΙΟΤ ΢Υ. ΕΣΟ΢ 2020-21

Παράδειγμα με εμθωλεσμένες διαδικαζίες
Ιεθηηθή πεξηγξαθή: Λα δηαβάδνληαη δύν αξηζκνί πνπ αληηζηνηρνύλ ζην ύςνο θαη ζην
βάξνο ελόο άλδξα. Λα εθηππσλέηαη όηη ν άλδξαο είλαη «ειαθξύο», αλ ην βάξνο ηνπ είλαη
θάησ από 80 θηιά ή λα εθηππώλεηαη «βαξύο» ζηελ αληίζεηε πεξίπησζε. Δπίζεο λα
εθηππώλεηαη «θνληόο» αλ ην ύςνο είλαη θάησ από 1.70, αιιηώο λα εθηππώλεηαη
«ςειόο».

Αιγόξηζκνο Ξαξάδεηγκα_6
Γηάβαζε ύςνο, βάξνο
Αλ βάξνο < 80 ηόηε

Αλ ύςνο < 1.70 ηόηε
Δθηύπσζε “ειαθξύο --‐ θνληόο”

αιιηώο
Δθηύπσζε “ειαθξύο --‐ ςειόο”

ηέινο_αλ
αιιηώο

Αλ ύςνο < 1.70 ηόηε
Δθηύπσζε “βαξύο --‐ θνληόο”

αιιηώο
Δθηύπσζε “βαξύο --‐ ςειόο”
ηέινο_αλ
ηέινο_αλ
Ρέινο Ξαξάδεηγκα_6

4

ΜΠΑΚΟ΢ ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ΢ΗΜΕΙΩ΢ΕΙ΢ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ΢ Γ ΓΤΜΝΑ΢ ΙΟΤ ΢Υ. ΕΣΟ΢ 2020-21

ΓΟΜΗ ΣΗ΢ ΦΔΤΓΟΓΛΧ΢΢Α΢ ΠΟΤ ΘΑ ΥΡΗ΢ΙΜΟΠΟΙΟΤΜΔ

ΣΟ ΑΛΒΑΒΗΣΟ ΣΗ΢ ΓΛΧ΢΢Α΢ ΣΟΤ ΦΔΤΓΟΚΧΓΙΚΑ
Ρν αιθάβεην ηεο ΓΙΥΠΠΑΠ απνηειείηαη από ηα γξάκκαηα ηνπ ειιεληθνύ θαη ηνπ
ιαηηληθνύ αιθαβήηνπ, ηα ςεθία, θαζώο θαη από εηδηθά ζύκβνια, πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη
γηα πξνθαζνξηζκέλεο ελέξγεηεο.

΢σγκεκριμένα

Γξάκκαηα

Θεθαιαία ειιεληθνύ αιθαβήηνπ (Α-Υ)
Ξεδά ειιεληθνύ αιθαβήηνπ (α-σ)

Θεθαιαία ιαηηληθνύ αιθαβήηνπ (Α-Ε)

Ξεδά ιαηηληθνύ αιθαβήηνπ (a-z)
Τεθία

0-9

ΣΤΠΟΙ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ

Νη ππνινγηζηέο επεμεξγάδνληαη δεδνκέλα δηαθόξσλ ηύπσλ, γη απηό είλαη ζεκαληηθό λα
θαηαλνήζνπκε ηνπο δηαθνξεηηθνύο ηύπνπο δεδνκέλσλ πνπ ρεηξίδεηαη ε ΓΙΥΠΠΑ.

Νη ηύπνη δεδνκέλσλ πνπ ππνζηεξίδεη ε ΓΙΥΠΠΑ είλαη νη αξηζκεηηθνί, πνπ πεξηιακβάλνπλ
ηνπο αθέξαηνπο θαη ηνπο πξαγκαηηθνύο αξηζκνύο, νη ραξαθηήξεο θαη ηέινο νη ινγηθνί.

Ακέραιος ηύπος. Ν ηύπνο απηόο πεξηιακβάλεη ηνπο αθέξαηνπο πνπ είλαη γλσζηνί από ηα
καζεκαηηθά. Νη αθέξαηνη κπνξνύλ λα είλαη ζεηηθνί, αξλεηηθνί ή κεδέλ. Ξαξαδείγκαηα
αθεξαίσλ είλαη νη αξηζκνί 1, 3409, 0, -980.

Πραγμαηικός ηύπος. Ν ηύπνο απηόο πεξηιακβάλεη ηνπο πξαγκαηηθνύο αξηζκνύο πνπ
γλσξίδνπκε από ηα καζεκαηηθά. Νη αξηζκνί 3.14159, 2.71828, -112.45, 0.45 είλαη
πξαγκαηηθνί αξηζκνί. Θαη νη πξαγκαηηθνί αξηζκνί κπνξνύλ λα είλαη ζεηηθνί, αξλεηηθνί ή
κεδέλ.

Υαρακηήρας. Ν ηύπνο απηόο αλαθέξεηαη ηόζν ζε έλα ραξαθηήξα όζν θαη κία ζεηξά
ραξαθηήξσλ. Ρα δεδνκέλα απηνύ ηνπ ηύπνπ κπνξνύλ λα πεξηέρνπλ νπνηνδήπνηε
ραξαθηήξα παξάγεηαη από ην πιεθηξνιόγην. Ξαξαδείγκαηα ραξαθηήξσλ είλαη 'Θ',
'Θώζηαο', 'ζήκεξα είλαη Ρεηάξηε', 'Ρα πνιιαπιάζηα ηνπ 15 είλαη'.

Νη ραξαθηήξεο πξέπεη ππνρξεσηηθά λα βξίζθνληαη κέζα ζε απλά ειζαγωγικά, ' '. Ρα
δεδνκέλα απηνύ ηνπ ηύπνπ, επεηδή πεξηέρνπλ ηόζν αιθαβεηηθνύο όζν θαη αξηζκεηηθνύο
ραξαθηήξεο, νλνκάδνληαη ζπρλά αιθαξηζκεηηθά.

Λογικός. Απηόο ν ηύπνο δέρεηαη κόλν δύν ηηκέο ΑΙΖΘΖΠ θαη ΤΔ΢ΓΖΠ. Νη ηηκέο
αληηπξνζσπεύνπλ αιεζείο ή ςεπδείο ζπλζήθεο

5

ΜΠΑΚΟ΢ ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ΢ΗΜΕΙΩ΢ΕΙ΢ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ΢ Γ ΓΤΜΝΑ΢ ΙΟΤ ΢Υ. ΕΣΟ΢ 2020-21

΢ΣΑΘΔΡΔ΢
Νη ζηαζεξέο (constants) είλαη πξνθαζνξηζκέλεο ηηκέο πνπ δελ κεηαβάιινληαη θαηά
ηε δηάξθεηα εθηέιεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Νη ζηαζεξέο είλαη αληίζηνηρνπ ηύπνπ
δεδνκέλσλ, δειαδή αθέξαηεο, πξαγκαηηθέο, αιθαξηζκεηηθέο ή ινγηθέο.

Ππκβνιηθέο ζηαζεξέο

ΓΙΥΠΠΑ επηηξέπεη ηελ αληηζηνίρηζε ζηαζεξώλ ηηκώλ κε νλόκαηα , εθόζνλ απηά
δεισζνύλ ζηελ αξρή ηνπ πξνγξάκκαηνο (ζην ηκήκα δήισζεο ζηαζεξώλ).

΢ΤΝΣΑΞΗ

ΠΡΑΘΔΟΔΠ
ΝΛΝΚΑ1 ηηκε1
ΞΝΠΝΡΖΡΑ1 ηηκε2

ΞΑΟΑΓΔΗΓΚΑ:
ΠΡΑΘΔΟΔΠ
π 3.14
νλνκα_πειαηε 'Απόζηνινο'

ΚΑΝΟΝΔ΢ ΥΡΗ΢Η΢ ΟΝΟΜΑΣΧΝ

Θάζε πξόγξακκα θαζώο θαη ηα δεδνκέλα πνπ ρξεζηκνπνηεί (ζηαζεξέο –
κεηαβιεηέο) έρνπλ έλα όλνκα κε ην νπνίν αλαθεξόκαζηε ζε απηά. Ρα νλόκαηα απηά
κπνξνύλ λα απνηεινύληαη από γξάκκαηα πεδά ή θεθαιαία ηνπ ειιεληθνύ ή ιαηηληθνύ
αιθαβήηνπ, ςεθία θαζώο θαη ηνλ ραξαθηήξα θάησ παύια (_) ελώ πξέπεη ππνρξεσηηθά
λα αξρίδνπλ κε γξάκκα. Ξαξαδείγκαηα νλνκάησλ πνπ είλαη απνδεθηά είλαη Α, Νλνκα,
ΡΗΚΖ, ΡΗΚΖ_1 , Α100. Κε απνδεθηά νλόκαηα είλαη 100Α, ΚΔΠΖ ΡΗΚΖ, Θόζηνο$

ΓΔ΢ΜΔΤΜΔΝΔ΢ ΛΔΞΔΙ΢
Δπεηδή κεξηθέο ιέμεηο ρξεζηκνπνηνύληαη από ην πξόγξακκα γηα ζπγθεθξηκέλνπο ιόγνπο
όπσο νη ιέμεηο ΞΟΝΓΟΑΚΚΑ, ΑΘΔΟΑΗΔΠ, ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΔΠ, ΓΗΑΒΑΠΔ θ.ν.θ. απηέο νη ιέμεηο
δελ κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ σο νλόκαηα θαη απνθαινύληαη δεζκεπκέλεο.

ΜΔΣΑΒΛΗΣΔ΢
Νη κεηαβιεηέο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζε έλα πξόγξακκα, αληηζηνηρνύληαη από ην
κεηαγισηηηζηή ζε ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο κλήκεο ηνπ ππνινγηζηή. Ζ ηηκή ηεο κεηαβιεηήο
είλαη ε ηηκή πνπ βξίζθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ζέζε κλήκεο θαη όπσο αλαθέξζεθε κπνξεί λα
κεηαβάιιεηαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθηέιεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο.

Δλώ ε ηηκή ηεο κεηαβιεηήο κπνξεί λα αιιάδεη θαηά ηελ εθηέιεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο,
απηό πνπ κέλεη ππνρξεσηηθά αλαιινίσην είλαη ν ηύπνο ηεο κεηαβιεηήο.

6

ΜΠΑΚΟ΢ ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ΢ΗΜΕΙΩ΢ΕΙ΢ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ΢ Γ ΓΤΜΝΑ΢ ΙΟΤ ΢Υ. ΕΣΟ΢ 2020-21

Ζ ΓΙΥΠΠΑ επηηξέπεη ηε ρξήζε κεηαβιεηώλ ησλ ηεζζάξσλ ηύπσλ πνπ αλαθέξζεθαλ,
δειαδή αθεξαίσλ, πξαγκαηηθώλ , ραξαθηήξσλ θαη ινγηθώλ ελώ ε δήισζε ηνπ ηύπνπ
θάζε κεηαβιεηήο γίλεηαη ππνρξεσηηθά ζην ηκήκα δήισζεο κεηαβιεηώλ .

Ρν όλνκα θάζε κεηαβιεηήο, αθνινπζεί ηνπο θαλόλεο δεκηνπξγίαο νλνκάησλ, δειαδή
απνηειείηαη από γξάκκαηα, ςεθία θαζώο θαη ηνλ ραξαθηήξα_ , ελώ ην όλνκα θάζε
κεηαβιεηήο είλαη κνλαδηθό γηα θάζε πξόγξακκα.

΢ΤΝΣΑΞΗ - ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑ

ΚΔΡΑΒΙΖΡΔΠ
ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΔΠ : ΡΗΚΖ, ΞΝΠΝΡΖΡΑ
ΑΘΔΟΑΗΔΠ : ΚΔΡΟΖΡΖΠ

ΣΑΟΑΘΡΖΟΔΠ : ΝΛΝΚΑ

ΙΝΓΗΘΔΠ : ΒΟΔΘΖΘΔ

ΑΡΙΘΜΗΣΙΚΟΙ ΣΔΛΔ΢ΣΔ΢

Νη αξηζκεηηθνί ηειεζηέο θαιύπηνπλ ηηο βαζηθέο πξάμεηο: πξόζζεζε, αθαίξεζε,
πνιιαπιαζηαζκό θαη δηαίξεζε ελώ ππνζηεξίδεηαη θαη ε ύςσζε ζε δύλακε, ε αθέξαηα
δηαίξεζε θαη ην ππόινηπν ηεο αθεξαίαο δηαίξεζεο.

Νη ηειεζηέο θαη νη αληίζηνηρεο πξάμεηο είλαη:

Σελεζηής Λειηοσργία
+ Ξξόζζεζε
- Αθαίξεζε
* Ξνιιαπιαζηαζκόο
/ Γηαίξεζε
^ Ύςσζε ζε κία δύλακε
΢πόινηπν αθέξαηαο δηαίξεζεο
MOD Ξειίθν αθέξαηαο δηαίξεζεο
DIV

Ν ηειεζηήο ^ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ύςσζε ζε δύλακε ελόο αξηζκνύ ή κεηαβιεηήο.
Ξ.ρ.

 A^3 ζεκαίλεη A*A*A.
 Ν ηειεζηήο DIV ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ ππνινγηζκό ηνπ αθέξαηνπ πειίθνπ 2

αθέξαησλ αξηζκώλ π.ρ. 9 DIV 2 = 4 , 11 DIV 10 = 1, 1 DIV 2 0,
 ελώ ν ηειεζηήο MOD καο δίλεη ην ππόινηπν απηήο ηεο δηαίξεζεο. Ξ.ρ. 9 MOD 2

=1, 5 MOD 3 = 2, 1 MOD 2 = 1,4MOD9=4.

7

ΜΠΑΚΟ΢ ΕΤΑΓΓΕΛΟ΢ ΢ΗΜΕΙΩ΢ΕΙ΢ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ΢ Γ ΓΤΜΝΑ΢ ΙΟΤ ΢Υ. ΕΣΟ΢ 2020-21

ΔΝΣΟΛΔ΢ ΔΠΑΝΑΛΗΦΗ΢

Ο΢Ο …. ΔΠΑΝΑΛΑΒΔ …. ΣΔΛΟ΢_ΔΠΑΝΑΛΗΦΗ΢

Ζ δνκή επαλάιεςεο πινπνηείηαη εληνιή Ο΢Ο... ΔΠΑΝΑΛΑΒΔ. Πε απηή, ε ζπλζήθε
πνπ ειέγρεη ηελ επαλάιεςε βξηζθεηαη ζηελ αξρή ηεο επαλάιεςεο θαη ν βξόρνο
επαλαιακβάλεηαη ζπλερώο, όζν ε ζπλζήθε απηή ηζρύεη. Κε ηε δνκή απηή κπνξνύλ λα
εθθξαζηνύλ όιεο νη επαλαιήςεηο θαη γη απηό ε εληνιή ΝΠΝ... ΔΞΑΛΑΙΑΒΔ είλαη ε
ζεκαληηθόηεξε από όιεο ηηο εληνιέο επαλάιεςεο. Σαξαθηεξηζηηθό ηεο επαλάιεςεο
απηήο είλαη όηη ο αριθμός ηων επαναλήψεων δεν είναι γνωζηός, ούηε μπορεί να
σπολογιζηεί πριν από ηην εκηέλεζη ηοσ προγράμμαηος.

Π΢ΛΡΑΜΖ:

Ο΢Ο ζπλζεθε ΔΠΑΝΑΛΑΒΔ
εληνιή1
εληνιή2
…
εληνιή Λ

ΣΔΛΟ΢_ΔΠΑΝΑΛΗΦΗ΢

ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑ

Γηαβάδεη αξηζκνύο θαη ππνινγίδεη ην άζξνηζκα ηνπο. Όηαλ δνζεί ην 0 δηαθόπηεη ηελ
επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ θαη εκθαλίδεη ην άζξνηζκα.

ΑΘΡ←0

ΓΙΑΒΑ΢Δ ΑΡΙΘΜΟ΢

Ο΢Ο ΑΡΙΘΜΟ΢<>0 ΔΠΑΝΑΛΑΒΔ

ΑΘΡ ← ΑΘΡ ΑΡΙΘΜΟ΢

ΓΙΑΒΑ΢Δ ΑΡΙΘΜΟ΢

ΣΔΛΟ΢_ΔΠΑΝΑΛΗΦΗ΢

ΓΡΑΦΔ ΑΘΡ

Διέγρεηαη ε ζπλζήθε θαη εάλ είλαη αιεζήο εθηεινύληαη νη εληνιέο πνπ βξίζθνληαη
κέζα ζην ΝΠΝ...ΔΞΑΛΑΙΑΒΔ θαη ΡΔΙΝΠ_ΔΞΑΛΑΙΖΤΖΠ. Πηε ζπλέρεηα ειέγρεηαη πάιη ε
ζπλζήθε θαη εάλ ηζρύεη εθηεινύληαη πάιη νη εληνιέο. Νηαλ ε ινγηθή έθθξαζε γίλεη
ςεπδήο ηόηε ζηακαηάεη ε επαλάιεςε θαη εθηειείηαη ε εληνιή κεηά ην
ΡΔΙΝΠ_ΔΞΑΛΑΙΖΤΖΠ.

Δθόζνλ κεηά από θάζε επαλάιεςε ειέγρεηαη εθ λένπ ε ζπλζήθε, πξέπεη
ππνρξεσηηθά κέζα ζην βξόρν λα ππάξρεη κία εληνιή, ε νπνία λα κεηαβάιεη ηελ ηηκή ηεο
κεηαβιεηήο πνπ ειέγρεηαη κε ηε ζπλζήθε. Πε αληίζεηε πεξίπησζε ε επαλάιεςε δε ζα
ηεξκαηίδεηαη θαη ζα εθηειείηαη ζπλερώο.

8