การอบรมเชิงปฏิบัติการ การจัดการเรียนรู้สอนคิด ตามแนวทาง Thinking School ธันร์ญพรน์ ไชยพรรค ศึกษานิเทศก์ องค์การบริหารส่วนจังหวัดศรีสะเกษ ระบบช่วยคิด สร้างมิติแห่งการเรียนรู้ วันที่ 24 มิถุนายน 2566 ณ โรงเรียนเทศบาล 7 (บ้านหนองตะมะพันทาโนนกอง ธนาคารกรุงเทพ2)
1. บทบาทครูเป็นทั้งผู้ช่วยเหลือและผู้ร่วมงาน 2. นักเรียนท างานเป็นทีม เคารพสิทธิของตนเอง และผู้อื่น รู้จักรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น 3. นักเรียนรู้จักคิดนอกกรอบมีแนวคิดเพิ่มที่หลากหลาย เพิ่มพูนปัญญา ค้นพบตัวเอง 4. นักเรียนฝึกลองผิด ลองถูกในการแสดงความคิดเห็น แลกเปลี่ยนในชั้นเรียน Thinking School
5. ครูใช้ค าถามในการเรียนการสอน กระตุ้นให้ผู้เรียนกล้าตอบค าถามตลอดเวลา 6. กระบวนการเรียนในชั้นเรียนเป็นขั้นตอน ตามรูปแบบThinking Whiteboard 7. ครูใช้เครื่องมือการคิด Thinking Tools ในขั้นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนสม่ าเสมอ Thinking School
8. นักเรียนได้แสดงความคิดของตัวเองเป็นรายบุคคล และเห็นความส าคัญของการเรียนที่เน้นความเข้าใจ มากกว่าการท่องจ า 9. ฝึกคิดอย่างเป็นระบบ น าทักษะการคิดไปใช้ในชีวิตประจ าวัน ได้สม่ าเสมอ และสามารถคิดในระดับสูงได้เป็นอย่างดี 10. นักเรียนสามารถแก้ปัญหาและตัดสินปัญหาได้อย่างมีเหตุผล ตลอดถึงใช้วิจารณญาณตัดสินใจได้อย่างถูกต้องเหมาะสม บนฐานข้อมูลที่รอบด้าน Thinking School
หลักสูตรสถานศึกษา หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ โครงสร้างรายวิชา -โครงสร้างเวลาเรียน -โครงสร้างหลักสูตรชั้นปี ค าอธิบายรายวิชา -ส่วนหัว -ส่วนค าอธิบาย -ส่วนตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้
ค าอธิบายรายวิชา ประกอบด้วย รหัสวิชา รายชื่อวิชา กลุ่มสาระการเรียนรู้ชั้นปี จ านวนเวลาเรียน และ/หรือ หน่วยกิต ที่สอนตลอดปี หรือตลอดภาคเรียน การเขียนค าอธิบายรายวิชา เขียนเป็น 3 ย่อหน้า เป็นความเรียงระบุองค์ความรู้ (K) กระบวนการ/ทักษะ (P/S) คุณลักษณะที่พึงประสงค์/สมรรถนะ (A/C) ในภาพรวม ที่ต้องการให้เกิดกับผู้เรียนและสะท้อนตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ ในรายวิชาและระบุรหัสตัวชี้วัดหรือผลการเรียนรู้รายวิชานั้นๆ
แนวทางการเขียนค าอธิบายรายวิชา ค าอธิบายรายวิชา.............. (รหัสวิชา) (รายวิชา) กลุ่มสาระการเรียนรู้............ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ....... ภาคเรียน .... เวลา....ชั่วโมง จ านวน .........หน่วยกิต ศึกษา (K).......................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................ โดยใช้กระบวนการ/ทักษะ(P/S) ............................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................ เพื่อให้นักเรียนเกิด/มี (A/C)...................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................ รหัสตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ กลุ่มสาระฯ สาระที่ ตัวชี้วัด / 1. ................................................................................................... กลุ่มสาระฯ สาระที่ ตัวชี้วัด / 1. ................................................................................................... รวมทั้งหมด .......... ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้
ท11101 ภาษาไทย กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เวลา 200 ชั่วโมง ศึกษา.....ความรู้ (K) …การอ่านออกเสียงค า การอ่านค าคล้องจอง การเขียนข้อความ เขียนบอกความหมายของค า .......................................................... โดยใช้กระบวนการ......กระบวนการ/ทักษะ (P/S) ....กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการกลุ่ม กระบวนการคิดรวบยอด ทักษะการอ่าน การเขียน................................................................... เพื่อให้ผู้เรียนเกิด/มี ..... คุณลักษณะที่พึงประสงค์/สมรรถนะ (A/C) ............ เกิดความซาบซึ้ง ในวรรณกรรม มีนิสัยรักการอ่าน รักความเป็นไทย สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน ด้านความสามารถ ในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี................................................................................................................................ รหัสตัวชี้วัด ท 1.1 ป.1/1,ป.1/2,ป.1/3,ป.1/4,...ป.1/8 หรือ ท 1.1 ป.1/1-8 ท 2.1 ป.1/1,ป.1/2,ป.1/3 หรือ ท 121 ป.1/1-3 รวมทั้งหมด 11 ตัวชี้วัด ตัวอย่าง...การเขียนค าอธิบายรายวิชาพื้นฐาน
ตัวอย่าง...การเขียนค าอธิบายรายวิชาเพิ่มเติม อ12201 ภาษาอังกฤษแสนสนุก1 กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เวลา 40 ชั่วโมง ศึกษา.....ความรู้ (K)…การฟัง พูด อ่าน เขียน สนทนาเกี่ยวกับตนเอง และบุคคลใกล้ชิดในครอบครอบครัว ................................................................................ โดยใช้กระบวนการ......กระบวนการ/ทักษะ (P/S)...... กระบวนการสาธิต กระบวนการปฏิบัติ ทักษะการฟัง การพูด การสนทนา................................................... เพื่อให้ผู้เรียนเกิด/มี ..... คุณลักษณะที่พึงประสงค์/สมรรถนะ (A/C) ..เห็นคุณค่าของการใช้ภาษาอังกฤษ ในการสื่อสาร การท างานร่วมกับผู้อื่น สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน ด้านความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ความสามารถ ในการใช้เทคโนโลยี..................................... ผลการเรียนรู้ 1. บอกชื่อค าศัพท์จากภาพที่ก าหนดให้ได้ 2. เขียนประโยคค าถามเกี่ยวกับการแนะน าตนเองได้ รวมทั้งหมด 2 ข้อ
ตัวอย่าง...โครงสร้างรายวิชา ระดับประถมศึกษา
ทฤษฎีการเรียนรู้ของบลูม (Bloom’s Taxonomy)
ทฤษฎีการเรียนรู้ของบลูม ด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain)
สร้างสรรค์ สร้าง ออกแบบ ออกแบบ ประกอบ สร้าง พัฒนา เขียน
จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม (จุดประสงค์รายชั่วโมง) บอก อธิบาย ยกตัวอย่าง สาธิต เขียน สรุป ตัวอย่างค ากริยา ที่บ่งบอกพฤติกรรมการเรียนรู้ ด้านพุทธิพิสัย / สติปัญญา / Knowledge
กระบวนการคิด 12 คิด เชื่อมโยงสู่แผนการจัดการเรียนรู้
แนวทางการวิเคราะห์มาตรฐาน ตัวชี้วัดรายวิชา โครงสร้างแผนการจัดการเรียนรู้ ระดับประถมศึกษาปีที่ 1
โครงสร้างแผนการจัดการเรียนรู้ ระดับประถมศึกษาปีที่ 1 หน้า 109 Thinking School หน้า 13 หลักสูตรแกนกลางฯ 51 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560
โครงสร้างแผนการจัดการเรียนรู้ ระดับประถมศึกษาปีที่ 1 หน้า 108 Thinking School หน้า 13 หลักสูตรแกนกลางฯ 51 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560
แผนการจัดการเรียนรู้ (Thinking Whiteboard)
สอนเรื่องอะไรตามหัวแผน อธิบายขยายความเรื่องนั้นๆ สอดคล้องกับเรื่องที่สอน หัวข้อเรื่องที่สอน ใบงาน/แบบฝึก ใบงานเครื่องมือการสอนคิด เครื่องมือการสอนคิด สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน 5 ประการ
สอดคล้องกับเรื่องที่จะสอนหรือไม่ก็ได้ (ผู้เรียนทุกคนสามารถตอบได้) เรียนเรื่อง..............เพื่อ................... จัดกิจกรรมเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ ( Purpose) - กระบวนการสอนของครู (ทบทวน+เชื่อมโยงความรู้) - กระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน (ศึกษา+ท าใบงาน) - กระบวนการที่ครูและผู้เรียนท าร่วมกัน (สรุปความรู้) -ค าถามเพื่อตรวจสอบ/เช็คความเข้าใจนักเรียนว่า...วันนี้เรียนรู้อะไรบ้าง จะน าไปปรับใช้อย่างไร เพื่อให้ทราบว่าบรรลุวัตถุประสงค์ (Purpose) เพียงใด -แบบทดสอบ -เครื่องมือ/สื่อ ที่ใช้ประกอบการจัด การเรียนการสอน -เครื่องมือ การสอนคิด ประเมินภาระงาน ตามโครงสร้าง แผนการจัดการเรียนรู้
ขั้นตอนการสอนคิด 4 ขั้นตอน “Thinking Whiteboard” เป็นองค์ประกอบรูปแบบการสอนคิด Thinking School กระบวนการสอนคิด ตามแนวทาง Thinking School ขั้นตอน Do Now (3 นาที) ขั้นรวมสมาธิ ขั้นตอน Purpose (2 นาที) ขั้นแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ ขั้นตอน Work Mode (50/110 นาที) ขั้นการจัดกิจกรรม ขั้นตอน Reflective Thinking (5 นาที) ขั้นการสรุปบทเรียน หรือสะท้อนผลการเรียนในชั่วโมง/คาบเรียน
แนวทางที่ 1 (60 นาที) ขั้นตอน Do Now (3 นาที) ขั้นรวมสมาธิ ขั้นตอน Purpose (2 นาที) ขั้นแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ ขั้นตอน Work Mode (50 นาที) ขั้นการจัดกิจกรรม 1.ครู (10 นาที) เชื่อมโยง + น าเข้าสู่บทเรียน 2.นักเรียน (35 นาที) 2.1 ศึกษาข้อมูล + ท าใบงาน (15 นาที) 2.2 น าเสนอใบงาน/ชิ้นงาน (20 นาที) 3.ครูและนักเรียน (5 นาที) สรุปเนื้อหา บทเรียนร่วมกัน ขั้นตอน Reflective Thinking (5 นาที) ขั้นการสรุปบทเรียน หรือสะท้อนผลการเรียนในชั่วโมง/คาบเรียน
แนวทางที่ 2 (120 นาที) ขั้นตอน Do Now (3 นาที) ขั้นน ารวมสมาธิ ขั้นตอน Purpose (2 นาที) ขั้นแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ ขั้นตอน Work Mode (110 นาที) ขั้นการจัดกิจกรรม ชั่วโมงที่ 1 (55 นาที) 1.ครู (10 นาที) เชื่อมโยง + น าเข้าสู่บทเรียน 2.นักเรียน (35 นาที) 2.1 ศึกษาข้อมูล + ท าใบงาน (15 นาที) 2.2 น าเสนอใบงาน/ชิ้นงาน (20 นาที) 3.ครูและนักเรียน (10 นาที) สรุปเนื้อหา บทเรียนร่วมกัน
ชั่วโมงที่ 2 (55 นาที) 1.ครู (10 นาที) เชื่อมโยง + น าเข้าสู่บทเรียน 2.นักเรียน (35 นาที) 2.1 ศึกษาข้อมูล + ท าใบงาน (15 นาที) 2.2 น าเสนอใบงาน/ชิ้นงาน (20 นาที) 3.ครูและนักเรียน (10 นาที) สรุปเนื้อหา บทเรียนร่วมกัน ขั้นตอน Reflective Thinking (5 นาที) ขั้นการสรุปบทเรียน หรือสะท้อนผลการเรียนในชั่วโมง/คาบเรียน
แนวทางที่ 3 (120 นาที) ขั้นตอน Do Now (3 นาที) ขั้นน ารวมสมาธิ ขั้นตอน Purpose (2 นาที) ขั้นแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ ขั้นตอน Work Mode (110 นาที) ขั้นการจัดกิจกรรม ชั่วโมงที่ 1+2 (110 นาที) 1.ครู (10 นาที) เชื่อมโยง + น าเข้าสู่บทเรียน 2.นักเรียน (90 นาที) 2.1 ศึกษาข้อมูล + ท าใบงาน (70 นาที) 2.2 น าเสนอใบงาน/ชิ้นงาน (20 นาที) 3.ครูและนักเรียน (10 นาที) สรุปเนื้อหา บทเรียนร่วมกัน ขั้นตอน Reflective Thinking (5 นาที) ขั้นการสรุปบทเรียน หรือสะท้อนผลการเรียนในชั่วโมง/คาบเรียน