ufkdúa oHd;ua l fufyhïq wOHË uKva ,h" hqoOa yuoq d u,Q i:a dkh" Y%S chj¾Okmrq '
Rl‹[y¥ cp£érl‹lªvpŠ ~q ƒ‹y¥ ~¦x {¥qr§n£ R£|šM{£n zt£[pš
uõìfï iaffjÍ;ajh iy
talShNdjh fjkqfjka ish Ôú;h
mQcdl< ùfrdaodr rKúrejka
isyslsÍu" rKlaI s;hg m;a
rKúrejkag wdYS¾jdo tla
lsÍu iy ;sia jirl hqoaOfha
ksudj iksgqyka lrñka
wkqrdOmqrfha bÈl< i|ysre iE
ffp;H rdchdKka jykafiaf.a
i,m;< u¿j jgd kj;ufhka
;ekam;a l< wgúis nqoaO m%;sud
jykafia,d je|mqod wdYS¾jdo
,nd.ekSu i|yd w;s.re
ckdêm;s f.daGdNh rdcmlaI
ue;s;=uka iy ckdêm;s
wd¾hdj bl=;a ud¾;= 05 jk Èk
ft;sydisl i|ysre iE ffp;H
rdchdKka jykafia wNshig
meñ‚hy'
wdrlaI l f,alï fckrd,a
lu,a .=Kr;ak ^úY%dñl&"
wdrCIl udKav,sl m%OdkS
yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a
Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù
hQtiamS tkaãiS mStiaiS tï*s,a"
.=jka yuqodêm;s iy hqoaO yuqod
fiajd jks;d tallfha iNdm;sks
iqÔjd fk,aika uy;añho fuu
wjia:djg tlaj isáhy'
2 ud¾;= 2022 rKúrejd
»Wl‹ƒ£~‹Y µ]{£r‹ vƒ£ ~¦»xŠ
~M{e o£l®pŠ {ƒpŠ»~Šz£ l¥pŠrlŠ »Y»M
wïmdr m%foaYfha msysá ft;sydisl §>jdms ud¾;= 2022 3
uyd iEfha i¾j{ Od;+ka jykafia,d
;ekam;a lsÍfï W;aijh wdrlaI l
f,alï fckrd,a lu,a .=Kr;ak
^úY%dñl&" wdrCIl udKav,sl m%OdkS
yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø
is,ajd ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS
wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS
tï*s,a" kdúl yd .=jka yuqodêm;s
we;=¿ iïNdjkSh wdrdê;hska /ilf.a
iyNd.S;ajfhka bl=;a ud¾;= 06 jk Èk
meje;aú‚'
iïfndaê úydrfha ysgmq úydrdêm;s fukau
fn!oaOhd rEmjdysks kd,sldfõ ks¾ud;D
wmj;aù jod< mQcH orKd.u l=i,Oïu
ysñhkaf.a 4 jeks .=KdkqiaurK Wf<,g
iu.dój fuu i¾j{ Od;+ka jykafia,d
iy pQvdud‚lHh §>jdms ffp;H
rdchdKka jykafiaf.a ;ekam;a lsÍu
i|yd j¾Kj;a fmryerlska tu mqoìu
fj; jevu lrjk ,§'
w;s.re ckdêm;s;=udf.a Wmfoia
mßÈ §>jdms uyd iEfha m%;sixialrK
lghq;= uyd ix>r;akfha wkqYdil;ajh
u; iy wdrlaI l f,alï fukau
kef.kysr m<df;a mqrdúoHd Wreuhka
l<ukdlrKh ms<sn| ckdêm;s ld¾h
idOl n,ldfha iNdm;s f.a wëlaI Kh
u; isÿlrkq ,nhs'
rKúrejd
~qƒ‹y¥ ~¦ yãpŠ Ru‹v§{ Rfý~‹ t§nŠo r±l‹v£ l¥pŠrlŠ »Y»M
wkqrdOmqrfha bÈl< i|ysre iE rdchdKka jykafia wNsuqj fuu W;aijh w;r;=r§" i|ysre iE
ffp;H rdchdKka jykafiaf.a ;ekam;alsÍfï wjia:djg wdrlaI l ffp;H rdchdKka jykafia wNsuqj
i,m;< u¿j jgd wgúis nqoaO m%;sud wud;HdxY fiajd jks;d tallfha kj;ufhka bÈl< nqoaO ukaÈrfha
jykafia,d ;ekam;a lsÍfï W;aijh iNdm;sks Ñ;%dks .=Kr;ak uy;añh" ;ekam;a lr we;s nqoaO m%;sud
uyd ix>r;akfha wdYs¾jdo uOHfha wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd hqoaO jykafia,d ne;su;=kag jkaokdudk
bl=;a ud¾;= 05 jk Èk wdrlaI l yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø is,ajd lsÍu i|yd ksrdjrKh lsÍuo isÿúh'
f,alï fckrd,a lu,a .=Kr;ak ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS
^úY%dñl& f.a m%Odk;ajfhka ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS fuu wjia:djg wguia:dkdêm;s
meje;aú‚' tï*s,a" hqoaO yuqod fiajd jks;d mQcH wdpd¾h m,af,a.u isßksjdi
tallfha iNdm;sks iqÔjd fk,aika ysñmdKka m%uqL uyd ix>r;akh
kd Whk wdrKH fiakdikfha uy;añh fukau kdúl iy .=jka we;=¿ wdrdê;hska iy ne;su;=ka
isg jevu l< wgúis nqoaO m%;sud yuqodêm;sjreo tlajQy' 300 lg wêl msßilao iyNd.S jQy'
jykafia i|ysre iE ffp;H
fmnrjdß 2022 rKúrejd
4
ly¥j z£¹Yšx {³{~£xY vjŠhz»xŠ Y£pŠl£ R¹|»xŠ vƒ~u£ ÷~Šþv
;reK ,dxlSh jHjidhl uKav,fha
ldka;d wxYfha 16 jk uyiNd /iaùu
miq.sh ud¾;= 05 jk Èk ;,j;=f.dv
.%Ekaâ fudkd^¾&É fydag,fha§ ^Hotel
Grand Monarch& meje;aú‚' tu wjia:djg
wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s
fckrd,a Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS tkaãiS
mStiaiS tï*s,a iy hqoaO yuqod fiajd jks;d
tallfha iNdm;sks iqÔjd fk,aika uy;añh
we;=¿ iïNdjkSh wdrdê; wuq;a;ka iy
;reK ,dxlSh jHjidhl uKav,fha ldka;d
wxYfha idudðldjka /ila iyNd.S jQy'
miq.sh ld,fha§ hqoaO yuqod fiajd jks;d
tallh iuÕ tlaj iS¥j m%foaYfha oejeka;
fldúâ - 19 m%;sldr uOHia:dkhla msysgqùu
i|yd il%Shj odhl;ajh oelajQ ;reK
,dxlSh jHjidhl uKav,fha idudðldjka
úiska fuu wjia:dj ixúOdkh fldg ;sìK'
iudcfha wd¾Ól wmyiq;d we;s ck;djf.a
Ôjk ;;a;ajh kÕdisgqùug iy úúO
.eg¨ i|yd úi÷ï ,nd§ug ;reK ,dxlSh
jHjidhl uKav,fha idudðldjka úiska
oelajQ odhl;ajh fuu W;aijfha m%Odk
foaYkh isÿlrñka hqoaO yuqodêm;s úiska
meiiqug ,la lf<ah'
fuu /iaùfï m%Odk ieisjdrh wjidkfha
;reK ,dxlSh jHjidhl uKav,fha
idudðldjka hqoaO yuqodêm;s yd hqoaO yuqod
fiajd jks;d tallfha iNdm;sks fj; iure
;s<sK m%odkhlao isÿlrkq ,eîh'
rKúrejd ud¾;= 2022 5
Y¯lŒ±v RlŠ r£ p‹}Šr£npx R¥y»L
Y%S ,xldfõ bka§h uyflduidßia ld¾hd,fha wkq.%yh Y%S N.jdka uydù¾ úl,dx. iyh lñgqfõ idudðlhska"
we;sj bkaÈhdfõ cdhsmQ¾ys msysá —Y%S N.jdka uydù¾ ;%súO yuqod yd fmd,sia ks,OdÍka" rKúrejka yd Tjqkaf.a
úl,dx. iyh lñgqj˜ úiska ;%súO yuqodfõ wdndê; mjq,aj, idudðlhska iy iïNdjkSh wdrdê;hska /ilf.a
rKúrejka" fmd,sia ks,OdÍka iy Tjqkaf.a mjq,aj, iyNd.S;ajfhka meje;ajQy'
idudðlhkaf.a m%fhdackh i|yd lD;%su w;a md ksIamdokh
lsÍfï jevuq¿jla rd.u rKúre fijfKa§ miq.shod Y%S ,xld wdrlaI l wud;HdxYfha iy rKúre fiajd
mj;ajk ,§' wêldßfha b,a,Su mßÈ bkaÈhdfõ 75 jk ksoyia
ixj;airhg iy Y%S ,xldfõ 74 jk ksoyia ieureï
tys iudma;s W;aijh bl=;a ud¾;= 07 jk Èk wdrlaI l Èkhg iu.dój Y%S ,xldfõ bka§h uyflduidßia
f,alï fckrd,a lu,a .=Kr;ak ^úY%dñl&" wdrCIl w;s.re f.dmd,a n.af,a uy;d ^His Excellency Gopal
udKav,sl m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø Baglay& úiska ,ndÿka wkq.%yh u; f,dj fyd|u iqm%isoaO
is,ajd ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS —cdhsmQ¾ lD;%su w;a md˜ ksIamdolhl= f,i j¾I 1975 §
tkaãiS mStiaiS tï*s,a" rKúre fiajd wêldßfha iNdm;s cdhsmQ¾ m%foaYh mokï lr.ksñka wdrïN lrk ,o Y%S
fïc¾ fckrd,a kkaok fiakdër ^úY%dñl&" rKúre N.jdka uydù¾ úl,dx. iyh lñgqj" fuu lD;%su w;a
fiajd wêldßfha Wm iNdm;sks fidakshd fldaÜfÜf.dv md ksIamdokh lsÍu i|yd wkq.%yh ,ndfohs' fuu l|jqr
uy;añh" Y%S ,xldfõ bka§h uyflduidßia ld¾hd,fha ;=<ska ;%súO yuqod rKúrejka" fmd,sia ks,OdÍka iy
wdrlaI l WmfoaYl lms;dka úldia iqâ ^Captain Vikas Tjqkaf.a mjq,aj, wdndê; idudðlhskag m%;s,dN ysñúh'
Sood&" bkaÈh uyflduidßia ld¾hd,fha ks,OdÍka"
6 ud¾;= 2022 rKúrejd
c£l‹Y »{~YŠ UlŠ~{xf ~¥y»~ñpŠ
l+r., f,ka wdY%uh iïmQ¾K m%;sixialrKh lsÍfuka ishjiaj,g wh;a b;sydi mqrdjD;a;hka idlaIs imhk
wk;=rej w;s.re ckdêm;s;=ukaf.a iy nqoaO Ydik fn!oaO úydria:dk" ixialD;sfha kgUqka f,i fYaIj
wud;H OQrh fydnjk .re w.%dud;H;=ukaf.a Wmfoia mj;sk ffp;Hhkays mqrdúoHd;aul jákdlï ixrlaIKh
u; fujr cd;sl fjila W;aijh fuu fm!rd‚l jk whqßka isÿlrk wdldY ffp;Hh kï od.efí
úydria:dk mßY%fha meje;aùug ish¨ lghq;= iQodkï lr m%;sixialrK lghq;= we;=¿j wfkl=;a m%;sixialrK
we;' lghq;= ms<sn|jo iómj ksÍlaIKh lrk ,§'
fjila mqr mif<diajl fmdfyda Èkhg fmr tu tu ixpdrfhka wk;=rej" úydria:dkfha m%;sixialrK
úydria:dk mßY%fha isÿlsÍug kshñ; m%;sixialrK lghq;= i|yd iafõÉPdfjka odhl;ajh olajk whj¿ka
lghq;=j, m%.;sh ms<sn| fidhdne,Sfï wruq‚ka wdrCIl iy jkaokdudk lghq;= i|yd meñ‚ mqoa.,hska iy
udKav,sl m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø ore oeßhka iuÕ iqyoj woyia yqjudre lr.;a hqoaO
is,ajd ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS yuqodêm;s fuu m%;sixialrK lghq;= i|yd lem ù
tkaãiS mStiaiS tï*s,a miq.shod tys ixpdrhl ksr; úh' lghq;= lrkq ,nk hqoaO yuqod Ngmsßia iuÕ o woyia
yqjudre lr.;af;ah'
ixpdrfha ksr; hqoaO yuqodêm;s fuu úydria:dk mßY%h
fj; meñKSfuka wk;=rej" l%sia;= mQ¾j 2 iy 3 jk
rKúrejd ud¾;= 2022 7
ñù~{¥Ñx r§nï»Kµ æ ny¥{pŠf S»[p§vf ´ù n›
ñßijeáh úydrdêldÍ fukua YS% ,xld rcrg
úYja úoHd,fha l,= m;s mcQ H B;,jegKq jq efõ
{dK;,s l yñs mdKka úiks a ixúOdkh l<
wvq wdodhï,dNS mj,q ja , ore oeßhkga mdi,a
WmlrK fnod§fï jevigyklg wdrCIl
udKav,sl m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a
Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS
wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS tï*s,a
iy hoq Oa yuoq d fija d jk;s d tla lfha iNdm;ks s
iÔq jd fk,ia ka uy;ña h iyNd.S jyQ '
úydrdêm;s yñs mdKka úiks a lrk ,o b,,a uS lg
wkjq EW Information Systems moq .a ,ls iud.u
úiks a tu mf% oYa fhka f;dra d.;a wvq wdodhï,dNS
mj,q ja , mdi,a ore oeßhka 1000 lg fuf,i
mdi,a WmlrK fnod§u i|yd wk.q d% yl;ja h
,ndÿkfa kha '
fuf,i f;dra d.;a iEu ore oeßhlgu mdi,a
WmlrK lÜg,h ne.ks a yñs jQ w;r" mf% oYa fha
f;dra d.;a wvq wdodhï,dNS mj,q ja ,g úh<s i,dl
md¾i,a iy ;Hd. jjpq ¾o fuy§s mßs keñK'
fuu W;ia jhg mß;Hd.Y,S S EW Information
Systems moq .a ,ls iud.fï iNdm;s ixÔj
úlu% kdhl uy;d iy t;u= kfa .a Nd¾hdj jk
frdidfka úfÊkdhl uy;ña h iyNd.S jQ w;r"
EW Information Systems moq .a ,ls iud.fï
ld¾h uKva ,fha idudðlhks a lys ms foklo= tu
wji:a djg tlja yQ '
W;=re ueo m<d;a wKavqldr .re uySmd,
fyar;a ue;s;=uka" iuDoaê" .Dy wd¾Ól" laIqø
uQ,H" iajhx /lshd yd jHdmdr ixj¾Ok rdcH
wud;H .re fYydka fiauisxy ue;s;=uka"
wOHdmk wud;HxYfha ks,OdÍka" úÿy,am;sjre"
.=reNj;=ka" foudmshka iy mdi,a ore oeßhka
/ilao fuu wjia:djg iyNd.S jQy'
8 ud¾;= 2022 rKúrejd
p{ R¥ýµ»K v¹lšy¥{ x§nŠo ƒv§n£érl‹ »[Š ~§yl‹pŠ cpl£ Rx‹l‹xf
kd.ßl ixj¾Ok wêldßh iy ud;f,a k.r
iNdj taldnoaOj ud;f,a k.rhg wdikakfha
msysgd we;s —ù'à' kdkdhlaldr˜ WoHdkfha
wNskjfhka bÈlrk ,o weú£fï ux;Srej bl=;a
ud¾;= 13 jk Èk WoEik wdrCIl udKav,sl
m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø is,ajd
ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS
tkaãiS mStiaiS tï*s,a f.a m%Odk;ajfhka mej;s
W;aijhl§ ck;d whs;shg m;a flß‚'
kd.ßl ixj¾Ok wêldßh úiska hqoaO
yuqodêm;sf.ka lrk ,o b,a,Sulg wkqj hqoaO
yuqodfõ ;dlaI ‚l oekqu iy Y%uodhl;ajh fï
i|yd ,ndfok ,§' ta wkqj" 17 jk bxðfkare
fiajd n,ldfha Ngmsßia úiska óg¾ 865 la È.
weù§fï ux;Srejla iys; fuu kj WoHdkfha
bÈlsÍï lghq;= isÿlrkq ,enQy'
fuu wjia:djg w.%dud;H;=ukaf.a f,alï wkqr
Èidkdhl" ud;f,a k.rdêm;s ikaokï m%ldYa"
kd.ßl ixj¾Ok wêldßfha iNdm;s fïc¾
fckrd,a ^úY%dñl& Woh kdkdhlaldr iy kd.ßl
ixj¾Ok" wmøjH neyer,Su yd m%cd mú;%;d
lghq;= rdcH wud;HdxYfha f,alï isßksu,a
fmf¾rd hk uy;ajre o iyNd.S jQy'
ud;f,a m%foaYfha msysá wdl¾IŒh ia:dkhkaf.ka tlla jk fuu —ù'à' kdkdhlaldr˜ WoHdkh iajNdjO¾ufha
wdYajdohka w;aú¢ñka úfõlSj ld,h .;lsÍug ks¾udKh lrk ,o WoHdkhls' fuh krUk ieug úúO Ydl j¾."
mlaI Skaf.a kdohka iy isis,a iq<fÕa ñhqrenj w;aú£fï wjia:dj ksrka;rfhka ysñjkq we;' fuu W;aij wjia:dj i|yd
11 jk mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a mStiafla ixÔj wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS" 111 jk mdn, n,fiakdêm;s
ì%f.aäh¾ àtïwd¾î r;akdhl wd¾ví,sõmS wd¾tiamS iy 17 jk bxðfkare fiajd n,ldfha wKfok ks,OdÍo iyNd.S
jQy'
x§nŠo ƒv§n£ Y±‹~Šl‹x£p‹ ~¹[v»xŠ p{ »nŠ{[¥l‹lªvpŠ
x§nŠo ƒv§n£érl‹ ƒv§»{x‹
fld<U úYajúoHd,fha fcHaIaG kS;s lÓldpd¾h ^úY%dñl& Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù
fukau lf;da,sl kS;s{ ixiofha lÓldpd¾h yd hQtiamS tkaãiS mStiaiS tï*s,a yuqúh'
lf;da,sl kS;S{ ixiofha msh;=uka jk .re ^wdpd¾h&
fkdfh,a vhia msh;=uka hqoaO yuqod l%sia;shdks ix.ufha tys§" hqoaO yuqod l%sia;shdks ix.ufha foaj.e;s msh;=ukaf.a
kj foaj.e;s msh;=uka f,i m;aùfuka wk;=rej kj N+ñldj iy m%fõYh lD;fõ§j ms<s.;a hqoaO yuqodêm;s
miq.sh ud¾;= 09 jk Èk hqoaO yuqod uq,ia:dkfha§ ish WKqiqï iqnme;=ï msßkuñka hqoaO yuqodfõ wOHd;añl
lghq;= i|yd t;=ukaf.a ld¾hNdrhg ish¨ iyfhda.h
wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a ,ndfok njo mejiSh'
rKúrejd ud¾;= 2022 9
ËKp£~ŠÑYŠ |®yxpŠ»[Š ƒrp‰YK R¥[»xŠ
hqoaO yuqod ðïkdiaála ;rÕdj,sh - 2021 ys iudma;s
W;aijh bl=;a ud¾;= 10 jk Èk fld<U iq.;odi
.Dyia: l%Svdx.Kfha§ meje;aúK' cd;sl l%Svd f;aÍï
lñgqfõ iNdm;s fukau wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd
hqoaO yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS tï*s,a
Bg m%Odk wdrdê; wuq;a;d f,i iyNd.S úh'
hqoaO yuqodfõ frðfïka;= 8 lg wh;a l%Svlhka 48
fokl=f.a iyNd.S;ajfhka meje;ajQ fujr wka;¾
frðfïka;= wdOqksl ðïkdiaála ;rÕdj,sh fmnrjdß
ui 22 iy 23 hk Èkhkays§ meje;aú‚' tys§" ;shqKq
;rÕhlska wk;=rej .cnd frðfïka;=fõ ðïkdiaála
l%Svlhska wdOqksl wxYfha Y+r;djh ysñlr .ekSug
iu;ajQ w;r" Y%S ,xld bxðfkare frðfïka;=fõ l%Svlhska
;rÕdj,sfha Y+r;djh Èkd.;ay'
hqoaO yuqod udKav,sl m%OdkS fïc¾ fckrd,a tÉt,aùtï
,shkf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ iy hqoaO yuqod
ðïkdiaála lñgqfõ iNdm;s ì%f.aäh¾ tiamSÔ .uf.a
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS we;=¿ úYd, msßila fuu
wjia:djg iyNd.S jQy'
10 ud¾;= 2022 rKúrejd
´p rƒY‹pŠ r»yý ãrlf p{ r£zvYŠ
ud;r mfrú ¥mf;a msysá Y%S frdayK ix> iNdfõ
Wfmdai:d.drh fj; m%úIag ùug ia:dms; lr ;snQ t,af,k
md,u miq.shod yÈisfha lvd jeàu;a iuÕ hqoaO yuqod
bxðfkare n,ldfha Ngmsßiays ;dlaI ‚l oekqu yd
jD;a;Sh ksmqK;ajh fhdod.ksñka i;shlg;a wvq ld,hl§
tys ;djld,sl md,ula bÈlrk ,§' ud;r k.rh;a mfrú
ÿm;;a hd lrñka w;s.re ckdêm;s;=uka ,ndÿka Wmfoia
u; wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s f.a
uÕfmkaùu hgf;a bÈl< fuu kj md,u miq.sh ud¾;= 12
jk Èk úydria:dkhg meñfKk ieoeyej;a ne;su;=kaf.a
.ukd.ukh i|yd újD; flß‚'
YHdfudamd,s uyd úydrjxYsl Y%S frdayK md¾Yajfha
wkqkdhl mQcH ´udf¾ liaim ysñmdKka m%uqL
uydix>r;akfha wdrdOkhlg wkqj wdrCIl udKav,sl
m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø is,ajd
ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS tkaãiS
mStiaiS tï*s,a fuu md,u újD; lsÍfï W;aijhg m%Odk
wdrdê; wuq;a;d f,i iyNd.S úh'
wd.ñl j;dj;aj,ska wk;=rej hqoaO yuqodêm;s úiska
md,fï bÈlsÍï lghq;=j, ksudj iksgqyka lsÍfï ikakia
m;%h wkqkdhl ysñhka fj; f.!rjdkaú;j mQcdlrk ,§'
hqoaO yuqodj Èk myla jeks flá ld,hl§ isÿl< tu
ld¾hNdrh w.h lrñka tys§" wkqkdhl ysñmdKka úiska
ixfla;d;aul iure ;s<sKhlao hqoaO yuqodêm;s fj;
msßkeuqfõh'
Y%S ,xld hqoaO yuqodfõ 12 jk bxðfkare n,ldfha ks,OdÍka
iy fiiqks,hska" 14 jk ridhksl kHIaál ÔjúoHd;aul
iy úlsrKYS,S m%;spdr n<.Kh" 16 jk jevm< Y%S ,xld
bxðfkare n,ldh" 4 jk ^iafõÉPd& bxðfkare n,ldh" 12
jk ^iafõÉPd& bxðfkare fiajd n,ldh" 613 jk n,fiakdj
iy 3 jk ^iafõÉPd& .euqKq fyajd n<weKsfha ks,OdÍka
iy fiiqks,hska fuu ;djld,sl md,fï bÈlsÍï lghq;=
fjkqfjka tlaj isáhy'
rKúrejd ud¾;= 2022 11
t¹[z£»nŠ| c£l‹Y ´p ~¥vy¥vf x§nŠo ƒv§n£érl‹n WYŠ»{x‹
nx.,dfoaYfha 51 jk ksoyia Èkh yd cd;sl Èkh
fjkqfjka jQ ieureï W;aijhla miq.sh ud¾;= 21
jk Èk fld<U .d¨ uqjfodr fydag,a mßY%fha§
meje;aúK' Y%S ,xldfõ ;dkdm;s ld¾hd,hkays
rdcH ;dka;%slhskaf.a yd wdrlaIl WmfoaYlhskaf.a
iyNd.S;ajfhka mej;s tu wjia:djg nx.,dfoaY
uyflduidßiajrhdf.a wdrdOkfhka úfYaI
wdrdê;hl= f,i wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd hqoaO
yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS
tï*s,a o tlaúh'
l,dmSh jYfhka wdrlaIdj i|yd nx.,dfoaY ikakoaO
yuqodjka úiska furg ikakoaO yuqodjka iuÕ
miq.sh jir lsysmh mqrd isÿlrk ,o taldnoaO hqO
wNHdi iy yuqoduh oekqu yqjudre lr.ekSfï
jevigyka i|yd úYd, iyfhda.S;djhla olajk
,§' ta wkqj nx.,dfoaY cd;sl wdrlaIl úoHd,h
u.ska furg hqoaO" .=jka yd kdúl yuqod idudðlhka
fjkqfjka udKav,sl mdGud,d" kdhl;aj
jevigyka" m%;s;%ia; le,En| igka mqyqKq mdGud,d
^CIJW&" wú wdhqO mqyqKq wNHdi" merIqÜ mdGud,d"
Wiia Ydßßl wNHdi mqyqKq mdGud,d ^APT& jeks
mdGud,d iy jevigyka rdYshla ,nd§u u.ska forg
w;r mj;sk iqyo;ajh iy wka;¾ iyfhda.S;djh
jv jvd;a ms<sìUq lrhs'
fuu W;aijhg hqoaO yuqodêm;sf.a iyNd.S;ajh
;=<ska forg w;r mj;sk ikakoaO yuqodjkays iy
cd;Ska w;r we;s iqyo in|;djh ;jÿrg;a ;yjqre
lsßu ixfla;j;a lrk ,§'
12 ud¾;= 2022 rKúrejd
“c£l‹Y »[{lª {[£ ~¹[±£vx 2022”
bvï wud;HdxYfha uQ,sl;ajfhka —wfma f.j;af;ka tys§" m¾pia 20 l fyda Bg wvq bvïj, mÈxÑ isú,a
mgka .ksuq˜ f;audj hgf;a l%shd;aul lrkq ,nk —yß; jeishka fj; t<j¿ me< fnodfok ,o w;r" Bg iu.dój
oehla˜ cd;sl f.j;= j.d ix.%duh - 2022 jHdmD;shg Èjhsk mqrd msysá m%dfoaYSh f,alï ld¾hd, 331 l o fuu
iu.dój Y%S ,xld hqoaO yuqodj úiska miq.sh ud¾;= 29 jk jevigyk Èh;a flf¾'
Èk hqoaO yuqod uQ,ia:dkhg hdnoj msysá weúÈk ux;Sre hqoaO yuqod Ngmsßia lrkafo‚h" ksrdúh" wdähdmq,shdl=,ï"
mßY%h wjg t<j¿ me< isgqùfï jevigykla l%shd;aul uyj" ue‚la*dï" ls,sfkdÉÑ" fj,a,kal=,u"
lrk ,§' wlalrdhl=,ï" lkalika;=f¾" uq,;sõ iy mkdf.dv hk
m¾pia 20 l fyda Bg wvq rcfha iy fm!oa.,sl bvï m%foaYj, ia:dms; hqoaO yuqod f.dúìïj, o t<j¿ me<
b,lal lr.ksñka Èjhsk mqrd fuu jevigyk l%shd;aul frdamKh lrk ,È'
flfrk w;r" hqoaO yuqod uQ,ia:dk mßY%fha mej;s fuu cd;sl f.j;= j.d ix.%du jevigyk i|yd hqoaO
W;aijfha§ yß; lDIsl¾u ls%hdkaú; uOHia:dk m%OdkS" yuqod udKav,sl m%OdkS fïc¾ fckrd,a tÉt,aùtï
wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a ,shkf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ" wOHlaI fckrd,a
Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS m%Odk udKav,sl fïc¾ fckrd,a tiahQtïtka udkf.a
ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS tï*s,a f.a m%Odk;ajfhka ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS mStiaiS" úOdhl
iqn fudfyd;ska ngq" nKavlald" ñßia" ;lald,s iy fckrd,a fïc¾ fckrd,a ãtïflaãî mqiaie,a,
;síngq wd§ t<j¿ me< 500 la muK frdamKh lrk ,§' wd¾ví,sõmS wd¾tiamS" uQ,H l<ukdlrK wOHCI
Y%S ,xld hqoaO yuqod lDIsl¾u yd mY= iïm;a wOHlaI fckrd,a fïc¾ fckrd,a ví,sõîtiatï wfífialr
ì%f.aäh¾ tafla rdcmlaI wd¾tiamS f.a wëlaIKh hgf;a wd¾tiamS hQtiamS" WmlrK udiag¾ fckrd,a fïc¾
tu wOHlaI uKav,h úiska fuu jevigyk ixúOdkh fckrd,a wd¾taãmS rKjl wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS
lrk ,È' tkaãiS we;=¿ fcHaIaG ks,OdÍka iy fiiqks,hka msßila
fuu wjia:djg iu.dój fydaud.u ly;=vqj m%foaYfha iyNd.S jQy'
mej;s m%Odk W;aijhg o hqoaO yuqodêm;s iyNd.S úh'
rKúrejd ud¾;= 2022 13
"Sri Lanka: Paradise Lost; Paradise Regained" [±pŠmx W…‹nYš
Y%S ,xldj ms<sn| i¾j mdlaIsl lKavdhfï iu t,aààB ;%ia;jdofha ïf,aÉP;ajh iy t,aààB
iNdm;sjrhd fukau ì%;dkH fldkai¾fõáõ mCI ^British ;%ia;jdofha ck ixydr fpdaokdj,g tfrysj Y%S ,xldfõ
Conservative Party politician& foaYmd,k{hl= jk .re ia:djrh wdrlaId lsÍu i|yd ì%;dkHfha úúO foaYmd,k
uhsl,a fkaiaì mSiS idñjrhd ^Rt Hon the Lord Michael OQrdj,shka fj; t;=uka úiska iïmdokh lrk ,o ,sms
Naseby PC& úiska rpkd lrk ,o ‘Sri Lanka: Paradise f,aLk iy ta wdY%s; u;l igyka we;=<;a msgq 54 l
Lost;Paradise Regained’ kï .%ka:h nKavdrkdhl weuqKqï iys; mßÉfþo 19 lska iukaú; msgq 333 lska hq;a
wkquiarK cd;Hka;r iïuka;%K Yd,dfõ§ miq.sh ud¾;= .%ka:h tys§ t<soelaúKs'
29 jk Èk ikaOHdfõ t<solajk ,§'
j¾I 1974 § ì%;dkH md¾,sfïka;=fjka ish jD;a;Sh Ôú;h
tu iqúfYaIS wjia:djg úfoaY lghq;= wud;H uydpd¾h wdrïN lrkq ,enQ .re uhsl,a fkaiaì idñjrhd j¾I
Ô't,a mSßia" rdcH ;dka;%slhska" wdrlaIl f,alï fckrd,a 1992 isg 1997 olajd ì%;dkH md¾,sfïka;=fõ ksfhdacH
lu,a .=Kr;ak ^úY%dñl&" wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd l:dkdhljrhd f,i o lghq;= lrk ,§' .re uhsl,a
hqoaO yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù fkaiaì idñjrhd Y%S ,xldfõ foaYmd,k yd rdcH
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS tï*s,a mßmd,khg fukau yuqodjg tfrysj t,a, ù we;s wi;H
we;=¿ úoaj;a foaYfma%óka msßila iïNdjkSh wdrdê;hska f;dr;=re m%;sfCIam lsÍug fuu .%ka:fhys f;dr;=re
f,i iyNd.S jQy' bÈßm;alr we;'
vƒp§{y x§nŠo ƒv§n£ »y£Šƒ»zŠ S´Y‹úK Yfx§lª »~£x£ tzñpŠ
m,af,alef,a m%foaYfha ia:dk.; 11 jk
fiakdxl uQ,ia:dkhg hdnoj wNskjfhka
bÈlrñka mj;sk kj hqoaO yuqod frdayf,a
bÈlsÍï lghq;=j, m%.;sh ms<sn| hqoaO yuqod
udKav,sl m%OdkS fïc¾ fckrd,a tÉt,aùtï
,shkf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ bl=;a
ud¾;= 03 jk Èk ksÍlaIKh lrk ,§'
tys§" bÈlsÍï lghq;= Ndr 172 jk bxðfkare
fiajd n,.Kfha ks,Odß wKfok iuÕ
frday,a Y%jKd.drfha § idlÉPdjlao mej;s
w;r" tu wjia:dfõ frdayf,a kv;a;= lghq;=
ms<sn|j o wjOdkh fhduq flß‚'
11 jk fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a mStiafla ixÔj wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS f.a ms<s.ekSï uOHfha frday,a mßY%h
fj; imeñ‚ hqoaO yuqod udKav,sl m%OdkS bÈlsÍï lghq;=j, wjika wÈhf¾ mj;sk frdayf,a kj jdÜgq" oka; ffjoH
wxYh" oeä i;aldr tallh" yÈis m%;sldr tallh" Y,Hd.drh" uq¿;ekaf.h iy mßmd,k ld¾hd,h ksÍCIKh lf<ah'
fuu wjia:djg hqoaO yuqod bxðfkare fiajd wOHlaI" hqfOdamlrK udiag¾ fckrd,a" hqoaO yuqod fi!LH fiajd wOHlaI
fckrd,a" l%Svd wOHlaI" hqfOdamlrK fiajd wOHlaI we;=¿ 11 jk fiakdxlfha udKav,sl ks,OdÍka lsysmfokl=o
iyNd.S jQy'
14 ud¾;= 2022 rKúrejd
x§nŠo ƒv§n£ v£jŠhz‹Y r±o£p› p‹úYŠ}j a£ùY£{Y
Y%S ,xld hqoaO yuqod udKav,sl m%OdkS
iy Y%S ,xld cd;sl wdrlaIl n,uq¿fõ
frðfïka;= wêm;s fïc¾ fckrd,a tÉt,aùtï
,shkf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ
miq.sh fmnrjdß 25 jk Èk .fkauq,a, m%foaYfha
msysá ludkafvda frðfïka;= uQ,ia:dkfha
mßmd,k lghq;= ms<sn| fidhdne,Su i|yd
ksÍlaIK pdßldjl ksr; úh'
tys§" tu frðfïka;=fõ tallj, lghq;= ms<sn|
m%Odk jYfhka wjOdkh fhduql< udKav,sl
m%OdkS tys fiiq mßmd,kuh lghq;= iy
frðfïka;= uQ,ia:dkhg wod< ;j;a lreKq
lsysmhla ms<sn| iudf,dapkhlo fhȂ'
fuu mßlaIdj i|yd iyNd.S jQ úúO wOHlaI
uKav, yd YdLdjkays wOHlaIjreka iy
udKav,sl ks,OdÍka úiska tu wjia:dfõ§
mekke.=Kq .eg¨ iNd.;lr tu .eg¨
ksrdlrKh lsÍu i|yd wjYH l%shd
mámdá ilia lrk ,§' fuu wjia:djg
ludkafvda frðfïka;=fõ wêm;s fïc¾
fckrd,a taflaÔflahQ {dKr;ak tkaãiS
mStiaiS" uOHia:dk fiakdúOdhl l¾k,a
îtïtiaflafla O¾uj¾Ok wd¾ví,sõmS
wd¾tiamS hQtiamS" ludkafvda n,fiakdêm;s
ì%f.aäh¾ ùtïtka fyÜáwdrÉÑ wd¾ví,sõmS
wd¾tiamS" wKfok ks,OdÍka" mqyqKq
mdi,ays fiakdúOdhljreka iy ludkafvda
frðfïka;=fõ udKav,sl ks,OdÍkao iyNd.S
jQy'
»r£ã rƒ~§YK R{u£ýlx {…Y£zšvf n¥p§{lŠ YyñpŠ
kùk ;dCIKsl WmlrKj,ska iukaú;j ish¨u hqoaO yuqod idudðlhskaf.a m%fhdackh i|yd bÈlr we;s hqoaO yuqod
uQ,ia:dkfha ld¾hd, mßY%hka iy fmdÿ myiqlïj, isÿjk wjNdú;h iïnkaOfhka oekqj;a lsÍfï jevigykla
hqoaO yuqod udKav,sl m%OdkS fïc¾ fckrd,a tÉt,aùtï ,shkf.a wd¾ví,sõmS wdartiamS tkaãhQ f.a m%Odk;ajfhka
miq.sh ckjdß 28 jk Èk hqoaO yuqod uQ,ia:dkfha§ mj;ajk ,§' fï i|yd WmlrK udiag¾ fckrd,a YdLdfõ wOHCI
fckrd,a fïc¾ fckrd,a mSfÊmS .uf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãiS yd l<ukdlrK yd kv;a;= wOHCI uKav,fha
wOHCI ì%f.aäh¾ mS úu,isß wd¾ví,sõmS wd¾tiamS we;=¿ msßila iyNd.S jQy'
rKúrejd ud¾;= 2022 15
»~Š{£ {p‹l£ “»~»pƒ»~Š Y¥n¥zŠz” rp£»[£hµ
cd;Hka;r ldka;d Èkhg iu.dój hqoaO yuqod fiajd ldka;d ks,Odßkshka iy ldka;d fin<shka 350 lg
jks;d tallh ixúOdkh l< —fifkyfia leoe,a,˜ wêl msßila iyNd.S jQ fuu jevigyk lS¾;su;a .S mo
f;audj fmroeß lr.;a úfYaI jevigykla miq.sh rplhl= iy ix.S;fõÈhl= jk Oïñl nKavdr uy;d
ud¾;= 08 jk Èk WoEik mkdf.dv hqoaO yuqod .Dyia: úiska ix.S;uh jYfhka w¾:l:kh lr fi!kao¾hd;aul
l%Svdx.Kfha§ mej;aúK' rih úoyd oelajQy'
ud;D N+ñfha wdrlaIdj Wfoid W;a;Í;r lemlsÍula ;jo" tu W;aijh w;r;=r§" Y%S ,xld hqoaO yuqod fmdÿ
isÿlrk hqoaO yuqod ldka;d fin<shka we;=¿ iuia; fiajd n,ld fiajd jks;d tallh uÕska m,af,lef,a
ldka;djka we.hSug ,la lrñka meje;ajqKq fuu msysá hqoaO yuqod frday,g remsh,a ,laI 7 l jákdlñka
W;aijhg hqoaO yuqod fiajd jks;d tallfha iNdm;sks hq;a w;HdjYH WmlrK f;d.hla frda.Skaf.a mßyrKh
iqÔjd fk,aika uy;añhf.a wdrdOkfhka m%Odk wdrdê; i|yd mß;Hd. lrk ,§' Y%S ,xld hqoaO yuqod fmdÿ fiajd
wuq;a;d f,i wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s n,ld fiajd jks;d tallfha iNdm;sks trx.d fyajdjiï
fckrd,a Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS uy;añh úiska tu øjH ixfla;d;aulj hqoaO yuqod fiajd
wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS tï*s,a iyNd.S jks;d tallfha iNdm;sksh fj; fuu W;aijh w;r;=r§
úh' ldka;djkaf.a wNsudkh iy iudchg ldka;djkaf.a Ndrÿkakdh'
jeo.;alu biau;= lrñka ix.S;diajdofhka yevjQ fuu
jevigyk —àù forK˜ rEmjdysks kd,sldj úiska mkdf.dv hqoaO yuqod .Dyia: l%Svd.drfha§ mej;s fuu
j¾Kj;a lrk ,§' jevigykg wdrlaIl fiakd ^ngysr& wd{dm;s fïc¾
fckrd,a fla ,shkf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ
fuu W;aijfha jeo.;au wjia:dj iksgqyka lrñka" we;=¿ hqoaO yuqod fcHaIaG ks,OdÍka lsysmfokl= fukau
rg fjkqfjka Èúms¥ Y%S ,xld hqoaO yuqod fmd,sia fyajd hqoaO yuqod fiajd jks;d tallhkays iNdm;skshka iy
n,ldfha ùfrdaodr rKúrejl=f.a l,;%hdg iy ldka;d idudðldjka lsysmfokl=o iyNd.S jQy'
fin<shka 6 fokl=g ffjoHdOdr" ksjdi wdOdr iy
wfkl=;a wjYH;d i|yd remsh,a ñ,shk 1'2 l uq,H
m%;smdok m%odkh flß‚'
16 ud¾;= 2022 rKúrejd
udkal=,ï ys§ isÿlrkq
,enQ
ùr l%shdj
yïnkaf;dg Èia;s%lalfha ol=Kq fi$467722 fldam%,a pkaok fla mSví,sõù
fudrhdh m%foaYhg wdikakj msysá úfYaI n,ld frðfïka;=j
jEl|j, mdrïmßl mÈxÑlrejka jQ
fla fmdäfkaßia yd ví,sõ äx.sydñ fmkS isàfuka miqj úÿy,a ud;djg lrk ,o neúka 2002 jif¾ mej;s
hqj,g 1980 jif¾ fmnrjdß 22 iuqÿkafkah' úfYaI n,ld uQ,sl mdGud,d wxl
jk Èk mskanr mq;%r;akhla ,enqKs' 31 hgf;a iïnkaO jQ Tyq tu uQ,sl
fidhqre fidhqßhka kj fokl=f.ka 2002 jif¾ wf.daia;= ui 20 jk Èk mdGud,djg b;du;a id¾:lj uqyqKq
hq;a mjqf,a nvmsiaid f,i fuf,dj fldaÜgf.a pkaok wdOqksl fin<l= ÿkafkah' fuu ld,iSudj w;r;=r
t<sh ÿgq fuu iqr;,dg pkaok hk jYfhka YS% ,xld hqoaO yuqodjg Tyqf.a ohdnr uEKshkaf.a úfhdaùu"
wre;anr ku ;nkq ,eîh' ismai;r ne£ YS% ,xld mdn, yuqod mqyqKq ys;g uy;a lïmkhla we;sl<o
yeoEÍu msKsi Tyq we;=<;a lrkq mdif,ka wxl 43 ork wdOqksl uEKshkag l< yels by<u f.!rjh
,enqfõ yïnkaf;dg f.daKfoKsh mdGud,dj yodrd tu mdGud,dj fuu mdGud,dj id¾:lj ksud lr
uy úÿy,gh' ;=<§u olajk ,o oialï fya;=fjka rg oeh fjkqfjka vyÈh y,kd
wdOqksl fin< pkaok úfYaI n,ld úrejl=ùu hehs pkaok ys;=fõh'
YsIH jd¾;d fmdf;a wOHdmk úIhkag idudðlhl= ùug b;du;a iqÿiq
ysñjk ,l=Kq flfrys Wkkaÿ hehs WmfoaYljreka úiska ks¾foaY by; lS wNsfhda.d;aul mdGud,dj
fjkjdg jvd Tyqf.a wjOdkh fhduq
jQfha ndysr ls%hdldrlï flfrysh'
mdi,a fõÈldj;a" lS%vd msáh;a
pkaokf.a ymkalï úoydmdk udOH
njg m;aj ;sìK' l:kh" .dhkh"
rx.kh yd Ñ;% l,dj jeks l,d
lafIa;%j,§ Tyq ifydaor isiq isiqúhka
wNsnjd fmruqK .;af;ah' fõÈld
kdgHj,§ Tyq ieuúgu reÑl;ajhla
oelajQfha i;=re n,h iqkqúiqkq lrk
oEys;ldó rKY+rhl=f.a pß;hka
rÕoelaùugh' mdi,a fjd,sfnda,a
lKavdhfï wdrïNl idudðlhl=
jQ pkaok oela jQ oialï fya;=fjka"
Tyqf.a .ïno msysá mdi,g w;ajQfha
úYd, lS¾;shls' lrdf;a lS%vdjgo
iqúfYaIS yelshdjla oelajQ pkaok"
ta nj mila lrñka tu lS%vdfõ
l¿má fY%aKsh olajd Wiiaùï
,enQ w;r" idudkH fm< úNd.hg
rKúrejd ud¾;= 2022 17
l=vd l, ;u ñ;=rka iuÕ fukau YS% ,xld hqoaO yuqodjgo
Wml%ñl N+ñhla úh' ;%ia;jd§kao
i|yd ks,OdÍka 15 la yd fufyhqug ilS%h odhl;ajhla th yuqodj w;g m;a fkdùug ish¨
fiiqks,hka 738 la pkaok;a iuÕ ,ndfoñka isáfhah' f,dj oreKqu fjr oerEy' ´kEu wjia:djlg
Bg bÈßm;a jqjo" ks,OdÍka 05 la ;%ia;jd§ka f,i Woï wkñka isá uqyqK§ug wjYH jk w;sf¾l ;%ia;
yd fiiqks,hska 500 lg mdGdud,dj t,aààB ixúOdkh wdrCIl yuqodfõ n,weKsho ksrka;rfhka iQodkï
w;ruÕ§u bka bj;aùug isÿjQfha ie,iqïiy.; m%ydr yuqfõ m,d lr ;eîh' ;%ia;jd§ka i;= msßia
úYsIaghka w;rg meñKsh yelafla hkakg jQfha igkaìfï ish i.hka n,h wju fkdfldg tu m%foaY
ienE oCIhkagu muKla nj ta;a;= fukau wúwdhqOo" ;u wNsudkho w;alr.ekSu wmyiq nj f;areï.;a
.kajñks' pkaoko úfYaI n,ld yer ouñks' hqoaO yuqod kdhlhska ;%ia;jd§kaf.a
úre mrmqf¾ idudðlhl= jQfha Tyqo wjOdkh ;=Kqlaldhs .%dufhka
oCIhl= nj wka whgo mila lrñks' W;=re udkqISh fufyhqu id¾:lj fjk;lg f.k w;sf¾l Nghka
fï w;r;=r§ pkaokf.a wdorKSh bÈßhg we§ hoa§ i;=rdf.a Ñ;a; ta i|yd fhduqlrùug ;SrKh
mshdKka Ôú;fhka iuq.;a;o Yla;sh ;j ;j;a wvmK lr l<y' tu ld¾hh 3 jk úfYaI
Tyqf.a taldhk wruqfKys fjkila ls%hdkaú;hg kj cjhla ,nd§u n,ldfha wKfok ks,OdÍ úiska
isÿlsÍug ta lsisÿ ndOdjlg yels msKsi Wml%ñl m%ydr Èh;alsÍfï ierhka chfldä yg Ndr§u ;=<u
fkdùh' j.lSu 3 jk frðfïka;=j úfYaI tu LKavh flfrys we;s úYajdih
n,ldh fj; by< uQ,ia:dk ukdjg ms<sìUq fõ'
YS% ,xld hqoaO yuqod úfYaI n,ldh fj;ska mejrekq w;r" fufyhqfï
uÕska t,aààB ;%ia;jd§kag tfrysj jeo.;a u¾uia:dkhla jQ ;=Kqlaldhs —wmg mejß,d ;sfhkafka f,dl=
Èh;a lrk ,o È.=ÿr úu¾Yk yd Bg m%foaYfha fldá kdhl;ajh b,lal j.lSula' lsf,daógr 35 la ú;r wms
iuÕdój lrk ,o m%ydr t,aààB lr.;a fuu m%ydrhg ierhka ;%ia; N+ñh ;=<g hkak ´kE' lsisu
ixúOdkh Wvqhál=re lsÍug chfldä hgf;a ls%hd;aul jQ È.=ÿr flkl= ksÍCIKhg ,la fkdù
iu;aúh' ;%ia;jd§ kdhl;ajh úu¾Yk lKavdhu f;dard.;af;a ta tlalu hqoaO yuqod n,fiakd
b,lal lr Èh;a lrk ,o fufyhqï óg m%:uo fujeks ls%hdkaú;j,ska lsysmhla wms ls%hdkaú;h lsÍug
;=<ska ;%ia;jd§ kdhl;ajh i,s; w;sYh id¾:l m%;sM, w;alrf.k kshñ; m%foaYfha ;%ia;jd§ka
úh' È.=ÿr úu¾Yk mdGud,d wxl we;s LKavhla ksidh' pkaok o fuu .ejfik ia:dk fj; ld,;=jlal=
11 hgf;a ks,OdÍka 03 la yd lKavdhfï ls%hdldÍ idudðlhl= m%ydr t,a, lrkjd' ta;a wms úfYaI
fiiqks,hska 110 lska iukaú; úh' tfukau" Tyqf.a flá fiajd n,ld idudðlhska" wmf.a b,lalh
lKavdhula mdGud,djg fhduq ld,h ;=< ksr;jQ È.=ÿr úu¾Yk chf.k ñi wdmiq yerhkafka keye'
flreKq w;r" mdGdud,dj yeoEÍfuka ls%hdkaú; ;=<ska ie,lsh hq;= hqo ´kEu ÿIalr wjia:djla ch.ekSug
miqj ks,OdÍka ;sfokdo iuÕ w;aoelSï m%udKhla ,nd isáfhah' wmg yelshdj ;shkjd' wms óg fmr
fiiqks,hska 34 fokl= muKla È.=ÿr lr,;a ;shkjd˜' .uk wdrïNhg
úu¾Ykhkaf.ka n,.ekajQ 3 jk jir 2008 cQ,s ui jkúg YS% fmr LKavNdr ierhka chfldä
frðfïka;=j úfYaI n,ldhg tlaù ish i.hkag Wmfoia ÿkafkah'
Tyqo tu w;soCIhska w;rg ;u ku ,xld hqoaO yuqodj jkaks m%foaYh fldam%,a pkaok we;=¿ úfYaI n,ld
iksgqyka lr .;af;ah' bkslaì;s Tyq lKavdhu oeä wÈgklska hq;=j
—tï˜ n<.Kfha idudðlhl= jYfhka ;%ia;jd§kaf.ka uqojd.ekSfï ls%hdkaú;h weröh'
l=vd lKavdhï rdcldÍ i|yd
tlajkafka uy;ajQ wNsudkhlsks' fï udkqISh fufyhqfï ;SrKd;aul 2008 cq,s ui 17 jk od idudðlhska
jkúg Tyqf.a oCI;dj yd lemùu yh fokl=f.ka iukaú; È.=ÿr
u; ,dkaia fldam%,ajrhl= f,i wjêhlg m;aj isá w;r" ;%ia;jd§yq fufyhqï lKavdhu i;=re N+ñhg
Wiiaùï ,ndisá pkaok udkqISh m%fõY jQy' i;=re bÈß wdrlaIl j<¨
Tjqka i;= ish¨ jer fhdod hqoaO y;rla miqlr hdu myiq lghq;a;la
fkdjqK;a l%shdkaú; ;=<ska ,nd we;s
yuqodj fj; m%ydr t,a, lrñka w;aoelSï u; Tjqyq th wNsfhda.hla
njg m;alr fkd.;ay' tfy;a ur
hqoaO yuqod wNsm%dhka j<lajd,Sug W.=,a" ìï fndaïn ueÈka ;%ia;hkaf.a
ryia T;a;= fiajdjkag yiq fkdù
m%h;ak oerEy' jkaks m%foaYfha >k jkdka;r yd .ïudk Tiafia
hEug ;snQ fuu .uk w;sYhska
;=Kqlaldhs .%duh ;%ia;jd§kag wjodkï iy.; tlla úh' tys
wjodkï nj ;j;a ;Sj% jQfha fuu
l=vd lKavdhï i|yd wdOdrl fjä
n,ho" wdOdrl Ngmsßia o fudjqka
wdikakfha fkdue;sùuh' ñ;=re
wdrCIl j<,af,a isg lsf,daóg¾
35 la muK ÿßka msysá udkal=,ï
W;=re m%foaYfha§ /lisg myr§ula
ls%hd;aul lsÍug kshñ; úh'
18 ud¾;= 2022 rKúrejd
ls%hdkaú;ho Èk 15 lg iSudúh' chfldä f.a w;ska ÿria:md,lh fuu m%foaYfha isáhfyd;a Tjqkaj
ls%hdkaú;hg wjeis WmlrK" wjYH ls%hd;aul úh' ;%ia;jd§ka b,lalhg i;=rd w;g m;afõ hehs yeÕ=Kq
wdydr yd c,h we;=¿ ish,af,au nr meñfKk wjia:dj bfjka fuka ksidh' úfYaI n,ld idudðlhka
lsf,da 50 lg wêl úh' ;%ia; ls%hd y÷kd.ekSfï yelshdjla úfYaI jõkshd l,auvq m%foaYhg miqnis;shs
ksrka;rfhka we;s" ñ;=re mCIh n,ld idudðlhska yg fkdwvqj wfmaCIdfjka udkal=,ï - ;=Kqlaldhs
fj;ska ks;r ld,;=jlal= m%ydrhka msysgd ;sìKs' ta fya;=fldg f.ku ud¾.fhao ;%ia;jd§ka /lj,a,d
t,a, lrk m%foaYhka yryd tfia ;%ia;jd§ka meñKs mecfrda r:h isáhy'
.uka lsÍu t;rï myiq fkdùh' mqrdjg fndaïn leì,s m;s; jQfha
tys isá ish¨ ;%ia;jd§kaf.a Èú wysñ minq eifS ï§ fmr.ukla rejd ùfï
rd;s%h ;=< úfYaI n,ld idudðlhd lrjñks' fuh t,aààB kdhlhka
jv jvd;a ls%hdYS,Sh' Tjqkg w÷r lsisod wfmaCId fkdlf<ah' fu;rï j.luS pkoa kg mejßK's ;i% ;a jd§ ur
wdYS¾jdohls' wrefKdaohg m%:u t,aààB ls%hdlrlï nyq, m%foaYhlg
fuu lKavdhfuka fofokl= hqoaO yuqodj meñK m%ydrhla t,a, W.,= ja ,g yifq kdù ;i% ;a jd§kfa .a
muKla b,lal.; ud¾.h mßCIdjg lrdúhehs fkdis;+ fyhsks' fuhska
,la lf<ah' tfy;a th ksIaM, úh' t,aààB ;%ia;jd§ka jv jvd;a urq ixpdr o uÕyßñka b;d irS efjka
oyj,a ld,fha ksÍCIK ia:dkhl úCIsma;Ndjhg m;aúh' Tjqka ;u
isg ud¾.h mßCIdjg ,lalsÍug N+ñh isidrd ;udg ;¾ckhla jQ fuu ;udg mejrek j.luS wlr= gu
;SrKh l< ierhka chfldä tu Ng lKavdhu fidhkakg fm<UqfKa
ld¾hh ,dkaia fldam%,a pkaok yd ov n,a,ka /<la fuks' t,aààB bglq rñka ,dkia a fldma ,% a pkoa k ihs
Tyqf.a i.hdg Ndr lf<ah' wreKg kdhl;ajfha fodaIdfrdamKh b÷rdu
fmr pkaok ksÍCIK ia:dkh N+ñfha isákd ;%ia; kdhlhska i.hd jk ,dkia a fldma ,% a mIq ma lu= drg
f;dardf.k CIKslj ieÕù .;af;ah' fj; t,a, úh' fuu úfYaI n,ld
wreK Wodj;au pkaokf.a uqj.g LKavfha B<Õ wNsfhda.h jQfha bÈßfhka .uka lf<a wjg mßirhg
iskyjla wdfõ tf;la ;%ia; Y=kH jQ i;=re ksÍCIKhg yiq fkdjk
ud¾.fha ;%ia; ls%hdldrlï mgka fia wdrCIs; ia:dkhla lrd .uka ;hs Kq q ne,ua la fy,ñk's lis hs ï
.ekau;a iuÕh' Tyq ;u i.hdf.a lsÍuh' ;%ia;jd§ka lä.=,la fuka
lkg fl¢refõ" —nã gd.Ü tlkï weúiaiS ;sìK' m%ydrh t,a, l< wu;q ;a la oekKq q ieKks a pkoa k
Iqj¾˜ hkakh' Èk folla udkal=,ï ia:dkfha isg ol=Kq m%foaYhg
isg ls,sfkdÉÑ ud¾.h n,d isàfuka wdrCIs; ia:dkhla lrd miqneiSug fiiq idudðlhkga ix{djla lf<a
,nd.;a f;dr;=re wkqj /lisg mgka.;ay' iQCIu f,i ;%ia;jd§ka
myr§u ia:dk.; lsÍfï wjia:dj uÕyer ie,lsh hq;= ÿrla meñK mf% oYa fha ießirñka iás ;i% ;a jd§
Wodúh' iq¿ jer§ulg fyda bvla úfYaI n,ld idudðlfhda jkhg
fkdue;' Èjd ld,fha§ N+ñfha wj;S¾Kj ieÕj .;ay' tfy;a lKva dhula wkfmCa I;s j Tjkq fa .a
;SrKh lr.;a ia:dkhl LKavh Tjqka wdikakfhau ;%ia;jd§ka
ia:dk.; úh' fmr oekqï§fï Tjqkaj fidhk wdldrh fmkS fk; .egKq q kis dh' ijia hduh
LKav fkdue;' mekhk i;=rkag .sfhah' tÈk rd;s%fhau udkal=,ï
myr§fï LKav fkdue;' w;sf¾l - ;=Kqlaldhs ud¾.h ;rKh lr jkúg pkoa k we;¿= lKva dhug
Ngmsßia o fkdue;' yeu fohlgu wdrCIs; ia:dkhla lrd hdhq;= hehs
isákqfha fudjqka yhfokd muKs' ish,a,kaf.au ;SrKh jQfha ;jÿrg;a udkla ,= ï - ;K= lq la dhs ud¾.h
tfyhska" ;u b,lalh l,afõ,d
we;sj y÷kd.; yels ia:dkhl wdikka hg meñKuS g yelús K's
ia:dk.; úh hq;=h' ish¨ foa b;d
fyd¢ka isÿúh' oj,a ? úh' ? oj,a LKva fha fiiq mßs ig ieÕùug ix{d
úh' ;u b,lalh tkf;la úfYaI
n,ld idudðlhskaf.a bjiSfï l< pkoa k ihs i.hd iuÕ b;d
iSudj úr,úh' —wehs fldam%,a wms
n,d bkafka Th hkafka fgrßiaÜ,d iCQ Iu f,i bji,s us ;ja ;K= lq la dhs
mqrjf.k jdyk" tllg .y,d
oduqflda˜ ta i.hdf.a woyih' pkaok ud¾.hg meñKs ;i% ;a jd§kfa .a
oU/Õs,a, ;u f;d, u; ;nd Yío
fkdlr bkakd f,i ;u i.hdg i:a dk.;ùï kÍs CIKh l<o ud¾.h
wjjdo lf<ah'
;rKh lÍs u t;rï myiq fkdjk
ls%hdkaú;fha wgjk Èkh Wodúh'
fõ,dj WoEik 0700 miqjQjd muKs' lgh;q ;a la nj f;ra eï .fs hha ' tfy;a
h;=remeÈ folla bÈßfhka ;nd.;a
jdykhla flfrys pkaokf.a wei" úl,ma hla fkdue;' fyg Èk wreKg
lk folu fhduqúh' CIKhlska
pkaok ierhka chfldäg ix{dj m:% u ud¾.h yryd f.dia l,ua vq
ksl=;a lsÍu;a iuÕ ierhka
mf% oYa hg hdh;q u= h' ke;fyd;a ;uka
oekg iás kd mf% oYa h ;i% ;a jd§kfa .a
fidÈa ihs g fyg Èk ;<= ,lja kjd
kis elh' kej;;a ;u LKva h
fj; tlja Q pkoa k rd;%S ld,fha
mdr yryd .uka lruq
hehs ;u LKva kdhlhd
jQ ierhka chfldäg
okja d ;ud wd mf% oYa h
m<s ns |j úui,s fa ,ka
mijq fQ ha ;i% ;a hks a ;ud
¨ynq ¢kfa koa keooa hkka
;yjrq elr .ekuS gh'
w÷r jefg;au lKavdhu
h<s .uk werUQy' ud¾.
hg ógr 600 la muK
;sìh§ Tjqkag oekqfKa
;uka ud¾.h yryd
.uka lsÍug ie,iqï
l< ia:dkh wdikakfha
;%ia;jd§ka ie,lsh hq;=
ixLHdjla ia:dk.;j
we;s wdldrhhs' pkaok
Tjqka uÕyer hdug wjeis
ud¾.hla ksÍCIKh lrk
rKúrejd ud¾;= 2022 19
wjia:dfõ hqoaO yuqodj úiska ta pkaok ierhka chfldäg mejiQfha N+ñldj úoydmd wm%udK ùr;ajhg
wdikakfha m%foaYhlg ld,;=jlal= ;udf.a wdjrK fjä iuÕ jf<ka
m%ydrhla Èh;a lsÍu fya;=fjka tu f.dvjk f,ih' fï ish,a, m;a" i;=rd yuqfõ ;u wd;audrCIdj
ia:dkfha isá ;%ia;jd§yq w÷f¾u" tu i|yd .;jQfha b;d iq¿ ld,hls'
ld,;=jlal= m%ydrfhka fíÍu i|yd ierhka chfldä jf<ka f.dv fkd;ld ;u n,ldfha wruqK
;rula úYd, jQ j<l ieÕj .;ay' tk wjia:dfõ ;u fjä jeÿKq
ll=,;a f,a .,k Worfhka we;s fjkqfjkao" ;u i.hkaf.a Ôú;
jQ fõokdj;a fkd;el+ pkaok ;u
kdhlhd i;=rdg yiqùu je<elaùu fírd.ekSugo" iafõÉPdfjka
i|yd Tyqf.a YÍrh wdjrKh lrñka
i;=rdg fjä ;enqfõh' bÈßm;a ù ienE ùrhl= f,i ,la
fï nj fkdo;a pkaok yd ierhka ierhka chfldä yg jf<ka f.dv forK uqod.ekSfï mú;% fÉ;kdj
taug yels jqjo ierhka chfldä
chfldä bÈßfhka .ukafldg mdr fj; t,a, jQ ish¨ ;%ia; fjä Wfoid Èúms¥ fï Wodr YS% ,xld hqoaO
m%ydrhka pkaok ;u isrer fj;
yryd .uka lsÍug iqÿiq ia:dkhla r|jd .;af;a" ;udf.a kdhl;ajh yuqod úfYaI n,ld rKúrejd mru
wdrCId úh hq;=h¦ È.=ÿr úu¾Yk
ksÍCIKh lsÍfï§ Tjqka fofokdo ls%hdkaú;hkays ryiHNdjh wdrCId ùr úN+IKfhka msÿï ,eîh'
lr.; hq;=h¦ hkak pkaokf.a isf;ys
wkfmaCIs; f,i ;%ia;hka isá óg¾ OdrKh ù ;snQ ksidh' ta wruqKska tu W;a;Í;r jQ mru ùr úN+IKh
hq;=j pkaok mrd¾:ldó mrud¾:hla 65 jk ksoyia Èk rdcH W;aijhg
50 la muK úYd, jQ tu j<gu Wfoid ;u uyÕ= Èúh lem lf<ah' iu.dój 2013 j¾Ifha cQ,s ui 15 jk
tod fuod;=r rg;a cd;sh;a fjkqfjka Èk YS% ,xld m%cd;%dka;s%l iudcjd§
jeáKs' hqoaO yuqod fin¿kaf.a i;=re wúhg <h ÿka ish oyila ,la ckrcfha ckdêm;s yd ikakoaO
mq;=ka úiska ;nk ,o iodkqiaurKSh fiajdjkays fiakdêkdhl OQß;
meñKSu n,dfmdfrd;a;=fjka u;l igyka w;rg ,dkaia fldam%,a w;s.re uyskao rdcmCI ue;s;=ud
fldaÜgf.a pkaok rKY+rhdf.a fuu úiska wr,sh.y ukaÈrfha§ fuu
isá ;%ia;jd§yq w÷f¾u pkaokg ùr úl%uho tlajQfhah' wNS; rKúrejdf.a wdorKSh ìß|
jk ví,sõ tï tia u,aldka;s
yd ierhka chfldäg m%ydrhla wm wNS; rKY+rhkaf.a wä mdf¾ ue;sksh fj; m%odkh lf<ah'
.uka lrñka i;=rd yuqfõ miq
t,a, l<y' pkaok yd chfldäo fkdnei ienE rKldñhl=f.a
úl,amhla fkdjQ fyhska j< ;=<
isáñka ;%ia;hkg m%;sm%ydr t,a,
lf<dah' tfy;a th Ôú;h yd
urKh w;r igkla úh' m%ydrh
oeäj;au pkaok" ierhka chfldä j¾;udkfha fuu wNS; úre ud;dj
/lshdjl ksr; fkdjk w;r"
yg ;udf.a wdjrK fjä w;=ßka fofudaor neoafoafj, ,smskfhys
msysá ;u ksjfia mÈxÑj wehf.a
jf<ka f.dvùug lshQ w;r" fouõmshka iuÕ yqfol,dj Ôj;aj
isákakSh'
ierhka chfldäf.a m%ydrd;aul
nj wvqfj;au ;%ia;jdÈhl=f.a fjä
myrla pkaokf.a l<j yryd .uka
lf<ah' tfy;a igk w;a fkdyeß
pkaok È.gu fjä ;nñka ;u
kdhlhdf.a .uk wdjrKh l<o hqoaO yuqod uQ,ia:dkh úiska
m%ldYs; —W;a;udpdrh˜ .%ka:fhka
;%ia; myrla ierhka chfldäf.a Wmqgd .ekSuls'
l<j mid lrñka oreKq ;=jd,hla
we;s lf<ah' thska weojegqKq ierhka
chfldä fj; ;%ia;hska fjä ;nñka —ieñfhla lshkafka
mjq,l uqÿkauq,'
mK msáka Tyqj w,a,d .ekSug wfma rg fjkqfjka
uf.a uy;a;hd lrmq
W;aidy .kakd wdldrh fjä je§ isá lemùu ksid wmsg
wfma uqÿkauq, ke;s
pkaokg fmksKs' tfia jqjfyd;a th jqkd' tal mjq,la
úÈyg wmsg orkak
úkdYhl uq, nj pkaokg oeksKs' neß mdvqjla' ta;a
rgg iduh f.akak
È.=ÿr úu¾Yk ms<sn| yi, oekqulska uf.a uy;a;hd
lrmq lemùu ug
fyì ierhka chfldä i;=rd w;g lshkak neß ;rï
wdvïnrhla˜
m;aùu je<elaúh hq;=hehs pkaokg
-ìß|
CIKhlska is;sK' ll=,g fjä je§
;snQ fõokdj wu;l l< pkaok fjä
;nñka ;u ;=jd, jQ ll=, woaoñka
ierhka chfldä fj; hkakg
W;aidy lf<ah' ierhka chfldäo
fï jkúg ;%ia;jd§ka fj; fjä
m%ydr t,a, l<o ta m%ydrhkays
m%;sM,odhS njla fkdue;s úh'
ierhka chfldä fj; .uka
lsÍug W;aidy .kakd pkaok
fj; ;%ia;jd§ka t,a, lrk ,o
;j;a fjä myrla jeÿKq w;r" Tyq
ierhka chfldä wdikakfhau ìu
jegqKs' fï jk úg LKavfha fiiq
idudðlhska j< wdikakhg meñK
;%ia;hkag m%ydr t,a, l<y' fï
wjia:dfjka m%fhdack .;a fldam%,a
20 ud¾;= 2022 rKúrejd
30jirl hqoaOhla udkqISh ,q;skka È,xl .=K;s,l"
fufyhqulska wjika ckudOH wOHCI uKav,h
hqoaO yuqod uQ,ia:dkh
lr fï jkúg jir
Y%S ,xld wdrlaIl yuqodj úiska mqoa.,
fod<yla .;ù wjikah' kuq;a fï kdYl ìïfndaïn iy hqoaO gexls
kdYl ìïfndaïn Ndú; l< w;r" ta
jkúg;a ìïfndaïn iy hqoaOfha ish,a, igyka .;fldg is;shï.;
lr we;' 2004 jif¾ iema;eïn¾
msmsreï fYaIj,ska ¥IHlrKhg udifha§ iïu; hqo wú iïuq;sfha
fojk wu;r flgqïm; mrdkqu;
,laùu ksid wfma ckÔú;hg úúO lsÍfuka wk;=rej Y%S ,xld wdrlaIl
yuqodjka úiska je<Æ ish¨u
wdldrj,ska n,mEï lrñka mj;S' ìïfndaïn tu wu;r flgqïm;g
wkql+,jk mßÈ jd¾;dlrk ,§'
tu n,mEu furg wd¾Ól idudÔh .egqï ksudjQ miq tu ìïfndaïn
je<Æ N+ñ ms<sn| ish¨u f;dr;=re
fukau ixialD;sl ixj¾Okhg wdrlaIl yuqodjka úiska ìïfndaïn
ld¾hh jevigyk fj; Ndrfok
t,a, lrkafka oejeka; n,mEuls' Y%S ,§' tu ish¨u f;dr;=re ìïfndaïn
,xld wdrlaIl yuqodj iy t,aààB
ixúOdkh;a 1987 cQ,s udifha isg
1990 ckjdß udih olajd ld,h ;=<
furg /£ isá bka§h iduidOl
n,ldh;a ìïfndaïn Ndú; l<y'
kuq;a" fïjd bj;a lsÍfï lghq;=j,g
úYd, ndOlhla ù ;sfnkafka
t,aààB ixúOdkh úiska lsisÿ is;shï
.;lsÍulska f;drj cd;Hka;r
hqo kS;Ska mjd W,a,x>Kh lrñka
isÿl< ìïfndaïn we;sÍuhs'
rKúrejd ud¾;= 2022 21
ld¾hh i|yd jk cd;sl f;dr;=re kuq;a fï jkúg il%Shj odhl;ajh fïc¾ fckrd,a tatka wurfialr
l<ukdlrK moaO;sfha .nvd lr imhkafka Y%S ,xld hqoaO yuqodj hQtiamS tkaãhQ f.a wëlaIKh
we;' iy ;j;a wdh;k y;rla mu‚' hgf;a fï jkúg Y%S ,xld hqoaO
fuys úfYaI;ajh jkafka ìïfndaïn yuqod bxðfkare Ngmsßia ìïfndaïn
t,aààB ixúOdkh úiska mqoa., iy msmqreï fYaIj,ska ¥IHlrKhg wjodkï m%foaY ksiel lsÍfï lghq;=
kdYl ìïfndaïn úYd, jYfhka ,lajQ ìï ksiel lsÍfï§ Y%S ,xld fõ.j;a lr we;'
Ndú; l< w;r hqoaO gexls kdYl hqoaO yuqod odhl;ajhhs' wdrïNfha§
ìïfndaïno hï;dla ÿrlg Ndú; frdkaflda cd;Hka;r WmfoaYk iuia;hla jYfhka .;a l< fï
lr ;snq‚' kuq;a tajdfha igyka iud.fï WmfoaYkh yd uÕfmkaùu jkúg y÷kd.;a ìïfjä fl;a
lsisjlau fkdue;' <sx" f.dvkeÕs,s" hgf;a Y%S ,xld hqoaO yuqodj udkqIjd§ iys; j¾. lsf,daóg¾ 12'55 la ksiel
ud¾. wd§ ´kEu ia:dkhl ìïfndaïn bj;a lsÍfï lghq;= wdrïN lsßfï lghq;= isÿl< hq;=j ;sfí' bka
ìïfndaïn je<,Sug t,aààB l< w;r" tu lghq;= fjkqfjka hqoaO 70] la muK jkdka;r iy ;DK
ixúOdkh lghq;= lr ;snq‚' tfiau yuqodj fj; mejrE j¾. lsf,daóg¾ N+ñ fõ' bka ;j;a 15] la c, uQ,dY%"
2006-2009 ld,iSudfõ§ hqoaOfha 886'05 ka j¾. lsf,daóg¾ 1'22 l l=UQre" fmd,aj;= iy fyak wdY%s; N+ñ
wjika wÈhf¾§ t,aààB ixúOdkh m%udKhla yer b;sß ish¨u N+ñh Y%S f,i y÷kdf.k we;s w;r" b;sß 15]
ìïfndaïn úYd, jYfhka úiqrejd ,xld hqoaO yuqodj úiska ksiel lr fjk;a N+ñ f,i y÷kdf.k we;'
yer ;snq‚' we;eï wjia:dj,§ tu ;sfí' 2002 j¾Ifha isg fï olajd
ìïfndaïn bj;alsÍug fkdyelsjk l%shd;aul jk fiiq rdcH fkdjk Y%S ,xld hqoaO yuqod Ngmsßia úiska
fia ilial< ìïfndaïno t,aààB wdh;k 18 fj; mejrE j¾. lsf,da ìïfjä fl;a ksiel lsÍfï
ixúOdkh úiska Ndú; lr ;sfí' óg¾ 418'04 ka ;j;a j¾. lsf,daóg¾ lghq;=j,§ iqúfYaIS odhl;ajhla ,nd
11'33 la ksiel l< hq;=j ;sfí' § we;s nj mjikafka ish¨ idlaIs
ta wkqj" ìïfndaïn iy hqoaOfha iys;jh' furg jeo.;au wd.ñl
msmqreï fYaIj,ska mSvdjg m;ajQjkaf.a cd;sl ìïfndaïn l%shdldÍ isoaOia:dkhla f,i ckdl¾IKhg
wjYH;d imqrd,k wdrlaIl mßirhl uOHia:dkh ^National Mine Action m;aj ;sfnk uvq isoaOia:dkh wjg
jdih lsÍug mqrjeishkag yelshdj Center& iuÕ tlaj l%udkql+, N+ñfha ìïfjä fl;a ksiel lrkq
we;slrjñka Y%S ,xldj ìïfndaïn ;lafiarejla fukau wëCIKh ,enqfõ Y%S ,xld hqoaO yuqod Ngmsßiah'
iy hqoaOfha msmqreï fYaIj, iy uÕfmkaùu we;sj Y%S ,xld tfiau" ta 9 ud¾.h" W;=re ÿïßh
;¾ckj,ska uqojd.ekSfï wruq‚ka hqo yuqod udkqISh ìïfndaïn bj;a ud¾.h" fldldú,a iïfma%IK l=¿K"
furg ìïfndaïn bj;a lsÍfï lghq;= lsÍfï tallh ^SLA-HDU& úiska ukakdru iy,a ke<sh" hdmkh úYaj
wdrïN flßK' fuu lghq;= 2002 ieÕjqKq ìïfndaïn bj;a lsÍfï úoHd,fha ls,sfkdÉÑh lDIs úoHdmSG
j¾Ifha§ wdrïN flreKq kuq;a 2006 oejeka; ld¾hhla bgqlr we;' N+ñh wdY%s; ìï fjä fl;a ksiel
j¾Ifha§ t,aààB ixúOdkh úiska fï jkúg wïmdr" uvl,mqj lsÍfï lghq;= isÿlrkq ,enqfõ Y%S
idu .súiqï W,a,x>Kh lrñka iy mq;a;,u Èia;%slal wdY%s;j ,xld hqoaO yuqod Ngmsßiah' tfiau
udú,awdre fidfrdõj jidoud y÷kd.;a ìïfndaïn wjodkï 2009 j¾Ifha§ Y%S ,xld hqoaO yuqod
idudkH ckÔú;hg ndOd t,a, m%foaY iïmQ¾Kfhkau ksiel lr Ngmsßia úiska uvl,mqfõ .ïudk
lsÍu ksidfjka udkqISh fufyhqu we;' th iqúfYaIS ch.%yKhls' fï 72 la udi 6 la we;=<; ìïfjä fl;a
wdrïN lsÍu;a iuÕ ìïfndaïn ish¨ lghq;= fjkqfjka Y%S ,xld ksiel lr wNHka;r wj;ekajQjka
bj;a lsÍfï lghq;=j,g ndOd hqoaO yuqod bxðfkare Ngmsßia kej; mÈxÑ lsÍu Y%S ,xld hqoaO
t,a,úh' ìïfndaïn bj;a lsÍfï olajkafka iqúfYaIS odhl;ajhls' yuqod ìïfjä fl;a ksiel lsÍfï
lghq;= wdrïN l< Èk isg fï olajd wdrCIl udKav,sl m%OdkS yd hqoaO lghq;=j, iqúfYaIS ixêia:dkhls'
lrk ,o iólaIKhkag wkqj j¾. yuqodêm;s fckrd,a Yfõkaø is,ajd
lsf,daóg¾ 1316'64 la ìïfndaïn iy ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ìïfjä fl;a ksiel lsÍu ir<
msmqreï fYaIj,ska n,mEug ,laj ùtiaù hQtiamS tkaãiS mStiaiS tï*s,a lghq;a;la fkdfõ' th wê wjodkï
we;s njg y÷kd .kakd ,§' f.a Wmfoia mßÈ bxðfkare n,ldfha lghq;a;ls' tfiau" ìïfjä fl;a
j¾;udk l¾k,a fiakdúOdhl iy ksiel lrk fid,aodÿjka ta
tys§ wïmdr" wkqrdOmqr" uvl,mqj" hqoaO yuqod m%Odk lafIa;% bxðfkare fjkqfjkau ilial< iqúfYaIsS
hdmkh" ls,sfkdÉÑ" ukakdru" we÷ïj,ska ieriS wod< lghq;=j,
uq,;sõ" fmdf,dkakrej" mq;a;,u" ud¾;= 2022
;%sl=Kdu,h iy jõkshdj Èia;%slal rKúrejd
wdY%s;j .ïudk 640 l muK
ìïfndaïn iy msmqreï fYaIj,ska
¥IHlrKhg ,laj we;s njg y÷kd
.kakd ,§'
tlai;a cd;Skaf.a ixj¾Ok wruqo,
úiska Y%S ,xldfõ ìïfndaïn
bj;alsÍfï lghq;=j,g uQ,sl
jYfhka ueÈy;a jQ w;r" 2002
j¾Ifha isg úúO jQ wdh;k
19 la furg ìïfndaïn bj;a lsÍfï
lghq;=j,g odhl;ajh iemhSh'
22
lsÍfuka wk;=rejh'
fuu iqkLhkaf.ka isÿjk fiajh
w;suy;ah' fudjqka bgqlrk úYsIag
fiajh cd;Hka;rfha mjd we.hSulg
,laj we;' tlai;a ckmoh mokï
lr.;a —ud¾I,a f,.is wdh;kh˜
úiska ,ndfok f,dj fyd|u
ìïfndaïn y÷kd.ekSfï lKavdhug
ysñ iïudkh 2012" 2016" 2017 iy
2019 jirj,§ Y%S ,xldfõ ìïfndaïn
y÷kd.ekSfï iqkLhkag ysñúh' Y%S
,xld hqoaO yuqodfõ lhsfrda" we,aúka"
iSrd iy ieó iqkLhska tf,i
cd;Hka;r we.hSug ,laúh'
ksr;jk w;r" tu m%foaYj, mj;sk bj;a lsÍfï tallh oekg iqkLhkao l,lg fmr ñksil= fkdj jk
wêl WKqiqï jgmsgdj Tjqka oeä mqyqKqlr ìïfjä fl;a ksiel lsÍfï if;l=j;a mh .eiSug ìhjQ fukau
f,i mSvdjg m;alrjhs' tfiau" lghq;=j,g fhdojd we;' ta wkqj" urKfha ìï f,iska ye¢kajQ
le,Eno m%foaY wdY%s;j jk i;=kaf.ka mqyqKqj ,;a iqkLhska 10 fokl= ìïj,ska w;súYd, m%udKhla fï
isÿjk Wjÿre iq,nh' kuq;a" tajdhska fï jkúg;a ìïfjä fl;a ksiel jkúg ksiel lr wjikah' tajd
fudfyd;lgj;a miqngjkakg Y%S lsÍfï lghq;=j, ksr;j isá;s' Tjqka fï jkúg udkj l%shdldrlï i|yd
,xld hqoaO yuqod Ngmsßia iQodkï jõkshdj" nQTh lafIa;% bxðfkare fhdod.kS' tod urKfha ìï f,i
ke;' fuu l%shdkaú;fha § cd;Hka;r n,fiakd uQ,ia:dkfha uQ,sl mqyqKqj ye¢kajQ ìïlvj,ska rka wiajkq
m%ñ;Skag wkql+,j ksiel lrk iy Wiia ìïfndaïn y÷kd.ekSfï fk<k hq.h oeka Wodù we;' th
iEu m%foaYhlu .s,ka r:hla iy mqyqKqj ,nd .kS' ìïfjä fl;a rfÜ cd;sl wd¾Ólhg uy;a Yla;shls'
bxðfkare n,ldfha mqyqKqj ,;a ksiel lsÍfï lghq;= fjkqfjka Tjqka tod urKfha fijKe,sj,ska muKla
ffjoH iyhlhska ia:dk.; lr we;' fhdojkafka udi 6 l mqyqKqfjka msÍ ;snQ ìïj, wo wefikafka l=vd
miq iqkLhd iy yiqrejkakd cd;sl orejkaf.a iskd y~hs' th wkd.;
Y%S ,xld hqoaO yuqodfõ ìïfjä ìïfndaïn l%shdldÍ uOHia:dkh úiska iudc ixj¾Okfha iqn ,l=Kls' tod
fl;a ksiel lsÍfï fufyhqïj,g fhda.Hh;d mÍlaIKhlg Ndckh fndaïn y~ muKlau /õ ms<s/õ
odhl;ajh imhk udkqISh ìïfndaïn ÿka ìïj, wo /õ ms<s/õ fokafka
mkai,aj," fldaú,aj," m,a,sj,
>Kagdr fyda iSkq y~hs' th wd.ñl
iyÔjkfha iqn ,l=Khs' fï iqrlaIs;
foaYhl wkd.; fmrksñ;sh'
r£~zŠ r£{ƒpŠ »tn£µ»K {¥h~fƒpYŠ
wdrCIl fiakd ^uq,;sõ& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a ví,sõtatiatia jkisxy wd¾tiamS hQtiamS tkaãhQ f.a uÕfmkaùu
hgf;a 572 jk mdn, n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ tïmStkata uq;=ud, hQtiamS mStiaiS f.a mQ¾K wëCIKh hgf;a ls,sfkdÉÑ
Èia;s%lalfha mdi,a <uqka 604 fokl= i|yd mdi,a mdjyka fnod§fï jevigykla miq.sh ckjdß 11 jk Èk úYajuvq
uyd úoHd,fha§ isÿflßK'
rKúrejd ud¾;= 2022 23
n¥»xpŠ ~v§[lŠ nñ… yjýy¥{£f x§nŠo ƒv§n£ UlŠlv£a£y
2 jk YS% ,xld úÿ,s yd hdka;s%l bxðfkare frðfïka;=jg
wh;a fi$tï101392 ld¾ñl fin< úfõla tka fin<d
yÈisfha we;sjQ wikSm ;;ajhla fya;=fjka 2022'03'03
jk Èk wNdjm%dma; úh' Tyqf.a foayh ms<sn| wjux.,H
lghq;= mQ¾K hqoaO yuqod f.!rj uOHfha bl=;a ud¾;= 04
jk Èk wÉpqfõ,s iqidk N+ñfha§ isÿlrk ,§'
hdmkh wÉpqfõ,s" uq;a;=udßwïudka" fldaú,awä
m%foaYfha mÈxÑ úfõla hdmkh w¾Ooaùmfhka YS% ,xld
hqoaO yuqodj fj; ne£ uQ,sl mqyqKqfjka miq 2 jk yd
7 jk YS% ,xld úÿ,s yd hdka;s%l bxðfkare frðfïka;=
hgf;a jir 08 lg jeä ld,hla fiajh lr we;s w;r"
Tyq tall ks,OdÍka yd fin¿ka iuÕ b;d iqyoYS,Sj
fukau ifydaor;ajfhka rdcldÍ l< oñ< rKúrejls'
wdrCIl fiakd ^hdmkh& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a ãÔtia fikr;a hdmd wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ f.a mQ¾K
wëCIKh yd Wmfoia u; ñh.sh rKúrejdf.a foayh ms<sn| wjika lghq;= hqoaO yuqod pdß;%dkql+,j isÿlrk ,o w;r"
hqoaO yuqod ks,OdÍka yd fiiqks,hska fukau hdmkh isú,a jeishka úYd, msßila foayhg wjika f.!rj oelaùu i|yd
iyNd.S jQy'
n¥p©v {¥h§vf S¹[±š~‹ r£gv£z£{YŠ
wdrCIl fiakd ^hdmkh& wd{dm;s f.a Wmfoia yd uÕfmkaùu u; hdmkh w¾Ooaùmfha fiiqks,hskaf.a bx.S%is oekqu
j¾Okh lsÍfï wruqKska 2022 ckjdß 18 jk Èk isg fmnrjdß 18 jk Èk olajd tu uQ,ia:dkfha§ bx.S%is NdId mqyqKq
mdGud,djla mj;ajk ,§' tu mdGud,dj id¾:lj yodrk ,o isiqka Wfoid iy;slm;a m%odkh wdrCIl fiakd ^hdmkh&
wd{dm;s fïc¾ fckrd,a ãÔtia fikr;a hdmd wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ úiska isÿlrk ,o w;r" tys§ mdGud,dfõ
isiqka úiska bx.S%is udOHfhka úÑ;%j;a úúO m%ix.hlao mj;ajk ,§' fuu wjia:dj i|yd wdrCIl fiakd uQ,ia:dkh
^hdmkh& ì%f.aäh¾ m%udks" ì%f.aäh¾ ^md,k$Nldi&" hdmkh n,m%foaYfha ia:dk.; tall wKfok ks,OdÍjreka we;=¿
ks,OdÍka iy fiiqks,hska /ila iyNd.S jQy'
24 ud¾;= 2022 rKúrejd
n¥p§{lŠ Y‹ú»K »nŠ|pxYŠ
wdrCIl fiakd uQ,ia:dkh ^jkaks& n,m%foaYfha rdcldÍ lrkq ,nk ks,OdÍka" fiiqks,hska i|yd jQ foaYkhla miq.sh
ud¾;= 08 jk Èk hqoaO yuqod hyidOl wOHCI uKav,fha wOHCI ì%f.aäh¾ tatïflaÔmStiafla wfíisxy úiska isÿlrk
,§' hqoaO yuqod hyidOl wruqo,a uKav,h fj;ska hqoaO yuqod idudðlhska yg ,nd.; yels iqnidOl myiqlï yd
fiajdjka ms<sn|j oekqj;a lsÍu fuu foaYkfha wruqKhs'
wdrCIl fiakd ^jkaks& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a iSã rKisxy wd¾ví,sõmS wd¾tiamS f.a uÕfmkaùu hgf;a mej;s fuu
jevigykg tu n,m%foaYfha rdcldÍ kshq;= ks,OdÍka 67 fokl= iy fiiqks,hska 97 fokl= iyNd.S jQy'
Yq{§y¥ ~¹a£yxY p‹yl »{ñpŠ
wdrCIl fiakd ^jkaks& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a iSã
rKisxy wd¾ví,sõmS wd¾tiamS bl=;a fmnrjdß 17 jk
Èk tu uQ,ia:dkh hgf;a md,kh jk 54 jk mdn,
fiakdxl n,m%foaYhg wh;a 543 jk mdn, n,fiakdfõ
l|jqre ixpdrhl ksr; úh' tys§ wd{dm;s úiska Ngmsßia
weu;Sugo wu;l fkdlf<ah'
t…R¥j‹ r§ƒ§j§þK r£gv£z£{Y‰
3 ^fiõ& .euqKq fyajd n<weKsfhys ks,OdÍka 08 fokl= yd fiiqks,hska 374 fokl=f.a iyNd.S;ajfhka jQ n<weKs
mqyqKq mdGud,dj 2022 foieïn¾ 13 jk Èk n,weKs mqyqKq mdi, - lgqle,shdjys§ wdrïN flßK' Èk 40 la mqrd mej;s
fuu mdGud,dfjys wjika foaYkh 61 jk mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a ãîtiatka fndaf;dg wd¾ví,sõmS
wd¾tiamS hQtiamS mStiamS iy 613 jk mdn, n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ flatahQ fldä;=jlal= wd¾tiamS hQtiamS mStiaiS whsÔ
f.a m%Odk;ajfhka meje;ajQy'
rKúrejd ud¾;= 2022 25
|±š z¹Y£ ãl r‹ù~YŠ SpŠµx ~¹a£yxY
1 n,ldfha n,ldêm;s fïc¾ fckrd,a tÉmS rKisxy wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãiS m%uqL YS% ,xld ¥; msßila miq.sh
fmnrjdß 10 jk Èk isg 12 jk Èk olajd mqfkays§ bka§h yuqodj iy YS% ,xld hqoaO yuqodj w;r" 9 jeks jd¾Isl (AAST)
udKav,sl idlÉPdj i|yd iyNd.S jQy' tys§ lS%vd" ixialD;sl fCIa;%j, mqyqKqùï" yqjudre lsÍï we;=¿j wdrCIl
iyfhda.S;dj ;jÿrg;a Yla;su;a lsÍu flfrys idlÉPd lrk ,§'
fuu idlÉPdfõ m<uq ixialrKh 2011 j¾Ifha§ mj;ajk ,o w;r" miqj jd¾Isl idlÉPd bkaÈhdj iy YS% ,xldj
w;r udrefjka udrejg meje;aúK' fï i|yd YS% ,xldj ksfhdackh lrñka wdrCIl fiakd ^hdmkh& wd{dm;s fïc¾
fckrd,a ãÔtia fikr;a hdmd wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ" hqo fiajd f,alï fïc¾ fckrd,a flaàtaãtia fld<U;ka;S%
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS mStiaiS whsÔ" mqyqKq wOHCI ì%f.aäh¾ ãflatiafla fod,f.a hQtiamS mStiaiS iy ix{d
n,ldêm;s ì%f.aäh¾ Ôt,atiaví,sõ ,shkf.a hQtiamS mStiaiS iyNd.S jQy' bkaÈhdj fjkqfjka fuu idlÉPdj i|yd
úúO wxY ksfhdackh lrñka fcHaIaG ks,OdÍka /ila iyNd.S jQy' fuu ixpdrfha§ YS% ,xld lKavdhug bka§h hqoaO
yuqodfõ yuqod ;dCIK wdh;kh" cd;sl wdrCIl welvñh iy yuqod bxðfkare úoHd,h keröugo wjia:dj ysñúh'
Ruxr§y vƒ£ ýn³£zxf p{ r£~zŠ »[£hp¥[‹zŠzYŠ
fmdf<dkakrej wNhmqr uyd úoHd, mßY%fha
wNskjfhka bÈlrk ,o f;uy,a f.dvke.s,a,la
wdrCIl fiakd ^kef.kysr& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a
mStït,a pkaøisß ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS
tkaãhQ w;ska bl=;a ckjdß 20 jk Èk újD; flßK'
w;a;k.,a, Y%S wry;a mqrdK rcuyd úydrfha
úydrdêm;s mQcH wdpd¾h mkaks, Y%S wdkkao
kdysñhkaf.a wkq.%dyl;ajfhka fidaudj;sh rcuyd
úydrfha úydrdêm;s mQcH myuqfKa Y%S iqux., wkqkdhl
ysñhkaf.a iïnkaëlrKfhka fuu f.dvke.s,af,a
bÈlsÍï lghq;= id¾:lj wjika flß‚'
fuu f.dvke.s,af,a bÈlsßï lghq;= i|yd
wkq.%dyl;ajh ,ndÿka mQcH wdpd¾h mkaks, Y%S wdkkao
kdysñhka iy fuu wjia:djg iyNd.S jQ wdrlaI l
fiakd ^kef.kysr& wd{dm;s f.a iqr;ska iureM,lh
ksrdjrKh lr mS;a; máh lmd kj f.dvke.s,s
ixlS¾Kh újD; lrk ,§'
fuu wjia:djg 23 jk fiakdxldêm;s" 233 jk
n,fiakdêm;s" wdrlaI l fiakd uq,ia:dkh
^kef.kysr& isú,a iïnkaêlrK ks,OdÍ we;=¿
ks,Odßka" úÿy,am;s" .=reNj;=ka" isiq oreoeßhka iy
m%foaYjdiSka msßila iyNd.S jQy'
26 ud¾;= 2022 rKúrejd
»p†[z »Wl‹ƒ£~‹Y Uy¥vx »~£x£
mqoa., yd ixúOdkd;aul lKavdhï úiska isÿlrk úkdYhka iy wdl%uKhkaf.ka mqrdúoHd;aul yd ft;sydisl ia:dk
wdrlaId lsÍu iy ixrlaIKh lsÍu i|yd hqoaO yuqodêm;sf.a Wmfoia u; wdrlaI l fiakd ^kef.kysr& wd{dm;s
iy kef.kysr m<d;a wdKavqldrjßh miq.sh fmnrjdß 22 jk Èk mQckSh fk¿., ft;sydisl mqoìfuys ksÍlaIK
pdßldjl ksr; jQy'
kef.kysr m<df;a uvl,mq Èia;%slalfha trdjq¾ m;a;=fõ fmß,a,dj,s .%du ks,OdÍ jifï wlalr ;=kaish mkylg jvd
jeä N+ñ m%udKhl mqrdúoHd;aul núka wkQk jQ uvl,mqj fk¿., ft;sydisl mqoìu úys§ me;sÍ we;' fuu wvúh .,a
f,ka" Ys,d f,aLk" fmdl=Kq" iaudrl iy l%s(mQ( 2 iy 3 jeks ishjiaj,g wh;a ia;+m iys; ;j;a kgUqkaj,ska iukaú;
fõ' tfiau" tu m%foaYfha fndfyda mqrdúoHd ia:dk msysgd we;s w;r" ksOka fidrlï lrkakka iy oej lemSfuka fuu
m%foaYh úkdY ù we;' wia.sß uyd ix> iNdfõ ldrl ix> iNsl .re legl=Uqf¾ Oïudrdu ysñ" kef.kysr m<d;a
wdKavqldr wkqrdOd hyïm;a uy;añh iy wdrCIl fiakd ^kef.kysr& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a mStït,a pkaøisß
ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ fukau uOHu ixialD;sl wruqof,a fcHaIaG ks,OdÍka /ila fuu wjia:djg
iyNd.S jQy'
x§nŠo ƒv§n£érl‹ Ulªy¥ r…£lŠ Ru‹»x£Š[l£ Yª~z£px ‐ 2022
W;=re m<d; ;=< mdmkaÿ lS%vdj jeäÈhqKq lrñka hqoaO yuqodj iy isú,a ck;dj w;r iqyo;ajh yd ixys¢hdj
j¾Okh lsÍfï wruqK fmroeßj —hqoaO yuqodêm;s W;=re m<d;a wNsfhda.;d l=i,dkh-2022˜ kñka W;=re m<d;g wh;a
Èia;%slalhkays ia:dms; mdmkaÿ lKavdhï 25 l iyNd.S;ajfhka hq;= mdmkaÿ ;rÕdj,shla miq.sh ckjdß ui§ werôK'
wdrCIl fiakd ^uq,;sõ& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a ví,sõtatiatia jkisxy wd¾tiamS hQtiamS tkaãhQ f.a Wmfoia mßÈ 57
jk mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a Ôwd¾wd¾mS chj¾Ok wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ f.a m%Odk;ajfhka tys
uQ,sl ;rÕ bl=;a fmnrjdß 22 jk Èk lS%vd ixlS¾Kh ls,sfkdÉÑfha§ meje;aúK'
fuys w¾O wjika mQ¾j ;rÕ miq.sh fmnrjdß 27 jk Èk wdrCIl fiakd ^uq,;sõ& wd{dm;sf.a m%Odk;ajfhka meje;ajQ
w;r tys§" Wß;smqrï (Urithipuram KLN) lKavdhu iy ls,sfkdÉÑh tiaà fïßia (ST Meris KLN) lKavdhu wjika
uyd ;rÕh i|yd iqÿiqlï ,nd.;ay' tu ;rÕh kqÿre Èkl§ meje;aùug ie,iqïlr we;' fuu wjia:dj i|yd
57" 59" 64 iy 66 jk mdn, fiakdxldêm;sjre" bkfm ^uq,;sõ& iy bkfm ^ls,s& wd{dm;sjre we;=¿ ;j;a ks,OdÍka yd
fiiqks,hska úYd, msßila iyNd.S jQy'
rKúrejd ud¾;= 2022 27
r±c£~lŠY£yY {¥h~fƒpYŠ
uq,;sõ wOHdmk fldÜGdifha bf.kqu ,nk
w(fmd(i ^idudkH fm<& úNd.fhka jeäu ,l=Kq
,nd.;a mdi,a ore oeßhka w;=ßka wvq wdodhï,dNS
isiq orejka 25 fokl= fj; YsIHdOdr ,nd§fï
jevigykla wdrCIl fiakd ^uq,;sõ& wd{dm;s
fïc¾ fckrd,a ví,sõtatiatia jkisxy wd¾tiamS
hQtiamS tkaãhQ f.a m%Odk;ajfhka miq.sh ud¾;= 06
jk Èk meje;aúK'
—cmka YS% ,xld ixialD;sl yd ld¾ñl ixiofha˜
(Japan Sri Lanka Technical & Cultural Association
- JASTECA) i;aldr odhl;ajh hgf;a —uevï
lsfhdaflda T.djd YsIH;aj jevigyk˜ (Madam
Kiyoko Ogawa Scholarship Programme) ta i|yd
uQ,H wkq.%yh olajk ,§' tys§" tla isiqjl=g remsh,a
2500'00 la ne.ska jákd YsIHdOdr yd úh<s i,dl
u¿ ,ndfok ,§' fuu wjia:dj i|yd 64 jk iy
59 jk mdn, fiakdxldêm;sjre" 642 jk mdn,
n,fiakdêm;s" cmka YS% ,xld ixialD;sl yd ld¾ñl
ixiofha iy uevï lsfhdaflda T.djd ixúOdkfha
ks,OdÍka" hqoaO yuqod ks,OdÍka" úÿy,am;sjre" isiq
ore oeßhka yd fouõmshka /ila iyNd.S jQy'
~¹a£yxY ~fƒpŠ
wdrCIl fiakd ^ngysr& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a fla
,shkf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ miq.shod 143
jk mdn, n,fiakdfõ yd ta hgf;a we;s tallhkays
ixpdrhl ksr; úh' tys§" Ngmsßia weu;+ wd{dm;s
Tjqkaf.a md,k wjYH;d yd rdcldÍ iajNdjh ms<sn|
fidhd n,kakgo wu;l fkdlf<ah' 14 jk mdn,
fiakdxldêm;s" 143 jk mdn, n,fiakdêm;so tu
wjia:djg tlajQy'
28 ud¾;= 2022 rKúrejd
n¥p§v {¥h§vf {¥hv§†{YŠ
wdrCIl fiakd ^ngysr& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a fla ,shkf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ f.a Wmfoia mßÈ ú.Kk
ksÍCIKhka wju lr.ekSu i|yd uyck wruqo,a iy uyck fkdjk wruqo,a mßyrKfha§ we;sjk .eg¨ wju lsÍu
hk ud;Dldj hgf;a foÈk jevuq¿jla miq.sh ud¾;= 16 jk Èk YS% ,xld mdn, yuqod frðfïka;= foaYk Yd,dfõ§
meje;aúK'
jevuq¿fõ iudrïNl foaYkh wdrCIl fiakd ^ngysr& ì%f.aäh¾ ^md,k$Nldi& ì%f.aäh¾ Ôãwd¾hQfla .,afyakf.a
úiska isÿl< w;r" jevuq¿j fufyhùu i|yd wod< úIh ms<sn| oekque;s ks,OdÍka iy fcHafldfkdkSka lsysmfokl=
iyNd.S jQy' fuu jevuq¿j u.ska ú.Kk mÍCIdjkays mj;sk fmdÿ ksÍCIK" uyck wruqo,a yd uyck fkdjk wruqo,a
fr.=,dis" hqoaO yuqod m%iïmdok mámdáh" yÈis bxðfkare fiajd jdyk kv;a;= iy fiajd ne/lal wjYH;d ñ,§ .ekSu"
jdyk mjrd .ekSfï ms<sfj;" i,dl ms<sfj;a wd§ jeo.;a ms<sfj;a ms<sn|j idlÉPd lrk ,§' fuu jevuq¿j i|yd
wdrCIl fiakd uQ,ia:dkh ^ngysr& hgf;a rdcldÍ kshq;= ks,OdÍka 75 la iy fiiqks,hska 260 fokl= iyNd.S jQy'
Ru‹v£p{lŠ 9 {p ~¹{lŠ~yx ~vyñpŠ
wdrCIl fiakd ^uOHu& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a
tïflatia is,ajd wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ f.a Wmfoia
yd uÕfmkaùu u; tu uQ,ia:dkfha 9 jk ixj;airhg
iu.dój ish¨u ks,hskaf.a iyNd.S;ajfhka jevigyka
ud,djla bl=;a ud¾;= 7 jk Èk isg 10 jk Èk olajd
mj;ajk ,§'
tys§" ish¨ ks,hskaf.a iqyo;ajh j¾Okh lsÍu i|yd
ls%lÜ" t,af,a" fjd,sfnda,a yd lU we§fï ;rÕ" fndaêlkao
mQcd N+ñfha§ wd.ñl j;dj;a iy msß;a iÊCOdhkdjla
fukau oyj,a odkuh msxlï lghq;a;la isÿflßK'
wd{dm;s úiska lS%vd ;rÕ ch.%dyS lKavdhï fj; l=i,dk msßkeóuo isú,a fiajl uy;au uy;aóka fj; ;Hd. m%odkho
tys§ isÿl< w;r" Èh;,dj uq;=l=ure lS%vdx.Kfha§ ix.S; m%ix.hla yd ish¨ ks, fNdack ix.%yhlao ixj;airhg
iu.dój mj;ajk ,§'
rKúrejd ud¾;= 2022 29
~‹ù ~`»t£Š …v£ p‹{£~»xŠ ny¥{pŠ ~qƒ£ ´{£ R£ƒ£y »NzYŠ
wdrCIl fiakd uQ,ia:dkh ^uOHu& 9 jk ixj;airhg iu.dój tys wd{dm;s f.a Wmfoia mßÈ nKavdrfj,
wfòf.dv —isß iÕfnda <ud ksjdifha˜ orejka i|yd Èjd wdydr fõ,la msßkeóu miq.sh ud¾;= 03 jk Èk wdrCIl
fiakd uQ,ia:dkh ^uOHu& ì%f.aäh¾ ^iïnkaëlrK& ì%f.aäh¾ ãiSiSãwd¾ ffjoHfialr wd¾tiamS f.a m%Odk;ajfhka
isÿflßK'
[¯ƒ {[£{ ~ƒ »Y£K»r£Š~ŠG p‹}Šr£npx r‹…‹tq n¥p§{lŠ Y‹úvYŠ
f.j;= j.dj iy fldïfmdaiaÜ ksIamdokh ms<sn| wfífialr uy;añhf.a iyNd.S;ajfhka mj;ajk ,enQy'
foaYkhla 2022 ud¾;= 17 jk Èk rd.u foajia:dkfha§
wOHlaI fckrd,a uQ,H l<ukdlrK ^DGFM& iy Y%S 150 fokl=g wêl msßila iyNd.S jQ fuu jevigyfka§
,xld hqoaO yuqod lDIsl¾u yd mY=iïm;a n,ldfha l¾k,a lDIsl¾u wOHCI uKav,fha fïc¾ tatï wur;=x. yd
fiakdúOdhl fïc¾ fckrd,a ví,sõîtiatï wfífialr fïc¾ ví,sõàuQ fmf¾rd hk ks,OdrSka úiska f.j;=
wd¾tiamS hQtiamS iy YS%s ,xld hqoaO yuqod lDIsl¾u yd mY= j.dfõ iy fldïfmdaiaÜ ksIamdokfha we;s jeo.;alu
iïm;a n,ldfha fiajd jks;d YdLdfõ iNdm;sks Ydka;s fukau jdis ms<sn|j meñK isá ck;dj oekqj;a l<y'
»a~Š r§ƒ§j§ {¥hv§†{YŠ
hqoaO yuqodj ;=< fpia lS%vdj m%p,s; lsÍu iy
fpia lS%vdjg ,eÈ lS%vl$lS%äldjkaf.a lS%vd oCI;d
Tmakexùu Wfoid miq.sh ud¾;= 07 jk Èk isg 14
jk Èk olajd wdrCIl fiakd uQ,ia:dkh ^hdmkh& ys§
fpia mqyqKq jevuq¿jla meje;aúK' hqoaO yuqod fpia
lñgq iNdm;s fïc¾ fckrd,a ãîtiatka fndaf;dg
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS mStiaiS f.a woyilg wkqj
mj;ajk ,o fuu mqyqKq jevigykg ks,OdÍka 02 la
yd fiiqks,hska 22 la iyNd.S jQy' hqoaO yuqod fpia
lñgqfõ mqyqKqlre tkaví,sõ uxcq, rúkd;a uy;d
úiska tu jevuq¿j fufyhjk ,§'
30 ud¾;= 2022 rKúrejd
S¹Ë»pŠy¥ tzY£ »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
YS% ,xld bxðfkare n,ld fiajd jks;d YdLdfõ
iNdm;skshf.a Wmfoia u; ñys÷ fi;a ue÷r -
w;a;säfhys fkajdislj m%;sldr ,nk rKCIs;hg
m;a rKúrejka 40 fokl= fj; Èjd wdydrh
,nd§u" fmdÿ mß;Hd. NdKav fnod§u iy ix.S;
jevigykla miq.sh ud¾;= 15 jk Èk ñys÷ fi;a
ue÷f¾§ meje;aúK' tu jevigyk YS% ,xld bxðfkare
n,ld fiajd jks;d YdLdfõ iNdm;sks ñysß fyar;a
uy;añhf.a m%Odk;ajfhka tu fiajd jks;d YdLdfõ
idudðldjkaf.a iyNd.S;ajfhka isÿlrk ,§'
x§»o£ŠrYyj tzY£ »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
f,dal ldka;d Èkh fjkqfjka hqfOdamlrK
n,ld fiajd jks;d YdLdj u.ska fodUf.dv
.,amd; msysá —uõmsh fijK˜ jeäysá ksjdifhys
jeäysáhkaf.a iqjÿla fidhdn,d wjYH;d
mß;Hd. lsÍfï jevigykla miq.sh ud¾;= 08 jk
Èk isÿlrk ,§' tu wjia:dj i|yd frðfïka;=
l¾k,a fiakdúOdhl iy hqfOdamlrK n,ld
fiajd jks;d YdLdfõ iNdm;sksho iyNd.S jQy'
Y¯}‹YMv ƒ£ r|ª ~KrlŠ tzY£ »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
hqoaO yuqod lDIsl¾u yd mY= iïm;a n,ld fiajd jks;d YdLdj úiska cd;Hka;r ldka;d Èkhg iu.dój —jHjidhl;ajh
;=<ska ldka;djka n, .ekaùu˜ f;aud lr.ksñka jevigyka ud,djla bl=;a ud¾;= 12 jk Èk mkdf.dv 4 jk
ld,;=jlal= yuqod foaYk Yd,dfõ§ mj;ajk ,§' tys§" —l,dj yd yia; l¾udka;h˜ ms<sn| foaYkhla wd¾mS l=iqudj;S
uy;añh úiska meje;aùu" —úre,sh˜ kñka wka;¾cd, wf,úlrK l%ufõohla Èh;a lsÍu" —hqoaOh yd .eyeKsh˜ f;aud
lr.;a yrj;a foaYkhla ¨;skka l¾k,a iqð;a pñkao tÈßisxy úiska meje;aùu" fl!I,Hd rKisxy uy;añhf.a
odhl;ajfhka meñKs ish¨fokd yg iajhxcd; we,aù wxl=rh ne.ska msßkeóu" k§ ,shkf.a uy;añh yg úfYaI we.hSï
ixfla;hla msßkeóu yd wkq.%dyl odhl;ajh fjkqfjka CDB wdh;kfha wf,ú l<ukdlre fj; ixfla;d;aul
isysjgkhla msßkeóu isÿúh'
fuu wjia:dj i|yd wOHCI fckrd,a uQ,H l<ukdlrK iy hqoaO yuqod lDIsl¾u yd mY= iïm;a n,ldfha n,ldêm;s
fïc¾ fckrd,a ví,sõîtiatï wfífialr wd¾tiamS hQtiamS iy tu fiajd jks;d YdLdfõ iNdm;sks Ydka;s wfífialr
uy;añh we;=¿ ks,OdÍka iy fiajd jks;d YdLdfõ idudðldjka /ila iyNd.S jQy'
rKúrejd ud¾;= 2022 31
~‹¹ƒ »yË»KpŠlª »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
wdrCIl fiakd ^ngysr& wd{dm;s yd isxy frðfïka;= fya;=fjka m%;sldr ,nk orejka fofokl= fjkqfjka
wêm;s fïc¾ fckrd,a fla ,shkf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS remsh,a 100"000'00 la ne.ska jQ ffjoHOdr uqo,a ,nd§uo
tkaãhQ f.a iy tu frðfïka;= fiajd jks;d YdLdfõ fld<U úYaj úoHd, ,sfhda iudch fj;ska ls%hdkaú;
iNdm;sks o¾YkS ,shkf.a uy;añhf.a m%Odk;ajfhka fya;+ka u; wdndê; ;;ajhg m;a oekg fiajfha fh§
mß;Hd. msßkeófï W;aijhla miq.sh fmnrjdß 27 jk isák rKúrejka 09 fokl= i|yd frdao mqgq mß;Hd.
osk isxy frðfïka;= uOHia:dkfha§ isÿlrk ,§' lsÍuo iNdm;sksh úiska isÿlrkq ,enqjdh' fuu wjia:dj
i|yd fiajd jks;d YdLdfõ idudðldfjda /ila tlajQy'
wod< W;aij wjia:dfõ§ YS% ,xld isxy frðfïka;=jg
wh;a rKúrejka fofokl=f.a iakdhq wdndO ;;ajhka
x£pŠl±‹Y r£tz »yË»KpŠlª »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
hdka;s%l mdn, frðfïka;= fiajd jks;d YdLdfõ 14 jk uyd iNd /iaùu tu fiajd jks;d YdLdfõ iNdm;sks OkQId
ùriQßh uy;añhf.a m%Odk;ajfhka miq.sh ud¾;= 05 jk Èk tu frðfïka;= ks,OdÍ ksjiakfha§ meje;aúK' tys§"
iNdm;sksh úiska rKCIs;hg m;a rKúrejkaf.a mjq,aj, iqnidOkh ms<sn| jeäÿrg;a idlÉPd lrk ,§' fuu
/iaùfï§ úúO iqnidOl jevigyka ms<sn|jo bÈßfha§ ls%hd;aul ùug kshñ; jevigyka ms<sn|jo idlÉPd lrk ,§'
;jo" iyNd.S jQ msßi fjkqfjka wud Èidkdhl uy;añh úiska b;d yrj;a foaYkhlao isÿlrkq ,enqjdh'
r£tz ƒv§n£ »yË»KpŠlª »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
hqoaO yuqod frday, kdrdfyakamsg ia:dms; —kSfrda.S yuqodjla
kSfrda.S oehla˜ iïnkaëlrK ld¾hd,fha ld¾h uKav,h
úiska mdn, yuqod fiajd jks;d YdLdfõ idudðldjka
fjkqfjka fnda fkdjk frda. ms<sn| oekqj;a lsÍu yd
y÷kd.ekSu ine¢j jevuq¿jla miq.sh fmnrjdß 16 jk
Èk YS% ,xld mdn, yuqod frðfïka;= uOHia:dk foaYk
Yd,dfõ§ mj;ajk ,§' hqoaO yuqod ksfhdacH udKav,sl
m%OdkS yd YS% ,xld mdn, yuqod frðfïka;= wêm;s
fïc¾ fckrd,a àfÊ fldä;=jlal= wd¾ví,sõmS wd¾tiamS
tkaãhQ f.a woyila u; fiajd jks;d YdLdfõ iNdm;sks
Ysfrdaud,d fldä;=jlal= uy;añhf.a uÕfmkaùu hgf;a
fuu udyeÕs lghq;a; isÿúh'
32 ud¾;= 2022 rKúrejd
[¥v§j§ »ƒŠ{£ tzY£ »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
.euqKq fyajd n,ld fiajd jks;d YdLdfõ iNdm;sks .S;d w;=fldar, uy;añhf.a Wmfoia u; rKúrejka iy isú,a
fiajl uy;=kaf.a ÿjd orejkag mdi,a WmlrK fnod§fï jevigyfka ;=kajk wÈhr miq.sh ckjdß ui 03 jk Èk 05
jk .euqKq fyajd n<weKsh úiska ixúOdkh lrk ,§' tys§ nÿ,a," fudKrd., iy yïnkaf;dg Èia;%slalj,g wh;a
rKúrejkaf.a iy isú,a fiajl uy;=kaf.a ÿjd orejka 54 fokl= yg mdi,a WmlrK fnod§u .euqKq fyajd n,ldfha
fiajd jks;d YdLdfõ iNdm;skshf.a m%Odk;ajfhka .%Ska mervhsia fydag,fha§ meje;aú‚'
tu jevigykg iu.dój tu fiajd jks;d YdLdfõ idudðl uqkagdia yeñfvdka uy;añhf.a uQ,H mß;Hd.fhka
12 .efyan tallhg wh;a fi$421367 ierhka {dKr;ak ví,sõtkatï hk fcHafldfkdksf.a wdndê; ;;ajfha miqjk
8 yeúßÈ Èh‚h fj; frdao mqgqjla mß;Hd. lsÍuo tys§ isÿlrk ,§' fuu wjia:dj i|yd .euqKq fyajd n,ldfha
frðfïka;= wêm;s we;=¿ fcHaIaG ks,OdÍkao fiajd jks;d YdLdfõ idudðldjkao iyNd.S jQy'
.euqKq fyajd n,ld fiajd jks;d YdLdfõ jd¾Isl uyd iNd /iaùu miq.sh fmnrjdß 05 jk Èk tu frðfïka;=
uOHia:dk foaYk Yd,dfõ§ tu fiajd jks;d iNdm;sks .S;d w;=fldar, uy;añhf.a m%Odk;ajfhka meje;ajQjdh' tys§"
wvq wdodhï,dNS rKúrejka 04 fokl=f.a mdi,a wOHdmkh yodrk ÿjd orejka 09 fokl= fj; mdi,a WmlrK iy
YsIHdOdr ,nd§uo isÿflßK'
»»{n³ t…Y£ »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
ffjoH n,ld fiajd jks;d YdLdfõ wkq.%yfhka fld<U
hqoaO yuqod frday, yd mkdf.dv hqoaO yuqod uQ,sl frday,
fj;ska l< b,a,Sulg wkqj tu frday,aj, rdcldÍ lrkq
,nk ldka;d fin<shka fjkqfjka Tjqkaf.a Ng ksjdi
i|yd lnâ mß;Hd. lrk ,§'
;jo" 2 ^fiõ& Y%S,hqffjn tallfha Ng ksjdij,
m%fhdackh i|yd rEmjdyskS hka;%hlao tu frðfïka;=
fiajd jks;d iNdm;sks úfYaI{ ffjoH ks,añKs m%kdkaÿ
uy;añhf.a Wmfoia u; mß;Hd. lrk ,§'
rKúrejd ud¾;= 2022 33
»r£z‹~Š »ƒŠ{£ tzY£ »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
fmd,sia fyajd n,ld n,ldêm;s fïc¾ fckrd,a tat,a b,x.fldaka yd tu fiajd jks;d YdLd iNdm;sks bfkdald
b,x.fldaka uy;añh we;=¿ idudðldjka miq.sh fmnrjdß 21 jk Èk wkqrdOmqrfha wNsuxi, - 1 ys ixpdrhl ksr;
jQy' tys§" rKlaIs;hg m;a fin¿ka fjkqfjka NdKav yd úh<s i,dl fnod§u isÿlrk ,§' ;jo" tu W;aijhg
iu.dój tu frðfïka;=j hgf;a rdcldß lrkq ,nk fï jkúg frda.S ;;ajfha miqjk ks$69391 lms;ka äÔ .dñŒ
hk ks,OdÍf.a ìß| iy fi$680644 ,d$flda fyar;a tÉtïflafla hk ldka;d fin<shf.a ujf.a iqjÿla fidhd ne,Suo
isÿlrk ,§'
ýãz‹ ƒ£ x£pŠl±‹Y S¹Ë»pŠy¥ tzY£ »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
Y%S ,xld úÿ,s yd hdka;s%l bxðfkare n,ld fiajd jks;d
YdLdfõ jd¾Isl uyd iNd /iaùu miq.sh ckjdß 28 jk
Èk tu frðfïka;= uOHia:dkfha ks,OdÍ ksjiakfha§
tys iNdm;sks kkaokS iurfldaka uy;añhf.a
m%Odk;ajfhka meje;aúK'
fuu wjia:dj i|yd wd{dm;s Nldi wKil iy
YS%,úhdb n,ldêm;s fïc¾ fckrd,a tiamStawhstïî
iurfldaka tÉãtïiS t,atiaiS fukau úhdb wOHlaI
iy uOHia:dk fiakdúOdhl we;=¿ tu fiajd jks;d
YdLdfõ idudðldjka /ila iyNd.S jQy'
r§»y£Š[£ò tzY£ »~Š{£ {p‹l£ |£Z£{
YS% ,xld hqoaO yuqod mqfrda.dó n,ld fiajd jks;d YdLdjg
jir folla imsÍu miq.sh fmnrjdß 22 jk Èkg fh§
;snqKs' ta ksñ;af;ka úfYaI jevigykla tu n,ld fiajd
jks;d iNdm;sks ruKs chiQßh uy;añhf.a m%Odk;ajfhka
fmnrjdß 27 jk Èk 1 jk YS% ,xld hqoaO yuqod mqfrda.dó
n,ld Y%jKd.drfha§ meje;aúKs'
tys§" tu n,ld fin¿kaf.a 5 jir YsIH;aj úNd.h
iu;ajQ ¥ orejka miafokl= fj; remsh,a 7500'00 la ne.ska
YsIH;aj 5 la msßkeóu;a" uyck nexl=j fj;ska msßkeuQ
mdi,a WmlrK lÜg, tu orejkag ,nd§u;a isÿflßKs'
;jo" 2022 jif¾ m<uq fYA%Kshg we;=<;a lsÍug kshñ;
orejka 19 fokl= fj; tlla remsh,a 2000'00 la ne.ska
jákd mdi,a mdjyka jjqpr mß;Hd. lsÍuo fuu
jevigykg iu.dój isÿflßK' tu fiajd jks;d YdLdfõ ysgmq Wm f,alï pkaøsld i|ud,S chr;ak uy;añhg Wmydr
msßkeóu;a wehg iure ;s<sK m%odkh lsÍu;a fuu wjia:dfõ§ isÿflreKq w;r" Bg YS%,xrn$YS%,hqmqn iïnkaëlrK
ks,OdÍ l¾k,a whsãã m%kdkaÿ" l¾k,a ãt,aãã chiQßh we;=¿ ks,OdÍka iy fiajd jks;d idudðldjka fukau
mß;Hd.,dNSkao iyNd.S jQy'
34 ud¾;= 2022 rKúrejd
rù~y ƒ‹lY£ò
{¥h~fƒpYŠ
74 jk ksoyia Èkhg
iu.dój 572 jk mdn,
n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾
tïmStkata uq;=ud, hQtiamS
mStiaiS f.a uÕfmkaùu u;
tu n,fiakdj hgf;a we;s
w;a;mdykl=,ï jej iqoaO
mú;% lsÍfï jevigykla
miq.sh fmnrjdß 04 jk
Èk isÿflßK' 6 jk YS%
,xld isxy frðfïka;=fõ
wKfok ks,OdÍf.a mQ¾K
wëCIKfhka tys Ngmsßia
fï i|yd iyNd.S jQy'
ƒ‹~f »~{jYŠ
21 jk mdn, fiakdxl uQ,ia:dk n,m%foaYfha Ôj;ajk wvqwdodhï,dNS mjq,a i|yd kj ksjdi bÈlsÍfï jHdmD;sfha ;j;a
tla wÈhrla miq.sh ud¾;= 04 jk Èk ls%hdjg kexúK' ta hgf;a rUEj m%dfoaYSh f,alï fldÜGdYfha uylkordjej
hdh 01 ys mÈxÑ fla bkaødks uy;añh iy tu mjqf,a ore oeßhka fj; remsh,a ,CI 20 l jákdlulska hq;a kj ksjila
bÈlr§u 211 jk mdn, n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ tatïiSmS úchr;ak wd¾ví,sõmS wd¾tiamS mStiaiS f.a ueÈy;aùu u;
isÿúh' fuu m%cdi;aldrh i|yd ffjoH Nd.Hd ùrj¾Ok fukúh úiska uQ,HOdr imhk ,§'
Y£tp‹Y »r£»ƒ£y r‹…‹tq {¥h~fƒpYŠ
68 jk mdn, fiakdxlh hgf;a we;s 681 yd 682 jk
mdn, n,fiakd uQ,ia:dk fj;ska isú,a jeishka i|yd
ldnksl fmdfydr fh§u yd ksIamdokh lsÍu ine¢
jevigykla miq.sh fmnrjdß 21 yd 22 hk foÈk
;=<§ ls%hd;aul lrk ,§' ta wkqj 6 .efyan tall
n,m%foaYhg wh;a j,ajd¾mqrï oñ< mdi, ;=<§o 9
Y%S,xcdwdnuq tall n,m%foaYhg wh;a iq.kaêmqrï
uOHu m%cd Yd,dj ;=<§o 6 YS%,xcdwdnuq tallh wh;a
mqÿl=vqbßmamq ^ke& .%du ks,OdÍ ld¾hd,h ;=<§o isú,a
jeishka /ilf.a iyNd.S;ajfhka hq;=j wod< ldnksl
fmdfydr fh§u$ksIamdokh lsÍu ine¢ jevuq¿
mj;ajk ,§'
rKúrejd ud¾;= 2022 35
fudga ¾
r:hlg
bkOa k ,nd
.ekfS ï § Tn
oekjq ;a úh
h;q = lreKq
tÈfkod rdcldß lghq;= fjkqfjka .eiSug W;aidy lrk whqre bkaOkj,skau wdOdr lsÍug Tng isÿ
ysñÈß Wofha ;u ksfjiaj,ska msg;aj we;eï úg Tn oel we;s' tfiau jQ wjia:djla f,i fuh ye¢kaúh
hk mqoa.,hka fndfyda fofkla wo fuys§ Tn wjfndaO lr.; hq;= yelshs'
b;du;a ld¾hnyq, Ôjk rgdjlg ;j;a lreKla jkafka" fmg%,a
yqre ù we;s nj wuq;=fjka mejish hkq b;d blaukska jdIam ùfï tfukau" Tn wjfndaO lr.; hq;=
hq;= keye' b;ska fï mqoa.,hka yelshdjla we;s bkaOkhla njhs ' wfkl=;a m%Odk lreK jkafka
jeä fofkla ;u ;ukaf.a rdcldÍ bkaOk ,nd.ekSug iqÿiq fõ,djla
ia:dkhka fj;g hdu Bu i|yd tfukau" ´kEu øjHhla jdIam weoao hkak ms<sn|jhs'
fndfyda úg ;ukaf.au h;=re meÈhla njg m;ajkúg tys mßudj jeä
fyda fudag¾ r:hla Ndú;d lrkq ùu fya;=fjka Tnf.a jdykfha tfukau" Tfí jdykh fj; bkaOk
,nkjd' tjka mqoa.,hka fndfyda bkaOk gexlsh ;=< mSvkh jeä ,nd.ekSfï§ yels;dla WoEik
fofkla ;ukaf.a jdykh fj; ùu ksrka;rfhka isÿjkjd' ;jo"
bkaOk ,nd.ekSfï§ fndfyda úg fuh wêl WIaKdêl foaY.=Ksl rKúrejd
Tjqkaf.a fkdoekqj;alu ksidfjkau ;;ajhkays§ wdrlaIdldÍ ;;ajhla
we;eï wjia:dj,§ mdvq isÿlr .kakd fkdjk nj o Tn jgyd .;
wjia:djkao ;sfnkjd' tneúka hq;=hs'
l=uk fyda fudag¾ jdykhla mojk
Tn" thg bkaOk ,nd.ekSfï§ óg wu;rj" Full Tank fmg%,a
w;HdjYHfhkau oekisáh hq;= .eiSfï ;j;a m%Odk wjdishla
lreKq lsysmhla iïnkaOfhka Tnj jkqfha tf,i Tnf.a jdykh
oekqj;a lsÍu i|yd fuu úfYaIdx. fj; bkaOk ,nd.ekSfï§ tys
,smsh iïmdokh lr we; ' Wmßu uÜgug meñKSfuka
miq iajxl%Shj kj;sk l%uhlao
ta wkqj" Tn mojk jdykhg lg mej;Suhs' fu;k§ jeämqr meñ‚
mqrjd ^Full Tank& fmg%,a .eiSu fmg%,a m%udKh kej; yrjd
wjdis nj Tn oek isáhdo''@ tfukau hjk k,h Tiafia kej;;a N+.;
jdykhg bkaOk ,nd.; hq;= bkaOk .nvdjg fï jeämqr bkaOk
iqÿiqu fj,djla ;sfnk nj Tn oek m%udKh hefjkjd' tfia jqj;a" Tn
isáhdo''@ tfiakï fuh Tn ieu u;l ;nd.; hq;= lreKla jkafka
fokd lshúh hq;=u ,smshla''æ fuf,i ,nd.;a bkaOk oekgu;a
m%Odk ógrh yryd f.dia wjika
ta jf.au" ;ukaf.a jdykhg bkaOk njhs' tkï" Tng fï bkaOk i|yd
,nd.ekSug hdfï§ we;eï mqoa.,hka oekgu;a tlS msrjqïy, fj; uqo,a
;u jdykh fid,jd moaoñka tys f.ùug isÿjk njhs'
bkaOk msrúh hq;= ;ek we;s újrh
W;=rd hk mßoafoka fmg%,a fyda ãi,a we;a;gu" fuys§ Tfí fkdoekqj;alu
ksidfjkau bkaOky,a ysñlre fj;
36
ud¾;= 2022
ld,iSudj ;=< Tn th l<hq;= jkjd' ,o fmg%,aj,ska jeä m%udKhla Tng wjika jYfhka u;la l< hq;= lreK
ulaksido h;a WoEik ld,fha§ fkdoekSu jdhqf.da,h fj; uqiq ù jkafka bkaOk msrjqïy,la fj;ska
fmdf<dj r;aù fkdue;s ksidfjka wjika' tneúka" bkaOk msrùfï§ bkaOk ,nd.ekSug fmr wod<
tlS bkaok msrjqï yf,a we;s yels ;rï fiñka bkaOk uqodyßk fmdïmlrejka tys ógrh ìxÿj olajd
N=.; .nvdj, mj;sk bkaOkj, f,i fmdïmlreg mejiSug Tng Y=kH lr Tn fj; bkaOk ,nd§ug
>k;ajh kshu uÜgul mj;sk uq;a whs;shla ;sfnkjd' lghq;= lrkjdoehs ie,ls,su;a ùuhs'
l%u l%ufhka Èjd ld,h Wodjoa§ ula ksido h;a we;eï wjia:djkaj,§
tys WIaK;ajh jeäùu;a iuÕ øj fuys§" jeo.;a ;j;a lreKla Tn ta ms<sn|j ksis wjOdkhla fhduq
m%idrKh ksid Tng ,efnkafka jkqfha wod< bkaOk msrjqïy, fkdlrkafka kï bkaOky,aj,
ienEu bkaOk ,Sgrhla fkdfõ' tys fj; bkaOk njqirhla meñŒfuka isákd we;eï jxpksl fmdïmlrejka
we;s wvq >k;ajh ksidfjka Tng wk;=rej tu njqirfhka uqodyßk fjk;a jdykhlg ,ndÿka bkaOk
,Sgrhl ñ,g ,efnkafka bkaOk ,o w¨;au bkaOk ,nd.ekSug Tn fjkqfjka tu ógrfha igykaj we;s
,Sgrhlg jvd wvq bkaOk m%udKhla lghq;= lrkjdo hkak ms<sn|jhs' uqo,a mjd Tfnka wh lr .ksñka Tn
njg Tn isysfha ;nd.; hq;=hs' fuys§" ´kEu bkaOky,l bkaOk fj; wvq bkaOk m%udKhla ,nd§ug
.nvdlr we;af;a tys we;s N+.; lghq;= lsÍfï yelshdjla fndfyda
tfukau" bkaOk msrjqïy,aj, isákd gexls ;=< neúka tu gexlsj,g fihska mj;skjd'
fmdïm l%shdlrejka isÿlrk ;j;a njqirj,ska bkaOk f.k;a mqrjk
jxpksl l%shdjla jkafka bkaOk wjia:djkaj,§ bkaOky, fj; tneúka" fudag¾ r:hla" ;%S frdao
imhk lrdufha bkaOk uqodyßk Tn meñ‚h fyd;a" Tfí jdykh r:hla" ke;fyd;a h;=re meÈhla
fõ.h b;d jeä lrñka jdykh fj; tuÕska bkaOk fkd.ik tl jeks l=ula fyda jdykhla mojk Tn
fj; fmg%,a fyda ãi,a uqodyeÍuhs' jvd;a kqjKg yqre l%shdjla f,i thg bkaOk ,nd.ekSfï§ by;ska
fuhg fmr wjia:djl§ i|yka ye¢kaúh yelsh' ula ksido h;a i|yka lrk ,o lreKq iïnkaOj
lr we;s mßoafoka fmg%,a hkq b;d bkaOk gexlsj,g msrùfï§ gexlsj, jeä wjOdkhla yd ie,ls,a,la fhduq
blaukska jdIam jk øjhla lshk ;ekam;aj we;s l=Kqfrdvq le<öug lsÍu Tnf.a uqo,a miqïìhg b;du;a
tl Tn iefjdu wjfndaOlr .;a m;aùu fya;=fjka bka ,nd.kakd ys;lr ;;ajhla nj wjfndaO lr.;
lreKla' lreKq tfia ;sìh§ bkaOk bkaOkj, úúO wmøjH /£ ;sîug hq;=hs'
uqodyßk fõ.h jeä lsÍfï§ tu we;s bvlv ksidfjka" th Tnf.a
bkaOk ixhq;sfhka jeä fldgila jdykfha txðfï ksis l%shdldß;ajh
jdIam njg m;aùug we;s yelshdj flfrys whym;a whqßka n,mEug
b;d jeä fjkjd' Tn fõ.fhka fndfyda fihska bvlv ;sfnkjd'
fmg%,a uqodyßk úg uqo,a f.jk
ýùxf ´ùxYŠ
561 jk mdn, n,fiakdj wdikakfha
mÈxÑj isák ú.afkaIajß rdfÊkaøka hk
jhia.; ldka;dj ;u Ôúldj jYfhka
isÿlrk ,o ;yvq fiú,s l< t,j¿
fj<|ie, 561 jk mdn, n,fiakdêm;s
f.a Wmfoia mßÈ hqoaO yuqod Ngmsßiays
odhl;ajfhka kj;ufhka bÈlr miq.sh
fmnrjdß 18 jk Èk tu ldka;dj fj;
Ndrfok ,§'
tu wjia:dj i|yd 56 jk mdn,
fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a t,aãtiatia
,shkf.a wd¾tiamS hQtiamS mStiaiS tÉãtïiS"
561 iy 562 jk mdn, n,fiakdêm;sjre"
16 jk YS% ,xld isxy frðfïka;=fõ iy
17 ^fiõ& úchndyq mdn, frðfïka;=fõ
wKfok ks,OdÍjre we;=¿ msßila iyNd.S
jQy'
rKúrejd ud¾;= 2022 37
;s%úO yuqod iy fmd,sia idudðlhskag uKav,hla iys;j 2007 ckjdrs 17 iïm;a fõ' tfukau msßñ orejka 280
msfok iqnidOl i;ald¾hhla f,iska osk wxl 34" uef,a ù§h" fld<U 02 la yd .eyeKq orejka 280 la jYfhka
w;s.re ckdêm;s f.daGdNh rdcmCI ,smskfhys ia:dms; wdrCIl fiajd orejka 560 la i|yd tljr fkajdisl
ue;s;=ud tjlg wdrCIl f,alï úÿy, ^fld<U& jir 15 la imqrk myiqlï ,ndÈh yels kùk myiqlï
;k;=r fydnjk ,o ld,jljdkqfõ§ 2022 ckjdß 17 Èkg 1 fY%aKsfha isg iy wxf.damdx. iys; isõuy,a
t;=udf.a ixl,amhla u; wdrCIl 13 fY%aKsh olajd isiqka 3700 la iy fkajdisld.drh 2022 jir wjidkhg
fiajd úÿy, ^fld<U& iy úreore 237 lska iukaú; .=re uKav,hla fmr újD; lsÍug kshñ;h' fuu
úÿmshi ^l=reKE.,& jYfhka mdi,a iu. cd;sl mdi,la jYfhka úoHd,fhys m%d:ñl wxYfhys 1 iy
oaú;ajhla wdrCIl wud;HdxY fmruqKg meñK we;' 2 fY%aKs hgf;a bf.kqu ,nk isiq
wëCIKh hgf;a wdrïNlr orejka m%jdykh i|yd ksÜgUqj"
mj;ajdf.k hkq ,efí' fuu Wiia m%ñ;sfhka hq;a mx;s ldur" wúiaidfõ,a," fldia.u" l¿;r"
úoHd,hkays wOHdmk lghq;= ms<sn|j jdhqiukh lrk ,o iqyqre (Smart) lgqkdhl" fydrK iy mkdf.dv
ish¨u j.lSï wOHdmk wud;HdxYh mx;s ldur" kùk mß.Kl úoHd.dr" isg uef,a ùÈh olajd ;%súO yuqod
úiskao" úoHd, moaO;sfhys há;, kùk myiqlï iy jdhqiukh iys; iqNidOl mdi,a nia r: fiajhla
myiqlï ixj¾Okh" mßmd,kh mqia;ld,h" jdhq iólrKh lrk l%shd;aul w;r wfkl=;a m%foaYhkays
iy wëCIKh wdrCIl wud;HdxYh ,o wdik 600 lska hq;a Y%jKd.drh" isg isiqießh nia r: fiajd l%shd;aul
fj;skao isÿflf¾' .Dyia: l%Svd.drh" msysKqï ;gdlh" fõ' fldïm[a[ ùÈh ÿïßh ia:dkh
fmd;ay," wjkay," ffjoH mÍCIK yd fld<U fldgqj ÿïßh ia:dkfhys
Y%S ,xldfõ m%uqL mdi,a w;rg tlaùu wxYh iy oka; Y,Hd.drh yd isg md .ukska meñKsh yels ÿr
iy tu mdi,a w;r bÈßfhkau isõuy,a fmdÿ myiqlï f.dvke.s,a, m%udKhl úÿy, msysgd we;s neúka
isàu wruqKq lr.ksñka úNd. wdrCIl fiajd úÿy, i;= fN!;sl
fomd¾;fïka;=jg wh;a merKs
f.dvke.s,a,la kùlrKh lr isiqka
172 la yd 07 fokl=f.ka hq;a .=re
38 ud¾;= 2022 rKúrejd
l¿;r" mdkÿr" rd.u" .ïmy m%foaY
we;=¿j fld<U fldgqj olajd ÿïßh
fiajd ls%hd;aul wfkl=;a m%foaYhkays
isg orejkag wdpd¾h uKav, iy
wOHhk ld¾h uKav, idudðlhkag
mdi, fj; myiqfjka meñKSug
yelshdj we;'
Èfkka Èk ÈhqKqfjñka Y%S ,xldfõ
myiqlïj,ska iy wOHdmkfhka
by<u ;,fha jecfUk wdrCIl
fiajd úÿy, ^fld<U& hgf;a ;s%úO
yuqod" fmd,sia idudðlhskaf.a
iy úoHd, wdpd¾h uKav,
idudðlhkaf.a orejka bf.kqu ,nhs'
;jo" ta ta lafIa;%hkays ksmqK m%ùk
weÿre uvq,a,lf.a ksis uÕfmkaùu
u; .Ks;" úoHd" ;dlaIK fukau
ix.S;" kegqï" Ñ;% wd§ fi!kao¾h
lafIa;%fha iqúfYaIS olaI;d oelaùug
isiq orejkag wjia:dj Wodù ;sfí'
ta wkqj l,dm" m<d;a" iuia; ,xld
uÜgñka fi!kao¾h lafIa;%fha
fukau lS%vd lafIa;%fhao olaI;d
fmkaùug fld<U wdrCIl fiajd
úoHd,fha isiq ore oeßhka iu;aù
we;' úfYaIfhka msysKqï lafIa;%fhka
wka;¾cd;sl ch.%yK w;alr.ekSug
orejka iu;aj we;s w;r cjk yd
msáh" l%Svd" ls%lÜ" w;amkaÿ" mdmkaÿ fukau lrdf;a" ðïkdiaála" fÜn,a fgksia jeks lS%vdj,skao iqúfYaIs ch.%yK
mdi,g w;alr §ug rKúre ÿjd orejka iu;aù ;sfí' tfukau" ;s%úO yuqod iy fmd,Sisfha m%ùK mqyqKqlrejkaf.a fiajh
fkdu|j ,eîu ksid wkd.;fha l%Svd fCIa;%fha cd;Hka;r ch.%yK ysñlr .ekSug yelsjkq we;ehs wfmaCId flf¾'
j¾;udkh jkúg wOHdmk iy l%Svd wxYhkays iqúfYaI ch.%yK ysñlrf.k we;s wdrCIl fiajd úÿy, ^fld<U&
ia:dmkh lsÍug uq,ajQ iy wog;a ta i|yd lemjk wm ieuf.a m%d¾:kh jkafka wOHdmkh fiau Ôú;ho iu;ajqKq
ish,a,gu fmr ;u uõìu fmrgq lr.;a pß;j;a" wdo¾Yj;a" ks¾udKYS,S W;=ï jQ ore le,la ìyslsÍu ;=<ska ,xldfõ
úYsIag;u mdi, jkq oelSuh' tu me;=u ;jÿrg;a u,aM, .ekaùu i|yd hqoaO yuqod idudcsl idudcsldjka jk Tn
ieuf.a ÿjd orejka ygo wjia:dj we;'
S[¥pŠþ»K Y±v»Nnx r£gv£z£{
h qoaO yuqodfjys idudkH fin<" ,dkaia fldam%,a iy fldam%,a ks,fha whj¨kaf.a WmfoaYl yelshdj j¾Okh lrñka
yuqod Ôú;fha wkd.; wNsjDoaêh Wfoid jD;a;Sh ksmqK;ajh by< uÜgulg f.k tau yd fiiqks, m%.ukh i|yd
jQ —b.ekaùfï l%ufõoh mdGud,dj - wxl 55˜ miq.sh ud¾;= 02 jk Èk wïmdr igka mqyqKq mdif,a§ meje;aúK' tu
mdGud,dj i|yd hqoaO yuqodfõ ish¨ frðfïka;=j,g wh;a ks;H$iafõÉPd tall fj;ska isiq isiqúhka 244 fokl=
iyNd.S jQy' tys wdrïNl foaYkh mqyqKq mdif,ys fiakdúOdhl ì%f.aäh¾ fÊtïwd¾tkafla chudkak wd¾ví,sõmS
úiska isÿlrkq ,eîh'
rKúrejd ud¾;= 2022 39
tl .ul ñ;=rka y;r fofkla ta wkqj wksla ñ;=rka ;sfokd fuu yeuodu bßodg f.aÜgqj <Õg ù
lmq mq¿ka tl;= lrñka úlsKSfï ñ;=rdf.ka ;ukag isÿjQ w,dNh ux mdr n,df.k bkakjd'''
jHdmdrhla wdrïN l<y' Tjqka fuu b,a¨fõh' hQßhd ljfrlg yd,a fmd,a oudf.k
lmq mq¿ka .nvd ldurhl .nvdlr ;d;a;d uÕ t;ehs ysf;kjd'''
;snQ w;r" tu mq¿kaj, weg" óhka bkamiqj fuu ñ;=rd wms n,df.k bo,du neßu ;ek f.g .syska'''
lk ksid n<f,la f.kdfõh' y;rfokdgu fï n<,d wh;a neúka ux uf.a we| Wvg jefgkjd'''
tu n<,dg Tjqka fl;rï wdorh lsisu w,dNhla fkdfok njg mejiQ f.g weú;a ug fydfrka mqreÿ f,i uy yçka
l<do lsjfyd;a" Wf.a YÍrfha ll=,a w;r" wksla ñ;=rka ;sfokdg fldamù ;d;a; yskdfjkq wefykjd'''
y;r ñ;=rka y;rfokd fnodf.k nek jÈk ,§' bkamiqj fï m%Yakh lsß whshf.a lfâ <ÕÈ fikiqrdog
r;a;rkska idok ,o rka .s.sß úi|d .ekSug <Õu fmd,Sish fj;o ux .syska nia tflka nyskjd'''
nekafoah' Èkla n<,d ófhla we,a,Su .sfhah' tys isá rd,ydñ,dgo fï fldKafv .eghla ne|ka f,akaiqj f.k lfrka
i|yd .nvd lduf¾ mq¿ka f.dakshla i;rfokdf.a f.darkdvqj iu;hlg ;d;a; bkak nj okakjd'''
Wäka mekSug f.dia ll=,la ;=jd, m;a fldg ms<s;=re §ug fkdyels jQ t;k yeu uqyqKlu ;d;a;f.a uqyqKqjr
lr.;af;ah' bkamiq W! fkdkaä neúka fuu wdrjq, úi|d .ekSug ;sfhaoehs úuis,sj n,kjd'''
.iñka weúÈkakg úh' fuh ÿgq fmd,Sisfhao iyh we;sj wêlrKfha fld;k yß b| weú;a WU oekao wdfj hehs
ñ;=rka Wf.a ll=,g fnfy;a msysg me;Sh' wêlrKfha§ lreKq wyk;=re ux t;k bkakjd'''
wdf,amlr È. frÈ máhlska fjÆy' úuiQ úksYaphldr;=ud fufia ;Skaÿ lfâ .dúka Wvg f.dvfj,d ndmamf.
bkamiqj fuu frÈ máh nqre,a ÿkafkah' —;=jd, jQ ll=,g j.lSu ,s| <Õska ux f.or ÿjkjd'''
ù ìu Èf.a wefokakg jQ w;r" ta mejßh fkdyelsh' tu ll=, lmq fjko jf. ux tlal l;d nia fkdflrej;a
ms<sn| wjfndaOhla ke;s n<,d ,sm mq¿ka ;snQ .nvd ldurhg f.k hk ;d;a;f. wä ioafo wefykjd'''
<Õ jdäù isák úg frÈ máhg .sks ,oafoa wks;a ll=,a ;=k úisks' tu uy f.or ,Kq wefoa nxlf= õ li= aisfha
weú,sKs' fuhska l,n,hg m;ajQ ksid wks;a ll=,a ;=k whs;slrejka ljqrej;a fkdue;s nj fmakjd'''
n<,d" lmq mq¿ka .nvd ldurhg úiska ;=jd, ,o ll=,g jkaÈ f.úh ls;=,a rd álla î jkakula lshdf.k
Èj .sfhah' túg .nvd ldurfha ;snQ hq;=h˜ hk ms<s;=r Widúh ;SrKh ;d;a; tk ioafo wefykjd'''
mq¿ka .sks.;a w;r" n<,d uú;hg úh' i| t<sfh uhsfhdlal m÷r <Õ Woe,af,ka
m;aù ÿjkakg mgka .;af;ah' ;K m÷re wksk yeá fmakjd'''
fuh ÿgq ñ;=rka úiska n<,d w,a,d fi$43881 fldam%,a iurfldaka tiatïtia" mxif,a j;m= qrd ;d;a;d jev lrmq
.;ay' tys§" wk;=rg Ndckh jQ 1 jk .euqKq fyajd n,ldh' lU= qre fj; ux fomsh k.kjd'''
ll=, tla ñ;=rl=g wh;a ù ;sìK' mqrx foflgqï fldgk lvdvqj .eg .yk
yeu;eku ;d;a;d bkakjd'''
40 ud¾;= 2022 ?g tl tlaflkd f.g weú;a jdäù
nq,;a jÜáh <Õg .kakjd'''
;d;a;d ñh .syska jir myl=;a fj,d
Tjqka h<s h<s u;la lrkjd'''
yduqÿrefjda weú;a Ôúf;a wksh;hs
lshd nK foaYkd lrkjd'''
ta;a fï msßia ueo miÕ msysgqjd je|
;d;a;;a fyd¢ka nK wykjd'''
fidfydk Wv msmqKq j;=iqoao u,a fmdl=rej,
;d;a;f. iqj| ug oefkkjd'''
uf.a fmdä tjqka <Õ Wkaf. ¥mq;k= a <Õ
;d;a;d yeuodu bkakjd'''
fi$845898 ierhka fyÜáwdrÉÑ iS
^Wmgd .ekSuls&
rKúrejd
r±c£~lŠY£yY {¥h~fƒpŠ ÷~YŠ
543 jk mdn, n,fiakdêm;s f.a
wëCIKfhka tu n,m%foaYfha Ôj;ajk
.eìKs uõjreka 20 fokl= i|yd 7 jk
úchndyq mdn, frðfïka;=fõ ks,OdÍka
iy fiiq ks,hskaf.a odhl;ajfhka remsh,a
13"000'00 la muK jákd fmdaIK u¿" <ore
NdKav" ikSmdrCIl NdKav iy wfkl=;a
w;HdjYH øjH fnod§fï jevigykla
miq.sh fmnrjdß 11 jk Èk ukakdru
ixialD;sl Yd,dfõ§ isÿflßK' 54 jk
mdn, fiakdxldêm;s f.a Wmfoia mßÈ isÿl<
fuu jevigyfka§ ukakdru fi!LH ffjoH
ks,OdÍ tia'tka' ys,ß mSßia we;=¿ ld¾h uKav,h úiska ffjoH idhkhlao meje;ajQy'
tu jevigykg iuÕdój tÈku 11 jk YS% ,xld ld,;=jlal= yuqodfõ wKfok ks,OdÍf.a wëCIKfhka tallfha
fin¿kaf.a Y%uodhl;ajfhka bÈl< kj ksjila fi,ajß m%foaYfha mÈxÑ wvq wdodhï,dNS mjq,la jk B'tï'fla' nxvdr
uy;aud fj; Ndr§fï W;aijhlao ;f,hsukakdrï fi,ajß m%foaYfha§ mj;ajk ,§' fuu jevigyka i|yd m%Odk
wdrdê; wuq;a;d f,i 54 jk mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a hQã úfÊfialr wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS
wd¾iSãtia mStiaiS iyNd.S jQ w;r" 543 jk mdn, n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ îwhs wiai,wdrÉÑ hQtiamS mStiaiS" 11 jk
YS% ,xld ld,;=jlal= yuqodfõ iy 7 jk úchndyq mdn, frðfïka;=fõ wKfok ks,OdÍjre fukau rdcH ks,OdÍka
msßilao iyNd.S jQy'
»l£ylªy¥ ~pŠp‹»Nnp l£YŠ} j ÕrŠ»z£Šv£»N ~v£yKux
ix{d mqyqKq mdi, u.ska oekg mj;ajk mdGud,djkays wkd.; hqoaO yuqodfõ wNsfhda. iy wjYH;d imqrd,Su
úIh ud,dj iudf,dapkh lrñka —Y%S ,xld hqoaO yuqod fjkqfjka f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKfha
bÈß Wmdh ud¾.sl ie,eiau 2020 - 2025˜ g wkql+,j jD;a;slhska jYfhka M,odhS f,i fiajfha fhoùu i|yd
cd;sl jD;a;sh mqyqKq iqÿiq;d miajk uÜgñka hq;a ks,OdÍ iy fiiq ks,hska wkqhqla; lsÍfï§ Tjqkaf.a
f;dr;=re ikaksfõok ;dlaI K ämaf,daudjla ;D;Shsl yd f;dr;=re yd ikaksfõok l=i,;d j¾Okh lsÍu i|yd
jD;a;sh wOHdmk fldñIka iNdj iuÕ iyfhda.s;djfhka fuu ämaf,daud mdGud,dj y÷kajdfok ,§' udi yhlska
y÷kajd§u isÿlrk ,§' hqoaO yuqod mqyqKq wKil iy hq;a mdGud,d ld,iSudj ;=< ;dlaI‚l fukau fiajd
hqoaO yuqod mqyqKq wOHlaI uKav,fha mq¾K wkque;sh u; kshqla;sh ;=<§ jeo.;a jk úIhka ms<sn|jo mq¿,a oekqula
wdrïN lrk ,o tu m%:u f;dr;=re ikaksfõok ;dlaI K fuu mdGud,dj yeoEÍu ;=<ska ,ndfokq ,efí'
ämaf,daud mdGud,dfõ iudrïNh 2022 fmnrjdß ui 07
jk Èk ix{d mqyqKq mdif,a§ mj;ajk ,È' mdGud,d YsIHhskaf.a m%fhdackh i|yd bf.kqï
l<ukdlrK moaO;sh Èh;a lsÍuo fuu iudrïNl
fuu wjia:djg ix{d mqyqKq mdif,a fiakdúOdhl l¾k,a W;aijfhaÈ isÿ jQ w;r" tu l<ukdlrK moaO;sh ;=<
îã m%kdkaÿ hQtiamS mStiaiS f.a wdrdOkfhka Y%S ,xld úoaHq;a mqia;ld,hla" mdGud,d l<ukdlrK moaO;shla"
ix{d n,ldêm;s iy Y%S ,xld hqoaO yuqodfõ m%Odk ix{d we.hSï l<ukdlrK moaO;shla" ud¾..; úNd. iy
ks,OdÍ fïc¾ fckrd,a mStafÊ mSßia tkaãhQ iyNd.S jQ mqyqKq Èk o¾Ykhlska iukaú; fõ'
w;r" tys m%Odk wdrdê; wuq;a;d jYfhka ;D;Shsl yd
jD;a;sh wOHdmk fldñIka iNdfõ iNdm;s bxðfkare ;jo" fuu iudrïNl Wf<,g iu.dój ;reK ix{d
Wfoaks úl%uisxy uy;d tlaúh' ks,OdÍka i|yd jk jHjydßl kQ;k f;dr;=re iy
ikaksfõok ;dlaIKh ms<sno Wiia iy;sl m;% mdGud,d
wxl 18 wdrïN lsÍuo fuÈk fuu mqyqKq mdif,a§ isÿúh'
rKúrejd ud¾;= 2022 41
Wmka foYa fha tla hS Ndjh Ru‹vpŠ [vpY r‹x~fƒpŠ
fukua ifa fjÍ;ja h
irq CI;s lÍs u mKs is wdrïNl wKfok k,s Odß 09 jk hoq Oa yuoq dêm;s
lis ÿs foYa hS fyda úfoYa hS ¨;ks ka l¾k,a ¨;ks ka fckrd,a
n,mEulg hg;a fkdù
Ôú; mß;Hd.fhka tïitS *a wfífldka a Bã àwhs ùr;x= . ùtiùa
lgh;q = lrk rKúrejd ^1959'07'05 - 1965'10'01&
rdcH mßmd,k jHyq ho
tjeks lu= k fyda
n,fõ.hla boßs fha ii,
jkq fkd§ /l.ekuS
mKs is f,hks "a l÷f<ka
iy oyÈfhka wem ù
lem ù lhs% dlÍs u ihs
j.luS lr .kfa kha '
uõìfï ifa fjÍNdjh"
fN!ñl wLKva ;dj
i/q luS mKs is oús
yñs fhka lgh;q =
lÍs fï cd;ls wdrCIl
lhs% dj,hs g iuS d
fkdù" foYa fha nyúq O
ixj¾Okh mKs is lem
ù lhs% d lÍs fï j.lfS uka
o ikka oOa jQ yuoq dfõ
j.luS iy h;q l= u
m<s ns | iúq fYIa S kos ikq la
f,i YS% ,xld hoq Oa
yuoq djg wh;a YS% ,xld
hoq Oa yuoq d mfq rd.a dó
n,ldh ye¢kúa h yelhs '
—Y%uh cd;shl Ôjhhs˜ hk f;audj Y%S ,xld b;sydifha mek ke.=Kq uQ,ia:dkh f,i merKs ;=rÕ ;rÕ
mdol lr .ksñka werfUk úYd,;u jev j¾ck /,a, f,i msáfhka ia:dkhla ;djld,slj
Y%S ,xld hqoaO yuqod mqfrda.dó m%lg —59 j¾ckh˜ yuqfõ rdcH fjka flreKq w;r" uq,skau rg mqrd
n,ldfha b;sydih ;=< ud;D fiajd iy ffoksl wjYH;d fkdì£ ia:dk kjhl§ fin¿ka 14000 la
N=ñfha iqrCIs;Ndjh msKsi l< mj;ajd .ekSu msKsi msysgqjk ,o fiajh msKsi mqfrda.dó n,ldhg
wr.,j,§ m%dKodkh yd ldhodkh mqfrda.dó n,ldfha m<uq wKfok tlaùu iqúfYaIS isÿùuls' tod isg
ÿka fin< Ôú; fukau fï rfÜ ks,Odßhd jkafka tjlg fld<T fuod olajd ks;H yd iafõÉcd
ixj¾Okh Wfoid fmdf,djg tla wdkkao úoH,fha Wm úÿy,am;s wKfok ks,OdÍka 30 fokl= fï
jQ idrj;a oyosh l|o lsisod ñ< l< OQrh orñka isá ¨;skka l¾k,a jk f;la wKfok ,o fuh n,ld
fkdyelsh' 1959 § rg mqrd ke.=Kq tïiSt*a wfífldaka ks,Odßh' fïc¾ b;sydifha iqúfYaIS i,l=Kla jkqfha
úfrdaO;djhka iy j¾ckhka yuqfõ OQrfha isá t;=uka meje;s cd;sl mqfrda.dó n,ldfha 6 jk wKfok
rdcHfha m%cd;dka;%sl rduqj ;=< wjYH;djh idlaId;a lr,Su msKsi ks,OdÍ jYfhka lghq;= l< tjlg
ck;djf.a ffoksl wjYH;djhka msysgqjkq ,enQ kj n,ldfha wKfok ¨;skka l¾k,a àwhs ùr;=x. YS% ,xld
iqrCIs; lrñka rg ;=< l%shdldÍ ks,OdÍ OQrhg m;alr ¨;skka hqoaO yuqodfõ 09 jk hqoaO yuqodêm;s
wjYH;djhka iy w;HdjYH fiajd l¾k,a jrfhla f,i ks, Wiia f,i m;aùu fõ'
wLKavj mj;ajdf.k hdu msKsi lsÍug tjl hqoaO yuqodêm;sjrhd
Y%S ,xld hqo yuqod mqfrda.dñ n<ldh jq ì%f.aäh¾ tatï uq;=l=ure úiska iuia;hla f,i ,xldj mqrd mej;s
msysgqjkakg fhÈks' lghq;= lf<ah' kj n<weKsfha j¾ck /,a, fya;=fjka wvd, ù ;snQ
42 ud¾;= 2022 rKúrejd
ck Ôú;h h<s ia:dms; lsÍug wjYH we;=¿ ue;s weu;sjrekaf.a o fkduo fufia fhojQ Ng msßia w;r wïmdr"
fiajd yd iemhqï úêu;a lsÍfï m%Yxidjg ,la jQ nj b;sydifha ysÕ=rdk iy lka;f,a Wla l¾udka;h
CIKsl úysÿï l%shdj,shl wjYH;dj i|yka fõ' wdY%s; l%shdldrïj, ksr;j furg
fjkqfjka lrkq ,enQ fuu n|jd iSks l¾udka;h Yla;su;a lsÍu msKsi
.ekSu i|yd tjlg rg mqrd ke.=kq rcfha wd¾Ólh fkdfid,ajd oelajQ w;súYsIag odhl;ajh b;d
m%;spdrh weoysh fkdyels ;rï ;nd.ekSug fukau fiajd iemhqï rij;a u;l igykla f,i ú.%y
úYd, tlla jQ nj i|yka l< hq;=h' l%shdj,sh wLKavj mj;ajd lrkq ,nk m<uq wKfok ks,OdÍ
oskm;d je, fkdleã mqfrda.dó .ekSugo oreKq n,mEulska f;drj l¾k,a tïiSt*a wfífldaka mjid
n,ldh iuÕ w;aje,a ne|.ekSug j¾ckhg uqyqK§ug rchg Yla;sh we;af;a" th mqfrda.dó n,ldh tjlg
meñKs msßia md,kh lsÍu msKsi iemhSug mqfrda.dó jQ n,ldh bgqlrk ,o jeo.;au iy úYd,;u
fjku fmd,sia n<weKs fhdojkakg j¾ckfhka miqj rdcH ;ka;%fha ld¾hNdrh f,ih'
jQ njg b;sydih idCIs orkafkah' ta úúO l%shdldrlï iqrCIs; lsrSu
muKla fkdj rg ;=< ck Ôú;h iy läkñka lsrSu msKsi osjhsfka 2018 jif¾§ YS% ,xld hqoaO yuqodj
wvd, lrñka o" rdcH wdh;k wl%Sh úúO jQ m%foaYhkag fukau úúO ;=< ls%hd;aul jQ ixia:d h:dfhda.H
lrñka o m%cd;ka;%jd§j ìysjQ rchla l%shdldrlïj,g wkqhqla; l< nj m%udKlrKh hgf;a frðfïka;=
wia:djr lsÍfï wruqKska l%shd;aul jQ lshefõ' fmdf,dkakrej" .,a,E,a, uOHia:dkh hgm;a lr 2 jk
fuu jHikh yuqfõ" m%cd;dka;%slj m%foaYfha lE,E t<s lsÍu msKsi n<weKsh kej;;a 1 jk n<weKshg
ìysjQ rchla wdrCId lsÍfï§ hqoaO fukau lgqkdhl .=jka f;dgqfmd< taldnoaO lrjk ,§'
yuqodfõ ld¾hNdrh" j.lSu yd kùlrKh lsßfï lghq;= i|yd Ng
Wodr wfmaCIdjka o iksgqyka msßia fhdojd we;s w;r" .f,afj, uyd ta wkqj YS% ,xld hqo yuqod
lrñka tjlg jir 10 la ;rï jQ ud¾.h w¿;ajeähd lghq;= i|yd;a mqfrda.dó n,ldfha kj wKfok
,dnd, Y%S ,xld hqo yuqodj lS¾;su;a Ngmsßia fhdojd we;s nj i|yka ks,OdÍ jYfhka l¾k,a ãt,aãã
lsÍfuys,d m<uq yd úYsIag wdo¾Yh fõ' jev j¾ckfhka bkslaì;j chiqßh 2020'09'05 Èk rdcldÍ
mqfrda.dó n,ldh fj;ska bgqlr we;s mqfrda.dó n,ldh n<weKs mylg Ndr.kakd ,§' tu jljdkqj ;=<
nj i|yka l< hq;=h' fn§hdu o fuu n,ld b;sydifha kej;;a j;auka wdrCIl udKav,sl
iqúfYaIS ixêia:dkhls' jvd;a m%OdkS yd hqoaO yuqodêm;s fckrd,a
fuf,i m%Odk lghq;a; jYfhka l%shdYS,S uqyqKqjrla iy M,odhl;ajh Yfõkaø is,ajd ví,sõví,sõù
foaYSh wd¾Ólh yd ne|s meje;s jrdfha wfmaCIdfjka isÿflrekq tu wd¾ví,sõmS wd¾tiamS ùtiaù hQtiamS
Èjd rd;%S fiajh i|yd lem ù l%shdl< n<weKs fn§fï§ tu n<weKsj, tkaãiS mStiaiS tï*s,a f.a ixl,amhla
mqfrda.dó n,ldh" rfgys wmkhk wKfokakka f,i fïc¾jreka u; 2021 fmnrjdrs ui 11 jk
wd¾Ólfha Yla;sh jQ f;a yd rn¾ miafokl= m;a lrkakg fhosks' tys§ osk isg YS% ,xld rhs*,a n,ldh
keõ.; lsÍfï l%shdj,sh idudkH m<uq n<weKsh uqr n<weKsh f,i;a" iy YS% ,xld hqo yuqod mqfrda.dó
mßos mj;ajdf.k hdu Wfoid ,nd§ fojekak ßhÿre n<weKsh f,i;a n,ldh fjkqfjka iïnkaëlrK
we;s odhl;ajh úfYaIfhka w.h l< kï flreKq w;r" fiiq n<weKs ld¾hd,hla iys;j 1 iy 2 jYfhka
hq;=h' ta wjia:dfõ§ Èjd /h fkdl;d fmdÿ rdcldÍ i|yd fhdod .eksK' n<weKs y;rlg fnod fjkalsßu
jevuqrj,g fn§ idudkH jrdh tu wjia:dfõ§ osh;,dj iafõÉPd i|yd hqyuq fj;ska wjeis Wmfoia yd
lïlrejka fuka ksIaldYk lghq;= mqyqKq l|jqf¾ mqyqKqj ,enQ ks,OdÍka wkque;sh ,enqKs'
úêu;aj mj;ajdf.k hdu i|yd yegla w;ßka ;sylau tallhg fhduq
mqfrda.dó n,ldh l< fiajh tjlg lsÍu úfYaI isÿùula f,i i|yka ta wkqj YS% ,xld hqo yuqod
rcfha isá by< ks,OdÍkaf.a muKla l< yelsh' mqfrda.dó n,ldfha wKfok ks,OdÍ
fkdj Y%S ,xldfõ w.%dud;Hjrhd jYfhka rdcldÍ bgql< l¾k,a
ud¾;= 2022 whsãã m%kdkaÿ YS%,xrn$YS%,hqmqn
rKúrejd iïnkaëlrK ks,OdÍ jYfhka
m;al< w;r" 1 jk YS% ,xld hqo
yuqod mqfrda.dó n,ldh 612 jk
n,fiakd uQ,ia:dkh hgf;a msá.,
mdr - me,j;a; ,smskfha ia:dk.;
lr we;s 2 jk YS% ,xld hqo yuqod
mqfrda.dó n,ldh kj ;s%úO yuqod
uQ,ia:dk bÈlsÍï mßY%hg wkqhqla;j
boslsÍï lghq;= i|yd Y%u odhl;ajh
imhñka isáhs' kj;ufhka wdrïN
lrk ,o YS%,xrn yd YS%,hqmqn
iïnkaëlrK uOHia:dkh 2022
fmnrjdß 11 jk Èk m<uq ixj;airh
wNsudkfhka iurk ,§'
bÈßm;a lsÍu(
hqoaO yuqod mqfrda.dó n,ldh'
43
~¹a£yxY llª
mqkre;a:dmk wOHCI ì%f.aäh¾ tiaiS talkdhl wd¾tiamS ish OQrfha rdcldÍ Ndr.ekSfuka miq mqkre;a:dmk wOHCI
uKav,h hgf;a md,kh jk wNsuxi, 2 iqjiyk ksfla;kfhys iy iDcqldrl yd wxÕdfoaYl úl,dx. ld¾ñld.drh
—iekiqu˜ .d,af,ys miq.sh fmnrjdß 23 jk Èk ixpdrhl ksr; úh'
tys ksIamok ls%hdj,sh ms<sn| ksÍCIKh l< fyf;u wNsuxi, 2 iqjiyk ksf;alkfhys fkajdislj m%;sldr .kq
,nk rKCIs;hskaf.a iqjÿla úuiSugo wu;l fkdlf<ah' fuu wjia:dj i|yd wNsuxi, 2 iqjiyk ksfla;kfhys iy
iDcqldrl yd wxÕdfoaYl úl,dx. ld¾ñld.drfhys fiakdúOdhljre we;=¿ ks,OdÍka /ilao iyNd.S jQy'
´ùxf yjýy¥ ~ýx
fldúâ jix.; ;;ajh fya;=fjka isú,a jeishka uqyqK fok ÿIalr;d uÕyrjd .ekSu i|yd .,alkao m%foaYfha Ôj;ajk
wvqwdodhï,dNS mjq,a fj; úh<s i,dl iy w;HdjYH øjH f;d.hla miq.sh ckjdß 26 jk Èk fnodyeßKs' wdrCIl
fiakd ^kef.kysr& wd{dm;s fïc¾ fckrd,a mStït,a pkaøisß ví,sõví,sõù wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ iy 23 jk
mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a flatatkatka fldiaj;a; wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ f.a uÕfmkaùu u; fuu
jevigyk ls%hd;aul lrk ,§' 233 jk mdn, n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ wd¾ví,sõfla fyajf.a wd¾ví,sõmS wd¾tiamS f.a
wëCIKh u; 9 jk YS% ,xld ld,;=jlal= yuqodfõ Ngmsßia fï i|yd iyh jQy'
t¥HñpŠfpŠ r§ƒ§j§ ly[£{z‹xYŠ rKúrejd
l,auqfKa m%foaYfha mdi,a isiqkaf.a l%Svd l=i,;d jeäÈhqKq
lsÍfï wruq‚ka tu m%foaYfha mdi,a isiqka 20 lf.a
iyNd.S;ajfhka miq.sh ckjdß 29 jk Èk neâñkagka
mqyqKq ;rÕdj,shla mj;ajk ,§'
fuu ;rÕdj,sh 241 jk mdn, n,fiakdêm;s
ì%f.aäh¾ tatïiS wfífldaka wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS
f.a uÕfmkaùu iy wëlaIKh hgf;a 241 jk mdn,
n,fiakdfõ isú,a iïnkaëlrK ks,OdÍ ¨;skka l¾k,a
hQùiS mqIamisß úiska fufyhjk ,§'
44 ud¾;= 2022
r‹~« R£ƒ£y r£M~zŠ »tn£»nñpŠ
22 jk mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a ví,sõîví,sõtïwd¾tiamS w¨úydf¾ wd¾ví,sõmS wd¾tiamS f.a Wmfoia
mßÈ ;%sl=Kdu,h Èia;%slalfha fj,a.ïfjfyr m%foaYfha wirK mjq,a i|yd tu fiakdxlfha Ngmsßia úiska msiQ wdydr
md¾i,a 200 la fnod§u miq.sh fmnrjdß 04 jk Èk isÿlrkq ,enQy'
Y£tp‹Y {[£{f Rlƒ‹l
ji úfika f;dr wdydr ksIamdokh lsÍu ;=<ska fi!LH
iïmkak cd;shla ìyslsÍu iy mßir ys;ldó ;sridr
f.dú;ek m%p,s; lsÍfï wruqKska hqoaO yuqodêm;s f.a
Wmfoia mßÈ 10 ^fiõ& bxðfkare fiajd frðfïka;=fõ
Ngmsßia úiska ksIamdokh lrk ,o ldnksl fmdfydr
lsf,da.%Eï 4000 l f;d.hla iSudiys; ^,la fmdfydr&
,xld fmdfydr iud.u fj; Ndr§u bl=;a ud¾;= 03
jk Èk isÿflßK' iSudiys; ,xld fmdfydr iud.fï
iQßhjej m%dfoaYSh fmdfydr .nvdfõ§ isÿlrk ,o fuu
fmdfydr ,nd§fï wjia:djg 10 ^fiõ& bxðfkare fiajd
frðfïka;=fõ wKfok ks,OdÍ fïc¾ wd¾mSta frdayK
hQtiamS t,atiaiS iyNd.S úh'
~¹a£yxY ~fƒpŠ
24 jk mdn, fiakdxldêm;s ì%f.aäh¾ tiaî
wuqKq.u wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ ish OQrfha
jev Ndr.ekSfuka wk;=rej 241 jk mdn, n,fiakd
uQ,ia:dkfha iy 11 Y%S ,xld cd;sl wdrlaIl
n<uq¿fjys ixpdrhl ksr; úh'
241 jk n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ tatïiS wfífldaka
wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS úiska ms<s.ekSfuka
wk;=rej tu n,fiakd uQ,ia:dkh fj; meñ‚
fiakdxldêm;s n,fiakd uQ,ia:dk ld¾hd,h
bÈßmsg me<hla frdamKh lsÍugo tlaúh' tys§
fiakdxldêm;s 11 jk Y%S ,xld cd;sl wdrlaIl
n<uq¿fõo ixpdrh lrk ,§'
rKúrejd ud¾;= 2022 45
»zŠ npŠµ»K {¥h~fƒpYŠ
542 jk mdn, n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ ví,sõtiaù
m%kdkaÿ hQtiamS whsÔ f.a wëCIKfhka 15 ^fiõ&
.euqKq fyajd n<weKsfha ixúOdkfhka tu m%foaYfha
reêrh wjYH frda.Skaf.a m%fhdackh i|yd f,a
oka§fï jevigykla miq.sh fmnrjdß 24 jk Èk
uqrexlka uQ,sl frdayf,a 1 jk jdÜgqfõ§ isÿflßK'
fuu wjia:dj i|yd 54 jk mdn, fiakdxlfha
rdcldÍ kshq;= ks,OdÍka yd fiiqks,hska 48 fokl=
iyNd.S jQy'
R¥~ŠYjŠj£Õ »tn£µ»K {¥h~fƒpYŠ
571 jk mdn, n,fiakdfõ Ngmsßia iy fldu¾I,a nexl=fõ ìâ finia;shka wOHdmk yd m¾fhaIK flakaøh iuÕ
w;aje,a ne|.ksñka ls,sfkdÉÑ n,m%foaYfha wvq wdodhï,dNS mjq,aj, mdi,a <uqka" jeäysá yd jfhdajDoaO isú,a ck;dj
150 fokl= fjkqfjka weialKaKdä fnod§fï jevgykla miq.sh ud¾;= 12 jk Èk ls,sfkdÉÑ myiqlï uOHia:dkfha§
meje;aúKs' fuu wjia:dj i|yd 57 jk mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a Ôwd¾wd¾mS chj¾Ok wd¾ví,sõmS wd¾tiamS
tkaãhQ" 571 jk mdn, n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ flaÔiStïtÉ .ï,;a wd¾tiamS hQtiaiS we;=¿ ks,OdÍka /ila iyNd.S jQy'
t…R¥j‹ t§nŠé r£gv£z£{YŠ
121 jk mdn, n,fiakdêm;s ì%f.aäh¾ ãhQtka fiarisxy wd¾ví,sõmS wd¾tiamS f.a wëCIKh hgf;a 6 jk ikakoaO nqoaê
n,ldfha wKfok ks,OdÍ f.a fufyhùfuka n<weKs nqoaê mdGud,djla miq.sh ud¾;= 09 jk isg ud¾;= 15 jk Èk
olajd mj;ajk ,§' fuys wjika foaYkh iy iy;slm;a msßkeóu 12 jk mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a wd¾taãmS
rKjl wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS tkaãiS f.a m%Odk;ajfhka isÿflßK'
46 ud¾;= 2022 rKúrejd
WzŠ»zŠ ly`£{z‹xYŠ
21 jk n<weKsh YS% ,xld isxy frðfïka;=fõ wKfok wdrdê; wuq;a;d f,i tla jQ 563 jk mdn, n,fiakdêm;s
ks,OdÍ ¨;skka l¾k,a tïmStiafla ks,au,af.dv l¾k,a taÔtiatï fmf¾rd wd¾ví,sõmS wd¾tiamS hQtiamS
wd¾ví,sõmS hQtiamS f.a wëlaIKh hgf;a 2022 j¾Ifha f.a iqr;ska ch.%dylhska fj; l=i,dk msßkeuQ w;r" tu
isxy frðfïka;= wka;¾ tall t,af,a ;rÕdj,sh miq.sh wjia:dj i|yd isxy frðfïka;= tallhkays ks,OdÍ yd
ud¾;= ui 05 iy 06 hk foosk ;=< ´uka; uyd úoHd,hSh fiiqks,hska /ilao tlajQy'
lS%vd msáfha§ W;al¾Ij;a whqrska meje;aúKs'
YS% ,xld isxy frðfïka;= t,af,a ixÑ;h fj;
tys§" ;rÕdj,sfha Y+r;djh 21 jk n<weKsh YS% ,xld kjl lS%vlhska f;dard.ekSfï wruqKska isxy
isxy frðfïka;= lKavdhu úiska iy wkq Y+r;djh 7 frðfïka;= wêm;s iy tys uOHia:dk fiakdúOdhl
jk n<weKsh YS% ,xld isxy frðfïka;= lKavdhu úiska f.a uÕfmkaùfuka fuu ;rÕdj,sh ixúOdkh flßK'
Èkd.kq ,enQy' wjika uy ;rÕh mej;s wjia:djg m%Odk
»[£ý cpl£{f Y£tp‹Y »r£»ƒ£y
65 jk mdn, fiakdxldêm;s f.a Wmfoia mßÈ 651
jk mdn, n,fiakdêm;s f.a mQ¾K uÕfmkaùu
hgf;a m%foaYjdiS f.dú ck;dj w;r" wLKavj
ldnksl fmdfydr fnodyeÍu i|yd ldnksl
fmdfydr lsf,da.%Eï 68"000 l f;d.hla iSudiys;
,xld fmdfydr iud.u fj; miq.sh ud¾;= 09
jk Èk Ndrfok ,§' fuu ldnksl fmdfydr
f;d.h 651 jk mdn, n,fiakdfõ rdcldÍ kshq;=
Ngmsßiaj, Y%uodhl;ajfhka ksIamdokh flßK'
S´Y‹úK ~Kt§ã ~~§pf r«c£YyñpŠ
mq;a;,u m%foaYfha lkafohdh YS% fu;a;drdu" uQ,
úydrdêm;s mQcH Èhfodr fu;a;dkkao iajdóka jykafiaf.a
b,a,Su mßÈ tys bÈlsÍï wvd<j ;snQ odk Yd,dj iy
.rd jeà ;snqKq bÈßmi neïu m%;sixialrKh lr§ug
iy j,a ìysj ;snQ úydr N+ñh t<sfmfy,s lr§ug 58
jk fiakdxlfha Ngmsßia l%shd l<y' hqoaO yuqodêm;sf.a
Wmfoia mßÈ 58 jk mdn, fiakdxldêm;s fïc¾ fckrd,a
tiawd¾î w¨úydf¾ wd¾ví,sõmS wd¾tiamS tkaãhQ mStiaiS
f.a uÕfmkaùu u; isÿl< tys bÈlsÍï W;=ï f.!;u
iïnqÿ iiqkg mQcd lsÍu 58 jk mdn, fiakdxldêm;sf.a
m%Odk;ajfhka miq.sh fmnrjdß 22 jk Èk isÿflßKs'
rKúrejd ud¾;= 2022 47
uhsla 32 yeúßÈ mshl= jQ w;r Tyqg fndfyda foaj,a
ms<sn|j lelal=ula ;snq‚' jdykh mojñka isák
úg Tyqf.a ys;g oefkkafka ;ud w;ska ñksil= hg
jQ njh' tksid jdykh k;r lr ;u ys; yod.ekSu
i|yd th mÍlaI d lf<a lsisu idOdrK fya;=jla
fkdue;sjh' fgdhs,Ü tl ma,Ia lsÍug fmr th ;=<g
l=rd l=yqUqjl= fyda jeà isà oehs iaÒrj oek.ekSu i|yd
iEfyk ld,hla ñvx.= lf,a Ôjudk lsisÿ i;ajhl=
urd oeófï j.lSug yiqùug we;s wleue;a; ksidh'
óg wu;rj Tyq ksjfia fodr cfk,a úÿ,s myka .Eia
l=l¾" wjka wdÈh ksis mßÈ jid fyda we;s oehs kej;
kej; mÍlaI d lf<a ;u fkdie,ls,su;a lu ksid ;u
mjq,g wk;=rla fõhehs is;ñks' Tyq jvd;a le,ô,a,g
,lajQfha ish myf,diauila úhe;s Èh‚h ms<snoj jk
w;r" tksidu ksjfia f.aÜgqj ksis wdldrj jid we;s
oehs kej; kej; mÍlaI d lrkakg úh' ;jo" Tyq
ish ÈhKsh jvdf.k fldkal%SÜ fmd<j u;ska .uka
fkdlf<a hï úÈylska weh tys jeà ñh hd yels hehs
is;ñ‚' uhsla fujeks yd fjk;a foa ms<sn|j lror
fjñka iy iqmßlaI dldÍ fjñka Èklg meh 4la muK
jeh lrkakg úh' wm fndfyda fokl=g hï hï foa
ms<sn|j úfYaI lelal=ula fyda ie,ls,a,la ;snqKo
uhsla f.a ie,ls,a, wka;.dóh' we;eï whf.a fï
wka;.dó nj widudkh fyda msiaiqjla hehs y÷kajhs'
by; fþofha i|yka lreKqj,ska wkdjrKh lr
we;af;a ,xld ufkdaúoHd wdh;kh ;u m%ldYhla u.ska
widudkH p¾hdjka ms<sn|j ú.%y lsÍugh' wm Ôj;a
jk iudcfha ñksiqkaf.a idudkH .;s mej;=ïj,g jvd
fjkia wdldrfha .;s mej;=ï iuyr wjia:dj,§ b;d
meyeÈ,sj fmkqK;a fuu idudkH yd widudkH w;r
fjki fndfyda wjia:dj,§ f;areï .ekSug wmyiqh'
tfiau" fujeks widudkH mqoa., ,laI K ÿgq mu‚ka
tu ;eke;a;d udkisl frda.hlska fmf,kafka
hehs f,an,a .eiSug blauka fkdúh hq;=h' hï hï
mqoa.,hskaf.a p¾hd mqreÿ yev.eiSï Tjqkaf.a idudkH
;;ajhla úh yelsh' tfia jqjo" È.ska È.gu isÿjk
mqoa., p¾hdjka Tyqf.a ke;akï wehf.a Ôjk meje;aug
fyda wkHhkaf.a meje;aug hï n,mEula isÿlrhs kï
th m%;sldr .; hq;= ;;ajhl mj;Shehs ks.ukh l<
yelsh'
;u fydr wUqjg úys¨jla l<d hehs l=ms; jQ kS;sh
l%shd;aul lrk wdh;khl we֕,d.;a mqoa.,fhla
fkdfïrE ;reKhka fofokl= /f.k f.dia urd oeóu
l,lg by;§ udOH ;=<ska m%pdrh úh' ;reKhkaf.a
is;=ï me;=ï yd ;reK jhfia l%shdjka ms<sn|j f;areï
.ekSug ;reKúh miql< fuu ;,;=kd mqoa.,hdg
fkdyels úh' rd;S% ld,fha ;u uj urd /f.k f.dia
we,lg oeóug ;rï idyisl jQ mq;%hdg f,a lsß lr
ÿka ;u ujf.a w.h isysjk úg Tyq úiska ish,a, bgq
lr yudrh' f*aianqla ksid Èú kid.kafkdao fj;s'
wfkl=;a ldrKd ksid ishÈú kid .kafkdao tugh'
f,dalfha jeämqru Èú kid.kakd rgj,a w;r ,xldjo
m%uqLia:dkhla .kS' Èúkid.ekSu w;ska wiQj oYlfha
uq¿ f,dalfhkau ,xldj fofjks jQfha yxf.aßhdjg
mu‚' tfiakï" ñksiqka fï;rï udkisl mSvkhkag
f.dÿre jkafka wehs '''
48 ud¾;= 2022 rKúrejd
fkdfmkKq o j¾;udk iudcfha
iÿs jk lhs% djka foi ne,fS ï§
fndfyda moq .a ,hka ;<= mj;ks
mvS dldÍ udkils
ija Ndjhka
wjfndOa lr .ekuS g
wirS e fkdfõ'
fuf,dj Wmka iEu ukqIHfhlau m%Odk udk 3 lska ¾¾ wdydr .eg¨
ks¾udKh ù we;' tkï ÔjúoHd;aul udkh (Biological ¾¾ kskao ms<sn| .eg¨
Dimension) ufkdaúoHd;aul udkh (Psychological ¾¾ úfõlh wvqlu
Dimension) wOHd;añl udkh (Spiritual Dimension) ¾¾ jHdhdu fkdlsÍu
hkqfjks' tfiakï fi!LH iïmkak kSfrda.S ñksil= hehs ¾¾ u;aøjH Ndú;h
ye¢kaúh yelafla fuu wxY ;=fkys ukd iunr;djfhka ¾¾ we;eï T!IO j¾. Ndú;h
hq;= whls' jeäÿr úia;r lrkafka kï wmf.a Ôj ¾¾ f,v frda.j,g f.dÿreùu
l%shdj,sh uki yd wOHd;añl ms<sfjf,ys fjkiaùï
wmf.a fi!LH ;;ajh msßySug fya;=fõ' ufkda úoHd;aul udkh (Psychological Dimension)
Ôj úoHd;aul udkh mqoa.,hdf.a udkisl ls%hdj,sh i|yd n,mdk fya;+ka
lsysmhla my; oelafõ'
wOHd;añl udkh ufkdaúoHd;aul udkh
¾¾ udkisl wd;;sh
¾¾ Ñ;a;fõ.S wiunr;djh
¾¾ iDK is;=ú,s" yeÕSï yd wdl,am
¾¾ flf,ia
¾¾ udkisl wms<sfj, yd wjm%udKh
ñksid wOHd;añl udkh (Spiritual Dimension)
fï wkqj fi!LH hkafkka woyia lrkafka wmf.a ldhsl my; oelafjk fya;+ka ñksidf.a wOHd;añl ls%hdj,sh
ksfrda.S;djh muKla fkdjk nj wmg meyeÈ,sj fmfka' i|yd n,mdkq we;'
tfiakï" ldhsl f,v frda. lsisjla fkdue;sjQ muKska
hfula fi!LH iïmkakhehs lsj fkdyel' f,dal fi!LH ¾¾ wd.u oyu
ixúOdkh (WHO) fmkajd§ we;s mßÈ fi!LH hkq ¾¾ úYajdih yd w;aoelSï
—ldhsl" udkisl" iudchSh yd wOHd;añl hymeje;auhs˜ ¾¾ wd;audjfndaOh
¾¾ ne£ï yd j.lSu
ñksiqka jYfhka wm wjfndaO lr.; hq;= i;Hh jkafka ¾¾ iudc idrO¾u
ldhsl f,v frda.j,g f.dÿre fkdù wmg fldmuK ¾¾ mjqf,a ix;Dma;sh
ld,hla isáh yels jqjo udkisl jYfhka lror mSvd
fkdue;sj iq¿ ld,hla fyda isáh fkdyels njhs' tfiakï fuf,dj Wmka iEu ukIq Hfhlua mO% dk
fuu wka ish,a,gu jvd udkisl fi!LH /l.ekSu b;d udk 3 lks a k¾s udKh ù we;' tkï
jeo.;a lreKls' ÔjúoHd;ua l udkh (Biological Dimension)
ufkdúa oHd;ua l udkh (Psychological
Ôj úoHd;aul udkh (Biological Dimension) Dimension) wOHd;ña l udkh (Spiritual
Dimension) hkfq jk's tfika ï fi!LH
ukqIHhdf.a ldhsl ls%hdj,sh fya;=fjka ldhsl fi!LH iïmkka kfS rd.a S ñkis l= hehs yeÈkúa h
ms<sn|j .eg¨ we;sùug my; i|yka fya;+ka n,mdkq yelfa la fuu wxY ;f= kys ukd
,efí' iunr;djfhka h;q = whl's
¾¾ cdk yd wdruh ;;ajhka
¾¾ jhig hdu
rKúrejd ud¾;= 2022 49
Today’s junior leaders are RESPONSIBILITIES OF
the future leaders of the JUNIOR LEADERS
Army who will hold great
responsibilities. The output their wellbeing without their retirement, the junior
gained by the junior leaders concerning about their leaders should educate the
and the responsibilities are own comfort or neglecting soldiers on the importance of
to be assumed in the years the basic needs of soldiers. higher or vocational training to
to come as middle level ensure their wellbeing after the
Senior commanders, will b. Obtaining the retirement.
exact reflect the training
and the guidance given to higher education will
them. Therefore, under
mentioned recommendations ensure the job security with d. Leadership qualities
are identified as the
responsibilities of junior a satisfactory salary and of junior leaders are the most
leaders in developing the good
image of the Army:
a. A leader needs to incentives in post military influential factors which sustain
know, understand and life. Therefore, junior the Army in hard situations
care of his men in order to leaders should seek for by minimising disasters.
understand their strength, higher education to gain Therefore, those qualities and
weaknesses, capabilities, the professional knowledge responsibilities entrusted to
interests and personal and to secure better job them must be improved in order
problems and support in opportunities after to ensure that men are properly
overcoming problems/ retirement. guided, maintained morale with
weaknesses. Therefore, junior job satisfaction and kept intact
leaders need to demonstrate c. In order to ensure with duty.
the financial stability
a sincere concern and should and the job security after e. Junior leaders should
take care of soldiers and
50 ud¾;= 2022 rKúrejd