มาตรการ MOE SAFETY CENTER โรงเรียนบ้านท่าเรือ

มาตรการ MOE SAFETY CENTER

สถานศึกษาปลอดภยั

โรงเรยี นบ้านทา่ เรอื

สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาภูเก็ต

ก

คำนำ

มาตรการ (MOE SAFETY CENTER) สถานศึกษาปลอดภัย โรงเรียนบ้านท่าเรือ สังกัดสานักงานเขต
พ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาภูเกต็ เล่มน้ีจัดทาข้ึนโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันและดูแลความปลอดภัยให้กับ
นักเรียนและบุคลากรทางการศึกษา ในการสร้างข้อตกลง แนวทางปฏิบัติในการยอมรับฟังความคิดเห็นที่
แตกต่างจากการแสดงออกด้านสิทธิและเสรีภาพของนักเรียน โดยการสร้างความเข้าใจในกลุ่มข้าราชการครู
และบุคลากรทางการศึกษา ท่ีมีหน้าท่ีหลักในการจัดการเรียนการสอนควบคู่กับการป้องกันและส่งเสริมให้
นักเรียนได้แสดงออกอย่างเสรีอยู่บนพื้นฐานความเหมาะสมตามคุณลักษณะของนักเรียน โดยยึดความ
ปลอดภัยของนักเรียนเป็นท่ีตั้ง ท้ังด้าน ร่างกายจิตใจ และสิทธิเสรีภาพทางสังคม ซึ่งจะทาให้ลดช่องว่าง
ระหว่างนักเรียนและบุคลากรทางการศึกษาที่มีความคิดเห็นท่ีขัดแย้ง และส่งผลสู่การจัดการเรียนการสอนได้
อย่างมีประสิทธภิ าพสงู สดุ

โรงเรียนบ้านท่าเรือ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า มาตรการ (MOE SAFETY CENTER) สถานศึกษาปลอดภัย
เล่มนี้ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา จะนาไปใช้เป็นแนวทางขับเคล่ือนสู่การปฏิบัติที่มีผลให้เด็ก
นกั เรยี นไดร้ ับการดูแล ช่วยเหลือ คมุ้ ครองและเยยี วยาไดอ้ ย่างเหมาะสมตามสถานการณ์รนุ แรงของปัญหา

คณะผู้จดั ทา
โรงเรียนบ้านท่าเรือ

ข

สารบัญ

คำนำ………………………………………………………………………………………………………………… หนา้
สำรบัญ……………………………………………………………………………………………………………… ก
หลกั กำรและเหตผุ ล.........................................……………………………………………………… ข
ยุทธศำสตรก์ ำรดำเนินกำร............................................................................................ 1
มาตรการที่ ๑ การป้องกัน..........................................................................…………....……… ๒
มาตรการที่ ๒ การเผชญิ เหตุและการแกป้ ัญหา................................................................... ๒
มาตรการที่ ๓ การเยียวยาและการบารุงขวัญ...................................................................... ๓
มาตรการที่ ๔ การรายงานเหตุ............................................................................................ ๔
สพฐ.วถิ ีใหม่ วถิ คี ุณภำพ .............................................................................................. ๕
๖

การบรหิ ารจดั การระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | ๑

มาตรการ MOE SAFETY CENTER สถานศึกษาปลอดภัย
โรงเรยี นบา้ นท่าเรือ

หลกั การและเหตุผล
ด้วยสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของบริบททางสังคมทาใหค้ นไทยในยุคปัจจุบันเกิดการต่ืนตัวและ สนใจ

การค้นหาข้อมูลข่าวสารเพ่ือพัฒนาตนเองและคนรอบข้าง ทุกคนมีสิทธิเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร ท่ีหลากหลายได้อยา่ ง
เสรีทาให้เกิดการพัฒนาตนเองเป็นแบบพลวัต สังคมถูกขับเคลื่อนผ่านการแสดงออก ด้านสิทธิเสรีภาพอย่างอิสระ
โดยเฉพาะเด็กหรือเยาวชนในวยั เรียนท่ีให้ความสาคัญในเรอ่ื งสิทธิและเสรีภาพของตนเอง นักเรียนมีความสนใจใน
การหาข้อมูลข่าวสารด้วยตนเอง ผ่านส่ือโซเชียสมีเดียท่ีหลากหลาย อีกทั้ง กล้าท่ีจะแสดงออกผ่านพฤติกรรมการ
สื่อสารออนไลน์ หรือรวมไปถึงการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ในกลุ่มวัย ของตนเอง เพ่ือให้ผู้ท่ีมีแนวคิดที่เห็นต่างได้
รับรู้ และแก้ไขในส่ิงท่ีเรียกร้อง แต่อย่างไรก็ตาม เม่ือเกิดการ แสดงออกซ่ึงความเห็นต่างท่ีอยู่บนพื้นฐานค่านิยม
ไทยอาจจะทาให้เกิดความขัดแย้งข้ึนระหว่างผู้ท่ีมีความเห็น ต่างกัน นามาซ่ึงการปะทะสู่ความรุนแรง โดยการเริ่ม
จาก ความรุนแรงระดับเล็กน้อยจนถึงขั้นทาให้เกิดชนวน ความแตกแยกและเข้าใจผิดท่ีลุกลามเป็นปัญหาใหญ่
พร้อมทั้งส่งผลต่อความปลอดภัยของนักเรียนในโรงเรียน ซึ่งเป็นเรื่องสาคัญอย่างย่ิงท่ีข้าราชการครูและบุคลากร
ทางการศกึ ษาตอ้ งคอยระมัดระวงั ป้องกันและสนบั สนนุ ใหน้ กั เรียนมคี วามปลอดภัยสงู สุด

สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน จึงได้กาหนดมาตรการโรงเรียนปลอดภยั (Safety School)
เพอ่ื ปอ้ งกันและดูแลความปลอดภยั ให้กับบุคลากรทางการศึกษาและนักเรียน ในการสร้างขอ้ ตกลง แนวทางปฏิบัติ
ในการยอมรับฟ้งความคิดเห็นที่แตกต่างจากการแสดงออกด้านสิทธิและเสรีภาพของนักเรียน โดยการสร้างความ
เข้าใจในกลุ่มข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ที่มีหน้าที่หลักในการจัดการเรียน การสอนควบคู่กับการ
ป้องกันและส่งเสริมให้นักเรียนได้แสดงออกอย่างเสรีอยู่บนพื้นฐานความเหมาะสม ตามคุณลักษณะของนักเรียน
โดยยึดความปลอดภัยของนักเรียนเป็นที่ต้ัง ท้ังด้าน ร่างกาย จิตใจ และสิทธิ เสรีภาพทางสังคม ซ่ึงจะทาให้ลด
ช่องว่างระหว่างนักเรียนและบุคลากรทางการศึกษาท่ีมีความคิดเห็นที่ขัดดแย้ง และส่งผลสู่การจัดการเรียนการ
สอนได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดเพื่อให้การดาเนินงานมาตรการโรงเรียนปลอดภัย (Safety School) เป็นไปด้วย
ความเรียบร้อย เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล การดาเนินงานเป็นไปด้วยความเรียบร้อย โรงเรียนบ้านท่าเรือ
จึงกาหนดมาตรการโรงเรยี นปลอดภยั (Safety School) แผนเผชญิ เหตุจากภยั ทัง้ 4 ดา้ น ดังนี้

- ภัยทเ่ี กดิ จากการใช้ความรุนแรงของมนุษย์
- ภัยท่เี กิดจากอบุ ัติเหตุ
- ภยั ทเ่ี กิดจากการถูกละเมิดสิทธ์ิ
- ภัยท่ีเกิดจากผลกระทบต่อสุขภาวะทางกายและจติ ใจ

โรงเรียนบา้ นทา่ เรือ สานักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

การบริหารจดั การระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | ๒

วัตถุประสงค์
๑) เพอ่ื กาหนดมาตรการการเป็นแนวทางในการป้องกนั ภัย/อุบตั ิเหตุ/ ความรนุ แรงทเ่ี กิดข้นึ กบั นักเรียน

ดา้ นรา่ งกาย จติ ใจ และสทิ ธเิ สรภี าพทางสงั คม
๒) เพอ่ื แก้ไขปญั หานักเรียนท่ีได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ความรุนแรงเฉพาะหนา้
๓) เพอ่ื เยยี วยาและตดิ ตามให้ความชว่ ยเหลอื นกั เรียนที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ความรุนแรง
๔) เพ่อื สรา้ งมาตรการรายงานเหตุการณต์ ่อผ้บู งั คบั บัญชาอย่างฉบั ไว
๕) เพอื่ พฒั นาบุคลากรทางการศึกษาในการดาเนินการตามมาตรการโรงเรยี นปลอดภัย

เปา้ หมาย
๑) บรรยากาศในโรงเรยี นสนับสนนุ การจัดการเรียนการสอนอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ
๒) สง่ เสริมการปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยทีส่ นบั สนุนให้บุคคลไดแ้ สดงออกอย่างเสรภี าพ และ

ปลอดภยั
ยุทธศาสตรก์ ารดาเนินงาน

การดาเนินงานมาตรการโรงเรียนปลอดภัย (Safety School) ครั้งนภี้ ายใตย้ ทุ ธศาสตร์ “ระบบดี
มีภมู ิคุม้ กนั ทันเวลา” ดาเนนิ การ ๔ มาตรการ ไดแ้ ก่
มาตรการที่ ๑ การป้องกนั

๑.๑ มีแผนปฏบิ ตั ิการรักษาความปลอดภยั ในสถานศึกษาอยา่ งเป็นระบบ (Safety School)
กระบวนการและแนวทางการดาเนนิ งาน
๑. ตงั้ คณะกรรมการจดั ทาแผนปฏบิ ตั กิ ารการพัฒนาความปลอดภยั ในสถานศึกษา
๒. กาหนดแผนงาน โครงการท่เี ก่ยี วข้องกบั การขับเคลอื่ นความปลอดภัยในสถานศึกษา
๓. จดั ทาแผนพฒั นาบคุ ลากรและผมู้ ีสว่ นเก่ยี วข้อง
๔. มรี ะบบเผยแพร่ข้อมลู ขา่ วสาร สารสนเทศ ที่เก่ยี วข้องกับความปลอดภยั ในสถานศกึ ษา ได้อยา่ งมี
ประสิทธภิ าพ
๑.๒ พัฒนาศักยภาพผบู้ ริหาร ครู บคุ ลากรในการดแู ลช่วยเหลือผู้เรียนและผูไ้ ด้รบั ผลกระทบ
กระบวนการและแนวทางการดาเนนิ งาน
๑. กาหนดใหม้ กี ารเพ่มิ ความรู้ ทกั ษะและทัศนคติ ใน ๓ ด้าน ดงั น้ี

๑) การจัดการความขัดแย้ง
๒) การคดั กรองกลุ่มเส่ียงและชว่ ยเหลือ
๓) การจัดการในภาวะฉกุ เฉิน
๒. บูรณาการการจัดการเรยี นร้ทู ้ังในและนอกห้องเรยี น
๓. จัดกจิ กรรมเสริมสรา้ งศักยภาพผู้เรยี นใหม้ ที ักษะชีวติ สามารถแก้ปญั หาได้อยา่ งเหมาะสม

โรงเรียนบา้ นทา่ เรือ สานกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาภเู กต็

การบริหารจัดการระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | ๓

๔. เปิดช่องทางใหน้ กั เรยี นได้แสดงความคิดเหน็ เสนอแนวทาง ความต้องการ เกีย่ วกบั ความปลอดภัย
ในสถานศึกษาโดยผา่ นกลไกของสภานักเรยี นหรอื กลอ่ งรบั ฟังความคดิ เห็นของสถานศึกษา

๕. ดาเนนิ การช่วยเหลอื ผ้ทู ี่ได้รับผลกระทบตามโอกาส และความเหมาะสม
๑.๓ การพัฒนาสง่ิ แวดลอ้ มและบรรยากาศในสถานศึกษา
กระบวนการและแนวทางการดาเนนิ งาน
๑. จัดสภาพแวดลอ้ มทางกายภาพของสถานศึกษาให้มีความปลอดภยั เสมอื นบา้ นที่ “อบอนุ่ นา่ อยู่
นา่ เรยี น”
๒. มีมาตรการการจัดการความปลอดภยั หลายรูปแบบ ตามความเหมาะสมกบั สภาพปัญหา และ บริบท
ของสถานศึกษา
๓. มแี หลง่ เรยี นรู้เพ่อื เสรมิ สร้างความปลอดภยั ในสถานศึกษา
๑.๔ การมสี ่วนร่วมของสถานศกึ ษา ผ้ปู กครอง ชมุ ชนและภาคเี ครือขา่ ย
กระบวนการและแนวทางดาเนนิ งาน
คณะกรรมการระดบั สถานศึกษา ประกอบดว้ ย ผอู้ านวยการสถานศกึ ษา เปน็ ประธาน รองผ้อู านวยการ
สถานศกึ ษา/ผทู้ ี่ได้รับมอบหมาย เปน็ รองประธาน ผแู้ ทนครู ผู้แทนเขต ผู้แทนสานกั งานเขต ผู้แทนคณะกรรมการ
สถานศึกษาข้ันพน้ื ฐาน ผู้แทนผปู้ กครอง ผูแ้ ทนนักเรียน/รองผู้อานวยการกลุ่มบริหาร/ หวั หน้างานกจิ การนักเรยี น
หรือผรู้ บั ผิดชอบ เปน็ กรรมการและเลขานุการ มหี นา้ ที่
๑. ให้ความเหน็ ชอบแผนปฏบิ ัติการสถานศึกษาปลอดภัย (Safety School)
๒. กาหนดมาตรการป้องกันและแนวทางแกใิ ขปญั หาความปลอดภัยในสถานศึกษาตามความ เหมาะสม
ของโรงเรยี น
๓. วเิ คราะหแ์ ละประเมนิ สถานการณ์ ระดับความรนุ แรงของเหตุทเี่ กดิ ขน้ึ และกาหนด แนวทางแกไข
๔. ดาเนนิ การแก้ปัญหาตามแนวทางทีก่ าหนด
๕. ดแู ลชว่ ยเหลือ เยียวยาผทู้ ไี่ ด้รบั ผลกระทบใหเ้ กิดความพิงพอใจตามความเหมาะสม
๖. กากบั ตดิ ตาม และประเมินผล รวมทงั้ ให้ขอ้ เสนอแนะ
มาตรการท่ี ๒ การเผชญิ เหตุและการแก้ไข้ปญั หา
๒.๑ จัดการและแก้ไขให้ความชว่ ยเหลือหากเกดิ เหตกุ ารณ์
กระบวนการและแนวทางการดาเนินงาน
๑. สถานศกึ ษามีแนวทางปฏิบัติการจดั การหรือการระงบั เหตุ การชว่ ยเหลือเมือ่ เกิดเหตุในสถานศึกษา
๒. สรา้ งความตระหนัก ประชาสมั พันธ์ และสร้างการรบั ร้แู นวปฏบิ ตั ิการจดั การและ การช่วยเหลือทงั้
ภายในและภายนอกสถานศึกษา

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรือ สานกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาภเู กต็

การบรหิ ารจัดการระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | ๔

๓. เตรียมบุคลากร และเครอื่ งมอื ให้พรอ้ มรบั สถานการณ์ เช่น การซ้อมดบั เพลิง การซ้อมหนไี ฟ การปฐมพยาบาล
เบื้องดน้ เป็นด้น

๒.๒ คดั กรองและช่วยเหลือเบ้ืองต้นในสถานศกึ ษา
กระบวนการและแนวทางการดาเนินงาน
๑. ตรวจสอบขอ้ มูลเบ้ืองดน้ ประเมินสถานการณ์ และคดั กรอง ให้การช่วยเหลอื ผู้เรียนและ ผู้ได้รับ
ผลกระทบในสถานศึกษา
๒. ใหก้ ารชว่ ยเหลอื เบอ้ื งดน้ กับผูเ้ รียนและผู้ได้รับผลกระทบในสถานศึกษา เพื่อให้ผปู้ ระสบเหตุ มีความ
ปลอดภัยหรือลดอัตราความรุนแรงของเหตุการณ์ลง
๓. กาหนดข้ันตอนและวิธีการแจ้งเหตุหรือระงบั เหตุ สามารถช่วยเหลือด้านรา่ งกายและจิตใจ พรอ้ ม
ประเมินสถานการณ์เบ้ืองด้นได้ทันที
๔. ผทู้ ไ่ี ดร้ บั แจ้งเหตุดาเนนิ การช่วยเหลือด้านรา่ งกายและจติ ใจพร้อมประเมนิ สถานการณ์เบื้องดน้ โดย
ทันที
๒.๓ จดั การและประสานความรว่ มมือกบั หน่วยงานท่เี ก่ยี วขอ้ ง
กระบวนการและการดาเนนิ งาน
๑. กาหนดช่องทางประสานพิเศษเพอ่ื ขอการสนับสนุนชว่ ยเหลือ จากหน่วยงานตา่ งๆ เม่ือมีภาวะวกิ ฤติ
เกดิ ขึน้ เช่น สถานพยาบาล สถานีตารวจ สถาบันจิตวิทยา เป็นด้น
๒. สถานศกึ ษาระงับเหตุชว่ ยเหลอื เม่อื เกิดเหตใุ นสถานศึกษา เชน่ การรับพงิ การเจรจาต่อรอง การเก็บ
ขอ้ มูล เปน็ ดน้
๒.๔ สง่ ตอ่ ผเู้ รียนและผไู้ ด้รับผลกระทบทชี่ ัดเจน (กรณสี ่งตอ่ )
กระบวนการดาเนินงาน
มีข้ันตอนสง่ ต่อทชี่ ัดเจนเปน็ การเฉพาะกับสถานการณ์ เพ่ือใหผ้ ้ปู ระสบเหตุไดร้ บั การบาบัดรักษา ทงั้ ด้าน
ร่างกายและจติ ใจจากผู้เชีย่ วชาญเฉพาะทาง
๒.๕ ติดตามและประสานงานในการประเมินสภาพจติ ใจของนกั เรียน
กระบวนการและการดาเนินงาน
มีการประสานงาน ติดตาม และประเมินสถานการณห์ ลังได้รบั การดูแลชว่ ยเหลอื
มาตรการท่ี ๓ การเยียวยาและการบารุงขวญั
๓.๑ มาตรการชว่ ยเหลือ เยียวยา ฟนิ ฟูจติ ใจ ผู้ได้รับผลกระทบ
กระบวนการและแนวทางการดาเนินงาน
๑. ด้านการจ่ายเงินชว่ ยเหลอื ผู้เสืยชวี ิตและผ้บู าดเจบ็ ตามสทิ ธิประโยชนท์ างกฎหมาย

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรอื สานกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

การบรหิ ารจัดการระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | ๕

๒. จดั กจิ กรรมพัฒนาความฉลาดทางอารมณแ์ ละสังคม เพื่อสร้างความภาคภมู ิใจและรสู้ ึกมคี ุณค่าใน
ตนเอง

๓. จดั ตัง้ ศนู ยช์ ่วยเหลอื เยียวยาฟื้นฟูจติ ใจ (การให้คาปรึกษา)
๓.๒ ประสานทาความเข้าใจตามสถานการณ์ และความเหมาะสมใหผ้ ู้ทีเ่ กยี่ วข้องทราบ
กระบวนการและแนวทางดาเนนิ งาน
๑. สถานศึกษากาหนดแนวทางในการช่วยเหลอื ผู้เรียนและผูไ้ ด้รับผลกระทบ ที่สามารถตรวจสอบได้ อาทิ
การจัดตั้งกองทุนเพ่ือช่วยเหลอื ผปู้ ระสบภยั การขอรบั บริจาค
๒. กาหนดหลักเกณฑ์และวธิ ีการในการชว่ ยเหลอื ตามความเหมาะสมแกเ่ หตุทเี่ กดิ ขนึ้ กับผูเ้ รยี น และผู้
ได้รบั ผลกระทบ
๓. ประสานองคก์ รหรือหน่วยงานที่เก่ียวข้อง เพื่อใหผ้ ูเ้ รยี นและผ้ไู ด้รับผลกระทบไดร้ บั สิทธิประโยชนพ์ งึ มี
เช่น เงินประกันสงั คม ประกันชวี ติ เป็นด้น
มาตรการที่ ๔ การรายงานเหตุ
๔.๑ รายงานระหว่างประสบเหตุ
๔.๑.๑ กรณีฉกุ เฉนิ
๔.๑.๒ กรณไี มฉ่ ุกเฉนิ
กระบวนการและแนวทางดาเนนิ งาน
๑. กรณีฉกุ เฉนิ (ประสบเหตุซ่ึงหนา้ หรอื กรณเี ปน็ ข่าว)

- รายงานต้นสงั กดั ทราบทันที
- ติดตามจากเหตทุ ี่เกิดข้ึนอย่างใกลช้ ดิ และรายงานเปน็ ระยะ
๒. กรณีไม่ฉุกเฉนิ
- รายงานผู้บงั คับบญั ชาตามลาดับ
- บนั ทกึ ขอ้ มลู ในแบบรายงานที่สถานศึกษากาหนด
๔.๒ รายงานหลงั ประสบเหตุ
กระบวนการและแนวทางดาเนนิ งาน
- รายงานผลการดาเนนิ งาน
- รายงานผลการประสานความรว่ มมอื กบั หนว่ ยงานอน่ื ท่ีเกี่ยวข้อง
๔.๓ การติดตามและประเมนิ ผลมาตรการการรักษาความปลอดภยั ในสถานศกึ ษา
กระบวนการและแนวทางการดาเนนิ งาน
รายงานการติดตามและประเมินผลมาตรการการรักษาความปลอดภยั ในสถานศกึ ษาพร้อมทัง้ จดั เก็บ
ข้อมลู อยา่ งเปน็ ระบ

โรงเรียนบา้ นท่าเรือ สานักงานเขตพ้ืนทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

สพฐ.วถิ ใี หม่ วิถคี ุณภาพ

ความปลอดภยั มาตรการปอ้ งกัน มาตรกา
และ

๑. มีแผนปฏิบัตกิ ารการพัฒนา ๑. มกี ารเต

ระบบรกั ษาความปลอดภยั ใน การจดั การ

สถานศกึ ษา หากมีเหตุก

๒. การพัฒนาศักยภาพและ การ ๒. มีระบบ

ดูแลชว่ ยเหลอื ผู้เรยี นและผู้ ได้รับ ช่วยเหลอื เบ

ผลกระทบ ๓. ประสาน

๓. การพัฒนาสิ่งแวดลอ้ มและ หนว่ ยงานท

ระบบดี มีภูมิคมุ้ กัน ทันเวลา บรรยากาศในสถานศึกษา ๔. มรี ะบบ

๔. การมีส่วนร่วมของ ได้รบั ผลกร

สถานศึกษา ผปู้ กครอง ชมุ ชน ๔. มีระบบ

และภาคีเครือขา่ ย ประสานงา

สภาพจติ ใจ

ความปลอ

การบรหิ ารจัดการระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | 6

ารระหว่างเผชญิ เหตุ การเยยี วยาและการบารุงขวัญ ขั้นตอนและวิธีการรายงาน

ะการแกป้ ัญหา (สาหรบั สถานศกึ ษา)

ตรียมความพรอ้ มใน ๑. มาตรการชว่ ยเหลอื ผทู้ ไ่ี ดร้ ับ ให้สถานศกึ ษาสรา้ งกลไกใน การ

รและการชว่ ยเหลอื ผลกระทบโดยตรง รายงานเหตุได้อยา่ ง ทนั ทวงที

การณร์ นุ แรงเกิดขึน้ ๒. มาตรการชว่ ยเหลือเยยี วยา และมีประสิทธิภาพซ่ึง ประกอบ

บคัดกรองและ ฟินฟูจิตใจผเู้ รยี นและผู้ไดร้ บั ไปดว้ ย ๓ ส่วน ไดแ้ ก่

บ้อื งดน้ ใน สถานศึกษา ผลกระทบ ๑. รายงานระหวา่ งประสบเหตุ

นความร่วมมอื กับ ๓. มาตรการเยียวยาและบารุง ๑.๑ กรณีฉกุ เฉนิ

ทเ่ี กี่ยวข้อง ขวญั ต่อผเู้ รียนและผู้ไดร้ ับ ๑.๒ กรณีไมฉ่ ุกเฉิน

บลง่ ต่อผู้เรียนและผู้ ผลกระทบ ๒. รายงานหลงั ประสบเหตุ

ระทบทชี่ ดั เจน ๓. การตดิ ตามและประเมนิ ผล

บติดตามและ มาตรการการรักษาความ

านในการประเมนิ ปลอดภยั ในสถานศึกษา

จของนกั เรียน

อดภยั (Safety) โรงเรยี นเหมอื นบา้ น “อบอุ่น นา่ อยู่”

โรงเรียนบา้ นท่าเรอื สานักงานเขตพื้นท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

๑. มาตรการป้องกนั 1. ตัง้ คณะกรรมการจดั ทาแผนปฏบิ ัตกิ ารการพัฒนา
๒. กาหนดแผนงาน โครงการท่เี กีย่ วข้องกบั การขบั เค
มาตรการปอ้ งกัน ๓. จัดทาแผนพัฒนาบคุ ลากรและผมู้ ีส่วนเก่ยี วข้อง
1. มแี ผนปฏบิ ตั กิ ารรักษาความ ๔. มรี ะบบเผยแพร่ข้อมลู ขา่ วสาร สารสนเทศ ท่เี กย่ี
ปลอดภัยในสถานศึกษาอยา่ งเป็น
ระบบ(Safety School)

๒. พัฒนาศักยภาพผู้บริหาร ครู 1. เปดิ ชอ่ งทางให้นกั เรียนได้แสดง1. กาหนดใหม้ กี า

บคุ ลากรในการดูแลช่วยเหลือผเู้ รียน - การจดั การความขดั แยง้
- การคัดกรองกลุม่ เสี่ยงและชว่ ยเหลอื
และ ผไู้ ด้รบั ผลกระทบ - การจดั การในภาวะฉกุ เฉิน

๒. บูรณาการการจัดการเรยี นรู้ทั้งในและนอกห้องเรีย

๓. จัดกิจกรรมเสริมสร้างศักยภาพผเู้ รียนให้มีทักษะช

ความคิดเหน็ เสนอแนวทาง ความต้องการ เกย่ี วกบั ค

ของสถานศึกษา

๔. ดาเนินการช่วยเหลือผทู้ ่ีได้รบั ผลกระทบตามโอกา

๓. การพัฒนาสิง่ แวดลอ้ มและ 1. จัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพของสถานศึกษาให
บรรยากาศในสถานศึกษา ๒. มมี าตรการการจดั การความปลอดภัยหลายรปู แบ
๓. มีแหล่งเรียนรู้เพ่ือเสริมสร้างความปลอดภัยในส

ประธาน รองผู้อานวยการสถานศึกษา/ผู้ท่ีได้รับมอบ

สถานศึกษาข้ันพื้นฐาน ผู้แทนผู้ปกครอง ผู้แทนนัก

กรรมการและเลขานกุ าร มหี น้าที่

การบริหารจดั การระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | 7

กระบวนการ/แนวทางการดาเนินงาน
าความปลอดภยั ในสถานศึกษา
คล่อื นความปลอดภัยในสถานศึกษา
ยวข้องกับความปลอดภยั ในสถานศึกษาได้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ
ารเพม่ิ ความรู้ ทักษะ และทัศนคติ ใน ๓ ดา้ น ดังนี้

ยน
ชวี ิต สามารถแก้ปัญหาไดอ้ ย่างเหมาะสม
ความปลอดภยั ในสถานศึกษาโดยผ่านกลไกของสภานักเรียนหรอื กล่องรบั พงึ ความคิดเห็น
าส และความเหมาะสม

ห้มีความปลอดภยั เสมือนบ้านที่ “อบอนุ่ น่าอยู่ นา่ เรยี น”
บบ ตามความเหมาะสมกับสภาพปัญหา และบรบิ ทของสถานศกึ ษา
สถานศึกษาคณะกรรมการระดับสถานศึกษา ประกอบด้วย ผู้อานวยการสถานศึกษา เป็น
บหมาย เป็นรองประธาน ผู้แทนครู ผู้แทนเขต ผู้แทนสานักงานเขต ผู้แทนคณะกรรมการ
กเรียน/รองผู้อานวยการกลุ่มบริหาร/หัวหน้า งานกิจการนักเรียน หรือผู้รับผิดชอบ เป็น

โรงเรียนบา้ นทา่ เรือ สานกั งานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาภเู กต็

๔. การมีสว่ นรว่ มของสถานศึกษา 1. ใหค้ วามเหน็ ชอบแผนปฏิบัตกิ ารสถานศึกษาปลอด
ผ้ปู กครอง ชมุ ชนและภาคีเครือขา่ ย ๒. กาหนดมาตรการปอ้ งกันและแนวทางแกไ้ ขปญั หา

๓. วเิ คราะห์และประเมินสถานการณ์ ระดับความรนุ
๔. ดาเนนิ การแก้ปญั หาตามแนวทางที่กาหนด
๔. ดแู ลช่วยเหลอื เยียวยาผทู้ ไ่ี ด้รบั ผลกระทบใหเ้ กิดค
๖. กากับ ตดิ ตาม และประเมินผล รวมท้งั ให้ข้อเสนอ

๒. มาตรการระหวา่ งเผชญิ เหตุและการแก้ปัญหา

มาตรการระหวา่ งเผชญิ เหตุและ ก

๑. จัดการและแก้ไขใหค้ วาม ๑. สถานศึกษามีแนวทางปฏิบตั กิ ารจดั การหรือการ
ช่วยเหลือหากเกดิ เหตุการณ์ ๒. สรา้ งความตระหนัก ประชาสมั พันธ์ และสรา้ งก
เตรียมบคุ ลากร และเคร่ืองมือใหพ้ ร้อมรับสถานการ

๒. คัดกรองและชว่ ยเหลอื เบอ้ื งตน้ ๑. ตรวจสอบข้อมลู เบ้ืองตน้ ประเมนิ สถานการณ์ แล

ในสถานศกึ ษา ๒. ใหก้ ารชว่ ยเหลือเบอื้ งตน้ กับผูเ้ รียนและผไู้ ดร้ บั ผล

ของเหตุการณล์ ง

๓. กาหนดขั้นตอนและวิธกี ารแจ้งเหตุหรือระงบั เหต

๔. ผ้ทู ่ไี ดร้ ับแจ้งเหตุ ดาเนินการชว่ ยเหลอื ด้านรา่ งกา

๓. จัดการและประสานความ ๑. กาหนดช่องทางประสานพิเศษเพอื่ ขอการสนบั สน
รว่ มมอื กบั หน่วยงานท่ีเก่ยี วข้อง สถาบันจติ วิทยา เป็นต้น
๒. สถานศึกษาระงับเหตุ ชว่ ยเหลือเมือ่ เกดิ เหตุในส

การบริหารจัดการระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | 8

ดภัย (Safety School)
าความปลอดภัยในสถานศึกษาตามความเหมาะสมของโรงเรยี น
นแรงของเหตทุ เ่ี กิดขน้ึ และกาหนดแนวทางแก้ไข

ความพึงพอใจตามความเหมาะสม
อแนะ

กระบวนการ/แนวทางการดาเนนิ งาน
รระงับเหตุ การช่วยเหลือเมือ่ เกดิ เหตุในสถานศกึ ษา
การรบั ร้แู นวปฏบิ ตั ิการจัดการและการชว่ ยเหลอื ท้ังภายในและภายนอกสถานศกึ ษา ๓.
รณ์ เชน่ การซ้อมคับเพลงิ การซ้อมหนีไฟ การปฐมพยาบาลเบ้ืองดน้ เป็นด้น
ละคดั กรอง ให้การชว่ ยเหลือผู้เรียนและผไู้ ดร้ ับผลกระทบในสถานศกึ ษา
ลกระทบในสถานศึกษา เพ่อื ใหผ้ ปู้ ระสบเหตมุ คี วามปลอดภยั หรือลดอตั ราความรุนแรง

ตุ สามารถชว่ ยเหลอื ด้านร่างกายและจิตใจ พรอ้ มประเมนิ สถานการณเ์ บอื้ งต้นได้ทนั ที
ายและจิตใจพรอ้ มประเมนิ สถานการณเ์ บอื้ งต้นโดยทนั ที
นุนชว่ ยเหลอื จากหนว่ ยงานตา่ งๆ เม่ือมภี าวะวกิ ฤติเกิดขั้น สถานพยาบาล สถานตี ารวจ

สถานศึกษา เชน่ การรบั พิง การเจรจาต่อรอง การเกบ็ ขอ้ มล เปน็ ดน้

โรงเรียนบา้ นท่าเรอื สานักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

มาตรการระหว่างเผชญิ เหตุและ ก

๔. สง่ ตอ่ ผู้เรียนและผูไ้ ดร้ บั มขี นั้ ตอนสง่ ตอ่ ทีซ่ ัดเจนเปน็ การเฉพาะกบั สถานกา
ผลกระทบทชี่ ัดเจน (กรณสี ง่ ต่อ) เฉพาะทาง

๕. ตดิ ตามและประสานงานในการ มกี ารประสานงาน ตดิ ตาม และประเมินสถานการณ
ประเมนิ สภาพจิตใจของนกั เรียน

๓. มาตรการเยยี วยาและการบารุงขวัญ

มาตรการเยียวยาและการบารงุ ขวญั

๑. มาตรการชว่ ยเหลอื เยยี วยา ฟ้ืนฟู ๑. ด้านการจา่ ยเงินช่วยเหลอื ผ้เู สียชวี ิตและผู้บาดเ
๒. จัดกิจกรรมพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์และส
จิตใจ ผ้ไู ด้รบั ผลกระทบ ๓. จัดตัง้ ศูนย์ช่วยเหลือเยียวยาฟืนฟจู ิตใจ (การให

๒. ประสานทาความเขา้ ใจตาม ๑. สถานศึกษากาหนดแนวทางในการชว่ ยเหลอื ผ

สถานการณ์ และความเหมาะสมให้ ผู้ที่ ผู้ประสบภยั การขอรบั บรจิ าค

เกีย่ วข้องทราบ ๒. กาหนดหลกั เกณฑ์และวิธีการในการช่วยเหลือต

๓. ประสานองคก์ รหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพ่ือใ

เปน็ ด้น

การบริหารจดั การระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | 9

กระบวนการ/แนวทางการดาเนนิ งาน
ารณ์ เพ่ือให้ผ้ปู ระสบเหตุไดร้ บั การบาบัดรกั ษา ท้ังด้านรา่ งกายและจิตใจ จากผู้เช่ยี วชาญ
ณ์หลงั ได้รบั การดแู ลชว่ ยเหลือ

กระบวนการ/แนวทางการดาเนนิ งาน
เจ็บตามสิทธปิ ระโยชนท์ างกฎหมาย
สังคม เพ่ือสร้างความภาคภูมิใจและรู้สึกมีคุณคา่ ในตนเอง
ห้คาปรึกษา)
ผู้เรียนและผ้ไู ดร้ ับผลกระทบ ที่สามารถตรวจสอบได้ อาทิ การจัดตง้ั กองทุนเพ่ือช่วยเหลือ
ตามความเหมาะสมแก่เหตุที่เกดิ ขึน้ กับผูเ้ รียนและผู้ไดร้ บั ผลกระทบ
ใหผ้ ู้เรียนและผู้ได้รับผลกระทบได้รับสิทธิประโยชน์พึงมี เช่น เงนิ ประกนั สงั คม ประกนั ชวี ิต

โรงเรยี นบา้ นท่าเรอื สานกั งานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

๔. มาตรการในการรายงานเหตุ

มาตรการในการรายงานเหตุ ก

๑. รายงานระหวา่ งประสบเหตุ ๑.๑ กรณีฉกุ เฉิน (ประสบเหตุซ่ึงหน้าหรือกรณเี ป็นข
๑.๑ กรณีฉุกเฉนิ - รายงานดน้ สังกดั ทราบทนั ที
- ตดิ ตามจากเหตทุ ี่เกิดขึ้นอย่างใกลช้ ิดและรา

๑.๒ กรณีไม่ฉุกเฉิน ๑.๒ กรณไี มฉ่ ุกเฉิน
๒. รายงานหลังประสบเหตุ - รายงานผูบ้ ังคับบัญชาตามลาดบั
- บันทกึ ข้อมูลในแบบรายงานที่สถานศกึ ษากาหน

- รายงานผลการดาเนินงาน
- รายงานผลการประสานความรว่ มมือกับหนว่ ยงานอ

๓. การตดิ ตามและประเมินผล -รายงานการติดตามและประเมนิ ผลมาตรการการรกั

มาตรการการรักษาความปลอดภัย ใน -มกี ารประชุมวางแผนรว่ มกันในหนว่ ยงานท่ีเกย่ี วข้อ

สถานศึกษา -นามตใิ นท่ปี ระชมุ มากาหนดมาตรการการรักษา

การบรหิ ารจัดการระบบมาตรฐานความปลอดภยั (MOE Safe Center) ห น้ า | 10

กระบวนการ/แนวทางการดาเนินงาน
ข่าว)
ายงานเปน็ ระยะ

นด
อนื่ ทีเ่ กี่ยวขอ้ ง
กษาความปลอดภัยในสถานศกึ ษา พร้อมท้งั จัดเก็บข้อมูลอย่างเปน็ ระบบ
อง
าความปลอดภยั ในสถานศึกษา

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรอื สานกั งานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

การค้มุ ครองและช่วยเหลือนกั เรียน
สถานศึกษาเป็นสถานท่ีที่นักเรียนมีความใกล้ชิดมากท่ีสุด รองลงมาจากครอบครัว ผู้ปกครองให้การยอมรับ
และคาดหวังว่าจะได้รับความรู้ การอบรมสั่งสอน การดูแลด้วยการเอาใจใส่ สถานศึกษาจะต้องคานึงถึงผลประโยชน์
สูงสุดของนักเรียนเป็นหลัก ให้นักเรียนได้อยู่ในสภาพแวดล้อมทางการศึกษาท่ีมีความปลอดภัย การจัดการเรียน การ
สอนต้องครอบคลุม ทั้งด้านความรู้ ทักษะ สมรรถนะ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รวมทั้ง สอนทักษะชีวิต ท่ีจาเป็น
สาหรับการใช้ชีวิตที่ปลอดภัยและมีคุณภาพตรงตามจุดมุ่งหมายของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน
พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) คือ มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดี มีปัญญา มีความรู้ คู่คุณธรรม มี
ศักยภาพในการศกึ ษาต่อและประกอบอาชีพ น่นั คอื นกั เรยี นไดร้ ับการพฒั นาให้เป็น “คนดี เก่ง และมคี วามสุข”
นอกจากนี้ ครตู อ้ งบูรณาการเน้อื หาความรู้ และพัฒนาคุณภาพนกั เรียนให้มีความพร้อมอยา่ งเป็นองค์รวม โดย
การเสริมสร้างคุณภาพชีวิตนักเรียน และแก้วิกฤติทางสังคม สถานศึกษาต้องจัดระบบงาน กิจกรรมท่ีส่งเสริม ความ
ประพฤติใหเ้ หมาะสม ความรบั ผิดชอบต่อสังคม และความปลอดภัยให้กับนักเรียน นาระบบการดแู ลช่วยเหลือ นักเรียน
พัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียน โดยการนากระบวนการของระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ๕ ขั้นตอน ได้แก่ การ
รู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล การคัดกรองนักเรียน การส่งเสริมนักเรียน การป้องกันและแก้ไขปัญหา และ การส่งต่อไป
ใช้ในชั้นเรียนได้อย่างเหมาะสม นักเรียนจะต้องได้รับการพิทักษ์ปกป้องคุ้มครอง และดูแล โดยมี ผู้บริหารสถานศึกษา
ครูและบุคลากรทางการศกึ ษาในสถานศึกษาเปน็ แบบอย่างท่ดี ีในการดาเนินชีวิต
การสร้างความปลอดภัยให้กับนักเรียน เป็นบทบาทหน้าท่ีท่ีสาคัญท่ีสุดที่สถานศึกษาจะต้องดาเนินการ โดย
ต้องจัดให้เหมาะสมกับบริบทของสถานศึกษา ผู้บริหารสถานศึกษา และครูเป็นผู้มีความสาคัญที่สุดในการ ขับเคล่ือน
เพ่ือคุ้มครองดูแลนักเรียน สถานศึกษาเป็นสถานที่ท่ีมีความใกล้ชดิ กับนักเรียน ดังน้ันในการสรา้ ง ความปลอดภัยใหก้ บั
นกั เรยี นจะต้องอาศัยความร่วมมือจากหลาย ๆ ฝา่ ย เพ่ือให้เกดิ ความปลอดภัยกบั นักเรียน อยา่ งแท้จริงสถานศึกษาต้อง
ส่งเสริมและพัฒนาให้นักเรียนเติบโตอย่างเต็มศักยภาพ ด้วยการสร้างความปลอดภัย ในชีวิตของนักเรียน รวมทั้งการ
ปกป้อง คุ้มครอง และช่วยเหลือนักเรียนจากอันตรายต่าง ๆ ทั้งทางด้านร่างกายและ จิตใจ การสร้างความปลอดภัย
ให้กับนักเรียนย่อมส่งผลต่อคุณภาพการเรียนของนักเรียน สามารถดารงชีวิตอยู่ในสังคม ได้อย่างเป็นสุข ซึ่งจะนาไปสู่
การพฒั นาชวี ิตท่ดี ี และเป็นกาลงั สาคัญในการพฒั นาประเทศตอ่ ไป
คานยิ ามเกี่ยวกับการคมุ้ ครองและช่วยเหลือนกั เรยี น
การคุ้มครอง หมายถึง การดูแลช่วยเหลือนักเรียนท่ีเสี่ยง หรือต้องสงสัยว่าถูกกระทารุนแรง หรือล่วงละเมิด
นักเรียนท่ีถูกกระทารุนแรง หรือถูกล่วงละเมิด และนักเรียนที่กระทารุนแรง หรือล่วงละเมิดต่อบุคคลอื่น โดยมีระบบ
และข้ันตอนการปฏิบัติที่คานึงถึงประโยชน์สูงสุดท่ีเกิดข้ึนกับนักเรียน เป็นหลักสอดคล้องกับหลักปฏิบัติตามกฎหมาย
และหลักปฏบิ ตั ทิ ีม่ ีมาตรฐาน
การช่วยเหลือ หมายถึง การส่งเสริม พัฒนา การป้องกัน และแก่ไขปัญหา เพ่ือให้นักเรียนได้พัฒนา เต็มตาม
ศักยภาพ มีคุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ มีภูมิคุ้มกันทางจิตใจท่ีเข้มแข็ง มีคุณภาพชีวิตท่ีดี มีทักษะการดารงชีวติ และรอด
พ้นจากวกิ ฤตทง้ั ปวง
เดก็ หมายถงึ บุคคลซงึ่ มอี ายตุ ่ากวา่ สิบแปดปบี ริบรู ณ์ แต่ไม่รวมถึงผู้ท่ีบรรลุนิตภิ าวะดว้ ยการสมรส

นักเรียน หมายถึง เด็กซึ่งกาลังรับการศึกษาที่อยู่ในความดูแลของสานักงานคณะกรรมการการศึกษา
ข้นั พ้ืนฐาน

นักเรียน หมายถึง บุคคลซ่ึงมีอายุต่ากว่าสิบแปดปีบริบูรณ์ แต่ไม่รวมถึงผู้ท่ีบรรลุนิติภาวะด้วยการสมรส และ
เป็นนักเรียนซึง่ กาลงั รบั การศึกษาทีอ่ ยู่ในความดูแลของสานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน

บิดามารดา หมายถงึ บดิ ามารดาของนกั เรียนไม่วา่ จะสมรสกนั หรือไม่
ผู้ปกครอง หมายถึง บิดา มารดา ผู้อนุบาล ผู้รับบุตรบุญธรรม และผู้ปกครอง ตามประมวลกฎหมายแพ่งและ
พาณิชย์ และให้หมายความรวมถึง พ่อเล้ียง แม่เล้ียง ผู้ปกครองสวัสดิภาพ นายจ้าง ตลอดจนบุคคลอ่ืน ซึ่งรับนักเรียน
ไวในความอุปการะเลีย้ งดหู รือซง่ึ นกั เรียนอาศัยอย่ดู ้วย
พนกั งานเจ้าหนา้ ท่ี หมายถึง ผ้ซู ง่ึ รัฐมนตรแี ต่งต้งั ให้ปฏบิ ตั ิตามพระราชบัญญัติการคุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖
ผู้บริหารสถานศึกษา หมายถึง บุคลากรวิชาชีพที่รับผิดชอบการบริหารสถานศึกษาแต่ละแห่งทั้งของรัฐ และ
เอกชน
ผู้บริหารระดับจังหวัดสังกัด สพฐ. หมายถึง ผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษา/
ผู้อานวยการสานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา/ผู้อานวยการศูนย์การศึกษาพิเศษจังหวัด/ผู้อานวยการ
สานักงาน สง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวัด
ฉก.ชน.สพฐ. หมายถึง ศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียน สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ัน
พนื้ ฐาน
ทีมสหวิชาชีพ หมายถึง กลุ่มบุคคลท่ีทางานประสานความร่วมมือจากหลายสาขาวิชาชีพ เพื่อมุ่งแก้ปัญหา
อย่างมีระบบ เป็นกระบวนการอยู่บนพื้นฐานที่มีจุดประสงค์ และเป้าหมายเดียวกันในการปฏิบัติงาน โดยมีการ
ติดต่อสื่อสารระหว่างกันอย่างต่อเนื่อง เพ่ือการประเมินสภาพการณ์ของปัญหา และมีความรับผิดชอบร่วมกัน ท้ัง
กระบวนการ เช่น ศูนย์ช่วยเหลือสังคม (OSCC) มูลนิธิต่าง ๆ นักจิตวิทยา นักสังคมสงเคราะห์ แพทย์ พยาบาล
เจ้าหน้าท่ีสาธารณสุข เจ้าพนักงานส่วนท้องถ่ิน พนักงานเจ้าหน้าที่ตารวจ องค์กรเพื่อการกุศล บ้านพักเด็กและ
ครอบครวั สานักงานพฒั นาสงั คมและความม่ันคงของมนุษย์ เป็นดน้

โรงเรียนบา้ นท่าเรอื สานกั งานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาภเู กต็

กระบวนการและบทบาทการคุ้มครองช่วยเหลือนักเรียน
การคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียน สถานศึกษาและครูต้องมีความตระหนักและเห็นความสาคัญในการ

ปกป้องคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียน เพื่อนักเรียนจะได้รับการส่งเสริมและพัฒนาให้นักเรียนเติบโตอย่างมีศักยภาพ
ทัง้ ทางรา่ งกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสตปิ ัญญา สามารถดารงชีวิตอยู่ได้อยา่ งมีความสุข ดังนนั้ ครแู ละสถานศึกษา
จะต้องมีกระบวนการดาเนินงานค้มุ ครอง และช่วยเหลอื นกั เรยี น ดังน้ี

ประสาน/จดั เก็บขอ้ มลู ตรวจสอบ และรายงานไปยงั สพป./สพฐ.
และหนว่ ยงานทเี่ ก่ยี วขอ้ ง

โรงเรียนบ้านท่าเรอื สานกั งานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

กระบวนการดาเนินงานคมุ้ ครองและช่วยเหลือนกั เรยี น
การดาเนินการค้มุ ครองและช่วยเหลอื นกั เรียนเป็นกระบวนการทม่ี ีข้นั ตอน วธิ ีการปฏบิ ตั ิงานและเครื่องมือ

โดยมผี บู้ รหิ ารสถานศึกษา ครูเปน็ บุคลากรหลกั ในการดาเนินงาน และบคุ ลากรทุกฝ่ายที่เกีย่ วขอ้ งทัง้ ในและนอก
สถานศกึ ษา ไดแ้ ก่ ผ้ปู กครอง ชุมชน คณะกรรมการสถานศึกษามสี ่วนร่วมในการคุ้มครองและช่วยเหลือนกั เรียน ซง่ึ มี
กระบวนการ ดงั ต่อไปนี้

๑. ผบู้ รหิ ารสถานศึกษา ครทู ่ีไดร้ บั แจ้งเหตุ หรอื ประสบเหตุ
๒. บันทึกข้อมลู ตามแบบรายงาน ฉก.๐๑ รายงานเหตุการณ์ และแจ้งไปยงั ศูนยเ์ ฉพาะกิจคมุ้ ครองและ
ช่วยเหลือนักเรียน สานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน หากกรณีต้องการพนักงานเจา้ หน้าที่ ให้แจง้ ตาม
สภาพปญั หาท่ีต้องการช่วยเหลอื เชน่ ผู้มหี นา้ ที่คุ้มครองสวัสดีภาพนักเรยี นตามพระราชบญั ญตั ิคุ้มครองเด็ก พ.ศ.
๒๕๔๖ มาตรา ๒๔ ตารวจ พนกั งานฝา่ ยปกครอง โรงพยาบาล เป็นดน้
๓. ผู้ท่ไี ดร้ ับแจ้งเหตดุ าเนนิ การช่วยเหลือด้านร่างกายและจติ ใจ พร้อมประเมนิ สถานการณเ์ บือ้ งตน้ โดยทันที
๔. ใหก้ ารคุ้มครองและช่วยเหลอื นกั เรียนโดยคานงึ ถงึ ความปลอดภัยของนักเรียน
๕. กรณนี ักเรยี นมคี วามเสี่ยงตอ้ งได้รบั การคมุ้ ครอง ให้จัดเจ้าหนา้ ทใี่ หค้ วามค้มุ ครองขั้นด้นกบั นกั เรียน ผู้
ประสบเหตุ ซ่ึงจะตอ้ งคานึงถึงผลความปลอดภัยของนกั เรยี น พร้อมดาเนินการหาข้อมลู ข้อเทจ็ จริง และกรณี เร่งด่วน
ใหร้ ายงานหน่วยงานต้นสังกัดทนั ที
๖. กรณีนักเรียนพึงได้รบั การสงเคราะห์ ใหเ้ จา้ หน้าทลี่ ่งตอ่ ไปรบั บริการสงเคราะห์
๗. ประสานข้อมลู จัดทา/จัดเกบ็ ข้อมลู สถานศึกษา และรายงานไปยัง สพป.ภเู ก็ต และผู้เกีย่ วขอ้ งทราบ
๘. รายงานและประสานความรว่ มมอื เพือ่ สง่ ต่อความรับผิดชอบด้านข้อมูลแกผ่ เู้ กี่ยวข้อง
๙. ติดตามสถานการณ์ ทบทวนการดาเนินงาน และรายงานสถานการณต์ ่อศนู ย์เฉพาะกจิ คมุ้ ครองและ
ช่วยเหลือนักเรยี น
กรณเี รง่ ด่วนของการรายงาน
๑. กรณเี ปน็ ข่าว สอื่ มวลชนเข้าตดิ ตามสถานการณ์ให้สถานศกึ ษา ประมวลสถานการณแ์ ล้วรายงาน ต่อต้น
สงั กดั ทันทตี ามช่องทางการสอ่ื สาร เชน่ จดหมายอเิ ล็กทรอนกิ ส์ สอ่ื สงั คมออนไลน์ โทรศัพท์ โทรสาร และ หนงั สอื
ราชการ
๒. กรณีฉุกเฉิน/รนุ แรงให้รายงานต่อตน้ สังกัดทราบทนั ที หรือภายใน ๒๔ ชว่ั โมง ตามแบบรายงาน ฉก.๐๑
โดยติดตามผลพร้อมรายงานเป็นระยะ
๓. กรณีเร่ืองยุติแลว้ ให้รายงานการดาเนินงานตามแบบสรุปผลการดาเนนิ งานคุ้มครองและชว่ ยเหลอื นกั เรยี น
ตามลาดับขั้น เพ่อื ใหก้ ารรายงานมปี ระสิทธภิ าพ สถานศึกษาควรตดิ ตาม ตรวจสอบผลการรายงานอกี ครั้ง พร้อมทั้ง
จัดเกบ็ ขอ้ มลู อยา่ งเป็นระบบ เพือ่ ใช้ในการดาเนินงานตอ่ ไป

โรงเรยี นบ้านทา่ เรอื สานกั งานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

บทบาทการค้มุ ครองช่วยเหลือนักเรยี น
๑. ใหก้ ารศกึ ษาแก่นักเรยี น โดยมุง่ พัฒนาผูเ้ รยี นให้เปน็ คนดี มปี ัญญา และมคี วามรู้
๒. จัดระบบการดูแลชว่ ยเหลอื นกั เรียน ๕ ขน้ั ตอน และให้คาปรกึ ษากับนักเรียน
๓. จดั ส่ิงแวดลอ้ มและเฝ้าระวังปจั จัย/พน้ื ท่เี สี่ยงดา้ นสังคมรอบๆ ตัวนกั เรยี น
๔. จัดกิจกรรมสง่ เสรมิ สนับสนนุ ทั้งในและนอกช้ันเรียน
๔. ดแู ลสขุ ภาพนกั เรยี นขณะอยใู่ นสถานศึกษา
๖. สง่ เสรมิ ให้พอ่ แม่ และผปู้ กครองมสี ่วนร่วมในการดาเนนิ กจิ กรรมต่างๆ ของสถานศกึ ษา
๗. ครูและผ้ปู กครองมีสว่ นร่วมในการดูแลนกั เรยี น
๘. สร้างเครือขา่ ย/ประสานความรว่ มมือในการคุ้มครองและชว่ ยเหลอื นักเรยี น
๙. มเี คร่ืองมือในการติดตามสภาวะนักเรยี น
๑๐. ให้ความชว่ ยเหลือนกั เรียนเบ้ืองต้นในกรณีทเ่ี กดิ เหตุการณผ์ ดิ ปกตกิ บั นักเรยี น
๑๑. รายงานตอ่ สพป.ภูเกต็ เมือ่ พบเหตคุ วามผิดปกติ
บทบาทสถานศึกษา
๑. ผู้บริหารสถานศึกษาตระหนักและให้ความสาคญั ในการคมุ้ ครองและชว่ ยเหลือนกั เรียนทัง้ ในและ

นอกสถานศกึ ษา
๒. สถานศึกษาจดั ระบบการดูแลช่วยเหลอื นักเรยี นอยา่ งเข้มแข็ง โดยจดั ระบบคัดกรอง ระบบการเขา้ ถึง

สภาวะปญั หาของนักเรียน ระบบการประเมินสภาวะปัญหา และระบบการใหค้ าปรึกษา
๓. ป้องกนั และเฝ้าระวงั เพ่ือไมใ่ ห้นักเรยี นเสยี่ งต่อภัยอันตราย ป้องกนั ใหน้ ักเรียนปลอดภัยจากสง่ิ แวดลอ้ ม

ทางกายภาพและบุคคล โดยสถานศึกษาจะต้องหามาตรการปอ้ งกนั แก้ไขบรเิ วณเส่ียงอันตราย และมีระบบกฎเกณฑ์
ความปลอดภัยทีเ่ หมาะสม

๔. จัดระบบงานและกิจกรรมให้กับนกั เรยี นและผู้มสี ่วนร่วม
๔. ผู้บริหารสถานศกึ ษาจะตอ้ งแจ้งเหตุ พร้อมทั้งรายงาน สพป.ภเู ก็ต ทราบ
แนวทางการชว่ ยเหลือนกั เรียนและกรณศี ึกษา
๑. กรณีถกู ล่วงละเมิดทางเพศ
๒. กรณีความรุนแรง
๓. กรณไี มไ่ ด้รบั ความเป็นธรรมจากระบบการศึกษา
๔. กรณีอ่นื ๆ

๔.๑ ภาวะจิตเวช
๔.๒ นกั เรียนตดิ เกม/สอ่ื ออนไลน์ทีไ่ ม่พงึ ประสงคใ์ นระบบเครอื ข่ายอินเทอร์เนต็ /เลน่ พนนั
๔.๓ ยาเสพติด
๔.๔ อบุ ตั เิ หตุนอกสถานศกึ ษา
๔.๕ อบุ ตั เิ หตุในสถานศึกษา
๔.๖ การกล่ันแกลง้ รงั แก (Bully)

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรือ สานักงานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาภเู กต็

แนวทางการค้มุ ครองและชว่ ยเหลอื นกั เรยี น
สถานการณน์ ักเรียนในปัจจบุ ันมีความซบั ซ้อนมากขน้ึ ตามการเปลยี่ นแปลงของโลกปจั จุบนั ในยคุ โลกาภวิ ตั น์

รอบด้าน สง่ ผลต่อพฤติกรรมและความปลอดภยั ของนักเรียน ดงั นั้นจึงไดจ้ ดั ทาแนวทางการคุม้ ครอง และชว่ ยเหลอื
นกั เรยี นในกรณีต่าง ๆ ดังนี้

ขน้ั ตอนการคมุ้ ครองและช่วยเหลือนกั เรยี น
กรณีล่วงละเมดิ ทางเพศ

จัดเก็บขอ้ มูล การดาเนินการของสถานศกึ ษา
สรปุ ผลการทางานและรายงานไปยงั สพป.ภเู กต็

โรงเรียนบา้ นทา่ เรอื สานักงานเขตพื้นทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาภเู กต็

กรณลี ่วงละเมดิ ทางเพศ
การลว่ งละเมิดทางเพศ เปน็ ปัญหาทเ่ี กดิ ขนึ้ เสมอ ๆ ในสงั คม ทง้ั การลว่ งละเมดิ ดว้ ยคาพูด การสัมผัส การแอบ

ดู รวมถึงการกระทารุนแรงทางเพศ นักเรียนจึงควรรู้วิธปี ้องกัน และหาทางออกเม่อื ตอ้ งเผชญิ กบั เหตกุ ารณ์ รวมท้ังการ
ขอความชว่ ยเหลอื จากบคุ คลหรือหน่วยงานท่เี กยี่ วข้อง

การลว่ งละเมดิ ทางเพศ หมายถงึ การกระทาท่มี ผี ลทาให้ผู้ถูกกระทาไดร้ ับความเสยี หายเกย่ี วขอ้ งกบั เรือ่ งเพศ
ไดแ้ ก่ กระทาชาเรา อนาจาร เป็นต้น ผ้ทู ถ่ี ูกล่วงละเมิดทางเพศจะไดร้ ับผลกระทบทั้งทางร่างกายและจติ ใจ

มาตรการป้องกัน
๑. ให้ความรู้ ความเขา้ ใจ และความตระหนักแกค่ รู นักเรยี น และผู้ปกครอง ในการปอ้ งกันหาทางออก เม่ือ
ตอ้ งเผชญิ กับเหตุการณ์การล่วงละเมิด และสร้างกลไกการป้องกนั นักเรยี นจากการถูกละเมดิ
๒. ใช้กระบวนการระบบการดูแลช่วยเหลือนกั เรยี น ครูท่ีปรึกษา เอาใจใสน่ กั เรยี นอยา่ งใกลช้ ิด และตอ้ ง
ทางานเปน็ ทีม
๓. ให้สถานศกึ ษาดูแลพทิ ักษ์ ปกปอ้ ง และคุ้มครองนักเรยี น ไม่ให้ถูกลว่ งละเมิดทางเพศจากบคุ คลทงั้ ที่อยู่
ภายในและภายนอกสถานศึกษา
๔. จัดสถานท่ีภายในสถานศกึ ษาให้เหมาะสม เชน่ มกี ล้องวงจรปิด มีการจัดตั้งเวรยามตรวจตราพน้ื ท่ีจุดเสยี่ ง
เพ่ือไม่ใหเ้ กิดการล่วงละเมิดระหว่างครูกบั นักเรยี น นกั เรยี นกบั นกั เรยี นและจากบุคคลอ่ืน
๕. สถานศกึ ษาสอนเรอื่ งเพศศกึ ษาในกลุม่ สาระการเรยี นรู้สุขศึกษาและพลศึกษา โดยเฉพาะการดูแลป้องกัน
ตนเองของนักเรียนให้ปลอดภัยจากการถูกลว่ งละเมิดทางเพศ
๖. กาหนดโทษและมาตรการทเ่ี ข้มแขง็ ต่อผ้กู ระทาผิดรุนแรง
แนวทางการช่วยเหลือ
๑. ผู้บรหิ ารสถานศึกษา หรือผ้ทู ีไ่ ดร้ บั มอบหมายตรวจสอบข้อเท็จจริง และปรึกษากบั ผเู้ กี่ยวขอ้ งใน
สถานศึกษาทนั ที
๒. ตรวจสอบข้อมูลประวตั ินกั เรียนโดยใช้กระบวนการระบบการดูแลชว่ ยเหลือนกั เรยี น การบนั ทกึ ข้อมลู และ
การจัดเกบ็ ขอ้ มูลตามแบบรายงาน ฉก.๐๑
๓. ประสานทมี สหวชิ าชพี และหน่วยงานทีเ่ ก่ยี วขอ้ ง เช่น สพป.ภเู กต็ สานักงานพฒั นาสงั คมและความมน่ั คง
ของมนุษย์ บา้ นพักเด็กและครอบครัว สถานตี ารวจ องคก์ ารบริหารส่วนท้องถนิ่ และผู้มีหนา้ ทค่ี มุ้ ครองสวัสดภิ าพเด็ก
ตามพระราชบญั ญัติคมุ้ ครอง พ.ศ. ๒๕๔๖ เปน็ ด้น
๔. เชญิ ผู้ปกครองนักเรยี นทั้งสองฝ่าย/หรอื ผทู้ น่ี ักเรยี นไว้วางใจ/หรอื ผ้ทู ี่นักเรยี นรอ้ งขอมาพดู คุย/รับทราบ
เหตกุ ารณ์ และใหค้ าปรึกษา
๕. ประสานศนู ย์ชว่ ยเหลือสังคม (OSCC) สถานพยาบาลในพื้นที่ เพื่อนานักเรียนเขา้ รับการตรวจรกั ษา ดา้ น
ร่างกายและจิตใจภายใน ๒๔ ชัว่ โมง
๖. แจง้ ผู้ปกครองนักเรยี นหาแนวทาง และวธิ ีการร่วมกันในการปรับพฤติกรรมนักเรียน
๗. ดาเนนิ การโดยเกบ็ ข้อมูลเปน็ ความลบั พิทักษส์ ิทธผิ ู้ถูกกระทาและผู้กระทา

โรงเรียนบา้ นทา่ เรอื สานกั งานเขตพื้นทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาภเู กต็

๘. กรณนี กั เรียนกบั ครูหรือบุคลากรทางการศึกษา ตรวจสอบประวัตคิ รู ใหเ้ ชญิ คณะกรรมการสถานศึกษา มา
ปรกึ ษา สถานศกึ ษาแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจรงิ ในสถานศึกษา และรายงานผูบ้ งั คับบัญชาทราบทันที

๙. กรณขี ้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาที่กระทาการละเมดิ ใหด้ าเนนิ การทางวนิ ยั สรุป และจัดทา
รายงานเสนอผู้บรหิ ารสานศึกษาทราบ

๑๐. ตดิ ตามผล/เยย่ี มบา้ นนักเรยี นเป็นระยะ ให้คาปรึกษา/ให้กาลงั ใจ
๑๑. จัดทาเป็นกรณีศึกษาเพ่อื เป็นข้อมูลและแนวทางในการปกปอ้ ง คุ้มครอง และดแู ลชว่ ยเหลือนักเรยี น
ตอ่ ไป

โรงเรียนบา้ นทา่ เรอื สานกั งานเขตพนื้ ท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

ขัน้ ตอนการคุม้ ครองและชว่ ยเหลือนกั เรียน
กรณคี วามรนุ แรง

ผอ.สพป.ภูเกต็

โรงเรยี นบ้านท่าเรอื สานกั งานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

กรณีความรุนแรง
ความรุนแรงต่อนักเรียนเกิดข้ึนบ่อยครั้งทั่วทุกพื้นท่ีของสังคม ไม่ว่าจะเป็นสถานศึกษาในระดับอนุบาลระดับ
ประถมศึกษา ระดับมัธยมศึกษา ไปจนถึงระดับอุดมศึกษา ไม่ว่าในสถานศึกษาขนาดเล็ก ขนาดกลาง หรือขนาดใหญ่
ไม่ว่าสถานศึกษาจะอยู่ในภาคไหนในประเทศไทยในบรบิ ทสังคม อย่างไรก็ตามความรุนแรงต่อนักเรียนที่เกิดข้ึน หลาย
แห่ง อาจมีรูปแบบคลา้ ยคลึงหรือแตกต่างกันบ้างตามสถานการณ์ ส่วนสาเหตุบ่มเพาะ และเอ้ือตอ่ การเกิดความรุนแรง
เหล่านนั้ มีท้งั เหมือนและแตกต่างกันออกไป
ความรนุ แรงเป็นพฤตกิ รรมหรือการกระทาใด ๆ กต็ ามท่ีละเมิดสิทธสิ ่วนบคุ คลทั้งทางรา่ งกาย วาจา จติ ใจ หรือ
ทางเพศ และนามาซึ่งอันตรายหรือความทุกข์ทรมานต่อผู้ถูกกระทาท้ังด้านร่างกาย และจิตใจ ในท่ีนี้ได้แบ่งความ
รุนแรงออกเป็น ๓ ประเภท ไดแ้ ก่
๑. ความรุนแรงทางด้านร่างกาย เช่น การทุบตีทาร้ายร่างกาย ตบ เตะ ต่อย การใช้อาวุธ และการลงโทษ
นกั เรียนที่เกินกวา่ เหตุในสถานศกึ ษาและครอบครวั เปน็ ดน้
๒. ความรุนแรงทางด้านจิตใจ เช่น การใช้คาพูด กิริยา หรือการกระทาที่เป็นการดูถูกดูหม่ิน เหยียดหยาม ด่า
วา่ ใหอ้ บั อาย การกลนั่ แกลง้ ทรมานใหเ้ จบ็ ชา้ น้าใจ การบังคบั ขม่ ขู่ กกั ขงั ควบคมุ ไมใ่ ห้แสดงความคดิ เห็น การหึง หวง
การเลอื กปฏบิ ตั ิ การเอารดั เอาเปรยี บ การตกั ตวงผลประโยชน์ การถูกทอดท้ิงไม่ไดร้ บั การเอาใจใสเ่ ลยี้ งดู เป็นตน้
๓. ความรุนแรงทางเพศ เช่น การถูกละเมิดทางเพศ การพูดเร่ืองลามกอนาจาร การแอบดู การจับต้องของ
สงวนการบงั คับให้เปลื้องผ้า การบังคบั ใหม้ เี พศสมั พันธ์ เปน็ ตน้
ดังน้ันเพ่ือลดปัญหาความรุนแรง ส่วนหนึ่งจึงต้องมุ่งที่การปรับเปลี่ยนเจตคติหรือความเช่ือเดิม เพ่ือให้ทุกคน
เกิดความตระหนักว่า ความรุนแรงสามารถเกิดขึ้นได้ และมีผลกระทบมาก ยอมรับว่าปัญหาความรุนแรงไม่ใช่เรื่อง
ส่วนตัวท่ีต้องอับอายหรือปกปิด แต่ต้องแสวงหาวิธีการป้องกันไม่ให้เกิดข้ึน เม่ือเกิดขึ้นแล้วต้องหาทางแก่ไข ตลอดจน
แสวงหาขอ้ มูลแนวทางการป้องกนั การแก่ไขปญั หา และแหลง่ ช่วยเหลือต่าง ๆ
มาตรการป้องกนั
การป้องกันการใชค้ วามรนุ แรงในนักเรียนน้นั ไมค่ วรทาเพยี งเพ่ือเพราะต้องการเรง่ หาทางออกแบบชว่ั คราว ใน
เวลาที่มีเหตุการณ์ร้ายแรงเกิดขึ้น จากน้ันก็เงียบหายไป ซึ่งจะไม่สามารถป้องกันแก่ไข ปัญหาพฤติกรรมก้าวร้าว และ
รุนแรงในระยะยาวได้อย่างแท้จริง ดังน้ันการคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียนจึงเป็นการป้องกัน และปกป้อง นักเรียน
จากความรุนแรง การแสวงหาประโยชน์ การละเลยทอดท้ิง หรือรูปแบบการกระทาต่าง ๆ ท่ีอาจก่อให้เกิดผลกระทบ
ดา้ นลบตอ่ รา่ งกาย จิตใจ พฒั นาการ และศักดศิ์ รขี องนกั เรยี น ดงั นี้
๑. หน่วยงานท่ีเก่ียวข้องมีบทบาทสาคัญ คือ การแก้ไขและป้องกันการใช้ความรุนแรงให้เป็นไปอย่างต่อเนื่อง
ตลอดจนกระตนุ้ ใหส้ อื่ ตา่ ง ๆ นาเสนอเนอ้ื หาและผลงานที่สรา้ งสรรค์
๒. จัดให้มีช่องทางการสื่อสารระหว่างสถานศึกษา ผู้ปกครอง ภาคีเครือข่าย และหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง เพ่ือ
สามารถแกไ้ ขปญั หาความรนุ แรงที่เกดิ กับนักเรยี นได้ทันตอ่ สถานการณ์ เชน่ สายด่วน Facebook Twitter Instagram
LINE และเว็บไซต์ แจง้ ข่าวกรณีนักเรยี นขาดเรียน/กจิ กรรมของสถานศึกษา เปน็ ตน้
๓. ครูจัดการเรียนการสอนโดยบูรณาการคุณธรรมจริยธรรมสร้างความตระหนักในคุณค่าแห่งตนการมุ่ง
อนาคตและความสาเรจ็ การคิดวเิ คราะห์ การยับยัง้ ช่ังใจ ทักษะการควบคมุ อารมณ์ เป็นต้น

โรงเรียนบา้ นท่าเรือ สานกั งานเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

๔. ครูเวรประจาวัน คณะกรรมการนักเรียน สารวัตรนักเรียน ยามรักษาความปลอดภัย ดูแลรักษาความ
ปลอดภัยแก่นักเรียน ทุกอาคาร บริเวณจุดอับ และจุดเสี่ยง ตลอดจนดูภาพจากกล้องวงจรปิดที่ติดไว้ทั่วบริเวณ
สถานศึกษา หากมีส่ิงบอกเหตุว่าจะเกิดความรุนแรง ให้เร่งรีบดาเนินการแจ้งผู้เกี่ยวข้องเพื่อแก้ปัญหาทันที เช่น มีคน
แปลกหน้ามาบรเิ วณหนา้ สถานศกึ ษา พกพาอาวุธ ขับขจี่ ักรยานยนต์ เปน็ ต้น

๕. พ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือคนในครอบครัวเป็นผู้ใกล้ชิด และมีบทบาทสาคัญในการลดแรงกระตุ้นพฤติกรรม
ก้าวร้าว และความรุนแรงในนักเรียน โดยการขัดเกลาพฤติกรรมลูกตั้งแต่ปฐมวัย เช่น การเป็นแบบอย่างท่ีดีแก่ลูก ให้
เวลากับลูกอย่างเพียงพอ ไม่ปล่อยปละ ละเลยลูก ในการรับส่ือหรือการคบเพ่ือน และเอาใจใส่ในเร่ืองต่าง ๆ เมื่อพบ
เห็นลกู มพี ฤติกรรมกา้ วรา้ วไมค่ วรเพิกเฉย แต่ควรเรยี กมาพูดคยุ สื่อสารกับลูก ด้วยความรกั และมเี หตมุ ผี ลเปน็ หลักว่าส่ิง
ใดทาได้ส่ิงใดทาไม่ได้ เพราะเหตุใด และผลทจ่ี ะเกิดตามมาน้นั คืออะไร

๖. ครูลงโทษนักเรียนเกินกว่าเหตุ นักเรียนได้รับผลกระทบต่อร่างกาย และจิตใจอย่างรุนแรงมีข้อร้องเรียน
และเผยแพร่ผ่านสื่อสาธารณะ ให้ผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นที่การศึกษา หรือผู้ที่มีอานาจ ส่ังให้ครูมาปฏิบัติงาน ท่ี
สานักงานเขตพื้นทก่ี ารศึกษาโดยไม่ซักชา้ และเร่งดาเนนิ การแตง่ ต้ังคณะกรรมการใหไ้ ด้ขอ้ เท็จจริงโดยเร็ว

7. นักเรียนถูกกระทาด้วยอาวธุ ปืน มีด และของมีคมอ่ืนใด ถูกแขวนคอ ถูกกรอกยาพิษ ถูกกักขังบริเวณ จาก
นักเรียนด้วยกันเองหรือจากบุคลากรทางการศึกษา ที่ส่งผลให้นักเรียนได้รับบาดเจ็บสาหัสหรือสูญเสียชีวิต ใน
สถานศึกษา อันเน่ืองจากผู้อานวยการสถานศึกษาปลอ่ ยปละ ละเลย ในการกากับดูแล ตรวจตรา มีข้อร้องเรียนและ มี
การเผยแพร่ผ่านสื่อสาธารณะอย่างกว้างขวาง ให้ผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา หรือผู้ท่ีมีอานาจ สั่งให้ครู
มาปฏิบัติงานท่ีสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาโดยไม่ซักช้า และเร่งดาเนินการแต่งต้ังคณะกรรมการให้ได้ข้อเท็จจริง
โดยเรว็

โรงเรยี นบ้านท่าเรอื สานกั งานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

ข้ันตอนการคมุ้ ครองและช่วยเหลอื นกั เรียน
กรณไี มไ่ ด้รับความเปน็ ธรรมจากระบบการศกึ ษา
โรงเรียนเรยี กเก็บคา่ ใชจ้ า่ ยสว่ นตา่ งเกนิ กว่าท่ีกระทรวงศกึ ษาฯ กาหนด

โรงเรียนบา้ นทา่ เรอื สานักงานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาภเู กต็

กรณีไมไ่ ด้รับความเป็นธรรมจากระบบการศกึ ษา
การไม่ได้รับความเป็นธรรม หมายถึง การท่ีนักเรียน บิดา มารดา หรือผู้ปกครองไม่ได้รับสิทธิตามท่ีกฎหมาย
กาหนดให้ได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกัน โดยได้รับการปฏบิ ัติหรือถูกละเว้นจากสถานศึกษาอย่างไม่เป็นธรรม ขาด
ความเสมอภาคซ่ึงเปน็ ผลใหเ้ สียโอกาสในการเข้าถึงการศึกษาท่ีมคี ุณภาพ
มาตรการปอ้ งกัน
๑. สถานศึกษาต้องปฏิบัติตามกฎหมายรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๖๒ กฎกระทรวงศึกษาธิการ และนโยบายของ สพฐ. ตามลาดับ
สถานศึกษากาหนดระเบียบ แนวปฏิบัติตลอดจนมาตรการในการป้องกันการไม่ได้รับความเป็นธรรมจากระบบ
การศึกษา
๒. แตง่ ตั้งคณะกรรมการสอบสวนขอ้ เท็จจรงิ
๓. สถานศึกษาให้ความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับเรื่องสิทธิ ระเบียบ แนวปฏิบัติ ตลอดจนกฎหมายท่ีเก่ียวข้องกับ
ระบบการศกึ ษาแก่นักเรยี น ครู บดิ า มารดา ผ้ปู กครอง คณะกรรมการสถานศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน และผู้เกย่ี วขอ้ ง
๔. ผู้บรหิ ารสถานศึกษาตดิ ตาม และตรวจสอบการปฏิบตั งิ านของบุคลากรในสถานศึกษา
๕. สถานศึกษาเปิดช่องทางการสื่อสารระหว่างบิดา มารดา ผู้ปกครอง และนักเรียน เพื่อมีส่วนร่วมในการ
แสดงความคดิ เหน็
๖. ตามนโยบายของ ลพฐ. ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ นโยบายท่ี ๔ ด้านการสร้างโอกาสในการเข้าถึงบริการ ทาง
การศกึ ษาท่ีมีคณุ ภาพ มีมาตรฐาน และลดการเหลือ่ มลา้ ทางการศกึ ษา แบง่ เปน็

๖.๑ สร้างความร่วมมอื กบั องคก์ รปกครองระดบั ท้องถิ่น ภาคเอกชน หน่วยงานทเ่ี กยี่ วขอ้ งในการจดั
การศึกษา ให้สอดคล้องกับบรบิ ทกบั พืน้ ที่

๖.๒ การยกระดับสถานศกึ ษาในสังกัดทุกระดับและทุกประเภท ใหม้ ีคณุ ภาพและมาตรฐานตาม
บริบทของพ้นื ท่ี

๖.๓ จดั สรรงบประมาณสนับสนนุ ผู้เรียนทุกกลุ่ม และสถานศึกษาทุกประเภทอยา่ งเหมาะสมและ
เพยี งพอ

๖.๔ การประยุกตใ์ ชเ้ ทคโนโลยดี ิจทิ ัลเป็นเครื่องมือในการพัฒนาคณุ ภาพของผเู้ รียน
แนวทางการช่วยเหลือ

การเรียกเก็บเงินจากนักเรยี นตามระเบยี บกฎหมายท่ีเก่ยี วข้อง
๑. ผู้บรหิ ารสถานศึกษาและครูผสู้ อนรับเรอ่ื งร้องเรยี นและตรวจสอบขอ้ เทจ็ จริงเบื้องดน้
๒. เชิญผู้มีส่วนไดส้ ่วนเสียเข้าสู่กระบวนการเจรจาและสร้างความเข้าใจอันดีต่อกันเพ่ือให้ไดข้ ้อยุตโิ ดยเรว็
๓. หากการดาเนินการยงั ไม่ได้ขอ้ ยุติ ใหร้ ายงานผ้บู งั คับบัญชาตามลาดับข้ัน
๔. สถานศกึ ษาติดตามความคืบหน้าเพอ่ื หาทางกาหนดมาตรการในการป้องกัน และให้ความชว่ ยเหลือตอ่ ไป

โรงเรียนบ้านทา่ เรือ สานักงานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

ข้นั ตอนการคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียนกรณีอน่ื ๆ
ภาวะจติ เวช

โรงเรียนบา้ นทา่ เรือ สานักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาภเู กต็

ภาวะจติ เวช
ปญั หาสุขภาพจติ จติ เวช ฆ่าตัวตาย ส่งผลกระทบต่อสงั คม และมีแนวโนม้ จะเพิ่มขนึ้ เน่ืองจากภาวะ
เศรษฐกจิ สงั คมท่เี ปลย่ี นไป รวมถงึ ภยั พิบตั ิตา่ ง ๆ ท่ีเกิดข้ึน ส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจ ทง้ั ต่อตนเอง ครอบครวั
และสงั คม ถา้ ขาดการจัดการดแู ลทีไ่ ม่เหมาะสม อาจเกิดการเจ็บป่วย การฆา่ ตัวตาย ทาใหเ้ กิดการสูญเสีย
ทรพั ยากรของประเทศ
ภาวะทางจิตเวช หมายถึง ผู้ที่มกี ารแสดงออกทีเ่ ปลย่ี นแปลงไปในดา้ นอารมณ์ความคิดหรอื พฤตกิ รรม ซึ่ง
ผู้นั้นต้องได้รับการช่วยเหลอื เพราะถา้ ปลอ่ ยไวอ้ าจเกดิ อนั ตรายต่อตนเองและผูอ้ ่ืนได้
มาตรการปอ้ งกัน
๑. ใชก้ ระบวนการระบบการดูแลชว่ ยเหลือนกั เรยี น ให้ครทู ่ีปรึกษาดูแล เอาใจใสน่ ักเรยี นอย่างใกลช้ ิด จะ
ทาใหม้ ีโอกาสรับรู้ปัญหา
๒. ผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาย้าให้ครทู ่ีปรึกษา/ครผู ู้สอนประเมิน และสังเกตนักเรียนในทุกคร้ังกอ่ นการสอน
หรอื ทากจิ กรรม
๓. จดั กจิ กรรมทกั ษะชีวิตในสถานศึกษา
๔. พฒั นาครูท่ีปรึกษาให้เปน็ ครูแนะแนว และนักจติ วิทยาประจาชนั้ เรียน
๕. การใช้เคร่ืองมือประเมิน/วัดสขุ ภาพจิตของนักเรยี นอยา่ งนอ้ ยภาคเรียนละ ๒ คร้งั หรือตามความ
เหมาะสม
แนวทางการชว่ ยเหลือ
๑. ครูตรวจสอบขอ้ มลู ประวตั ินกั เรยี นโดยใช้กระบวนการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรยี น การบันทึก
ข้อมลู และการจดั เก็บข้อมูลตามแบบรายงาน ฉก.๐๑
๒. รายงานผู้บังคับบัญชา รว่ มปรกึ ษาหารือกับผ้เู ก่ียวข้องในสถานศกึ ษา
๓. ผ้ทู ่ไี ด้รับมอบหมายดาเนินการเกยี่ วข้องกบั นักเรยี นตั้งแต่ตน้ จนจบกระบวนการ
๔. เชญิ ผ้ปู กครอง/หรือผทู้ ่นี ักเรียนไว้วางใจ นกั เรียนร้องขอมาพูดคุย และให้คาปรกึ ษา
๕. กรณนี ักเรยี นทม่ี ีปัญหาสุขภาพจติ จติ เวช ก้าวร้าว ความรนุ แรง เสีย่ งตอ่ การทาร้ายผู้อน่ื ทารา้ ยตนเอง
หรือได้รบั อนั ตราย ประสานทีมสหวชิ าชีพเพอื่ ชว่ ยเหลอื /ส่งตอ่ นักเรียน
๖. สรุปรายงานผลการดาเนินการแก่ผูบ้ ริหาร
๗. บันทึกในสมุดหมายเหตปุ ระจาวันของสถานศึกษา
๘. จัดทาเปน็ กรณศี ึกษาเพอ่ื เป็นข้อมลู และแนวทางในการปกป้อง คุ้มครอง ช่วยเหลือนักเรียนต่อไป

โรงเรยี นบา้ นท่าเรอื สานักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาภเู กต็

ข้อสังเกต
ในการประเมิน ถ้าพบอาการที่อาจเกิดอันตรายแกต่ วั นักเรียน หรอื ผู้อ่ืนได้ จะตอ้ งให้การดแู ลอย่างใกล้ชดิ
และเร่งด่วนใหป้ ระสาน การส่งต่อ คือ
๑. ระดบั ความรสู้ กึ ตัว สับสน งนุ งง ไม่คอ่ ยรสู้ กึ ตัว หรอื ไม่รู้สึกตวั
๒. ลักษณะที่ปรากฏ มีพฤตกิ รรมรุนแรง เชน่ เอะอะ กา้ วร้าว หรอื ไม่เปน็ มิตร พกอาวุธ แสดงท่าทางต่อสู้
หรือมกี ารเคล่ือนไหวตลอดเวลา หรอื เกอื บตลอดเวลา ระมัดระวังตวั มาก หวาดระแวง หรอื หวาดกลัว
๓. มอี ารมณซ์ ึมเศรา้ อยา่ งรนุ แรง (โดยจะรว่ มกับความคดิ หรอื ความพยายามฆา่ ตวั ตายหรอื ไม่ก็ตาม)
อารมณ์ โกรธ โดยเฉพาะอารมณโ์ กรธท่ีนักเรียนควบคุมไม่ได้
๔. ความคิดมคี วามคิดจะฆ่าตนเองหรอื ฆา่ ผอู้ น่ื หวาดระแวงวา่ จะมีคนมาทารา้ ยความรสู้ ึกผิด ความคิดว่า
ตนเองไรค้ ่า หมดหวงั ขาดที่พึ่ง และโดดเด่ยี ว
๕. การรับรู้ (perception) มีประสาทหลอนทางหูเป็นเลียง ตาหนิ เลยี งดา่ เสียงสาปแชง่ เสียงขจู่ ะทาร้าย
หรือเสียงสัง่ ให้กระทาพฤติกรรมตา่ ง ๆ โดยเฉพาะใหท้ าร้ายตนเองหรอื ผู้อนื่ เหน็ ภาพหลอน เชน่ ภาพปศี าจมา
หลอกหลอน หรอื ภาพคนถอื อาวุธจะทาร้าย รวมทง้ั การแปลส่งิ เร้าผิด เชน่ เห็นกิ่งไม่ใกล้ ๆ ตวั เป็นงูพิษกาลงั จะกัด
ตน เปน็ ต้น

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรอื สานักงานเขตพื้นที่การศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

ข้นั ตอนการคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียนกรณอี น่ื ๆ
นักเรยี นติดเกม/อนิ เทอรเ์ นต็

ผอ.สพป.ภูเกต็

โรงเรียนบา้ นท่าเรือ สานกั งานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

นักเรยี นตดิ เกม/อนิ เทอร์เนต็ สอ่ื ออนไลนท์ ี่ไมพ่ งึ ประสงคใ์ นระบบเครอื ข่ายอนิ เตอรเ์ น็ต
นักเรียนติดเกม (สื่อออนไลน์ที่ไม่พิงประสงค์ในระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ต) หมายถึง นักเรียนที่หมกมุ่น
กับการเล่นเกม/หมกมุ่นในการใช้สื่อลามกอนาจาร ภาพยนตร์ท่ีห้ามเผยแพร่ในราชอาณาจักร หรือหมกมุ่นใน
กิจกรรมคาราโอเกะผ่านระบบเครือข่ายอนิ เตอร์เน็ต จนไมส่ ามารถควบคุมตนเองในเวลาที่กาหนด ถา้ ไมไ่ ด้เล่น จะ
กระวนกระวายใจมาก บางคนเล่นข้ามวันข้ามคืน จนส่งผลกระทบต่อตัวนักเรียน ทั้งด้านสุขภาพกาย สุขภาพจิต
ด้านผลสัมฤทธทางการเรียน ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ และส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของพลเมืองในสังคม
(ดรู ายละเอยี ดในภาคผนวก กฎกระทรวงประกอบพระราชบญั ญตั ภิ าพยนตรแ์ ละรีดทิ ศั น์ พ.ศ. ๒๕๕๑)
นักเรียนเล่นพนัน หมายถึง นักเรียนที่มีพฤติกรรมเล่นการพนัน จัดให้มีการเล่นการพนัน หรือม่ัวสุม ใน
วงการพนัน ประพฤติตนไม่สมควรกับสภาพการเป็นนักเรียน มีพฤติกรรมการเล่นเอาเงิน และส่ิงของมีค่าด้วยการ
เส่ียงโชค หรือใช้ความสามารถโดยคาดเดาผลที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ความชานาญ เล่ห์เหลี่ยม ไหวพริบ รวมทั้ง
เส่ียงโชค ถ้านักเรียนมีพฤติกรรมเล่นการพนันจนติดเป็นนิสัย จะส่งผลให้นักเรียนขาดความช่ือสัตย์ ขาดความ
รบั ผิดชอบตอ่ ตนเอง ครอบครวั และสังคม
มาตรการปอ้ งกัน
๑. สถานศึกษากาหนดมาตรการป้องกัน โดยจัดทาระเบียบสถานศึกษาว่าด้วยความประพฤตินักเรียน
เพือ่ ให้เปน็ ไปตามกฎกระทรวงทีก่ าหนดความประพฤติของนักเรียนและนกั ศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘
๒. สถานศึกษากาหนดมาตรการสร้างภูมิคุ้มกันเพื่อป้องกันกลุ่มเส่ียง ให้ความรู้ ความเข้าใจ ทราบถึง
ประโยชน์และโทษของการเลน่ เกม การใช้ส่ือออนไลน์ที่ไม่พึงประสงค์ในเครือข่ายอินเทอร์เน็ต โดยส่งเสริมการจัด
อบรม จัดกิจกรรมเสริมสร้างความฉลาดทางอารมณ์และสังคม จัดค่ายกิจกรรม จัดโครงการหยุดการพนัน เปิด
โอกาส ให้นักเรียนได้ค้นพบ และแสดงศักยภาพเชิงบวก กิจกรรมจิตอาสา สร้างพ้ืนท่ีสร้างสรรค์ ให้นักเรียนได้ทา
กิจกรรมตาม ความถนัด และความสนใจสนใจ เป็นการป้องกันมิให้เกิดนักพนันหน้าใหม่ และส่งเสริมให้กิจกรรม
ตา่ ง ๆ เปน็ ตัวสร้าง ใหน้ กั เรยี นหา่ งไกลการพนัน หา่ งไกลการตดิ เกม เปน็ ด้น
๓. สถานศึกษากาหนดมาตรการสร้างภูมิคุ้มกัน โดยการสร้างความเข้มแข็งให้ระบบการดูแลช่วยเหลือ
นักเรียน กาหนดบทบาทหน้าท่ีของบุคลากรท่ีเกี่ยวข้องในระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน พร้อมเร่งรัดพัฒนาครู
ประจาช้ัน ให้สามารถทาหน้าที่ได้ทั้งครูปกครองและครูแนะแนว เพ่ือช่วยเหลือ สร้างเจตคติที่ดีในการปรับ
พฤติกรรม ของนักเรียนในการใช้เครือข่ายอินเตอร์เพ่ือการสืบค้นข้อมูลทางด้านวิชาการ อาจมอบหมายงานให้
นักเรียนได้ใช้ คอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ตเป็นเครื่องมือในการแสวงหาความรู้ท่ีท้าทาย เสริมสร้างความรู้สึกมี
คณุ ค่าในตนเอง รวมถึงการสร้างสมั พนั ธภาพท่ีดีในโรงเรียน
๔. สถานศึกษากาหนดมาตรการเฝ้าระวัง ขอความร่วมมือจากผู้ปกครองช่วยดูแลนักเรียนเร่ืองการเล่น
เกม/ส่ือออนไลนท์ ไี่ ม่พึงประสงค์/เลน่ พนนั สรา้ งความร่วมมอื กบั ผ้ปู กครองในการกากับดแู ล ตดิ ตามพฤตกิ รรมของ
นักเรียน ขณะใช้ชีวติ อยู่ที่บ้านในการใชเ้ ครือข่ายอนิ เตอรเ์ น็ตเพือ่ การสืบค้นข้อมูลทางดา้ นวชิ าการ

โรงเรียนบา้ นทา่ เรือ สานักงานเขตพ้นื ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาภเู กต็

๕. มาตรการเฝ้าระวังโดยสถานศึกษาสร้างภาคีเครือข่ายในรูปแบบ สหวิชาชีพในระดับสถานศึกษา
ร่วมกับ หน่วยงานที่เก่ียวข้อง เช่น สถานีตารวจ โรงพยาบาล องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ในการร่วมกันเฝ้าระวัง
และ ขอความร่วมมือจากภาคีเครือข่ายช่วยดูแลนักเรียนในด้านการพัฒนาทักษะชีวิต วิชาชีพ การสืบค้นข้อมูลใน
ระบบ เครือขา่ ยอนิ เทอร์เน็ต และการดกู ีฬาผา่ นเครือข่ายออนไลน์ เพื่อปอ้ งกนั การเลน่ การพนนั ในระบบกีฬา เป็น
ต้น

แนวทางการชว่ ยเหลอื
๑. เร่งรัดพัฒนานักจิตวิทยาประจาสถานศึกษา ให้ความรู้ครูท่ีปรึกษา/ครูแนะแนว ในการเป็นผู้ให้
คาแนะนา คาปรึกษาวิธีการใช้ส่ือให้เป็นประโยชน์ในด้านการศึกษาหาแหล่งเรียนรู้ โดยให้สืบค้นข้อมูลจาก
อนิ เทอร์เนต็ มานาเสนอเพื่อให้นกั เรียนมคี วามรูค้ วามสนในดา้ นอ่ืน ๆ จะได้ไม่มุง่ เลน่ เกมเพยี งอยา่ งเดยี ว
๒. เน้นการประชมุ เครือข่ายผูป้ กครอง พบปะพดู คุย เพือ่ รว่ มมือแก้ไขปัญหา หรือใช้วิธีการเยี่ยมบ้าน เพื่อ
สืบเสาะหาข้อเท็จจริง หาแนวทางการแกไข เพื่อสร้างสัมพันธภาพอันดีระหว่างนักเรียน ผู้ปกครอง และ
สถานศกึ ษาปรับพฤติกรรม สง่ เสริมการจดั กจิ กรรมสรา้ งแรงจูงใจ และการเสริมแรงอย่างเหมาะสม และต่อเนือ่ ง
๓. กาหนดรูปแบบและวิธีการในระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนของสถานศึกษา โดยเน้นการปรับ
พฤติกรรมแบบค่อยเป็นค่อยไปอย่างสม่าเสมอ และมีการติดตามประเมินผลพฤติกรรมเป็นระยะ หากพบว่า
นักเรียนยังมีพฤติกรรมติดเกม ติดสื่อออนไลน์ที่ไม่พึงประสงค์ในระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต เล่นพนัน ให้
สถานศกึ ษาประสานความรว่ มมือกบั ทมี สหวิชาชพี ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ตอ่ ไป
๔. สถานศึกษาจัดทาระเบียบสถานศึกษาว่าด้วยความประพฤตินักเรียนเพ่ือให้เป็นไปตามกฎกระทรวง ที่
กาหนดความประพฤติของนักเรียนและนักศึกษา พ.ศ. ๒๔๔๘ เพ่ือการเน้นภารกิจ เช่น หากพบว่านักเรียนยังไม่
ปรับ พฤติกรรมติดเกม ติดส่ือออนไลน์ที่ไม่พึงประสงค์ เล่นพนัน ให้สถานศึกษาประสานทีมสหวิชาชีพให้ความ
ชว่ ยเหลอื ตอ่ ไป
๕. เร่งรัดจัดต้ังศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียนระดับสถานศึกษา โดยผู้อานวยการ
สถานศึกษา กาหนดนโยบาย ประสาน ส่งเสริม และสนับสนุนให้มีกรอบทิศทางการดาเนินงานเป็นแนวทาง
เดยี วกนั

โรงเรยี นบ้านท่าเรอื สานกั งานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

ข้นั ตอนการคุ้มครองและช่วยเหลือนกั เรียนกรณอี น่ื ๆ
ยาเสพติด

ผอ.สพป.ภูเก็ต
ทีม ฉก.ชน.สพป.

ภูเก็ต

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรอื สานักงานเขตพื้นท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

ยาเสพตดิ
ยาเสพติด หมายถงึ สารใดกต็ ามทีเ่ กิดข้นึ ตามธรรมชาติ หรอื สารที่สงั เคราะห์ข้ึนหรือวัตถุใด เมอ่ื เสพเข้าสู่
รา่ งกายไมว่ า่ จะโดยรบั ประทาน ดม สบู ฉดี หรือด้วยวธิ กี ารใด ๆ แล้วทาให้เกดิ ผลต่อรา่ งกายและจติ ใจ ในลกั ษณะ
สาคัญ เช่น ต้องเพิ่มขนาดการเสพขึ้นเป็นลาดับ มีอาการถอนยาเม่ือขาดยา มีความต้องการเสพท้ังร่างกายและ
จิตใจอย่างรุนแรงอยู่ตลอดเวลา และสุขภาพโดยทั่วไปจะทรุดโทรมลง
มาตรการปอ้ งกัน
๑. เสรมิ สร้างภมู ิคมุ้ กนั และทกั ษะชีวติ ให้นักเรียน
๒. จัดกจิ กรรมการปอ้ งกัน เฝ้าระวัง และแก้ไขปญั หายาเสพติดในสถานศึกษา
๓. พฒั นาระบบการดูแลช่วยเหลือนกั เรียนให้เข้มแข็ง
๔. การดาเนนิ งานในการป้องกันและแก้ไขปญั หายาเสพตดิ ในสถานศึกษา ควรใหน้ ักเรยี นเขา้ มามีสว่ นร่วม
ในการดาเนินงาน โดยมีครูเปน็ ผ้คู อยให้การสนับสนุนให้คาแนะนาและดูแล
๕. สถานศึกษาต้องดาเนินการตามโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพตดิ และอบายมุขฃของกระทรวง
ศกึ ษาธกิ าร และนโยบายของ ลพฐ.
๖. สร้างเครือข่ายภายนอกในการเฝ้าระวังและป้องกันปัญหา เช่น โครงการ ๑ โรงเรียน ๑ ตารวจ และ
โครงการตาสับปะรด เปน็ ตน้
๗. จัดต้งั ชมรมศูนยเ์ พือ่ นใจวยั รนุ่ TO BE NUMBER ONE และเพอ่ื นชว่ ยเพอื่ น
๘. ศนู ยพ์ ทิ กั ษ์สิทธเิ ดก็
๙. จัดต้ังครูเวรประจาวนั เดนิ ตรวจพื้นท่เี สยี่ งภายในบริเวณโรงเรียน
แนวทางการช่วยเหลอื
๑. ครูที่ปรึกษาคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคคล การเยี่ยมบ้าน และการคัดกรองนักเรียน ออกมา ๔ กลุ่ม
ได้แก่ กลุ่มปกติ กล่มุ เสย่ี ง กลุ่มเสพ และกลุม่ คา้
๒. หากครูทป่ี รึกษาพบนักเรียนกลุม่ เส่ียง กลมุ่ เสพ และมียาเสพติดไว้ในครอบครองใหด้ าเนินการ ดังนี้

๒.๑ ติดตอ่ กับผูป้ กครองเพอื่ หาแนวทางปอ้ งกนั และแกไ่ ขปัญหาร่วมกัน
๒.๒ ดาเนินการตามแนวทางการดูแลช่วยเหลือนักเรียนกลุ่มเสพ โดยเข้าสู่กระบวนการ
บาบดั รกั ษา
๒.๓ ติดตามผลการดาเนินการอย่างต่อเนื่อง และรายงานผล การดาเนินการให้ผู้บริหาร
สถานศกึ ษารบั ทราบ
๒.๔ สถานศึกษารายงาน สพป.ภเู กต็
๓. กรณพี บวา่ นกั เรียนเปน็ ผคู้ า้ ให้เจา้ หน้าที่ผู้มีอานาจดาเนินการตามกฎหมาย

โรงเรียนบา้ นท่าเรือ สานักงานเขตพื้นท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

๔. กรณีนกั เรยี นถูกควบคมุ ตัวหรอื เข้าสูก่ ระบวนการยตุ ิธรรม ใหส้ ถานศึกษาดาเนนิ การออกหนงั สือรับรอง
การเปน็ นักเรยี นเพื่อเป็นหลกั ฐานประกอบ

แหล่งช่วยเหลือ
๑. ศนู ย์ชว่ ยเหลอื สังคม (OSCC) โทร. ๑๓๐๐
๒. ศนู ย์ฉุกเฉนิ โทร. ๑๖๖๙
๓. สถานพยาบาล
๔. สถานีตารวจ
๕. องค์กรปกครองสว่ นท้องถ่ิน

โรงเรียนบา้ นทา่ เรอื สานกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

ข้ันตอนการคุ้มครองและช่วยเหลือนกั เรยี นกรณอี ่ืน ๆ
อบุ ัตเิ หตนุ อกสถานศึกษา

ผอ.สพป.ภเู ก็ต ฉก.ชน..สพป. ฉก.ชน..สพป.
ภูเก็ต ทเี่ กดิ เหตุ

โรงเรียนบา้ นท่าเรอื สานกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

อบุ ตั เิ หตนุ อกสถานศึกษา
อุบัตเิ หตนุ อกสถานศกึ ษา หมายถึง ภาวะท่เี กิดขน้ึ อยา่ งกะทนั หนั โดยไมไ่ ดต้ ัง้ ใจ ทาให้เกิดความ
กระทบกระเทือนตอ่ สุขภาพชีวิตและทรพั ย์สินของนักเรยี น หรอื อุบตั ิเหตุทเี่ กิดข้นึ มผี ลกระทบต่อสถานศึกษา เชน่
อุบัติเหตกุ ับรถนักเรยี น รถทศั นศึกษา รถทศั นาจร รถรับสง่ นักเรยี น รถโรงเรียนรถส่วนบุคคลของครูท่ีพานักเรยี น
ไปทากิจกรรม (รายละเอียดคู่มอื แนวทางการปฏิบัติมาตรการการรักษาความปลอดภัย ของสถานศกึ ษาฉบบั
ปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๕๖ หนา้ ๓๙ - ๕๑)
มาตรการป้องกัน
ปฏิบัติตามประกาศระเบียบกระทรวงศึกษาธกิ าร ว่าด้วยการพานักเรยี นและนกั ศกึ ษาไปนอกสถานศกึ ษา
พ.ศ. ๒๕๖๒
แนวทางการช่วยเหลือ
๑. แจง้ ศนู ยฉ์ ุกเฉนิ โทร. ๑๖๖๙ และเจา้ หนา้ ท่ตี ารวจ
๒. แจง้ ผบู้ รหิ ารสถานศึกษา ผูป้ กครอง หรือผอู้ นญุ าตใหน้ ักเรยี นไปนอกสถานศึกษาทราบ
๓. แจ้ง สพป.ภเู กต็ ทราบเปน็ การเบ้อื งต้นทันที
๔. แจ้งทะเบียนรถประเภทรถทีป่ ระสบอุบัติเหตุ เพ่ือสถานพยาบาลจะได้ดาเนนิ การคา่ ใชจ้ ่ายในการ
รกั ษาพยาบาลจาก พ.ร.บ. ค้มุ ครองผู้ประสบภยั จากรถ โดยผปู้ กครองนักเรียนไม่ต้องสารองจ่าย
๔. จดั หาผดู้ ูแลประสานงานตดิ ตามอาการของนักเรียน และติดตามเร่ืองการประกนั ภัย
๖. แจ้งความลงบนั ทึกประจาวนั ต่อเจา้ พนักงานไว้เป็นหลกั ฐานในการเรยี กร้องสนิ ไหมทดแทน
๗. กรณีท่ีนักเรยี นทาประกนั อบุ ตั เิ หตกุ ับบรษิ ัทประกนั ภัย ให้ดาเนินการเรียกคา่ เลยี หายและค่าสนิ ไหม
ทดแทน หากมีปัญหาให้ติดต่อประสานกบั สานกั งานคณะกรรมการกากบั และสง่ เสรมิ การประกอบธรุ กิจประกันภยั
(คปภ.)
๘. กรณนี ักเรียนเสียชีวิตให้ตดิ ต่อขอรบั ใบรบั รองของการเลียชวี ิตจากสถานพยาบาลในพืน้ ท่ี

โรงเรียนบา้ นท่าเรอื สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

ข้นั ตอนการค้มุ ครองและช่วยเหลอื นกั เรยี นกรณอี น่ื ๆ
อุบตั ิเหตใุ นสถานศกึ ษา

ผอ.สพป.ภเู ก็ต

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรือ สานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษาประถมศึกษาภเู กต็

อุบตั ิเหตใุ นสถานศกึ ษา
อบุ ตั เิ หตใุ นสถานศึกษา หมายถึง อนั ตรายทีเ่ กิดข้นึ ในสถานศึกษาโดยฉบั พลันซงึ่ ไม่คาดคิดมาก่อนอนั
เกิดขึน้ เองตามธรรมชาติ หรือการกระทาของมนษุ ย์ สง่ ผลให้เกดิ ความเสยี หาย ทัง้ ร่างกาย และทรัพย์สิน โดยมี
สถานการณ์ เส่ยี งจากสภาพแวดล้อม ขาดความระมัดระวงั หรือการเรยี นการสอน
มาตรการป้องกนั
๑. สร้างความตระหนกั และให้ความรู้ข้าราชการครบู คุ ลากรทางการศึกษาและนักเรียน
๒. ตรวจสอบสภาพความพร้อมใช้งานของอาคารสถานทแ่ี ละอปุ กรณ์การเรยี นการสอนอยา่ งสม่าเสมอ
๓. สารวจจุดเสี่ยงภายในและรอบบรเิ วณสถานศกึ ษา
๔. จดั ระบบการเฝ้าระวงั เช่น ตดิ ตัง้ กลอ้ งวงจรปิดในบรเิ วณจุดเส่ียง เป็นต้น
๔. เตรยี มบคุ ลากรและอุปกรณเ์ ครื่องมือการปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้
๖. จัดให้มกี ารทาประกนั ภยั อุบัติเหตสุ าหรบั นักเรียน ขา้ ราชการครู และบคุ ลากรทางการศึกษา
ในสถานศกึ ษา
๗. จดั ระบบการรายงานเหตุไปยังสถานพยาบาลใกลเ้ คียง หรอื ศูนย์ฉุกเฉนิ โทร. ๑๖๖๙
แนวทางการช่วยเหลือ
๑. ปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน้
๒. ประสานศูนย์ฉกุ เฉิน โทร. ๑๖๖๙ และนาสง่ สถานพยาบาลใกล้เคียง
๓. แจ้งเหตุต่อผบู้ ริหารสถานศกึ ษา แจ้งบิดา มารดา/ผปู้ กครอง/ญาติ
๔. รายงานผู้บังคบั บญั ชาทราบตามลาดับช้ันพร้อมบนั ทึกตามแบบรายงาน ฉก.๐๑

โรงเรียนบ้านทา่ เรือ สานักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาภเู กต็

ข้นั ตอนการคมุ้ ครองและชว่ ยเหลือนักเรยี นกรณอี ืน่ ๆ
การกลัน่ แกลง้ รังแก (Bully)

ผอ.สพป.ภูเกต็
ฉก.ชน..สพป.ภเู กต็

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรือ สานกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาภเู กต็

การกลันแกลง้ รังแก (Bully)
การกล่นั แกลง้ รงั แก หมายถงึ พฤตกิ รรมการกระทาใหผ้ ู้อนื่ ไดร้ บั ความทกุ ข์ความเจ็บปวด ท้งั ทางร่างกาย

และจติ ใจ เพ่ือให้ตนเองรู้สกึ มีอานาจ มีพลังเหนือกวา่ ผูอ้ ่ืน หรอื เพ่ือความสนุกสนาน อีกท้ังการกระทาดงั กล่าว จะ
เกดิ ขึน้ ซ้าๆ อย่างต่อเน่ือง และมีระยะเวลายาวนาน

มาตรการปอ้ งกนั
๑. ให้ความรู้เกี่ยวกบั โทษของการกระทาความผดิ ทางพระราชบัญญตั คิ อมพิวเตอร์ กฎหมายอาญา (หมนิ่
ประมาท)
๒. ใหค้ วามรู้ความเขา้ ใจเร่ืองการกลนั่ แกล้งรงั แกและทักษะชีวติ
๓. นาระบบการดแู ลชว่ ยเหลือนกั เรียนเขา้ มามีบทบาทในการเสาระวังและให้คาปรกึ ษา
๔. คดั กรองให้คาปรึกษากับนักเรียนและชว่ ยเหลือในการแก้ปญั หา
๕. การเฝา้ ระวงั ช่องทางการลื่อสารที่ทาให้เกิดการกลัน่ แกล้งรังแก
แนวทางการช่วยเหลือ
๑. คัดกรองข้อมูลระดับความรนุ แรงของการถูกกล่นั แกลง้ รังแก
๒. ให้คาแนะนาปรึกษาในการแกป้ ัญหา
๓. หากระดับปัญหามีความรุนแรงให้รายงานผูบ้ รหิ ารสถานศึกษา
๔. สง่ ตอ่ หน่วยงานภายนอกที่เก่ยี วข้องช่วยแก้ปัญหา
๕. ติดตามดูแลการให้ความชว่ ยเหลือส่วนที่เกย่ี วข้องกับโรงเรยี น

โรงเรยี นบา้ นทา่ เรือ สานักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาภเู กต็

โรงเรยี นบา้ นท่าเรือ

“รับผดิ ชอบ รอบรู้ ร่วมมือ”