กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
เรื่องแผนที่
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3
ความหมายของแผนที่
องค์ประกอบของแผนที่
ประเภทของแผนที่
ประโยชน์ของแผนที่
ความหมาย
แผนที่ คือ รูปภาพ อย่างง่ายซึ่งจำลองบริเวณ
บริเวณหนึ่ง และมีการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบ
ต่างๆ เช่น วัตถุ หรือบริเวณย่อยๆ ที่อยู่ในบริเวณนั้น แผนที่
มักเป็ น รูปสองมิติ ซึ่งแสดงระยะห่างระหว่างจุดสองจุดใน
บริเวณหนึ่งๆ อย่างถูกต้องตามหลักเรขาคณิต ยกตัวอย่างเช่น
แผนที่ทาง ภูมิศาสตร์ นอกจากนี้ เรายังสามารถวาดแผนที่
แสดงคุณสมบัติของบริเวณต่างๆ บนพื้น โลก เช่น ความ
หนาแน่นของประชากร ความสูง เป็ นต้น หรือของบริเวณ
อื่นๆ อาทิ สมองของมนุษย์ ได้อีกด้วย
องค์ประกอบของแผนที่
1.ชื่อแผนที่ 2.ขอบระวาง
3.ทิศทาง 4.สัญลักษณ์
1.ชื่อแผนที่
เป็ นสิ่งที่มีความจำเป็ นสำหรับให้ผู้ใช้ได้ทราบ
ว่าเป็ นแผนที่เรื่องอะไร แสดงรายละเอียดอะไร
บ้าง เพื่อให้ผู้ใช้ได้อย่างถูกต้อง และตรงความ
ต้องการ โดยปกติชื่อแผนที่จะมีคำอธิบายเพิ่ม
เติมแสดงไว้ด้วย เช่น แผนที่ประเทศไทยแสดง
เนื้อที่ป่ าไม้ แผนที่ระเทศไทยแสดงการแบ่ง
ภาคและเขตจังหวัดเป็ นต้น
2.ขอบระวาง
แผนที่ทุกชนิดจะมีขอบระวาง ซึ่งเป็ น
ขอบเขตของพื้นที่ในภูมิประเทศที่แสดงบน
แผนที่แผ่นนั้น มักจะแสดงด้วยเส้นขนานเพื่อ
แสดงตำแหน่งละติจูดกับเส้นเมริเดียนเพื่อแสดง
ตำแหน่งลองจิจูด และจะแสดงตัวเลขเพื่อบอก
ค่าพิกัดภูมิศาสตร์ของตำแหน่งต่างๆ
3.ทิศทาง
มีความสำคัญต่อการค้นหาตำแหน่งที่ตั้งของ
สิ่งต่างๆ ในแผนที่จะต้องมีภาพเข็มทิศหรือ
ลูกศรชี้ไปทางทิศเหนือเสมอ ถ้าหากแผนที่ใด
ไม่ได้กำหนดภาพเข็มทิศหรือลูกศรไว้ ก็ให้ใจ
ว่าด้านบานของแผนที่คือทิศเหนือ
4.สัญลักษณ์
เป็ นเครื่องหมายที่ใช้แทนสิ่งต่างๆ ใน
ภูมิประเทศจริง เพื่อช่วยให้ผู้ใช้สามารถอ่าและ
แปลความหมายจากแผนที่ได้อย่างถูกต้อง ทั้งนี้
ในแผนที่จะต้องมีคำอธิบายสัญลักษณ์ประกอบ
ไว้ด้วยเสมอ
ประเภทของแผนที่
1. แบ่งตามรายละเอียดปรากฏบนแผนที่
- แผนที่ลายเส้น
- แผนที่ภาพถ่าย
2. แบ่งตามลักษณะการผลิต
- แผนที่ภูมิประเทศ
- แผนที่รัฐกิจ
- แผนที่เฉพาะเรื่อง
- แผนที่เล่ม
ประโยชน์ของ
แผนที่
ด้านการดำเนินชีวิต
- การเดินทาง ใช้แผนที่แสดง
เส้นทางคมนาคม ถนนและรถประจำ
ทางเป็ นต้น
- สภาพลมฟ้ าอากาศ ทราบถึง
ลักษณะของลมฟ้ าอากาศของท้องถิ่น
ในแต่ละวัน
ด้านการศึกษา
ใช้เป็ นอุปกรณ์การเรียนการ
สอน ช่วยให้เข้าใจเรื่องที่ศึกษา
ได้ง่ายและรวดเร็วยิ่งขึ้น
ด้านการพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคม
แผนที่จะให้ข้อมูลเกี่ยวกับลักษณะ
ภูมิประเทศ ลักษณะภูมิอากาศ และ
ทรัพยากรธรรมชาติของท้องถิ่นต่างๆ
ซึ่งจะเป็ นประโยชน์ต่อการพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมของภูมิภาค
ด้านการปกครองและงาน
ราชการ
ด้านการทหาร แผนที่มีประโยชน์ด้าน
ยุทธศาสตร์การทหาร เช่น ทราบถึง
เส้นทางการเดินทาง ทำเลที่ตั้ง และ
สภาพภูมิประเทศของพื้นที่สงคราม
เป็ นต้น
ใบงาน เรื่องแผนที่
คำสั่ง: ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง
1.ความหมายของแผนที่ คือ ………………….……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2.องค์ประกอบของแผนที่มีอะไรบ้าง……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3.ประเภทของแผนที่ มีกี่ประเภท อะไรบ้าง…………………………………..………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4.ประโยชน์ของแผนที่มีอะไรบ้าง อธิบายพอสังเขป………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ชื่อ…………………………………………………………………………………… ชั้น………………… เลขที่……………
Thank You