นิทาน 12 จักรราศี

คาํ นาํ

หนังสือนิทานเรื่อง “12 จักรราศี” เปนนิทานในกลุมดาวจักรราศี
12 กลุม ประกอบดวย กลุมดาวแกะราศีเมษ กลุมดาววัวราศีพฤษภ
กลุมดาวคนคูราศีเมถุน กลุมดาวปูราศีกรกฎ กลุมดาวสิงโตราศีสิงห
กลุมดาวหญิงสาวราศีกันย กลุมดาวคันช่ังราศีตุล กลุมดาวแมงปอง
ราศีพิจิก กลุมดาวคนยิงธนูราศีธนู กลุมดาวแพะทะเลราศีมกร กลุมดาว
คนแบกหมอน้ําราศีกุมภ และกลุมดาวปลาคูราศีมีน โดยเน้ือหากลุมดาว
จักรราศีตามที่กําหนดโดยสหพันธดาราศาสตรน านาชาติ (IAU) มีรปู ราง
ตามตัวละครทอี่ ยใู นตาํ นานเทพปกรณมั กรีก

ทงั้ น้ี ผจู ัดทําขอขอบคณุ สถาบันวิจัยดาราศาสตรแ หงชาติ (องคการ
มหาชน) และนิตยสารสาระวิทย ท่ีไดอนุเคราะหขอมูลในครั้งน้ี และหวัง
เปนอยางยิ่งวาจะเปน ประโยชนในการชวยสงเสริมการรหู นงั สือและมีนสิ ยั
รกั การอานมากยิง่ ข้นึ

สวนวิชาการและทอ งฟาจําลอง



กลมุ ดาวแกะ

(ราศเี มษ)

ชวงนี้เราจะมองเห็นกลุมดาวนี้โผลพนขอบฟาทางทิศตะวันออกในชวงหัวคํ่าและมองเห็นไดต ลอดทั้ง
คนื หากใครเคยดูภาพยนตเร่ือง “อภนิ ิหารขนแกะทองคํา” คงจะรจู กั ขนแกะผืนหน่ึงท่ีแขวนอยูบนตน ไมและมี
สัตวประหลาดตัวหนงึ่ เฝาอยู ซึง่ แกะท่เี ปนเจา ของขนผืนนัน้ กค็ ือท่ีมาของตาํ นานกลุมดาวราศีเมษ เร่ืองราวของ
แกะตัวน้จี ะเปน อยางไร
ไปอา นกนั เลย

กาลครง้ั หนึ่งนานมาแลว มีเมืองหน่ึงปกครองโดยกษัตริยนามวา แอธะมาส (Athamas) มีมเหสีชื่อวา
พระนางเนฟเฟลี (Nephele) ทง้ั สองมีโอรสและธดิ าดวยกัน 2 องค คอื ฟรกิ ซัส (Phryxus) และ เฮลลี (Helle)
ท้งั สองปกครองเมอื งดว ยกนั มา จนกระทง่ั วันหนง่ึ ทา วแอธะมาสเกดิ เบื่อหนายพระนางเนฟเฟลี จึงทอดทิ้งนาง
แลวอภเิ ษกกับเจา หญงิ ไอโน (Ino) แหง เมืองธีบส

พระนางเนฟเฟลีเกรงวาเจา หญิงไอโนจะทําอันตรายลกู ของตน นางจึงสวดมนตขอใหเทพซุสชวยเหลือ
คุมครองลูกทุกคืน จนวันหนึ่งเหตุการณที่นางเนฟเฟลีกลัวก็เกิดข้ึน ในภาวะขาวยากหมากแพง ประชาชน
เดือดรอนกันถวนหนา ทาวแอธะมาสทรงเรียกโหรประจําราชสํานักมาทํานาย วาควรจะแกไขเหตุการณนี้
อยางไร?

เจา หญงิ ไอโนฉวยโอกาสนีต้ ดิ สนิ บนโหรหลวง ใหทาํ นายวา จะแกไขวิกฤตการณข องบานเมืองได ตอ ง
เอาเจาชายฟรกิ ซสั ไปบูชายัญ

ทาวแอธะมาสส่งั ทหารจับตัวเจาชายฟริกซัสและเจาหญิงเฮลลีไปบูชายัญตามคําทํานาย พระนางเนฟ
เฟลกี ็ไดแ ตสวดมนตอ อนวอนขอใหเทพซุสชวย เทพซุสเกิดความสงสาร จึงสงั่ ใหเทพเฮอรม ีส ลงจากสวรรคมา
ชวยเหลอื เด็กทัง้ สอง

เทพเฮอรมีสบันดาลแกะขนทองตัวหน่ึงกระโจนเขาไปชวยเจาชายฟริกซัสและเจาหญิงเฮลลีขณะที่ทั้ง
สองกาํ ลงั จะถูกเผา และพาขห่ี ลังเหาะไปในอากาศ แตในขณะที่ขามชองแคบ ทก่ี ั้นระหวางทวีปยุโรปและทวีป
เอเชยี เจา หญิงเฮลลเี สยี การทรงตวั พลดั ตกจากหลังแกะขนทองลงไปในทะเล

สวนเจาชายฟริกซัสนั้นยังคงเกาะหลังแกะเอาไวแนน จนเหาะไปถึงแควนกอลคิส (Colchis) อยาง
ปลอดภัย ทา วอีอทิ ัส (Aeetes) กษัตริยผ คู รองแควนกอลคิสไดใ หการตอ นรับเจาชายฟริกซัสดว ยดี แถมยกธิดา
ใหแตง งานดวย

เม่ือปลอดภัยและไดดิบไดดแี ลว ฟริกซัสไดฆาแกะขนทองตัวน้ัน เอาเนื้อเปนเครื่องสังเวยแดเทพซุส
และเอาขนแกะทองคาํ กํานลั ใหแ กพ อตา ทา วอีอทิ สั จึงใหเ อาขนแกะทองคําแขวนไวในสวนหลวงท่ีมีมังกรดุราย
ซึ่งไมยอมหลับยอมนอนเปน ยามคอยเฝา

เร่ืองราวของขนแกะทองคําถูกเลาลือไปทั่วแควนเธสสะลี ทําใหใคร ๆ ก็อยากครอบครองขนแกะ
ทองคําน้ี แตไมมีผูใดกลาหาญเดินทางขามนํ้าขามทะเลไปเผชิญหนากับมังกรดุราย ขนแกะจึงถูกแขวนไวใน
สวนของทาวอีอิทสั ตลอดมา จนกระทัง่ มีวีรบุรุษทชี่ อ่ื วา “เจสัน” มาพิชติ ไปได



กลุมดาววัว

(ราศีพฤษภ)

ยูโรปา (Europa) เปน ชอื่ ดวงจนั ทรด วงหน่งึ ของดาวพฤหัสบดที ่ีมฉี ายาวา ราชินีแหงมหาสมุทรน้ําแข็ง
เพราะพื้นผิวของยูโรปาปกคลุมไปดวยนํ้าแข็ง และนักวิทยาศาสตรยังคาดการณอีกวาภายใตเปลือกนํ้าแข็ง
เหลาน้ีเปนมหาสมทุ รที่มนี ้าํ ในสถานะของเหลวไหลวนอยูอีกดว ย รูจักกับดวงจันทรยูโรปาคราว ๆ แลวตอนนี้
เราไปอานตํานานของ “ยูโรปา” ในเทพปกรณัมกรกี -โรมนั กันตอ เลยครับ
เร่อื งมอี ยวู า

ยูโรปา ลูกสาวของทา วอะจีนอร (Agenor) เจาเมืองฟนิเชีย (Phoenicia) มีพ่ีนองท้ังหมด 3 คน คือ
แคดมัส (Cadmus) ฟนิกซ (Phoenix) และซิลิกซ (Cilix) วันหนึ่งขณะที่ยโู รปากําลังเดินเก็บดอกไมในทุงกับ
สาวใช สายตานางก็เหลือบไปเห็นโคเผือกตัวหน่ึงท่ีมีลักษณะทาทีสงางาม และมีทาทีเช้ือเชิญใหนางลูบไล
คร้ันโคเผือกเดนิ เขาไปใกล ยโู รปากย็ ินดแี ละเอื้อมมอื ลูบเจา โคเผอื กเบา ๆ เอาชอดอกไมทัดให

เจา โคเผือกเม่ือเห็นวา ยโู รปาไววางใจ จึงคกุ เขาลงใหนางขึ้นไปนง่ั บนหลงั พอนางขนึ้ น่ังบนหลังของเจา
โคเผือกแลว นางจึงเรียกใหสาวใชข้ึนไปนั่งดวย แตยังไมทันท่ีสาวใชจะเขาไปใกล โคเผือกก็ออกว่ิงผานทุง
ดอกไม ลงสูทะเลอยางรวดเร็ว โคเผือกตัวนี้ไมใชใครท่ีไหนคือ “เทพซุส” ราชาแหงเทพเจาทัง้ หลายที่แปลง
กายมานัน่ เอง เทพซสุ พายโู รปาขามทะเลมาถึงเกาะครีตและแปลงกายกลับเปนเทพใหยูโรปาเห็น เทพซุสอาศัย
อยกู ับนางจนนางใหก ําเนิดลกู 3 คน ซงึ่ ไดแก มินอส (Minos) ลาดามันติส (Rhadamanthys) และซารเพดอน
(Sarpedon) ยูโรปาถือวาเปน ภรรยาลบั อีกคนท่ีเทพีเฮราจบั ไมไดว า มีสมั พนั ธก บั เทพซสุ



กลมุ ดาวคนคู

(ราศเี มถนุ )

ทีเ่ มอื งแหง หนึ่ง ปกครองโดยทาวทินดารูส (Tyndareus) มีมเหสแี สนสวยช่ือวา ลีดา (Leda) วนั หน่งึ
นางลดี าไดล งไปอาบน้ําในแมนาํ้ และเทพซสุ ผา นมาเหน็ เขาก็ถกู ใจนางขึน้ มา จงึ เดินทางไปหาเทพเฮอรเมสเพ่ือ
ขอความชวยเหลอื โดยมีแผนการวาใหเ ทพเฮอรเ มสแปลงกายเปนนกอนิ ทรี แลวไลล าตนท่ีแปลงกายเปนหงส
หงสแปลงตวั นที้ ําทบี นิ หนนี กอินทรแี ปลงเขาไปหานางลดี าใหชวย นางจงึ อาแขนรับหงสแลว ก็ขับไลนกอนิ ทรีย
ไป ทั้งหมดจึงเขา แผนการของเทพซุส

ตอมานางลดี าไดต้ังครรภแ ละคลอดลูกออกมาเปน ไข 2 ฟอง ฟองหนึง่ เกดิ จากทาวทิสดารูส และอกี
ฟองหน่ึงเกิดจากเทพซสุ ภายในไขท้ัง 2 ฟองมีทารกแฝดชายหญงิ อยูฟองละคู คทู ีเ่ กดิ จากทาวทินดารูสไดช ื่อ
วา ไคลเทมเนสตรา (Clytemnestra) และคาสเตอร (Caster) สวนคทู เ่ี กดิ จากเทพซสุ มชี ื่อวา เฮเลน (Helen)
และพอลลกั ซ (Pollux)

พอลลักซกับคาสเตอร แมจะเปน แฝดที่เกดิ จากคนละพอ แตท้งั สองกร็ ักกันมาก ชนดิ ทีไ่ มเคยแยกออก
จากกันเลย เม่ือเติบโตขน้ึ ทง้ั สองกม็ วี ิชาท่ีถนดั แตกตา งกัน พอลลักซน้นั มคี วามสามารถในการตอ สู สว นคา
สเตอรเ กง กาจในการควบคุมมาเปนอยา งมาก อยูมาวนั หนง่ึ ทง้ั สองไดรับเชิญไปงานแตงงานของลนิ ซสั
(Lynceus) และไอดัส (Idas) ซ่ึงเปนเพื่อนในสมัยทีอ่ อกเรืออารโกไปชงิ ขนแกะทองคาํ เพียงท้ังสองพบเจา สาว
กเ็ กิดตกหลุมรกั ขึ้นมา ทง้ั ควู างแผนท่ีจะฉุดเจาสาว

เมอื่ ท้ังคูทาํ ตามแผน โดยใหคาสเตอรพ าเจาสาวขน้ึ มาแลวหนีไป สวนพอลลกั ซนัน้ ตอสกู ับเจา บาว
ไมใหตามคาสเตอรไ ป จนแลวจนรอด คาสเตอรก ็ไมส ามารถพาเจา สาวหนีพน ไปได เกิดการตอสขู องทั้งสี่ข้ึน คา
สเตอรนัน้ ไดฆาลนิ ซัสตาย แตก็พลาดทาใหก บั ไอดสั จนตาย พอลลักซเ ห็นวาคาสเตอรถกู ฆาตาย กโ็ กรธแคน
และฆาไอดสั ตายไปดว ยอกี คน พอลลกั ซเ สยี ใจเปน อยางมากจนอยากจะตายตามคาสเตอรไป แตก็ทําไมได
เน่อื งจากพอลลักซน ั้นเปนลกู ครึง่ เทพ จงึ ทาํ ใหม ชี ีวิตเปน อมตะ

พอลลกั ซเดนิ ทางไปหาเทพซุส ขอใหเทพซสุ ฆา ตัวเองใหตายตามไปหรือไมกท็ ําใหคาสเตอรฟ น คืนชีพ
และเปน อมตะเหมือนกับตวั เอง เทพซสุ เห็นใจลูกใจมาก จงึ บอกกับพอลลักซวา ขาจะทําใหคาสเตอรฟน คนื ชีพ
และเปน อมตะ แตม เี งอ่ื นไขวา ในระหวางท่คี นหนึ่งอยูบนโลก อีกคนตองอยูในยมโลก สลบั กันคนละ 6 เดือน
เทพซุสเห็นวาทัง้ สองพนี่ องมีความรกั กนั ม่นั คงไมปรวนแปร จึงนาํ ทัง้ คูขึ้นไปเปนกลมุ ดาวบนทองฟา ทช่ี อ่ื วา เจ
มินดิ ส (Gemini)



กลมุ ดาวปู

(ราศกี รกฎ)

ตํานานกลุม ดาวปปู ระจําราศีกรกฎน้นั เกย่ี วของกบั วรี บรุ ุษจอมพลัง “เฮอรค ิวลีส” (Hercules) บุตร
ของเทพซสุ (Zeus) กับนางแอลกม นิ ี (Alcmene) ซึ่งเทพเี ฮรา (Hera) มเหสขี องเทพซสุ ไดต ามจองเวรจอง
กรรมตง้ั แตท่เี ฮอรค ิวลีสอยูในครรภ

กาลคร้ังหนง่ึ นานมาแลว ในดินแดนกรีกโบราณ มีชายคนหนง่ึ ชอื่ เฮอรควิ ลีส (Hercules) เขาไดร บั
พระบญั ชาจากพระราชายรู ีสเทยี ส (Eurystheus) แหง เมืองทรี นี ส (Tiryns) ใหทําภารกจิ 12 ประการ หนง่ึ ใน
ภารกิจนัน้ คอื สงั หารงไู ฮดรา (Hydra) งู 9 หวั ท่อี ยูใ นทะเลสาบเลอรน า (Lerna) งไู ฮดราคือมีลมหายใจและ
เลอื ดเปน พิษ เฮอรคิวลีสจึงตองใชผา ปดปากและจมูกปองกนั นอกจากน้นั หัวของงไู ฮดราหากถูกตัดขาดไป 1
หัว จะมหี ัวงอกข้ึนมาใหม 2 หัว เฮอรควิ ลีสตอ สกู บั งไู ฮดราอยูนานก็ไมส ามารถเอาชนะงูไฮดราได เฮอรคิวลสี
จงึ เรียกหลานชายคือ ไอโอลาอุส (Iolaus) ใหมาชวย ไอโอลาอุสจึงออกความคดิ วา ใหเ ฮอรควิ ลีสตัดหวั งไู ฮดรา
ทีละหัว แลว ไอโอลาอสุ จะรบี เอาไฟเผาที่คอของไฮดรา เพื่อไมใ หมหี ัวใหมง อกขึ้นมาไดอ ีก ปรากฏวา วิธีน้ีไดผ ล

ขณะที่เฮอรค ิวลีสกาํ ลงั จะชนะงไู ฮดราน้ัน เทพีเฮรา (Hera) ทรงสงปยู กั ษมาแกลงรบกวนสมาธขิ อง
เฮอรควิ ลีส ปตู วั นั้นไดเ อากามหนีบไปทขี่ อเทา ของเฮอรค วิ ลีส แรงหนบี ทาํ ใหเ ฮอรควิ ลีสหันมาดูและใชข าอีก
ขา งกระทืบจนกระดองปูแตก เทพเี ฮราจึงรบี ชว ยปูเอาไว ควา ปูและงูไฮดราขนึ้ ไปประดบั ไวบ นทองฟา
กลายเปนกลุมดาวปู (Cancer) ประจําราศีกรกฎ และกลุมดาวงูไฮดรา สว นเฮอรค วิ ลสี ภายหลงั ก็ไดเปน กลมุ
ดาวเฮอรควิ ลีส



กลมุ ดาวสงิ โต

(ราศสี ิงห)

กลมุ ดาวสิงโต เปนอีกกลุมดาวหนึ่งทม่ี าจากตํานานของวีรบุรุษ “เฮอรควิ ลีส” (Hercules) หลังจากที่
เฮอรคิวลสี ตกลงทาํ ภารกจิ 12 ประการแลว ภารกจิ แรกท่ีเฮอรค วิ ลสี ไปทาํ คอื การปราบสิงโตแหง นี

กาลครงั้ หน่ึงนานมาแลว ในเมอื งนเี มีย (Nemea) ประเทศกรซี (Greece) มสี งิ โตวิเศษตวั หนึ่ง ขนเปน
สีทอง อาวุธใดไมอาจทําอันตรายได กงเล็บของมันคมกวาดาบ และสามารถตัดเกราะไดทุกชนิดเจาสิงโตตัวน้ี
ออกไปจับตวั หญงิ สาวในเมอื งมาไวใ นถ้ํา เพื่อลอใหคนมาชว ยหญิงสาว แตไมมีใครสามารถชว ยได แถมยังถูกฆา
ตายกลายเปนอาหารสงิ โตแทน

วันหนึง่ มีชายชื่อ เฮอรค ิวลสี ไดรับมอบหมายภารกจิ ใหมาสังหารสงิ โตตัวน้ี เฮอรคิวลีสเดินทางไปยังถ้ํา
ที่มันอาศัยอยู หาทางอุดปากถํ้า แลวตอนสิงโตใหออกมา เมื่อเจอสงิ โตเฮอรคิวลีสใชธนูยงิ ใส แตลูกศรไมอาจ
ทําอันตรายสิงโตได เฮอรค วิ ลีสจึงลอสิงโตเขาไปในถ้ํา สิงโตกระโจนใสเฮอรคิวลีส ดวยพลังอันมหาศาลเฮอร
ควิ ลีสจบั ขาสงิ โตไว แลวหักหลังสิงโต ทาํ ใหส ิงโตเสียชวี ิต แลวชวยหญิงสาวท่ีถูกสิงโตจับขังออกมา เฮอรควิ ลีส
ยงั พยายามแลห นงั สิงโต แตมดี ของเขาไมส ามารถทาํ ได เขาจึงใชก รงเล็บของสิงโตเองแลหนังออกมาใสเปนเสื้อ
คลุมปองกันอาวธุ ตาง ๆ เทพีแหงดวงจันทรเม่ือเห็นวาสิงโตตายแลวก็ไดนําขึ้นไปไวบนทองฟา หากเราสังเกต
กลุมดาวบนฟาจะเหน็ วา กลมุ ดาวสิงโตจะว่ิงหนกี ลุมดาวเฮอรควิ ลีสอยตู ลอดเวลา



กลุมดาวหญงิ สาว

(ราศีกนั ย)

หญิงสาวในกลุมดาวราศนี ี้คือเทพีอัสเตรีย (Astrea) ถือพรหมจรรย ไมร ับประทานเน้อื สัตว ไมเคยทํา
ใหผูใดหรือสัตวโลกใดๆ เลือดตกยางออก เธอปรารถนาที่จะใหโลกรมเย็น ไมเบียดเบียนกันและกัน ซ่ึงเทพี
อัสเตรยี (Astrea) เปน ธิดาของเทพซสุ (Zeus) กับเทพีธีมิส (Themis) แตเ หตกุ ารณ กลับเปนตรงกันขาม เม่ือ
ในสมัยยุคทองสมั ฤทธ์ขิ องโลกมนุษย นางแพนโดรา (Pandora) ไดเปดหีบที่เทพซุสประทานให ทําใหความชั่ว
รายหลั่งไหลออกจากหีบไปอยูทั่วทุกแหงบนโลกและเขาสิงมนุษย มนุษยจึงมีจิตใจชั่วชาและมีความประพฤติ
เลวทราม ในยุคตอมาคือยุคเหล็ก มนุษยย่ิงมีจิตใจและการกระทําที่เลวทรามยิ่งขึ้น มนุษยรบราฆาฟนกัน
ขโมยขาวของกันและกัน คนจนถูกกดขี่ขมเหง เม่ือมีอาชญากรรมเพิ่มข้ึน ความยุติธรรมหายไปจากโลกเหลือ
แตความผิดหวงั ตาง ๆ จนเหลาเทพที่อยบู นโลกมนุษยต า งทนไมได ตองพากันหนีไป รวมถึงเทพีอัสเตรียเองก็
ทนไมได จงึ หนีกลับขึน้ ไปอยูบ นทอ งฟา ในฐานะ หญงิ พรหมจารี กลายเปนกลุมดาวหญิงสาวในราศกี ันย ซ่งึ เธอ
จะปรากฏใหเห็นเฉพาะคนที่รักและใฝหาสันติภาพกับความยตุ ิธรรมเทาน้นั เพื่อเปนเครอื่ งเตือนสติ เธอจึงบด
รวงขา วแลวหวานเมล็ดขาวไปรอบฟา กลายเปนทางชางเผือก ซ่งึ มแี ตความสวยงามรม เยน็ และสนั ตสิ ขุ

แตก็มีความเช่ือในอีกตาํ นานหน่ึงวา หญงิ สาวในราศีน้ีคือเทพีเพอรเซโฟนี (Persephone) เทพแหง
พืชพรรณ ดงั นั้นเม่ือใดก็ตามท่ีกลมุ ดาวหญิงสาวปรากฏข้ึนในฤดใู บไมผลิ น่ันก็หมายความวาฤดูกาลเพาะปลูก
มาถึงแลว



กลุมดาวคนั ชง่ั

(ราศตี ุล)

คนั ช่ัง เปน สัญลักษณแหง ความยุตธิ รรมของราศีนี้ มีเทพีแหงความยุติธรรม “ธีมิส” (Themis) มารดา
ของเทพีอัสเตรีย (Astrea) เทพีแหงความบริสุทธิ์คอยดแู ลอยู เทพีธมี ิสเปนเจาแมแ หงระเบียบวินัยของมนุษย
คอยใหคาํ แนะนําแกเทพซูส (Zeus) และมกั เปนผูตัดสินคดีความท่ีเกิดข้ึนบนสรวงสวรรคดวย ในอดีตกลุมดาว
คันชั่งเคยเปนสวนท่ีเปนกามของกลุมดาวแมงปอง เม่ือประมาณ 2,000 ปที่แลว กอนถูกแยกออกมาเปนกลุม
ดาวคนั ช่งั

กลุม ดาวราศตี ลุ หรือ กลุมดาวคนั่ ช่ัง กลุมดาวคันช่ังอยูระหวา งกลุมดาวหญงิ สาวทางทิศตะวันตก กับ
กลุมดาวแมงปอ งทางทศิ ตะวนั ออก



กลุมดาวแมงปอง

(ราศพี ิจิก)

กาลคร้ังหนึ่งนานมาแลว มีนายพรานหนุมรูปงาม ชื่อวา “โอไรออน (Orion)” ลูกของเทพโพไซดอน
(เทพแหงทอ งทะเล) และนางยูเรยี ล (ราชินีแหง ลุมนํ้าอเมซอน) โดยที่นางยูเรียลนั้นเปนมนุษยธรรมดาจึงทําให
โอไรออนเปนมนุษยค รง่ึ เทพ

โอไรออนมีสุนัขที่ซ่อื สตั ยม ากตัวหน่งึ ช่อื วา “ซิรอิ ุส (Sirius)” มันจะตดิ ตามโอไรออนไปลา สัตวทกุ ครั้ง
อยูมาวนั หนึ่ง ขณะท่ีโอไรออนเขาปาลาสัตว ก็ไดพบกับนางอัปสร 7 นาง เรียกรวมกันเปนคณะวา “พลียาดีส
(Pleiades)” เพยี งแรกเห็น โอไรออนก็ตกหลุมรักพวกนาง และว่ิงเขาไปหา ทาํ ใหพวกนางตกใจวิ่งหนีไป โอไร
ออนวิ่งตามไปตดิ ๆ จวนเจียนจะทันพวกนางอัปสรอยูรอมรอ นางอัปสรท้ัง 7 จึงรองขอใหเทพีอารทมิ ิส (เทพี
แหงดวงจันทรแ ละการลา สัตว) ชวย เทพีอารทิมิสจึงเสกใหนางอัปสรทั้ง 7 กลายเปนนกพิราบสีขาว บินขึ้นไป
บนทองฟา และกลายเปน ดาว 7 ดวงอยบู นทอ งฟาทช่ี ่อื วา พลยี าดสี หรือ กระจกุ ดาวลูกไก

ตอมา โอไรออนเขาปาไปลาสัตวกับสุนัขคูใจเชนเคย และไดพบกับเทพีอารทิมิสอีกคร้ัง ทั้งสองไดทํา
ความรูจักและสนิทกันอยางรวดเร็ว เพราะโอไรออนมีฝมือในการลาสัตวที่ดีมาก ท้ังสองมักเขาปาลาสัตว
ดว ยกนั เสมอ เทพอะพอลโล (เทพแหง ดวงอาทติ ย) พ่ีชายฝาแฝดของเทพีอารทิมิสเห็นวาท้ังสองคนน้ันสนิทกัน
มากเกินไป และกลวั วา ทั้งสองจะชอบพอกัน ซ่ึงน่ันจะทําใหเทพีอารทิมิสเสียสัจจะที่จะครองพรหมจรรยต ลอด
ชีวติ เทพอะพอลโลจึงเดินทางไปหาเทพซสุ และใสรายโอไรออนใหเทพเจาซุสฟง วาโอไรออนน้นั โออวดตนเอง
แคไหน เทพซุสไดยินก็โมโหข้ึนวาทําไมโอไรออนถึงไดโออวดตนไดขนาดนี้ จึงประทานแมงปองใหกับเทพอะ
พอลโล 1 ตวั เทพอะพอลโลจึงวางแผนจัดการโอไรออน และเดนิ ทางไปหาโอไรออน พรอมกับทาโอไรออนใหสู
กับราชสหี มือเปลา โอไรออนรบั คาํ ทาของเทพอะพอลโล โดยหารูไ มว าเทพอะพอลโลไดวางกลอุบายเอาไวแ ลว

เมอื่ วันประลองมาถงึ อะพอลโลไดนําแมงปองซุกซอ นไวในตัวของราชสีห แลวปลอยใหออกไปสูกับโอ
ไรออน ทั้งคูตอสูกันอยางดุเดือด ในที่สุด โอไรออนก็สามารถเอาชนะราชสหี ได กอนที่จะขึ้นไปเหยียบบนตัว
ราชสีหและโหรองดีใจ ขณะท่ีโอไรออนไมระวังตัว ก็มีแมงปองตัวหนึ่งไตข้ึนไปบนตัวโอไรออนและตอยโอไร
ออนเขา พิษของแมงปองเลนงานโอไรออนจนตาย เทพีอารทิมิสเม่ือเห็นเพ่ือนสุดท่ีรักของตัวเองตายก็เกิด
ความเศราโศกเสยี ใจเปน อยางมาก เทพเจาซุสเหน็ ลกู สาวของตนเปน เชน นี้กเ็ กิดความเห็นใจ จึงสงโอไรออนขึ้น
ไปไวบนทองฟาใหลูกสาวไดคลายความโศกเศราบาง ดวยเหตุนี้จึงทําใหกลุมดาวนายพราน (โอไรออน) และ
กลุมดาวแมงปองอยูตรงขามกัน เม่ือกลุมดาวนายพรานข้ึนมาบนทองฟา กลุมดาวแมงปองก็จะตกลบั ขอบฟา
ไป ในทางเดยี วกนั เมอ่ื กลุม ดาวแมงปอ งขนึ้ มาบนทอ งฟา กลุมดาวนายพรานกจ็ ะตกลับขอบฟาไปนน่ั เอง



กลมุ ดาวคนยิงธนู

(ราศีธน)ู

หลังจากที่เพอรซีอุสกับแอนโดรเมดาแตงงานกัน ท้ังสองมีลูกดวยกัน 2 คน ช่ือวา อิเล็กทริออน
(Electryon) และอัลเซอัส (Alceus) ซ่ึงท้ังสองคนน้ีก็มีลูกสืบทอดกันมา อิเล็กทริออนมีบุตรหลายคน แตมี
บุตรสาวคนหนึ่ง ชื่อวา อัลกเมเน (Alcmene) วันหนึ่งเมืองท่ีอิเล็กทริออนปกครองอยูถูกชนชาติปาเถ่ือนกลุม
หน่ึงบุกเขามาทําสงคราม ลูกชายของอิเลก็ ทรอิ อนออกไปรบ แตก็พายแพเหลือรอดกลับมาเพียงแคคนเดียว
อเิ ลก็ ทรอิ อนจึงไปขอความชวยเหลือจากลกู ชายของอัลเซอัสท่ีชื่อวา แอมฟทริออน (Amphitryon) โดยสัญญา
วา หากชนะสงครามจะยกนางอัลกเ มเนให แอมฟทริออนก็ตกปากรบั คําวาจะไปชว ยทันที

ระหวางที่แอมฟทริออนทําสงครามอยู เทพซุสไดจําแลงเปนแอมฟทริออนมาลักลอบมีความสัมพันธ
กับอัลกเมเนจนตั้งทอง และเมื่อแอมฟทริออนชนะสงครามกลับมาก็ไดแตงงานกับอัลกเมเน และนางก็ตั้งทอง
ขึน้ อีก ทําใหตอนน้ใี นทอ งของนางมเี ด็กอยู 2 คน เมื่อครบกําหนดคลอด เทวีเฮราผูเปนมเหสีของเทพซุสทราบ
เร่ืองท้ังหมด จึงเกิดความชิงชังและดลบันดาลใหนางอัลกเมเนคลอดลกู ยาก ตองปวดทองทนทุกขทรมานกวา
จะคลอดออกมาได เมอื่ คลอดออกมาแลว เดก็ ชายท่ีเปนลูกของเทพซุสไดชื่อวา เฮอรควิ ลิส (Hercules) สวน
เดก็ ชายอีกคนหนงึ่ ทเี่ ปน ลกู ของแอมฟท รอิ อนชือ่ วา อฟิ ค ลิส (Iphicles)

บางตํานานกลาวไววา ในขณะท่ีเฮอรคิวลิสยังเปนเด็กทารก เทพซุสตองการใหเฮอรควิ ลสิ เปนอมตะ
จงึ แอบนาํ เฮอรควิ ลิสไปดื่มนมจากอกของเทวีเฮราในขณะที่กําลังหลับอยู แตเฮอรควิ ลิสนั้นมีพละกําลังมากจึง
ทําใหดูดนมของเทวีเฮราแรงจนนางสะดุงตื่น ปดเฮอรคิวลิสออก ทําใหนํ้านมไหลออกมากลายเปนทาง
ชางเผอื กอยจู นถึงทุกวันน้ี

เม่ือเฮอรควิ ลิสเติบโต ก็ไปฝกฝนศิลปะการตอสูกับเซนทอรที่ชื่อวา ไครอน (เซนทอรคือสิ่งมีชีวิตท่ีมี
ทอนบนเปนคนและทอนลางเปนมา) เม่ือฝกฝนจนจบแลว หลังจากนั้นไมนานก็ไดแตงงานกับนางเมการา
(Megara) และมีลูกดวยกัน 3 คน ใชชีวิตอยูอยางมคี วามสขุ แตความสุขของเฮอรค ิวลิสกําลังจะถูกทําลายลง
เทวีเฮราที่ยังคงพยาบาทไมหาย จึงดลบันดาลใหเฮอรคิวลิสเสียสติ อาละวาดฆาลูกและนางเมการาตาย เม่ือ
เฮอรคิวลสิ ไดสตกิ ลบั คืนมา ก็ตกใจ โศกเศรา ที่ฆาลูกและภรรยาตาย เฮอรคิวลิสทุกขทรมานเปนอยางมาก คดิ
จะลางมลทินน้ีเสีย จึงเดินทางไปที่วหิ ารเดลฟ (วิหารที่บูชาเทพอะพอลโล เช่ือกันวาเปนทท่ี ่ีพยากรณแมนยํา
ท่ีสุด) เพ่ือเส่ียงทายคําพยากรณหาวิธีลางมลทิน คําพยากรณบอกใหเฮอรคิวลิสไปหาทาวยูริสเธียส
(Eurystheus) กษตั ริยแ หงนครไมซินี และปฏิบตั ภิ ารกจิ ท่ีทาวเธอทรงให

เฮอรคิวลิสจึงเดินทางไปหาทาวยูริสเธียสเพื่ออาสาทําทุกอยางที่ทาวเธอจะบัญชา ทาวเธอจึงสั่งให
เฮอรควิ ลิสไปปฏิบัติภารกิจ 12 ประการสุดโหดที่ยากเกินกวา กําลังของคนธรรมดาจะทําได เชน ปราบสิงโตดุ
รายแหงนีเมีย ปราบงูยักษไฮดรา นําสุนัขเซอรเบอรัสมาจากยมโลก ซ่ึงเฮอรคิวลิสสามารถทําภารกิจทั้ง 12
ประการและลางมลทินไดส ําเร็จ

ในระหวา งภารกิจหนึ่งขณะทเี่ ฮอรค ิวลสิ กําลังเดนิ ทางเพอื่ ไปปฏิบัติภารกิจ ระหวางทางเฮอรควิ ไดแวะ
พกั ในถน่ิ ของเซนทอรซ ึง่ เปนสถานท่ีทต่ี นเคยฝกการตอ สูในสมัยยังเดก็ เฮอรคิวลสิ ไดท ะเลาะววิ าทกบั เซนทอ

รก ลุมหน่ึง เกิดการตอสูขึน้ ทําใหธ นูดอกหนึ่งที่อาบดว ยพษิ จากเลือดของงไู ฮดรา พลาดไปถูกขาของไครอน ทํา
ใหไ ดรบั ความทกุ ขทรมาน แตเ นื่องจากไครอนเปนบุตรของเทพโครนอส (บิดาของเทพซสุ ) จึงทําใหไครอนเปน

อมตะ ในท่ีสุดไครอนก็ทนความทรมานไมไหวจึงขอใหเทพซุสบันดาลใหตนตาย เทพซุสจึงโปรดบันดาลใหไค
รอนกลายเปน กลมุ ดาวประจําราศีธนูบนฟากฟา

ในบ้ันปลายชีวติ ของเฮอรคิวลิสไดแตงงานและครองคูกับนางเดียไนรา (Deianira) จนมีบุตรดวยกัน 3
คน วันหนงึ่ เฮอรค วิ ลิสพานางเดยี ไนราเดนิ ทางไปถงึ ลาํ ธารซ่งึ มีระดับน้ําสูงและไหลเช่ียว ทาํ ใหนางเดียไนราลุย
ขามไมไหว ขณะทีก่ ําลังคิดหาทางขามลําธาร มีเซนทอรต ัวหนง่ึ ช่ืออเนสสสั (Nessus) เขามาอาสาวาจะชวย
พานางเดยี ไนราขามนาํ้ และใหเ ฮอรค วิ ลสิ วายตามไป เฮอรคิวลิสก็ตอบตกลง เมอ่ื เฮอรควิ ลิสวายน้ําขามไปกอน
เนสสสั ท่ไี มไดค ดิ จะชว ยแตแ รกอยูแลวและยงั ถูกใจนางเดียไนรา ก็ฉวยโอกาสพานางวงิ่ หนีไป เฮอรคิวลิสใชธนู
อาบเลือดไฮดรายงิ ใสเ นสสสั ทันที เนสสสั ท่รี วู าไมรอดแนแ ลวจึงถอดเสื้อคลุมเปอ นเลือดท่ีสวมอยใู หแกนางเดีย
ไนรา และลวงวาเลือดที่เปอนนี้เปนยาเสนหอยางดี ผูสวมใสจะตกหลุมรักผูที่ให นางก็หลงเชื่อรับเสื้อคลุมไว
อยูมาวันหนึ่งเฮอรคิวลิสจะแตง งานใหม นางเดียไนราเกรงวาเฮอรควิ ลิสจะรักตนเองนอยลงจึงเอาเสื้อคลุมให
เฮอรควิ ลิสใส เมื่อเฮอรคิวลิสสวมใสแลวก็เกิดความเจ็บปวดทรมานสาหัส พอพยายามจะถอดเส้ือ มันก็ย่ิงรัด
แนน มากขน้ึ ในท่สี ดุ เฮอรคิวลิสก็ขอใหฟ ล อ็ กทีทีส (Philoctetes) บรวิ ารคนหนึ่ง กอไฟแลวเผาตนเองเสีย เทพ
ซุสจงึ พาวญิ ญาณของเฮอรค วิ ลสิ ขึ้นสวรรคไ ป จนถงึ ตอนน้เี ทวเี ฮราจึงยอมเลิกเกลียดชงั เฮอรคิวลิส และตํานาน
ของเฮอรค ิวลิสจึงจบลง



กลุม ดาวแพะทะเล

(ราศมี กร)

คร้ังหนึ่งไดเกิดสงครามข้ึนระหวางเหลาเทพที่อยูบนเขาโอลิมปสกับอสูรไทฟอน (Typhon) บางก็วา
ไทฟอนทอนบนเปนคน ทอนลางเปนงู บางก็วาเปนงูยกั ษท่ีมีหัวนับรอย ๆ หัว ในสงครามคร้ังน้ีเหลาเทพสูไม
ไหวจนตองหนหี วั ซกุ หัวซุน แปลงรา งเปนอะไรไปตา ง ๆ นา ๆ ไมเวนแมแ ตเทพซูส (Zeus) ในตอนนั้นเทพแพน
(Pan) ไดแปลงรางเปน ปลา แตด วยความตกใจหรือรายมนตพ ลาดก็ไมทราบ ทาํ ใหรา งแปลงมีทอนบนเปนแพะ
ทอนลางเปนปลาวายนํ้าหายไป หลังชนะสงคราม เทพซูสไดประทานรางวัลใหกับความเปนยอดดานการ
หาทางเอาตัวรอด ดว ยการเปล่ียนเทพแพนใหกลายเปน กลุม ดาวมกรหรือกลมุ ดาวแพะทะเล

กลุมดาวราศีมกร (มกร หรือ แพะทะเล) กลุมดาวมกรอยูตรงขามกับกลุมดาวราศีปู กลุมดาวนี้สวน
ใหญอ ยเู ลยไปทาง ทิศใตข องเสน Ecliptic อยูร ะหวา งกลุมดาวคนถือแบกหมอ นา้ํ และกลมุ ดาวราศีธนู ดาวกลุม
นี้ไมมีดาวท่ีสวางสุกใส พอที่จะสังเกตเห็นไดงาย ๆ แตถารวมกลุมดาวนี้ ท้ังกลุมเขาดวยกัน จะเห็นเปนรูป
สามเหล่ยี มฐานโคง ดาวกลุมนีจ้ ะเหน็ อยูบ นเสน Meridian (เสน ที่ลากจากทิศเหนือผา นกลางฟาไปยังทิศใต)



กลมุ ดาวคนแบกหมอนาํ้

(ราศกี มุ ภ )

ทรอส (Tros) กษัตริยแหงกรุงทรอย (Troy) มีลูกทั้งหมด 3 คน และนองคนสุดทองนั้นมีหนาตาที่
งดงามจับใจ ชื่อวา “แกนีมีด” (Ganymede) ความงดงามของแกนีมดี ทําใหเทพซสู (Zeus) ตกหลุมรักต้งั แต
แรกเห็น เทพซูสแปลงกายเปนนกอินทรียักษ บินลงมาโฉบตัวแกนีมีดพากลับไปยังยอดเขาโอลิมปส ในที่สุด
แกนีมีดก็ตกเปนของเทพซูส เทพซูสหลงใหลในตัวแกนีมดี ออกหนาออกตา ทําใหเทพีเฮรา (Hera) มเหสีของ
เทพซูส ไมพอใจมากจงึ แกลงแกนีมีดสารพัด แตดวยความรักที่เทพซสู มีใหแกนีมีด จึงเสกใหแกนีมีดเปนกลุม
ดาว “คนแบกหมอน้ํา (Aquarius)” อยูบนทองฟา เพื่อมิใหใครมาแกลงไดและเทพซูสยงั ไดชมความงามของ
แกนีมดี ไดทกุ ค่ําคนื อกี ดวย



กลุมดาวปลาคู

(ราศีมีน)

ยอ นไปในสมัยท่ีเทพโครนอส (Cronus) หรือแซทเทิรน ครองบัลลังก ณ เขาโอลิมปส เมื่อเทพโครนอ
สมีลูก เทพโครนอสก็นึกขน้ึ ไดวา ตอนท่ีโครนอสโคนอรู านอส (Ouranos) หรือยูเรนสั เทพบิดา เทพอูรานอสได
สาปใหเทพโครนอสนั้นตองถูกลูก ๆ โคนบัลลังกของตนดวย เทพโครนอสจึงจับลูก ๆ กลืนลงทองหมด จน
มาถึงลูกคนที่ 5 คือเทพซสุ ตอนนั้นเทพีเรอาและเทพีไกอา (เทพมารดาของเทพโครนอส) ไดวางแผนนําเอา
กอนหินมาใหเทพโครนอสกลืนลงทองแทนเทพซสุ และนําเอาเทพซุสไปใหนางอัปสรนีเรียด (Nereids) เปนผู
เลีย้ งดู

เมื่อเทพซุสเติบโต จึงไดวางแผนทําใหเทพโครนอสสํารอกเอาพวกพี่ ๆ ออกมา และในขณะท่ีเทพโค
รนอสออ นกาํ ลังเพราะสาํ รอกลูก ๆ ออกมากจ็ ัดการโคนบัลลังกเทพโครนอส หลังจากที่โคนเทพโครนอสไดแลว
เทพซสุ ไดจ บั เหลา เทพไททนั (โครนอสเปน 1 ใน 12 เทพไททัน) ลงไปขังในนรกทาทารัส (วากันวาเปน นรกขุม
ที่ลกึ ท่ีสุด) เทพีไกอา (Gaia) ไดไปขอรองใหเทพซสุ ปลอยเทพไททัน ลูก ๆ ของนาง แตเ ทพซุสกลัววาถาปลอย
แลว เทพไททันจะกลับมาทําสงครามจึงปฏิเสธไป เทพีไกอาโกรธแคน เทพซุสมาก จึงเนรมิตอสูรตนหน่ึงข้ึนมา
ช่อื วา ไทฟอน (Typhon) ซ่ึงมีลกั ษณะทอ นบนเปนมนษุ ย สว นทอ นลา งเปนงยู ักษ มปี กเหมือนนกอินทรีย มีนวิ้
มือเปนงู เวลาเคลื่อนตัวไปไหนจะเกิดเปนลมพายุขนาดมหึมา ซึ่งตอมา คําวาไทฟอนจึงกลายเปน ไทฟูน
(Typhoon) หรือไตฝนุ นน่ั เอง

เหลาเทพท้ังหลายไมสามารถตอสูกับไทฟอนได จึงแปลงกายเปนสัตวต างๆ เพ่ือหนีไทฟอนและเพ่ือ
ไมใหไทฟอนจําได ในตอนนั้นเทพแพน (Pan) เทพแพนมที อนลางเปนแพะ รางกาย หนาตาเปนมนุษย และมี
เขาแพะอยูบนหัว ไดแปลงกายเปนปลาเพื่อที่จะกระโดดลงไปในนํ้า แตอาจจะดวยความรีบและตกใจผสมกัน
จึงทาํ ใหเทพแพนแปลงกายเปน ปลาไดเฉพาะทอนลางแลวหนีไป เทพซุสท่ีเห็นรา งของเทพแพน เกิดความชอบ
ขน้ึ มาจงึ นําไปเปนกลมุ ดาวบนทอ งฟา เปน กลมุ ดาวแพะทะเลหรือราศีมกร

นอกจากเทพแพนทีแ่ ปลงเปนปลาแลว กระโดดลงไปในนํ้าแลว ยงั มีเทพีวีนัส (Venus) ท่ีแปลงกายเปน
ปลาพรอมกับควิ ปด (Cupid) ลูกชาย และใชเชือกมัดท้ังสองเอาไว ไมใหพลัดหลงกัน รางแปลงของท้ังสองจึง
กลายมาเปน กลุม ดาวปลาคู

เทพเจาท้ังหลายแปลงกายเพื่อหนีไทฟอนไปกันหมด เวนแตเ ทพีอธีนา (Athena) ท่ียงั คงยนื หยัดตอสู
อยู เทพซุสเห็นเชนน้ันแลวก็เกิดความละอายใจท่หี นีไป กลับมาและตอสูกับไทฟอนจนชนะ และกลับมาครอง
บลั ลังก ณ เขาโอลมิ ปส อยา งสงบสุขอีกครั้ง