รายงาน ฝึกงาน ศูนย์ผลิตน้ำเชื้อแช่แข็งสยามเวทเทค เสนอ ผศ.ดร.ยุพิน ผาสุข จัดทำโดย นายทรงพล พรจันทึก รหัสนักศึกษา 633030377-4 รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา ฝึกงานทางสัตวศาสตร์ 3 (AG173798) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2565
ก คำนำ รายงานเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา ฝึกงานทางสัตวศาสตร์ เป็นการฝึกประสบการณ์ของนักศึกษา สาขาสัตวศาตสร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ซึ่งได้ฝึกประสบการณ์กับ บริษัท ศูนย์ผลิตน้ำเชื้อแช่แข็งสยามเวทเทคช่วง เวลาในการฝึกประสบการณ์ระหว่างวันที่ 8 พฤษภาคม 2566 ถึง 16 มิถุนายน 2566 รายงานเล่มนี้มีจุดประสงค์เพื่อที่จะรายงานการฝึกประสบการณ์ของการทำงานตระหนักและเข้าใจใน สถานที่ประกอบการจริง เพื่อให้ทราบถึงการทำงานอย่างแท้จริง รู้จักการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น เพิ่มทักษะการ ทำงาน และนำความรู้ที่ได้ฝึกประสบการณ์เหล่านั้นนำมาปรับใช้กับการทำงานนอนาคต ดังนั้นผู้จัดมีความเป็นอย่างยิ่งว่า รายงานเล่มนี้จะถ่ายทอดการฝึกประสบการณ์ให้กับผู้ที่อ่านหรือผู้ที่สนใจ ศึกษา ไม่มากก็น้อย และหากรายงานเล่มนี้มีข้อผิดพลาดประการใด ขออภัยไว้ ณ ที่นี้ นายทรงพล พรจันทึก รหัสประจำตัวนักศึกษา 633030377-4
ข สารบัญ เนื้อหา หน้า 1. ข้อมูลฟาร์มเบื้องต้น 1 2. กิจกรรมการฝึก 2 2.1 การเตรียมแม่ตัวรับ 2 2.2 การเจาะไข่ 3 2.3 การฝากตัวอ่อน 4 2.4 การใช้เครื่องอัลตราซาวนด์ 5 3. กิจกรรมพิเศษ 6 3.1 การออกเคสนอกฟาร์ม 6 3.2 การทำวัคซีน 7 3.3 การตีเบอร์และติดเบอร์หู 8 3.4 การทำแผลและการผ่าตัดไส้เลื่อน 9 4. สิ่งที่ได้เรียนรู้เพิ่มเติม 10 5. ปัญหาและอุปสรรคในการทำงาน 10 6. ข้อเสนอแนะ 10 7. ภาพกิจกรรมการทำงานอื่นๆ 11
1 1. ข้อมูลฟาร์มเบื้องต้น ศูนย์ผลิตน้ำเชื้อแช่แข็งสยามเวทเทคตั้งอยู่ที่ 155 หมู่ 3 ตำบลสระพังทอง อำเภอเขาวง จังหวักกาฬสินธุ์ 46160 ประกอบธุระกิจเกี่ยวกับการย้ายฝากตัวอ่อน(IVF)ในโค ปัจจุบันได้มีการย้ายสถานที่ตั้งฟาร์มใหม่มาอยู่ที่ ตำบลพระบุ อำเภอพระยืนจังหวัดขอนแก่น
2 2. กิจกรรมการฝึก 2.1 การเตรียมแม่ตัวรับ การเตรียมแม่ตัวรับจะทำการสอดซีด้าร์ไว้ 7 วัน หลังจากนั้นจะทำการถอดซีด้าร์แล้วฉีดฮอร์โมนPG แล้วสังเกต อาการเป็นสัด 3 วัน เมื่อครบแล้วทำงานใช้เครื่องอัลตราซาวนด์ตรวจหาCL ว่าอยู่ข้างไหนและมีขนาดเท่าไหร่ จากนั้นรอไข่ที่ทำการเลี้ยงภายห้องแลป เพื่อทำการย้ายฝากตัวอ่อน
3 2.2 การเจาะไข่ การจะไข่จะทำกับแม่ตัวให้(Donor) จะทำการเจาะกับแม่วัวที่มีพันธุกรรมดีหรือแม่วัวสายพันธุ์แท้ ที่ฟาร์มจะทำ การเจาะอยู่ 2 สายพันธุ์คือ สายพันธุ์บราห์มันและสายพันธุ์บีฟมาสเตอร์ ทำการเจาะตามวงรอบการเป็นสัด โดย การเจาะจะมีอุปกรณ์ตั้งนี้ เครื่องอัลตราซาวนด์,เครื่องOPU,ยาชา,น้ำยาOPU,Tubeสำหรับเก็บไข่ที่เจาะได้ หลังจากเจาะไข่ได้แล้วจะทำการนำเข้าไปเลี้ยงภายในตู้เลี้ยงไข่เพื่อให้ไข่สุกเป็นเวลา 1 วัน หลังจากแยกไข่ออกจาก เลือดแล้ว และจะทำการเปลี่ยนน้ำยาจากน้ำยาOPU เพื่อไม่ให้เลือดแข้งตัวขณะทำการเจาะไข่ เป็นยาIVFเพื่อเป็น อาหารของไข่ หลังจากไข่สุกแล้วจำนำออกจากตู้เลี้ยงเพื่อ นำมาผสมกับน้ำเชื้อที่เลือกไว้แล้วนำเข้าตู้เลี้ยงอีกครั้ง เป็นเวลาประมาณ 8-12ชั่วโมง เมื่อครบแล้วทำการแยกไข่ออกจากน้ำเชื้อทำการคัดเลือกไข่ที่ถูกผสมแล้วนำเข้าตู้ เลี้ยงอีก 7 วัน แล้วจึงจะทำการนำไข่ไปฝากในแม่ตัวรับ
4 2.3 การฝากตัวอ่อน ย้ายฝากตัวอ่อนจะทำการฝากกับแม่ตัวรับที่ทำการเตรียมไว้และมีขนาด CL ตั้งแต่ 15-20 มิลลิเมตร การย้ายฝากจะมีขั้นตอนคล้ายกับการผสมเทียม แต่จะทำการสอดปืนผสมเทียมไปที่ปลายปีกมดลูก และ จะทำการย้ายฝากโดยสัตวบาลประจำฟาร์มที่มีความชำนาญ
5 2.4 การใช้เครื่องอัลตราซาวนด์ เป็นการฝึกใช้เครื่องอัลตราซาวนด์เพื่อตรวจดูภายในระบบสืบพันธุ์วัวเพศเมีย และทำการฝึกเพื่อ ตรวจดูรังไข่และCL สำหรับทำการย้ายฝากตัวอ่อนหรือตรวจดูความผิดปกติของระบบสืบพันธุ์
6 3. กิจกรรมพิเศษ 3.1 การออกเคสนอกฟาร์ม การออกตรวจการตั้งท้องแม่ควายของเกษตรกรเขตใกล้เคียง และการรักษาอาการซีดถุงน้ำภายในรังไข่
7 3.2 การทำวัคซีน ทำการฉีดวัคซีลัมปีสกินและวัคซีนปากและเท้าเปื่อยทำปีละ 2 ครั้ง และทำการฉีดยาถ่ายพยาธิและวิตามิน บำรุงระบบสืบพันธุ์
8 3.3 การตีเบอร์และติดเบอร์หู ทำการติดเบอร์หูให้กับแม่ตัวรับที่ตั้งท้อง และทำการตีเบอร์เย็น
9 3.4 การทำแผลและการผ่าตัดไส้เลื่อน
10 4. สิ่งที่ได้เรียนรู้เพิ่มเติม การตีเบอร์จะทำการตีบริเวณที่มีสีดำบนตัววัวเพราะว่า เมื่อแผลหายแล้วขนที่งอกมาใหม่จะมีสีขาวทำให้เห็น ได้ชัด และนิยมตีเบอร์เย็นกับวัวนมและวัวสายพันธุ์ที่มีสีดำแทบทั้งตัว และวัวที่เกิดเป็นคู่แฝดผู้เมียตัวเมียจะเป็น หมันไม่สามารถตั้งท้องได้เนื่องจาก ปีกมดลูกและรังไข่มีการตีบ ได้รู้ลักษณะของไข่ที่สมบูรณ์มีการเจริญเติบโตได้ และไข่ที่ตายไม่มีการเจริญเติบโตหลังจาการเลี้ยงภายในตู้เลี้ยง และได้รู้วิธีการเย็บมดลูกทะลัก 5. ปัญหาและอุปสรรคในการทำงาน การใช้เครื่องอัลตราซาวนด์ที่ไม่ได้มีการสอนหลักการใช้และลักษณะภาพที่หน้าจอจะแสดงให้เห็น และการทำ ที่เกินเวลาการใช้งานหนักเกินไปไม่มีวันหยุดพักให้กับนักศึกษา และการทำงาไม่มีการแบ่งงาที่ชัดเจน ทำบุคคลที่ ว่างงานถูกมองว่าไม่ทำงานและถูกต่อว่าใช้คำพูดที่ไม่ควรและไม่เหมาะสม ที่พักไม่เหมาะสมกับการพักผ่อนเป็น อย่างยิ่งมีสิ่งอำนาวยความสะดวกให้กับนักศึกษาน้อยมาก แตกต่างกับการที่ให้นักศึกษาทำงานภายในฟาร์มเป็น อย่างมากและไม่มีความเป็นส่วนตัวเลย ในการทำงานมีการเลือกปฏิบัติกับนักศึกษาจากสถาบันอื่น ทำให้หมด กำลังใจในการทำงานเพราะถูกเอาเปรียบในการทำงาน และเลือกปฏิบัติกับนักศึกษาจากสถาบันอื่นดีกว่าไม่มีความ เท่าเทียมและความเป็นธรรมกับนักศึกษาอีกกลุ่ม 6. ข้อเสนอแนะ ควรจะมีการวางแผนการทำงานที่ชัดเจนกว่านี้ และควรจะมีวันหยุดพักให้นักศึกษาอย่างน้อย 1 วัน ต่อสัปดาห์ หรือหากไม่มีวันหยุดควรจะมีค่าตอบแทนให้กับนักศึกษาเนื่องจากใช้งานหนักเกินควร ควรใช้คำพูดที่เหมาะสมใน การทำงานและควรที่จะอธิบายสิ่งต่างๆที่ จะถ่ายทอดให้กับนักศึกษาก่อนการทำงาน ควรจัดสถานที่พักสำหรับ นักศึกษาที่มาฝึกงานมากกว่านี้และควรจะมีความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัย และไม่ควรเลือกปฏิบัติกับ นักศึกษาที่มาฝึกงานจากต่างสถาบัน ทุกคนควรจะได้รับความเท่าเทียมละความเป็นธรรมในการทำงาน
11 7. ภาพกิจกรรมการทำงานอื่นๆ
12