พระพุทธศาสนา ป.6 หน่วยที่ 7

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๖

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๖

๓. ศาสนพิธีของศาสนาตา่ ง ๆ

ทุกศาสนาจะมีพิธีกรรมที่เป็นหลักปฏิบัติ เพ่ือให้ศาสนิกชนหรือผู้นับถือ
ศาสนานน้ั ๆ ไดป้ ฏิบัติ รวมไปถงึ เป็นการเก้ือกูลต่อหลกั คาสอนของทุก ๆ ศาสนา

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี ๖

๓.๑ พระพุทธศาสนา

พิธีกรรมในพระพุทธศาสนามีอยู่หลายพิธีกรรมด้วยกัน สามารถจาแนก
เป็น ๒ ประเภท ได้แก่

๑. ศาสนพธิ ีทีเ่ ป็นพุทธบญั ญัติ

เป็นพิธีกรรมที่พระพุทธองค์ทรงอนญุ าต

ให้ปฏิบัติหรือกระทาข้ึน เช่น พิธีบรรพชา

ซ่ึงเป็นพิธีที่นาเยาวชนที่อายุยังไม่ถึง ๒๐ ปี

มาบรรพชาเป็นสามเณร พิธีอุปสมบทบุคคล

ที่อายุ ๒๐ ปี อุปสมบทเป็นพระภิกษุ พิธีทอด

ผ้ากฐิน พธิ ีทอดผ้าปา่ พธิ อี ุปสมบทเป็นพิธีกรรมทเ่ี ป็น
พทุ ธบัญญัติ

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๖

๒. ศาสนพิธีที่เกี่ยวเน่ืองกับพระพุทธศาสนา เป็นพิธีกรรมหรือศาสนพิธี
ที่เก่ียวเน่ืองกับพระพุทธศาสนา เช่น พิธีกรรมในวันสาคัญทางพระพุทธศาสนา
วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา วันอาสาฬหบูชา วันอัฐมีบูชา ซ่ึงเป็นวันที่เกี่ยวข้องกับ
พระรัตนตรัย คือ พระพุทธ พระ ธรรม พระสงฆ์ โดยพุทธศาสนิ กชนจะ
ประกอบพิธกี รรมทีส่ าคญั เชน่ ทาบุญตักบาตร ฟังธรรม รกั ษาศลี และเวียนเทียน

การเวยี นเทยี นในวนั สาคัญทางพระพุทธศาสนา

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ ๖

๓.๒ ศาสนาอสิ ลาม

ศาสนพิธีในศาสนาอิสลามจะปรากฏอยู่ในหลักปฏิบัติ ๕ ซ่ึงเป็นส่ิงที่
ชาวมสุ ลมิ (ผทู้ ่นี ับถอื ศาสนาอิสลาม) ตอ้ งปฏิบัติ พธิ ีทส่ี าคญั มดี ังน้ี

๑. การละหมาด คือ การนมัสการ
ต่อพระเจ้า วนั ละ ๕ เวลา (ย่ารุ่ง กลางวนั
เย็น พลบค่า กลางคนื ) มีความหมาย คอื
การแสดงความเคารพภักดีต่อพระเจ้า
ที่ศาสนิ กชนทุกคนต้องกระทาอย่าง
เครง่ ครัดสม่าเสมอ

การละหมาดของศาสนาอสิ ลาม

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี ๖

๒. การถือศีลอด คือ การระงับจากการกิน การด่ืม การเสพ และการ
พูดจาไร้สาระตลอดจนการกระทาที่ขัดกับคุณธรรม เป็นเวลา ๑ เดือน โดยจะปฏิบัติ
ในเดือนเราะมะฎอน (เราะ-มะ-ดอน ประมาณเดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคม
ของทกุ ปี) เพ่ือเป็นการชาระจติ ใจใหบ้ ริสุทธ์ิ

๓. การประกอบพิธีฮัจญ์ คือ การไปประกอบศาสนกิจที่นครมักกะฮ์ ประเทศ
ซาอุดีอาระเบีย เป็นภารกิจหลักที่ชาวมุสลิมทุกคนจะต้องปฏิบัติในเดือนที่ ๑๒ ของ
ปฏิทนิ อสิ ลาม

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๖

๓.๓ ศาสนาคริสต์

พิธกี รรมทางศาสนาคริสตท์ ่สี าคญั เรียกวา่ พิธรี บั ศีลศักด์สิ ทิ ธ์ิ
ซ่งึ มพี ธิ ีสาคญั ๆ ดังนี้

๑. ศีลล้างบาปหรือพิธีศีลจุ่ม เป็นพิธีแรกท่ีผู้นับถือศาสนาจะต้องปฏิบัติ
จะกระทาเม่อื เป็นทารก หรือเขา้ มานบั ถือศาสนาคริสต์

๒. ศีลอภัยบาป เป็นพิธีกรรมท่ีชาวคริสต์ไปโบสถ์ เพ่ือสารภาพบาปกับ
บาทหลวง ซ่งึ บาทหลวงเป็นตวั แทนของพระเจ้าที่ยกบาปนนั้ ให้

๓. ศีลกาลัง เป็นพิธีเจิมหนา้ ผากด้วยน้ ามัน เพ่ือยืนยันถึงความศรัทธาใน
ศาสนาครสิ ต์

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ ๖

๓.๓ ศาสนาคริสต์

๔. ศีลมหาสนิท เป็นพิธีกรรมรับศีลที่ชาวคริสต์จะต้องไปฟังมิสซาในโบสถ์
ทุกวันอาทิตย์ โดยชาวคริสต์จะสวดมนต์ รับขนมปังและเหล้าองุ่นท่ีเป็น
สญั ลกั ษณแ์ ทนพระกายและพระโลหิตของพระเยซมู ารับประทาน

๕. ศีลเจิมคนไข้ เป็นพิธีที่จัดข้ึนเพ่ือให้กาลังใจแก่ผู้ปว่ ยหนัก และให้ระลึก
วา่ พระเจ้าอยกู่ บั ตนและใหก้ าลงั ใจท่จี ะเอาชนะอาการเจบ็ ปว่ ย

๖. ศลี สมรส เป็นพิธีแต่งงาน โดยมบี าทหลวงเป็นผปู้ ระกอบพิธใี นโบสถ์
๗. ศีลบวช เป็นพิธีบวช สาหรับผู้ท่ีจะเป็นบาทหลวง และมีหนา้ ที่ในการ
เผยแผ่คาสอนและประกอบพิธีกรรมทางศาสนา

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๖

๓.๔ ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู

ศาสนาพราหมณ-์ ฮนิ ดูจะมพี ธิ กี รรมทีส่ าคัญ ดงั นี้
๑. หลักปฏิบัติเกี่ยวกับวรรณะท่ีเก่ียวกับการแต่งงาน อาหารการกิน อาชีพ
ท่ีอยู่ เช่น การห้ามแต่งงานนอกวรรณะ คนต่างวรรณะจะปรุงอาหารให้กัน
รบั ประทานไม่ได้ จะตอ้ งประกอบอาชีพตามกาหนดของแตล่ ะวรรณะ
๒. พิธีสังสการ เป็นพิธีกรรมประจาบ้าน เช่น พิธีต้ังครรภ์ การคลอดบุตร
ตงั้ ช่อื บุตร โกนผม แต่งงาน
๓. พิธีศราทธ์ คือ พิธีที่ลูกหลานจะทาบุญอุทิศให้แก่บิดา มารดา หรือ
บรรพบุรษุ ที่ล่วงลบั ไปแลว้
๔. พิธีบูชาเทวดา พิธีการจะแตกต่างไปตามวรรณะ เช่น ถ้าเป็นวรรณะสูง
จะมีพธิ ีสวดมนต์ภาวนา อาบน้าเพ่อื ชาระร่างกาย และสงั เวยเทวดาทกุ วนั

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๖

๓.๕ ศาสนาสิกข์

พธิ ีกรรมท่ีสาคัญของศาสนาสกิ ข์ มดี งั น้ี
๑. พิธีสังคัต เป็นพิธีชุมนุมของผู้นับถือศาสนาสิกข์ ซ่ึงทุกคนจะมีหนา้ ที่
ต้องปฏิบัติเท่าเทียมกัน โดยไม่มีใครได้รับการยกเว้น เช่น ต้อง ตักน้ า
เช็ดรองเทา้ และทาทุกอย่างดว้ ยตัวเอง
๒. พิธีรับคนเข้าสู่ศาสนาสิกข์ โดยใช้หลักแห่งความเสมอภาคไม่แบ่ง
ชนชัน้ วรรณะ
๓. พิธีปาหุล เป็นพิธีล้างบาป หลังจากที่ผ่านพิธีปาหุลแล้ว ผู้ชายจะมีช่ือ
ต่อท้ายว่า “สิงห์” ส่วนผู้หญิงจะมีช่ือลงท้ายว่า “เการ์” และจะได้รับกกะหลังจาก
เสร็จส้ินพธิ ี

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๖

กกะ คอื ส่ิงที่ข้ึนตน้ ด้วย ก มี ๕ ประการ ได้แก่
๑) เกศา (ผม) คือ จะไม่ตัดหรือโกนผม การรักษาเกศาไว้ถือเป็นการแสดงถึง
การดารงชีพท่สี อดคล้องกับความประสงค์ของพระผู้เป็นเจา้
๒) กงั ฆา (หวี) คือ ส่งิ ทจี่ าเป็นต่อการดูแลรักษาผมใหส้ ะอาด
๓) กฉา (กางเกงขาสั้น) คือ กางเกงขาสั้นท่ีสวมไว้ด้านในเป็นสัญลักษณ์
แห่งความดงี ามและกะทดั รดั เรยี บรอ้ ย
๔) กรา (กาไล) คอื ต้องสวมกาไลขอ้ มือทีท่ าดว้ ยเหลก็ ไว้ที่ข้อมือข้างขวา
๕) กิรปาน (กริช) คือ ต้องพกกริชติดตัวเพ่ือเป็นสัญลักษณ์ของความ
กลา้ หาญ จะใชเ้ พ่ือปกปอ้ งตนเองและผู้อ่นื เทา่ นน้ั ไม่ใช่เป็นอาวธุ ในการทารา้ ยผู้อ่ืน

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ ๖

จัดทำ E- book
โดย

นำงสำวอดุ มลักษณ์ ลำเลศิ
เนือหำจำก สถำบนั พฒั นำคุณภำพวชิ ำกำร (พว.)

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๖