หน้าที่พลเมืองฯ ป.3 หน่วยที่ 4

สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓

สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓

ตวั ชวี้ ัด

ระบุบทบาทหน้าที่ของสมาชิกของชุมชน ในการมีส่วนร่วม
ใ น กิ จ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ ต า ม ก ร ะ บ ว น ก า ร ป ร ะ ช า ธิ ป ไ ต ย
(ส ๒.๒ ป.๓/๑)
วิเคราะห์ความแตกต่างของกระบวนการการตัดสินใจใน
ช้ันเรียน โรงเรียน และชุมชน โดยวิธีการออกเสียงโดยตรง
และการเลอื กตวั แทนออกเสียง (ส ๒.๒ ป.๓/๒)

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓

หน่วยการเรียนรทู้ ี่ ๔

ประชาธิปไตยในช้ันเรยี น โรงเรยี น และชุมชน

สงั คมศกึ ษา สศัางสคนมาศแึกละษวัฒานชธน้ั รรปมรชะ้นั ถปมระศถึกมษศึกาษปาปที ีท่ี ๓่ี ๓

๑. การมสี ่วนรว่ มตามกระบวนการประชาธปิ ไตย

สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๓

๓. การเลือกรับและใช๑้ข.๑อ้ มคูลขว่าาวมสหารมทาเ่ี ยหขมาอะงสปมระชาธปิ ไตย
ข้อมูลข่าวสารที่ถ่ายทอดหรือนาเปสนรอะมชาาจาธกิปแไหตล่งยขม้อีม๒ูลต่าคงวๆาทมี่มหีอมยู่มาายกมคาือย และมีวิธีการ
นาเสนอท่ีหลากหลายสิง่ สาคญั ทค่คี ววรานมาหมามพาจิ ายรดณ้าานในกกาารรเลปือกกครับรอแลงะใแชลข้ อ้ะมคลู วขาา่ วมสหารมมาีดยังน้ี

ดา้ นการดาเนินชวี ติ

สงั คมศกึ ษา สศัางสคนมาศแึกละษวัฒานชธน้ั รรปมรชะ้ันถปมระศถึกมษศกึ าษปาปีทีที่ ๓ี่ ๓

ความหมายดา้ นการปกครอง สิทธิ ทุกคนในสังคมมีสิทธิที่จะได้รับการ
ปกปอ้ งคุม้ ครองอยา่ งเทา่ เทียมกัน และสามารถเข้า
ประชาธิปไตย หมายถึง ไปมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ตามที่กฎหมาย
การปกครองที่ถือมติปวงชนเป็น กาหนด เช่น การซื้อ-ขายสินค้าและบริการที่ไม่ผิด
ใหญ่โดยให้ความสาคัญต่อสิทธิ กฎหมาย ผู้ที่มีอายุ ๑๘ ปีขึ้นไปมีสิทธิออกเสียง
และเสรีภาพของบุคคล เลือกต้ัง สิทธิในการดูแลรักษาส่ิงแวดล้อมใน
ทอ้ งถ่ิน การอนุรกั ษ์ศิลปวฒั นธรรมในท้องถิน่

เสรีภาพ ทุกคนในสังคมมีเสรีภาพในการทา
กิจกรรมต่าง ๆ ได้ โดยไม่ไปละเมิดสิทธิและ
เสรีภาพของผู้อ่ืนและไม่ขัดต่อกฎระเบียบและ
กฎหมายของสังคม

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ ๓

ความหมายดา้ นการดาเนนิ ชีวิต ประชาธิปไตย หมายถึง ความเช่ือ และวิถีการ
ดาเนินชีวิตท่ีมีเป้าหมายเพ่ือการอยู่ร่วมกันอย่าง
สันติสุขในสังคม เช่น การแสดงความคิดเห็นและ
การตัดสินใจโดยใช้เหตุผล การรับฟังความคิดเห็น
ของผู้อื่น เคารพกฎเกณฑ์ของสังคม ร่วมกัน
รับผิดชอบและทาประโยชน์เพ่ือส่วนรวม

สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ ๓

บทบาทหน้าที่ หมายถึง สิ่งท่ีทุกคนต้องปฏิบัติในฐานะสมาชิกท่ีดีของชุมชน
เพ่อื ใหเ้ กดิ ความเปน็ ระเบยี บเรียบร้อยในชุมชน

สังคมศึกษา ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ ๓

บทบาทหน้าท่ีของสมาชิกในชุมชนตาม การดูแลรักษาความสะอาดของชมุ ชน
ระบอบประชาธิปไตยเป็นส่ิงท่ีทุกคนควร เป็นหนา้ ท่ขี องทกุ คนในชมุ ชน
ปฏิบัติ เช่น การปฏิบัติตามกฎระเบียบของ
ชุมชน การดูแลรักษาสาธารณสมบัติและ
ส่ิงแวดล้อมในชุมชน การติดตามข้อมูล
ข่าวสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับชุมชน
การอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณีท่ีดีงามของ
ชมุ ชนและสบื ทอดให้คงอย่ตู ่อไป

สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชั้นประถมศึกษาปที ่ี ๓

๑.๓ การมสี ่วนรว่ มในกิจกรรมต่าง ๆ ตามกระบวนการประชาธปิ ไตย

การมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ตาม การมสี ว่ นร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ
กระบวนการประชาธิปไตย คือ การเข้าร่วม
กิ จ ก ร ร ม ที่ เ ป็ น ป ร ะ โ ย ช น์ ต่ อ ชุ ม ช น
ท้ังทางด้านร่วมคิดร่วมวางแผน ร่วม
กิจกรรมในชุมชนด้วยการแสดงความ
คิดเห็นอย่างมีเหตุผล และการรับฟังความ
คดิ เห็นของบุคคลอ่ืน

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๓

ส ม า ชิ ก ใ น ชุ ม ช น ค ว ร มี ส่ ว น ร่ ว ม ใ น
กิ จ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ ต า ม ก ร ะ บ ว น ก า ร
ประชาธิปไตย เช่น การออกเสียงเลือกต้ัง
ผู้นาชุมชน การเข้าร่วมประชุมเพื่อแสดง
ความคิดเห็น การมีส่วนร่วมในการพัฒนา
ชมุ ชนในดา้ นต่าง ๆ

การใช้สทิ ธอิ อกเสียงเลือกต้ัง
ตามระบอบประชาธปิ ไตย

สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๓

การเข้าไปมสี ่วนรว่ มในการแสดง
ความคิดเห็นทีเ่ ปน็ ประโยชนต์ อ่ ชุมชน

สังคมศึกษา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๓

๒. การออกเสียงโดยตรงและการเลือกตวั แทนออกเสียง

การออกเสียงโดยตรงและการเลือก
ตัวแทนออกเสียงเป็นลักษณะหนึ่งของ
การมีส่วนร่วมของสมาชิกในสังคม
ประชาธิปไตยท่ีสมาชิกมีสิทธิ เสรีภาพ
ในการแสดงความคิดเห็นหรือตัดสินใจ
ในการดาเนินกิจกรรมตา่ ง ๆ

สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี ๓

๒.๑ การออกเสียงโดยตรง
การออกเสียงโดยตรง คือ การที่ทุกคนมีส่วนร่วม
ในการแสดงความคิดเห็นและตัดสินใจในเร่ืองใด
เรื่องหน่ึงด้วยตนเองผล จากการออกเสียงโดยตรงจะ
ยึดความคิดเห็นหรือเสียงข้างมากเป็นหลักในการ
ตัดสินใจแต่ต้องรับฟังความคิดเห็นของคนส่วนน้อย
ด้วย ดังน้ัน แต่ละคนจึงต้องพิจารณาตัดสินใจอย่าง
รอบคอบ และต้องมีส่วนร่วมในการรับผิดชอบต่อ
การออกเสียงโดยตรงน้ันดว้ ย

สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๓

ตวั อย่างการออกเสียงโดยตรง

การออกเสียงโดยตรงในชัน้ เรียน การออกเสียงโดยตรงในช้ันเรยี น
เช่น การเลือกหัวหน้าห้องเรียน การลงมติเห็นชอบ
การดาเนินกิจกรรมต่าง ๆ ของห้องเรียน เช่น วิธีการจัด
เวรทาความสะอาด
การออกเสียงโดยตรงในโรงเรยี น
เชน่ การเลือกประธานนักเรยี น
การออกเสยี งโดยตรงในชุมชน
เช่น การเลือกผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกสภาองค์การบริหาร
สว่ นตาบล สมาชกิ สภาเทศบาล การแสดงความคิดเห็นใน
การประชุมของชมุ ชนเก่ยี วกบั กจิ กรรมตา่ ง ๆ ในชมุ ชน

สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๓

๒.๒ การเลอื กตวั แทนออกเสยี ง การเลือกตัวแทนออกเสียง
การเลือกตัวแทนออกเสียง เนื่องจาก
จานวนสมาชิกในชุมชนมีจานวนมาก การท่ีจะ
ประชุมพร้อมกันเพื่อตัดสินใจเร่ืองใดเร่ืองหน่ึง
ทาได้ยาก จึงต้องมีการเลือกตัวแทนให้ไปใช้
สิทธิออกเสียงตัดสินใจในเร่ืองใดเรื่องหน่ึงแทน
ตนเอง ตัวแทนที่ได้รับการเลือกมาจากเสียง
ส่วนใหญ่ที่เห็นว่าบุคคลน้ันเหมาะสมท่ีจะทา
หน้าทีเ่ ป็นตวั แทนออกเสยี งแทนตน

สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๓

ตัวอยา่ งการเลือกตัวแทนออกเสยี ง

การเลือกตัวแทนออกเสียงในชัน้ เรียน
เช่น การเลือกสมาชิกในกลุ่มเป็นตัวแทนประชุมหารือการทากิจกรรมต่าง ๆ ภายใน
ช้ันเรยี นรว่ มกบั ตัวแทนจากสมาชิกกลุ่มอ่ืน
การเลอื กตวั แทนออกเสยี งในโรงเรียน
เช่น การเลือกตัวแทนในชั้นเรียนเพื่อตัดสินใจในกิจกรรมต่าง ๆ ภายในโรงเรียนแทน
สมาชิกในชั้นเรียน
การเลอื กตัวแทนออกเสยี งในชมุ ชน
เช่น การเลือกตัวแทนในชุมชนเป็นคณะกรรมการหมู่บ้าน เพ่ือเลือกประธานหมู่บ้าน
ให้เปน็ ผนู้ าในการบรหิ ารกิจการต่าง ๆ ในหมบู่ ้าน

สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๓

๒.๓ วิธีการเลือกตัวแทนอย่างถกู ต้องและเหมาะสม
การเลือกบุคคลเพื่อให้เข้าไปเป็นตัวแทนในการตัดสินใจเร่ืองราวต่าง ๆ
แทนสมาชกิ ควรเลอื กบุคคลที่มีลกั ษณะ ดังน้ี

สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓

๒.๔ ความแตกต่างของการออกเสยี งโดยตรงกับการเลอื กตัวแทนออกเสยี ง
การออกเสยี งโดยตรงแตกตา่ งจากการเลอื กตวั แทนออกเสยี ง ดังน้ี

สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๓

จัดทำ E- book
โดย

นำงสำวอุดมลักษณ์ ลำเลศิ
เนือหำจำก สถำบันพฒั นำคณุ ภำพวชิ ำกำร (พว.)

สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๓