ป.3.1 หน่วยที่ 2 พุทธสาวก ชาดก และพุทธศาสนิกชนตัวอย่าง

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๓

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๓

๑. พทุ ธสาวก

พุทธสาวก หมายถึง ผู้ที่ปฏิบัติตนตามหลักธรรมคาสอนของพระพุทธเจ้าและ
ได้บรรลุมรรคผล

สามเณรสังกิจจะ
สามเณรสังกิจจะ เป็นบุตรของลกู สาวเศรษฐี ขณะมารดาท้องแก่ได้เสียชีวิตลง
ญาติจึงนาศพไปให้สัปเหร่อจัดการเผาที่ป่าช้า โดยไม่รู้ว่าเด็กในครรภ์ยังมีชีวิตอยู่
ขณะเผาศพสัปเหร่อได้เอาตะขอพลิกศพไปมาเพ่ือให้ไฟไหม้ท่ัวถึง จนตะขอไปเก่ียว
ถู ก ห า ง ต า เ ด็ ก ท า ใ ห้ ไ ด้ ยิ น เ สี ย ง เ ด็ ก ร้ อ ง ส ั ป เ ห ร่ อ จึ ง รี บ น า เ ด็ ก ข้ึ น ม า
ด้ ว ย ค ว า ม อ ั ศ จ ร ร ย์ ใ จ ท่ี ย ั ง มี ชี วิ ต อ ยู่ แ ล ะ ไ ด้ น า ก ล ั บ ไ ป ม อ บ ใ ห้ ญ า ติ เ ล้ี ย ง ดู
โดยตั้งช่ือว่า สังกิจจะ แปลว่า เก่ียว (เพราะหางตาถูกตะขอเก่ียว) เม่ือ อายุ ๗ ขวบ
สังกจิ จะไดข้ ออนญุ าตพ่อเลี้ยงบรรพชาเป็นสามเณรในสานกั ของพระสารีบตุ ร

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๓

สังกิจจะเป็นผู้มีบุญสะสมมาแต่ชาติปางก่อน เม่ือรับการบรรพชา (อ่านว่า บัน-

พะ-ชา หมายถึง การบวชเป็นสามเณร) จากพระอุปัชฌาย์ (อ่านว่า พระ-อุ-ปัด-ชา

หมายถงึ พระผ้เู ป็นประธานการบวช) และบรรลธุ รรมเป็นพระอรหันต์ในขณะปลงผม

เ ห ตุ ก า ร ณ์ ที่ ส า ค ั ญ ค ร า ว ห น่ึ ง

มี พ ร ะ ส ง ฆ์ บ ว ช ใ ห ม่ ป ร ะ ม า ณ ๓ ๐ รู ป

ศึ ก ษ า ธ ร ร ม ะ ใ น ส า น ั ก ข อ ง พ ร ะ พุ ท ธ เ จ้ า

และเม่ือมีความรู้พอสมควรแล้วต้องการ

ที่ จ ะ ป ฏิ บ ั ติ ธ ร ร ม ใ น ป่ า เ พ่ื อ แ ส ว ง ห า

ค ว า ม ส ง บ จึ ง พ ร้ อ ม ใ จ ก ั น ไ ป ทู ล ล า

พระพุทธเจา้ พระพุทธเจ้าทรงทราบว่าจะเกิด

เหตุร้ายแก่พระสงฆ์เหล่าน้ี จึงรับส่ังให้

พ ร ะ ส ง ฆ์ ไ ป ล า พ ร ะ ส า รี บุ ต ร ก่ อ น พระสงฆ์ ๓๐ รูป

ขออนญุ าตพระพทุ ธเจา้ ไปปฏบิ ัติธรรมในปา่

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี ๓

พระสารีบุตรทราบพระประสงค์ของพระพุทธเจ้า จึงให้สามเณรสังกิจจะเดินทางไปด้วย
พ ร ะ ส ง ฆ์ เ ก ร ง ว่ า ส า ม เ ณ ร จ ะ เ ป็ น ภ า ร ะ ท า ใ ห้ ไ ม่ ส า ม า ร ถ ป ฏิ บ ั ติ ธ ร ร ม ไ ด้
พระสารีบุตรจึงกล่าวว่า “สามเณรสังกิจจะจะไม่เป็นภาระของพวกท่านทั้งหลาย
พระพุทธเจ้าทรงทราบเร่ืองนี้ จึงส่งพวกท่านมาลาเรา” พระสงฆ์จึงจาเป็นต้องพา
สามเณรสังกจิ จะไปด้วย เม่อื อาลาพระสารบี ตุ รแลว้ ทง้ั หมดจงึ ออกเดินทาง

เ ม่ื อ เ ดิ นทา ง ไ ปถึง หมู่ บ้า น แ ห่ ง หน่ึ ง ช า ว บ้า นมีค ว า มเ ล่ื อม ใสศ ร ั ทธ า
จึงนิมนต์ให้พระสงฆ์อยู่จาพรรษา พร้อมรับปากจะพากันอุปถัมภ์บารุงตลอดพรรษา
พระสงฆเ์ หลา่ น้นั จึงรับนิมนต์

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี ๓

ใ น ว ั น เ ข้ า พ ร ร ษ า พ ร ะ ส ง ฆ์ ไ ด้ ต ้ั ง ก ติ ก า ก ั น ไ ว้ ว่ า จ ะ ไ ม่ อ ยู่ ร ว ม ก ลุ่ ม ก ั น
จะแยกกันไปปฏิบัติธรรมยกเว้นเวลาบิณฑบาต (อ่านว่า บิน-ทะ-บาด) ถ้าพระสงฆ์รูปใด
เจบ็ ปว่ ยให้ตรี ะฆงั บอกเพ่ือจะไดม้ าชว่ ยเหลือกนั

พระสงฆป์ ฏิบัติธรรมในปา่

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๓

วันหน่ึง มีชายคนหน่ึงต้องการจะเดินทางไปหาลูกสาวท่ีต่างเมือง ขณะเดินผ่าน
มาถึงหมู่บ้านน้ันด้วยอาการอิดโรย ซ่ึงเป็นเวลาที่พระสงฆ์ได้กลับมาจากบิณฑบาต
เม่ือพบชายผู้นั้นจึงได้สอบถาม เม่ือทราบเร่ืองแล้วเกิดความสงสารจึงแบ่งอาหารให้
หลังรับประทานอาหารอ่ิมแล้วชายยากไร้ก็สอบถามพระสงฆ์ว่า “มีกิจนิมนต์หรือไร
พระคณุ เจา้ จงึ ไดอ้ าหารมากมายขนาดนี้” พระสงฆ์ตอบว่า “ไม่มีหรอกโยม เป็นเร่ืองปกติ
ข อ ง ที่ นี่ ” ช า ย ย า ก ไ ร้ คิ ด ว่ า “ เ ร า ท า ง า น แ ท บ ต า ย ก็ ไ ม่ ไ ด้ กิ น อ า ห า ร ดี เ ช่ น นี้
จะไปอยู่ทาไมที่อ่ืน ขออาศัยอยู่กับพระสงฆ์เหล่าน้ี สบายดีกว่า” คิดได้ดังน้ัน
จึ ง ข อ อ า ศ ั ย อ ยู่ แ ล ะ ค อ ย อุ ปั ฏ ฐ า ก ( อ่ า น ว่ า อุ - ปั ด - ถ า ก ห ม า ย ถึ ง ดู แ ล ร ั บ ใ ช้ )
พวกพระสงฆก์ ็อนญุ าต

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๓

เม่ือเวลาผ่านไป ชายยากไร้คิดถึงลูกสาวจึงแอบหนีไปโดยไม่บอกกล่าว เพราะ
เกรงว่าพระสงฆ์จะไม่อนญุ าต

ชายยากไร้เดินเข้าไปในปา่ ท่ีมีโจร ๕๐๐ คนอยู่ ในขณะนั้นโจรได้เตรียมบนบาน
เทวดาว่าจะถวายพลีกรรม (อ่านว่า พะ-ลี-กา หมายถึง การบูชา พิธีบูชา) เม่ือชายยากไร้
เดินมาถึง ก็ถูกโจรจับตัวไว้ เขาตกใจกลัวตายจึงได้ร้องขอชีวิตและต่อรองว่า
“ควรจับพระภิกษุมาทาพลีกรรมจะดีกว่าเพราะเป็นผู้ทรงศีล เทวดาท่านจึงจะชอบ”
โจรทั้งหมดเห็นด้วยจึงบอกให้ชายยากไร้นาทางไปหาพระสงฆ์ เม่ือไปถึงเขาได้ตีระฆัง
พระสงฆ์จึงมารวมกันเพราะเข้าใจว่า มีพระสงฆ์อาพาธ (ป่วย) หัวหนา้ โจรจึงบอกว่า
จะนาตัวพระสงฆ์รูปหน่ึงไปทาพลีกรรม พระสังฆเถระจึงขอสละชีวิต พระสงฆ์ที่เหลือ
ไมย่ อมใหพ้ ระสงั ฆเถระไป ต่างยอมสละชวี ิตของตนเองแทน

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๓

สามเณรสังกิจจะจึงขออาสาไปเอง พระสงฆ์ต่างไม่ยอม สามเณรสังกิจจะจึงให้
เหตุผลว่า ท่ีพระพุทธเจ้าและพระสารีบุตรให้ตนเดินทางมาด้วยน้ัน เพราะรู้ว่าจะเกิด
เหตุการณ์นี้ สามเณรสังกิจจะจึงเดินทางไปพร้อมกับโจร โดยมีพระสงฆ์ทั้งหมด
มองตามด้วยความโศกเศร้า

สามเณรสังกจิ จะถูกโจรนาตวั ไป

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๓

ขณะที่หัวหนา้ โจรกาลังทาพิธีอยู่นั้น สามเณรสังกิจจะได้นั่งสมาธิ แผ่เมตตาจิต
ไปยังหัวหนา้ โจร เม่ือหัวหนา้ โจรยกดาบฟันลงท่ีคอสามเณร ดาบได้งอพับเข้าหากัน
หัวหนา้ โจรจึงดัดดาบใหม่ให้ตรงแล้วฟันซ้า ดาบก็งอเหมือนเดิมอีก จึงเปลี่ยนดาบและ
ทดลองอีกหลายคร้ังแต่ก็ไม่สามารถทาอะไรสามเณรได้ หัวหนา้ โจรสานึกผิด จึงกลับใจ
และขอบวชพร้อมด้วยบริวาร สามเณรสังกิจจะได้พาโจรทั้งหมดไปเข้าเฝา้ พระพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าได้อุปสมบทให้ และทรงแสดงธรรมให้ฟังพระสงฆ์เหล่าน้ันได้ปฏิบัติธรรม
จนกระทงั่ บรรลุเป็นพระอรหันต์ทงั้ หมด

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี ๓

หวั หนา้ โจรประกอบพลกี รรม

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ ๓

คุณธรรมท่ีควรถือเป็นแบบอย่าง เป็นผู้มีความเสียสละเพ่ือ
ส่ ว น ร ว ม ป ฏิ บ ั ติ เ ค ร่ ง ค ร ั ด ใ น พ ร ะ ธ ร ร ม วิ น ั ย แ ล ะ มี จิ ต เ ม ต ต า
รู้จักใหอ้ ภัยผู้อ่นื

พระพุทธศาสนา ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๓

จดั ทำ E- book
โดย

นำงสำวอุดมลักษณ์ ลำเลิศ
เนือหำจำก สถำบันพฒั นำคณุ ภำพวชิ ำกำร (พว.)

พระพุทธศาสนา ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี ๓