คู่มือการใช้เอกสารประกอบการเรียนนาฏศิลป์พื้นเมือง (สร้างสรรค์)

คู่มือการใช้เอกสารประกอบการเรียน
นาฏศิลป์ พืน้ เมือง (สร้างสรรค์)

เร่ือง ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง
ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี ๖

นางดาวรุ่ง โสภา

โรงเรียนบ้านเอกสร้างเรือง
สานกั งานเขตพืน้ ที่การศึกษาศรีสะเกษ เขต ๑
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน

กระทรวงศึกษาธกิ าร



คู่มือการใช้เอกสารประกอบการเรียน
นาฏศิลป์ พืน้ เมือง (สร้างสรรค์)

เร่ือง ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี ๖
หน่วยท่ี ๑ ประวตั ิความเป็ นมาของฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

๑.๑ ประวตั ิพระธาตุเรืองรอง
๑.๒ วตั ถุประสงค์ในการสร้างพระธาตุเรืองรอง
๑.๓ ประวตั ฟิ ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

นางดาวรุ่ง โสภา

โรงเรียนบ้านเอกสร้างเรือง
สานักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษาศรีสะเกษ เขต ๑
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน

กระทรวงศึกษาธิการ

คานา

การจดั การเรียนการสอน ควรเนน้ ใหน้ กั เรียนไดม้ ีส่วนร่วมในดา้ นความคิด ลงมือ
ปฏิบตั ิ และแกป้ ัญหาดว้ ยตนเองน้นั ผูส้ อนจึงตอ้ งจดั เตรียมเอกสาร ตารา ขอ้ มูล และแหล่งเรียนรู้
ให้ผูเ้ รียนอย่างเพียงพอ จึงจะประสบผลสาเร็จ เอกสารประกอบการเรียน สาระนาฏศิลป์ เร่ือง
ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง จัดทาข้ึนเพื่อใช้เป็ นเอกสารประกอบการเรียนรู้ แหล่งการเรียนรู้
ศิลปวฒั นธรรม และภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น ในจงั หวดั ศรีสะเกษ

หวงั เป็ นอย่างย่ิงว่าเอกสารประกอบการเรียนเล่มน้ีจะเป็ นประโยชน์โดยตรงต่อ
ผเู้ รียน และผสู้ นใจศึกษาเป็นอยา่ งดี

ดาวรุ่ง โสภา

สารบญั หน้า

คาแนะนาการใชเ้ อกสารประกอบการเรียนสาหรับครู ๑
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ๒
แบบทดสอบก่อนเรียน เอกสารประกอบการเรียน ๓
ประวตั ิพระธาตุเรืองรอง ๔
วตั ถุประสงคก์ ารสร้างพระธาตุเรืองรอง ๕
ประวตั ิฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง ๖
เรื่องน่ารู้ ๗
กิจกรรมทา้ ยบทเรียน ๙
แบบทดสอบหลงั เรียน ๑๐
บรรณานุกรม ๑๑
ภาคผนวก ๑๒
๑๓
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ๑๔
เฉลยแบบทดสอบกิจกรรมทา้ ยบทเรียน
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน ๑๕



๑

คาแนะนาการใชแ้ บบฝึกทกั ษะปฎิบตั ิ
เร่ือง ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

หน่วยยอ่ ยท่ี ๑ ประวตั ิความเป็นมาฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง
สาหรับนกั เรียน

๑. แบบฝึกทกั ษะปฎิบตั ิ กล่มุ สาระศิลปะ สาระท่ี ๓ นาฏศิลป์ เร่ือง ฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง
เลม่ น้ี คือ เลม่ ท่ี ๑ ประวตั ิฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

๒. นกั เรียนอา่ นจุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ก่อนศึกษาเอกสารประกอบการเรียน
๓. นกั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน ๕ ขอ้
๔. นกั เรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียนตามลาดบั
๕. ทากิจกรรมทา้ ยบทเรียนใหค้ รบทุกกิจกรรม
๖. นกั เรียนตรวจเฉลยกิจกรรมทา้ ยบทเรียน ดว้ ยตนเอง
๗. นกั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียน จานวน ๕ ขอ้
๘. นกั เรียนตรวจเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียน
๙. กรณีที่นกั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียนไดไ้ มถ่ ึง ๗ ขอ้ ใหน้ กั เรียนยอ้ นกลบั ไป ศึกษา
เอกสารเล่มน้ีใหม่แลว้ ทาแบบทดสอบอีกคร้ังใหไ้ ดต้ ามเกณฑ์
๑๐. นกั เรียนตอ้ งมีความซ้ือสตั ยต์ ่อตนเองไม่ดูเฉลยก่อนทากิจกรรมหรือแบบทดสอบ

๒

จุดประสงค์การเรียนรู้

๑. นกั เรียนสามารถบอกประวตั ิความเป็นมาของประวตั ิฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรองได้
๒. นกั เรียนมีความเขา้ ใจและสามารถอธิบายความหมายของพระธาตุเรืองรองได้
๓. นกั เรียนสามารถนาความรู้ เร่ืองประวตั ิความเป็นมาของพระธาตเุ รืองรองไปใชใ้ น
ชีวติ ประจาวนั ได้

๓

แบบทดสอบก่อนเรียน เอกสารประกอบการเรียน
กลุ่มสาระศิลปะ ช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๖
สาระท่ี ๓ นาฏศิลป์ เรื่อง ฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง
หน่วยย่อยท่ี ๑ ประวตั ิฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง

คาชี้แจง ใหน้ กั เรียนทาเครื่องหมาย X ลงในช่อง  ของกระดาษคาตอบที่กาหนดให้ โดยเลือก
ขอ้ ที่ถกู ตอ้ งท่ีสุดเพียงขอ้ เดียว

๑. เอกลกั ษณ์ในการสร้างพระธาตุเรืองรองใชศ้ ิลปะแบบใด ?
ก. อีสานใต้
ข. อีสานเหนือ
ค. ศิลปะแบบสมยั ใหม่
ง. ศิลปะแบบประยกุ ต์

๒. ใครเป็นผรู้ ิเริ่มสร้างพระธาตุเรืองรอง ?
ก. หลวงป่ สู รวง
ข. หลวงป่ ูธมั มา พทิ กั ษา
ค. หลวงป่ เู ครื่อง
ง. หลวงป่ เู กล้ียง

๓. พระบรมสารีริกธาตุ ประดิษฐ์อยชู่ ้นั ใดขององคพ์ ระธาตุเรืองรอง ?
ก. ช้นั ที่ ๑
ข. ช้นั ที่ ๒
ค. ช้นั ท่ี ๓
ง. ช้นั ที่ ๖

๔. พระธาตุเรืองรองลงมือสร้างเมื่อใด ?
ก. ๑๐ มกราคม ๒๕๒๕
ข. ๑๐ มกราคม ๒๕๒๔
ค. ๑๐ มกราคม ๒๕๒๖
ง. ๑๐ มกราคม ๒๕๒๐

๕. องคพ์ ระธาตเุ รืองรองมีความสูงกี่เมตร?
ก. ๔๘ เมตร
ข. ๔๙ เมตร
ค. ๕๐ เมตร
ง. ๖๔ เมตร

๔

ประวตั ิพระธาตเุ รืองรอง

ภาพด้านหน้าพระธาตุเรืองรอง
พระธาตเุ รืองรอง ต้งั อยทู่ ี่วดั บา้ นสร้างเรือง ต.หญา้ ปลอ้ ง อ.เมืองศรีสะเกษ จ.ศรีสะเกษ
ห่างจากตวั เมืองศรีสะเกษ ไปทางทิศเหนือ ประมาณ ๗.๕ กิโลเมตร เป็นพระธาตุที่สร้าง
ข้ึนโดยศิลปะอีสานใต้ ลาว ส่วย เขมร เยอ มีความสวยงามและมีเอกลกั ษณ์ สร้างเม่ือวนั ท่ี
๑๐ มกราคม ๒๕๒๕ โดยหลวงป่ ธู มั มา พิทกั ษา เป็นผรู้ ิเร่ิมสร้างพระธาตุองค์
ลกั ษณะองค์พระธาตเุ รืองรอง องคพ์ ระธาตุ มีความสูง ๔๙ เมตร แบง่ ออกเป็น ๖ ช้นั

ช้ันทหี่ นงึ่ ใชส้ าหรับประกอบพธิ ีทางศาสนา
ช้ันทีส่ อง จะจดั แสดงวิธีชีวิตความเป็นอยขู่ องชาวศรีสะเกษท้งั ส่ีเผา่ คือ เผา่ ลาว
เผา่ ส่วย เผา่ เขมร เผา่ เยอ เช่นการแตง่ กาย ภาษาพดู เครื่องมือเครื่องใช้
ช้ันทส่ี าม เป็นพิพิธภณั ฑพ์ ้นื บา้ น จดั แสดงเคร่ืองมือ เคร่ืองใช้ ของชาวอีสาน
โบราณ
ช้ันทส่ี ี่ เป็นท่ีประดิษฐานพระอรหนั ตแ์ ปดทิศไวใ้ หเ้ ราไดก้ ราบไหวส้ ักการบูชา
ช้ันท่หี ้า เป็นจุดพกั ผอ่ นชมวิวทิวทศั น์ เป็นที่นงั่ สมาธิวิปัสสนา
ช้ันท่ีหก เป็นช้นั ท่ีบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ไดอ้ ญั เชิญมาจากประเทศศรีลงั กา

๕

วัตถุประสงค์ในการสร้างพระธาตุเรืองรอง

ภาพ หลวงป่ ูธัมมา พทิ กั ษา

วัตถุประสงค์ในการสร้างพระธาตุเรืองรอง เพื่อเป็ นที่ประดิษฐานที่ชาวพุทธเช่ือกันว่า
ศกั ด์ิสิทธ์ิ เช่น พระบรมสารีริกธาตุ พระบรมเกศาธาตุ เป็นท่ีบูชากราบไหวส้ ักการะท่ียดึ
เหนี่ยวทางใจของชาวพทุ ธทว่ั ไปและยงั เป็นที่เก็บวตั ถุโบราณทุกชนิดเทา่ ที่หาไดเ้ ป็นแหลง่
ศึกษาคน้ ควา้ ทางวฒั นธรรมประเพณีชาวอีสาน

๖

ประวัตฟิ ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

ฟ้อน หมายถึง ศิลปะการร่ายราของอีสาน
ยอ หมายถึง การยกยอ่ ง
พระธาตเุ รืองรอง หมายถึง ศาสนาสถานท่ีเป็นแหล่งเรียนรู้ศิลปวฒั นธรรม ประเพณี
ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง การแสดงท่ีนาภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ินมาผสมกบั ศิลปวฒั นธรรม
ดา้ น นาฏศิลป์ บอกเล่าเรื่องราวประวตั ิความเป็นมาของพระธาตุเรืองรอง ซ่ึงเป็นศิลปกรรม
ทอ้ งถิ่นที่ประชาชนใหค้ วามเคารพและศรัทธา ยกยอ่ งหลวงป่ ธู มั มา พทิ กั ษาที่ท่านเป็นผรู้ ิเริ่ม
หางบประมาณดาเนินการสร้างพระธาตุเรืองรอง และ อนั เชิญพระบรมสารีริกธาตุ มาจาก
ประเทศศรีลงั กา นอกจากน้ีแลว้ ภายในพระธาตเุ รืองรองยงั เป็นแหล่งเรียน เช่น วฒั นธรรมส่ีเผา่
ไทย ส่วย เขมร ลาว เยอ เครื่องใชส้ มยั โบราณนิทานพ้ืนบา้ น รูปป้ันตา่ งๆ ประเพณี
พ้ืนบา้ น และยงั ไดร้ ับรางวลั จากสภาการศึกษาเป็นแหลง่
โอกาสทใ่ี ช้แสดง ใชไ้ ดท้ กุ โอกาส เช่น งานประเพณีทาบุญไหวพ้ ระธาตุเรืองรองใน
เดือนเมษายนของทกุ ปี งานเผยแพร่วฒั นธรรม เป็นตน้

๗

เรื่องน่ารู้

พระธาตุเรืองรองเป็นศาสนาสถานท่ีเป็นแหลง่ เรียนรู้ศิลปวฒั นธรรมประเพณี
ของจงั หวดั ศรีสะเกษ ประชาชนทวั่ ไปให้ความเลื่อมใส ศรัทธา ภายในเป็น
ที่ประดิษฐานของพระสารีริกธาตุ ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรองคือ การคิด
ประดิษฐท์ า่ ราข้นึ มาใหม่ บอกเล่าเรื่องราวพระธาตุเรืองรอง

๘

ศึกษาเอกสาร
ประกอบการเรียนเสร็จ

แล้ว
มาฝึ กทากจิ กรรม
ท้ายบทเรียนดีกว่า

๙

กจิ กรรมท้ายบทเรียน

คาชี้แจง ใหน้ กั เรียนเติมคาในช่องวา่ งใหถ้ กู ตอ้ ง

๑. พระธาตุเรืองรองต้งั อยไู่ หน
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

๒. ในการสร้างพระธาตุเรืองรองใชศ้ ิลปะแบบใด
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

๓. วตั ถุประสงคใ์ นการสร้าองพระธาตุเรืองรอง
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

๔. ฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรองใชแ้ สดงในโอกาสใด
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

๑๐

แบบทดสอบหลงั เรียน เอกสารประกอบการเรียน
กล่มุ สาระศิลปะ ช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๖
สาระที่ ๓ นาฏศิลป์ เรื่อง ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง
หน่วยย่อยท่ี ๑ ประวตั ฟิ ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนทาเคร่ืองหมาย X ลงในช่อง  ของกระดาษคาตอบที่กาหนดให้ โดยเลือก
ขอ้ ที่ถูกตอ้ งที่สุดเพียงขอ้ เดียว

๑. เอกลกั ษณ์ในการสร้างพระธาตเุ รืองรองใชศ้ ิลปะแบบใด ?
ก. ศิลปะแบบสมยั ใหม่
ข. อีสานใต้
ค. อีสานเหนือ
ง. ศิลปะแบบประยกุ ต์

๒. ใครเป็นผรู้ ิเริ่มสร้างพระธาตุเรืองรอง ?
ก. หลวงป่ สู รวง
ข. หลวงป่ เู ครื่อง
ค. หลวงป่ ธู มั มา พิทกั ษา
ง. หลวงป่ เู กล้ียง

๓. พระบรมสารีริกธาตุ ประดิษฐอ์ ยชู่ ้นั ใดขององคพ์ ระธาตเุ รืองรอง ?
ก. ช้นั ท่ี ๓
ข. ช้นั ที่ ๑
ค. ช้นั ที่ ๖
ง. ช้นั ที่ ๒

๔. พระธาตเุ รืองรองลงมือสร้างเม่ือใด ?
ก. มกราคม ๒๕๒๕
ข. มกราคม ๒๕๒๔
ค. มกราคม ๒๕๒๖
ง. มกราคม ๒๕๒๐

๕. องคพ์ ระธาตุเรืองรองมีความสูงก่ีเมตร?
ก. ๔๘ เมตร
ข. ๕๐ เมตร
ค. ๔๙ เมตร
ง. ๖๔ เมตร

๑๑

บรรณานุกรม

กรมวชิ าการ หลกั สูตรการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๔
กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พอ์ งคก์ ารรับส่งสินคา้ และพสั ดุภณั ฑ์
(ร.ส.พ.), ๒๕๔๔

กรมวชิ าการ สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะในหลกั สูตรการศึกษา
ข้นั พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๔
กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พอ์ งคก์ ารรับส่งสินคา้ และพสั ดุภณั ฑ์
(ร.ส.พ.), ๒๕๔๔

ถวลั ย์ มาศจรัส และวรรณี สมานสารกิจ นวตั กรรมการศึกษา ชุดเอกสารประกอบการสอน
นาฏศิลป์ ไทย กรุงเทพมหานคร สานกั พิมพ์ ธารอกั ษร จากดั ๒๕๔๗

พราวพรรณ พนั ธุ์สมบญุ สุนทรียะของนาฏศิลป์ ไทย

๑๒

ภาคผนวก

๑๓

เฉลย
แบบทดสอบก่อนเรียน

เร่ือง ประวตั คิ วามเป็ นมาของฟ้อนพระธาตเุ รืองรอง

ขอ้ ๑. ก
ขอ้ ๒. ข
ขอ้ ๓. ง
ขอ้ ๔. ก
ขอ้ ๕. ข

ตรวจคาตอบแล้ว

ถกู กขี่ ้อคะ?

๑๔

เฉลย
แบบฝึ กกจิ กรรม

ขอ้ ที่ ๑ ต้งั อยทู่ ่ีวดั บา้ นสร้างเรือง
ขอ้ ที่ ๒ ศิลปะอีสานใต้
ขอ้ ที่ ๓ เพื่อเป็นท่ีประดิษฐานของพระสารีริกธาตุ
ขอ้ ที่ ๔ ใชไ้ ดท้ ุกโอกาส

๑๕

เฉลย
แบบทดสอบหลงั เรียน

เรื่อง ประวัติความเป็ นมาของฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง

ขอ้ ๑. ข
ขอ้ ๒. ค
ขอ้ ๓. ค
ขอ้ ๔. ก
ขอ้ ๕. ค

หนูช่วยเฉลย
แล้ว
นะคะ



คู่มือการใช้เอกสารประกอบการเรียน
นาฏศิลป์ พืน้ เมือง (สร้างสรรค์)

เร่ือง ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี ๖
หน่วยที่ ๒ องค์ประกอบฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

๒.๑ เพลงประกอบฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง
๒.๒ ดนตรีและเครื่องแต่งกายฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

นางดาวรุ่ง โสภา

โรงเรียนบ้านเอกสร้างเรือง
สานักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษาศรีสะเกษ เขต ๑
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน

กระทรวงศึกษาธิการ

คานา

การจดั การเรียนการสอน ควรเนน้ ใหน้ กั เรียนไดม้ ีส่วนร่วมในดา้ นความคิด ลงมือ
ปฏิบตั ิ และแกป้ ัญหาดว้ ยตนเองน้นั ผูส้ อนจึงตอ้ งจดั เตรียมเอกสาร ตารา ขอ้ มูล และแหล่งเรียนรู้
ให้ผูเ้ รียนอย่างเพียงพอ จึงจะประสบผลสาเร็จ เอกสารประกอบการเรียน สาระนาฏศิลป์ เร่ือง
ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง จัดทาข้ึนเพื่อใช้เป็ นเอกสารประกอบการเรียนรู้ แหล่งการเรียนรู้
ศิลปวฒั นธรรม และภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น ในจงั หวดั ศรีสะเกษ

หวงั เป็ นอย่างย่ิงว่าเอกสารประกอบการเรียนเล่มน้ีจะเป็ นประโยชน์โดยตรงต่อ
ผเู้ รียน และผสู้ นใจศึกษาเป็นอยา่ งดี

ดาวรุ่ง โสภา

สารบัญ หน้า

คาแนะนาการใชเ้ อกสารประกอบการเรียนสาหรับนกั เรียน ๑
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ๒
แบบทดสอบก่อนเรียน ๓
เพลงฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง ๔
ความหมายของเพลงฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง ๕
เคร่ืองดนตรี ๖
ลายดนตรี ๗
เคร่ืองแตง่ กาย ๘
เร่ืองน่ารู้ ๙
กิจกรรมทา้ ยบทเรียน ๑๑
แบบทดสอบหลงั เรียน ๑๒
บรรณานุกรม ๑๓
ภาคผนวก ๑๔
๑๕
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ๑๖
เฉลยกิจกรรมทา้ ยบทเรียน ๑๗
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน



๑

คาแนะนาการใช้ชุดฝึ กทกั ษะปฏบิ ตั ิ
เรื่อง ฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง

เล่มท่ี ๒ องค์ประกอบของฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง
สาหรับนกั เรียน

๑. ชุดฝึกทกั ษะปฏิบตั ิ เร่ือง ฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง เลม่ น้ี คือ เล่มที่ ๒
องคป์ ระกอบของฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

๒. นกั เรียนตอ้ งผา่ นการศึกษา ชุดฝึกทกั ษะปฏิบตั ิ เลม่ ที่ ๑ มาแลว้
๓. นกั เรียนอ่านจุดประสงคก์ ารเรียนรู้ก่อนศึกษาเอกสารประกอบการเรียน
๔. นกั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน ๕ ขอ้
๕. นกั เรียนศึกษาชุดฝึกทกั ษะปฏิบตั ิตามลาดบั
๖. ทาชุดฝึกทกั ษะทา้ ยบทเรียนใหค้ รบทุกกิจกรรม
๗. นกั เรียนตรวจเฉลยแบบฝึกทกั ษะทา้ ยบทเรียนดว้ ยตนเอง
๘. นกั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียน จานวน ๕ ขอ้
๙. นกั เรียนตรวจเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน-หลงั เรียนดว้ ยตนเอง
๑๐. กรณีท่ีนกั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียนไดไ้ ม่ถึง ๓ ขอ้ ใหน้ กั เรียนยอ้ นกลบั
ไปศึกษาเอกสารเล่มน้ี ใหม่ หลงั ทาแบบทดสอบอีกคร้ัง ใหไ้ ดต้ ามเกณฑ์
๑๑. นกั เรียนตอ้ งซ่ือสัตยต์ อ่ ตนเองไม่ดูเฉลยก่อนทากิจกรรมหรือแบบทดสอบ

๒

จุดประสงค์การเรียนรู้

๑. ผเู้ รียนบอกความหมายของเพลงฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรองไดถ้ กู ตอ้ ง
๒. ผเู้ รียนบอกช่ือเคร่ืองดนตรีและเครื่องแต่งกายฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง
ไดถ้ ูกตอ้ ง

๓

แบบทดสอบก่อนเรียน ชุดฝึ กทักษะปฏิบัติ
กล่มุ สาระศิลปะ ช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๖
สาระท่ี ๓ นาฏศิลป์ เร่ือง ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง
หน่วยย่อยท่ี ๒ ดนตรี เพลง เคร่ืองแต่งกายฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

คาชีแ้ จง แบบทดสอบชุดน้ีเป็นแบบปรนยั ๔ ตวั เลือก จานวน ๕ ขอ้ ใหน้ กั เรียนเลือกคาตอบ
ท่ีถกู ตอ้ งที่สุดเพยี งคาตอบเดียว

๑. เคร่ืองดนตรีชนิดใดเป็นเคร่ืองดนตรีวงโปงลาง ?
ก. ระนาด
ข. โปงลาง
ค. กระจบั ป่ี
ง. ฉิ่ง

๒. ลายเพลงใดใชป้ ระกอบการแสดงฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง ?
ก. ลายแมฮ่ า้ งกลอ่ มลูก
ข. ลายตงั หวายและลายเซ้ิง
ค. ลายตงั หวาย และลายภูไท
ง. ลายภูตอมดอกไม้

๓. เน้ือเพลงฟ้อนยอพระธาตุเรืองรองหมายถึงส่ิงใด ?
ก. พระธาตุเรืองรอง
ข. พระธาตุดอยตงุ
ค. พระธาตุพนม
ง. พระธาตดุ อยสุเทพ

๔. ขอ้ ใดเป็นเคร่ืองแต่งกายฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง ?
ก. เส้ือแขนกระบอก ผา้ ถงุ มดั หม่ี
ข. เส้ือแขนคอกลม ผา้ มดั หมี่
ค. เส้ือในนางสีชมพู ผา้ มดั หม่ี
ง. เส้ือในนางสีเหลือง ผา้ ถุงมดั หม่ี

๕. เคร่ืองดนตรีวงโปงลางชิ้นใดคลา้ ยกบั เครื่องดนตรีระนาด ?
ก. ฆอ้ งวง
ข. พณิ
ค. โปงลาง
ง. กลองตมุ้

๔

เพลง ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

เนื้อร้อง : ดาวรุ่ง โสภา
ผญา ผฟู้ ังเอ๋ย นางสิเล่าแตต่ อนตน้ จนกระทงั่ ถึงปลาย ขอบรรยายป็นกลอนราใหท้ ่านจาอยา่ งลืมได้
ทวั่ แดนไทยกะคงฮูศ้ รัธทาใจใสส่อง องคพ์ ระธาตเุ รืองรอ เชิญทา่ นไปกราบไหว้ บุญสิไดแ้ มน้ หลงั โฮม
(ทานองภูไท) โอย้ นอ้ เอย ทา่ นผฟู้ ังเอ๋ย

บดั น้ีนางสิจาผญาแตม้ ลาภูไทยเบ่ิงจกั หน่อย ท่านศรัทธาดอกใหญ่นอ้ ย ใหฟ้ ังไวค้ ู่สู่คนเจา้ เอ๋ย
เจา้ เอ๋ย

โอน้ ้อประวตั ิมีตงั่ แต่ตน้ คือหลวงป่ ูดอกธมั มา ท่านศรัทธาอยู่ในธรรม ท่านประจาอยู่ในศีล
ดงั่ พระอินทร์ดอกแปงป้ันดง่ั สวรรคบ์ ญั ชาไว้ คนทงั่ หลายไดฮ้ ูช้ ่ือ จนมาฮอดดอกสู่ม้ือ กะยงั สู้อยเู่ สถียร
เจา้ เอย

โอน้ อ้ บ่เคยอบพยบเคล่ือนยงั ต้งั ต่อคุณธรรม เป็นผนู้ าดอกคาสอนแห่งองคพ์ ุทโธเจา้ เป็นคน
เนาดอกคนสร้าง เป็นคนถางดอกคนก่อ ยอพระธาตใุ หใ้ หญ่กวา้ ง ปวงชาวบา้ นไดซ้ ่าลือเจา้ เอย

โอน้ อ้ จนมาฮอดสู่ม้ือคนฮูช้ ื่อลือขาน เป็นสถานที่เคารพ แก่มวลศรัทธาเจา้ เยาวชนกะมาไหว้ ทง่ั ตา
ยายกะมาล่า สาธุชนทกุ ทว่ั ก้า กะมานอ้ มมสั การน้นั แลว้

โอน้ อ้ สร้างเรืองคาเป็นบ่อนบา้ น หญา้ ปลอ้ งอยเู่ ป็นตาบล ข้นึ จงั หวดั ดอกเมืองศรี ถิ่นอีสานแต่
นานเน่ิน พระธาตุเรืองรองเป็นนามเอิ้น หลวงป่ ธู มั มาเป็นคนก่อ ขนามนามเป็นช่ือต้งั จนดงั เทา่ ทว่ั นคร

โอน้ อ้ เป็นสถานท่ีคนยอ้ ง องคพ์ ระธาตุเรืองรอง คนยอยอ้ งจงั ได๋แน คนั แมน่ ไผไดไ้ ปแว
หากสิเห็น หากสิฮู้ ของดีนนั่ แม่นอยใู่ น เจา้ เอ๋ย

อนั น่ีส่ีเผา่ ไทยกะมีพร้อม ส่วย เขมร ลาว เยอ ความเป็นมาต้งั แต่เก่า พระสารีริกธาตุ
องคพ์ ระพุทธเจา้ เป็นของแทใ้ หแ้ วชม ท่านเอย
(ทานองตงั หวาย)

เอาเดอ้ ลาภไู ทยกะละแม่นพอแลว้ สาวหมอลากะสิขอลาก่อน ขออวยพรกะละแมน่ แถมทา้ ย
ทุกๆทา่ น อยเู่ จริญ คนฟังเอ๋ย

อยา่ ลืม คนั แมน่ ไปกะละแมน่ ทางก้า ใหไ้ ปยามเดอ้ ใหไ้ ปแว ใหไ้ ปแวเดอ้ ละแม่นกราบไหว้
บญุ สิไดก้ ะแมน่ แก่เฮา หนาคนฟังเอ๋ย ขอลาก่อน

๕

ความหมาย
เพลงฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง การแสดงนาฏศิลป์ ที่นาภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ินมาผสมกบั ศิลปวฒั นธรรม
ดา้ นนาฏศิลป์ บอกเล่าเรื่องราวประวตั ิความเป็ นมาของพระธาตุเรืองรอง ซ่ึงเป็ นศิลปกรรมทอ้ งถ่ินที่
ประชาชนให้ความเคารพและศรัทธา ยกย่องหลวงป่ ูธัมมา พิทกั ษาที่ท่านเป็ นผูร้ ิเร่ิมหางบประมาณ
ดาเนินการสร้างพระธาตุเรืองรอง และ อนั เชิญพระบรมสารีริกธาตุ มาจากประเทศศรีลงั กา นอกจากน้ี
แลว้ ภายในพระธาตเุ รืองรองยงั เป็นแหล่งเรียน เช่น วฒั นธรรมสี่เผา่ ไทย ส่วย เขมร ลาว เยอ เครื่องใช้
สมยั โบราณนิทานพ้ืนบา้ น รูปป้ันต่างๆ ประเพณีพ้ืนบา้ น และยงั ไดร้ ับรางวลั จากสภาการศึกษาเป็น
แหลง่ เรียนรู้ตลอดชีวิตตน้ แบบ

โอกาสท่ีใช้แสดง ใช้ได้ทุกโอกาส เช่น งานประเพณีทาบุญไหวพ้ ระธาตุเรืองรองในเดือน
เมษายนของทุกปี งานเผยแพร่วฒั นธรรม เป็นตน้

ฟ้อน หมายถึง ศิลปะการร่ายราของอีสาน
ยอ หมายถึง การยกยอ่ ง
พระธาตุเรืองรอง หมายถึง ศาสนาสถานที่เป็นแหล่งเรียนรู้ศิลปวฒั นธรรม ประเพณี

เพือ่ น ๆ มารู้จกั ความหมายของ
เพลงฟ้อนยอพระธาตกุ นั ก่อนนะ

ครับ

๖
เครื่องดนตรีประกอบการราฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

โปงลาง พณิ

ฉาบ โหวด
แคน พณิ เบส

กลอง กลองตุ้ม

ภาพเคร่ืองดนตรีประกอบฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง ท่มี า www.isan.clubs.chula.ac.th/webboard/index.php...

ลายภูไท ๗

___ ล ___ด รมรด _ ลฺ _ ด
รมร ด _ ลมซ รมซด _มรด
รมซล _ มรด รมซล __มด
รมร ด __ลด รมร ด _ ลม ซ
รมซด _ มรด รมซล _มรด
รมซล
เท่ง เทง่ _ เท่ง
(เล่นซ้า ๘ เที่ยว )
ล ลฺ _ ล
จงั หวะ ภูไท ( 2 ช้ัน ) เทง่ เทง่ _ เท่ง _ _ ป๊ ะ ป๊ ะ ด_ลซ
_ _ ป๊ ะ ป๊ ะ ลดรล

ลายตังหวาย

_มซม _มซร _รมด
_มซม _มซร _รมด
_มซร _รมด ล ลฺ ล _
____ ล ดรล

(ซ้า) ๕ เทีย่ วจนจบ

จงั หวะ เซิ้ง ( 2 ช้ัน ) _ เท่ง _ ป๊ ะ _ เทง่ _ ป๊ ะ _ เทง่ _ เท่ง
_ _ _ ป๊ ะ

๘

เครื่องแต่งกายฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

เคร่ืองแต่งกายประกอบด้วย
๑. เส้ือในนาง
๒. ผา้ ถงุ
๓. สไบ
๔. เขม็ ขดั เงิน
๕. สร้อยคอเงิน
๖. ตมุ้ หูเงิน
๗. ดอกไม้

ภาพเครื่องแต่งกายฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง ที่มาถ่ายภาพโดยนางดาวรุ่ง โสภา

๙

เรื่องน่ารู้

☺
☺
☺

เพลง ดนตรี เคร่ืองแต่งกาย ของฟ้อนยอพระธาตุเรืองรองเป็น
ส่ิงที่คิดและประดิษฐข์ ้ึนใหม่ ใชก้ ารแสดงออกทางนาฏศิลป์
บอกเลา่ เรื่องราว ความเป็ นมา ยกยอ่ ง หลวงป่ ูธมั มา พิทกั ษา
ท่ีท่านเป็นผรู้ ิเริ่ม ดาเนินการสร้างองคพ์ ระธาตเุ รืองรอง และ
เคร่ืองแต่งกายเป็นการแต่งกายแบบอีสานพ้ืนบา้ น

๑๐

มาทาแบบฝึ กทกั ษะ
ท้ายบทเรียนกนั เถอะ

๑๑

แบบฝึกทกั ษะ

คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนเติิมคาในช่องวา่ งใหถ้ กู ตอ้ ง......................

๑. เพลงฟ้อนยอพระธาตุเรืองรองใชท้ านองดนตรีใด
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

๒. ฟ้อนยอพระธาตุเรืองรองใชแ้ สดงในโอกาสใด
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

๓. เพลงฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรองยกยอ่ งสรรเสริญผใู้ ด
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

กิจกรรมเกี่ยวกบั เพลง
ฟ้อนยอพระธาตุทาไดอ้ ยู่
แลว้

๑๒

แบบทดสอบหลงั เรียน ชุดฝึ กทักษะปฏิบัติ
กล่มุ สาระศิลปะ ช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๖
สาระที่ ๓ นาฏศิลป์ เร่ือง ฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง
หน่วยย่อยท่ี ๒ ดนตรี เพลง เครื่องแต่งกายฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง

คาชีแ้ จง แบบทดสอบชุดน้ีเป็นแบบปรนยั ๔ ตวั เลือก จานวน ๕ ขอ้ ใหน้ กั เรียนเลือกคาตอบ
ที่ถกู ตอ้ งท่ีสุดเพียงคาตอบเดียว

๑. เครื่องดนตรีชนิดใดเป็นเครื่องดนตรีวงโปงลาง ?
ก. ระนาด
ข. กระจบั ป่ี
ค. โปงลาง
ง. ฉ่ิง

๒. ลายเพลงใดใชป้ ระกอบการแสดงฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง ?
ก. ลายแมฮ่ า้ งกล่อมลูก
ข. ลายตงั หวายและลายเซิ้ง
ค. ลายตงั หวาย และลายภไู ท
ง. ลายภูตอมดอกไม้

๓. เน้ือเพลงฟ้อนยอพระธาตุเรืองรองหมายถึงสิ่งใด ?
ก. พระธาตุดอยตงุ
ข. พระธาตุพนม
ค. พระธาตดุ อยสุเทพ
ง. พระธาตเุ รืองรอง

๔. ขอ้ ใดเป็นเครื่องแตง่ กายฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง ?
ก. เส้ือแขนกระบอก ผา้ ถงุ มดั หม่ี
ข. เส้ือในนางสีเหลือง ผา้ ถุงมดั หมี่
ค. เส้ือในนางสีชมพู ผา้ มดั หม่ี
ง. เส้ือแขนคอกลม ผา้ มดั หมี่

๕. เครื่องดนตรีวงโปงลางชิ้นใดคลา้ ยกบั เคร่ืองดนตรีระนาด ?
ก. ฆอ้ งวง
ข. พณิ
ค. โปงลาง
ง. กลองตมุ้

๑๓

บรรณานุกรม

กรมวชิ าการ หลกั สูตรการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๔๔
กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พอ์ งคก์ ารรับส่งสินคา้ และพสั ดุภณั ฑ์
(ร.ส.พ.), ๒๕๔๔

กรมวิชาการ สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะในหลกั สูตรการศึกษา
ข้นั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๔
กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพอ์ งคก์ ารรับส่งสินคา้ และพสั ดุภณั ฑ์
(ร.ส.พ.), ๒๕๔๔

ถวลั ย์ มาศจรัส และวรรณี สมานสารกิจ นวตั กรรมการศึกษา ชุดเอกสารประกอบการสอน
นาฏศิลป์ ไทย กรุงเทพมหานคร สานกั พมิ พ์ ธารอกั ษร จากดั ๒๕๔๗

พราวพรรณ พนั ธุส์ มบญุ สุนทรียะของนาฏศิลป์ ไทย (เอกสารเผยแพร่)
ผศ.วมิ ลรัตน์ สุนทรโรจน์ นวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้ ภาควชิ าหลกั สูตรและการสอน

คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม
อมรา กล่าเจริญ.วธิ สี อนนาฏศิลป์ กรุงเทพมหานคร : สานกั พิมพโ์ อเดียนสโตร์ ๒๕๓๕

๑๔

ภาคผนวก

๑๕

เฉลย
แบบทดสอบก่อนเรียน

เร่ือง ดนตรี เพลง เครื่องแต่งกายฟ้อนยอพระธาตเุ รืองรอง

ขอ้ ๑. ข
ขอ้ ๒. ค
ขอ้ ๓. ก
ขอ้ ๔. ง
ขอ้ ๕. ค

ตรวจคาตอบแล้ว
ถูกกข่ี ้อค่ะ?

๑๖

เฉลย
แบบฝึ กทักษะ

ขอ้ ท่ี ๑ ภาคอีสาน
ขอ้ ที่ ๒ เส้ือในนาง ผา้ ถงุ สไบ เขม็ ขดั เงิน
สร้อยคอเงิน ตมุ้ หูเงิน
ขอ้ ท่ี ๓ ยกยอ่ งหลวงป่ ูธมั มา พทิ กั ษา

๑๗

เฉลย
แบบทดสอบหลงั เรียน

เร่ือง ดนตรี เพลง เคร่ืองแต่งกายฟ้อนยอพระธาตุเรืองรอง

ขอ้ ๑. ค
ขอ้ ๒. ค
ขอ้ ๓. ง
ขอ้ ๔. ข
ขอ้ ๕. ค