ส่วนประกอบของดอกชวนชม

การศึกษาส่วนประกอบของดอกชวนชม

จัดทำโดย
นายธนกฤต วีรผาติวัฒน์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 335 เลขที่ 29 แผนการเรียน วิทย์-คณิต

เสนอ
นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ตำแหน่งครูชำนาญการ
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สาขาชีววิทยา
ประกอบรายวิชาชีววิทยา 4 ว30244
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2565
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

คำนำ

รายงานเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา ว30244 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จัดทำ
ขึ้นเพื่อศึกษาโครงสร้างของดอกชวนชม และข้อมูลเบื้องต้นของต้นชวนชม

ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานเล่มนี้จะให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อผู้อ่าน หากมีข้อ
แนะนำหรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำขอน้อมรับและขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

ธนกฤต วีรผาติวัฒน์
วันที่ 20 พฤศจิกายน 2565

ก

สารบัญ

เนื้อหา หน้า

คำนำ ก
สารบัญ ข
ข้อมูลทางพฤกษศาสตร์ของชวนชม 1
ลักษณะเบื้องต้นของดอกชวนชม 2
ลักษณะทางสัณฐานของดอกชวนชม 3
ภาพแสดงโครงสร้างภายใน 4
ภาพแสดงโครงสร้างภายนอก 5
ภาพแสดงโครงสร้างโดยรวม (ภายใน) 6
ภาพแสดงโครงสร้างโดยรวม (ภายนอก) 7
คลิปวิดีโอประกอบการศึกษาดอกชวนชม 8
บรรณานุกรม 9
ภาคผนวก 10

ข

ชวนชม

วงศ์ APOCYACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ Adenium obesum
ชื่อสามัญ Desert rose, Mock Azalea, Pinkbignonia, Impala lily
ชื่ออื่นๆ ลั่นทมแดง, ลั่นทมยะวา
แหล่งที่พบ มีถิ่นกำเนิดในภาคตะวันออกของทวีปแอฟริกาแถบประเทศแทนซาเนียและเคนย่า

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น : ไม้พุ่ม ลำต้นสูงประมาณ 0.8-1 เมตร
เส้นรอบวงประมาณ 40-50
เซนติเมตร ลำต้นสีเขียวอมเทา ผิวลำต้นเรียบ

ใบ : ใบเดี่ยว การเรียงตัวของเส้นใบร่างแหแบบขนนก ใบรูปไข่ ปลายใบมน โคนใบ
มน ขอบใบเรียบ เนื้อใบคล้ายกระดาษ ใบเรียงแบบวงรอบ ด้ายบนแผ่นใบเกลี้ยง ใบ
ด้านบนสีเขียวเข้ม ท้องใบสีเขียว ใบอ่อนสีเขียวอ่อน ใบแก่สีเขียวเหลือง ใบกว้าง
ประมาณ 3-4 เซนติเมตร ยาวประมาณ 8-10 เซนติเมตร

ดอก : ดอกช่อกระจุก กลีบดอกในตาดอกเรียงซ้อนเหลื่อมกัน ดอกสมมาตรด้านข้าง
วงกลีบดอกเชื่อมติดกันแบบรูปกรวย แตร ลำโพง กลีบดอกสีขาวขอบแดง กลีบดอก
5 กลีบ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เกสรตัวผู้ 5 อัน เกสรตัวเมีย 1 อัน

ผล : ผลแห้งแก่แตก ผลแตกตามรอยประสาน ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาล ผลมี
ขนาดกว้างประมาณ 10-30 เซนติเมตร เส้นรอบวงประมาณ 4-6 เซนติเมตร

เมล็ด : สีน้ำตาลอ่อน คล้ายเม็ดข้าวเปลือก มีขนสีน้ำตาล

1

ลักษณะเบื้องต้นของดอกชวนชม

ดอกชวนชมเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ครบส่วน มีสมมาตรแบบรัศมี รังไข่
อยู่เหนือฐานรองดอก ออกดอกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ช่อหนึ่งประมาณ 10-
20 ดอก มีทั้งแบบบานพร้อมกันทั้งช่อและทยอยบานครั้งละ 4-5 ดอก
บานได้นาน 10-20 วัน ดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 8-10 ซม.

2

ลักษณะทางสัณฐานของดอกชวนชม

กลีบเลี้ยง
มีลักษณะเป็นกลีบเล็กๆ 5 กลีบ รูปรี ปลายแหลม ติดอยู่รอบโคนดอกเหนือฐาน

รองดอก มีสีแดง เขียว ชมพูอมแดงหรือเหลืองอมเขียว เมื่อดอกร่วงแล้วกลีบดอกยัง
ติดแน่นอยู่ที่ฐานรองดอก
โคนกลีบดอกหรือหลอดดอก

คือส่วนที่อยู่ต่อจากกลีบเลี้ยงขึ้นมามีลักษณะเป็นทรงกรวยกลมยาว โคนหลอด
เรียวเล็กลงติดกับกลีบเลี้ยง ปลายบานออกติดกับกลีบดอก
แฉกกลีบดอก

มี 5 กลีบ เรียงติดอยู่รอบโคนกลีบดอกหรือหลอดดอกคล้ายปากแตรแต่ละกลีบมี
รูปทรงหลายแบบ คือ รูปกลม รูปไข่ รูปแถบและรูปรี
เกสรตัวผู้

อยู่ตรงส่วนโคนของหลอดดอก เป็นรูปกระโจมคลุมยอดเกสรตัวเมีย ประกอบ
ด้วยละอองเรณู 5 อันเรียงติดกันบนก้านชูเกสรตัวผู้ มีโคนระยางค์เชื่อมต่อจาก
ปลายเกสรตัวผู้ยาวขึ้นไปตลอดหลอดดอก 5 เส้น ภายในอับละอองเรณูนี้เมื่อแก่
พร้อมที่จะผสมเกสร จะมีละอองเกสรตัวผู้มีลักษณะเป็นขุยสีเหลืองละเอียด
เกสรตัวเมีย

อยู่ตรงส่วนโคนของหลอดดอก ล้อมรอบด้วยเกสรตัวผู้ ประกอบด้วยยอดเกสรตัว
เมีย ก้านชูเกสรตัวเมีย และรังไข่ ยอดเกสรตัวเมียมีรูปกลมสีขาวขุ่น มีท่อยาวลงไปที่
รังไข่ซึ่งอยู่ติดกับฐานรองดอก ภายในรังไข่มีไข่อ่อน เมื่อเกสรตัวเมียพร้อมที่จะผสม
เกสรจะมีเมือกเหนียวคล้ายแป้งเปียก และเมื่อมีการผสมพันธุ์ไข่อ่อนภายในรังไข่จะ
เจริญไปเป็นเมล็ดต่อไป
ฐานรองดอก

รองรับดอก มีสีเขียวอ่อน
ก้านดอกย่อย

ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร สีเขียวอ่อน มีริ้วประดับอยู่ที่โคนก้าน

3

ภาพแสดงโครงสร้างภายใน

เกสรเพศผู้ เกสรเพศเมีย

ยอดเกสรเพศเมีย

ก้านเกสรเพศผู้
ก้านเกสรเพศเมีย

อับเรณู
รังไข่

4

ภาพแสดงโครงสร้างภายนอก

แฉกกลีบดอก

โคนกลีบดอก กลีบดอก

ก้านดอกย่อย กลีบเลี้ยง
ก้านช่อดอก ฐานดอก
ริ้วประดับ

5

ภาพแสดงโครงสร้างโดยรวม (ภายใน)

กลีบดอก




โคนกลีบดอก ก้านเกสรเพศผู้
อับเรณู
กลีบเลี้ยง ยอดเกสรเพศเมีย
ฐานรองดอก ก้านเกสรเพศเมีย

รังไข่

6

ภาพแสดงโครงสร้างโดยรวม (ภายนอก)

แฉกกลีบดอก

โคนกลีบดอก

ฐานรองดอก กลีบเลี้ยง
ก้านดอกย่อย

7

คลิปวิดีโอประกอบการศึกษาดอกชวนชม

https://youtu.be/JtrIo8fe9HE

8

บรรณานุกรม

ศูนย์วิจัยความหลากหลายทางชีวภาพ เฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษา บรมราชินีนาถ
มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา. (2559). ชวนชม, สืบค้นเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2565.
จาก. http://srdi.yru.ac.th/bcqy/view/170_ชวนชม



108พรรณไม้ไทย. (2564). ชวนชม–ลักษณะโดยทั่วไป, สืบค้นเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน2565.
จาก. https://www.panmai.com//DesertRose/DesertRose_1.shtml

9

ภาคผนวก

ภาพขณะแนะนำตัว ภาพขณะศึกษาโครงสร้างภายนอก

ภาพขณะผ่าดอกชวนชม ภาพขณะศึกษาโครงสร้างภายใน

10