การสัมผัสภาษา (Language Contact) เสนอ อาจารย์ณัฐสุดา ภาระพันธ์ การน าเสนอนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาภาษากับสังคม สาขาวิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
01 02อมรา ประสิทธิ ์ รฐั สินธ ุ ์ (2548: 92) กล ่ าวว ่ า การท ี ่ คนใดคนหนง ่ึพ ู ดได ้ หลายภาษาและ สามารถใช ้ ภาษาเหล ่ าน ้ สัลบักนั ไปมาได ้ ท าให ้ ภาษาหล า ย ภาษา ม อ ี ิทธพิลซ ่ึง กนัแ ล ะ กนั ปรากฏการณ ์ เช ่ นน ้ ี เรย ี กว ่ า “การสม ั ผสั ภาษา” การสม ั ผสั ภาษา (Language Contact) การสม ั ผสั ภาษา (Language Contact) การสมัผสัภาษาจะเกดิ ในตวัผ ู ้ ร ู ้ หลายภาษา เท ่ านน ้ั การสมัผสัภาษาเป็ นปรากฏการณ ์ ท ี ่ เกดิขน ้ึ อย ่ างเปน ็ ธรรมชาตใินสงัคมหลายภาษา ท าให ้ การ พ ู ดหลายภาษาสลบักนั หรอ ื ปนกนั ภาษาของคนพ ู ดมอ ี ทิธพิลซง ่ึกนัและกนั จ ุ ดท ี ่ มก ี ารสมัผสัภาษา คอ ื ในตวัผ ู ้ ร ู ้ หลายภาษา การสมัผสัภาษาจะเกดิขน ้ึชดัเจนในบรเิวณ ชายแดนของประเทศไทย ภายในประเทศมก ี ารสมัผสัภาษาเพราะคนเรา ร ู ้ หลายภาษาใช ้ ภาษาสลบักนั
03 04การสม ั ผสั ภาษา (ต ่ อ) การสมัผสัภาษามกัเกดิ ในบรเิวณหรอ ื พ ้ น ื ท ี ่ ท ี ่ ผ ู ้ พ ู ดหลายภาษาอย ู ่ ใกล ้ เคย ี งกนั เรย ี กว ่ า “เขตภาษา” (linguisticarea) การสมัผสัภาษาเป็ นปรากฏการณ ์ ท ี ่ ท า ให ้ ภาษาเปล ี ่ ยนแปลงเกดิจากอทิธพิลจากอก ี ภาษาหนง ่ึเรย ี กว ่ า “การแทรกแซงภาษา” ผลของการสมัผสัภาษาอาจเหน ็ ได ้ จาก ค ายม ื การปนภาษา การปนภาษา หมายถงึการใช ้ ค าของภาษาหนง ่ึ ในปรบิทของอก ี ภาษาหนง ่ึ ความหมายกว ้ างของการปนภาษา คอ ื การใช ้ ภาษาหนง ่ึในท ุ กระดบัหรอ ื ท ุ กร ู ปแบบปนกบัอก ี ภาษาหนง ่ึของผ ู พ ้ ู ด ความหมายแคบของการปนภาษา คอ ื การปน ระดบัค าหรอ ื ส านวนเท ่ าน ้ นั (ไม ่ รวมการพ ู ดภาษา อ ื น ่ ยาวๆ สลบักบัการพ ู ดภาษาของตน ซง ่ึเรย ี กว ่ า การสลบัภาษา)
05 06ค ายม ื ค าปน ค ายม ื อย ู ่ ในระดบัท ี ่ กลน ื เข ้ ากบัภาษาแม ่ มากกว ่ า ค าปน คนในสงัคมส่ วนใหญ ่ ยอมรบักนัแล ้ ว ค าเหล ่ าน ้ นั ได ้ รบัการบรรจ ุ ไว ้ ในพจนาน ุ กรม และมล ี กัษณะการปรบัตวั เข ้ ากบัเสย ี งของภาษาแม ่ มากกว ่ าค าปน เช ่ น เบรก เมล ์ ออกซเิจน (ค าปน ได ้ แก ่ ค าใหม ่ ๆ ท ี ่ เข ้ ามา เช ่ น คอนเซปต ์ ไอเดย ี เปเปอร ์ ซเี รย ี ส) สาเหตุการปนภาษา ผ ู พ ้ ู ดได ้ หลายภาษาเม ื อ ่ ใช ้ ภาษาหนง ่ึพ ู ดอก ี ภาษา หนง ่ึกจ ็ ะเข ้ าไปปะปน ท ้ งั โดยร ู ้ ตวัและไม ่ ร ู ้ ตวัเช ่ น พ ู ดองักฤษปนไทย จนี ปนไทย เขมรปนไทย การปนภาษาเกดิขน ้ึระหว ่ างภาษาต ่ างตระก ู ล หรอ ื ตระก ู ลเดย ี วกนักไ็ ด ้ เป็ นการปนภาษาย ่ อย ในภาษาเดย ี วกนักไ็ ด ้ ในสงัคมไทยจะเปน ็ ห ่ วงเร ื อ ่ งการปนภาษาองักฤษ มาก เพราะผ ู ้ ห ่ วงใยมกัช ้ใี ห ้ เหน ็ ว ่ าภาษาไทยก าลงั ถ ู กแทรกแซงหรอ ื ท าลายไปทล ี ะน ้ อยๆ (เหต ุ น ้ ท ี า ให ้ เกดิการบญัญตั ศิพัท ์)
07 08การสลบ ั ภาษา ปรากฏการณ ์ ผ ู ้ พ ู ดสองภาษาหรอ ื หลาย ภาษา พ ู ดภาษาเหล ่ านน ้ั สลบักนั ไปมาในระดบั ประโยคหรอ ื ยาวกว ่ าประโยค แบ ่ งได ้ 3 ประเภท คอ ื 1. การสลบัภาษาในการสนทนา 2. การสลบัภาษาตามสถานการณ ์ 3. การสลบัภาษาเชงิ อุปลกัษณ ์ 1. การสลบ ั ภาษาในการสนทนา การสลบัภาษาในการสนทนา คอ ื การพ ู ดภาษา 2 ภาษาหรอ ื วธิภาษา 2 วธิภาษา สลบักนั โดยไม ่ มเ ี หต ุ ผลหรอ ื ปจัจยัอะ ไรมาควบค ุ ม เกิดข ้ นึ ในการ สนทนาทั่ วไป และผ ู พ ้ ู ดมกั ไม ่ ร ู ้ สกึตวั
09 102. การสลบ ั ภาษาตามสถานการณ ์ การสลบัภาษาตามสถานการณ ์ เป็ นการพ ู ด ภาษา 2 ภาษา หรอ ื วธิภาษา 2 วธิภาษา สลบักนัตามสถานการณ ์ เช ่ น การใช ้ ภาษาใน บรบิททางการกบั ไม ่ เปน ็ ทางการ หรอ ื ชนกล ุ ่ ม น ้ อยใช ้ ภาษาท ี ่ แตกต ่ างกนัระหว ่ างครอบครวัคน สนทิหรอ ื คนภายนอก ไปเท ี ่ ยวกนั ป่ ขอย าว ม ื ตงัค ์ หน ่ อยดิ กนิข ้ าวยงั 3. การสลบ ั ภาษาเชง ิ อุปลก ั ษณ ์ การสลบัภาษาเชงิ อุปลกัษณ ์ เปน ็ การสลบัภาษา เพ ื อ ่ ให ้ เป็ นสญัลกัษณ ์ ของอะไรสกัอย ่ างหนง ่ึ เกดิจากเร ื อ ่ งท ี ่ พ ู ดเป็ นตวัแปร เช ่ น การใช ้ ภาษาอสี าน สลบั ไปใช ้ ภาษาวยัร ุ ่ น เม ื อ ่ พ ู ดถงึ เร ื อ ่ งนน ้ัๆ
11 12การยมื ภาษา การยมื ภาษา หมายถงึ การที่ภาษาหนง่ึ รบั เอา ลกั ษณะใดกต็ ามจากอกี ภาษาหน่งึ เข้ ามาใช้ จนกลายเปน็ ลกั ษณะของตนเอง ยมื ได้ ทุ กอย่าง ตง้ั แต่เสียงพยญั ชนะ สระ วรรณยุ กต์ ท านอง เสยี ง เสยี งเนน้ หนกั ค าทุ กประเภท โดยเฉพาะค าหลกั เช่น นาม กรยิ า ลกั ษณะไวยากรณ์ เช่น การแสดงพหู พจน์ การกหน่วยสร้ าง เช่น ประโยคกรรมวาจก เมื อ่มกี ารยมื ภาษาเปน็ การยนื ยนั ถงึ การ สมั ผสั ภาษา ยิ ง่ยมื มากเท่าใดกย็ ิ ง่สะท้ อนว่า ภาษาไทยมกี ารสมั ผสั ภาษาอื น่มากเท่านน้ั การยมื ภาษา เปน็ หลกั ฐานที่ยนื ยนั ว่ามกี าร สมั ผสั ภาษา ตวั อย่างค ายมื ภาษาต่าง ๆ ค ายมื ภาษามอญ ค ายมื ภาษาพม่า กะโหลกเกวยีน ชนะ กากี (ส)ีกะปิส่วย
13 14ตวั อย่าค ายมื ภาษาต่าง ๆ (ต่อ) ค ายมื ภาษาบาลี ค ายมื ภาษาสนั สกฤต กายจติ สุข ศี รษะ ปรศิ นา เพศ ค ายมื ภาษาจนีกงสีตู้ หวย การแทรกแซงภาษาการแทรกแซงภาษาเกี่ยวพนั กบั การ สมั ผสั ภาษาอย่างใกล้ ชิ ด เมื อ่มกี ารใช้ ภาษาสองภาษาสลบั กนั ได้ ภาษาท้ ง ั สอง ของเขาจะมอี ท ิ ธพิ ลซง่ึ กนั และกนั ซง่ึ อาจ เรยี กว่า การแทรกแซงกนั กไ็ ด้ เช่น พู ดภาษาองั กฤษส าเนยี งไทย พู ดไทยส าเนยี งองั กฤษ การใช้ส านวนแบบองั กฤษ เช่น ภายใต้ การน าของ… (การใช้ บุ พบท น าหน้ านาม) เขาถูกเสนอชือ่เข้ ารบั รางวลั (ใช้ประโยค กรรม) เขาพอใจกบั การเยอื นครง้ั น้ี (ใช้ส านวน แบบองั กฤษ)
15 16เอกสารอ ้ างองิ อมรา ประสทิธิ ์รฐัสนิธ.ุ์(2548). ภาษาในสังคม ไทย : ความหลากหลาย การเปลีย่นแปลง การพัฒนา. (พมิพค์รั ้งที ่ 4). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สมาชก ิ กล ุ ่ มท ี ่ 10 1. นายภัทรพงษ์กลุโพนเมอืง เลขที ่ 5 2. นางสาวกตัญชลี วงค์กระโซ่เลขที ่ 7 3. นางสาวพรนิภา กญัยาสาย เลขที ่ 24 4. นางสาวภรณ์นิภา ศรเีมอืง เลขที ่ 27 5. นางสาววรรณวสิา สมีา เลขที ่ 32 Section : 02
จบการนำเสนอ แต่เพียงเท่านี้ ขอบคุณค่ะ