การสัมผัสภาษา

การสัมผัสภาษา (Language Contact) เสนอ อาจารย์ณัฐสุดา ภาระพันธ์ การน าเสนอนเ ้ ี ปน ็ ส่ วนหนง่ึของรายวชิาภาษากบั สงัคม สาขาวชิาภาษาไทย คณะมน ุ ษยศาสตร ์ และสงัคมศาสตร ์ มหาวทิยาลยัราชภฏัอ ุ บลราชธาน ี

อมรา ประสิทธิ ์ รฐั สินธ ุ ์ (2548: 92) กล ่ าวว ่ า การท ี ่ คนใดคนหนง ่ึพ ู ดได ้ หลายภาษาและสามารถ ใช ้ ภาษาเหล ่ าน ้ นั สลบักนั ไปมาได ้ ท าให ้ ภาษา หลายภาษามอ ี ทิธพิลซง ่ึกนัและกนั ปรากฏการณ ์ เช ่ นน ้ ี เรย ี กว ่ า “การสมัผสัภาษา” การสม ั ผสั ภาษา (Language Contact) การสมัผสัภาษาจะเกดิ ในตวัผ ู ้ ร ู ้ หลายภาษาเท ่ านน ้ั การสมัผสัภาษาเปน ็ ปรากฏการณ ์ ท ี ่ เกดิขน ้ึอย ่ างเปน ็ ธรรมชาตใินสงัคมหลายภาษา ท าให ้ การพ ู ดหลายภาษา สลบักนัหรอ ื ปนกนั ภาษาของคนพ ู ดมอ ี ทิธพิลซง ่ึกนัและกนั จ ุ ดท ี ่ มก ี ารสมัผสัภาษา คอ ื ในตวัผ ู ้ ร ู ้ หลายภาษา การสมัผสัภาษาจะเกดิขน ้ึชดัเจนในบรเิวณชายแดน ของประเทศไทย ภายในประเทศมก ี ารสมัผสัภาษาเพราะคนเราร ู ้ หลาย ภาษาใช ้ ภาษาสลบักนั การสม ั ผสั ภาษา (Language Contact) 01 02

การสมัผสัภาษามกัเกดิ ในบรเิวณหรอ ื พน ้ ื ท ี ่ ท ี ่ ผ ู ้ พ ู ดหลายภาษาอย ู ่ ใกล ้ เคย ี งกนัเรย ี กว ่ า “เขตภาษา” (linguisticarea) การสมัผสัภาษาเปน ็ ปรากฏการณ ์ ท ี ่ ท าให ้ ภาษา เปล ี ่ ยนแปลงเกิดจากอทิธพิลจากอก ี ภาษาหน ่ งึ เรย ี กว ่ า “การแทรกแซงภาษา” ผลของการสมัผสัภาษาอาจเหน ็ ได ้ จาก ค ายม ื การสม ั ผสั ภาษา (ต ่ อ) การปนภาษา หมายถงึการใช ้ ค าของภาษาหนง ่ึ ในปรบิทของอก ี ภาษาหนง ่ึ ความหมายกว ้ างของการปนภาษา คอ ื การใช ้ ภาษา หนง ่ึในท ุ กระดบัหรอ ื ท ุ กร ู ปแบบปนกบัอก ี ภาษาหนง ่ึ ของผ ู พ ้ ู ด ความหมายแคบของการปนภาษา คอ ื การปนระดบั ค าหรอ ื ส านวนเท ่ าน ้ นั (ไม ่ รวมการพ ู ดภาษาอ ื น ่ ยาวๆ สลบักบัการพ ู ดภาษาของตน เรย ี กว ่ า การสลบัภาษา) การปนภาษา 03 04

ค ายม ื อย ู ่ ในระดบัท ี ่ กลน ื เข ้ ากบัภาษาแม ่ มากกว ่ า ค าปน คนในสงัคมส่ วนใหญ ่ ยอมรบักนัแล ้ ว ค า เหล ่ าน ้ นั ได ้ รบัการบรรจ ุ ไว ้ ในพจนาน ุ กรม และม ี ลกัษณะการปรบัตวัเข ้ ากบัเสี ยงของภาษาแม ่ มากกว ่ าค าปน เช ่ น เบรก เมล ์ ออกซเิจน (ค าปน ได ้ แก ่ ค าใหม ่ ๆ ท ี ่ เข ้ ามา เช ่ น คอนเซปต ์ ไอเดย ี เปเปอร ์ ซเี รย ี ส) ค ายม ื ค าปน ผ ู ้ พ ู ดได ้ หลายภาษาเม ื อ ่ ใช ้ ภาษาหนง ่ึพ ู ดอก ี ภาษา หนง ่ึกจ ็ ะเข ้ าไปปะปน ท ้ งั โดยร ู ้ ตวัและไม ่ ร ู ้ ตวัเช ่ น พ ู ดองักฤษปนไทย จนี ปนไทย เขมรปนไทย การปนภาษาเกิดขน ้ึระหว ่ างภาษาต ่ างตระก ู ล หรอ ื ตระก ู ลเดย ี วกนัก ็ได ้ เป็ นการปนภาษาย ่ อย ในภาษาเดย ี วกนักไ็ ด ้ ในสงัคมไทยจะเปน ็ ห ่ วงเร ื อ ่ งการปนภาษาองักฤษมาก เพรา ะผ ู ้ ห ่ วงใยมกัช ้ ีให ้ เห ็ นว ่ าภาษาไทยก าลงัถ ู ก แทรกแซงหรอ ื ท าลายไปทล ี ะน ้ อยๆ (เหต ุ น ้ ท ี าให ้ เกดิ การบญัญตั ศิพัท ์) สาเหตุการปนภาษา 05 06

ปรากฏการณ ์ ผ ู ้ พ ู ดสองภาษาหรอ ื หลายภาษาพ ู ด ภาษาเหล ่ าน ้ นั สลบักนั ไปมาในระดบั ประโยคหรอ ื ยาวกว ่ าประโยค แบ ่ งได ้ 3 ประเภท คอ ื 1. การสลบัภาษาในการสนทนา 2. การสลบัภาษาตามสถานการณ ์ 3. การสลบัภาษาเชงิ อุปลกัษณ ์ การสลบ ั ภาษา การสลบัภาษาในการสนทนา คอ ื การพ ู ดภาษา 2 ภาษาหรอ ื วธิภาษา 2 วธิภาษา สลบักนั โดยไม ่ มเ ี หต ุ ผลหรอ ื ปจัจยัอะไรมาควบค ุ ม เกดิขน ้ึ ในการสนทนาทั่ วไป และผ ู พ ้ ู ดมกั ไม ่ ร ู ้ สกึตวั 1. การสลบ ั ภาษาในการสนทนา 07 08

การสลบัภาษาตามสถานการณ ์ เปน ็ การพ ู ดภาษา 2 ภาษา หรอ ื วธิภาษา 2 วธิภาษาสลบักนัตาม สถานการณ ์ เช ่ น การใช ้ ภาษาในบรบิททางการ กบั ไม ่ เป็ นทางการ หรอ ื ชนกล ุ ่ มน ้ อยใช ้ ภาษา ท ี ่ แตกต ่ างกนัระหว ่ างครอบครวัคนสนทิหรอ ื คนภายนอก 2. การสลบ ั ภาษาตามสถานการณ ์ การสลบัภาษาเชงิ อุปลกัษณ ์ เปน ็ การสลบัภาษาเพ ื อ ่ ให ้ เปน ็ สญัลกัษณ ์ ของอะไรสกัอย ่ างหนง ่ึเกดิจากเร ื อ ่ งท ี ่ พ ู ด เปน ็ ตวัแปร เช ่ น การใช ้ ภาษาอสี าน สลบั ไปใช ้ ภาษา วยัร ุ ่ น เม ื อ ่ พ ู ดถงึเร ื อ ่ งนน ้ัๆ 3. การสลบ ั ภาษาเชง ิ อุปลก ั ษณ ์ 09 10 ขอยม ื ตงัค ์ หน่ อยดิ กนิข ้ าวยงั ไปเท ี่ยวกนั ป่ าว

การยม ื ภาษา หมายถงึการท ี ่ ภาษาหนง ่ึรบัเอา ลกัษณะใดก ็ ตามจากอก ี ภาษาหน ่ งึเข ้ ามาใช ้ จนกลายเป็ นลกัษณะของตนเอง ยม ื ได ้ ท ุ กอย ่ าง ตง ้ัแต ่ เสี ยงพยญัชนะ สระ วรรณย ุ กต ์ ท านองเสี ยง เสย ี งเนน ้ หนกั ค าท ุ กประเภท โดยเฉพาะค าหลกัเช ่ น นาม กรยิา ลกัษณะไวยากรณ ์ เช ่ น การแสดงพห ู พจน ์ การก หน ่ วยสร ้ าง เช ่ น ประโยคกรรมวาจก เม ื อ ่ มก ี ารยม ื ภาษาเปน ็ การยน ื ยนัถงึการสมัผสัภาษา ยิ ่ งยม ื มากเท ่ าใดกย ็ ิ ่ งสะท ้ อนว ่ าภาษาไทยมก ี ารสมัผสั ภาษาอ ื น ่ มากเท ่ านน ้ั 11 12 การยม ื ภาษา การยม ื ภาษา เปน ็ หลกัฐานท ี ่ ยน ื ยนัว ่ ามก ี ารสมัผสัภาษา ตวัอย ่ างค ายม ื ภาษาต ่ าง ๆ ค ายม ื ภาษามอญ ค ายม ื ภาษาพม ่ า กาก ี (ส)ี กะปิ ส่ วย

ตวัอย ่ างค ายม ื ภาษาต ่ าง ๆ (ต ่ อ) การแทรกแซงภาษาเก ี ่ ยวพนักบัการสมัผสัภาษา อย ่ างใกล ้ ชดิเม ื อ ่ มก ี ารใช ้ ภาษาสองภาษาสลบักนั ได ้ ภาษาท ้ งั สองของเขาจะมอ ี ทิธพิลซง ่ึกนัและกนัซง ่ึอาจ เรย ี กว ่ า กนักไ็ ด ้ เช ่ น พ ู ดภาษาองัการแทรกแซงกฤษส าเนย ี งไทย พ ู ดไทยส าเนย ี งองักฤษ การใช ้ ส านวนแบบองักฤษ เช ่ น ภายใต ้ การน าของ… (การใช ้ บ ุ พบทน าหน ้ านาม) เขาถูกเสนอชื อ ่ เข ้ ารบัรางวลั (ใช ้ ประโยคกรรม) เขาพอใจกบัการเยอ ื นครง ้ัน ้ ี (ใช ้ ส านวนแบบองักฤษ) 13 14 ค ายม ื ภาษาบาล ี ค ายม ื ภาษาสนั สกฤต กาย จติ สุข ศี รษะ ปรศินา เพศ ค ายม ื ภาษาจนี กงสี ต ู ้ หวย การแทรกแซงภาษา

เอกสารอ ้ างองิ สมาชกิกล ุ ่ มท ี ่ 10 1. นายภัทรพงษ์กุลโพนเมือง เลขที ่5 2. นางสาวกตัญชลี วงค์กระโซ่เลขที ่7 3. นางสาวพรนิภา กัญยาสาย เลขที ่24 4. นางสาวภรณ์นิภา ศรีเมือง เลขที ่27 5. นางสาววรรณวสิา สมีา เลขที ่32 Section : 02 15 16 อมรา ประสทิธิ ์รฐัสนิธ. ( ุ์ 2548). ภาษาในสังคม ไทย : ความหลากหลาย การเปลีย่นแปลง การพัฒนา. (พมิพค ์ รั ้งที ่4). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จบการนำเสนอ แต่เพียงเท่านี้ ขอบคุณค่ะ