The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by jarus67, 2020-06-19 11:51:40

Sufrażystki

Sufrażystki

SUFRAŻYSTKI

Sufrażystki (ang. suffrage - prawo głosowania), w krajach anglosaskich było to określenie
kobiet walczących o równouprawnienie i uzyskanie praw wyborczych.

Walka o prawa wyborcze dla kobiet rozpoczęła się już w XVIII wieku. Pierwszą "współczesną"
wojowniczką o prawa wyborcze kobiet była Olimpia de Gouges, którą ścięto 3 listopada 1793
za przygotowanie w czasie Rewolucji Francuskiej Deklaracji Praw Kobiety i Obywatelki.

Ruch sufrażystek powstał w 1848 w USA ogłaszając deklarację praw kobiety. Ten społeczny
ruch uaktywnił się podczas wojny secesyjnej 1861-1865. Prawa wyborcze kobiety uzyskały po
raz pierwszy na terytorium Wyoming w 1869, lecz walka o prawa trwała aż do przyjęcia przez
Kongres 19. poprawki do konstytucji w 1920 roku.

W Wielkiej Brytanii ruch sufrażystek rozwijał się wolniej niż w USA i nie przyniósł od razu
zamierzonych sukcesów. J.S. Mill wniósł do Izby Gmin w 1866 petycję domagającą się praw dla
kobiet, odrzuconą przez parlament. Niejaka E. Pankhurst założyła 1903 Społeczno-Polityczną
Unię Kobiet, działającą za pomocą środków pozaprawnych, co prowadziło do represji ze strony
władz. Kobiety w Wielkiej Brytanii uzyskały ograniczone prawa wyborcze w 1918, a pełne
dopiero w 1928.

Faktycznie ruch sufrażystek wywalczył prawo głosu kobiet między innymi w Nowej Zelandii w
1893 roku, a w 1902 roku w Australii i w USA w 1920 roku.



SUFRAŻYSTKI W POLSCE (początki)

Historię polskiego feminizmu zaczyna się zwykle
od Klementyny Hoffmanowej. Fakt, była ona niezależną
kobietą, utrzymującą się wyłącznie z działalności
pisarskiej i pedagogicznej, co w tamtych czasach było
rzadkością. Ale czy była feministką? Popularyzowała
edukację wśród dziewcząt, lecz w swojej twórczości
reprodukowała tradycyjny podział ról.

Prawdziwego przewrotu dokonały jej uczennice, przede
wszystkim Narcyza Żmichowska. Po ukończeniu
warszawskiego Instytutu Guwernantek dostała posadę
nauczycielki domowej u rodziny Zamoyskich w Paryżu. Tam
zetknęła się z ruchem demokratycznym i przesiąkła ideami
pierwszej fali feminizmu, za co zresztą została zwolniona z
pracy. Do Polski wróciła odmieniona. Zaangażowała się w
działalność oświatową i publiczną (trafiła nawet na jakiś czas
do więzienia), szokowała "męskim stylem życia" (palenie
cygar, jazda konno). Skupiła wokół siebie grono
sympatyczek, które stworzyły nieformalną grupę
"Entuzjastek". Dążyły one do zwiększenia udziału kobiet w życiu publicznym, zrównania dostępu do
edukacji, krzewiły ideały samorealizacji i niezależności ekonomicznej.

”Uczcie się, jeśli możecie; umiejcie, jeśli potraficie i myślcie o tym, żebyście same sobie wystarczyły, bo
w razie potrzeby nikt na was z opieką i wsparciem nie czeka” - pisała Żmichowska.

Nie sposób pisać o ruchu kobiecym w początkach XX wieku i nie wspomnieć Pauliny Kuczalskiej-
Reinschmit, założycielki Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich i redaktorki naczelnej
czasopisma "Ster". Jako trybuna polskiego ruchu kobiecego "Ster" miał być platformą wymiany
informacji między emancypantkami rozproszonymi w granicach trzech zaborów.

Gros emancypantek angażowało się w działalność oświatową, zwłaszcza wśród wykluczonych,
pozbawionych dostępu do edukacji. Powstawały przeróżne inicjatywy, niejednokrotnie nielegalne:
czytelnie dla kobiet, Latające Uniwersytety, Kobiece Koła Oświaty Ludowej. Wspomnieć tu
należy Faustynę Morzycką, organizatorkę ludowych szkół i bojownicę PPS-u, która stała się dla
Żeromskiego inspiracją do napisania noweli "Siłaczka"; Filipinę Płaskowicką, inicjatorkę powstania
Kół Gospodyń Wiejskich; Stefanię Sempołowską, o której napisano, że "przez 50 lat swego czynnego
życia brała aktywny udział we wszystkim, co działo się wówczas w Polsce".

W walce o dostęp kobiet do wyższej edukacji
niestrudzona była Kazimiera Bujwidowa –
założycielka pierwszego gimnazjum żeńskiego na
ziemiach polskich, w którym można było zdawać
maturę, i inicjatorka kampanii wysyłania przez
kobiety podań o przyjęcie na Uniwersytet
Jagielloński. Akcja zaowocowała przyjęciem w 1897
roku pierwszych w historii tej uczelni studentek.

Wymienione tu postacie to tylko wierzchołek góry lodowej wśród setek często zapomnianych kobiet,
rzucających wyzwania stereotypom.

Suknia Olgi Tokarczuk to "ukłon w stronę sufrażystek".
Olga Tokarczuk na uroczystość wręczenia Literackiej
Nagrody Nobla wybrała suknię projektantki Gosi
Baczyńskiej. "Musiałam połączyć dwa światy: suknia
miała być bardzo elegancka, godna tej ceremonii, a
zarazem musiała być suknią Olgi Tokarczuk" -
powiedziała Polsat News Gosia Baczyńska i dodała,
że kreację nazwała "suknią poza czasem". - Ona oddaje
to co jest, to co było i to co będzie - jak literatura
noblistki.
Widać, że Olga Tokarczuk dobrze czuła się w sukni, a co
najważniejsze noblistka poprzez swój strój chciała
przekazać coś bardzo ważnego dla wszystkich kobiet.
Ta suknia jest troszkę moim ukłonem w stronę sióstr
feministek, sufrażystek. Myślę, że sukienka nawiązuje
estetycznie do Selmy Lagerloef, która dostała tę nagrodę
110 lat przede mną, jako pierwsza kobieta – powiedziała
Tokarczuk

Selma Lagerloef to wybitna szwedzka pisarka i działaczka na rzecz praw kobiet. W 1909 roku jako
pierwsza kobieta otrzymała literacką Nagrodę Nobla. Pięć lat później jako pierwsza kobieta została
członkiem Akademii Szwedzkiej.

Po odebraniu nagrody z rąk Karola XVI Gustawa Olga
Tokarczuk z zaproszonymi gośćmi udała się, podobnie jak
rodzina królewska i inni nobliści, na uroczysty królewski
bankiet zorganizowany w sztokholmskim ratuszu.
Polska pisarka dostąpiła zaszczytu siedzenia przy stole razem
z władcą Szwecji. Na bankiet wprowadził ją książę Daniel, mąż
następczyni tronu księżnej Wiktorii. Książę zasiadł też obok
Tokarczuk przy stole, przy którym zajęli miejsce także inni
laureaci.

Praca przygotowana na podstawie źródeł:
https://feminoteka.pl/9-twardzielek-sufrazystek-na-dzien-rownosci-kobiet
http://isp.policja.pl/isp/aktualnosci/6988,Czy-wiesz-kim-byly-sufrazystki.html
https://culture.pl/pl/artykul/poczet-emancypantek-polskich
https://pl.wiktionary.org/wiki/sufra%C5%BCystka
https://kultura.gazeta.pl/kultura/7,114528,25500230,wreczenie-nobla-olga-tokarczuk-na-bankiecie-
obok-krola-szwecji.html
https://www.gazeta.pl/0,0.html?utm_campaign=amtp_pnHP_gallery&mtpromo=enc02qhrmp2hwrn
vt3udraocblesmjkfctyua5icroec2jemboet2qgrjmudrqmcblatzigqbmkt2ig2ri
https://www.kobieta.pl/artykul/suknia-olgi-tokarczuk-to-uklon-w-strone-sufrazystek-jak-wygladala-
noblistka-191211103417

Amelia Usowicz kl. 7D


Click to View FlipBook Version