หนังสือประกอบการเรียน

คำไวพจน์

หนังสือประกอบการเรียน

ตั้งใจเรียนกันด้วยนะเด็กๆ

"คำไวพจน์" คืออะไร แบ่งได้กี่ประเภท?

คำไวพจน์ คือ คำที่มีความหมายเหมือนกัน ตรงกัน หรือคล้ายกันมาก แต่เขียน
และออกเสียงต่างกัน เรียกอีกอย่างว่า "คำพ้อง" เช่น คน และ มนุษย์, บ้าน และ
เรือน, รอ และ คอย เป็ นต้น

คำไวพจน์ เรียกอีกอย่างว่า คำพ้องความ การหลากคำ คำพ้องรูป คำพ้องความหมาย

ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2552 ให้คำอธิบายว่า
"คำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกันหรือใกล้เคียงกันมาก เช่น มนุษย์ กับ คน
บ้าน กับ เรือน รอ กับ คอย ป่ า กับ ดง คำพ้องความ ก็ว่า"

ประเภทของคำไวพจน์ ปั จจุบัน มีการศึกษาคำที่พ้อง และแบ่งออกเป็ น 3 กลุ่ม คือ

1.คำพ้องรูป
คือคำที่มีรูปเขียนเหมือนกัน มีความหมายต่างกัน ออกเสียงต่างกันหรือเหมือนกัน
ก็ได้
ตัวอย่าง คำว่า ชิน
- แปลว่า คุ้นจนเจน
- แปลว่า ผู้ชนะ
- แปลว่า เนื้อโลหะเจือชนิดหนึ่ง
2.คำพ้องเสียง
คือคำที่เขียนต่างกัน มีความหมายต่างกัน ออกเสียงเหมือนกัน
ตัวอย่าง
- ใจ กับ ไจ
- จร กับ จอน

3.คำพ้องความ
คือคำต่างรูป ต่างเสียง แต่มีความหมายเหมือนหรือใกล้เคียงกัน
ตัวอย่าง
- กิน กับ รับประทาน
- กัลยา กับ นารี

คำไวพจน์ จัดกลุ่มตามลักษณะของคำ

คำไวพจน์กลุ่ม ธรรมชาติ: พระอาทิตย์ / น้ำ / แผ่นดิน / ป่ า / ดอกไม้ / พระจันทร์ / ภูเขา /
ท้องฟ้ า / ดอกบัว / ทรัพยากรแร่ธาตุ / ไฟ / ต้นไม้ / แม่น้ำ / ลม / ทะเล / แสง / เมฆ /
ดาว / ฝน / ควัน

คำไวพจน์กลุ่ม พระ/เทวดา: พระเจ้าแผ่นดิน / เทวดา / พระอินทร์ / พระวิษณุ / เทวดาหญิง
/ พระพุทธเจ้า / พระอิศวร / พระพรหม / เทวดาผู้หญิง / กษัตริย์ที่เป็ นผู้หญิง / พระราม

คำไวพจน์กลุ่ม สัตว์: ช้าง / นก / ม้า / ปลา / วัว / ลิง / ควาย / งู / นกยูง / เสือ / ราชสีห์
/ หมู / จระเข้ / สัตว์ / เต่า / สิงโต / ไก่ / กวาง / หนู / มด / ช้าง
คำไวพจน์กลุ่ม คน/มนุษย์: ผู้หญิง / คน / นางอันเป็ นที่รัก / ผู้ชาย / ศัตรู / ลูกชาย /
ทหาร / นักปราชญ์ / ลูกหญิง / หมอดู / เมีย / เพื่อน / บุคคล / แม่ / ประชาชน /
มนุษย์
คำไวพจน์กลุ่ม สถานที่: เมือง / เมืองหลวง / บ้าน / ทาง / ที่ / อาคาร / วัด

คำไวพจน์กลุ่ม วรรณคดี/เทพนิยาย: ยักษ์ / สวรรค์ / ครุฑ / นางอุมา / นรก / ทศกัณฐ์ /
พญานาค / ร้อยกรอง
คำไวพจน์กลุ่ม อวัยวะ/ร่างกาย: ใจ / ดวงตา / หัวใจ / ร่างกาย / หัว / มือ / เท้า /
ทวาร / ปาก

คำไวพจน์กลุ่ม เหตุการณ์: สงคราม / ตาย / เกิด

คำไวพจน์กลุ่ม ทรัพย์สิน: ทองคำ / เงิน / ทอง
คำไวพจน์กลุ่ม คำ: คำพูด / ถ้อยคำ
คำไวพจน์กลุ่ม คำกริยา: ไหว้ / เคารพ / ไป / เดิน / คำกริยาแสดงความเคลื่อนไหว
คำไวพจน์กลุ่ม กาล/เวลา: กลางคืน / เวลา / ปี
คำไวพจน์กลุ่ม สี: สีขาว / สีคราม / สีแดง / สีม่วง​
คำไวพจน์กลุ่ม บอกปริมาณ/ขนาด: ใหญ่ กว้าง / มาก / เล็ก / เยอะ / จำนวนนับ / จำนวน
คำไวพจน์กลุ่ม อารมณ์/ความรู้สึก: หอม / สบาย / โกรธ / ร้องไห้ / คิดถึง / ดีใจ / ทุกข์
/ หลงใหล / อารมณ์ / ชื่นชม / เสียใจ / รัก

คำไวพจน์ พ้องความหมาย

ดอกบัว

กมลาศ กมเลศ จงกล นิลุบล
นิโลตบล บงกช บุณฑริก
บุษกร ปทุม ปทุมา ปั ทมา
สัตตบงกช สัตตบรรณ
สาโรช อุบล

คำไวพจน์ พ้องความหมาย

พระอาทิตย์

ภาสกร พรมัน รวิ รพิ อังศุ
มาลิน ทินกร สุริยง สุริยา
สุริยัน ประภากร อาศิรา
อาภากร อหัสกร อุษณรศมัย

ทยุมณี ไถง

คำไวพจน์ พ้องความหมาย

ม้า

ดุรงค์ พาชี มโนมัย สินธพ
อัศว อัศวะ อัสดร อาชา

อาชาไนย

คำไวพจน์ พ้องความหมาย

ยักษ์

กุมภัณฑ์ ยักษา ยักษิณี ยักษี
รากษส ราพณาสูร ราพณ์

รามสูร อสุรา

คำไวพจน์ พ้องความหมาย

น้ำ

ชลาสินธุ์ สาคเรศ อุทก
ชโลทร ธารา ชลาลัย ชล
คงคา อาโป สาคร สมุทร

นที สทิง สายชล สินธู

คำไวพจน์ พ้องความหมาย

ดอกไม้

บุปผชาติ บุปผา บุษบง
บุษบัน บุษบา บุหงา ผกา
ผกามาศ มาลา มาลี สุคันธ

ชาติ สุมาลี โกสุม