หน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบน
Sea Farming Demonstration Unit in Kungkrabaen Bay
ความเป็นมาหน่วยการสาธิตการทำฟาร์มทะเลในรูปแบบ
ของการท่องเที่ยวเชิงพัฒนา
ปัจจุบันอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวนั้นถือเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาเศรษฐกิจ
ของประเทศ เพราะการท่องเที่ยวจะทำให้เกิดการขยายตัวทางด้านเศรษฐกิจรายได้ประชาชาติ
เกิดการสร้างอาชีพ สร้างงาน สร้างรายได้ ทำให้คุณภาพชีวิตของประชาชนดีขึ้นอีกด้วย สำหรับ
การท่องเที่ยวเชิงพัฒนา เป็นรูปแบบหนึ่งของการท่องเที่ยวที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนา อัน
เนื่องมาจากพระราชดำริทั่วประเทศให้ความสำคัญซึ่งประเทศไทย กำหนดให้มีเป้าหมายเพื่อการ
พัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศความสำคัญต่อการให้การศึกษาหรือการเรียนรู้ โดยมุ่งเน้นให้เกิดการ
อนุรักษ์มากกว่าการจัดการลดผลกระทบ แต่การท่องเที่ยวเชิงพัฒนาจะต้องเป็นการท่องเที่ยวที่มี
ความรับผิดชอบในแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติ มีการจัดการรักษาสิ่งแวดล้อมร่วมด้วย และให้
การศึกษาความรู้ความเข้าใจแก่นักท่องเที่ยว เพื่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน
ความเป็นมาหน่วยการสาธิตการทำฟาร์มทะเลในรูปแบบ
ของการท่องเที่ยวเชิงพัฒนา (ต่อ)
กลุ่มงานส่งเสริมพัฒนาอาชีพประมง ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจาก
พระราชดำริ ได้มีการสาธิตการทำฟาร์มทะเล ในพื้นที่ของหน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายใน
อ่าวคุ้งกระเบน (Sea Farming Demonstration Unit in Kungkrabaen Bay) ซึ่งเป็นการทำ
ฟาร์มทะเลแบบผสมผสาน โดยมี 2 รูปแบบ โดยแบบที่ 1 เป็นแบบ “Sea Farming” จะเป็น
การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำในกระชัง เพื่อเป็นแหล่งเพาะเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์สัตว์ทะเลชนิดต่างๆ ส่วน
แบบที่ 2 เป็นแบบ “Sea ranching” เป็นรูปแบบการทำฟาร์มทะเลที่ผลิตลูกพันธุ์สัตว์น้ำให้
ได้จำนวนมาก และอนุบาลไว้สักระยะจนถึงระยะที่เหมาะสมจึงปล่อยออกสู่ทะเล แล้วปล่อยให้
เจริญเติบโตตามธรรมชาติ โดยการทำฟาร์มทะเลของทางศูนย์ฯคุ้งกระเบน จะเป็นลักษณะที่กัน
พื้นที่เป็นแนวเขตอนุรักษ์อย่างชัดเจน เพื่อเป็นแหล่งที่อยู่อาศัย แหล่งอาหาร และแหล่งวางไข่
ของสัตว์น้ำ มีการปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำ และงดการจับสัตว์น้ำวัยอ่อนในพื้นที่ฟาร์มทะเล
ความเป็นมาหน่วยการสาธิตการทำฟาร์มทะเลในรูปแบบ
ของการท่องเที่ยวเชิงพัฒนา (ต่อ)
โดยพันธุ์สัตว์น้ำเป็นลูกพันธุ์วัยอ่อนหรือพ่อแม่พันธุ์ที่แตกต่างกันไปตามความเหมาะสมของ
พื้นที่ และห้ามทำการประมงทุกชนิดในพื้นที่ฟาร์มทะเล เพื่อต้องการใช้เป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำ
ให้เหล่าสัตว์น้ำได้เติบโตตามธรรมชาติ และขยายพันธุ์ต่อไป ส่งผลให้ทรัพยากรสัตว์น้ำเริ่ม
กลับมามีจำนวนมากขึ้น และได้มีการสร้างจิตสํานึกให้แก่เยาวชน นักเรียน และประชาชน ให้ใช้
ทรัพยากรประมงอย่างคุ้มค่า เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด สามารถสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน
เป็นแหล่งศึกษา แลกเปลี่ยนเรียนรู้ โดยมีกิจกรรมหลายรูปแบบเพื่อให้ประชาชนที่ใช้ทรัพยากร
ในทะเลได้ตระหนักถึงคุณค่า และได้เข้ามามีส่วนร่วมในการฟื้นฟูทะเล
โครงการส่งเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชน
ในการบริหารจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำ
การสร้างบ้านปลา “ซั้งเชือก” เพื่อใช้เสริมศักยภาพ
แนวปะการังเทียมใหเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์น้ำบริเวณกลาง
น้ำ เหนือกองปะการังเทียมเป็นการเชื่อมต่อกันของห่วงโซ่
อาหารของปลาหน้าดินประจำถิ่นและสัตว์ฝูงผิวน้ำที่อพยพ
การสร้างบ้านปลา “ซั้งเชือก“ ย้ายถิ่นเข้ามา
การสร้างบ้านหอย “อีแปะ” เป็นการเพาะพันธุ์หอย
นางรม โดยการนำอีแปะไปแขวนในทะเล ซึ่งเป็นการสร้าง
บ้านให้หอยนางรมที่ล่องลอยกลางน้ำ
การสร้างบ้านหอย “อีแปะ”
โครงการส่งเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชน
ในการบริหารจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำ
โครงการธนาคารปู โดยการนำแม่ปูไข่นอกกระดองมา
เขี่ยไข่ แล้วนำไข่ที่ได้ไปลงเพาะฟักในระบบก่อนส่งคืนแม่ปู
ให้กับชาวประมง เป็นการสร้างและรักษาพันธุ์สัตว์น้ำให้คงอยู่
เพื่อรักษาปริมาณสัตว์น้ำวัยอ่อนให้กับท้องทะเลอย่างต่อเนื่อง
ธนาคารปูม้าอย่างยั่งยืน
การจัดทำแปลงสาธิตการเลี้ยงหอยนางรมแบบแขวน
เพื่อแหล่งพ่อแม่พันธุ์ของหอยนางรม โดยก่อให้เกิดเป็นที่
อาศัยหลบซ่อนของปลา และสัตว์น้ำขนาดเล็กให้หลบซ่อน
อาศัย จนถึงวัยเจริญพันธุ์สร้างความอุดมสมบูรณ์แก่ท้อง
แปลงสาธิตการเลี้ยง
ทะเลบริเวณนี้ตลอดไป
หอยนางรมแบบแขวน
รวมถึงมีการศึกษาความหลากหลายของชนิดสัตว์น้ำบริเวณอ่าวคุ้งกระเบน โดยในพื้นที่ได้มี
การจัดแสดงสัตว์น้ำวัยอ่อนที่มีอยู่ในท้องถิ่น มีศักยภาพที่จะพัฒนาขึ้นเป็นสัตว์น้ำเศรษฐกิจใน
อนาคตเพื่อเพิ่มศักยภาพในการเป็นแหล่งศึกษาดูงานที่ได้รับทั้งความรู้ความเข้าใจ และได้รับ
ความเพลิดเพลินในทัศนียภาพของธรรมชาติอ่าวคุ้งกระเบนที่สวยงาม และเพื่อให้หน่วยสาธิต
แห่งนี้มีความพร้อมประดุจห้องเรียนธรรมชาติที่มีชีวิตที่ก่อให้เกิดประโยชน์มากมาย นอกจากนี้
ยังมีสัตว์น้ำประเภทสัตว์คุ้มครอง จัดแสดงเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ชม และร่วมกันอนุรักษ์พันธุ์
สัตว์น้ำที่มีการคุ้มครองและหายากมากขึ้นในปัจจุบัน การเพาะและการขยายพันธุ์ลดจำนวนลง
อย่างมากในธรรมชาติ จึงได้จัดแสดงให้กับบุคคลทั่วไปได้รับชมและร่วมกันสานต่อการอนุรักษ์
ทรัพยากรประมงไทย และยังเป็นการท่องเที่ยวที่รักษาคุณภาพทั้งการท่องเที่ยวในแหล่ง
ธรรมชาติ อันจะนำไปสู่การจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อตอบสนองความ
จำเป็นทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสุนทรียภาพ โดยใช้ทรัพยากรอันทรงคุณค่าอย่าง
ชาญฉลาด สามารถรักษาเอกลักษณ์ความเป็นธรรมชาติ เกิดผลกระทบน้อยที่สุดและใช้
ประโยชน์ได้ยาวนานที่สุด
ภาพหน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำภายในอ่าวคุ้งกระเบน
เวลาท าการ
วันจันทร์ - วันศุกร์ เวลา 08.30 - 16.30 น
วันเสาร์ -วันอาทิตย์ เวลา 08.30 - 17.00 น.
วันหยุดราชการ เวลา 08.30 - 17.00 น.
ข้อมูลติดต่อ
หน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น ้าภายในอ่าวคุ้งกระเบน
ที่อยู่ : หมู่ที่ 7 ต าบลคลองขุด อ าเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี
โทรศัพท์ : 039 – 433216 - 8
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชด าริ
โทรศัพท์ : 039 – 433216 - 8
แฟกซ์ : 039 - 433209
อีเมล์ : [email protected]