โครงการธนาคารสัตว์น้ำ โดย ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ฝา่ ยส่งเสรมิ พัฒนาอาชีพประมง

ความเปน็ มา “ โครงการธนาคารสัตว์น้ำ ”

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยกลุ่ม
ขยายผล กลุ่มงานส่งเสริมพัฒนาอาชีพประมงได้ส่งเสริมและสนับสนุนการจัดตั้ง
“โครงการธนาคารสัตว์น้ำ” เป็นการใช้ประโยชน์และบริหารจัดการทรัพยากรทาง
ทะเลและชายฝั่งอย่างย่ังยนื เพื่อใหท้ รัพยากรสัตว์นำ้ ฟ้ืนฟูกลับสู่ความสมบูรณ์ รวมถงึ
ปรับปรุงแนวทางการบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเลให้มีประสิทธิภาพ ครอบคลุม
ทกุ มิติด้านการพัฒนา และเป็นการสรา้ งความยงั่ ยนื ของท้องทะเลไทยให้คงอยูต่ ่อไปใน
อนาคต เนื่องจากสถานการณ์ความเสื่อมโทรมของทอ้ งทะเล ทำให้ทรพั ยากรสัตวน์ ้ำมี
ปริมาณลดน้อยลงเป็นอย่างมากจนบางชนิด อยู่ในภาวะใกล้สูญพันธุ์ ซึ่งส่งผลกระทบ
ต่อรายได้และวิถีชีวิตของชุมชนประมงชายฝั่ง ทำให้รายได้ไม่เพียงพอต่อการเลี้ยง
ครอบครัว

ความเปน็ มา “ โครงการธนาคารสตั วน์ ้ำ “ (ต่อ)

ศูนย์ฯคุ้งกระเบน จึงให้ความสำคัญกับการบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเล
และชายฝั่ง การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเล และฟื้นฟูการประมง
ชายฝั่งอย่างยั่งยืนทั้งในพื้นที่จังหวัดชายฝั่งทะเล ซึ่งหนึ่งในการดำเนินการที่สำคัญ คือ
การขยายพันธุ์สัตว์น้ำ และการเพาะฟักตัวอ่อนสัตว์น้ำ โดยจัดตั้ง "ธนาคารสัตว์น้ำ"
รวมถึงการจัดฝึกอบรม และให้ความรู้ในหลักสูตรที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการ
ทรัพยากรทางทะเล โดยเกษตรกรสามารถนําความรูไ้ ปใช้บรหิ ารจัดการผลผลิตสตั ว์น้ำ
ให้มีคณุ ภาพ และเพียงพอต่อความต้องการของชุมชน

ความหลากหลายของสตั วน์ ำ้ ทีข่ ยายพันธ์ุ

❖กล่มุ ปู เช่น ปมู ้า ปทู ะเล ปูแป้น ปูแสม
❖กลุ่มหอย เช่น หอยฉลอง หอยพอก หอยค้อน หอยขี้คอ้ น

หอยถ่าน หอยถ่วั หอยฉลาง หอยจ๊บุ แจง
❖กลุ่มหมึก เชน่ หมึกหอม หมึกกระดอง
❖กลุ่มกั้ง เช่น กงั้ กระดาน ก้ังตั๊กแตน

ความหลากหลายของสตั วน์ ำ้ “กลมุ่ ปู ”

ปูมา้ ปทู ะเล

ชือ่ วิทยาศาสตร์ : ชอ่ื วิทยาศาสตร์ :
Portunus pelagicus Scylla serrata

ปูแปน้ / ปใู บไม้ ปูแสม

ชือ่ วิทยาศาสตร์ : ชือ่ วิทยาศาสตร์ :
Varuna litterata Sesarma mederi

ความหลากหลายของสัตว์นำ้ “กลุ่มหอย”

หอยฉลอง หอยฉลาง หอยถั่ว

ช่ือวิทยาศาสตร์ : ช่อื วิทยาศาสตร์ : ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ :
Ellobium aurismidae Ellobium aurisjudae Cassidula aurisfelis

หอยคอ้ น / หอยลำโพง หอยข้ีค้อน

ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ : ช่ือวิทยาศาสตร์ :
Telescopium telescopium Terebralia sulcata

ความหลากหลายของสัตวน์ ้ำ “กลมุ่ หอย”

หอยถา่ น หอยพอก หอยจบุ๊ แจง

ชอื่ วิทยาศาสตร์ : ชื่อวิทยาศาสตร์ ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ :
Faunus ater Polymesoda erosa Cerithidea obtusa

ความหลากหลายของสตั ว์นำ้ “กลุ่มหมกึ ”

หมึกหอม หมึกกระดอง

ชอื่ วทิ ยาศาสตร์ : ชือ่ วิทยาศาสตร์ :
Sepioteuthis lessoniana Sepia brevimana

ความหลากหลายของสัตว์นำ้ “กลมุ่ ก้งั ”

กั้งกระดาน ก้งั ตก๊ั แตน

ช่ือวทิ ยาศาสตร์ : ชอ่ื วิทยาศาสตร์ :
Thenus orientalis Harpiosquilla harpax

ผลการดำเนินโครงการธนาคารสตั วน์ ำ้

พบว่าปริมาณสัตว์น้ำในชุมชนเพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้ชุมชนชาวประมงสามารถ
จับสัตว์น้ำเพื่อจำหน่ายและบริโภค ได้หลากหลายชนิดมากขึ้น ทำให้ชุมชน
ชาวประมงในแต่ละพื้นที่มีความเข้มแข็งสามารถบริหารจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำ
รองรับต่อความต้องการบริโภคอาหาร และสร้างรายได้เพื่อความมั่นคงในครัวเรือน
รวมถึงการมสี ่วนร่วมของชุมชนประมงชายฝ่ัง อันจะนำไปสู่การทำกิจกรรมด้านการ
รักษ์ทะเลอยา่ งย่งั ยืน

กลมุ่ ประมงชายฝ่ังพืน้ บา้ นทเี่ ข้ารว่ มโครงการ

ศูนยเ์ รียนรู้ธนาคารปมู า้ บา้ นหนองบัว-ชมุ ชนเขาสำเภาคว่ำ
หมทู่ ่ี 9 บา้ นหนองบัว ตำบลกระแจะ อำเภอนายายอาม จังหวัดจันทบุรี

โดยมี นางวนั ทนา สุวรรณ์มณยี ์ (ประธานกล่มุ )

กล่มุ ประมงชายฝง่ั พ้ืนบ้านที่เขา้ รว่ มโครงการ (ตอ่ )

ธนาคารสัตวน์ ำ้ กลุ่มบ้านซงึ้ ลา่ ง
บ้านซง้ึ ล่าง ตำบลวันยาว อำเภอขลงุ จังหวดั จนั ทบุรี

โดยมี นายประคองชัย มังกร (ประธานกลุม่ )

ขอ้ มลู ติดต่อ
กลุ่มขยายผล กลมุ่ งานสง่ เสริมพัฒนาอาชพี ประมง

ศนู ย์ศกึ ษาการพฒั นาอา่ วคุ้งกระเบน อันเนอื่ งมาจากพระราชดำริ

ทอี่ ยู่ : หม่ทู ่ี 4 ตำบลคลองขดุ อำเภอทา่ ใหม่ จงั หวัดจันทบรุ ี
เบอรโ์ ทรศพั ท์ : 039 – 433216 - 8
แฟกซ์ : 039 – 433209
อเี มล์ : [email protected]