RGD Part 1

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

1 Keseimbangan

Keseimbangan ialah pembahagian yang sama antara dua bahagian visual (bahagian kiri dan kanan
atau atas dan bawah). Keseimbangan boleh dipengaruhi oleh banyak perkara termasuk warna,
saiz, bilangan dan ruang. Rule of thirds menunjukkan cara ruang dibahagi secara mendatar dan
menegak menurut sistem grid 3 ×

grid tersebut.
Keseimbangan terbahagi kepada tiga bahagian iaitu:

Keseimbangan simetri Keseimbangan tidak simetri Keseimbangan radial

1 23

Ilustrasi 2.7 Contoh keseimbangan Ilustrasi 2.8 Contoh keseimbangan Ilustrasi 2.9 Contoh keseimbangan
dan ruang bangunan dan poster Batman pancaran

visual di bahagian kiri dan kanan atau atas dan bawah. Keseimbangan tidak simetri
Keseimbangan simetri

Ilustrasi 2.10 Contoh imej keseimbangan simetri dan keseimbangan tidak simetri

45

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

2 Harmoni

keseragaman. Contoh prinsip harmoni dalam beberapa reka bentuk adalah seperti berikut:
Contoh prinsip harmoni

Harmoni dari aspek rupa yang berulangan. Harmoni dari aspek corak kain batik.

Ilustrasi 2.11 Contoh prinsip harmoni dari aspek rupa, corak dan warna

Harmoni dari aspek warna dan rupa. Harmoni dari aspek tulisan.

Ilustrasi 2.12 Contoh prinsip harmoni dari aspek warna, rupa dan tulisan

46

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

3 Kesatuan

Kesatuan ialah gabungan beberapa elemen dan prinsip rekaan untuk menghasilkan sesuatu karya

nyata dan jelas. Contoh kesatuan adalah seperti berikut:

Contoh kesatuan dalam seni visual Contoh kesatuan dalam

Kesatuan dalam jenis tema warna Kesatuan dalam jenis garisan, warna
yang digunakan. dan rupa.

Kesatuan dalam kad perniagaan. Kesatuan dalam jenis warna,
Ilustrasi 2.13 objek dan rupa.
47

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

4 Kepelbagaian

Kepelbagaian ialah gabungan pelbagai gaya, nilai dan idea yang berbeza dalam sesuatu karya

Antara contoh kepelbagaian adalah seperti berikut:
Kepelbagaian dalam alam semula jadi

Kepelbagaian objek alam semula jadi Kepelbagaian jenis warna serta garisan dalam
berdasarkan tema yang dipaparkan.

Kepelbagaian dalam pembuatan manusia

Kepelbagaian objek reka bentuk bangunan Kepelbagaian objek seperti bangunan dan
dalam hasil karya. jambatan.

Kepelbagaian dalam karya seni halus

Kepelbagaian warna dan bentuk geometri Kepelbagaian jenis warna, garisan dan bentuk
sehingga menghasilkan rupa sebenar. untuk menghasilkan pelbagai objek.

Ilustrasi 2.14 Contoh kepelbagaian

48

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

5 Penegasan

penegasan adalah untuk menimbulkan tumpuan dan menarik perhatian audiens. Kebiasaannya,
adalah seperti berikut:

a

Menggunakan prinsip lain seperti kontras, c
pengulangan atau pergerakan.
b

KELUANG MAN

dia bagai seorang pahlawan

Menggunakan warna dan saiz yang Menggunakan rupa positif dan negatif untuk
berbeza pada huruf “G” dengan menonjolkan mesej utama.
huruf lain.
49
Ilustrasi 2.15

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

6 Kontras

Kontras ialah tahap perbezaan antara dua elemen reka bentuk. Kontras boleh dihasilkan menerusi
skala, pergerakan, ruang dan saiz. Contoh kontras adalah seperti berikut:

Kontras dari segi nilai Kontras dari segi saiz objek

Kontras dari segi ruang Kontras dari segi warna

Kontras dari segi pergerakan dalam ilustrasi Kontras dari segi garisan dan ruang

Ilustrasi 2.16 Contoh gambar kontras

50

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

7 Pergerakan

kabur dan kesan garisan. Antara fungsi prinsip pergerakan ialah:

bergetar, bergoyang, bergegar, berayun, Untuk mewujudkan kesan visual yang lebih
memancar, bersinar dan lain-lain berdasarkan realistik dan lebih menarik untuk dibaca dan
teknik tertentu. mudah difahami.

Contoh pergerakan adalah seperti berikut:

Kesan lut sinar Kesan kabur Kesan garisan

Menunjukkan pergerakan menerusi Menunjukkan kesan kabur Menunjukkan kesan garisan yang
kesan lut sinar terhadap beberapa yang digunakan dalam prinsip beralun. Pengulangan garisan
ekspresi wajah objek yang pergerakan seperti objek manusia beralun dan menyerupai objek
berbeza dalam beberapa lapisan sedang berlari dan kesan tersebut manusia dapat menampilkan
mempengaruhi emosi audiens. dapat menjelaskan situasi larian pergerakan melompat.
yang laju.

Ilustrasi 2.17

Kesatuan digunakan Kontras pada warna
pada komposisi reka letak tulisan tajuk majalah
tajuk utama majalah dan untuk menarik perhatian

kapsyen. pembaca.
Pergerakan kelihatan Penegasan bendera
Malaysia sebagai objek
pada permukaan utama pada kulit muka
bendera.
hadapan majalah.
Harmoni dengan semua Kepelbagaian pada
elemen pada jenis tulisan, komponen
kulit majalah. visual (logo, bendera,
ikon, label harga) dan
Keseimbangan tidak
simetri pada susunan warna.
komposisi reka letak.
51
Ilustrasi 2.18

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

AAkt KTIVITI Gallery Walk Kemahiran
Abad ke-21

Tajuk: Kenali Benda Buatan Manusia
Objektif: Murid menghasilkan lakaran objek benda buatan manusia yang mengaplikasikan

Bahan dan Peralatan: Kertas lukisan A3, pensel pelbagai jenis (H, HB, B, 2B – 8B, pensel
arang) dan pensel warna, sticky note, pembaris panjang dan pemadam.
Cara Pelaksanaan:

1Langkah

• Murid berbincang dalam kumpulan tentang objek buatan
manusia kegemaran masing-masing.

2Langkah

• Murid mendapatkan gambar atau objek buatan manusia
sebenar. Hasilkan satu lakaran kasar tentang objek tersebut
di atas sehelai kertas A3. Lakaran dilukis semula dengan
menggunakan pensel warna.

3Langkah

• Murid menampal hasil kerja di dinding untuk dipamerkan.
Murid lain akan menggunakan sticky note untuk mengulas

20 mm 10 mm

Contoh hasil akhir:

Lakaran kasar Lakaran dilukis semula dengan lebih
terperinci menggunakan pensel warna

OBJEK 3 - Nama
BENDA BUKAN HIDUP

monokromatik

LATIHAN

yang dihasilkan?
4. Anda diminta untuk menghasilkan beberapa cadangan logo bagi sebuah kelab bahasa

tersebut? Bincangkan.
52

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

Penilaian elemen dan prinsip rekaan

Kandungan karya yang berkesan boleh dinilai menerusi

prinsip mempunyai ciri dan fungsi tertentu supaya karya yang
dihasilkan berupaya menyampaikan mesej dengan lebih jelas.
Keadaan ini juga membolehkan pembaca memahami maklumat
kandungan sesuatu karya dengan mudah, pantas dan tepat.

sahih dan tepat berdasarkan idea dan tujuan karya tersebut
COVID-19”.

Nilai estetik

sehingga berjaya mencapai matlamat sesuatu karya.

Jadual 2.1

Prinsip rekaan Ciri-ciri Fungsi

Keseimbangan (simetri atau tidak simetri) secara visual. Kelihatan kukuh dan stabil

Harmoni Gabungan elemen yang serupa atau yang berkaitan Memberi kesan yang
seperti warna bersebelahan, bentuk serupa dan tekstur seragam secara visual.
yang berkaitan antara satu sama lain.

Kesatuan Gabungan beberapa elemen dan prinsip reka bentuk. Menampakkan karya lebih
realistik.

Kepelbagaian Gabungan pelbagai gaya, nilai dan idea yang berbeza. Memberi gaya, variasi,
Penegasan tenaga dan daya tarikan.
Kontras
tumpuan mata manusia secara semula jadi untuk melihat, Menimbulkan fokus
menggunakan prinsip lain seperti kontras, pengulangan dan tumpuan, menarik
atau pergerakan. perhatian serta
mengelakkan kebosanan.

Perbezaan yang sengaja diwujudkan pada elemen reka Menarik perhatian dan
bentuk seperti warna, bentuk, skala, pergerakan, ruang minat pembaca.
dan saiz yang berbeza.

Pergerakan yang kelihatan bergetar, bergoyang, bergegar, berayun, yang lebih realistik.
memancar dan bersinar.

Dalam menilai kandungan dan nilai estetik sesuatu karya, senarai semak dan skala penilaian yang

digabungkan dengan baik atau tidak. Skala penilaian boleh digunakan untuk memberi markah atau

lebih baik.

53

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4 Kontras
Kontras pada
Kesatuan warna tulisan
Kesatuan pada untuk menarik
komposisi reka letak perhatian
tajuk utama dan pembaca.
kapsyen.
Garisan
Pergerakan
Pergerakan pada Penegasan
garisan beralun Penegasan pada
sebagai latar objek makanan
belakang. sebagai fokus
karya.
Ruang latar
belakang Rupa

Warna

Harmoni Keseimbangan Pergerakan
Harmoni pada reka letak titik Keseimbangan pada susunan Garisan pada latar belakang
di sudut bawah kiri poster. komposisi reka letak. gambar menghasilkan kesan
pergerakan.

Ilustrasi 2.19

menggunakan skala penilaian yang berbentuk Permainan Lampu Isyarat iaitu merah (tiada), kuning

tanda ( ) di kotak yang disediakan sekiranya menepati skala dan interpretasi penilaian.

Bilangan Jadual 2.2 Skala penilaian
Elemen dan Prinsip

1. Garisan
2. Rupa
3. Bentuk
4. Warna
5. Ruang
6. Tekstur
7. Keseimbangan
8. Harmoni
9. Kesatuan
10. Kepelbagaian
11. Penegasan
12. Kontras
13. Pergerakan

Jumlah =

54

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

AAkt KTIVITI 1 Pembentangan

Tajuk: Pemikir Kritis dan Kreatif
Objektif:

Bahan dan Peralatan: Komputer dan bahan daripada media cetak atau media elektronik.
Cara Pelaksanaan:

1Langkah

• Murid mendapatkan satu contoh karya

Bentuk 2Langkah

• Murid membuat pembentangan
dengan menggunakan
komputer atau bahan bercetak.

Pengulangan

Garisan 3Langkah

• Murid daripada kumpulan lain
akan memberi ulasan tentang
elemen dan prinsip rekaan karya

Penegasan

Bentuk

Keseimbangan

55

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

AAkt KTIVITI 2 Think-Pair-Share Kemahiran
Abad ke-21
Tajuk:
Objektif:

Bahan dan Peralatan: Komputer dan bahan daripada media elektronik (Internet).
Cara Pelaksanaan:

1Langkah

2Langkah

• Berdasarkan kandungan dan nilai estetik yang didapati dari karya di atas, murid dikehendaki
) penilaian anda di kotak

yang disediakan seperti di bawah.

Bilangan Elemen dan prinsip Skala penilaian

1. Garisan
2. Rupa
3. Bentuk
4. Warna
5. Ruang
6. Tekstur
7. Keseimbangan
8. Harmoni
9. Kesatuan
10. Kepelbagaian
11. Penegasan
12. Kontras
13. Pergerakan

Jumlah =

• Murid berkongsi penilaian yang telah dibuat di hadapan kelas.

LATIHAN

1. Bincangkan dengan rakan anda
tentang prinsip rekaan yang ada pada
imej di sebelah.

2. Berdasarkan imej di atas, bincangkan dengan rakan anda dan bina jadual analisis
kekuatan dan kelemahan kedua-dua imej tersebut.

Kekuatan Kelemahan

56

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

2.2 Teori Warna Standard Pembelajaran

Teori warna merupakan sains dan seni menggunakan warna. Teori S.P
warna menerangkan cara manusia melihat warna dan kesan visual
apabila warna bercampur, warna sepadan atau warna berbeza Murid boleh:
antara satu sama lain. Teori warna juga melibatkan mesej yang 2.2.1 Membina roda warna:
hendak disampaikan oleh pelbagai warna tertentu.
(i) Asas
(ii) Sekunder
(iii) Tertiar
(iv) Penggenap

2.2.2 Menerangkan sistem warna:
(i) Tambahan (additive)
(ii) Subtraktif (subtractive)

2.2.3 Menghasilkan warna
berdasarkan terminologi
warna.

2.2.4 Membandingkan
penggunaan warna
harmoni dan kontras dalam

Ilustrasi 2.20 Warna menimbulkan emosi dan perasaan manusia 2.2.5 Menghasilkan olahan
warna sejuk dan panas
untuk menimbulkan kesan
mood warna.

2.2.6 Menghasilkan skema warna
karya bertema berdasarkan
teori warna.

Mempengaruhi Memudahkan audiens Mewujudkan kontras
perasaan dan persepsi membaca Mempromosikan produk

audiens Kepentingan
Menonjolkan elemen warna dalam

Menghidupkan elemen Memudahkan audiens
Rajah 2.8 melihat
57

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

Warna merupakan tindak balas cahaya ke atas sesuatu permukaan. Warna dapat menimbulkan
penegasan permukaan sesuatu bentuk objek lagi. Penggunaan warna yang berbeza dapat
menimbulkan emosi dan perasaan terhadap objek yang dilihat. Contohnya, penggunaan warna yang
terang dan cerah menimbulkan perasaan riang dan gembira. Warna yang gelap dan kelam pula akan
menimbulkan perasaan suram dan sedih. Dalam teori warna, warna disusun pada roda warna dan
dikelompokkan kepada tiga kategori, iaitu:

Warna asas Warna sekunder Warna tertiar

R

Roda warna terdiri daripada warna asas, warna sekunder dan warna tertiar.

Merah Contoh warna
penggenap
Merah Merah
ungu jingga

Ungu Jingga

Biru Ungu Merah Jingga
ungu Biru Kuning
Kuning
jingga

Merah dan hijau

Biru Hijau Kuning Ungu dan kuning
Biru hijau Hijau Biru dan jingga
Kuning
58 hijau

Rajah 2.9 Roda warna

SIMILBAAS

Color Theory Basics

kod QR

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

1. Warna asas

(a) Merupakan warna utama.
(b) Terdiri daripada warna biru,

merah dan kuning.
(c) Warna asas ini tidak boleh

dihasilkan dengan campuran
warna-warna lain.

Biru Merah Kuning

2. Warna sekunder

(a) Merupakan hasil campuran dua
warna asas.

(b) Warna sekunder terdiri daripada:

Biru + Kuning = Hijau

Merah + Kuning = Jingga

Merah + Biru = Ungu

59

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

3. Warna tertiar

(a) Merupakan hasil campuran satu warna asas
dengan satu warna sekunder.

(b) Warna tertiar terdiri daripada:

Biru + Ungu Kuning + Jingga
= Biru ungu = Kuning jingga

Merah + Ungu Kuning + Hijau
= Merah ungu = Kuning hijau

Merah + Jingga Biru + Hijau
= Merah jingga = Biru hijau

4. Warna penggenap

(a) Merupakan warna yang terletak bertentangan
antara satu sama lain dalam roda warna.

(b) Warna penggenap terdiri daripada:

Merah Hijau

Ungu Kuning

Biru Jingga

60

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

AAkt KTIVITI Windows Pane Kemahiran
Abad ke-21

Tajuk: Memilih Warna

Objektif: Murid dapat mengaplikasikan warna asas, warna sekunder, warna tertiar atau warna
penggenap mengikut kreativiti masing-masing.

Bahan dan Peralatan: Carta roda warna kosong, kertas lukisan, pensel warna atau cat air, pen
marker dan berus lukisan.

Cara Pelaksanaan:

1Langkah

• Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan. Setiap
kumpulan akan diberikan carta roda warna yang masih
kosong.

• Murid dikehendaki menghasilkan satu lakaran objek
mengikut kreativiti kumpulan.

2Langkah

• Setiap kumpulan akan melengkapkan roda warna
menggunakan bahan dan peralatan yang diberi
secara bergilir-gilir sehingga carta roda menjadi

3Langkah

• Setiap kumpulan dikehendaki membentangkan hasil
karya masing-masing.

• Kumpulan lain diminta memberi ulasan tentang warna
yang digunakan.

LATIHAN

1. Tuliskan maksud warna asas, warna sekunder, warna tertiar dan warna penggenap
di ruang yang disediakan.

Istilah Maksud
Warna asas
Warna sekunder
Warna tertiar
Warna penggenap

2. Huraikan kepentingan dan kegunaan warna sekunder dalam kehidupan seharian.

61

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

Sistem warna tambahan dan subtraktif

Sistem warna terbahagi kepada dua, iaitu:
1. Warna tambahan (additive).
2. Warna subtraktif (subtractive).

400 NM 460 NM 490 NM 500 NM 530 NM 600 NM 650 NM 740 NM

Rajah 2.10 Pantulan warna pada manggis

Rajah 2.10 di atas menunjukkan buah manggis. Buah manggis secara nyata kelihatan berwarna
ungu pada mata kita. Sebenarnya, tanpa kehadiran cahaya, kita tidak dapat melihat warna manggis.
Dengan kehadiran cahaya, buah manggis kelihatan berwarna ungu. Hal ini demikian kerana:
• Manggis memantulkan gelombang cahaya berwarna ungu dan menyerap gelombang cahaya

selebihnya.
• Hasilnya, warna yang terlihat pada mata kita ialah kulit manggis berwarna ungu.

ELEMEN MERENTAS

EMK KURIKULUM

Ungu Hijau Jingga Spektrum warna terhasil daripada
400-450 500-570 590-610 belahan cahaya putih dan
boleh diukur menerusi panjang
NM NM NM gelombang (wavelength) cahaya
dalam unit nanometer (NM).
Ultraungu Biru Kuning Merah Contohnya, warna merah akan
450-500 570-590 610-760 kelihatan pada panjang gelombang
cahaya 650 NM.
NM NM NM Inframerah

62

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

Warna tambahan

1 • Merupakan warna yang berasal daripada cahaya.

• Merujuk semua panjang gelombang cahaya yang sampai ke mata kita.
• Panjang gelombang cahaya yang berbeza menghasilkan kepelbagaian warna yang

dapat dilihat oleh mata.
• Berdasarkan teori, warna asas ialah merah, hijau dan biru.
• Lebih mudah difahami menerusi eksperimen cahaya.
• Apabila cahaya berwarna merah, hijau dan biru bersilang antara satu sama lain,

maka cahaya berwarna putih akan terhasil di tengah-tengah.

Warna bercampur cahaya:

warna cahaya cahaya
R Merah + Biru = Magenta
G Hijau + Merah = Kuning
B Biru + Hijau = Cyan

Warna subtraktif

2 • Merupakan warna yang boleh dilihat pada cat atau dakwat.
• Pantulan atau hasil serapan cahaya sesuatu objek yang dikenali sebagai
pigmentasi. Pigmentasi yang dimaksudkan ialah sifat warna yang dipantulkan
melalui cahaya dan menghasilkan warna.

• Apabila semua warna subtraktif (cyan+magenta+kuning) bercampur antara
satu sama lain dan akan menghasilkan warna seakan-akan hitam, namun
sebenarnya warna yang terhasil ialah warna perang gelap.

• Objek yang dilihat mata manusia berbeza kerana warna objek yang terlihat
sebenarnya terhasil daripada pantulan cahaya dan pigmentasi.

• Oleh itu, warna yang kelihatan pada mata kita merupakan hasil pantulan cahaya
atau hasil serapan cahaya pada sesuatu objek.

Warna campuran:

warna cahaya cahaya
= Hijau
C Cyan + Kuning = Biru
= Merah
M Magenta + Cyan

Y Kuning + Magenta

63

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

Jadual 2.3 Perbandingan antara warna tambahan dengan warna subtraktif

Warna tambahan Warna subtraktif

Roda
warna

• Warna tambahan merujuk cara • Warna subtraktif ialah hasil
seseorang melihat warna pada cahaya sama ada secara
cahaya. pantulan atau serapan oleh
objek.
• Warna tambahan ialah
campuran cahaya dengan • Warna subtraktif ialah campuran
warna yang berbeza. warna pada cat, dakwat atau
bahan berwarna yang lain.
Warna Merah
asas Hijau Cyan
Biru Magenta
Kuning

Warna Cyan Merah
kombinasi Magenta Hijau
Kuning Biru
Sistem
RGB CMYK

SILA
IMBAS

kod QR

64

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

AAkt KTIVITI Mix and Match Kemahiran
Abad ke-21

Tajuk: Mix and Match
Objektif: Murid dapat membanding sistem warna tambahan dan subtraktif.
Bahan dan Peralatan: Kad sistem warna tambahan dan kad sistem warna subtraktif.
Cara Pelaksanaan:

1Langkah

• Murid dibahagikan kepada
beberapa kumpulan dan
diberikan sekeping kad sistem
warna tambahan dan sistem
warna subtraktif.

Kad sistem Kad sistem
warna tambahan warna subtraktif

2Langkah

• Setiap kumpulan dikehendaki
bergerak dalam kumpulan dan
mencari objek atau bahan yang
sama warna seperti kad yang
telah diberikan.

• Masa diberikan sebanyak
10 minit.

3Langkah

• Seterusnya, murid diminta untuk
membuat perbandingan sistem
warna berdasarkan objek atau
bahan yang telah diperoleh.

65

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

LATIHAN

1. Lorekkan ruang dengan menggunakan pensel warna bagi menunjukkan warna yang terhasil
dalam roda warna.

Warna tambahan Warna subtraktif
2. Berikan maksud bagi istilah-istilah berikut: Maksud

Istilah

Warna tambahan

Warna subtraktif

66

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

Penghasilan warna berdasarkan terminologi warna

berkaitan dengan warna. Antara terminologi yang perlu diketahui ialah:

Rona
(Hue)

Monokromatik Penepuan
(Monochromatic) (Saturation)

Terminologi
warna

Krom Ton
(Chrome) (Tone)

Telau Seri warna
(Shade) (Tint)

Rajah 2.11 Terminologi warna

67

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

Terminologi warna

Jadual 2.4 Terminologi warna

Terminologi Contoh

Rona (Hue)
• Warna asal yang terhasil daripada warna asas,

sekunder dan tertiar.

Penepuan (Saturation)
• Merujuk keamatan (intensity) sesuatu warna.
• Contohnya, warna merah dengan intensiti 100

peratus kelihatan asli merahnya manakala pada
intensiti 0 peratus, warna merah kelihatan kelabu.

Ton (Tone)
• Warna yang telah ditambahkan dengan warna

hitam dan putih atau kelabu.

Seri warna (Tint)
• Warna yang telah ditambahkan dengan warna

putih.
• Contohnya, merah + putih = merah jambu.

Telau (Shade)
• Warna yang telah ditambahkan dengan warna

hitam.
• Contohnya, merah + hitam = burgundy.

Krom (Chrome)
• Intensiti atau tahap keamatan sesuatu warna.

Monokromatik (Monochromatic)
• Warna monokromatik terdiri daripada semua

warna, berasal daripada satu rona dan dilanjutkan
menggunakan ton, telau dan seri warna.

68

Perbandingan penggunaan warna harmoni dan kontras dalam karya

Warna harmoni dikenali sebagai warna analog atau warna dalam satu keluarga yang sama. Warna
harmoni merupakan set warna yang terletak bersebelahan antara satu sama lain dalam roda warna
seperti merah, jingga kemerahan dan jingga.

HENTIKAN

PENCEMARAN

Warna harmoni dalam poster

Ilustrasi 2.21

• Warna harmoni menimbulkan kesan selesa,
menarik dan seimbang.

• Dalam skema warna harmoni, biasanya satu
warna akan mendominasi manakala dua lagi

• Contohnya, warna harmoni biasa digunakan untuk
ciptaan corak kain, kertas pembalut hadiah dan
kertas dinding hiasan dalaman.

Rajah 2.12

69

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

Warna kontras dikenali sebagai warna penggenap atau pelengkap atau warna komplimentari. Warna
kontras ialah warna yang terletak bertentangan antara satu sama lain dalam roda warna seperti
merah dan hijau, ungu dan kuning serta biru dan jingga.

Ilustrasi 2.22 • Warna penggenap
menimbulkan kesan
Rajah 2.13 kontras, getaran dan
pergerakan.
70
• Dalam skema warna

akan kelihatan lebih
menyerlah dan
membezakan imej.
• Contohnya, warna
kontras kerap
digunakan dalam
komunikasi dan
komersial seperti
poster, ilustrasi,
pembungkusan, iklan,
papar tanda, simbol
dan logo.

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

AAkt KTIVITI Kemahiran
Abad ke-21

Tajuk: Topeng Muka
Objektif: Murid dapat membandingkan penggunaan terminologi warna harmoni dengan warna

Bahan dan Peralatan: Kertas lukisan A3, pensel warna atau cat air, pembaris panjang,
pemadam dan bahan terpakai.
Cara Pelaksanaan:

1Langkah

• Dapatkan sumber inspirasi rekaan
topeng muka.

2Langkah

• Hasilkan lakaran topeng muka dengan mengaplikasikan warna
harmoni dan warna kontras.

• Lakarkan dan warnakan topeng dengan menggunakan pensel
warna atau cat air mengikut kreativiti masing-masing.

3Langkah

• Bentangkan hasil karya di hadapan
kelas.

• Hasilkan topeng muka mengikut skala
sebenar.

• Guru dan rakan memberi komen
terhadap hasil karya.

71

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

LATIHAN

1. Berikan maksud bagi terminologi warna di bawah: Maksud
Terminologi

(a) Rona
(b) Penepuan
(c) Ton
(d) Seri warna
(e) Telau
(f) Krom
(g) Monokromatik

2. Dengan menggunakan dua set warna monokromatik, lorekkan kotak di bawah dengan
pensel warna.
Warna harmoni

Warna kontras

72

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

Olahan warna sejuk dan panas

Terdapat dua jenis olahan warna iaitu warna sejuk dan warna panas. Warna sejuk dapat dilihat
di sebelah kiri roda warna manakala warna panas di sebelah kanan roda warna.

Warna Sejuk Warna Panas

Warna sejuk Warna panas

• Warna sejuk memiliki intensiti warna • Warna panas memiliki intensiti warna
yang rendah dan bersifat lembut, damai yang tinggi dan bersifat bertenaga,
dan tenang. garang, hebat dan gembira.

• Contohnya, warna ungu, biru dan hijau. • Contohnya, warna merah, kuning
dan jingga.

Rajah 2.14 Perbandingan warna sejuk dengan warna panas

73

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

Skema warna karya bertema berdasarkan teori warna

Terdapat tujuh skema warna iaitu:

Monokromatik

Neutral Analog

Skema warna

Tetradic Komplimentari
Triadic Komplimentari
terpecah

Panduan pemilihan skema warna:

Langkah 1 - Kenal pasti hasil karya yang anda mahukan dengan memahami
maksud warna.

Langkah 2 - Pilih satu warna utama yang melambangkan keperluan projek.
Langkah 3 - Pilih satu skema warna berasaskan pilihan warna utama.
Langkah 4 - Pilih warna lain yang bersesuaian berdasarkan keperluan projek

selari dengan cita rasa individu atau audiens.

74

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

Skema warna

1 Skema warna

monokromatik
• Terdiri daripada satu warna,

putih dan hitam dengan
pelbagai nilai dan kepekatan.
• Mendapatkan hasil karya yang
kelihatan cerah kepada gelap.

2 Skema warna
analog

• Terdiri daripada warna-warna yang
bersebelahan dalam roda warna
dengan pelbagai nilai.

• Menghasilkan karya dengan warna
harmoni atau kelihatan segar.

3 Skema warna
komplimentari

• Dikenali sebagai warna
penggenap atau pelengkap.

• Terdiri daripada dua warna
yang bertentangan dalam
roda warna.

• Menghasilkan kontras yang
dinamik.

75

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

4 Skema warna
komplimentari terpecah

• Dikenali sebagai warna penggenap
atau pelengkap terpecah.

• Terdiri daripada satu warna
penggenap dan digunakan bersama
dengan dua warna analog.

• Menghasilkan karya yang kontras
antara tiga warna yang digunakan.

5 Skema warna triadic

• Terdiri daripada tiga warna
yang saling bertentangan
dalam roda warna.

• Menghasilkan kontras yang
sangat ketara.

6 Skema warna tetradic 7 Skema warna

• Dikenali sebagai warna pelengkap neutral
dwipecah.
• Terdiri
• Terdiri daripada dua pasang warna daripada
komplimentari yang bertentangan warna hitam,
dalam roda warna. putih, kelabu
dan perang.
• Menghasilkan dua warna kontras
yang dominan dan dua warna
yang menyokong.

76

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

AAkt KTIVITI Kolaboratif

Tajuk: Skema Warna
Objektif: Murid dapat menghasilkan lukisan objek dengan mengaplikasikan olahan
warna sejuk dan warna panas serta skema warna.
Bahan dan Peralatan: Dua helai kertas A4, pensel, pensel warna atau cat air, oil pastel, marker
dan berus lukisan.
Cara Pelaksanaan:

1Langkah

• Pilih satu objek.
• Hasilkan dua lukisan

objek di atas sehelai
kertas A4.
• Warnakan lukisan
menggunakan olahan
warna sejuk dan
warna panas.

2Langkah

• Hasilkan tiga lukisan objek yang sama
di atas sehelai kertas A4 dengan
mengaplikasikan olahan skema warna
yang telah dipelajari.

• Label skema warna yang digunakan.

3Langkah

• Pamerkan hasil aktiviti kumpulan dan minta
ulasan rakan-rakan sekelas.

LATIHAN

1. Apakah ciri-ciri warna sejuk dan warna panas?
2. Pada pendapat anda, bagaimanakah skema warna tertentu yang digunakan oleh pereka

77

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

2.3 Asas Reka Letak Standard Pembelajaran

Kepentingan reka letak dalam penghasilan S.P

• Reka letak merujuk proses susun atur semua elemen Murid boleh:
yang membentuk satu rekaan dan mampu menyampaikan 2.3.1 Menjelaskan kepentingan
mesej dengan jelas serta mempunyai nilai estetik.
reka letak dalam
• Penetapan reka letak bertindak sebagai elemen terpenting
dalam komunikasi visual untuk menterjemahkan sesuatu 2.3.2 Melakar reka letak
konsep atau idea kepada audiens. berdasarkan contoh karya

• Antara kepentingan reka letak adalah seperti di bawah: letak elemen seperti tajuk,
visual dan kandungan teks.
2.3.4 Menggunakan fungsi grid
dan lajur dalam reka letak
mengikut kesesuaian.
2.3.5 Menghasilkan lakaran reka
letak berdasarkan karya

Mampu menyampaikan mesej dengan jelas harmoni atau selaras dengan
dan mempunyai nilai estetik penggunaan fon, warna, latar belakang
dan elemen-elemen lain yang digunakan

Kepentingan
reka letak
dalam

penghasilan

Membantu pembaca untuk memahami isi bagi menyampaikan maklumat secara tepat
Rajah 2.15

78

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

Melakar reka letak
•

merupakan poster terumbu karang. Terdapat beberapa komposisi yang boleh dikenal pasti iaitu
ilustrasi, teks dan kandungan.

JAGA DAN CINTAI

TERUMBU KARANG

KEPENTINGAN TERUMBU
KARANG
Terumbu karang berfungsi
sebagai kawasan sumber
makanan dan tempat
perlindungan pelbagai jenis
hidupan laut.

“Bersama-sama
kita jaga dan cintai

terumbu karang
khazanah negara”

Ilustrasi 2.23 Contoh poster terumbu karang

• Komposisi reka letak poster terumbu karang boleh dilakar semula dengan menggunakan simbol
seperti di bawah:

Simbol Penerangan

Petak berpangkah mewakili ilustrasi yang dipilih dalam contoh

Blok mewakili teks dan fon merujuk tajuk utama atau

Garisan mewakili isi kandungan yang ditulis dalam contoh

79

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

• Berdasarkan poster berikut, ilustrasi utama boleh dikenal pasti dengan mudah.
• Teks dan fon juga perlu diketahui sebagai tajuk utama dan subtajuk poster.
• Kenal pasti isi kandungan penerangan teks poster terumbu karang.

Teks atau penghurufan JAGA DAN CINTAI
bagi tajuk utama dan
subtajuk TERUMBU KARANG

Subtajuk KEPENTINGAN TERUMBU Ilustrasi
Isi kandungan KARANG
Terumbu karang berfungsi
Slogan sebagai kawasan sumber
Logo makanan dan tempat
perlindungan pelbagai jenis
hidupan laut.

“Bersama-sama
kita jaga dan cintai

terumbu karang
khazanah negara”

JAGA DAN CINTAI

TERUMBU KARANG

KEPENTINGAN TERUMBU
KARANG
Terumbu karang berfungsi
sebagai kawasan sumber
makanan dan tempat
perlindungan pelbagai jenis
hidupan laut.

“Bersama-sama
kita jaga dan cintai

terumbu karang
khazanah negara”

80

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

J

dan kandungan teks

Elemen asas reka letak terbahagi kepada tiga, iaitu tajuk, visual dan kandungan teks. Rajah 2.16
menerangkan elemen asas reka letak tersebut.

Tajuk Visual Kandungan
teks
Masthead • Grid
(Inulangan) • Ilustrasi Body text
Tajuk utama • Ruang putih (Isi kandungan)
Subhead
(Subtajuk) Rajah 2.16 Elemen asas reka letak Caption
(Kapsyen)

Quotation
(Petikan)

1 Tajuk

Masthead
• Tajuk sesuatu

penerbitan seperti
majalah, buletin atau
surat khabar.

Tajuk utama
• Perkataan atau ayat yang

diletakkan di tempat
utama pada reka letak
agar dibaca terlebih dahulu
dan berupaya menarik
perhatian pembaca.
• Ayat yang digunakan
mestilah ringkas dan terus
pada maksud supaya
mudah dibaca dan difahami
oleh pembaca.
• Merupakan paparan utama
yang ingin disampaikan
dalam sesuatu reka letak.

Subhead / Subtajuk Rajah 2.17 Contoh muka hadapan majalah Dunia Haiwan
• Membantu menjelaskan tajuk

utama dengan ringkas dan
menambah maklumat bagi
menyokong tajuk utama.

81

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4 Ilustrasi

2 Visual

Grid
Ruang putih

Kandungan isi
dalam majalah

Rajah 2.18 Elemen visual dalam reka letak visual

Grid Ilustrasi Ruang putih
• Ilustrasi dapat
• Grid merupakan • Ruang putih
struktur asas reka menghasilkan titik fokus memberikan
letak sesuatu pada halaman reka keseimbangan dan
muka surat dengan bentuk serta menarik kontras dengan isi
membahagikan minat audiens untuk kandungan yang lain
ruang pada muka membaca. bagi sesuatu muka
surat kepada unit • Berperanan sebagai surat dan mengelakkan
bermodular. mukadimah informasi reka letak kelihatan
yang diberikan. berselerak.
• Penggunaan grid • Memastikan sesuatu
dalam penerbitan mesej lebih mudah • Reka letak akan
dapat mewujudkan difahami. kelihatan lebih jelas
kekemasan dan • Ilustrasi yang digunakan dan mudah dibaca.
keseimbangan juga perlu berdasarkan
susunan informasi. perkara yang hendak
disampaikan daripada
masthead, tajuk utama
atau subhead.

82

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

3 Kandungan teks

Body text
• Merupakan tulisan bersaiz kecil yang menyampaikan maklumat dalam

Caption
• Merupakan keterangan pada gambar, ilustrasi atau rajah.
• Boleh diletakkan di tengah-tengah atau pada bahagian sisi gambar,

ilustrasi atau rajah.
• Kebiasaannya pembaca lebih cenderung membaca kapsyen daripada

mana-mana bahagian sesuatu penerbitan.
Quotation
• Petikan yang diambil daripada body text sesuatu penulisan untuk

menonjolkan topik utama yang ingin disampaikan.

Quotation

Body text

Caption

Ilustrasi

Pengenalan kandungan
teks

Ilustrasi

SILA
IMBAS

Contoh reka letak
majalah

Rajah 2.19 Contoh kandungan majalah yang mengaplikasikan kod QR
elemen asas reka letak

83

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

Fungsi penggunaan grid dan lajur dalam reka letak

• Grid ialah struktur yang terdiri daripada rangkaian garis lurus atau melengkung yang bersilang
dan digunakan untuk menyusun kandungan.

• Lajur ialah zon atau kawasan ruang menegak sepenuhnya dari margin atas ke bawah.

Dapat memastikan halaman Fungsi akan lebih teratur
reka bentuk mempunyai penggunaan menjadi lebih cepat
keseimbangan
Grid dapat menggalakkan grid dan
penghasilan ruang putih lajur

Rajah 2.20 Fungsi penggunaan grid dan lajur

Rajah 2.21 Penggunaan grid dan lajur dalam reka letak majalah

84

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

P

Penghasilan satu lakaran
Bagi penghasikan reka letak, murid dikehendaki menghasilkan satu lakaran reka letak bagi

menentukan pilihan lakaran yang terbaik. Cara-cara menghasilkan lakaran reka letak adalah
seperti berikut:

1. Pemilihan imej yang bersesuaian dengan tema

Sebelum sesuatu reka letak dihasilkan, murid perlu membuat kajian mengenai idea dan

penegasan karya. Imej 2 Imej 3
Imej 1

Dipilih kerana mewakili spesies Tidak dipilih kerana penyu hanya Tidak dipilih kerana terdapat
haiwan liar yang berasal mewakili satu spesies hidupan liar spesies yang berasal bukan dari

dari Malaysia yang diancam di kawasan berair sahaja. Malaysia.
kepupusan.

Berdasarkan imej yang telah dipilih, lakaran kasar dihasilkan.

Ilustrasi 2.24 Lakaran kasar berdasarkan imej 1 yang dipilih

85

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

2. Lakaran komposisi reka letak

Beberapa lakaran komposisi boleh dihasilkan untuk menjana lebih banyak idea. Yang berikut
merupakan tiga contoh lakaran reka letak. Lakaran kedua dipilih untuk menghasilkan reka letak
komposisi karya dalam majalah.

Lakaran 1 Lakaran 2 Lakaran 3

• Tiada ruang putih • Mempunyai komposisi reka letak • Tiada ruang putih
• Terlalu banyak yang lengkap: • Kandungan terlalu ringkas
(a) Tajuk: masthead, tajuk utama
ilustrasi dan subhead
• Tiada masthead (b) Visual: grid, ilustrasi, ruang putih
(c) Kandungan teks: body text,
quotation dan caption

Seterusnya, aplikasi fungsi grid dan lajur dalam reka letak muka surat majalah disesuaikan
dengan lakaran kedua yang telah dipilih. Dalam contoh berikut, kertas A3 digunakan bagi lakaran
reka letak komposisi. Setiap grid dan lajur boleh diaplikasikan mengikut saiz yang dikehendaki.

Fungsi grid dan lajur 2 cm × 1.98 cm yang disesuaikan dengan lakaran reka letak bagi kertas
A3 adalah seperti berikut:

Rajah 2.22 Lakaran kompisisi reka letak majalah

86

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

3. Pemilihan muka taip

Pilih dua atau tiga gaya muka taip yang bersesuaian mengikut keperluan tajuk dan body text
penulisan majalah. Dalam contoh di bawah, pilihan satu akan diaplikasikan dalam kandungan
teks bagi karya yang hendak dihasilkan.

Pilihan 1 Pilihan 2 Pilihan 3

Usaha semua pihak untuk Usaha semua pihak untuk Usaha semua pihak untuk

memastikan ‘Pak Belang’ dan memastikan ‘Pak Belang’ dan

‘rakan lain’ terus dibela ‘rakan lain’ terus dibela

Muka taip: Muka taip: Century gothic bold Muka taip: Copperplate

4. Susun atur penghurufan dan ilustrasi

Kandungan teks

Ilustrasi Grid

Ruang putih
Lajur

Quotation
Ilustrasi
Caption

Body text Ilustrasi
87
Rajah 2.23 Susun atur penghurufan dan ilustrasi

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

Rumusan komposisi reka letak majalah

Pastikan visual dan kandungan teks yang dipilih perlu memenuhi tema majalah. Visual yang
digunakan pada latar belakang majalah boleh mencapai keseimbangan komposisi keseluruhan
karya.

(a) (b)
Lakaran
diperincikan
mengikut
kesesuaian
seperti
Lakaran kasar menambah
dihasilkan.
bayang atau
memasukkan
warna yang
bersesuaian.

(c) (d)

Bina grid Susun komposisi
2 cm 1.98 cm. teks, ilustrasi dan
isi kandungan.

(e)
Penilaian
visual dan isi
kandungan teks
berdasarkan reka
letak yang dipilih.

Hasil akhir reka letak
88

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

AAkt KTIVITI 1 Kemahiran
Abad ke-21

Tajuk: Reka Letak Karya

Objektif:

kandungan teks.

Bahan dan Peralatan: Internet, kertas sebak, kertas manila, gam dan gunting.

Cara Pelaksanaan: 3Langkah

1Langkah

• Secara berkumpulan, kumpul contoh • Bincang dengan rakan mengenai reka letak
reka letak karya daripada Internet. sesuatu karya yang dipilih dengan membuat nota
2Langkah ringkas di atas kertas tersebut.

4• Tampal contoh karya yang diperoleh di Langkah
atas kertas manila atau kertas sebak. • Buat pembentangan secara Tree Stray, One Stay.

AAkt KTIVITI 2 Portfolio Kemahiran ELEMEN MERENTAS
Abad ke-21
EMK KURIKULUM

Tajuk: Lakaran Kulit Portfolio
Objektif: Murid dapat menghasilkan lakaran kulit portfolio dengan mengaplikasikan pengetahuan
reka letak berdasarkan tajuk, visual dan kandungan teks.
Bahan dan Peralatan: Kertas lukisan A3, gam, gunting, pensel, pensel warna, pen marker,
pembaris panjang dan pemadam.
Cara Pelaksanaan:

1Langkah 2Langkah

• Buat kajian tentang • Hasilkan beberapa lakaran
reka letak kulit portfolio komposisi reka letak karya kulit
dengan mendapatkan portfolio bersaiz A3.
imej dan memilih muka

3taip yang bersesuaian. Langkah
• Bentangkan hasil akhir kulit
portfolio di hadapan kelas.

LATIHAN

2. Senaraikan tiga kepentingan reka letak.

menarik minat audiens membaca. Pada pandangan anda, apakah elemen-elemen yang perlu

4. Apakah fungsi grid dan jalur dalam reka letak?
5. Anda dikehendaki mereka bentuk satu poster majlis persaraan guru. Terangkan langkah-langkah

yang perlu diambil bagi menghasilkan reka letak poster tersebut.

89

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

2.4 Standard Pembelajaran

Proses pengolahan idea S.P

Perancangan yang strategik dan rapi perlu dibuat sebelum proses Murid boleh:
yang baik akan menghasilkan reka bentuk yang lebih menarik. 2.4.1 Menjelaskan proses
Oleh itu, proses pengolahan idea ini dapat membantu pereka
mencipta sesuatu yang baharu. Proses pengolahan idea yang pengolahan idea melalui
terlibat adalah seperti berikut: kajian lapangan, lakaran
kecil (thumbnail),
Kajian Lakaran Lakaran Lakaran lakaran kasar, lakaran
lapangan kecil kasar komprehensif komprehensif.
2.4.2 Menghasilkan lakaran
Rajah 2.24 Proses pengolahan idea
pengolahan idea.

pemilihan idea berdasarkan
lakaran pengolahan idea.
2.4.4 Menghasilkan reka bentuk

proses pengolahan idea.

Ilustrasi 2.25 Murid melakukan perbincangan dan 1. Kajian lapangan
membentangkan kajian lapangan di hadapan kelas
• Kajian lapangan akan bermula
apabila kumpulan sasaran, format,
peruntukan dan garis masa
(timeline) dikenal pasti.

• Selepas perbincangan, murid
akan memulakan projek bagi
menangani masalah tersebut
dengan mengemukakan cadangan
penyelesaian.

• Cadangan penyelesaian akan
disediakan dalam bentuk bertulis
bagi menerangkan masalah
berdasarkan tujuan komunikasi
dan kajian lapangan.

• Peringkat penting dalam kajian ini
ialah perkongsian maklumat bagi
mendapatkan konsep dan idea.

Ilustrasi 2.26 Contoh hasil kajian
lapangan yang dikumpulkan oleh murid

90

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

2. Lakaran kecil

• Lakaran kecil merupakan lakaran bebas yang
dihasilkan oleh seseorang pereka untuk
menggambarkan idea reka letak sesuatu rekaan
yang akan dihasilkan.

• Lakaran idea yang ringkas dan bebas, membolehkan
dua atau lebih idea dibandingkan secara visual.

• Beberapa lakaran bebas perlu dihasilkan.
• Elemen teks diwakili garis-garis atau blok sahaja.

Ilustrasi 2.27 Contoh lakaran kecil

3. Lakaran kasar

• Menyalin idea daripada bentuk lakaran kecil
kepada bentuk lakaran kasar yang lebih jelas
dan terperinci.

• Dihasilkan dalam bentuk susun atur, penjajaran
dan saiz sebenar yang akan dicetak atau
dipersembahkan.

• Menyediakan maklumat jidar atau margin,
warna dan jenis kertas, warna, saiz dan teks.

Ilustrasi 2.28 Contoh lakaran kasar

4. Lakaran komprehensif Info
INFO Menarik
• Dihasilkan menggunakan saiz sebenar, gambar
serta warna sebenar yang akan digunakan Reka letak semi komprehensif
dalam reka bentuk. mengambil ciri yang sama
seperti reka letak komprehensif,
• Sebagai pelan utama yang akan dijadikan menggunakan perlambangan dan
rujukan dan asas pemeteraian perjanjian antara perwakilan bagi mewakili elemen
pereka dengan pelanggan. atau subjek sebenar.

Ilustrasi 2.29 Contoh lakaran komprehensif ELEMEN MERENTAS

EMK KURIKULUM

Anda diminta untuk membuat
lakaran dan catatan pada setiap
mengaplikasikan pemikiran
komputasional.

91

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

P

terbaik. Yang berikut ialah contoh proses pengolahan idea bagi penghasilan poster.

1 Kajian lapangan

Dalam penghasilan poster ini, masalah yang dikenal pasti ialah tahap kesedaran rakyat
Malaysia terhadap penjagaan alam sekitar iaitu aktiviti pembakaran hutan secara bebas
masih berleluasa. Kesannya, banyak habitat hutan semakin pupus. Masalah ini mesti dicegah
kerana kelestarian alam sekitar perlu dijaga supaya dapat dinikmati oleh generasi akan
datang. Selain itu, habitat hutan ini juga merupakan daya tarikan pelancong asing untuk
bercuti di Malaysia. Oleh itu, tujuan penghasilan poster ini adalah seperti di bawah:

a Objektif Memupuk kesedaran rakyat
Tujuan untuk menjaga habitat alam
penghasilan sekitar
poster
b Sasaran Semua peringkat umur
c terutama murid-murid
sekolah menengah

Saiz A3

2 Lakaran kecil

perkembangan idea yang telah dikenal pasti. Lakaran kecil bertujuan untuk mendapatkan idea
yang terbaik secara visual bagi menterjemahkan maklumat mengenai penjagaan alam sekitar.
Tajuk poster, “Kita Sayang Bumi” ditulis mengikut kesesuaian konsep dan idea yang mahu
ditampilkan. Lakaran bumi serta semua tema yang berkaitan dilakar mengikut idea dan konsep
yang berbeza antara satu lakaran dengan lakaran yang lain.

Ilustrasi 2.30 Proses lakaran kecil

92

MODUL 2 l ASAS REKAAN GRAFIK

3 Lakaran kasar

Lakaran kedua menjadi pilihan dalam penghasilan poster “Kita Sayang Bumi”. Hasil daripada
bersaiz sebenar bagi poster yang telah siap. Semua elemen seperti saiz, gambar dan stail
dimasukkan dengan jelas dan tepat.

Ilustrasi 2.31 Contoh lakaran kasar

4 Lakaran komprehensif

Lakaran komprehensif dihasilkan berdasarkan lakaran kasar tetapi lebih teliti dan hampir
menyerupai reka letak yang telah siap. Pada fasa ini, lakaran dilengkapi dengan warna, efek

Ilustrasi 2.32 Contoh lakaran komprehensif

93

REKA BENTUK GRAFIK DIGITAL l TINGKATAN 4

J

Pemilihan Idea

Ilustrasi Elemen asas dan
prinsip

Lakaran idea kedua dipilih kerana memenuhi ketiga-tiga komponen yang diambil kira dalam

Idea penghasilan poster:
• Manusia sebagai makhluk

yang tinggal di bumi.
• Alam sekitar sebagai

habitat pelbagai haiwan
dan tumbuhan.
• Bangunan sebagai
keperluan asas untuk
aktiviti dan tempat tinggal
manusia.

• Lakaran kedua yang dipilih mempunyai elemen ilustrasi realistik atau sebenar yang menggambarkan
kehidupan manusia memerlukan bumi dan tempat perlindungan iaitu bangunan.

• Lakaran lain hanya mengambil kira ilustrasi bumi dan manusia tanpa mengambil kira keperluan
asas manusia iaitu tempat tinggal yang diwakili oleh bangunan.

• Lingkaran separa bulat dalam lakaran kedua secara analoginya boleh difahami kerana mewakili
sebahagian bentuk bulat bumi yang sebenar.

• Lakaran kedua yang dipilih boleh diperincikan lagi dengan menambah corak pada bentuk bumi
yang menunjukkan komponen bumi terdiri daripada tanah dan diliputi air serta tumbuh-tumbuhan.

94