ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องไฟฟ้า

กจิ กรรมท่ี 5

สงั เกตหนา้ ท่ขี องตวั ต้านทาน

จดุ ประสงค์ของกิจกรรม
สังเกตและอธิบายหนา้ ท่ีของตัวต้านทานในวงจรไฟฟา้ ได้

วสั ดแุ ละอุปกรณ์

1. ตวั ต้านทาน 100, 200 และ 300 โอห์ม อย่างละ 1 ตวั
ชุด
2. กระบะถ่านไฟฉายพร้อมถ่านไฟฉายขนาด 1.5 โวลต์ 4 กอ้ น 1 เครอ่ื ง
เส้น
3. แอมมิเตอร์แบบเข็ม 1

4. สายไฟฟา้ พร้อมคลิปหนบี ปากจระเข้/ท่ีเสียบ 4

วิธดี ำเนินกจิ กรรม
1. ตอ่ ถ่านไฟฉาย ตวั ตา้ นทานขนาด 100 โอห์ม และแอมมิเตอรเ์ ปน็ วงจรไฟฟ้า ดงั รปู จากน้นั สับสวติ ช์
ลงใหว้ งจรปิด สงั เกตและบนั ทกึ คา่ กระแสไฟฟา้ ทวี่ ัดได้จากแอมมเิ ตอร์ แลว้ ยกสวิตชข์ น้ึ ใหว้ งจรเปดิ

100 

6V

2. ดำเนินการเช่นเดยี วกับข้อ 1 แตเ่ ปล่ยี นตัวต้านทานเป็นขนาด 200 และ 300 โอหม์ ตามลำดบั

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 43

แบบบนั ทึกผลการทำกจิ กรรมท่ี 5
ปญั หา ..................................................................................................................................................................

1. ผลการทำกิจกรรม

2. คำถามประกอบกิจกรรม
2.1 เมอื่ เพม่ิ ความต้านทานในวงจรไฟฟ้า กระแสไฟฟ้าทีไ่ หลผ่านในวงจรไฟฟ้ามีค่าเปลี่ยนแปลง
หรอื ไม่ อย่างไร
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
2.2 ตวั ตา้ นทานทำหนา้ ท่ีอะไร
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................

3. สรปุ ผลการทำกิจกรรม
............................................................................................................................. ...................................
....................................................................................................................................... .........................
......................................................................................................... .......................................................

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้แบบเชิงรกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 44

เมื่อเพิ่มความต้านทานให้กับวงจรไฟฟ้า ทำให้กระแสไฟฟ้าในวงจรลดลงและทำให้ความสว่างของ
หลอดไฟฟ้าลดลง นั่นคือ ตัวต้านทานที่มีค่าความต้านทานมากจะยอมให้กระแสไฟฟ้าเคลื่อนที่ผ่านได้น้อย
และตัวต้านทานที่มีค่าความต้านทานนอ้ ยจะยอมให้กระแสไฟฟ้าเคลื่อนที่ผ่านได้มาก ตัวต้านทานมีหนว่ ยเป็น
โอห์ม (W) โดยทั่วไปตัวตา้ นทานแบ่งเปน็ 2 ประเภท ได้แก่

1. ตัวต้านทานคงที่ (fixed resistor) เป็นตัวต้านทานที่มีค่าความต้านทานการเคลื่อนที่ของ

กระแสไฟฟ้าคงที่ มีสัญลักษณ์ที่ใช้ในวงจรเป็น นักเรียนสามารถอ่านค่าความต้านทานได้

จากแถบสที ค่ี าดอยบู่ นตวั ตา้ นทาน

แถบสีที่อยู่บนตัวต้านทานโดยส่วนมากมี 4 แถบ และมีแถบสีที่ชิดกันอยู่ 3 แถบสี อีกสีหน่ึง

อยหู่ ่างออกไปท่ปี ลายขา้ งหนึง่ การอา่ นคา่ เร่มิ จากแถบสีท่ีอยูช่ ิดกันก่อน โดยแถบทีอ่ ยดู่ า้ นนอกสดุ ให้

เปน็ แถบสที ่ี 1 บอกเลขตวั แรก แถบสีที่ 2 บอกเลขตัวทส่ี อง แถบสีท่ี 3 บอกเลขยกกําลงั ซึ่งนําไป คูณ

กับเลขสองตัวแรก และแถบสีที่ 4 บอกความคลาดเคลื่อนของค่าความต้านทาน สีแต่ละสีจะมี รหัส

ประจำแตล่ ะสี ดงั แสดงในตาราง

รหัสสี แถบสที ่ี 1 แถบสีท่ี 2 แถบสีที่ 3 แถบสที ี่ 4
ตวั ตงั้ หลักที่ ตัวตัง้ หลกั ท่ี ตัวคณู (จำนวนศนู ย์) ค่าผดิ พลาด

1 2

 ดำ 0 0 1-

 น้ำตาล 1 1 10 ± 1%

 แดง 2 2 100 ± 2%

 ส้ม 3 3 1,000 ± 3%

 เหลอื ง 4 4 10,000 ± 4%

 เขยี ว 5 5 100,000 -

 นำ้ เงนิ 6 6 1,000,000 -

 ม่วง 7 7 10,000,000 -

 เทา 8 8 100,000,000 -

 ขาว 9 9 1,000,000,000 -

 ทอง - - 0.1 ± 5%

 เงิน - - 0.01 ± 10%

ไมม่ ีสี - - - ± 20%

ชุดกิจกรรมการเรยี นร้แู บบเชงิ รุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 45

ตัวอย่างที่ 1

จากรปู อา่ นค่าความตา้ นทานได้เท่าใด

วธิ อี า่ น ใหด้ ูสีของแถบสีแตล่ ะแถบ แล้วดตู ัวเลขประจำแถบสีแต่ละแถบ
แถบสที ่ี 1 สแี ดง ค่าประจำแถบสคี อื 2
แถบสที ่ี 2 สเี ขยี ว ค่าประจำแถบสคี อื 5
แถบสีที่ 3 สสี ม้ คา่ ประจำแถบสีคอื 1,000
แถบสที ่ี 4 สีเงนิ เป็นค่าความคลาดเคลอื่ น 10%

น่นั คือ ตัวต้านทานนีม้ ีค่า = (25´ 1000 W) ± 10%
= 25,000 W ± æçççè11000 × 25, 000 W÷÷÷÷øö
= 25,000 W ± 2,500 W
= 25 kW ± 2.5 kW

ดงั น้นั ตัวต้านทานนีม้ คี า่ อย่รู ะหวา่ ง 22.5 kW - 27.5 kW

2. ตัวต้านทานที่เปลี่ยนค่าได้ (variable resistor) เป็นตัวต้านทานที่เมื่อหมุนแกน ของตัวต้านทาน
แล้วค่าความต้านทานจะเปลี่ยนแปลงไป นิยมใช้ในการควบคุมค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าในวงจร
อิเล็กทรอนิกส์ เช่น ในการเพิ่มหรือลดเสียงวิทยุ หรือโทรทัศน์ สัญลักษณ์ที่ใช้ในวงจร คือ

หรอื
ตัวต้านทานอีกชนิดหนึ่งที่ค่าความต้านทานเปลี่ยนแปลงตามแสงที่ตกกระทบ ซึ่งใช้กับการ

วัดแสงในกล้องถ่ายภาพ เรียกว่า ตัวต้านทานไวแสง หรือ แอลดีอาร์ (LDR) ย่อมาจาก light
dependent resistor จัดเป็นตัวต้านทานปรบั ค่าได้ โดยค่าความต้านทานขึน้ อยู่กับปริมาณแสงที่ตก
กระทบ ถ้าแสงที่ตกกระทบมีปริมาณมากตัวต้านทานไวแสงจะมีค่าความต้านทานต่ำ แต่ถ้าไม่มีแสง
หรอื มีแสงปริมาณนอ้ ยตกกระทบตวั ตา้ นทานไวแสงจะมีคา่ ความตา้ นทานสงู ซ่งึ สัญลักษณท์ ่ใี ช้ในวงจร

คือ

ก. ปมุ่ ปรบั ความสว่างในวงจรหรไ่ี ฟ ข. ปุ่มปรบั ความดงั ของเสยี งในเคร่อื งเสยี ง

ภาพท่ี 4.3 ตัวอยา่ งการใชง้ านตัวต้านทานแปรค่าไดใ้ นชวี ิตประจำวนั

ชุดกิจกรรมการเรียนรแู้ บบเชิงรกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 46

ปัจจัยที่มผี ลตอ่ ความตา้ นทานของตัวนาํ ไฟฟ้า
1. ชนิดของตัวนําไฟฟ้า ตัวนําไฟฟ้าต่างชนิดกันจะมีความต้านทานต่างกันถึงแม้ว่าจะมีขนาดเท่ากัน เช่น

ทองแดงมีความต้านทานน้อยกวา่ เหล็ก
2. ความยาวของตัวนําไฟฟ้า ตัวนําไฟฟ้าชนิดเดียวกัน เมื่อมีพื้นที่หน้าตัดเท่ากัน ตัวนําไฟฟ้าที่มีความยาว

มากกวา่ จะมคี วามตา้ นทานมากกวา่ ตัวนําไฟฟา้ ที่มีความยาวน้อยกว่า
3. พื้นที่หน้าตัดของตัวนําไฟฟ้า ตัวนําไฟฟ้าชนิดเดียวกัน มีความยาวเท่ากัน ตัวนําไฟฟ้าที่มีขนาดใหญ่

(พืน้ ที่หน้าตัดมาก) จะมคี วามตา้ นทานนอ้ ยกวา่ ตวั นําไฟฟา้ ที่มขี นาดเล็ก (พ้ืนท่หี น้าตัดนอ้ ย)
4. อณุ หภมู ขิ องตัวนําไฟฟ้า สำหรับตัวนําไฟฟ้าท่เี ป็นโลหะบริสุทธิ์และโลหะผสม เมอ่ื ตัวนําไฟฟ้ามีอุณหภูมิ

เพ่มิ ข้ึน ค่าความตา้ นทานจะเพ่ิมขน้ึ แตถ่ า้ ตัวนําไฟฟ้าเปน็ สารกง่ึ ตัวนาํ เชน่ ซลิ คิ อน เจอรเ์ มเนียม โบรอน
เมอื่ อุณหภมู ิสูงข้ึน คา่ ความตา้ นทานจะลดลง

2 ไดโอด

ไดโอด (diode) เป็นชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ที่ทำจากสารกึ่งตัวนํา ทำหน้าที่ช่วยควบคุมให้
กระแสไฟฟ้าเคลื่อนที่ไปในทิศทางเดียว และป้องกันกระแสไฟฟ้าไหลย้อนกลับ ไดโอดประกอบด้วยขั้ว 2 ข้ัว
คือ แอโนด (anode: A) ต้องต่อกบั ถา่ นไฟฉายขัว้ บวก (+) และแคโทด (cathode: C) ตอ้ งตอ่ กับถา่ นไฟฉายข้ัว
ลบ (-) การต่อไดโอดเข้ากับวงจรต้องต่อให้ถูกขั้วถ้าต่อผิดขั้วไดโอดจะไม่ยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่าน ท ำให้
เครือ่ งใชไ้ ฟฟา้ ในวงจรทำงานไม่ได้ ซึง่ สญั ลักษณ์ของไดโอดในวงจรไฟฟ้าเป็น

ภาพท่ี 4.4 ไดโอดชนดิ ตา่ ง ๆ

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้แบบเชิงรกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 47

กิจกรรมท่ี 6

สังเกตการนำไดโอดมาใช้งาน

จดุ ประสงค์ของกิจกรรม
สงั เกตและอธบิ ายการทำงานของไดโอดในวงจรไฟฟา้ ได้

วัสดุและอุปกรณ์

1. ตวั ตา้ นทาน 100, 200 และ 300 โอห์ม อย่างละ 1 ตวั
ชุด
2. กระบะถ่านไฟฉายพร้อมถ่านไฟฉายขนาด 1.5 โวลต์ 4 ก้อน 1 หลอด
ตวั
3. หลอดไฟฟา้ ขนาด 6 โวลต์ 1 ตวั
อนั
4. ไดโอด 1 เสน้
เครอ่ื ง
5. ไดโอดเปล่งแสง (LED) 1

6. สวติ ช์ 1

7. สายไฟฟา้ พร้อมคลปิ หนบี ปากจระเข้/ที่เสียบ 4

8. แอมมิเตอร์แบบเข็ม 1

วธิ ีดำเนนิ กิจกรรม
1. ต่อหลอดไฟฟ้า ถ่านไฟฉาย แอมมเิ ตอร์ และสวิตช์ใหเ้ ป็นวงจรไฟฟ้า ดังรูป จากนน้ั สบั สวิตช์ลงให้
วงจรปิด สงั เกตผลท่ีเกิดข้นึ แล้วยกสวติ ชข์ ้ึนให้วงจรเปดิ

6V

2. ดำเนนิ การเชน่ เดียวกบั ข้อ 1 แตเ่ ปล่ียนหลอดไฟฟา้ เป็นไดโอด
3. ดำเนินการเช่นเดยี วกบั ข้อ 2 แตส่ ลบั ข้ัวของไดโอด
4. ดำเนินการเชน่ เดยี วกบั ข้อ 2 และ 3 แตเ่ ปลย่ี นไดโอดเปน็ ไดโอดเปลง่ แสง

ชดุ กิจกรรมการเรียนรแู้ บบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 48

แบบบนั ทึกผลการทำกิจกรรมท่ี 6
ปญั หา ....................................................................................................................... ...........................................

1. ผลการทำกจิ กรรม

2. คำถามประกอบกจิ กรรม
2.1 เราทราบได้อย่างไรวา่ ขาใดของไดโอดเปน็ ขั้วบวกและขาใดเป็นขว้ั ลบ
............................................................................................................................. ...................................
2.2 การสลับขว้ั มผี ลตอ่ กระแสไฟฟา้ ที่ไหลผ่านในวงจรไฟฟ้าหรือไม่ สงั เกตจากอะไร
................................................................................................................................................. ...............
.................................................................................................................... ............................................
2.3 เพราะเหตุใดเราจงึ ใช้ไดโอดเปลง่ แสงในกิจกรรมน้ี
............................................................................................................................. ...................................
.............................................................................................................................. ..................................

3. สรุปผลการทำกจิ กรรม
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................................................ ....

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 49

ไดโอดบางชนิดเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลเคลื่อนที่จะให้แสงสว่างออกมา เรียกว่า ไดโอดเปล่งแสง หรือ

แอลอีดี (LED) ซึ่งย่อมาจาก light emitting diode และมีสัญลักษณ์ในวงจรเป็น จากภาพจะเหน็

ว่าไดโอดเปล่งแสงมีขายื่นออกมา 2 ขา ขาที่สั้นกว่า คือ ขั้วแคโทด (ขั้วลบ) และขาที่ยาวกว่า คือ ขั้วแอโนด

(ข้ัวบวก)

ขาบวก หรอื ขาแอโนด ขาลบ หรอื ขาแคโทด ขาบวก หรือขาแอโนด

ขาลบ หรอื ขาแคโทด แถบคาดสี
แคโทด แอโนด

ก. ไดโอดเปลง่ แสง ข. ไดโอด

ภาพท่ี 4.5 สัญลักษณแ์ ละการระบขุ าของไดโอด

ไดโอดเปล่งแสงนี้มีลักษณะคล้ายหลอดไฟฟ้าเล็ก ๆ กินไฟฟ้าน้อย นิยมนำมาใช้งานอย่างกว้างขวาง
เช่น ไฟกะพริบตามเสียงเพลง ไฟหน้าปัดรถยนต์ ไฟเตือนในเครื่องใช้ไฟฟ้าต่าง ๆ ไฟที่ใช้ในการแสดงตัวเลข
ของเครอ่ื งคดิ เลข

ก. ไฟหนา้ ปดั รถยนต์ ข. ไฟแสดงสถานะคอมพิวเตอร์ ค. บอรด์ แสดงคะแนน

ภาพท่ี 4.6 ตัวอย่างการใช้งานไดโอดเปล่งแสงในชีวิตประจำวนั

3 ตวั เก็บประจุ ภาพท่ี 4.7 ตัวเก็บประจุชนิดต่าง ๆ

ชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ที่ทำหน้าที่เก็บและคายประจุ
ไฟฟ้า ให้กับวงจรหรืออุปกรณ์อื่น ๆ เรียกว่า ตัวเก็บประจุ
(capacitor) ตัวเก็บประจุมีหลายชนิด ตัวเก็บประจุอย่างง่าย
ทำได้โดยนําตัวนําไฟฟ้า 2 แผ่นวางประกบกันโดยมีฉนวน
เรียกว่า ไดอิเล็กทริก (dielectric) คั่นกลาง ดังนั้น การเรียกชื่อ
ตัวเก็บประจุจึงนิยมเรียกตามฉนวนที่ใช้กั้นหรือหุ้มแผ่นตัวนํา
เชน่ เซรามิก แบบกระดาษ แบบพลาสตกิ ไมกา

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้แบบเชิงรกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 50

กิจกรรมท่ี 7

สังเกตการณน์ ำตวั เก็บประจุมาใชง้ าน

จุดประสงค์ของกจิ กรรม
สงั เกตและอธิบายการทำงานของตัวเก็บประจใุ นวงจรไฟฟ้าได้

วัสดุและอุปกรณ์ 1 ตวั 4. แอมมเิ ตอร์แบบเข็ม 1 เครอื่ ง
1. ตวั เกบ็ ประจุ 470 ไมโครฟารัด 4 อนั 5. นาฬกิ าจบั เวลา 1 เรือน
2. สวิตช์ 3 เสน้ 6. กระบะถ่านไฟฉายพร้อมถา่ นไฟฉาย 1 ชดุ
3. สายไฟฟ้าพร้อมคลิปหนบี ปาก
จระเข/้ ทีเ่ สียบ ขนาด 1.5 โวลต์ 4 ก้อน

วธิ ีดำเนินกิจกรรม
1. ตอ่ ตัวเกบ็ ประจุกับแอมมิเตอรใ์ ห้เปน็ วงจรไฟฟ้า ดังรปู สังเกตการณ์เปลี่ยนแปลงของเขม็ ชขี้ อง
แอมมเิ ตอร์

ตวั เกบ็ ประจุ

2. นำตัวเก็บประจทุ ่ีใช้ในข้อ 1 มาต่อกบั ถา่ นไฟฉาย 4 ก้อน และสวิตช์ ดงั รปู จากนัน้ สบั สวิตชล์ งใหว้ งจร
ปิดนานประมาณ 10–15 วินาที แล้วยกสวติ ชข์ ึ้นใหว้ งจรเปิด

ตัวเก็บประจุ

6V

3. จากวงจรในข้อ 2 ใหถ้ อดถา่ นไฟฉายออก แลว้ ต่อแอมมเิ ตอรเ์ ข้าไป ดงั รูป จากนั้นสบั สวติ ชล์ งให้วงจร
ปิด สังเกตการณเ์ ปลยี่ นแปลงของเข็มชีข้ องแอมมิเตอร์ แล้วยกสวิตชข์ น้ึ ให้ วงจรเปดิ

ตัวเก็บประจุ

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้แบบเชงิ รุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 51

แบบบันทกึ ผลการทำกจิ กรรมท่ี 7
ปัญหา ............................................................................................................................................................. .....

1. ผลการทำกิจกรรม

2. คำถามประกอบกิจกรรม
2.1 กอ่ นต่อตวั เกบ็ ประจเุ ข้ากับวงจรไฟฟา้ นกั เรียนต้องพิจารณาข้ัวของตัวเก็บประจุหรือไม่
เพราะเหตุใด
............................................................................................................................. ...................................
.............................................................................................................................. ..................................
2.2 เม่ือต่อตวั เกบ็ ประจุเข้ากับแอมมิเตอร์ เขม็ ชีข้ องแอมมิเตอร์มีการเปล่ยี นแปลงหรอื ไม่
เพราะอะไร
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ................................................................
2.3 เม่ือต่อตวั เก็บประจเุ ข้ากับถ่านไฟฉาย แลว้ นำไปตอ่ เข้ากับแอมมิเตอร์ เข็มชข้ี องแอมมิเตอร์มกี าร
เปลย่ี นแปลงหรอื ไม่ เพราะอะไร
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................

3. สรุปผลการทำกิจกรรม
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
........................................................................................................................................... .....................
.............................................................................................................. ..................................................

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรแู้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 52

ตัวเก็บประจุบางชนิดมีขวั้ คือ ข้ัวบวก และข้วั ลบ ดังนน้ั การต่อตวั เกบ็ ประจุในวงจร ต้องต่อให้ถูกขั้ว
และต้องทราบค่าของตัวเก็บประจุด้วยว่าเหมาะสมกับวงจรอิเล็กทรอนิกส์นั้น ๆ หรือไม่ ซึ่งค่าความจุของตัว
เก็บประจุมีหน่วยเป็น ฟารัด (farad) ใช้ตัวอักษรย่อเป็น F สัญลักษณ์ของตัวเก็บประจุในวงจรไฟฟ้าคือ

หรือ หรือ
การประจุไฟฟ้าให้กับตัวเก็บประจุ สามารถทำได้โดยการต่อตัวเก็บประจุเข้ากับวงจรไฟฟ้าอย่างง่าย
โดยแบตเตอรี่จะจ่ายไฟให้แก่ตัวเก็บประจุ ดังนั้น เข็มของแอมมิเตอร์จึงเบนไปจากเดิมในระยะแรก และเบน
กลบั มาช้ีทีศ่ ูนย์ในเวลาต่อมาเม่ือการประจุส้ินสุด และจะมีประจุไฟฟ้าเก็บไว้ในตัวเกบ็ ประจุ ดังนั้น เมื่อตัวเก็บ
ประจุที่ประจุไฟแล้วมาต่อเข้ากับวงจรจึงพบว่า เข็มของแอมมิเตอร์สามารถเบนไปได้ แสดงว่ามีกระแสไฟฟ้า
เคลือ่ นท่ีในวงจร แตเ่ ม่อื ทงิ้ ไวส้ ักครหู่ นึ่งประจุไฟฟ้าทเ่ี กบ็ ไว้ในตวั เกบ็ ประจุ จะค่อย ๆ สญู เสียไป ดังน้ันการต่อ
ตัวต้านทานเข้าไปในวงจรไฟฟ้าซึ่งต่อกับตัวเก็บประจุไฟฟ้าแล้วจึงเป็นการช่วยให้ตัวเก็บประจุสูญเสียประจุ
ไฟฟ้าท่ีเก็บสะสมไว้ได้ชา้ ลง

ก. แฟลชของกลอ้ งถา่ ยรูป ข. ไฟให้แสงสว่างในหอ้ งโดยสารรถยนต์

ภาพท่ี 4.8 ตวั อยา่ งการใช้งานตัวเก็บประจใุ นชวี ติ ประจำวนั

4 ทรานซสิ เตอร์

ท ร า น ซ ิ ส เ ต อ ร์ (transistor) เ ป ็ น ช ิ ้ น ส ่ ว น ขาคอลเลก็ เตอร์
อิเล็กทรอนิกส์ท่ีทำจากสารกึ่งตัวนํา 3 ชั้น ส่วนใหญ่ทำจาก
ซิลิคอน แต่ละช้ันจะต่อลวดตวั นําจากเน้ือสารกึ่งตัวนําไปใช้งาน ขาเบส ขาอมิ ติ เตอร์
จึงทำให้ทรานซิสเตอร์มี 3 ขา โดยสารกึ่งตัวนําชั้นที่เล็กที่สุด ภาพที่ 4.9 การระบขุ าของทรานซสิ เตอร์
(บางที่สุด) เรียกว่า เบส (base; B) สารกึ่งตัวนําชั้นที่เหลือ คือ
คอลเล็กเตอร์ (collector; C) และอิมิตเตอร์ (emitter; E) ดัง
ภาพ

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้แบบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 53

กจิ กรรมท่ี 8

สงั เกตการทำงานของทรานซสิ เตอร์

จดุ ประสงค์ของกิจกรรม
สงั เกตและอธิบายการทำงานของทรานซสิ เตอร์ในวงจรไฟฟา้ ได้

วัสดแุ ละอุปกรณ์

1. สวติ ช์ 1 อนั 1. ตวั ตา้ นทาน 100 โอหม์ 1 ตวั
2. ตวั ตา้ นทาน 3.3 กโิ ลโอห์ม 2 ตวั
2. ออดไฟฟ้า 1 ตวั 3. ตวั ต้านทาน 24 กิโลโอห์ม 2 ตวั
4. สายไฟฟ้าพร้อมคลปิ หนีบ 9 เสน้
3. ทรานซิสเตอร์ C 458 1 ตวั
ปากจระเข/้ ทีเ่ สยี บ
4. กระบะถ่านไฟฉายพร้อม 1 ชุด

ถ่านไฟฉายขนาด 1.5 โวลต์ 4 กอ้ น

5. แอมมเิ ตอร์ 1 เคร่ือง

วิธีดำเนินกิจกรรม
1. ตอ่ ตัวตา้ นทาน 100 โอห์ม ออดไฟฟ้า ถ่านไฟฉาย และสวิตชเ์ ปน็ วงจรไฟฟ้า ดงั รูป จากนนั้ สบั สวิตช์
ลงใหว้ งจรปิด สงั เกตผลทเี่ กดิ ขน้ึ แล้วยกสวติ ชข์ ้นึ ให้วงจรเปิด

100  ออดไฟฟา้

6V

2. ดำเนนิ การเช่นเดยี วกบั ข้อ 1 แตก่ ลบั ข้ัวออดไฟฟา้
3. ตอ่ ตัวต้านทาน 3.3 กโิ ลโอห์ม ออดไฟฟ้า ทรานซิสเตอร์ ถา่ นไฟฉาย และสวิตชเ์ ป็นวงจรไฟฟ้า ดงั รปู

จากนน้ั สับสวติ ชล์ งให้วงจรปดิ สังเกตผลท่ีเกดิ ขนึ้ แล้วยกสวิตชข์ ้นึ ใหว้ งจรเปดิ

3.3 k ออดไฟฟ้า
C 458BC
3.3 k 100  100 
3.3 k
6V E

EB 3.3 k

C

4. ดำเนนิ การเช่นเดยี วกบั ข้อ 3 แตเ่ ปล่ียนตวั ตา้ นทานจาก 3.3 กิโลโอห์ม เป็น 24 กิโลโอห์ม

ชุดกิจกรรมการเรียนร้แู บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 54

แบบบันทึกผลการทำกิจกรรมที่ 8

ปัญหา ....................................................................................................................... ...........................................
1. ผลการทำกิจกรรม
.......................................................................................................................................................... ......
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................. ...................................................................
............................................................................................................................. ...................................
2. คำถามประกอบกิจกรรม
2.1 การเพิม่ ทรานซิสเตอร์เข้าไปในวงจรไฟฟา้ มผี ลต่อการเกดิ เสยี งของออดไฟฟ้าหรือไม่ เพราะอะไร
............................................................................................................................. ...................................
....................................................................................................................................... .........................
2.2 ทรานซิสเตอร์สามารถควบคุมการทำงานของออดไฟฟ้าได้หรือไม่ อยา่ งไร
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
2.3 ผลสรปุ ของกิจกรรมนีค้ ืออะไร
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
3. สรปุ ผลการทำกจิ กรรม
.................................................................................................................. ..............................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................

ชุดกจิ กรรมการเรยี นร้แู บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 55

ทรานซิสเตอร์เป็นชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งถูกควบคุมด้วยกระแสไฟฟ้าที่ผ่านขา B หรือเรียกว่า
กระแสเบส นั่นคือ เมื่อกระแสเบสเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กนอ้ ยจะทำให้กระแสไฟฟ้าในขา E (กระแสอิมิตเตอร์)
และกระแสไฟฟ้าในขา C (กระแสคอลเล็กเตอร์) เปลี่ยนแปลงไปด้วย ซึ่งทำให้ทรานซิสเตอร์ทำหน้าที่เป็น
สวิตช์ปิดหรือเปิดวงจร โดยถ้าไม่มีกระแสไฟฟ้าผ่านขา B ก็ทำให้ไม่มีกระแสไฟฟ้าผ่านขา E และ C ด้วยซ่ึง
เปรียบเสมอื นปิดไฟ (วงจรเปิด) แต่ถา้ ใหก้ ระแสไฟฟา้ เพียงเลก็ น้อยผา่ นขา B จะสามารถควบคมุ กระแสไฟฟ้าที่
มากกว่าให้ผ่านทรานซิสเตอรแ์ ล้วผ่านไปยงั ขา E และผ่านไปยงั อุปกรณอ์ ืน่ ทต่ี อ่ จากขา C ได้

หากแบง่ ประเภทของทรานซิสเตอร์ตามโครงสรา้ งของสารท่นี ำมาใช้จะแบ่งได้ 2 แบบ ได้แก่

1. ทรานซิสเตอร์ชนิดเอ็นพีเอ็น (NPN) เป็นทรานซิสเตอร์ที่จ่ายไฟเข้าที่ขาเบสให้มีศักย์ไฟฟ้าสูงกว่าขา
อมิ ิตเตอร์ แต่ขาเบสมีศกั ยไ์ ฟฟ้าต่ำกวา่ ขาคอลเล็กเตอร์

2. ทรานซิสเตอร์ชนิดพีเอ็นพี (PNP) เป็นทรานซิสเตอร์ที่จ่ายไฟโดยขาเบสมีศักย์ไฟฟ้าต่ำกว่าขา
อิมิตเตอร์

ขาคอลเลก็ เตอร์ C ขาคอลเล็กเตอร์ C

BB

ขาเบส ขาอมิ ติ เตอร์ ขาเบส ขาอมิ ติ เตอร์ E

E

ชนิด NPN ชนิด PNP

ภาพที่ 4.10 การระบขุ าของทรานซสิ เตอรแ์ ละสญั ลักษณ์

ภาพท่ี 4.11 ทรานซิสเตอรช์ นิดตา่ ง ๆ

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 56

แบบตรวจสอบความเขา้ ใจท่ี 4

คำช้ีแจง จงตอบคำถามต่อไปนี้

1. จากภาพท่ีกำหนดให้ ระบชุ อ่ื สัญลักษณ์ และหน้าท่ขี องช้นิ ส่วนอิเลก็ ทรอนิกสต์ อ่ ไปนี้

ภาพ ชื่อ สญั ลกั ษณ์ หน้าท่ี

ชุดกจิ กรรมการเรียนรแู้ บบเชงิ รุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 57

2. เขียนแผนภาพวงจรไฟฟ้าจากเงอื่ นไขท่ีกำหนดให้ต่อไปนี้ แผนภาพ

1) วงจรไฟฟ้าท่ีประกอบด้วยแบตเตอร่ีขนาด 1.5
โวลต์ 4 ก้อน ตัวต้านทานปรับค่าได้ และ
หลอดไฟที่มีความต่างศักย์ 4 โวลต์ ยอมให้
กระแสไฟฟ้าไหลผ่าน 0.02 แอมแปร์

2) วงจรไฟฟ้าที่ประกอบดว้ ยแบตเตอรี่ขนาด 1.5
โวลต์ 3 ก้อน ตัวต้านทาน 100 โอห์ม และ
ไดโอด

3) วงจรไฟฟ้าที่ประกอบด้วยตัวเก็บประจุขนาด
450 ไมโครฟารัด ที่มีการประจุแล้ว นำมาต่อ
กับไดโอดเปล่งแสง

3. พจิ ารณาภาพที่กําหนดให้ แล้วตอบคำถามใหถ้ ูกต้อง

1) หลอดไฟฟ้าหมายเลข 1 และหมายเลข 2 ตดิ หรือไม่ เพราะเหตุใด
............................................................................................................................. ......................................
............................................................................................. ......................................................................
2) หากต้องการใหห้ ลอดไฟฟ้าทัง้ 2 ดวงตดิ จะแก้ไขวงจรไฟฟา้ น้ีอย่างไร
............................................................................................................................. ......................................
............................................................................................. ......................................................................

ชุดกิจกรรมการเรียนร้แู บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 58

แบบทดสอบหลงั เรยี น ไฟฟ้า

ชอื่ .................................................................................................................... ชนั้ .................................... เลขท่ี ..................................

คำชแ้ี จง 1. แบบทดสอบปรนยั 4 ตวั เลอื ก มีท้งั หมด 15 ข้อ 15 คะแนน
2. ในแตล่ ะข้อ ใหน้ กั เรียนเลือกคำตอบที่ถกู ต้องท่ีสุดเพียงคำตอบเดียว

แล้วทำเครื่องหมาย  ลงในกระดาษคำตอบ

1. ขอ้ ใดแสดงทศิ ทางการไหลของกระแสไฟฟ้าได้ถูกต้อง

1. ไหลจากที่สงู ลงสู่ทต่ี ่ำ 2. ไหลจากขว้ั ลบไปยังขวั้ บวก

3. ไหลจากศกั ยไ์ ฟฟ้าสูงไปยังศกั ยไ์ ฟฟา้ ต่ำ 4. ไหลจากแรงดันไฟฟา้ ตำ่ ไปยงั แรงดนั ไฟฟ้าสงู

2. ข้อใดเปน็ การตอ่ เคร่ืองวัดไฟฟ้าท่ีไมถ่ ูกต้อง

1. 2.

3. 4.

3. ตัวนาํ ไฟฟา้ ในข้อใด เมื่อนํามาตอ่ ในวงจรไฟฟา้ แล้วจะมกี ระแสไฟฟา้ ไหลในวงจรมากท่ีสุด

1. ความต้านทาน 3 โอห์ม 2. ความตา้ นทาน 5 โอห์ม

3. ความต้านทาน 7 โอหม์ 4. ความต้านทาน 9 โอห์ม

4. หลอดไฟฟ้าดวงหนึ่งมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่าน 0.5 แอมแปร์ ต่อกับความต่างศักย์ไฟฟ้า 220 โวลต์

ความตา้ นทานของหลอดไฟฟ้าดวงนี้มีคา่ เท่าใด

1. 110 โอห์ม 2. 220 โอหม์

3. 225 โอห์ม 4. 440 โอหม์

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้แบบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 59

5. นนมีหลอดไฟ 3 ดวง คือ หลอด A หลอด B และหลอด C เหมือนกันทุกประการ นํามาต่อเป็นวงจร
เข้ากับถา่ นไฟฉายแล้วหลอดไฟสวา่ งทุกดวง เม่อื ถอดหลอด A ออก หลอด B และหลอด C ยงั คงสว่าง
แต่เมื่อถอดหลอด C ออก หลอด A และหลอด B จะดับ อยากทราบว่า หลอดไฟทั้ง 3 ดวง ต่อกัน
แบบใด
1. หลอด A หลอด B และหลอด C ตอ่ ขนานท้งั หมด
2. หลอด A หลอด B และหลอด C ต่ออนุกรมทั้งหมด
3. หลอด A ต่อขนานกบั หลอด B แล้วต่ออนุกรมกบั หลอด C
4. หลอด B ตอ่ ขนานกบั หลอด C แลว้ ต่ออนุกรมกบั หลอด A

6. จากแผนภาพวงจรไฟฟ้า กำหนดให้หลอดไฟฟ้าทุกดวงเหมือนกนั ทุกประการ

ขอ้ ใดกลา่ วถูกต้อง
1. หลอดไฟฟ้าท่ี 1 มีกระแสไฟฟา้ ไหลผ่านมากท่สี ุด
2. หลอดไฟฟา้ ท่ี 4 มีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านนอ้ ยทีส่ ุด
3. หลอดไฟฟา้ ท่ี 2 และ 3 มีกระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นเท่ากนั ที่สดุ
4. มีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านหลอดไฟฟา้ ทง้ั 4 หลอดเท่ากนั

7. การเลือกใช้ขนาดของสายไฟฟา้ ให้เหมาะสมตอ้ งคำนงึ ถึงสิ่งใด

1. พลงั งานไฟฟ้าท่ีใช้ไปในเครือ่ งใชไ้ ฟฟ้า 2. แรงดนั ของกระแสไฟฟ้า

3. ปรมิ าณกระแสไฟฟา้ ที่สายไฟจะทนได้ 4. ถกู ทกุ ขอ้

8. เครือ่ งใชไ้ ฟฟา้ ในบ้านและอปุ กรณ์ไฟฟา้ ควรตอบแบบใดในวงจรไฟฟ้าตามลำดับ
1. เครอ่ื งใช้ไฟฟา้ ควรตอ่ แบบขนานและอุปกรณ์ไฟฟ้าควรตอ่ แบบอนกุ รม
2. เครอ่ื งใช้ไฟฟ้าควรต่อแบบอนุกรมและอุปกรณ์ไฟฟ้าควรต่อแบบขนาน
3. ควรต่อแบบอนกุ รมทัง้ เคร่ืองใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์ไฟฟ้า
4. ควรตอ่ แบบขนานทั้งเคร่ืองใช้ไฟฟา้ และอปุ กรณ์ไฟฟ้า

ชุดกจิ กรรมการเรียนรแู้ บบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟ้า 60

9. บคุ คลใดใชเ้ คร่อื งใชไ้ ฟฟ้าไดป้ ลอดภยั ที่สุด
1. แก้วต่อเต้ารับสำหรบั เครือ่ งเป่าผมไว้ในหอ้ งน้ำ
2. กาญชารจ์ โทรศพั ท์มอื ถอื จากปลั๊กพว่ งที่มีพัดลมเสียบอยู่
3. กง่ิ ซ่อมเคร่ืองทำน้ำอนุ่ เองหลังจากเรยี นเรื่องวงจรไฟฟ้า
4. กอ้ ยใส่รองเทา้ ฟองน้ำขณะใชเ้ ครื่องซักผ้าในบริเวณท่ีมีน้ำขัง

10. หลอดไฟฟ้าขนาด 90 วตั ต์ 220 โวลต์ ถา้ ใช้งานนาน 10 ชว่ั โมง จะสนิ้ เปลอื งพลังงานไฟฟ้าไปกหี่ น่วย

1. 0.9 หนว่ ย 2. 1.2 หนว่ ย 3. 2.4 หนว่ ย 4. 3.2 หนว่ ย

11. “เครื่องใช้ไฟฟ้า A ใช้กับไฟฟ้าในบ้าน และจะใช้พลังงานไฟฟ้า 1,000 จูลในเวลา 4 วินาที” ตัวเลขที่

ระบุบนเครือ่ งใชไ้ ฟฟ้า A ในขอ้ ใดสอดคลอ้ งกบั ข้อความดงั กลา่ ว

1. เครื่องใชไ้ ฟฟา้ A 220V 1kW 2. เครอื่ งใช้ไฟฟ้า A 110V 1kW

3. เครื่องใช้ไฟฟ้า A 220V 250W 4. เครือ่ งใชไ้ ฟฟ้า A 110V 250W

12. พลังงานไฟฟา้ จำนวน 0.5 หน่วย เทา่ กับพลังงานไฟฟ้ากจี่ ลู

1. 840,000 จูล 2. 720,000 จลู

3. 360,000 จูล 4. 180,000 จลู

13. ในวงจรวทิ ยุนยิ มใช้อุปกรณ์ใดในการควบคุมศักย์ไฟฟ้าในวงจรอิเล็กทรอนิกส์ เพอื่ ให้เสียงดังหรือค่อย

ตามความตอ้ งการ

1. LDR 2. ทรานซิสเตอร์

3. ไดโอดเปล่งแสง 4. ตัวตา้ นทานแปรคา่ ได้

14. จงพิจารณาข้อความต่อไปนี้

ก. ไมค่ วรใชม้ ือแตะขาตวั เก็บประจทุ ่เี คยใช้แลว้

ข. การตอ่ ตัวตา้ นทานตอ้ งระวงั การต่อขั้วไฟฟ้าให้ถูกต้อง

ค. ทรานซิสเตอรท์ ำหน้าทเ่ี ปน็ สวิตชไ์ ฟฟ้าได้

ง. ไดโอดเปล่งแสงสามารถใช้แทนแอมมิเตอรเ์ พ่ือบอกวา่ มีกระแสไฟฟา้ ไหลในวงจรได้

ขอ้ ใดกล่าวถูกต้อง

1. ก. และ ข. 2. ก. และ ค.

3. ก. , ค. และ ง. 4. ก. , ข. และ ค.

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรูแ้ บบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 61

15. การต่อวงจรในข้อใด เม่ือสับสวติ ช์ลงแลว้ จะทำให้ออดมีเสียงดัง
1. 2.
3. 4.

ชดุ กิจกรรมการเรยี นร้แู บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 62

เฉลยแบบบนั ทกึ ผลการทำกิจกรรมท่ี 1

ปญั หา ...ก...า..ร..ว..ดั ..ก...ร..ะ..แ..ส..ไ..ฟ...ฟ...า้ ..ท..ำ..ไ..ด..้อ..ย...่า..ง..ไ.ร...................................................................................................

1. ผลการทำกิจกรรม

จำนวน ความสวา่ งของหลอดไฟฟ้า กระแสไฟฟ้า
ถ่านไฟฉาย (มลิ ลิแอมแปร์)

(กอ้ น)

1 เรมิ่ สวา่ ง 0.12

2 สวา่ งกว่าการต่อด้วยถ่านไฟฉายจำนวน 1 ก้อน 0.24

3 สว่างกว่าการต่อดว้ ยถา่ นไฟฉายจำนวน 2 กอ้ น 0.33

4 สวา่ งกว่าการตอ่ ดว้ ยถ่านไฟฉายจำนวน 3 ก้อน 0.44

2. คำถามทา้ ยกิจกรรม

2.1 เม่อื ต้องการวดั ปริมาณกระแสไฟฟ้าทไ่ี หลผา่ นในวงจรไฟฟ้าต้องต่อแอมมิเตอรเ์ ข้ากับวงจรไฟฟ้า

แบบใด
....แ..บ...บ..อ...น..กุ...ร..ม........................................................................................................ ...................................

.................................................................................................................................. ..............................

2.2 ถ้านกั เรียนสลบั ขั้วสายไฟฟา้ ทต่ี ่อกบั แอมมเิ ตอร์ ผลท่เี กิดขึน้ จะเปน็ อยา่ งไร
....ห..ล...อ..ด..ไ..ฟ...ฟ..้า..ไ..ม..่ต...ดิ ..แ..ล...ะ..เ.ข...็ม..ช..้ีข...อ..ง..แ..อ...ม..ม...ิเ.ต..อ...ร..์ไ.ม...ก่ ..ร..ะ..ด...กิ ............................................................................

................................................................................................................................................................

2.3 จำนวนถ่านไฟฉายมผี ลต่อความสวา่ งของหลอดไฟฟ้าหรอื ไม่ อย่างไร
....ม..ี.ผ..ล....โ.ด...ย..ถ..้า..เ..พ..ิ่.ม..จ..ำ..น...ว..น...ถ..่า..น...ไ.ฟ...ฉ..า..ย...จ..ะ..เ.ป...น็...ก..า..ร..เ..พ..ิ่ม...ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ...ัก..ย..์ใ..ห...้ก..ับ...ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ..า้....ท..ำ..ใ..ห...้ม..ีป...ร..ิม..า..ณ......
....ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ..ฟ...า้..ท...ีไ่ .ห...ล..ผ...า่ ..น..ใ..น..ว..ง..จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...้า.เ.พ...่มิ...ม..า..ก...ข..น้ึ ...................................................................................

3. สรุปผลการทำกิจกรรม
....เ.ม...ื่อ..น...ำ..ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า...ถ...่า..น..ไ..ฟ...ฉ..า..ย....แ..อ...ม..ม...ิเ.ต...อ..ร..์ .แ...ล..ะ..ส...ว..ิต...ช..์ม..า..ต...่อ..ก...ัน..เ..ป..็.น..ว..ง..จ..ร...ไ.ฟ...ฟ..้า....แ..ล...้ว..ส..ับ...ส..ว..ิต...ช..์ล...ง.....
....ใ.ห...้ว..ง..จ...ร..ป..ิด...พ..บ...ว..่า..ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...้า..เ..ร..ิ่ม..ส..ว...่า..ง.แ...ล..ะ..ค...่า..ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ท...ี่อ..่า..น...ไ.ด...้จ..า..ก..แ...อ..ม...ม..ิเ.ต...อ..ร..์ม...ีค..่า..ไ..ม..่เ..ท..่า..ก...บั ......
....ศ..ูน...ย..์..แ..ล...ะ..เ.ม...ื่อ..เ..พ..ิ่ม...จ..ำ..น...ว..น...ถ..่า..น...ไ.ฟ...ฉ...า..ย..ใ..น..ว..ง..จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...้า..ม..า..ก...ข..ึ้น...จ..ะ...ท..ำ..ใ..ห...้ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ..้า..ส...ว..่า..ง..ข..ึ้น.....แ..ล..ะ...ค..่า......
....ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ..ฟ...้า....ท..อ่ี...่า..น..ไ..ด..้จ..า..ก...แ..อ..ม...ม..ิเ.ต...อ..ร..์ก...ม็ ..คี...่า.ม...า..ก..ข...้ึน............................................................................ ..

ชุดกิจกรรมการเรียนรแู้ บบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 63

เฉลยแบบบนั ทกึ ผลการทำกิจกรรมที่ 2

ปญั หา ...ก...า..ร..ว..ัด..ค...ว..า..ม..ต...า่ ..ง.ศ...กั ..ย..์.ท..ำ..ไ..ด..้อ..ย...่า..ง..ไ.ร.................................................................................................
1. ผลการทำกิจกรรม

จำนวนถ่านไฟฉาย (ก้อน) ความต่างศักย์ (โวลต์)

1 1.1

2 2.2

3 3.0

4 4.0

2. คำถามท้ายกิจกรรม

2.1 เมอื่ เพิ่มจำนวนถา่ นไฟฉายมากขึ้น คา่ ความต่างศักยท์ ่ีอ่านได้จากโวลตม์ ิเตอร์มกี ารเปลีย่ นแปลง

หรอื ไม่ อย่างไร
....ม..ีก...า..ร..เ.ป...ล..ี่ย...น..แ...ป..ล...ง...โ..ด..ย...เ.ม..ื่อ...เ.พ...ิ่ม...จ..ำ..น...ว..น..ถ...่า..น..ไ..ฟ...ฉ..า..ย...ม..า..ก...ข..ึ้น....ค...่า..ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ...ัก..ย..์ท...ี่อ..่า..น...ไ..ด..้จ...า..ก.....โ.ว...ล..ต..์...
....ม..ิเ.ต...อ..ร..ม์...คี ..่า..ม..า..ก...ข..้ึน...................................................................................................................... ............

2.2 เมื่อเพ่มิ จำนวนถา่ นไฟฉายมากขึน้ ความสว่างของหลอดไฟฟ้ามลี ักษณะเปลีย่ นแปลงไป อยา่ งไร
....เ.ม..ือ่...เ.พ...มิ่ ..จ..ำ..น...ว..น...ถ..า่..น...ไ.ฟ...ฉ..า..ย..ม...า..ก..ข...้นึ ....ค..ว..า..ม...ส..ว..า่..ง..ข..อ...ง.ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...า้..จ..ะ...เ.พ...ม่ิ ..ข..ึน้..............................................

................................................................................................................................................................

2.3 คา่ ความต่างศกั ย์ท่ีอา่ นได้จากโวลตม์ เิ ตอรม์ ีความสัมพนั ธก์ บั ความสวา่ งของหลอดไฟฟ้าหรือไม่

อยา่ งไร
....ม..ี.ค..ว..า..ม...ส..ัม...พ..ั.น..ธ..์ก...ัน....โ..ด..ย...ค..ว..า..ม...ส..ว..่า..ง..ข...อ..ง..ห...ล..อ..ด...ไ..ฟ..ฟ...้า..แ...ป..ร..ผ...ัน...ต..ร..ง..ก...ับ..ค...่า..ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ..ั.ก..ย..์ท...ี่อ...่า..น...ไ.ด...้จ..า..ก.....
....โ..ว..ล..ต...์ม...ิเ.ต...อ..ร..์..ซ..ึ่.ง.ค...ว..า..ม...ส..ว...่า..ง..ข..อ...ง..ห..ล...อ..ด...ไ..ฟ..ฟ...้า...จ..ะ..เ..พ...ิ่ม..ข...ึ้น...เ.ม...ื่อ..ค...่า..ค...ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ...ั ก..ย...์ท..ี.่อ..่า..น...ไ..ด..้จ...า..ก..โ..ว..ล..ต...์ ..
....ม..เิ..ต..อ..ร..์...ม...คี ..่า..ม...า.ก...ข..้ึน...............................................................................................................................

3. สรปุ ผลการทำกิจกรรม
....เ.ม...ื่อ..น...ำ..ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า...ถ...่า..น..ไ..ฟ..ฉ...า..ย...โ..ว..ล..ต...์ม..ิเ..ต..อ...ร..์ .แ..ล...ะ..ส..ว..ิต...ช..ม์...า..ต..อ่...ก..ัน...เ.ป...็น..ว..ง..จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...้า...แ..ล...้ว..ส..ับ...ส..ว...ิต..ช..์ล...ง.....
....ใ..ห..้ว...ง.จ...ร..ป...ิด....พ...บ..ว...่า..ค..่า..ค...ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ...ัก..ย...์ท...ี่อ..่า..น...ไ..ด..้จ...า..ก..โ..ว..ล...ต..์ม...ิเ.ต...อ..ร..์ม...ีค...่า..ไ.ม...่เ.ท...่า..ก...ับ..ศ...ูน..ย...์ ..แ..ล..ะ...เ.ม..ื.่อ..เ..พ..่ิม.......
....จ..ำ..น...ว..น...ถ..่า..น...ไ.ฟ...ฉ..า..ย...ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...า้..จ...ะ..ท..ำ..ใ..ห...้ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า..ส..ว..า่..ง..ข..้ึน....แ...ล..ะ..ค...่า..ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ..ัก..ย...์ท...ี่อ..่า..น...ไ.ด...้จ..า..ก......
....โ.ว...ล..ต..์ม...เิ .ต..อ...ร..์ .ก...็ม..คี..่า..ม...า..ก..ข...น้ึ .....................................................................................................................

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรูแ้ บบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 64

เฉลยแบบบันทึกผลการทำกิจกรรมที่ 3

ปัญหา ...ค...ว..า..ม..ต...่า..ง.ศ...ัก..ย...์แ..ล..ะ...ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...้า..ม..ีค...ว..า..ม..ส...ัม..พ...ัน...ธ..ก์ ..ัน...ใ.น...ล..ัก..ษ...ณ....ะ..ใ.ด....................................................

1. ผลการทำกจิ กรรม

จำนวนถ่านไฟฉาย ความต่างศกั ย์ (โวลต์) กระแสไฟฟ้า (แอมแปร์)
(กอ้ น)

1 1.1 0.011

2 2.2 0.022

3 3.0 0.034

4 4.0 0.045

กราฟแสดงความสมั พนั ธร์ ะหว่างความต่างศักยแ์ ละกระแสไฟฟ้า

กระแสไฟฟ้า (แอมแปร์)

0.06
0.05
0.04
0.03
0.02
0.01

ความต่างศักย์ (โวลต์)
012 34 5

ชดุ กจิ กรรมการเรียนร้แู บบเชงิ รุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 65

2. คำถามทา้ ยกจิ กรรม
2.1 กราฟแสดงความสมั พันธ์ระหวา่ งความต่างศักย์และกระแสไฟฟ้ามลี กั ษณะใด
....ม..ลี...ัก..ษ...ณ...ะ..เ.ป...น็...เ.ส..้น...ต..ร..ง..ท...ผ่ี ..่า..น...จ..ดุ..ก...ำ..เ.น...ดิ ...................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
2.2 กระแสไฟฟา้ ท่ีไหลผา่ นตัวตา้ นทานและความตา่ งศักยร์ ะหว่างปลายท้งั สองของตัวต้านทานมี
ความสัมพันธ์กันอย่างไร
....ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ท...ี่ไ.ห...ล...ผ..่า..น...ต..ัว..ต...้า..น..ท...า..น...ม..ีค...่า..แ..ป...ร..ผ..ัน...ต..ร...ง.ก...ับ...ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ..ัก...ย..์ร..ะ...ห..ว..่า..ง. .ป..ล...า..ย..ท...ั้ง..ส..อ..ง..ข...อ..ง..ต..ัว.....
....ต..้า..น...ท..า..น.............................................................................................................. ...................................

3. สรปุ ผลการทำกจิ กรรม
....เ.ม...ื่อ..เ..ข..ีย..น...ก..ร..า..ฟ...แ...ส..ด..ง..ค...ว..า..ม..ส...ัม..พ...ัน...ธ..์ร..ะ..ห...ว..่า..ง..ค..ว...า..ม..ต...่า..ง.ศ...ัก..ย...์แ..ล...ะ..ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ...้า..พ..บ...ว..่า...ก...ร..า..ฟ...ท...ี่ไ.ด...้เ.ป...็น......
....ก..ร..า..ฟ...เ.ส...้น...ต..ร..ง..ท...ี่ผ..่า..น...จ..ุด...ก..ำ..เ..น..ิด....โ..ด..ย...เ.ม...ื่อ..ค...ว..า..ม..ต...่า..ง..ศ..ัก...ย..์ม...ีค..่า..เ.พ...ิ่ม..ข...ึ้น....ก...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ก..็จ...ะ..ม..ี.ค..่า..เ.พ...ิ่ม...ข..ึ้น.......
....แ..ล...ะ..อ..ัต...ร..า..ส..่ว..น...ร..ะ..ห...ว..า่ ..ง.ค...ว..า..ม..ต...่า..ง.ศ...ัก..ย...์ก..ับ...ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...า้..ห...ร..อื ..ค..่า..ค...ว..า..ม..ช...นั ..ข...อ..ง..ก..ร..า..ฟ..จ...ะ..ม..คี...่า..ค..ง..ท...่ี ..............
............................................................................................................................................................ ....
............................................................................................................................. ...................................

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรแู้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 66

เฉลยแบบบนั ทึกผลการทำกิจกรรมที่ 4

ปัญหา ...ก...า..ร..ต..อ่..ว...ง.จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...า้ ..แ..บ...บ..ใ..ด..ท...ำ..ใ.ห...้ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า..ส..ว..่า..ง..ม...า..ก..ท...่ีส..ุด.............................................................

1. ผลการทำกจิ กรรม

การต่อหลอดไฟฟา้ ความสวา่ งของหลอดไฟฟา้ แผนภาพแสดงวงจรไฟฟ้า

การตอ่ หลอดไฟฟ้า 1 หลอดไฟฟ้าสวา่ ง
หลอด เข้ากับถ่านไฟฉาย

การตอ่ หลอดไฟฟ้า 2 หลอดไฟฟ้าทั้งสองสวา่ งนอ้ ยกว่า
หลอดแบบอนุกรมเขา้ กบั การตอ่ หลอดไฟฟ้า 1 หลอดเขา้ กับ
ถา่ นไฟฉาย ถ่านไฟฉาย

การต่อหลอดไฟฟ้า 2 หลอดไฟฟา้ ท้งั สองสวา่ งกว่าการตอ่
หลอดแบบขนานเข้ากบั หลอดไฟฟา้ 2 หลอดแบบอนุกรม
ถา่ นไฟฉาย เขา้ กบั ถ่านไฟฉาย

2. คำถามท้ายกิจกรรม
2.1 เมอื่ สบั สวติ ชล์ งให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านในวงจรไฟฟ้าที่มหี ลอดไฟฟ้า 2 หลอดที่ต่อกันแบบ
อนกุ รมและแบบขนาน ความสวา่ งของหลอดไฟฟา้ ในการต่อแตล่ ะแบบมีลกั ษณะแตกตา่ งกนั หรือไม่
อย่างไร
....แ..ต...ก..ต...่า..ง..ก..ัน.....โ.ด...ย..ก..า..ร...ต..่อ...ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า..แ...บ..บ...ข...น..า..น...ท...ำ..ใ.ห...้ห...ล...อ..ด..ไ..ฟ...ฟ...้า..ท...ั้ง..ส..อ...ง..ส..ว..่า..ง..ก..ว..่า...ก..า..ร..ต...่อ..ห...ล...อ..ด.....
....ไ.ฟ...ฟ...้า..แ..บ...บ..อ...น..กุ...ร..ม...................................................................... ............................................................
2.2 การตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบขนานมีขอ้ ดีอย่างไร เมื่อเปรียบเทียบกบั การต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รม
....ก..า..ร..ต..่อ...ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า..แ..บ...บ...ข..น...า..น..ท...ำ..ใ..ห..้ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ...ฟ..้า..ส...ว..่า..ง..ไ.ด...้ม..า..ก...ก..ว..่า..ห...ร..ือ...ท..ำ..ใ..ห...้ม..ีก. .ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ..ห..ล...ผ..า่ ..น.....
....ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...้า..ม..า..ก...ก..ว..่า..ก..า..ร..ต...่อ..ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...า้..แ..บ...บ...อ..น...กุ ..ร..ม...........................................................................

3. สรปุ ผลการทำกิจกรรม
....ก..า..ร..ต...่อ..ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ...ฟ...้า..ม..า..ก...ก..ว..่า....1....ห..ล...อ..ด...ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ..้.า..ม..ีว..ิธ...ีก..า..ร..ต...่อ....2...แ...บ...บ....ค..ือ....ก..า..ร..ต..่อ...แ..บ...บ...อ..น...ุก..ร...ม......
....แ..ล...ะ..ก..า..ร..ต...่อ..แ..บ...บ...ข..น...า..น....แ..ล...ะ..เ.ม..ื่อ...ส..ัง..เ.ก...ต..ค...ว..า..ม..ส...ว..่า..ง..ข..อ..ง..ห...ล..อ...ด..ไ.ฟ...ฟ...้า..พ..บ...ว..า่....ก..า..ร..ต...่อ..แ..บ...บ...ข..น...า..น..ห...ล...อ..ด......
....ไ.ฟ...ฟ...้า..ท...้ัง.ส...อ..ง..ส..ว..า่..ง..ก...ว..า่ ..ก..า..ร..ต..่อ...แ..บ...บ..อ...น..ุก...ร..ม.............................................................................................

ชุดกิจกรรมการเรียนร้แู บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 67

เฉลยแบบบนั ทึกผลการทำกิจกรรมท่ี 5
ปญั หา ...ถ...้า..ต..้อ..ง..ก...า..ร..ใ.ห...้ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ใ..น..ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ..้า..ม...ีค..า่..ล...ด..ล..ง..ต...อ้ ..ง..ท...ำ..อ..ย..า่..ง..ไ..ร..........................................................

1. ผลการทำกจิ กรรม กระแสไฟฟ้า (แอมแปร์)
ตอนที่ 1 0.06
ขนาดของตัวต้านทาน (โอห์ม) 0.03
0.02
100

200

300

2. คำถามประกอบกจิ กรรม
2.1 เมือ่ เพมิ่ ความต้านทานในวงจรไฟฟ้า กระแสไฟฟา้ ทไ่ี หลผา่ นในวงจรไฟฟา้ มีค่าเปลี่ยนแปลง
หรือไม่ อย่างไร
....ม..คี...่า..เ.ป..ล...่ยี ..น...แ..ป...ล..ง...โ..ด..ย...ก..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ท..่ีไ..ห...ล..ผ..่า..น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...า้..ม..คี...่า..ล..ด...ล..ง......................................................
................................................................................................ ................................................................
2.2 ตัวต้านทานทำหน้าที่อะไร
....ท..ำ..ห...น..้า..ท...ี่ค..ว...บ..ค...ุม..ค..ว...า..ม..ต..า้..น...ท...า..น..ก...า..ร..ไ.ห...ล..ข..อ...ง..ก..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า....................... ..............................................
............................................................................................................................. ...................................

3. สรุปผลการทำกจิ กรรม
....เ.ม...่ือ..ต..่อ...ต..วั..ต...า้ ..น..ท...า..น...ท..ี่ม...ีค..่า..น...้อ..ย...ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...้า..พ...บ..ว..่.า...ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ท...ี่ไ..ห..ล...ผ..่า..น..ว...ง.จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...้า..ม...ีค..า่..ม...า..ก....แ..ต..่....
....เ.ม...อ่ื ..น...ำ..ต..วั..ต...า้ ..น..ท...า..น..ท...่ีม..คี...่า..ม..า..ก...ข..ึน้...ม..า..ต..่.อ..ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ..า้..พ...บ...ว..่า...ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ท...ีไ่ .ห...ล..ผ...า่ .น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ...้า..ม..ีค...่า.....
....น...อ้ ..ย..ล...ง..................................................................................................................................................

ชุดกิจกรรมการเรียนรแู้ บบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 68

เฉลยแบบบันทกึ ผลการทำกิจกรรมท่ี 6

ปญั หา ...ไ..ด..โ..อ..ด...ท..ำ..ห...น..้า..ท...ี่อ..ะ...ไ.ร..ใ..น..ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ...า้ ..........................................................................................................

1. ผลการทำกจิ กรรม

อปุ กรณ์ที่ต่อในวงจรไฟฟ้า ผลการสงั เกต

หลอดไฟฟา้ หลอดไฟฟา้ สว่างและเข็มชีข้ องแอมมิเตอรก์ ระดิก แสดงว่า
มีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ นในวงจรไฟฟา้

ไดโอด เขม็ ช้ขี องแอมมเิ ตอรก์ ระดิก แสดงว่ามีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ น
ในวงจรไฟฟา้

สลบั ข้วั ไดโอด เข็มชขี้ องแอมมเิ ตอร์ไม่กระดิก แสดงว่าไม่มกี ระแสไฟฟา้ ไหล
ผ่านในวงจรไฟฟ้า

ไดโอดเปลง่ แสง ไดโอดเปลง่ แสงเกิดการเปล่งแสงและเข็มชีข้ องแอมมิเตอร์
กระดิก แสดงว่ามีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านในวงจรไฟฟา้

สลบั ข้วั ไดโอดเปล่งแสง ไดโอดเปลง่ แสงไม่เกิดการเปล่งแสงและเข็มช้ีของแอมมิเตอร์
ไมก่ ระดกิ แสดงวา่ ไม่มกี ระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นในวงจรไฟฟา้

2. คำถามประกอบกิจกรรม

2.1 เราทราบได้อย่างไรวา่ ขาใดของไดโอดเปน็ ขว้ั บวกและขาใดเปน็ ขวั้ ลบ
....ส..ัง..เ.ก...ต..จ..า..ก...ส..ัญ...ล...ัก..ษ...ณ...์บ...น..ไ..ด..โ..อ..ด....เ.ช..่น....จ...ุด..ส...ี .แ..ถ...บ..ส...ี .ห...ร..ือ..ห...วั ..ล..กู..ศ...ร............................................................

2.2 การสลับขั้วมผี ลตอ่ กระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านในวงจรไฟฟ้าหรอื ไม่ สังเกตจากอะไร
....ม..ผี..ล....โ..ด..ย..ส...งั ..เ.ก..ต...จ..า..ก..เ.ข...ม็ ..ช...้ีข..อ..ง..แ...อ..ม..ม...เิ.ต...อ..ร..ม์..ีก...า..ร..ก..ร..ะ..ด...ิก..เ..ม..ื่อ..ม...กี..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ไ.ห...ล..ผ...่า..น..ใ..น..ว..ง..จ..ร...ไ.ฟ...ฟ...้า...แ..ต...่ ..
....เ.ข..ม็...ช..ี้ข..อ...ง..แ..อ..ม...ม..ิเ.ต...อ..ร..จ์..ะ...ไ.ม...่ก..ร..ะ..ด...ิก..เ.ม...ื่อ..ไ..ม..ม่...ีก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...า้..ไ.ห...ล...ผ..า่ ..น..ใ..น...ว..ง.จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...า้ ......................................

2.3 เพราะเหตุใดเราจงึ ใช้ไดโอดเปล่งแสงในกจิ กรรมนี้
....เ.พ...ร..า..ะ..แ..ส...ง..ส..ว..่า..ง..ข..อ...ง..ไ.ด...โ.อ...ด..เ.ป...ล..่ง..แ...ส..ง..ท...ำ..ใ.ห...้ท..ร..า..บ...ว..่า..ม...ีก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ...ฟ...้า..ห..ร..อื...ไ.ม...่ม..ีก...ร..ะ.แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ..ห..ล...ผ..่า..น...ใ.น.....
....ว..ง.จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...้า............................................................................................................. ................................

3. สรุปผลการทำกจิ กรรม
....เ.ม...ื่อ..อ...ย..ู่.ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ...้า....ไ.ด...โ.อ...ด..ท...ำ..ห...น..้.า..ท..ี่.น..ำ..แ...ล..ะ...ไ.ม...่น...ำ..ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ...้า....ก..ล...่า..ว..ค..ือ....ย..อ...ม..ห...ร..ือ...ไ.ม...่ย..อ...ม...ใ.ห...้ ....
....ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ..ห..ล...ผ..่า..น...ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...า้....ท..ั้ง..น...ข้ี ..้ึน...อ..ย..่กู...ับ..ก...า..ร..ต..่อ...ข..า.ไ..ด..โ..อ..ด...เ.ข..า้..ก...บั ..ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ...า้ ...ถ..้า..ต...่อ..ไ..ด..โ..อ..ด......
....ถ..ูก...ข..ั้ว....ไ.ด...โ.อ...ด..จ...ะ..ท..ำ..ห...น...้า..ท..ี.่เ.ห...ม..ือ...น..ก...ับ..ส...ว..ิต..ช...์ข..ณ....ะ..ว..ง..จ..ร..ป...ิด....ค..ือ....ย...อ..ม...ใ.ห...้ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ.ห...ล..ผ...่า..น...ไ.ด...้ .แ...ต..่....
....ถ..้า..ต...่อ..ไ..ด..โ..อ..ด...ผ..ิด...ข..ั้ว...ไ..ด..โ..อ..ด...จ..ะ..ท...ำ..ห...น..้า..ท...ี่เ.ห...ม...ือ..น...ก..ับ...ส..ว..ติ...ช..ข์..ณ....ะ..ว..ง..จ..ร..เ..ป..ิด....ค...ือ...ไ..ม..่ย...อ..ม...ใ.ห...้ก..ร...ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า. ....
ไหลผา่ น

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรแู้ บบเชิงรกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 69

เฉลยแบบบันทกึ ผลการทำกิจกรรมที่ 7

ปญั หา ...ต...ัว..เ.ก...็บ..ป...ร..ะ..จ..ุช...่ว..ย..เ.ก...บ็ ..แ...ล..ะ..จ...่า.ย...ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ..ด..อ้..ย...า่ ..ง..ไ.ร..............................................................................
1. ผลการทำกจิ กรรม

การสังเกต การเปลย่ี นแปลงของเข็มชี้ของแอมมเิ ตอร์

ก่อนต่อตัวเก็บประจุเขา้ กบั ถา่ นไฟฉาย เข็มชขี้ องแอมมิเตอร์ไม่เปลี่ยนแปลง

หลังตอ่ ตัวเก็บประจุเขา้ กับถา่ นไฟฉาย เขม็ ช้ขี องแอมมเิ ตอรเ์ บนไปจากแนวเดมิ

2. คำถามประกอบกิจกรรม

2.1 ก่อนต่อตวั เก็บประจเุ ข้ากับวงจรไฟฟา้ นกั เรียนต้องพิจารณาขว้ั ของตัวเกบ็ ประจุหรอื ไม่

เพราะเหตุใด
....ต..อ้...ง.พ...ิจ..า..ร..ณ....า..ข..้ัว..ข..อ...ง..ต..ัว..เ.ก...บ็ ..ป...ร..ะ..จ...ุ .เ.พ...ร..า..ะ..ต..วั...เ.ก..็บ...ป..ร..ะ...จ..ทุ...ี่ใ.ช..้ใ..น...ก..จิ..ก...ร..ร..ม..น...ีเ้ .ป...็น..แ...บ..บ...ม..ี.ข..ว้ั ...เ..ม..อื่...ต..่อ...เ.ข..้า..ก...ับ....
....ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...า้..จ..งึ..ต..้อ...ง..ต..อ่..ใ..ห..ถ้...กู ..ข...ว้ั ................................................................................................................

2.2 เม่อื ต่อตัวเกบ็ ประจเุ ขา้ กับแอมมิเตอร์ เขม็ ช้ีของแอมมิเตอรม์ ีการเปลยี่ นแปลงหรือไม่

เพราะอะไร
....ไ.ม...่ม..ีก..า..ร..เ..ป..ล...่ยี ..น...แ..ป..ล...ง...เ.พ...ร..า..ะ..ต...วั ..เ.ก..็บ...ป...ร..ะ..จ..ไุ..ม..ม่...ีป..ร..ะ..จ...ไุ .ฟ...ฟ...้า.ส...ะ..ส..ม...อ..ย..ู่......................................................

............................................................................................................................. ...................................

2.3 เมอื่ ต่อตวั เก็บประจุเขา้ กับถา่ นไฟฉาย แล้วนำไปตอ่ เข้ากบั แอมมเิ ตอร์ เข็มช้ขี องแอมมเิ ตอร์มีการ

เปลย่ี นแปลงหรอื ไม่ เพราะอะไร
....ม..ีก...า.ร...เ.ป...ล..ี่ย..น...แ..ป...ล...ง...โ..ด..ย..เ..ข..็ม...ช..ี้ข...อ..ง..แ..อ...ม..ม...ิเ.ต...อ..ร..์เ.บ...น...ไ.ป...จ..า..ก...แ..น...ว..เ.ด...ิม....เ.พ...ร..า..ะ..ต...ัว..เ.ก...็บ..ป...ร..ะ..จ...ุส..ะ...ส..ม...ป..ร..ะ...จ..ุ ..
....ไ.ฟ...ฟ...า้ .จ...า..ก..ถ..า่..น...ไ.ฟ...ฉ...า..ย..ไ.ว..้........................................................................................................................

3. สรปุ ผลการทำกจิ กรรม
....เ.ม...ื่อ..ต...่อ..ต...ัว..เ.ก...็บ..ป...ร..ะ...จ..ุเ.ข...้า..ก..ับ...ถ..่า..น...ไ..ฟ...ฉ..า..ย..พ...บ...ว..่า....ป..ร..ะ...จ..ุไ..ฟ..ฟ...้า..จ...า..ก..ถ...่า..น..ไ..ฟ...ฉ..า..ย...ไ.ห...ล..เ.ข..้า..ไ..ป...เ.ก..็.บ..ไ..ว..้ใ..น..ต...ัว......
....เ.ก...็บ...ป..ร..ะ...จ..ุ ..เ.ม...ื่อ..น...ำ..ต...ัว..เ.ก...็บ..ป...ร..ะ...จ..ุม...า..ต..่อ...ใ..น..ว..ง..จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...้า..ซ...ึ่ง..ต..่.อ..ก...ับ..แ...อ..ม...ม..ิ.เ.ต...อ..ร..์ ..ป...ร.ะ..จ...ุไ.ฟ...ฟ...้า..ใ..น...ต..ัว..เ..ก..็บ.......
....ป...ร..ะ..จ..ุไ..ห...ล..อ..อ...ก..จ..า..ก...ต..ัว...เ.ก..็บ...ป...ร..ะ..จ..ุผ...่า..น..แ...อ..ม...ม..ิเ.ต...อ..ร..์..ซ..ึ่ง..ส..ัง..เ..ก..ต..ไ..ด..้จ...า..ก..เ.ข...็ม..ช...ี้ข..อ..ง..แ...อ. .ม..ม..ิ.เ.ต...อ..ร..์เ.บ...น...ไ.ป...จ..า..ก......
....แ..น...ว..เ..ด..ิม....จ...ึง.ส...ร..ุป...ไ.ด...้ว..่า....ต..ัว..เ..ก..็บ...ป...ร..ะ..จ...ุส..า..ม...า..ร..ถ..เ..ก..็บ...ส..ะ...ส..ม...ป..ร..ะ..จ...ุไ.ฟ...ฟ...้า..ไ..ว..้แ..ล...ะ..จ..่า..ย...ป...ร..ะ..จ..ุไ..ฟ...ฟ...้า..ใ.ห...้ก...ับ......
....ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ..ด..้ .................................................................................................... ...................................

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้แบบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 70

เฉลยแบบบนั ทกึ ผลการทำกิจกรรมที่ 8

ปัญหา ...ต...วั ..เ.ก...บ็ ..ป...ร..ะ..จ..ุช...ว่ ..ย..เ.ก...บ็ ..แ...ล..ะ..จ...่า.ย...ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ..ด..อ้..ย...า่ ..ง..ไ.ร..............................................................................
1. ผลการทำกจิ กรรม
....1..)...เ.ม..ื่อ...น...ำ..ต..ัว..ต...า้ ..น..ท...า..น....1..0..0....โ.อ...ห..์ม....อ...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า...ถ..่า..น...ไ..ฟ..ฉ...า..ย...แ...ล..ะ..ส...ว..ิต..ช...ม์ ..า..ต..อ่...เ.ป..็.น..ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ...้า...แ..ล...้ว..ส..ับ.....
....ส..ว..ติ...ช..์ใ.ห...้ว..ง..จ..ร..ป...ิด..พ...บ...ว..่า...ไ..ด..้ย..นิ...เ.ส...ีย..ง..อ..อ...ด..ไ.ฟ...ฟ...า้ ..................................................... ...................................
....2..)..จ...า..ก..ข..อ้....1..)...เ.ม...ื่อ..ก..ล...บั ..ข...ัว้ ..อ..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...้า..แ..ล..้ว..ส...บั ..ส...ว..ติ..ช...พ์ ..บ...ว..า่....ไ.ม...่ไ.ด...ย้ ..นิ..เ..ส..ีย..ง..อ...อ..ด..ไ..ฟ...ฟ..้า..................................
....3..)...เ.ม..ื่อ...น...ำ..ต..ัว..ต...้า..น..ท...า..น....3...3....ก...ิโ.ล...โ.อ..ห...์ม....อ...อ..ด..ไ..ฟ...ฟ...้า...ท...ร..า..น..ซ...ิส..เ..ต..อ...ร.์ ..ถ..่า..น...ไ.ฟ...ฉ..า..ย....แ..ล...ะ..ส..ว...ิต..ช...์ม..า..ต...่อ..เ.ป...็น.....
....ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...า้ ...แ...ล..ว้ ..ส..บั...ส..ว...ิต..ช..ใ์..ห..้ว...ง.จ...ร..ป..ิด...พ..บ...ว..า่ ...อ...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า..เ.ส..ีย...ง.ด...ัง..ข..ึ้น....................... ...................................
....4..)...จ..า..ก..ข...้อ...3...)..เ..ป..ล...ี่ย..น...ต..ัว..ต...้า..น..ท...า..น...จ..า..ก....3...3...ก...ิโ.ล...โ.อ...ห..์.ม...เ..ป..็น....2...4...ก...ิโ.ล...โ.อ...ห..์ม....แ..ล...้ว..ส..ับ...ส...ว..ิต..ช...์ใ.ห...้ว..ง..จ..ร..ป...ิด....
....พ..บ...ว..่า....อ..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..เ.ส..ยี...ง.เ..บ..า..ก...ว..่า..เ.ด..มิ..........................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
2. คำถามประกอบกจิ กรรม
2.1 การเพ่มิ ทรานซสิ เตอรเ์ ข้าไปในวงจรไฟฟ้า มีผลตอ่ การเกดิ เสียงของออดไฟฟ้าหรือไม่ เพราะอะไร
....ม..ผี...ล..ต..อ่...ก..า..ร..เ.ก...ดิ ..เ.ส...ีย..ง..ข..อ...ง.อ...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า...เ.พ...ร..า..ะ..ท...ร..า..น..ซ...ิส..เ.ต...อ..ร..ท์...ำ..ห..น...า้..ท...่ีค..ว..บ...ค..มุ...ก..า.ร..ไ..ห...ล..ข..อ...ง..ก..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า....
....ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...้า...................................................................................................... ...................................
2.2 ทรานซิสเตอรส์ ามารถควบคุมการทำงานของออดไฟฟ้าไดห้ รือไม่ อยา่ งไร
....ค..ว..บ...ค..มุ...ไ.ด...้ .โ.ด...ย..ท...ำ..ห..น...า้..ท...ี่ค..ล..้า..ย...ส..ว..ติ...ช..์....................................................................................................
................................................................................................ ................................................................
2.3 ผลสรปุ ของกิจกรรมน้ีคืออะไร
....ถ..า้..ต..่อ...ท..ร..า..น...ซ..สิ...เ.ต..อ...ร..์ไ.ด...้ถ..กู..ต...้อ..ง....ท..ร..า..น...ซ..ิส...เ.ต..อ...ร..์จ..ะ..ท...ำ..ห...น..้า..ท...่ีค..ล...้า..ย..ก..ับ...ส..ว...ติ ..ช..์ข...ณ...ะ..ว..ง..จ..ร..ป...ิด....ค..ือ.....ย...อ..ม...ใ.ห...้ ..
....ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ..ห..ล...ผ..่า..น...ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ...้า...ร..ว...ม..ท...ั้ง..ช..่ว..ย..เ.พ...ิ่ม...ป...ร..ิม..า..ณ....ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ท...ี่ไ..ห..ล...ผ..่า..น...ใ.น...ว..ง..จ..ร...ไ.ฟ...ฟ...้า....
3. สรดปุ ว้ ผยลการทำกจิ กรรม
....ท...ร..า..น..ซ...ิส..เ..ต..อ..ร..์ท...ำ..ห...น..้.า..ท..ี่ค...ล..้า..ย...ส..ว..ิต...ช..์ .ก...ล..่า..ว..ค...ือ....เ.ม..ื่อ...ต..่อ...อ..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...้า..เ.ข...้า..ก..ับ...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...้า..ท...ี่ป..ร..ะ...ก..อ..บ...ด...้ว..ย......
....ต..วั..ต...า้..น..ท...า..น....ถ..า่..น...ไ.ฟ...ฉ..า..ย....แ..ล...ะ..ส..ว...ติ ..ช..์..แ..ล..้ว..ส...บั ..ส...ว..ติ ..ช...์ใ.ห...้ว..ง..จ..ร..ป..ิด...พ..บ...ว..า่...ไ..ด..ย้...นิ ..เ.ส...ีย..ง..อ..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...า้....แ..ล..ะ...เ.ม..่ือ......
....ต..่อ...ท...ร..า..น..ซ...ิส..เ.ต...อ..ร..์เ..ข..้า..ก..ั.บ..ว..ง..จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...้า..พ..บ...ว..่า....เ.ส...ีย..ง..อ..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...้า..ด...ัง..ข..ึ้น....แ...ส..ด..ง..ว..่า..ท...ร..า. .น..ซ...ิส..เ.ต...อ..ร..์ท...ำ..ห...น..้า..ท...่ี ....
....ค..ล...า้ ..ย..ส..ว..ิต...ช..์..ค..อื....ค..ว..บ...ค..มุ...ก..า..ร..ไ..ห..ล...ข..อ..ง..ก...ร..ะ..แ..ส..ไ..ฟ...ฟ...้า..ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...้า...แ...ล..ะ..เ..ม..่อื..เ..ป..ล...่ยี ..น...เ.ป...็น..ต...ัว..ต..้า..น...ท...า..น..ท..่ี....
....ม..ี.ค..่า..ค..ว...า..ม..ต...้า..น..ท...า..น...ม..า..ก..ข...ึ้น...พ..บ...ว..่า....อ..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า..เ.ส...ีย..ง..เ.บ...า..ก..ว...่า..เ.ด..ิม....แ...ส..ด...ง.ว...่า..ม..ีก...ร..ะ..แ..ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ..ห..ล...ผ..่า..น...ใ..น......
....ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...า้ ..ล..ด...ล..ง................................................................................................. ...................................

ชุดกจิ กรรมการเรียนรแู้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 71

เฉลยแบบตรวจสอบความเข้าใจท่ี 1

คำช้แี จง จงตอบคำถามต่อไปน้ี กระแสไฟฟา้ ความต่างศักย์ไฟฟ้า
I V
1. จงเตมิ คำหรือข้อความลงในช่องวา่ งใหถ้ ูกต้อง
ปริมาณทางไฟฟา้ แอมมิเตอร์ โวลตม์ ิเตอร์
แอมแปร์ โวลต์
1. สญั ลกั ษณท์ ใ่ี ช้แทนปรมิ าณทางไฟฟ้า V
2. เคร่ืองมือวัดปรมิ าณทางไฟฟา้ A
3. หน่วยของปริมาณทางไฟฟ้า
4. สัญลักษณ์ของหนว่ ยของปริมาณทางไฟฟ้า
5. สญั ลักษณ์ท่ีใชใ้ นวงจรไฟฟ้า

2. จากภาพวงจรไฟฟ้า จงเขียนแผนภาพการต่อแอมมเิ ตอร์และโวลต์มิตอร์ในลกั ษณะต่อไปนี้
กข

1) ถ้าต้องการวดั คา่ กรกะแสไฟฟา้ ทผ่ี ่านขหลอดไฟฟ้า ก กข
A A

หรอื

2) ถา้ ต้องการวดั ค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าท่ีตกคร่อมหลอดไฟฟา้ ข V
ข
กข ก

V หรอื

ชดุ กิจกรรมการเรยี นร้แู บบเชงิ รุก (Active Learning) | ไฟฟ้า 72

3. เมื่อต่อแอมมิเตอร์เข้าในวงจรไฟฟ้าโดยใช้ขั้วบวกที่รองรับ
กระแสไฟฟ้าสูงสุดของแอมมิเตอร์เป็น 10 แอมแปร์เข็มของ
แอมมิเตอร์ชดี้ งั ภาพ ค่าที่อ่านได้เป็นเทา่ ใด
ที่ขั้วบวกเป็น 10 A ระยะ 1 ช่องมีค่าเท่ากับ (10 A)/(50
ชอ่ ง) = 0.2 A จากภาพจะเห็นว่าเขม็ ของแอมมิเตอรช์ ี้ที่ช่อง
ที่ 16 ดังนั้นค่ากระแสไฟฟ้าท่ีอา่ นได้จะเท่ากับ 16 × 0.2 A
.=....3...2..0....A..........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................

4. เมื่อต่อโวลต์มิเตอร์ระหว่างอุปกรณ์ไฟฟ้าโดยใช้ขั้วบวกท่ี
รองรับความต่างศักย์ไฟฟ้าสูงสุดของโวลต์มิเตอร์เป็น 15
โวลต์ เข็มของโวลต์มเิ ตอรช์ ดี้ งั ภาพ ค่าทอ่ี า่ นไดเ้ ปน็ เทา่ ใด
ทีข่ ว้ั บวกเปน็ 15 V ระยะ 1 ช่องมีค่าเทา่ กบั
(15 V)/(30 ชอ่ ง) = 0.5 V จากภาพ เข็มของโวลตม์ ิเตอร์ชี้ท่ี
ประมาณชอ่ งที่ 12 ดงั นน้ั ค่าความต่างศักยไ์ ฟฟา้ ที่อ่านได้
.จ...ะ..เ.ท...า่ ..ก..บั....1..2....×....0...5...V....=....6...0....V.......................................................................................................................
........................................................................................................................................................................

5. อุปกรณ์ไฟฟ้าชิ้นหนึ่งใช้กับความต่างศักย์ 220 โวลต์ ถ้าอุปกรณ์ไฟฟ้าชิ้นนี้มีความต้านทาน 110 โอห์ม
อยากทราบว่า อปุ กรณ์ไฟฟ้าชิ้นนจี้ ะยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผา่ นกี่แอมแปร์
.ว...ิธ..ีท..ำ.......จ..า..ก...ค..ว..า..ม...ส..มั..พ...ัน...ธ..์ .V.....=....I.R.....จ..ะ...ไ.ด...้ว..า่ ..ก..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ท..ี่ผ...่า..น..อ...ปุ ..ก...ร..ณ...ไ์.ฟ...ฟ...า้..น..ั้น...เ.ป...น็ ....I..=....V.../.R......................
...............แ..ท...น..ค...า่ ..........................I......=......2...2..0.../....1..1..0.........................................................................................
.........................................................=......2....A.....................................................................................................
...............ด..ัง..น...น้ั ....อ..ุป...ก..ร..ณ...ไ์..ฟ...ฟ..้า..ช...ิ้น..น...ี้จ..ะ..ย...อ..ม...ใ.ห...้ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ.ห...ล..ผ...่า..น..เ..ท..่า..ก...บั ....2...แ...อ..ม..แ...ป..ร..์..................................
........................................................................................................................................................................

6. ถ้าอุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดหนึ่ง ระบุด้านข้างว่า 220 โวลต์ 4 แอมแปร์ แล้วความต้านทานของอุปกรณ์ไฟฟ้า
ชนิดนี้มีคา่ ทีโ่ อห์ม
.ว..ธิ...ีท..ำ.......จ..า..ก...ค..ว..า..ม..ส...ัม..พ...นั...ธ..์ .V.....=....I.R.....จ..ะ..ไ..ด..้ว..า่..ค...ว..า..ม..ต...้า..น..ท...า..น..ข...อ..ง..อ..ุป...ก..ร..ณ....์ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ช..น..ิด...น..้ีเ..ป..็น....R....=....V../..I................
...............แ..ท...น..ค...า่ ..........................R......=......2..2...0.../...4..............................................................................................
.........................................................=......5..5....Ω...................................................................................................
ดังนัน้ ความต้านทานของอปุ กรณไ์ ฟฟา้ ชนดิ นม้ี ีค่าเท่ากบั 55 โอห์ม

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรูแ้ บบเชิงรกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 73

7. นาํ แบตเตอร่ีขนาด 6 โวลต์ ไปตอ่ กับหลอดไฟฟ้าทีม่ ีความตา้ นทาน 12 โอห์ม ตอ่ มานาํ หลอดไฟฟ้าดวงเดิม
ไปตอ่ กับแบตเตอรี่ขนาด 18 โวลต์ กระแสไฟฟ้าที่ไหลผา่ นหลอดไฟครั้งที่ 2 มีคา่ เป็นกเ่ี ทา่ ของกระแสไฟฟ้า
ครง้ั แรก
.ว..ธิ...ที ..ำ.......ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...า้..ท...่ผี ..า่..น...ห..ล...อ..ด..ไ..ฟ...ฟ..้า..ค...ร..งั้ ..แ..ร..ก..เ..ป..็น............I.1...=.......V..1../.R...1.........................................................
..............................................................................................I.1....=......6.../.1...2...............=..... .0...5...A.............................
...............ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ท...ผ่ี ..า่..น...ห..ล...อ..ด..ไ..ฟ...ฟ..้า..ค...ร..ั้ง..ง.ส...อ..ง..เ.ป...็น............I.2...=......V...2./..R..2........................................................
...............เ.น...ือ่ ..ง..จ..า..ก...ห..ล...อ..ด..ไ..ฟ...ฟ..้า..ด...ว..ง..เ.ด..ิม....;...R..1...=....R..2............................................................................................
..............................................................................................I.2....=......1...8../.1...2.............=......1...5....A............................
...............ด..งั..น...้นั ....ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...้า..ท..ไ่ี..ห...ล..ผ..่า..น...ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ค..ร..งั้..ท...่ีส..อ...ง...ม..คี...่า..เ.ป..น็....1....5../..0...5...=....3....เ.ท...่า...................................
...............ข..อ...ง.ก...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ค..ร..้ัง..แ..ร..ก....................................................................................................................
.................................................................................................................................................... ....................

8. เจนทดลองนำลวดตัวนำเส้นหนึ่งมาวัดค่ากระแสไฟฟ้าและความต่างศักย์ไฟฟ้าได้ผลดังกราฟ ถ้าเจนวัดค่า
ความต่างศกั ย์ได้ 18 โวลต์ จะมีกระแสไฟฟ้าไหลในวงจรกีแ่ อมแปร์

.ว..ธิ...ที ..ำ.......จ..า..ก...ค..ว..า..ม..ส...มั ..พ...ัน...ธ..์ .V....=....I.R...ค...ว..า..ม..ต...า้ ..น..ท...า..น..ไ..ฟ...ฟ..้า....R...ค...ือ..อ...ตั ..ร..า..ส..่ว..น...ร..ะ..ห...ว..่า..ง...V../..I....................................
...............จ..า..ก...ก..ร..า..ฟ....จ..ะ..ไ..ด..ว้..า่...............R......=.......(.1..5....–...5..).../...(.6....–...2..)......=......2...5....Ω...................................................
...............ห...า..ก..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า...เ.ม...่อื ..ว..ัด...ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ..ัก...ย..์ไ.ด...้ .1...8...V...................................................................................
...............จ..า..ก...ส..ม..ก...า..ร..................................I......=......V.../..R................................................... ...................................
.......................................................................=......1..8.../.2....5.................................................................................
.......................................................................=......7...2....A....................................................................................
...............ด..งั..น...ัน้ ....จ..ะ..ม...กี ..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ไ.ห...ล..ใ..น..ว...ง.จ...ร..เ.ท...่า.ก...บั ....7...2....แ..อ...ม..แ..ป...ร..์.................................... ...........................
........................................................................................................................................................................

ชุดกิจกรรมการเรยี นรแู้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 74

เฉลยแบบตรวจสอบความเขา้ ใจท่ี 2

คำชี้แจง จงตอบคำถามต่อไปนี้
1. จากภาพวงจรไฟฟ้าท่ีกำหนดให้ สามารถเขยี นแผนภาพวงจรไฟฟา้ ได้อยา่ งไร

2. พิจารณาภาพวงจรไฟฟ้าที่กำหนดให้ ถ้าความต่างศักย์ไฟฟ้า
ของแหล่งกำเนิดไฟฟ้าเป็น 9.0 โวลต์ และแอมมิเตอร์อ่านค่า
กระแสไฟฟา้ ไดเ้ ปน็ 0.5 แอมแปร์
1) กระแสไฟฟ้าท่ผี า่ นหลอดไฟฟ้า A เท่ากับ ...0....5...แ...อ..ม..แ...ป..ร..์.....
2) กระแสไฟฟา้ ที่ผ่านหลอดไฟฟ้า B เท่ากับ ....0...5...แ...อ..ม...แ..ป...ร..์ ....
3) กระแสไฟฟา้ ท่ีผา่ นหลอดไฟฟ้า C เท่ากับ ...0....5...แ...อ..ม..แ...ป..ร..์.....
4) ถ้าความต่างศักย์ที่คร่อมหลอดไฟฟ้า A เป็น 2.0 โวลต์ และ
ความต่างศักย์ที่คร่อมหลอดไฟฟ้า B เป็น 3.0 โวลต์
ความต่างศักย์ท่ีคร่อมหลอดไฟฟ้า C เป็น ....4...0....โ.ว..ล..ต...์ ..............

3. พิจารณาภาพวงจรไฟฟ้าที่กำหนดให้ ถ้าความต่างศักย์ไฟฟ้าของ
แหลง่ กำเนดิ ไฟฟ้าเป็น 12.0 โวลต์ และแอมมิเตอร์อา่ นค่ากระแสไฟฟ้า
ไดเ้ ปน็ 2.0 แอมแปร์
1) ความต่างศักย์ที่คร่อมหลอดไฟฟ้า A เทา่ กับ ....1..2...0....โ.ว..ล...ต..์........
2) ความต่างศักย์ที่คร่อมหลอดไฟฟ้า B เท่ากบั ....1..2...0....โ.ว..ล...ต..์........
3) ถ้ากระแสไฟฟ้าที่ผ่านหลอดไฟฟ้า A เปน็ 0.5 แอมแปร์ แล้ว
กระแสไฟฟา้ ทีผ่ ่านหลอดไฟฟ้า B เป็น ....1...5....แ..อ...ม..แ..ป...ร..์..................

ชดุ กิจกรรมการเรยี นร้แู บบเชิงรกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 75

4. เพราะเหตุใดการต่อหลอดไฟฟ้าหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ ในบ้านจึงควรต่อวงจรแบบขนานมากกว่าแบบ
อนุกรม
....เ.พ...ร..า..ะ..เ.ม...อ่ื ..อ..ุป...ก..ร..ณ....์ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ต..ัว..ใ..ด..ต...ัว..ห..น...งึ่ ..ช..ำ..ร..ุด....อ..ปุ...ก..ร..ณ...์ท...ี่เ.ห...ล..อื...ก..็ย..ัง..ท...ำ..ง..า..น..ต...อ่ ..ไ..ป..ไ..ด..้..แ..ล..ะ...เ.พ...ร..า..ะ..ต..อ้..ง..ก...า..ร.ใ..ห...้ ......
....ค..ว..า..ม...ต..า่..ง..ศ..ัก...ย..ไ์.ฟ...ฟ...า้..ค..ร..่อ...ม..อ...ุป..ก...ร..ณ...ไ์.ฟ...ฟ...้า..เ.ท...า่ ..ก..นั....เ.ท...า่..ก..ับ...ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ...ัก..ย..์ไ..ฟ...ฟ..้า..ข...อ..ง..บ..้า..น...ค..ือ....2..2...0...โ..ว..ล..ต..์............
........................................................................................................................................................................

5. พิจารณาวงจรไฟฟา้ ทีก่ ำหนดให้ตอ่ ไปน้ี

1) วงจรทเ่ี กิดไฟฟ้าลัดวงจร คอื ........ว...ง.จ...ร...ก.....แ..ล..ะ....ว..ง..จ..ร...ค.............................................................................
2) วงจรทีห่ ลอดไฟฟา้ สว่างทกุ ดวง คอื ......ว..ง..จ..ร....ข...........................................................................................
3) วงจรทห่ี ลอดไฟฟ้าไมส่ ว่างทกุ ดวง คอื ........ว..ง..จ..ร....ก....แ...ล..ะ...ว...ง.จ...ร...ค...............................................................
4) ถ้าเปลี่ยนหลอดไฟหลอดที่ 1 ในวงจร ก. ข. และ ค. เป็นฟิวส์ วงจรที่ฟิวส์จะตัดกระแสไฟฟ้าในวงจร
ทนั ที คอื ..ว..ง..จ..ร....ค....................................................................................................... ......................................

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรูแ้ บบเชงิ รุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 76

เฉลยแบบตรวจสอบความเข้าใจท่ี 3

คำช้แี จง จงตอบคำถามต่อไปน้ี

1. หมอ้ หงุ ข้าวใบหนงึ่ มีกำลงั ไฟฟ้า 1 กโิ ลวัตต์ หมายความวา่ อยา่ งไร
....ห...ม..อ้..ห...ุง..ข..้า..ว..ใ..บ..น...้ีจ..ะ..ใ..ช..้พ...ล..งั..ง..า..น...ไ.ฟ...ฟ...า้ ...1..,.0...0..0...จ...ูล...ใ..น..เ..ว..ล..า....1...ว..ิน...า..ท..ี................................................................
........................................................................................................................................................................

2. พัดลมดดู อากาศขนาด 220V 54W หมายความว่าอย่างไร
....พ..ดั...ล..ม...ด..ดู...อ..า..ก..า..ศ...อ..นั...น..ีใ้..ช..ก้...ับ..ค..ว...า.ม...ต..่า..ง..ศ...ัก..ย..์ไ..ฟ...ฟ..้า....2..2..0....โ.ว..ล...ต..์.แ...ล..ะ..ม...กี ..ำ..ล...งั .ไ..ฟ...ฟ..้า....5..4....ว..ตั ..ต...์ ..............................
............................................................................................................................. ...........................................

3. พัดลมตงั้ พ้ืน A และ B มีขนาด 30W 220V กับ 70W 220V ตามลำดบั ถ้าเปดิ ใชง้ านระยะเวลาเท่ากนั พดั
ลมตัง้ พ้ืนชนิดใดทส่ี ิ้นเปลืองพลงั งานไฟฟ้ามากกวา่ และมากกวา่ เท่าไร
....พ...ัด..ล..ม...ต..งั้..พ...น้ื....B....ส..้ิน...เ.ป..ล...อื ..ง..พ...ล..งั..ง..า..น..ไ..ฟ...ฟ..้า..ม...า..ก..ก...ว..่า..พ..ดั...ล..ม...ต..้ัง..พ...้ืน....A....4..0...จ...ลู ...ใ..น..เ..ว..ล..า...1...ว..ิน...า..ท...ี ..........................
................................................................................................................................................ ........................

4. บ้านของรุ้งใชห้ ลอดเรืองแสง 40 วตั ต์ 5 หลอด ถา้ เปิดใชท้ ุกหลอดวนั ละ 10 ชั่วโมง จะใช้กำลงั ไฟฟา้ ก่ีวัตต์
และใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ไปกห่ี น่วย
....ว..ิธ..ีท...ำ.......ห..ล...อ..ด...เ.ร..ือ..ง..แ..ส...ง...4..0....ว..ตั..ต...์ .5....ห..ล...อ..ด....ใ.ช...้ก..ำ..ล..ัง..ไ..ฟ...ฟ..้า..ร..ว..ม....4..0....x...5....=....2..0..0...ว..ตั...ต..์..ห..ร..ือ....0...2....ก..โิ..ล..ว..ตั...ต..์......
..................ถ..า้ ..เ.ป...ดิ ..ใ..ช..้ท...ุก..ห...ล..อ...ด..ว..นั...ล..ะ....1..0....ช..่วั ..โ..ม..ง..................................................... ...........................................
..................พ...ล..งั ..ง..า..น..ไ..ฟ..ฟ...้า........=......ก...ำ..ล..ัง..ไ.ฟ...ฟ...้า...x....เ.ว..ล..า.... ....................................................................................
..............................................=......0....2...k..W.....x...1...0...h.................................................. ...........................................
..............................................=......2....k..W.....h....ห..ร..ือ....2....ห..น...ว่ ..ย........................................... .......................................
..................ด..งั..น...นั้ ....ห..ล...อ..ด..เ..ร..อื ..ง..แ..ส...ง.จ...ะ..ใ.ช...ก้ ..ำ..ล...งั .ไ..ฟ...ฟ..้า....2..0..0....ว..ัต..ต..์..แ..ล..ะ...ใ.ช..้พ...ล..ั.ง.ง..า..น...ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ.ป....2....ห..น...ว่..ย.......................

5. เพราะเหตุใดเครื่องใช้ไฟฟ้าประเภททีใ่ ห้ความรอ้ น จึงมอี นั ตรายมากกวา่ เครอื่ งใช้ไฟฟา้ ประเภทอนื่ ๆ
....เ.น...ือ่ ..ง..จ..า..ก...ก..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...า้..ท...ผ่ี ..า่..น..เ..ค..ร..ื่อ...ง.ใ..ช..้ไ..ฟ...ฟ..้า..ป...ร..ะ..เ.ภ...ท...ท..่ใี..ห...้ค..ว..า..ม...ร..อ้ ..น...ม..ีป...ร..ิม..า..ณ...ม...า.ก...ก..ว..า่..เ.ค...ร..ื่อ..ง..ใ.ช...้ไ.ฟ...ฟ...้า............
....ป...ร..ะ..เ.ภ...ท..อ...ื่น..ห...ล..า..ย...เ.ท..่า....จ..ึง..ม..ีอ...นั ..ต...ร..า..ย..ม..า..ก...ก..ว..่า............................................................................................. .....
............................................................................................................................. ...........................................

6. บอกหลกั การเลอื กซื้อและการใชง้ านเครอื่ งใชไ้ ฟฟ้าอยา่ งปลอดภัย
....แ..น...ว..ค...ำ..ต..อ...บ...........-..เ..ล..อื ..ก...ข..น...า..ด..ใ..ห..เ้..ห..ม...า..ะ..ส..ม...ก..ับ...ก..า..ร..ใ..ช..ง้ ..า..น.................................. ...........................................
................................-..เ..ล..อื..ก...ซ..ือ้..ผ...ล..ติ...ภ..ัณ....ฑ...ท์ ..ตี่...ิด..ฉ..ล...า..ก..ป...ร..ะ..ห...ย..ดั ..ไ..ฟ...เ.บ...อ..ร..์.5.............................................. ..............
................................-..ใ..ช..ง้..า..น...เ.ค..ร..ือ่...ง..ใ.ช..้ไ..ฟ...ฟ...า้ .ใ..ห...้ถ..ูก..ว..ิธ...แี ..ล..ะ..บ...ำ..ร..ุง..ร..ัก..ษ...า..อ..ย...่า..ง..เ.ห..ม..า..ะ...ส..ม..........................................

ชดุ กิจกรรมการเรียนรูแ้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 77

7. บ้านของเรณใู ชเ้ ครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า ดังนี้

1. หมอ้ หงุ ขา้ ว 220 โวลต์ 900 วตั ต์ จำนวน 1 เครือ่ ง วนั ละ 1 ช่วั โมง

2. ตูเ้ ยน็ 220 วตั ต์ จำนวน 1 เคร่อื ง วนั ละ 24 ชัว่ โมง

3. หลอดไฟฟ้า 40 วัตต์ จำนวน 5 ดวง วนั ละ 5 ชั่วโมง

4. โทรทัศน์ 100 วัตต์ จำนวน 1 เคร่ือง วนั ละ 4 ช่ัวโมง

ถ้าเรณูใช้พลงั งานไฟฟ้าเท่ากันทุกวนั ในรอบเดือนสิงหาคม เรณจู ะต้องจา่ ยเงินค่าไฟฟ้าเท่าใด เม่ือคิด

คา่ ไฟฟ้าในอัตราคา่ ไฟฟ้า ดงั น้ี

จำนวนพลังงานไฟฟ้า หนว่ ยท่ี ค่าพลังงานไฟฟ้า (บาทต่อหน่วย)

150 หน่วยแรก 1-150 3.2484

250 หนว่ ยตอ่ ไป 151-400 4.2218

เกินกว่า 400 หน่วย 401 เปน็ ต้นไป 4.4217

(กาํ หนดใหค้ ่า Ft เท่ากบั -11.60 สตางค์ตอ่ หน่วย และคา่ บริการเท่ากบั 38.22 บาท)
....ว..ิธ..ที...ำ.......จ..า..ก..ส...ม..ก..า..ร....W.....=....P..t........................................................................................................................
..................พ..ล...ัง..ง.า..น...ไ.ฟ...ฟ...้า..ข..อ...ง.ห...ม..้.อ..ห...ุง.ข...้า..ว..........=.......1...x....0...9...k..W.....x....1...h........=.......0...9..0...k..W.....h...............................
..................พ..ล...ัง..ง.า..น...ไ.ฟ...ฟ...้า..ข..อ...ง.ต...เู้ .ย..น็.....................=.......1...x....0...2..2....k..W.....x...2..4....h....=......5....2..8...k..W.....h..............................
..................พ..ล...ัง..ง.า..น...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ข..อ...ง.ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...้า..........=.......5...x....0...0..4....k..W.....x...5....h.....=.......1...0..0...k..W.....h...............................
..................พ..ล...ัง..ง.า..น...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ข..อ...ง.โ..ท...ร..ท..ัศ...น..์.............=.......1...x....0...1...k..W.....x....4...h........=.......0...4..0...k..W.....h...............................
..................ด..ัง..น..ั้น....จ...ำ..น..ว..น...พ...ล..ัง..ง..า..น..ไ..ฟ..ฟ...้า..เ.ท...่า..ก..บั....0....9..0...+....5....2..8...+....1....0..0...+....0....4..0...=....7....5..8...k..W.....h..........................
..................ฉ..ะ..น...นั้ ....จ..ำ..น..ว...น..พ...ล..งั..ง..า..น..ไ..ฟ...ฟ..า้..ท...่ใี..ช..ใ้.น...ร..อ..บ...เ.ด...ือ..น...ส..งิ..ห..า..ค...ม..เ..ท..่า..ก...ับ....3...5..8....x...3..1....=....2..3..4...9..8....ห..น...ว่..ย...........
..................ค..าํ..น...ว..ณ....ห..า...ค..่า..ไ..ฟ...ฟ...้า..ฐ..า..น..................................................................................................................
..................ห..น...ว่ ..ย..ท...ี่.1..-..1..5..0....................=.......1..5..0....x...3...2...4..8..4..............=.......4..8..3...2...6...บ...า..ท..........................................
..................ห..น...ว่ ..ย..ท...ี่.1..5...1..-.2..3...4...9..8..........=.......8..4...9...8...x...4....2..2..1..8...........=.......3..5..8...3...7...บ...า..ท..........................................
..................ร..ว..ม..เ.ป...น็ ...ค..า่ ..พ...ล..ัง..ง..า..น..ไ..ฟ...ฟ..้า..เ..ท..า่ ..ก...ับ....4..8..7...2...6...+....3..5..8....7..7....=.......8..4..6..,.0...3...บ...า..ท..........................................
..................น..ัน่...ค..อื....ค..า่..ไ..ฟ...ฟ..้า..ฐ..า..น....=....ค...่า..พ..ล...ัง..ง.า..น...ไ.ฟ...ฟ...้า...+....ค..่า..บ...ร..ิก..า..ร....=....8..4..6...0...3...+....3..8...2...2...=....8..8...4...2..5....บ..า..ท...........
..................ค..ํา..น...ว..ณ....ห...า..ค..่า..ไ..ฟ...ฟ...า้ ..ผ..ัน...แ...ป..ร........................................................................ ....................................
..................ค..า่ ..ไ..ฟ..ฟ...า้ ..ผ..ัน...แ..ป...ร....=....จ...ำ..น..ว..น...พ...ล..งั ..ง..า..น..ไ..ฟ..ฟ...้า...x....ค..า่ ...F...t.....=....2..3..4....9..8...x....(.-.1...1...6..0..)..................................
.....................................................................................................=....-.2....7..2..5...3...6..8...ส..ต...า..ง..ค..์.=....-..2..7...2..6....บ..า..ท..........
..................ค..ํา..น...ว..ณ....ห...า..ค..่า..ภ...า..ษ...ีม..ูล...ค..่า..เ..พ...ิ่ม............................................................................. .............................
..................ค..า่..ภ...า..ษ..มี...ลู ..ค..่า..เ..พ..มิ่...=....(..ค..า่..ไ.ฟ...ฟ...้า..ฐ..า..น....+....ค..่า..ไ..ฟ..ฟ...า้..ผ..ัน...แ..ป...ร..)..x....(.7../..1..0..0...).................................................
.............................................=....[..8..8..4...2..5....+....(.-.2...7...2..6..)..]..x...(..7../..1..0..0..)..=....5..9...9...9...บ...า..ท...............................................
..................ด..งั..น..้นั....ใ..น..ร..อ...บ...เ.ด..ือ...น..ส...งิ .ห...า..ค..ม...เ.ร..ณ....ูจ..ะ..ต...้อ..ง..จ..่า..ย..เ..ง.นิ...ค..า่..ไ..ฟ...ฟ..้า..เ..ท..่า..ก...บั ....8..8..4...2...5...+....(.-..2..3...2..6. .)..+....5..9...,.9..9.......

= 916.98 บาท

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้แบบเชงิ รุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 78

เฉลยแบบตรวจสอบความเข้าใจท่ี 4

คำชแ้ี จง จงตอบคำถามต่อไปน้ี

1. จากภาพท่ีกำหนดให้ ระบุชอ่ื สญั ลกั ษณ์ และหน้าท่ขี องช้ินสว่ นอเิ ลก็ ทรอนิกสต์ อ่ ไปนี้

ภาพ ชอ่ื สัญลักษณ์ หนา้ ที่

ไดโอดเปลง่ แสง เปลย่ี นพลังงานไฟฟา้ เป็น
พลงั งานแสง

ตัวเก็บประจุ เกบ็ และคายประจุไฟฟ้า

ตัวต้านทาน ควบคมุ ปริมาณกระแสไฟฟา้
แปรคา่ ได้
ทรานซิสเตอร์ สวติ ชเ์ ปิด-ปิดวงจรไฟฟา้ และ
ควบคุมปริมาณกระแสไฟฟ้า
ไดโอด หรือ
เป็นช้นิ สว่ นอิเลก็ ทรอนิกสท์ ่ี
ตัวตา้ นทานคงที่ ยอมให้กระแสไฟฟา้ ไหลผา่ น

ไดท้ างเดยี ว

ควบคมุ ปริมาณกระแสไฟฟ้า

ชุดกจิ กรรมการเรียนรูแ้ บบเชิงรกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 79

2. เขยี นแผนภาพวงจรไฟฟ้าจากเงือ่ นไขที่กำหนดให้ต่อไปน้ี แผนภาพ

4) วงจรไฟฟา้ ท่ีประกอบดว้ ยแบตเตอรี่ขนาด 1.5
โวลต์ 4 ก้อน ตัวต้านทานปรับค่าได้ และ
หลอดไฟที่มีความต่างศักย์ 4 โวลต์ ยอมให้
กระแสไฟฟ้าไหลผา่ น 0.02 แอมแปร์

5) วงจรไฟฟา้ ท่ีประกอบดว้ ยแบตเตอร่ีขนาด 1.5
โวลต์ 3 ก้อน ตัวต้านทาน 100 โอห์ม และ
ไดโอด

6) วงจรไฟฟ้าที่ประกอบด้วยตัวเก็บประจุขนาด
450 ไมโครฟารัด ที่มีการประจุแล้ว นำมาต่อ
กับไดโอดเปล่งแสง

3. พิจารณาภาพท่กี ําหนดให้ แล้วตอบคำถามให้ถูกต้อง

1) หลอดไฟฟา้ หมายเลข 1 และหมายเลข 2 ติดหรือไม่ เพราะเหตใุ ด
...ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...า้..ท...ง้ั ...2....ด..ว..ง..ไ.ม...่ต..ิด....เ.พ...ร..า..ะ..ไ..ม..ม่...กี ..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ.ห...ล..เ..ข..า้..ข..า..เ.บ...ส..ข...อ..ง..ท...ร..า..น..ซ..สิ..เ..ต..อ..ร..์............................
............................................................................................. ......................................................................
2) หากต้องการให้หลอดไฟฟ้าทัง้ 2 ดวงตดิ จะแก้ไขวงจรไฟฟา้ นี้อยา่ งไร
...ก...ล..ับ...ท..ศิ...ท..า..ง..ข..อ...ง..ไ.ด...โ.อ..ด...ห..ม...า..ย..เ.ล...ข....3...เ..พ..อ่ื...ใ.ห...ก้ ..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...า้..ไ.ห...ล..ผ...่า..น..ไ..ด..้........................................................
............................................................................................. ......................................................................

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้แบบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 80

เฉลยแบบทดสอบก่อน-หลังเรียน ไฟฟ้า

ชอ่ื .................................................................................................................... ชน้ั .................................... เลขท่ี ..................................

คำช้แี จง 1. แบบทดสอบปรนยั 4 ตัวเลอื ก มีท้งั หมด 10 ขอ้ 10 คะแนน
2. ในแตล่ ะข้อ ใหน้ กั เรียนเลือกคำตอบท่ีถูกต้องท่สี ุดเพยี งคำตอบเดียว

แลว้ ทำเคร่อื งหมาย  ลงในกระดาษคำตอบ

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

ข้อ 1 2 3 4 ขอ้ 1 2 3 4 ขอ้ 1 2 3 4

1 6  11 

2  7  12 

3  8  13 

4 9 14 

5  10  15 

แบบทดสอบหลังเรยี น

ข้อ 1 2 3 4 ข้อ 1 2 3 4 ข้อ 1 2 3 4

1  6  11 

2 7  12 

3 8  13 

4 9  14 

5  10  15 

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรูแ้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟา้ 81

เอกสารอา้ งอิง

พิมพันธ์ เดชะคุปต์ และคณะ. (2563). หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3.
กรงุ เทพ: สำนักพมิ พ์ บริษัทพฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำกดั .

สถาบนั สง่ เสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลย.ี (2563). หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน วิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 2. กรงุ เทพ: โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพรา้ ว.

สรฉัตร ธารมรรค. (2562). แบบฝึกหัดรายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม. 3 เล่ม 1. กรุงเทพ:
อักษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกดั .

สรฉัตร ธารมรรค. (2562). แบบฝึกหัดรายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม. 3 เล่ม 2. กรุงเทพ:
อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกัด.

ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ, รัตนากรณ์ อิทธิไพสิฐพันธุ์ และสุภาภรณ์ หรินทรนิตย์. (2562). สื่อการเรียนรู้และเสริม
สรา้ งทักษะตามมาตรฐานและตัวชีว้ ัดชน้ั ปี กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 3
เลม่ 1. กรุงเทพ: สำนักพิมพ์นิยมวทิ ยา.

ศรีลักษณ์ ผลวัฒนะ, รัตนากรณ์ อิทธิไพสิฐพันธุ์ และสุภาภรณ์ หรินทรนิตย์. (2562). สื่อการเรียนรู้และเสรมิ
สร้างทกั ษะตามมาตรฐานและตวั ชี้วัดชนั้ ปี กลมุ่ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์ ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3
เล่ม 2. กรงุ เทพ: สำนักพิมพ์นยิ มวิทยา.

เอกรัฐ วงศ์สวัสดิ์ และธนากร แสงเรืองรอบ. (2562). ชุดสัมฤทธิ์มาตรฐาน สื่อการเรียนรู้รายวิชาพื้นฐาน
วิทยาศาสตร์ ม. 3 เล่ม 1. กรุงเทพ: อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกดั .

เอกรัฐ วงศ์สวัสดิ์ และธนากร แสงเรืองรอบ. (2562). ชุดสัมฤทธิ์มาตรฐาน สื่อการเรียนรู้รายวิชาพื้นฐาน
วิทยาศาสตร์ ม. 3 เลม่ 2. กรุงเทพ: อกั ษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จำกดั .

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรูแ้ บบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟา้ 82

ทมี่ าของภาพและขอ้ มลู

ไฟฟา้

ลำดับ ภาพ/ข้อมลู ชอ่ื เวบ็ ไซต์/แหลง่ ที่มาของภาพและข้อมูล

1 ภาพที่ 1.1 การทำงานของ ดดั แปลงภาพจาก หนังสือเรียนรายวชิ าพื้นฐานวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.3

วงจรไฟฟา้ อย่างงา่ ยในไฟฉาย เลม่ 2, สสวท.

2 ภาพท่ี 1.2 กระแสไฟฟ้าใน ดัดแปลงภาพจาก หนังสอื เรยี นรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.3

สายไฟฟ้า เล่ม 2, สสวท.

3 ภาพท่ี 1.3 แอมมเิ ตอร์ https://thai.alibaba.com/product-detail/Analog-DC-Ammeter-for-

Physics-Teaching-60516422903.html

4 ภาพท่ี 1.4 การตอ่ แอมมิเตอร์ ดดั แปลงภาพจาก สือ่ การเรยี นรแู้ ละเสรมิ สรา้ งทักษะตามมาตรฐานและตวั ชว้ี ัดช้นั

เพอ่ื วัดกระแสไฟฟา้ ในวงจร ปี วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2, นิยามวิทยา.

5 ภาพท่ี 1.5 ใชแ้ อมมเิ ตอรต์ อ่ ดัดแปลงภาพจาก ส่ือการเรียนรแู้ ละเสรมิ สรา้ งทกั ษะตามมาตรฐานและตัวช้วี ัดชัน้

อนกุ รรม เมื่อต้องการวดั ปี วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2, นิยามวทิ ยา.

กระแสไฟฟ้าท่ผี า่ นหลอด

ไฟฟ้า

6 ภาพที่ 1.6 ความต่าง ดดั แปลงภาพจาก หนังสือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐานวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.3

ศกั ยไ์ ฟฟา้ ระหวา่ งจุด A และ เล่ม 2, สสวท.

จุด B

7 ภาพท่ี 1.7 โวลต์มิเตอร์ https://spanish.alibaba.com/product-detail/DC-Analog-Voltmeter-for-

Education-60516917279.html

8 ภาพท่ี 1.8 การต่อโวลต์ ดดั แปลงภาพจาก สือ่ การเรียนรู้และเสรมิ สรา้ งทักษะตามมาตรฐานและตัวชว้ี ดั ชน้ั

มเิ ตอรเ์ พอื่ วัดความตา่ ง ปี วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2, นิยามวิทยา.

ศกั ยไ์ ฟฟ้าในวงจร

9 ภาพท่ี 1.9 ใชโ้ วลต์มเิ ตอรต์ อ่ ดัดแปลงภาพจาก สอ่ื การเรียนรู้และเสรมิ สรา้ งทักษะตามมาตรฐานและตัวชว้ี ดั ช้ัน

ขนาน เมื่อตอ้ งการวัดความ ปี วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2, นยิ ามวทิ ยา.

ตา่ งศกั ยท์ ีค่ รอ่ มหลอดไฟฟา้

10 ภาพที่ 1.10 กราฟ ดดั แปลงภาพจาก หนังสอื เรียนรายวชิ าพื้นฐานวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.3

ความสมั พันธร์ ะหวา่ งความ เลม่ 2, สสวท.

ต่างศักยไ์ ฟฟา้ และ

กระแสไฟฟา้ ของลวดตวั นำ

11 ภาพท่ี 2.1 แผนภาพการต่อ ดัดแปลงภาพจาก สอ่ื การเรยี นรู้และเสรมิ สรา้ งทักษะตามมาตรฐานและตวั ชี้วัดช้ัน

วงจรไฟฟา้ แบบอนกุ รม ปี วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2, นิยามวทิ ยา.

12 ภาพที่ 2.2 แผนภาพการต่อ ดดั แปลงภาพจาก ส่ือการเรียนรูแ้ ละเสรมิ สรา้ งทกั ษะตามมาตรฐานและตวั ชว้ี ดั ชั้น

วงจรไฟฟ้าแบบขนาน ปี วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2, นยิ ามวทิ ยา.

ชดุ กจิ กรรมการเรียนร้แู บบเชิงรุก (Active Learning) | ไฟฟ้า 83

ลำดับ ภาพ/ข้อมูล ช่ือเว็บไซต์/แหลง่ ที่มาของภาพและข้อมูล

13 ภาพท่ี 2.3 แผนภาพการต่อ ดัดแปลงภาพจาก ส่อื การเรยี นรแู้ ละเสรมิ สรา้ งทักษะตามมาตรฐานและตัวชี้วดั ช้ัน

วงจรไฟฟ้าแบบผสม ปี วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2, นิยามวิทยา.

14 ภาพท่ี 2.4 การตอ่ สายสง่ https://www.onestockhome.com/th/homemap_contents/86487794/el

พลังงานไฟฟ้าเขา้ ภายในบ้าน ectrical-system-for-construction

15 ภาพที่ 2.5 สายไฟแรงสูง https://www.pdcable.com/

16 ภาพที่ 2.6 ตวั อยา่ งสายไฟ https://www.pdcable.com/

ท่ัวไป (สายคู่แขง็ ) ทีใ่ ชใ้ น

บา้ นเรอื น

17 ภาพท่ี 2.7 ฟิวสช์ นดิ ตา่ ง ๆ https://mall.factomart.com/type-of-fuse/

18 ภาพที่ 2.8 สะพานไฟ https://www.banmor.com/

19 ภาพที่ 3.1 ก. หลอดฟลอู อ http://utitpo.blogspot.com/p/blog-page_93.html

เรสเซนต์

20 ภาพที่ 3.1 ข. http://www.tatc.ac.th/external_newsblog.php?links=136

เคร่ืองปรับอากาศ

21 ภาพท่ี 3.2 ตวั อย่างใบแจ้งค่า https://www.pea.co.th/Portals/0/EasyDNNnews/12324/1232409Bill1.jp

ไฟฟา้ g

22 ภาพท่ี 3.3 ก. ภายในอาคาร https://www.siamchemi.com/

ควรใช้หลอดฟลอู อเรสเซนต์

23 ภาพที่ 3.3 ข. รดี เสือ้ ผา้ ที https://www.sirispace.com/News/298

จำนวนมากในคร้งั เดยี ว

24 ภาพที่ 3.3 ค. ต้ังตู้เยน็ ใหห้ า่ ง https://www.priceza.com/article/

จากแหลง่ ความร้อน

25 ภาพท่ี 4.1 ตัวอยา่ ง https://pcbthailand.com/

วงจรไฟฟา้ ท่มี ชี ิน้ ส่วน

อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์อยภู่ ายในวงจร

26 ภาพท่ี 4.2 ตวั ต้านทานแปร https://commandronestore.com/products/

คา่ ได้ และ ตัวตา้ นทานคงที่

27 ภาพท่ี 4.3 ก. ปุ่มปรบั ความ https://www.step1990.com/

สวา่ งในวงจรหรไ่ี ฟ

28 ภาพที่ 4.3 ข. ปมุ่ ปรับความ http://www.mynpe.com/mynpe/more.php?data=016420102013&PHPS

ดงั ของเสียงในเครอ่ื งเสยี ง ESSID=e4f3f6b6eda3c5d0c5407293d66c2ffd

29 ภาพที่ 4.4 ไดโอดชนดิ ต่าง ๆ https://electricalfundablog.com/diode-operation-modes-vi-

characteristics/

30 ภาพที่ 4.5 ก. https://www.robotsiam.com/

ไดโอดเปล่งแสง

ชุดกิจกรรมการเรียนรแู้ บบเชงิ รกุ (Active Learning) | ไฟฟ้า 84

ลำดับ ภาพ/ขอ้ มลู ชอ่ื เว็บไซต์/แหล่งท่ีมาของภาพและข้อมลู

31 ภาพที่ 4.5 ข. ไดโอด https://www.songthamelec.com/

32 ภาพที่ 4.6 ก. ไฟหนา้ ปดั https://www.autospinn.com/2020/03/warning-signal-in-car-dashboard-

รถยนต์ 77669

33 ภาพท่ี 4.6 ข. ไฟแสดง https://liliputing.com/2008/11/dell-mini-hack-adding-a-hard-drive-

สถานะคอมพิวเตอร์ indicator-led.html

34 ภาพท่ี 4.6 ค. บอรด์ แสดง https://thai.alibaba.com/product-detail/led-scoreboard-diy-

คะแนน scoreboard-digits-soccer-60171088518.html

35 ภาพท่ี 4.7 ตวั เก็บประจุชนิด https://thai.alibaba.com/product-detail/

ต่าง ๆ

36 ภาพที่ 4.8 ก. แฟลชของ https://pxhere.com/th/photo/933656

กลอ้ งถ่ายรูป

37 ภาพที่ 4.8 ข. ไฟใหแ้ สงสว่าง https://access-autowork.com

ในหอ้ งโดยสารรถยนต์

38 ภาพท่ี 4.9การระบขุ าของ https://thai.alibaba.com/product-detail/

ทรานซสิ เตอร์

39 ภาพท่ี 4.10 การระบขุ าของ https://thai.alibaba.com/product-detail/

ทรานซิสเตอรแ์ ละสญั ลักษณ์

40 ภาพท่ี 4.11 ทรานซสิ เตอร์ https://www.ai-corporation.net/2021/11/12/transistor/

ชนดิ ตา่ ง ๆ

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้แบบเชงิ รุก (Active Learning) | ไฟฟ้า 85