บทร้อยกรองประเภทโคลงสี่สุภาพ เรื่อง พันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต (3)

การอ่านออกเสียงบทร้อย
กรองประเภทโคลงสี่สุภาพ

เรื่อง
พันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒

คำนำ

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่ง
ของรายวิชาภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ ๒ เพื่อให้ได้ศึกษาหาความรู้ในเรื่อง
การอ่านออกเสียงบทร้อยกรองประเภท
โคลงสี่สุภาพ ได้ศึกษาอย่างเข้าใจและ
เป็นประโยชน์แก่ผู้เรียนผู้จัดทำหวังว่า
หนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่าน
หรือผู้ที่สนใจ หากมีข้อแนะนำหรือข้อ
ผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำขอน้อมรับ
ไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย




นางสาวจารุภา ชุมพล
ผู้จัดทำ

สารบัญ

เรื่อง หน้า

๑.ความหมายของการอ่าน ๑
ออกเสียงบทร้อยกรอง ๒
๒.หลักการอ่านออกเสียงบทร้อยกรอง ๓
๓.ตัวอย่างโคลงสี่สุภาพ ๘

๔.ประโยชน์ของการอ่านออกเสียง ๙
บทร้อยกรอง

๕.บทฝึกการอ่านออกเสียง
บทร้อยกรองประเภท โคลงสี่สุภาพ

๑.ความหมายของการอ่านออกเสียงบท
ร้อยกรอง

การอ่านออกเสียงบทร้อยกรอง คือ การอ่าน
บทกวีแบบออกเสียงตามจังหวะและลีลาของ
บทร้อยกรองแต่ละประเภท สามารถแบ่งได้
เป็น ๒ ประเภท คือ
๑. การอ่านออกเสียงตามปกติ เพียงแต่แบ่ง
จังหวะตามวรรคตอนของบทประพันธ์เท่านั้น
๒. การอ่านแบบทำนองเสนาะ ซึ่งมีการใช้
เสียงสูง เสียงต่ำ เสียงหนัก เสียงเบา เสียง
ยาว เสียงสั้น และการเอื้อน ซึ่งจะบังเกิด
ความไพเราะคล้ายเสียงดนตรี

๒.หลักการอ่านออกเสียงบทร้อยกรอง

๑. อ่านให้ถูกต้องตามลักษณะบังคับของคำ
ประพันธ์ ศึกษาการแบ่งวรรคตอน จำนวน
คำ เสียงวรรณยุกต์ เสียงหนักเบา ซึ่งเป็น
เอกลักษณ์ของคำประพันธ์แต่ละประเภท
๒. อ่านให้มีลีลา รู้จักใช้เสียงเอื้อนและรู้จัก
ทอดจังหวะให้เกิดความไพเราะ

๓.ตัวอย่างโคลงสี่สุภาพ

“เสียงลือ / เสียงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย

เสียงย่อม / ยอยศใคร ทั่วหล้า

สองเขือ / พี่หลับใหล ลืมตื่น ฤๅพี่

สองพี่ / คิดเองอ้า อย่าได้ / ถามเผือ”

(จาก “ลิลิตพระลอ”)

ข้อบังคับของโคลงสี่สุภาพ



๑. บทหนึ่งมี ๔ บรรทัด

๒. วรรคหน้าของทุกบรรทัด มี ๕ พยางค์
วรรคหลังของบรรทัดที่ ๑ - ๓ มี ๒ พยางค์
บรรทัดที่ ๔ มี ๔ พยางค์ สามารถท่องจำ
นวนพยางค์ได้ดังนี้
ห้า -สอง (สร้อย ๒ พยางค์ มักลงท้ายด้วย
นา แฮ เฮย เพื่อรับคำ ต่อคำ เชื่อมคำ)
ห้า- สอง
ห้า - สอง (สร้อย ๒ พยางค์ มักลงท้ายด้วย
นา แฮ เฮย เพื่อรับคำ ต่อคำ เชื่อมคำ)
ห้า - สี่ (หากจะให้เกิดความไพเราะในการอ่าน
นิยมลงเสียงจัตวา)

๓. มีตำแหน่งสัมผัสตามแผนผัง
๔. บังคับรูปวรรณยุกต์ เอก ๗ โท ๔ ตาม
ตำแหน่งในแผนผัง
๕. กรณีที่ไม่สามารถหาพยางค์ที่มีรูป
วรรณยุกต์ตามต้องการได้ให้ใช้ เอกโทษ
และโทโทษ

คำเอกคำโทหมายถึง พยางค์ที่บังคับ
ด้วยรูปวรรณยุกต์เอก และรูปวรรณยุต์โท
กำกับ อยู่ในคำนั้น โดยมีลักษณะบังคับไว้
ดังนี้

คำเอก ได้แก่ พยางค์ที่มีรูปวรรณยุกต์
เอกบังคับ เช่น ล่า เก่า ก่อน น่า ว่าย ไม่
ฯลฯ และให้รวมถึงคำตายทั้งหมดไม่ว่าจะมี
เสียงวรรณยุกต์ใดก็ตาม เช่น ปะ พบ รึ
ขัด ชิด (ในโคลงและร่ายใช้ คำตาย แทน
คำเอกได้)



๔.ประโยชน์ของการอ่านออกเสียงบท
ร้อยกรอง

อ่านออกเสียงเป็นการกระตุ้นสมองเมื่อเรา
อ่านออกเสียง สมองส่วนที่ควบคุมการคิด
การเรียนรู้จะถูกกระตุ้นให้ทำงานมากขึ้น
อ่านออกเสียง ทำให้การพูดออกเสียงชัดเจน
การอ่านออกเสียงบ่อยๆ เป็นการฝึกบังคุบ
ลิ้นและรูปปาก ทำให้อ่านออกเสียงได้ชัดเจน
ยิ่งขึ้น
การอ่านออกเสียง เราจะจดจ่อกับสิ่งที่อ่าน
มากขึ้น
ทำให้สามารถจดจำคำหรือเนื้อเรื่องได้มากกว่า
การอ่านในใจ

๕.บทฝึกการอ่านออกเสียง
บทร้อยกรองประเภท โคลงสี่สุภาพ




พันท้ายตกประหม่าสิ้น สติคิด

โดดจากเรือทูลอุทิศ โทษร้อง

พันท้ายนรสิงห์ผิด บทฆ่า เสียเทอญ

หัวกับโขนเรือต้อง คู่เส้นทำศาล