Top One (BM TG3) Penerbitan Pelangi Sdn Bhd

Kandungan

BBBSudut PAK-21 ............................................................ iii – vi AB5 Bahasa dan Budaya B BB B

AB1 Ilmu Penyuluh Masa Depan Kemahiran Bertulis.................................................. 64
A Sistem Bahasa........................................................ 64
Kemahiran Bertulis.....................................................1 B Pemahaman........................................................... 70
C Pemindahan Maklumat..................................... 74
A Sistem Bahasa...........................................................1 D Penulisan................................................................. 76

B Pemahaman.............................................................. 6 Kemahiran Lisan Bertutur...................................... 79
Kemahiran Lisan Mendengar................................. 79
C Pemindahan Maklumat..................................... 10 QQ 5  79

D Penulisan................................................................. 12 AB6 Sains dan Teknologi

Kemahiran Lisan Bertutur...................................... 17 Kemahiran Bertulis.................................................. 80
A Sistem Bahasa........................................................ 80
Kemahiran Lisan Mendengar................................. 17 B Pemahaman........................................................... 84
C Pemindahan Maklumat..................................... 88
QQ 1  17 D Penulisan................................................................. 91

AB2 Sihat dan Cerdas Kemahiran Lisan Bertutur...................................... 97
Kemahiran Lisan Mendengar................................. 97
Kemahiran Bertulis.................................................. 18
A Sistem Bahasa........................................................ 18 AB7 Alamku
B Pemahaman........................................................... 22
C Pemindahan Maklumat..................................... 25 Kemahiran Bertulis.................................................. 98
D Penulisan................................................................. 27 A Sistem Bahasa........................................................ 98
B Pemahaman......................................................... 104
Kemahiran Lisan Bertutur...................................... 32 C Pemindahan Maklumat...................................108
Kemahiran Lisan Mendengar................................. 32 D Penulisan............................................................... 109
QQ 2  32
Kemahiran Lisan Bertutur.................................... 113
AB3 Waspadalah Sentiasa Kemahiran Lisan Mendengar............................... 113

B Kemahiran Bertulis.................................................. 33 AB8 Ekonomi Mapan, Negara Makmur
A Sistem Bahasa........................................................ 33
B Pemahaman........................................................... 37 Kemahiran Bertulis................................................ 114
C Pemindahan Maklumat..................................... 40 A Sistem Bahasa......................................................114
D Penulisan................................................................. 42 B Pemahaman......................................................... 118
C Pemindahan Maklumat...................................122
Kemahiran Lisan Bertutur...................................... 48 D Penulisan............................................................... 124
Kemahiran Lisan Mendengar................................. 49
QQ 3  49 Kemahiran Lisan Bertutur.................................... 128
Kemahiran Lisan Mendengar............................... 128
AB4 Negaraku Kertas Model PT3................................................... 130
Jawapan........................................................... J1 – J18
Kemahiran Bertulis.................................................. 50
A Sistem Bahasa........................................................ 50 Nota Bonus
B Pemahaman........................................................... 54 • Arkib Kata Mutiara................................ NB2 – NB3
C Pemindahan Maklumat..................................... 57 • Arkib Peribahasa.................................... NB4 – NB7
D Penulisan................................................................. 59 • Arkib KOMSAS..................................... NB8 – NB36
ii
Kemahiran Lisan Bertutur...................................... 62
Kemahiran Lisan Mendengar................................. 62
QQ 4  63

B2AB
Sihat dan Cerdas

Kemahiran Bertulis

A Sistem Bahasa Buku teks, hlm. 30 & 31

Kata Adjektif

Nota SMART

Kata Adjektif 4. Kata adjektif dapat dibahagikan kepada beberapa jenis.
1. Kata adjektif juga dikenal sebagai kata sifat.
2. Kata ini menunjukkan sesuatu keadaan untuk Jenis Contoh
sifat /
menerangkan kata nama atau frasa nama. keadaan pandai, jahat, berani, sombong,
3. Kata adjektif juga boleh disertai kata keterangan yang warna kuat, halus, sihat, rajin

bertugas sebagai kata penguat. ukuran merah, hijau, kuning, putih, hitam,
(a) Kata penguat hadapan – begitu, agak, paling, ungu, jingga
bentuk
lebih, terlalu panjang, pendek, besar, kecil,
Contohnya: lebih hebat, begitu wangi, paling tinggi waktu tebal, nipis, tinggi, rendah
(b) Kata penguat belakang – benar, betul, nian, sekali
Contohnya: mudah sekali, indah nian, panjang jarak bulat, bujur, leper, buncit,
cara bengkok, lonjong, kempis, lurus
benar
(c) Kata penguat bebas – amat, sungguh, sangat perasaan cepat, lambat, silam, awal, lewat,
Contohnya: sungguh cerdik atau cerdik sungguh lama, segera, suntuk
(d) Imbuhan ter- dan kata penguat sekali dan paling pancaindera
jauh, dekat, hampir, nyaris
sudah menunjukkan darjah penghabisan. Oleh itu,
suatu kata adjektif itu hanya boleh menggunakan deras, perlahan, selalu, sering,
ter- atau sekali atau paling. Kedua-dua atau ketiga- jelas, kabur, gopoh, cermat
tiganya tidak boleh digunakan serentak.
suka, gembira, sayang, benci,
Contohnya: rindu, segan, kasih, duka

Betul Salah sedap, masin, pahit, payau,
kelat, manis, tawar, lazat, cantik,
terpandai terpandai sekali molek, hodoh, buruk, tampan,
comel, segak, lawa, bising, merdu,
terindah terindah sekali nyaring, lunak, serak, garau,
harum, wangi, kasar, licin, keras,
paling baik paling terbaik / paling baik sekali lembap, lembut, bersih, selesa

cantik sekali paling tercantik sekali

  Bahagian A
Lengkapkan ayat-ayat yang berikut dengan memilih jawapan yang paling sesuai.

1. Doktor mengingatkan Rania agar 2. Seseorang yang mempunyai hati yang
membiasakan diri untuk duduk dan berdiri akan dapat mengekalkan
dengan cara yang supaya tidak hubungan yang harmoni dengan orang lain.
timbul masalah postur badan.
A bersih C tenang
A elok C baik
B jernih D jelas
B benar D betul

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 18

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas 

3. Kehidupan kita akan menjadi lebih 6. Walaupun usia Datuk Lee Chong Wei semakin
apabila kita menitikberatkan meningkat, namun beliau masih mampu
aspek kesihatan kerana kesihatan merupakan bersaing dengan pemain dunia.
aset yang penting dalam kehidupan kita.
A tertinggi C terbijak
A ceria C murni
B terpenting D terbaik
B senang D indah
7. Aktiviti-aktiviti sukan dan pendidikan
4. Senaman berjadual sangat perlu bagi jasmani di sekolah perlu dipertingkatkan
memastikan tubuh menjadi dan
membantu sistem peredaran darah lebih untuk mengenal pasti bakat-bakat
yang berpotensi.
teratur.
A muda C awal
A lancar C cergas
B mentah D rendah
B cerdas D pantas

5. Rehat dan tidur yang dapat 8. Otak yang cerdas juga membolehkan
mengurangkan tekanan dapat kita berfikir dengan apabila
menenangkan minda. serta menghadapi sesuatu perkara.
A genap
B cukup A rasional
C lengkap
D lebih B lancar

C tetap

D senang

  Bahagian B
Dalam setiap ayat di bawah, terdapat satu kesalahan bahasa. Kenal pasti kesalahan tersebut dan tulis jawapan
yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin ayat itu semula.

1 Berat badan Datuk Harun semakin kecut semenjak beliau menghidap penyakit kencing manis dan

darah tinggi.
kecut – susut

2. Puan Dahlia merendam bunga cengkih itu sehingga kembung sebelum meminum air rendaman
tersebut.
kembung – kembang

3. Cikgu Fakrul memberitahu murid-muridnya bahawa semua nutrien yang diperlukan oleh badan
diperoleh menerusi pemakanan yang sepadan.
sepadan – seimbang

4. Anugerah Sukan Negara merupakan satu ganjaran terbaik kerajaan kepada atlet, pegawai, dan
pertubuhan sukan.
terbaik – tertinggi

5. Walaupun sudah lanjut usia, namun keadaan fizikal datuk kekal sihat dan tinggi pemikirannya.
tinggi – tajam

19 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas Buku teks, hlm. 70 & 71

Kata Kerja Kata kerja transitif

Nota SMART 1. Kata kerja transitif dibahagikan kepada dua, iaitu
(a) Kata kerja aktif
Kata Kerja (b) Kata kerja pasif
1. Kata kerja ialah kata yang digunakan untuk
2. Kata kerja aktif transitif merupakan kata yang
menerangkan sesuatu perbuatan atau keadaan memerlukan objek untuk menyampaikan maksud
melaksanakan sesuatu. dalam bahagian predikat.
2 . Kata kerja dibahagikan kepada dua kumpulan, iaitu:
(a) Kata kerja tak transitif 3 . Objek bagi kata kerja itu mestilah terdiri daripada kata
(b) Kata kerja transitif nama (KN) atau frasa nama (FN).

Kata kerja tak transitif 4 . Kata kerja yang mengandungi objek dapat membentuk
1. Kata kerja tak transitif tidak memerlukan objek atau frasa kerja dan bertugas sebagai predikat dalam ayat.

penyambut sesudahnya. Con toh : • Ayah sedang membaca surat khabar.
KKT KN
2. Kata kerja ini dibahagikan kepada dua kumpulan, iaitu:
(a) Kata kerja tak transitif tanpa pelengkap • Zahari mengayu h basikal ke sekolah.
i. Contohnya: pergi, tidur, menyanyi, mengalir, KKT KN
membesar, terduduk, terbaring, berguguran,
bermaafan, berjauhan, dan sebagainya. 5. Contoh kata kerja aktif transitif ialah memperoleh,
ii. Kata kerja yang dapat berdiri sendiri tanpa memperkemas, memasuki, mempersoalkan,
objek atau penyambut untuk melengkapkan mengesahkan, mengeluarkan, mempersenjatai,
maksud ayat. mempelajari, memperalati, dan sebagainya.
Contoh:
• Semua tamu telah pulang. Kata kerja pasif
• Budak itu menangis kerana kelaparan. 1 . Kata pasif ialah kata yang digunakan dalam ayat pasif.
(b) Kata kerja tak transitif berpelengkap 2 . Mengutamakan objek atau penyambut sebagai unsur
i. Memerlukan pelengkap selepas kata kerja
untuk menyempurnakan maksud ayat. yang diterangkan dalam ayat.
ii. Pelengkap terdiri daripada kata nama, kata 3 . Contoh kata kerja pasif ialah diambil, terangkat,
adjektif, atau frasa sendi nama.
iii. Contohnya: menjadi, bermain, berbuat, kelaparan, berjawab, sampaikan, dan sebagainya.
berdaunkan, berhakimkan, dan sebagainya.

  Bahagian A

Soalan 1 – 6
Lengkapkan ayat-ayat yang berikut dengan memilih jawapan yang paling sesuai.

1. Puan Andrea menyuruh anaknya mengutip 3. Kita digalakkan supaya
barang-barang permainan yang senaman sebanyak tiga kali dalam seminggu
di ruang tamu. untuk mendapatkan berat badan yang ideal.
A berhamburan A menjalankan
B bertaburan B mengusahakan
C berciciran C melakukan
D bertempiaran D menganjurkan

2. Encik Mustaffa selaku ketua kampung 4. Peserta-peserta maraton itu terpaksa
membuat laporan polis kerana air sungai
di kampungnya telah oleh sisa sungai kecil sebelum tiba di
garisan penamat.
toksik.
A meredah C menempuhi
A dicemari C dicabuli
B melalui D mengharungi
B dibaluti D dilapisi

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 20

5. Mereka beberapa buah peti Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas 
besi ketika menggali tanah di kawasan yang
berbukit itu. III Kita tidak boleh menaiki kereta api ini
kerana kereta api ini tidak berhenti di
A mendapati stesen-stesen yang kecil.

B menjumpai IV Pembiakan nyamuk aedes akan berhenti
apabila tiada lagi tempat takungan air.
C mengesani
A I dan II sahaja
D memerhati B I dan III sahaja
C I, II, dan III sahaja
6. Pak Cik Adzhar suka masa pada D II, III, dan IV sahaja
waktu petang dengan aktiviti berkebun.
8. I Mereka menjulang piala yang dimenangi
A melunaskan semasa sesi fotografi itu.

B menyudahkan II Kami berasa gerun apabila melihat api
menjulang dari bangunan yang terbakar
C menghabiskan itu.

D melenyapkan III Hubungan baik antara ibu bapa
dengan guru penting bagi menjulang
Soalan 7 – 8 kecemerlangan murid.
Pilih ayat-ayat yang menggunakan perkataan
berhuruf condong dengan betul. IV Perahu yang dinaiki oleh Pak Samad
dan rakan-rakannya itu menjulang akibat
7. I Apabila hujan sudah berhenti, perlawanan dipukul ribut.
bola sepak itu diteruskan semula.
A I dan II sahaja
II Ibu sudah berhenti kerja di syarikat B I dan III sahaja
komunikasi itu kerana mengalami C I, II, dan III sahaja
masalah kesihatan. D II, III, dan IV sahaja

  Bahagian B
Dalam setiap ayat di bawah, terdapat satu kesalahan bahasa. Kenal pasti kesalahan tersebut dan tulis jawapan
yang betul pada ruang jawapan yang disediakan. Anda tidak perlu menyalin ayat itu semula.

1. Berkat sokongan dan galakan ibu bapanya, Amir berjaya menempah nama dalam bidang olahraga.

menempah – menempa

2. “Patik menjulang segala titah perintah tuanku,” kata bendahara kepada sultan.
menjulang – menjunjung

3. Orang ramai gempar apabila melihat satu mayat terbit di permukaan sungai itu.
terbit – timbul

4. Pagi-pagi lagi Pak Seman sudah berada di kebunnya untuk menarah pokok getah.
menarah – menoreh

5. Kereta yang dipandu oleh remaja itu terbabas sebelum merempuh penghadang jalan lalu terguling
ke dalam gaung.
terguling – terjunam

21 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas

B Pemahaman

Pemahaman Teks

  Puisi Tradisional – Santap Istiadat
Baca seloka di bawah dengan teliti, kemudian jawab soalan-soalan yang berikutnya.

1 Santap beradat, santap istiadat, 3 Santap nasi suap pertama,
Santap raja di majlis kebesaran, Berturut dengan suap kedua;
Santap merai, hormat-menghormat; Dua suap, ketiga sudah,
Bukan santap hendakkan kenyang, Keempatnya basuh tangan;
Santap santun dengan aturan. Kelima halwa juadah,
Keenam mengiring buah-buahan.
2 Nasi disuap di tangan kanan, 4 Ketujuh berkumur-kumur,
Lauk dibinjat sopan siuman, Ke delapan makan sirih;
Sampai ke mulut mamah perlahan,
Tanda tidak gelojoh makan. Kelat jatuh ke rengkungan,
Selesai santap nasi – Seri naik ke peroman.
Diiringkan seteguk minuman,
Isyarat menghormat, mulia-memuliakan. 5 Itulah santap beradat kebesaran
Di dalam riwayat zaman yang silam.

Dipetik daripada antologi Bintang Hati, Tingkatan 3, Kementerian Pendidikan Malaysia

Nota SMART Entri Kata

Seloka • dibinjat – diangkat
Ciri-ciri seloka ialah: • halwa – manisan buah-
(a) jumlah baris dalam rangkapnya tidak menentu
(b) disampaikan dalam bentuk sindiran, gurauan, atau ejekan dengan unsur buahan
• peroman – rupa muka
pengajaran dan nasihat

1. Berdasarkan rangkap kedua, yang berikut Santap beradat, santap istiadat
ialah sifat-sifat orang yang makan dengan
sopan, kecuali 3. Unsur gaya bahasa yang digunakan dalam
A menghormati orang di sekeliling. baris seloka di atas ialah
B mengunyah makanan dengan perlahan. A anafora.
C minum air separuh gelas. B repetisi.
D menyuap makanan dengan tangan C responsi.
kanan. D inversi.

2. Apakah istiadat makan yang terakhir 4. Nilai murni yang terkandung dalam seloka
berdasarkan seloka? tersebut ialah
A Makan sirih A hemah tinggi.
B Makan halwa B keadilan.
C Berkumur-kumur C kejujuran.
D Membasuh tangan D kasih sayang.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 22

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas 

  Prosa Moden – Bawod

Baca petikan cerpen di bawah dengan teliti, kemudian jawab soalan-soalan yang berikutnya.

Beluntung memeluk ibunya sebelum keluar meninggalkan mereka. Dia tersenyum sendirian.
Ibu sihat rupanya, katanya dalam hati. Akan tetapi hatinya masih tertanya-tanya kenapa ramai
orang di rumahnya? Dia mencari-cari bapanya. Bapanya hanya duduk tenang sesekali tergelak
mendengar perbualan rakan-rakannya di halaman rumah.
“Kenapa ramai orang di sini?”
“Kau lulus, nak. Bapa gembira. Kita adakan kenduri.” Beluntung tersenyum lagi. Dia
mendengar Bawod menjerit-jerit. Dia berlari tetapi terlanggar tunggul kayu. Beluntung tersungkur
dan tidak sedarkan diri buat beberapa ketika. Setelah sedar, dia berada di pangkuan bapanya.
“Mana Bawod, pak?”
“Bawod sudah disembelih. Bukankah kita akan adakan kenduri kesyukuran?”
Beluntung bingkas bangun sungguhpun kepalanya masih terasa pening. Dia tersungkur lagi
tetapi berjaya bangun sendiri, kemudian dia melangkah dengan lemah menuju ke arah Bawod
yang sudah terbujur kaku berlumuran darah. Beluntung melutut di hadapan Bawod yang tidak
bernafas lagi. Dia menangis sekuat-kuatnya. Apabila kesedihannya memuncak dia melolong.
Tanpa sedar, dia memeluk Bawod. Mereka yang berada di tempat itu terlopong melihat seekor
binatang yang bakal dimakan tetapi diratapi oleh yang diraikan.
Beluntung memandang orang ramai yang mengelilinginya. “Binatang ini seperti manusia,
dia sahabat saya ...” Beluntung mengesat air matanya lalu memandang bapanya.
Orang ramai memujuk Beluntung. Bapa menghampiri Beluntung dan memeluknya.

Dipetik daripada cerpen ‘Bawod’, antologi Bintang Hati,
Tingkatan 3, Kementerian Pendidikan Malaysia

Nota SMART Entri Kata

Tema • tunggul – pangkal pokok yang
1. Tema ialah persoalan utama yang hendak disampaikan oleh penyajak tertinggal dalam tanah

dalam karyanya. • bingkas – bangun dengan cepat
• terbujur – terbaring membujur
2. Tema biasanya merupakan sebahagian daripada pengalaman hidup • melolong – meraung
yang dilalui, dilihat, atau dirasai oleh penyajak. • terlopong – ternganga
• diratapi – ditangisi
3. Contoh tema yang popular ialah:

(a) tema percintaan (d) tema perjuangan

(b) tema alam sekitar (e) tema masyarakat

(c) tema ketuhanan (f) tema kemanusiaan

1. Mengapakah orang ramai berkumpul di 2. Apakah tindakan Beluntung apabila
rumah Beluntung? mendengar jeritan Bawod?
A Menziarahi ibu Beluntung yang tidak A Menangis sekuat-kuatnya
sihat B Melutut di hadapan Bawod
B Membantu bapa Beluntung menyembelih C Berlari untuk mendapatkan Bawod
Bawod D Berjalan dengan lemah ke arah Bawod
C Menghadiri kenduri kesyukuran yang
diadakan oleh bapa Beluntung
D Melawat Beluntung yang terjatuh kerana
terlanggar tunggul kayu

23 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas

3. Yang berikut merupakan pengajaran yang 4. Tema cerpen “Bawod” ialah
terdapat dalam petikan cerpen, kecuali A kasih sayang seorang bapa kepada
A kita hendaklah menyayangi makhluk lain. anaknya.
B kita haruslah mensyukuri kejayaan yang B kesetiaan haiwan peliharaan terhadap
diperoleh. tuannya.
C kita mestilah mempunyai perasaan C hubungan yang utuh antara manusia
simpati dan belas kasihan. dengan haiwan peliharaannya.
D kita haruslah berani menyertai aktiviti D gigih berusaha untuk mencapai kejayaan
yang dapat memberikan manfaat. dalam pelajaran.

Pemahaman Petikan

 

Baca petikan-petikan di bawah dengan teliti, kemudian jawab soalan-soalan yang berikutnya dengan menggunakan
ayat anda sendiri.

Petikan 1
Penggunaan herba dalam dunia perubatan sudah mula menyusul dalam menangani pelbagai
jenis penyakit. Pada umumnya, amalan menggunakan herba dalam perubatan tradisi masyarakat
setempat telah menjadi budaya sejak zaman silam, tetapi penggunaannya kini sudah diterima
sebahagian besar penduduk dunia. Sesuai dengan perkembangan pesat teknologi, dunia herba
turut maju dengan aplikasi teknologi terkini dalam penyediaan produk herba.
Antara kemajuan terbaharu ialah pengekstrakan berpiawaian beberapa jenis herba seperti
Ginkgo biloba untuk mendapatkan bahan aktifnya. Kajian mendapati bahawa produk herba lebih
mujarab dengan adanya piawaian yang membolehkan kandungan bahan aktif herba lebih sekata
dalam setiap produk yang dikeluarkan. Penggunaan bahan mentah herba tanpa mengekstrak bahan
aktifnya juga mungkin kurang berkesan berikutan kandungan bahan aktif yang tidak sekata akan
memberikan hasil berbeza mengikut individu.

Petikan 2

Ah, betapa bahayanya penyakit kanser! Getus hati kecilku. Maka peluang yang diberikan oleh
Profesor Haidar merupakan peluang terbaik aku untuk berbakti kepada manusia sejagat. Jika
benar tapai ubi berhasil mencegah penyakit kanser, kejayaannya merupakan sumbanganku kepada
tamadun manusia. Aku tidak perlu menjaja nama atas kejayaan itu. Yang penting aku mahu
menyumbangkan sesuatu.

Alangkah senangnya hatiku apabila mengetahui tapai ubi menghasilkan sejenis bakteria yang
sangat bermanfaat kepada manusia. Bakteria inilah yang didapati berkemungkinan mencegah
kanser. Jadi, berkemungkinan nanti pemakanan tapai ubi dapat mengurangkan risiko penyakit
kanser dalam kalangan manusia. Aku dan rakan-rakan kajian telah berjaya mengasingkan
bakterioson yang dinamakan bakteriosin UL4 yang dihasilkan oleh Lactobacillus planetarium UL4,
iaitu sejenis bakteria asid laktik.

Dipetik daripada cerpen ‘Legasi Tapai Ubi’, antologi Bintang Hati,
Tingkatan 3, Kementerian Pendidikan Malaysia

1. Berdasarkan Petikan 1, mengapakah perubatan menggunakan herba sudah diterima sebahagian
besar penduduk dunia?
– digunakan untuk menangani pelbagai jenis penyakit
– aplikasi teknologi terkini dalam penyediaan produk herba

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 24

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas 

2. Berdasarkan Petikan 2, apakah penemuan ‘aku’ terhadap tapai ubi?
– menghasilkan sejenis bakteria yang berkemungkinan mencegah kanser
– pemakanan tapai ubi berkemungkinan dapat mengurangkan risiko penyakit kanser dalam
kalangan manusia

3. Industri perubatan herba di negara kita dijangka menghadapi masa depan yang cerah.

Pada pendapat anda, apakah sebab-sebabnya? KBAT Menganalisis

– sebagai alternatif perubatan moden

– mendapat perhatian daripada pihak kerajaan

– orang ramai menunjukkan minat yang tinggi terhadap produk kesihatan berasaskan herba

Novel

 
Jawapan anda hendaklah berdasarkan satu daripada novel yang telah anda kaji di Tingkatan 3.

(i) Justeru Impian di Jaring karya Zaid Akhtar
(ii) Tawanan Komander Caucasus karya Ruzaini Yahya
(iii) Chot karya Azizi Haji Abdullah
(iv) Hempasan Ombak karya Zailiani Taslim
Setiap pengarang mengutarakan beberapa persoalan dalam karya mereka.
Berdasarkan sebuah novel yang anda kaji, jelaskan tiga persoalan berserta contoh peristiwa yang sesuai
yang dikemukakan oleh pengarang dalam novel berkenaan.

C Pemindahan Maklumat

Model Ulasan

Lihat rajah di bawah dengan teliti. Berdasarkan maklumat yang terdapat dalam rajah tersebut, tulis ulasan yang
panjangnya antara 80 hingga 100 patah perkataan. KBAT Menganalisis

INFO Khasiat
Buah-
buahan
Tempatan

25 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas

Perincian Rangka Ulasan

Pendahuluan: penganjuran Kempen Makanlah Buah-buahan Tempatan – kerap diadakan di Malaysia – mempunyai
beberapa kelebihan

Isi Tersurat Isi Tersirat

(a) lebih berkhasiat dan segar dapat dipetik dari pokoknya – tidak menjalani proses import yang memakan
masa – kaya dengan vitamin

(b) harga lebih murah dan mudah menarik perhatian masyarakat berpendapatan sederhana – mudah dibeli di
didapati mana-mana

(c) menambahkan pendapatan pengeksportan buah tempatan – mengaut keuntungan yang banyak
negara

(d) memacu industri pelancongan bilangan pelancong asing bertambah pada musim buah – merasai keenakan
Malaysia buah

Penutup: negara kita menjadi terkenal di mata dunia – dapat menambahkan pendapatan

Penganjuran Kempen Makanlah Buah-buahan Tempatan kerap diadakan di Malaysia kerana
mempunyai beberapa kelebihan. Antaranya ialah buah-buahan tempatan lebih berkhasiat dan
segar. Berbanding dengan buah-buahan import, buah tempatan dapat dipetik dari pokoknya
dan tidak menjalani proses import yang memakan masa. Buah-buahan tempatan juga kaya
dengan vitamin. Selain itu, harga buah-buahan tempatan lebih murah berbanding dengan buah
yang diimport. Hal ini menarik perhatian masyarakat yang berpendapatan sederhana untuk
menikmati buah-buahan ini, tambahan pula buah-buahan tempatan mudah dibeli di mana-mana.
Seterusnya, buah-buahan tempatan juga dapat menambahkan pendapatan negara. Pengeksportan
buah-buahan tempatan membolehkan negara kita mengaut keuntungan yang banyak. Akhir
sekali, Kempen Makan Buah-buahan Tempatan juga memacu industri pelancongan Malaysia.
Pada musim buah, terutama buah durian, bilangan pelancong asing bertambah di negara kita
untuk merasai keenakan ‘raja buah’ itu dan buah-buahan yang lain. Negara menjadi terkenal
di mata dunia dan pada masa yang sama, dapat menambahkan pendapatan.

 

Lihat rajah di bawah dengan teliti. Berdasarkan maklumat yang terdapat dalam rajah tersebut, tulis ulasan yang
panjangnya antara 80 hingga 100 patah perkataan.
KBAT Menilai

Menyihatkan tubuh badan Kepentingan Mengawal berat badan
Menenangkan fikiran Aktiviti Meningkatkan keyakinan diri
Bersenam
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.
INFO Kepentingan
Bersenam
untuk
Pembelajaran

26

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas 

D Penulisan

Karangan Respons Terhad
Model Karangan

Berdasarkan maklumat yang disediakan, tulis sebuah karangan pendek yang panjangnya antara 50 hingga 80
patah perkataan.

Aktiviti Sukan Lasak INFO 10 Aktiviti
Sukan Lasak
aktiviti sukan lasak – mendaki gunung dan ekspedisi Popular di
berbasikal – kian popular di Malaysia – remaja menjadi Malaysia
lebih tabah – menyihatkan – menjalani kehidupan
yang lebih selesa – dapat memupuk budaya bersukan
– mengembangkan bakat melalui pertandingan
– kecemerlangan dalam bidang sukan dapat
ditingkatkan

Perincian Rangka Karangan

Pendahuluan: aktiviti sukan lasak – seperti mendaki gunung, ekspedisi berbasikal – antara yang kian popular – remaja
di Malaysia – banyak faedahnya

Isi Huraian

(a) menjadikan remaja lebih tabah menghadapi rintangan dan dugaan hidup

(b) menyihatkan badan dapat menjalani kehidupan dengan selesa dan kondusif

(c) menyediakan landasan ke arah dapat mengembangkan bakat – menyertai pertandingan
kecemerlangan sukan

Penutup: dengan menyertai sukan lasak, kecemerlangan dalam bidang sukan dapat ditingkatkan

Aktiviti lasak seperti mendaki gunung dan ekspedisi berbasikal antara yang popular dalam
kalangan remaja di Malaysia. Aktiviti ini mempunyai banyak faedah.
Sukan lasak dapat menjadikan remaja lebih tabah menghadapi segala rintangan dan
dugaan hidup. Selain itu, sukan lasak juga menyihatkan badan. Apabila badan sihat, remaja
dapat menjalani kehidupan dengan selesa dan kondusif. Seterusnya, sukan lasak juga dapat
menyediakan landasan ke arah kecemerlangan sukan. Remaja dapat mengembangkan bakat
mereka dalam sukan lasak dengan menyertai pertandingan.
Kesimpulannya, penyertaan remaja dalam sukan lasak membolehkan kecemerlangan dalam
bidang sukan ditingkatkan.

27 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas

 

Berdasarkan maklumat yang disediakan, tulis sebuah karangan pendek yang panjangnya antara 50 hingga 80
patah perkataan.
KBAT Menganalisis

i-THiNK Peta Bulatan

Tidak mudah
berputus asa

Yakin akan Rahsia Usaha yang
keupayaan Kejayaan berterusan
Azizul Hasni
diri
Awang
Memberikan INFO Biodata
fokus ketika Azizul
pertandingan Hasni
Awang

Karangan Respons Terbuka

Karangan Berita

Nota SMART

1. Karangan jenis berita bertujuan untuk menyampaikan maklumat dan pengetahuan tentang sesuatu atau peristiwa yang
sudah berlaku.

2. Isi berita yang ditulis haruslah berkisarkan lima persoalan, iaitu apa, siapa, bila, di mana, dan mengapa.
3. Isi berita yang baik harus disertakan huraian dan contoh yang tepat untuk menguatkan hujah bagi meyakinkan pembaca

tentang berita yang ditulis.
4. Bahasa yang digunakan mestilah tepat, ringkas, dan mudah difahami.
5. Sedutan atau petikan kata-kata yang berkaitan dengan isi berita sesuai dimasukkan.
6. Penulisan karangan jenis berita mempunyai format khusus yang diperlu dipatuhi.

Model Karangan

Selaku setiausaha persatuan penduduk, anda diminta untuk menulis berita tentang program gotong-royong
membersihkan kawasan kediaman dan persekitaran yang baru diadakan.
Tulis berita itu sepenuhnya.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 28

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas 

Perincian Rangka Karangan

Perenggan Isi Huraian

Pendahuluan nama tempat – tarikh – membersihkan kawasan kediaman dan persekitaran – hampir 60 orang
penduduk mengadakan penduduk hadir – untuk menjadikan kawasan kediaman bersih, hijau,
program bergotong-royong dan bebas daripada peyakit – untuk mengeratkan silaturahim
– jumlah yang terlibat –
objektif program

Isi 1 disempurnakan oleh Ahli memuji inisiatif penduduk – menyemai budaya cinta akan kebersihan –
Isi 2 Dewan Undangan Negeri – tidak mengharapkan pihak berkuasa tempatan semata-mata
Isi 3 inti sari ucapan
Penutup
menderma alatan oleh Ahli Dewan Undangan Negeri – cangkul, beg politena, anak-anak
berkebun kepada pokok, benih pokok, getah paip, kereta sorong, racun rumpai dan
persatuan serangga – sebuah kebun sayur akan diwujudkan – bersebelahan
dengan taman permainan kanak-kanak – oleh pihak berkuasa tempatan
– bulan hadapan

taklimat ringkas oleh berkaitan dengan aktiviti program – dibahagikan kepada enam kumpulan
Pengerusi Persatuan – menjalankan aktiviti membersih, mencantas, mengutip sampah,
Penduduk menanam tanaman hiasan, menggembur, dan membaja – peralatan
disediakan oleh persatuan – ada penduduk yang sukarela membawa
alatan sendiri

program meriah terutama golongan kanak-kanak – selesai tepat pukul 12:30 tengah hari

JOHOR BAHRU, 9 Januari – Persatuan Penduduk Taman Pulai telah mengadakan program
gotong-royong pada 7 Januari yang lalu bagi membersihkan kawasan kediaman dan persekitaran.
Hampir 60 orang penduduk hadir untuk menjayakan aktiviti ini. Objektif program ini adalah
untuk menjadikan kawasan kediaman bersih, hijau, dan bebas daripada penyakit. Selain itu,
program ini untuk mengeratkan silaturahim dalam kalangan penduduk.

Program tersebut telah disempurnakan oleh Ahli Dewan Undangan Negeri Kota Iskandar.
Dalam ucapannya, beliau memuji inisiatif penduduk dalam menganjurkan program tersebut
kerana dapat menyemai budaya cinta akan kebersihan dalam kalangan masyarakat setempat,
malahan tidak mengharapkan pihak berkuasa tempatan semata-mata untuk menjalankan
tanggungjawab membersihkan kawasan kediaman dan persekitaran.

Dalam majlis itu juga, beliau bermurah hati menderma alatan berkebun seperti cangkul,
beg politena, anak-anak pokok, benih pokok, getah paip, kereta sorong, serta racun rumpai dan
serangga kepada persatuan. Hal ini demikian kerana, sebuah kebun sayur akan diwujudkan
di sebelah taman permainan kanak-kanak oleh pihak berkuasa tempatan pada bulan hadapan.

Selepas majlis perasmian, Pengerusi Persatuan Penduduk Taman Pulai, Encik Mudiandy
Aryapan telah menyampaikan taklimat ringkas berkaitan dengan aktiviti program. Peserta yang
hadir dibahagikan kepada enam kumpulan untuk menjalankan aktiviti membersih, mencantas,
mengutip sampah, menanam tanaman hiasan, menggembur, dan membaja. Peralatan seperti
tong sampah, plastik, cangkul, tajak, dan pongkes disediakan oleh persatuan. Namun begitu,
ada penduduk yang secara sukarela membawa alatan sendiri.

Aktiviti membersihkan kawasan kediaman penduduk Entri Kata
dan persekitaran meriah, terutama apabila melihat
keriangan dan keseronokan kanak-kanak yang menyertai • menggembur – mencangkul tanah
kerja tersebut. Semua kerja selesai dilaksanakan tepat supaya tidak padat
pukul 12:30 tengah hari.
• pongkes – bakul untuk mengisi
tanah atau sampah

29 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas

 
Pilih satu daripada soalan di bawah. Tulis sebuah karangan yang panjangnya tidak kurang daripada 180
patah perkataan.

1. Pasukan bola sepak sekolah anda menjadi johan dalam pertandingan peringkat negeri. Sebagai
sidang redaksi majalah sekolah, anda ditugaskan untuk menulis berita tentang kejayaan pasukan
bola sepak itu.

Tulis berita itu sepenuhnya.

2. Sebagai pemberita, anda ditugaskan untuk membuat liputan tentang lawatan seorang pemimpin
negara ke sebuah perkampungan terpencil.

Tulis berita itu sepenuhnya.

Karangan Fakta

Nota SMART

1. Karangan jenis fakta menghendaki anda mengemukakan isi dengan fakta yang benar, logik, terkini, dan menepati soalan.
2. Untuk menulis karangan jenis ini dengan baik, anda haruslah mempunyai pengetahuan yang luas tentang perkara yang

hendak dinyatakan.
3. Tulis isi-isi penting mengikut kepentingan dan gunakan penanda wacana yang sesuai supaya ada kesinambungan idea

antara perenggan.
4. Setiap isi atau fakta yang diberikan haruslah dihuraikan dan disertakan contoh yang relevan.

Model Karangan

Satu daripada cara menjaga kesihatan diri adalah dengan mengamalkan gaya hidup sihat.
Huraikan cara-cara mengamalkan gaya hidup sihat.
Perincian Rangka Karangan

Perenggan Isi Huraian
Pendahuluan setiap orang mengimpikan
Isi 1 kehidupan yang bahagia, pengamalan gaya hidup sihat wajar dipraktikkan – menyedari
selamat, dan sihat kepentingan mengamalkan gaya hidup sihat – membolehkan impian
Isi 2 pemakanan seimbang tercapai – cara-cara mengamalkan gaya hidup sihat
Isi 3
Isi 4 aktiviti senaman dan meliputi pengambilan makanan berdasarkan piramid makanan –
riadah makan nasi dan bijirin yang mengandungi karbohidrat dalam kuantiti
yang banyak – membekalkan tenaga – dapat menjalankan pelbagai
mengelakkan aktiviti urusan – pengambilan sayur yang banyak – membekalkan vitamin dan
negatif serat – mengurangkan makanan berlemak, berminyak, bergaram, dan
bergula – mengelakkan pelbagai penyakit kronik
berjumpa dengan doktor
dapat membakar kalori dalam badan – mengurangkan masalah
peningkatan berat badan – sekurang-kurangnya tiga kali seminggu
– 20 hingga 30 minit

menjejaskan kesihatan dalam masa panjang – contohnya menagih
dadah, minum arak, seks rambang – menerima kemudaratan –
dipandang serong – disisihkan oleh masyarakat

secara berkala – sekurang-kurangnya dua kali setahun – membolehkan
penyakit yang tidak menunjukkan sindrom dikesan lebih awal –
penyakit yang berbahaya – contohnya kanser

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 30

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas 

Penutup pengamalan gaya sentiasa berpegang pada cogan kata – “Rakyat Sihat, Negara Maju”
hidup sihat menjamin
kebahagiaan

Setiap orang mengimpikan kehidupan yang bahagia, selamat, dan sihat. Oleh itu, pengamalan
gaya hidup sihat merupakan antara langkah yang wajar dipraktikkan. Rakyat negara ini kini
semakin menyedari kepentingan mengamalkan gaya hidup sihat bagi membolehkan impian
itu tercapai. Persoalannya, apakah cara-cara untuk mengamalkan gaya hidup sihat?

Perkara yang paling penting ialah pemakanan seimbang. Hal ini meliputi pengambilan
pelbagai jenis makanan berdasarkan piramid makanan yang disarankan oleh Kementerian
Kesihatan Malaysia. Kita perlu makan nasi dan bijirin yang mengandungi karbohidrat dalam
kuantiti yang banyak. Hal ini demikian kerana karbohidrat membekalkan tenaga untuk
membolehkan kita menjalankan pelbagai urusan kehidupan sehari-harian. Pengambilan sayur
dan buah yang banyak pula penting untuk membekalkan vitamin dan serat kepada badan.
Di samping itu, piramid makanan menganjurkan pengurangan makanan yang mengandungi
lemak, minyak, garam, dan gula kerana dapat mengelakkan pelbagai penyakit kronik.

Cara mengamalkan gaya hidup sihat yang lain adalah melakukan aktiviti senaman dan
riadah. Pengambilan makanan seimbang yang disertai dengan amalan bersenam dan beriadah
secara konsisten, dapat membakar kalori dalam badan dan seterusnya mengurangkan masalah
peningkatan berat badan. Aktiviti senaman dan riadah boleh dilakukan sekurang-kurangnya
tiga kali seminggu selama 20 minit hingga 30 minit.

Kita juga hendaklah mengelakkan aktiviti negatif dalam usaha mengamalkan gaya hidup
sihat. Hal ini demikian kerana aktiviti sedemikian akan menjejaskan kesihatan dalam jangka
masa panjang. Contoh aktiviti negatif tersebut ialah menagih dadah, minum arak, dan seks
rambang. Sesiapa yang terjebak dalam aktiviti negatif bukan sahaja menerima kemudaratan,
bahkan juga dipandang serong dan seterusnya akan disisihkan oleh masyarakat.

Kebanyakan daripada kita biasanya akan berjumpa dengan doktor apabila sakit sahaja.
Tetapi, gaya hidup sihat memerlukan kita menukar amalan ini. Sewajarnya kita berjumpa
dengan doktor di hospital atau klinik secara berkala, iaitu sekurang-kurangnya dua kali setahun
atau setiap enam bulan. Hal ini membolehkan penyakit yang mungkin tidak menunjukkan
sindrom dikesan lebih awal. Contohnya, penyakit yang berbahaya, seperti kanser yang kita
sedia maklum bahawa sukar diubati jika sudah
lambat diketahui. Dengan pertemuan secara berkala
dengan doktor, rawatan susulan dapat dilakukan Entri Kata
bagi mengubati penyakit yang didiagnosis ada pada
tubuh kita. • serat – serabut
• kronik – sangat teruk
• konsisten – tekal

Kesimpulannya, jelaslah bahawa pengamalan • berkala – berulang pada waktu yang tetap
gaya hidup sihat menjamin kebahagiaan yang • sindrom – tanda / gejala
diimpikan. Sentiasalah berpegang pada cogan kata • didiagnosis – dikenal pasti sesuatu
“Rakyat Sihat, Negara Maju”.
penyakit daripada tanda atau gejalanya

 

Pilih satu daripada soalan di bawah. Tulis sebuah karangan yang panjangnya tidak kurang daripada 180
patah perkataan.

1. Masalah pelanggaran disiplin dalam kalangan murid yang semakin serius kini menimbulkan
kebimbangan dalam kalangan ibu bapa dan masyarakat.

Cadangkan langkah-langkah yang sesuai dilaksanakan bagi menangani masalah tersebut.

2. Remaja lebih berminat untuk membaca majalah hiburan daripada majalah ilmiah.
Huraikan faktor-faktor yang menyebabkan perkara ini berlaku.

31 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Bab 2 Sihat dan Cerdas

Kemahiran Lisan Bertutur

 

Arahan: Dalam satu kumpulan, bincangkan tema yang diberikan dalam bentuk forum.
Tema: Sukan
Tajuk perbincangan: Sukan sebagai Alat Perpaduan

Kemahiran Lisan Mendengar

  Promosi Pasar Mini Gemilang TRACK 3
Arahan: Berdasarkan maklumat yang didengar, jawab soalan-soalan di bawah.
Isi tempat kosong dengan jawapan yang betul.

Pelbagai promosi dan potongan harga antara 20 peratus hingga 50 peratus bagi pembelian
pelbagai jenis ikan di Pasar Mini Gemilang, bersempena dengan pembukaan

pasar mini tersebut. Pelanggan yang layak menyertai cabutan bertuah bakal menerima sebuah

mesin basuh automatik sebagai hadiah utama.

  Jualan Murah Biskut Raya
Arahan: Berdasarkan maklumat yang didengar, jawab soalan-soalan di bawah.

Lengkapkan maklumat pada jadual yang disediakan dengan jawapan yang betul. TRACK 4

Jenis Biskut Harga bagi 45 Keping
Biskut tanpa coklat RM28.00
Biskut bersalut coklat RM30.00
Biskut berkacang walnat, pistasio, dan badam RM35.00
Biskut daripada minyak sapi dan mentega tulen RM40.00

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 32

Jawapan

B1AB Pemahaman Petikan
Ilmu Penyuluh Masa Depan
1. – sikap dan kesedaran pemilik tanah yang tidak melihat
Kemahiran Bertulis ekonomi untuk memajukan tanah

A Sistem Bahasa – pemilik gagal mendapatkan persetujuan bersama dengan
penama lain
Kata Nama Am dan Kata Nama Khas
– pemilik asal telah meninggal dunia dan tanah diwarisi oleh
  Bahagian A anak-anak yang tinggal di bandar

1. C 2. A 3. A 4. C 2. – nilai keberanian – Hisyam dan Halimah berani untuk
5. B 6. C membangunkan kondo di atas tapak tanah peninggalan
ayah mereka
  Bahagian B
– nilai rasional – Hisyam dan Halimah berhasrat untuk
1. perabut – perabot membangunkan kondo di atas tanah pusaka peninggalan
2. derita semalam – Derita Semalam ayah mereka kerana tanah tersebut bernilai tinggi di
3. baucer – baucar bandar
4. perpustakaan negara – Perpustakaan Negara
3. – menyediakan bekalan makanan kepada penduduk
Kata Ganti Nama – menjadi sumber pekerjaan penduduk
  Bahagian A
– meningkatkan pendapatan penduduk dan negara
1. C 2. D 3. C 4. A
Novel
5. C 6. B 7. B 8. C
(i) Justeru Impian di Jaring
  Bahagian B • kompleks sukan – tempat Syahir dan rakan-rakannya

1. kita – kami menjalani latihan di dewan dan diberitahu bahawa mereka
2. siapa – sesiapa terpaksa menyertai pertandingan badminton di Johor
3. baginda – tuanku sebagai ujian kelayakan menyertai Kejohanan Badminton
4. mana-mana – mana Dunia di Jakarta
5. dia – beliau • Stadium Istora Senayan, Jakarta, Indonesia – Syahir
menyertai Kejohanan Badminton Dunia di stadium ini dan
Kata Pinjaman menjuarai kejohanan tersebut
• Hospital Universiti – Syahir menjaga ibunya yang sakit di
  Bahagian A hospital ini semalaman

1. D 2. C 3. D 4. B (ii) Tawanan Komander Caucasus
5. B 6. B • rumah usang di dusun datuk Farhani – Farhani hilang dan
menjadi tawanan Komander Caucasus setelah memasuki
  Bahagian B rumah usang yang terletak di dusun datuknya
• rumah Farhani – Mira dan Chea Mei ke rumah Farhani
1. aquarium – akuarium untuk bertanyakan hal Farhani yang tidak ditemukan oleh
2. trajedi – tragedi mereka di tempat yang dijanjikan
3. institute – institut
4. profesyenal – profesional • mahligai Maharaja Tanduk – Farhani hampir pengsan
5. anti Israel – anti-Israel setelah minum sejenis cecair yang diberikan kepadanya
6. dwi bahasa – dwibahasa ketika dia berada di mahligai Maharaja Tanduk

B Pemahaman (iii) Chot
• rumah Alias – Alias menikam Chot dengan lembing di
Pemahaman Teks halaman rumahnya kerana Chot menyerang Cikgu Sunan
  Puisi Tradisional – Syair Burung Nuri • sungai – Chot marah apabila Alias mencuak-cuak air
dengan kuat sehingga terkena muka Chot
1. B 2. A 3. D 4. C • bilik darjah – Alias jatuh terlentang di bilik darjah kerana
terlalu terkejut akibat dimarahi oleh Cikgu Sunan

  Prosa Moden – Sekeping Tanah (iv) Hempasan Ombak
• bangsal batik moden – bangsal batik moden milik Farid
1. D 2. C 3. B 4. C musnah dijilat api akibat perbuatan sabotaj
• pejabat Syarikat Pemborong Binaan Nadi Zaman – pejabat
milik Encik Mokhsein yang dikunjungi oleh Farid untuk
berjumpa dengan Encik Mokhsein – mereka berbincang

J1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan

tentang usaha-usaha yang perlu diambil untuk memajukan 2. Isi-isi penting:
perniagaan batik Farid (a) tujuan surat ditulis – memohon kebenaran untuk
• gerai pakaian Zuraida di Bazar MARA di Jalan Banggol – membuat lawatan sambil belajar ke Universiti Teknologi
Mukhtar mengugut Zuraida agar tidak menjual kain batik Malaysia
keluaran syarikat Farid dan tidak berkawan dengan Farid
lagi (b) menyatakan objektif lawatan – mendedahkan suasana
belajar di universiti kepada para peserta supaya mereka
C Pemindahan Maklumat lebih bersemangat untuk belajar – menambahkan
motivasi kepada peserta untuk memperoleh keputusan
(a) murid belajar secara sendiri kerana bahan-bahan cemerlang supaya dapat melanjutkan pelajaran ke
pembelajaran telah disediakan dalam bentuk cakera padat menara gading
– bertukar-tukar bahan pembelajaran dengan sekolah lain –
mudah mengulang kaji pelajaran (c) menyatakan butir-butir lawatan – tarikh lawatan, hari,
masa, jumlah murid yang akan turut serta, dan jumlah
(b) pengajaran dan pembelajaran lebih menarik dan berkesan guru pengiring
– persembahan grafik dan kesan bunyi memudahkan murid
memahami isi pelajaran – guru mengubah suai isi pelajaran (d) menyatakan atur cara lawatan sekiranya permohonan
dengan cepat – prestasi akademik meningkat diluluskan

(c) guru menyalurkan nota melalui e-mel – guru dan murid (e) berharap agar permohonan dipertimbangkan segera
berbincang melalui persidangan video – menyambung supaya mudah mengatur agenda yang berkaitan dengan
pelajaran melalui universiti maya – pendidikan sepanjang program tersebut
hayat
Karangan Surat Kiriman Tidak Rasmi
(d) meneroka ilmu melalui Google Chrome, Internet Explorer,
Mozila Firefox – penguasaan bahasa Inggeris meningkat 1. Isi-isi penting:
– mampu berfikir secara kritikal, kreatif, dan inovatif – (a) sangat gembira dan bangga apabila dipilih sebagai
melahirkan murid minda kelas pertama
murid harapan dalam bidang kokurikulum – olahragawan
D Penulisan sekolah
(b) berjaya untuk bersaing dengan murid-murid lain yang
Karangan Respons Terhad dilihat lebih berpotensi dan berkebolehan
(c) berharap dapat menyumbangkan tenaga pada peringkat
Selepas waktu persekolahan, saya ke perpustakaan untuk negara – mengharumkan nama negara dalam bidang
mengulang kaji pelajaran. Saya memang suka ke sana apabila sukan – tetapi tidak mengabaikan pelajaran
ada masa lapang. (d) meminta kakak berdoa supaya terus berjaya dalam
Suasana di perpustakaan pada waktu itu agak penuh. Ada sukan dan akademik
murid yang sedang melayari Internet untuk mencari maklumat
dan ada juga yang sedang mencari buku yang sesuai untuk 2. Isi-isi penting:
dibuat bahan rujukan. Di sebelah rak buku, ada sekumpulan (a) berasa teruja melihat ribuan rakyat yang pelbagai etnik,
murid sedang berbincang tentang pelajaran. Suara mereka agak latar belakang, profesion, dan budaya melaungkan
kuat sehingga seorang pustakawan datang lalu menegur mereka. “Merdeka”
Mereka memohon maaf kepada pustakawan tersebut. Semasa (b) menonton persembahan padang dan perarakan lalu
berada di perpustakaan, setiap murid harus mematuhi peraturan lintas hormat – Yang di-Pertuan Agong dan menteri-
perpustakaan supaya tidak mengganggu murid-murid lain. menteri kabinet menyaksikan persembahan dan
Kesimpulannya, kita haruslah rajin mengunjungi perpustakaan perarakan – orang kurang upaya turut mengambil
dan rajin membaca kerana membaca jambatan ilmu. bahagian
(c) pertunjukan udara oleh Tentera Udara Diraja Malaysia –
Karangan Respons Terbuka pelbagai aksi hebat dipamerkan – sesetengah penonton
Karangan Surat Kiriman Rasmi cemas – ada yang bertepuk tangan kerana kagum dan
bangga
1. Isi-isi penting: (d) persembahan nyanyian dan tarian oleh kanak-kanak
(a) tujuan surat ditulis – melaporkan perbuatan sebilangan tadika – menarik hati

murid yang sering ponteng sekolah dan melepak di kafe Kemahiran Lisan Bertutur
siber
(b) kebanyakan murid ponteng sekolah secara berkumpulan  
– melakukan aktiviti yang tidak berfaedah seperti
menghabiskan masa dengan sia-sia dan merokok Skop / Isi Perbincangan:
(c) murid mudah dipengaruhi aktiviti yang tidak baik – (a) mempunyai sahsiah dan peribadi yang unggul
mungkin terjebak dengan najis dadah – sentiasa menjaga hubungan baik sesama manusia baik
(d) murid kadang-kadang mengganggu orang ramai –
mencuri dan membuat bising keluarga, guru, mahupun rakan-rakan
– sentiasa bersedia untuk membantu rakan-rakan dalam

pelajaran
– sentiasa mengamalkan sikap bermurah hati dan tidak

pilih kasih dalam pergaulan
– sentiasa bergaul mesra dengan rakan-rakan tanpa

membeza-bezakan bangsa, agama, dan prestasi akademik
(b) sentiasa mengikut ajaran agama

– sentiasa menjadikan ajaran agama sebagai panduan
hidup

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J2

– sentiasa mempunyai niat yang suci dalam setiap Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 
tindakan yang dilakukan
  Bahagian B
– sentiasa menunaikan tanggungjawab terhadap Tuhan
– sering berdoa untuk mencapai kejayaan 1. menempah – menempa
(c) tidak mensia-siakan masa 2. menjulang – menjunjung
3. terbit – timbul
– sentiasa mengisi masa terluang dengan melakukan 4. menarah – menoreh
pelbagai aktiviti yang berfaedah 5. terguling – terjunam

– menyediakan jadual aktiviti harian yang fleksibel B Pemahaman
– sentiasa berusaha untuk menambah ilmu pengetahuan
– sentiasa menyiapkan segala tugasan yang diberi dan Pemahaman Teks

tidak menangguhkannya   Puisi Tradisional – Santap Istiadat

(d) sentiasa aktif dalam kegiatan kokurikulum 1. C 2. A 3. B 4. A

– bakat dan kebolehan akan terserlah dan dapat terus   Prosa Moden – Bawod
digilap melalui aktiviti kokurikulum yang disertai
1. C 2. C 3. D 4. C
– badan sihat dan cergas
– otak menjadi cerdas Pemahaman Petikan
– haruslah menyertai pertandingan bagi mengenal pasti
1. – digunakan untuk menangani pelbagai jenis penyakit
potensi diri – aplikasi teknologi terkini dalam penyediaan produk herba

– masyarakat akan menghargai jasa-jasa orang yang 2. – menghasilkan sejenis bakteria yang berkemungkinan
mencegah kanser
berilmu
– pemakanan tapai ubi berkemungkinan dapat
Kemahiran Lisan Mendengar mengurangkan risiko penyakit kanser dalam kalangan
manusia
1. ✓   Pisang
2. ✓   Baju Kurung Kedah 3. – sebagai alternatif perubatan moden
3. ✗ – mendapat perhatian daripada pihak kerajaan
– orang ramai menunjukkan minat yang tinggi terhadap
1. Salah ✓
2. Betul ✓ produk kesihatan berasaskan herba

B2AB Novel
Sihat dan Cerdas
(i) Justeru Impian di Jaring
Kemahiran Bertulis • bertanggungjawab dalam menjalankan tugas – contohnya,

A Sistem Bahasa Haji Marzuki menjalankan tugas sebagai jurulatih pemain
badminton perseorangan dengan bertanggungjawab
Kata Adjektif • menegakkan syariat Islam dalam sukan – contohnya,
Syahir memakai pakaian mengikut syariat Islam ketika
  Bahagian A bermain dan bertanding badminton
• kasih sayang terhadap emak – contohnya, Syahir serba
1. D 2. A 3. A 4. C salah untuk menyertai pertandingan di Jakarta kerana
emaknya diserang strok dan dirawat di hospital
5. B 6. D 7. A 8. A
(ii) Tawanan Komander Caucasus
  Bahagian B • sikap bantu-membantu sesama rakan – contohnya,

1. kecut – susut Farhani membantu Kim Yong melepaskan diri daripada
2. kembung – kembang perangkap kumbang walaupun Kim Yong tidak berkawan
3. sepadan – seimbang dengannya
4. terbaik – tertinggi • kesetiaan terhadap golongan pemerintah – contohnya,
5. tinggi – tajam Bara menjadi kumbang kepercayaan kerana kesetiaannya
terhadap golongan pemerintah
Kata Kerja • semangat setia kawan yang tinggi membawa kebaikan
bersama – Haikal, Wei, dan Devnath sanggup berhadapan
  Bahagian A dengan pelbagai rintangan untuk mencari Farhani yang
hilang
1. B 2. A 3. C 4. D
(iii) Chot
5. B 6. C 7. C 8. A • sikap bantu-membantu sesama jiran – contohnya, Mak
Su Kiah selalu memberikan makanan kepada Alias dan
ibunya, Leha

J3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan tempat, masa, dan tarikh perlawanan diadakan – jumlah
pasukan yang mengambil bahagian (dan sebagainya)
• prihatin terhadap haiwan peliharaan – contohnya, Alias (b) latar belakang pasukan – senarai nama pemain,
selalu memberi Chot makan pisang dan menjaga Chot jurulatih, dan ketua pasukan – kejayaan yang pernah
dengan baik dicapai
(c) latihan / persiapan yang dilakukan sebelum pertandingan
• kemiskinan hidup penduduk kampung – Alias dan ibunya – bentuk dan waktu latihan, perlawanan persahabatan
hidup dalam kemiskinan di Kampung Dingin – rumah dengan pasukan lain (dan sebagainya)
buruk – atapnya banyak yang bocor – dinding dimakan (d) impian dan harapan pasukan
anai-anai
2. Isi-isi penting:
(iv) Hempasan Ombak (a) Y.A.B. Perdana Menteri melakukan lawatan rasmi ke
• pengorbanan seorang ibu – contohnya, Hajah Zaoyah perkampungan orang asli – menyampaikan kunci dan
pemilikan rumah kepada 100 keluarga orang asli di
sanggup menggadaikan tanah dan barang kemasnya demi situ – Y.B. Menteri Besar, beberapa orang exco negeri,
menyelamatkan perniagaan batik milik keluarganya dan pemimpin masyarakat mengiringi beliau
• bertanggungjawab untuk meringankan beban keluarga (b) inti sari petikan beliau – memuji penduduk kampung
– contohnya, Zuraida menghabiskan waktu selepas itu kerana mahu berubah ke arah kemajuan dengan
persekolahan untuk berniaga demi meringankan beban menyertai kerajaan negeri untuk membangunkan tanah
ibunya – mahu sikap ini dicontohi oleh penduduk tempat lain
• sikap mengenang budi – Mokhsin membantu Farid untuk (c) sebelum itu, Y.B. Menteri Besar dalam ucapannya,
mengurus perniagaannya kerana mengenang budi ayah menyatakan kerajaan negeri prihatin akan nasib orang
Farid, iaitu Haji Badrul yang banyak memberi tunjuk ajar asli – kerajaan negeri membangunkan tanah lengkap
kepadanya dengan kemudahan serba moden
(d) bagi menjamin masa depan, orang asli yang tanahnya
C Pemindahan Maklumat diambil, diberikan sebuah banglo dan sebuah rumah
teres yang membolehkan mereka memperoleh
(a) aktiviti fizikal seperti berjoging dapat menyihatkan tubuh – pendapatan lumayan daripada rumah sewa
kerana badan mengeluarkan peluh dan seterusnya dapat
menyingkirkan sisa toksin dalam tubuh Karangan Fakta
1. Isi-isi penting:
(b) membantu kita mengawal berat badan – meningkatkan
metabolisme dan membakar lemak dalam badan – seterusnya (a) peranan pihak sekolah – mengenakan tindakan tegas
mengelakkan obesiti kepada murid yang terlibat – pendekatan kaunseling
dilakukan
(c) menenangkan fikiran – berenang, bermain badminton, dan
aktiviti senaman membantu untuk melegakan stres (b) peranan ibu bapa – memantau dan mengambil tindakan
sekiranya anak-anak melanggar disiplin – bekerjasama
(d) membantu untuk meningkatkan kecergasan dan keyakinan dengan pihak sekolah
diri – memperoleh tubuh yang cergas, minda yang cerdas,
dan keyakinan diri yang tinggi – aktif secara fizikal – paras (c) peranan masyarakat – melaporkan kejadian pelanggaran
endorfin yang meningkat dalam badan menjadikan mereka disiplin oleh murid-murid kepada ibu bapa, pihak
riang dan menggalakkan rasa kesejahteraan sekolah, atau pihak berwajib

D Penulisan (d) peranan media massa – kerap menyiarkan iklan dan
rancangan yang memaparkan nilai murni supaya
Karangan Respons Terhad menjadi ikutan para murid

Rakyat Malaysia pasti mengenali pelumba basikal kebanggaan 2. Isi-isi penting:
negara, Azizul Hasni Awang. Beliau mengharumkan nama (a) gemar akan hiburan – memaparkan gaya hidup artis
Malaysia kerana banyak memenangi hadiah pada peringkat dan pelbagai fesyen yang digayakan – sesuai dengan
nasional dan antarabangsa. cita rasa dan minat mereka
Menurut Azizul Hasni, rahsia kejayaan yang dicapainya (b) harga murah – mampu membelinya
itu berkat sikapnya yang tidak mudah berputus asa. Kegagalan
yang telah dilaluinya dijadikan sebagai pengajaran berguna untuk (c) kandungan ringan – dapat merehatkan fikiran dan
terus berusaha sehingga berjaya. Selain itu, beliau sentiasa mengisi masa lapang
memberikan fokus ketika pertandingan berlangsung. Beliau akan
mengelakkan aura negatif kerana hal ini dapat mengganggu (d) kebanjiran majalah hiburan di pasaran – mudah
fokusnya. Dalam pada itu, keyakinan akan keupayaan dirinya diperoleh
amat tinggi walaupun berdepan dengan jaguh basikal dunia.
Kemahiran Lisan Bertutur
Kesimpulannya, kejayaan tidak datang dengan sendiri. Setiap
orang perlu berusaha untuk berjaya. Skop / Isi Perbincangan:
(a) bermula dari peringkat sekolah
Karangan Respons Terbuka – setiap sekolah pastinya akan mengadakan Kejohanan

Karangan Berita Olahraga Tahunan pada setiap tahun
– murid dibahagikan kepada empat atau lima kumpulan
1. Isi-isi penting:
(a) butir-butir tentang pertandingan – nama pertandingan, besar atau dipanggil “rumah sukan” secara rawak yang
nama sekolah yang menjadi johan dan naib johan, terdiri daripada murid-murid yang berlainan kaum
– setiap ahli rumah sukan diberikan peluang untuk mengambil

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J4

bahagian dan mewakili rumah sukan dalam mana-mana BAB3 Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 
acara sukan Waspadalah Sentiasa
– rakan-rakan penyokong serta guru-guru penasihat rumah
sukan memberi sorakan dan sokongan kepada atlet- Kemahiran Bertulis
atlet rumah sukan masing-masing tanpa mengira bangsa
mereka A Sistem Bahasa

(b) peranan persatuan belia setempat Kata Sendi Nama Am dan Kata Arah
– terdapat pelbagai persatuan belia, antaranya Persatuan
Kelab-kelab Belia Malaysia (MAYC), Gerakan Belia 4B,   Bahagian A
dan lain-lain yang didokong oleh Majlis Belia Malaysia
yang amat berkaitan dengan golongan remaja negara 1. B 2. B 3. A 4. D

– perlu memfokuskan perpaduan kaum belia di Malaysia, 5. C 6. A 7. C 8. C
antaranya dengan menganjurkan pelbagai acara sukan
dengan penglibatan semua kaum di Malaysia   Bahagian B

– peranan Majlis Belia Malaysia serta Kementerian Belia 1. sejak dari – sejak
dan Sukan amat penting untuk mengawal dan menyelaras 2. dan – dengan
perjalanan persatuan belia di Malaysia 3. pada – tentang
4. dengan – tentang
– usaha untuk mengekalkan perpaduan perlu bermula 5. dari – daripada
daripada akarnya, iaitu dalam kalangan golongan belia 6. demi untuk – demi / untuk
yang akan menggantikan pemimpin negara 7. akan – tentang
8. ke – di
(c) peranan dan kerjasama badan-badan sukan
– melibatkan badan kerajaan atau badan bukan kerajaan, Kata Hubung
contohnya antara pegawai kejohanan sukan seperti Majlis
Sukan Negara (MSN) yang berfungsi sebagai peneraju   Bahagian A
sukan prestasi tinggi dan terunggul ke arah melahirkan
lebih ramai atlet bertaraf antarabangsa 1. A 2. C 3. D 4. D
– semasa SUKMA dilangsungkan, banyak atlet negara yang 5. A 6. B
berbakat dapat dilahirkan tanpa mengira kaum
  Bahagian B
– peranan Majlis Belia Malaysia serta Kementerian Belia
dan Sukan untuk mengawal dan menyelaras perjalanan 1. bila – apabila
persatuan belia amat penting 2. oleh kerana – kerana
3. yang – bahawa
– gabungan atlet, jurulatih, dan pegawai mampu melahirkan 4. jika sekiranya – jika / sekiranya
perpaduan kaum kerana mereka berusaha untuk 5. atau – dan
memastikan kejohanan berjalan dengan lancar 6. Selagi – Walaupun
7. mahupun – bahkan
(d) peranan atlet dalam pertandingan peringkat antarabangsa 8. malahan – tetapi
– atlet biasanya akan dikumpulkan dan saling berkerjasama
B Pemahaman
semasa menerima latihan pusat sebagai persiapan
mewakili negara Pemahaman Teks
– kepelbagaian kaum di Malaysia menyertai acara sukan
sudah pasti pengukuhan kaum semakin erat dan   Puisi Moden – Senja di Palang Besi
perpaduan dalam kalangan masyarakat semakin utuh
– segenap masyarakat tanpa mengira kaum memberi 1. D 2. D 3. C 4. A
sokongan kepada pasukan negara
– atlet negara dalam pertandingan peringkat antarabangsa   Prosa Tradisional – Bahagia Sesudah Derita
tidak membezakan diri mereka mengikut kaum kerana
fokus mereka hanyalah terhadap kejayaan pasukan dan 1. B 2. A 3. C 4. A
negara
Pemahaman Petikan
Kemahiran Lisan Mendengar

  Promosi Pasar Mini Gemilang 1. menggunakan wang dan harta benda yang dimiliki untuk
merasuah pihak lain bagi mendapatkan sesuatu yang dihajati
ikan; mesin basuh automatik demi kepentingan diri sendiri

  Jualan Murah Biskut Raya 2. – guru menerapkan perasaan benci akan rasuah kepada
murid ketika sesi pengajaran dan pembelajaran dalam
Biskut tanpa coklat; RM35.00 mata pelajaran tertentu

J5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan

– pihak sekolah mengadakan program antirasuah seperti awam kini mampu menampung jumlah pengguna yang semakin
pameran dan kempen kesedaran meningkat.

3. – mencemarkan imej negara dan rakyat Pertambahan pengguna pengangkutan awam mendadak
– menggugat kestabilan sosial negara dengan peningkatan taraf perkhidmatan pengangkutan awam
– menjejaskan keyakinan orang ramai terhadap sistem menyebabkan pengguna gembira dan selesa. Dalam pada itu,
pentadbiran negara kesesakan lalu lintas yang semakin berkurang ini juga disebabkan
pihak berkuasa telah melaksanakan penguatkuasaan undang-
Novel undang secara menyeluruh dan tindakan yang lebih tegas
dikenakan terhadap pemandu yang melanggar undang-undang
(i) Justeru Impian di Jaring jalan raya. Tindakan ini telah berjaya untuk menangani sikap
• Syahir berjaya menewaskan Andri Minarwan dalam tidak bertanggungjawab segelintir pemandu yang meletakkan
kenderaan sesuka hati serta tidak mematuhi undang-undang.
perlawanan akhir Kejohanan Badminton Dunia – Syahir
amat bersyukur Tuntasnya, sistem pengangkutan awam negara kini berada
• Syahir berjaya menjalani pembedahan radang apendiks – pada tahap yang membanggakan. Oleh itu, rakyat haruslah
sembuh daripada sakit menggunakan pengangkutan awam dengan sebaik-baiknya.
• kesihatan emak Syahir bertambah baik
Karangan Respons Terbuka
(ii) Tawanan Komander Caucasus
• pertabalan Puteri Coleoptera diadakan secara gilang- Karangan Laporan

gemilang – Puteri Coleoptera menganugerahkan lambang 1. Isi-isi penting:
kebesaran kerajaan kumbang kepada Farhani dan rakan- (a) dimulakan dengan perhimpunan murid-murid dan guru
rakannya di dalam dewan – pengetua membaca perutusan
• Farhani dan rakan-rakannya dihantar pulang ke dunia daripada Menteri Pendidikan dan Ketua Pengarah
oleh Bara dan Dara Merah – mereka tidak dapat dilihat – Pendidikan Malaysia
kembali ke mahligai Puteri Coleoptera dan diberi minum (b) guru-guru menyanyikan lagu “Kami Guru Malaysia” –
penawar diikuti dengan koir sekolah menyanyikan beberapa buah
• Kim Yong pulang ke rumah lalu melepaskan kumbang- lagu patriotik
kumbang peliharaannya (c) sukaneka antara murid dengan guru – acara yang paling
meriah
(iii) Chot (d) persembahan pentas – melibatkan guru dan murid
• Chot mati akibat ditikam dengan lembing oleh Alias – Alias
2. Isi-isi penting:
menangis – menunjukkan kasih sayang antara mereka (a) masa tiba – disambut oleh tiga orang kakitangan
• Cikgu Sunan berjanji bahawa dia akan menghantar Alias muzium di pekarangan muzium
(b) mendengar taklimat ringkas tentang sejarah penubuhan
ke hospital dan membiayai pelajaran Alias sehingga muzium – bahan-bahan pameran yang terdapat di situ
universiti (c) lawatan di sekitar muzium – melihat pelbagai bahan
• Alias memberitahu ibunya bahawa dia akan pergi ke bersejarah seperti candi, perahu lama, dan artifak
sekolah semula lama

(iv) Hempasan Ombak Karangan Wawancara / Dialog / Temu Ramah
• Mukhtar dijatuhkan hukuman penjara tiga tahun kerana
1. Isi-isi penting:
membakar bengkel batik moden Farid (a) bertanyakan sebab-sebab yang mendorong jenayah
• Farid berhasrat untuk menyambung pelajarannya untuk ragut berlaku – antara punca utama ialah ingin hidup
mewah dengan jalan mudah, menganggur, dan
menambahkan ilmu pengetahuannya, terutama dalam mendapatkan wang dengan mudah untuk membeli
bidang perniagaan dadah
• Mokhsein memberitahu Farid bahawa ada dua buah (b) bertanyakan tempat-tempat yang kerap berlaku jenayah
butik yang berminat untuk membeli kain batik syarikat Farid ini – tempat yang sunyi daripada laluan orang ramai –
ada juga kes ragut berlaku di tempat yang sibuk
C Pemindahan Maklumat (c) bertanyakan hukuman yang dikenakan kepada
penjenayah ragut – penjara
Isi-isi: (d) meminta nasihat daripada orang ramai tentang cara
(a) peredaran dan perubahan zaman yang semakin pantas untuk mengelakkan jenayah ragut

menjadikan trend dan kehendak remaja menjurus kepada 2. Isi-isi penting:
gaya hidup moden (a) masyarakat akan hidup dengan aman dan harmoni –
(b) remaja bereksplorasi terhadap pelbagai perkara baharu saling menghormati
akibat pengaruh media massa, laman web, dan rakan sebaya (b) perpaduan rakyat menyebabkan negara dapat
(c) gaya dan pakaian yang keterlaluan dan tidak sesuai dengan dibangunkan – ekonomi negara memberangsangkan
norma masyarakat Timur – taraf hidup rakyat meningkat
(d) penggunaan telefon bimbit seolah-olah suatu kemestian (c) dapat menaikkan imej negara – dipandang tinggi oleh
(e) pergaulan bebas semakin berleluasa masyarakat lain – memajukan industri pelancongan –
pelancong asing suka datang
D Penulisan

Karangan Respons Terhad

Kesesakan lalu lintas di Bandaraya Kuala Lumpur semakin
berkurangan. Hal ini demikian kerana, sistem pengangkutan

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J6

Kemahiran Lisan Bertutur BAB4 Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 
Negaraku

Skop / Isi Perbincangan: Kemahiran Bertulis
(a) kebaikan kepada diri sendiri dan masa depan
– membentuk sifat jati diri yang penting untuk menyediakan A Sistem Bahasa

murid menghadapi dunia luar setelah menamatkan alam Kata Seru, Kata Perintah, Kata Pembenar, dan Kata
persekolahan Penegas
– asas-asas kemahiran yang diajarkan dalam badan unit
unifom membentuk murid supaya berdikari dan sentiasa   Bahagian A
menonjol kebolehan diri tanpa bantuan orang lain
– menyerlahkan bakat kepimpinan murid dan menjadikan 1. B 2. B 3. D 4. C
murid sebagai pemimpin yang suka membimbing ahli-ahli
dalam persatuannya agar bergiat lebih aktif 5. C 6. D 7. A 8. B
– sebagai merit untuk melengkapkan kelayakan 10 peratus
untuk murid melangkah ke pusat pengajian tinggi awam   Bahagian B

(b) kebaikan kepada sekolah 1. Wah – Hai
– mengharumkan nama sekolah 2. Sila – Minta
– sentiasa menjadi contoh dan idola bagi murid-murid lain 3. tolong jangan – jangan
– hubungan silaturahim sesama murid dapat dieratkan 4. juga – hanya
5. Aduh – Aduhai
– dapat membantu untuk merealisasikan Falsafah Pendidikan
Kebangsaan yang ingin melahirkan murid-murid yang Penanda Wacana 4. D 5. C
seimbang dan harmonis dari segi jasmani, emosi, rohani,
dan intelek   Bahagian A

(c) kebaikan kepada masyarakat 1. A 2. D 3. B
– mengetengahkan idea-idea yang positif dalam komuniti
  Bahagian B
masyarakat
– mengurangkan peratusan murid-murid yang rosak (i) selain daripada – selain
(ii) Oleh kerana itu – Oleh itu
akhlaknya kerana murid mengisi masa lapang dengan (iii) walhal – walaupun
aktiviti yang berfaedah
– sebagai landasan bagi merancang aktiviti khidmat B Pemahaman 4. C
masyarakat
– interaksi dengan masyarakat menjadikan murid lebih peka Pemahaman Teks
dan mengetahui cara untuk menyesuaikan diri mereka
dengan masyarakat   Puisi Moden – Bintang

(d) kebaikan kepada negara 1. B 2. A 3. C
– melahirkan generasi pelapis pemimpin yang hebat
– melahirkan generasi yang berwawasan   Prosa Moden – Legasi Tapai Ubi
– kerajaan dapat mengurangkan kos untuk memulihkan para
1. A 2. B 3. C 4. A
remaja yang rosak akhlak
– melahirkan rakyat yang bersatu padu, setia kawan, dan

bertoleransi dalam kalangan masyarakat majmuk

Kemahiran Lisan Mendengar

  Pengumuman Pemahaman Petikan

Keterangan Jawapan 1. – kerap muncul di dada akhbar angkara kes lumba motor
Tarikh latihan kebakaran 10.00 pagi haram dan pembuangan bayi
25 Jun
Masa latihan bermula Tapak perhimpunan – remaja masih dibelenggu najis dadah
22 Jun
Tempat berkumpul 11.30 pagi 2. – metafora – contohnya, mata batin
– repetisi – contohnya, Dua orang anak lelakinya itu
  Berita memeningkan kepalanya. Dua orang anak lelakinya itu
tamakkan duit.
1. jerebu
3. – ibu bapa menyediakan suasana aman damai dan bahagia
2. pembakaran terbuka di rumah

– ibu bapa memberikan pendidikan agama dan moral
kepada anak-anak

– ibu bapa menunjukkan contoh teladan untuk diikuti oleh
anak-anak

J7 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan Kakak berazam untuk melakukan setiap tugasnya
dengan bersungguh-sungguh agar hasil pekerjaannya itu terbaik.
Novel Dia juga sentiasa mengingati pesanan ayah agar mendahulukan
kerjanya daripada perkara yang tidak berkaitan. Pada masa
(i) Justeru Impian di Jaring yang sama, dia juga tidak lupa akan nasihat ibu agar menjauhkan
• nilai kasih sayang – Syahir amat menyayangi ibunya diri daripada sebarang sifat khianat dan tidak bermaruah,
seperti rasuah, pecah amanah, dan jangan mementingkan diri
sehingga sanggup menjaga ibunya di hospital semalaman sendiri.
• nilai patriotisme – contohnya, Syahir ingin menjuarai
Seperti kakak, kami sekeluarga juga gembira. Kami akan
Kejohonan Badminton Dunia di Jakarta semata-mata untuk sentiasa mendoakan kesejahteraan kakak.
mengharumkan nama negara
• nilai hemah tinggi – contohnya, Syahir tabah menghadapi Karangan Respons Terbuka
situasi setiap kali dia diperli oleh Syed Amiri
Karangan Pendapat / Perbincangan
(ii) Tawanan Komander Caucasus
• nilai keberanian – contohnya, Farhani berani ketika 1. Isi-isi penting:
(a) sebahagian masyarakat tidak mengetahui dan tidak
berhadapan dengan kumbang Komander Caucasus peka akan makanan seimbang mengikut piramid
• nilai kerjasama – contohnya, Farhani bekerjasama dengan makanan – makan mengikut selera – menggemari
makanan segera, bergoreng, dan berlemak
Bara dan Dara Merah untuk menumpaskan Maharaja (b) sibuk sering dijadikan alasan untuk tidak bersenam
Caucasus – tiada masa untuk beriadah – badan penat setelah
• nilai kerajinan – contohnya, maklumat tentang spesies seharian belajar atau bekerja
kumbang ada dalam fikiran Farhani kerana dia rajin (c) seharusnya makan sayur dan buah dengan banyak –
melayari Internet dan membaca ensiklopedia kurangkan makan makanan yang berlemak dan tinggi
kolesterol
(iii) Chot
• nilai kasih sayang – Alias sangat menyayangi ibunya, 2. Isi-isi penting:
(a) sikap dan perlakuan ibu bapa menjadi ikutan anak-anak
contohnya dia membelikan ibunya ubat batuk kerana (b) ibu bapa perlu menjaga tingkah laku dan menunjukkan
ibunya telah beberapa hari batuk teladan yang baik kepada anak-anak
• nilai berdikari – contohnya, Alias berdikari untuk mencari (c) ibu bapa yang sering bergaduh akan menimbulkan
rezeki keluarganya dengan mengambil upah memetik buah perasaan tidak tenteram kepada anak-anak – pelajaran
kelapa anak-anak terjejas
• nilai kerajinan – contohnya, Alias rajin mengulang kaji (d) ibu bapa perlu memberi didikan agama kepada anak-
pelajaran pada waktu malam anak supaya menjadi insan yang berguna

(iv) Hempasan Ombak Kemahiran Lisan Bertutur
• nilai hormat-menghormati – contohnya, Farid menghormati
Skop / Isi Perbincangan:
pekerja-pekerja di bangsal batiknya (a) hari kebesaran negara
• nilai berdikari – contohnya, Farid berusaha untuk
– perlu disambut dan dihayati oleh rakyat negara ini
membangunkan perniagaan batik yang diusahakan oleh – pelbagai acara dijalankan di seluruh negara untuk
arwah ayahnya semula
• nilai kesederhanaan – meskipun menjawat jawatan menyambut hari ulang tahun kemerdekaan ini
Pengarah Urusan Syarikat Batik Nusantara, Farid – antaranya ialah majlis perarakan atau perbarisan,
mengamalkan kehidupan secara bersederhana
memasang bendera pada bangunan dan kenderaan,
C Pemindahan Maklumat pelbagai pertandingan yang bertemakan kemerdekaan,
dan sebagainya
Isi-isi: – sambutan hari kebesaran hendaklah diteruskan agar
(a) perlu mendukung idealisme yang luhur dan berkewajipan generasi muda akan mengerti dan menghayati kebaikannya

kepada kebenaran, berakhlak mulia, dan jujur (b) memupuk semangat patriotik dan mengukuhkan jati diri rakyat
(b) harus mampu menerajui negara secara efektif pada peringkat – rakyat merasai pengalaman meraikan sambutan ulang
tahun kemerdekaan negara melalui acara-acara yang
global disertai atau ditonton
(c) harus menguasai kefahaman terhadap pandangan hidup – rakyat berasa bangga akan hari kemerdekaan negaranya
sendiri
yang mendalam – rakyat akan sedar dan berazam untuk mempertahankan
(d) harus mampu menterjemah keluhuran agama dalam suasana kemerdekaan negara kita sampai bila-bila

sebenar – dapat mengelakkan generasi muda daripada hanyut dan
(e) perlu berfikiran kritikal dalam menegakkan kebenaran dan terikut-ikut akan budaya Barat

keadilan (c) memupuk perpaduan kaum
(f) harus memupuk budaya muafakat dan toleransi – pelbagai kaum di negara kita berganding bahu dengan
melibatkan diri semasa sambutan diadakan
D Penulisan

Karangan Respons Terhad

Kakak berasa gembira dan bersyukur. Sejak tadi dia asyik
tersenyum lebar. Wajahnya ceria. Hal ini demikian kerana kakak
memperoleh pekerjaan yang diidamkannya.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J8

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 

– negara yang harmoni dan sejahtera hanya akan dapat   Bahagian B
dibentuk jika semua kaum ini dapat bersatu padu,
bekerjasama, dan bertoleransi 1. ialah – adalah
2. tidak – bukan
– semua kaum dapat berkumpul bagi meraikan hari 3. adalah – ialah
kemerdekaan negara 4. bukan – tidak

– pelancong asing dapat menyaksikan perpaduan kaum yang Kata Bilangan dan Penjodoh Bilangan
menjadi tunjang keharmonian negara kita
  Bahagian A
(d) menghargai jasa dan sumbangan pejuang-pejuang
kemerdekaan dahulu 1. B 2. B 3. D 4. C
– mengenang perjuangan tokoh-tokoh yang telah berkorban
demi mencapai kemerdekaan tanah air 5. B 6. A 7. B 8. A
– antaranya ialah Tunku Abdul Rahman, Rosli Dhobi, Rentap,
Kanang, dan lain-lain   Bahagian B
– mereka sanggup berkorban masa, tenaga, malahan nyawa
sendiri demi membebaskan tanah tempat tumpah darah 1. sesetengah – setengah
mereka daripada dijajah oleh kuasa asing seperti British 2. gugus – sisir / sikat
dan Jepun 3. untai – bidang
– perjuangan tokoh-tokoh ini patut dijadikan pembakar 4. sepapan – selaras
semangat kepada generasi muda untuk terus 5. sebuah – sekaki
mempertahankan kedaulatan negara daripada digugat
oleh sebarang anasir jahat

Kemahiran Lisan Mendengar B Pemahaman

  Tugu Negara  Pemahaman Teks

1. Betul ✓   Puisi Tradisional – Santap Istiadat

2. Salah ✓ 1. A 2. C 3. B 4. C

  Pelan Lokasi   Prosa Moden – Tenang-tenang Air di Tasik

C 1. C 2. B 3. A 4. D

Pemahaman Petikan

B5AB 1. – memperoleh maklumat yang banyak
Bahasa dan Budaya – berpeluang untuk meningkatkan kerjaya
– dapat meluaskan skop hubungan sosial dengan
Kemahiran Bertulis menambahkan kenalan, terutama dalam kalangan bangsa
asing
A Sistem Bahasa
2. – anafora – contohnya, yang
Kata Bantu dan Kata Penguat – responsi – contohnya, itu

  Bahagian A 3. – sibuk mengejar kebendaan / bersikap materialistik
– ibu bapa kurang memberikan didikan agama dan
1. B 2. C 3. B 4. D
mengamalkan nilai murni
– terpengaruh oleh budaya asing yang negatif yang dibawa

oleh media massa dan media sosial

Novel

5. C 6. B 7. D 8. B

9. D 10. B (i) Justeru Impian di Jaring
• Syahir pulang ke Bandar Baru Bangi untuk menjenguk
  Bahagian B
emaknya walaupun tempat kediaman emaknya itu agak
1. belum – pernah jauh dari rumah sewanya
2. telah – sedang • Syahir dan Kak Uda Syahrizah bergilir-gilir menjaga ibu
3. boleh – dapat mereka yang terlantar di hospital akibat sakit
4. akan – telah • Syahir, Kak Uda Syahrizah, dan ibu pergi ke rumah mak
5. terlalu paling – terlalu su yang baru kematian suami

Kata Nafi dan Kata Pemeri (ii) Tawanan Komander Caucasus
• ibu Kim Yong terlalu sedih apabila mendapati anaknya
  Bahagian A
hilang dan dia ditenteramkan oleh adiknya, Mak Cik
1. D 2. B 3. A 4. D Margerat
• Farhani mendapati seluruh ahli keluarganya berkumpul di
5. B 6. A 7. D 8. B rumah setelah mendapat berita tentang kehilangannya

J9 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan Karangan Respons Terbuka
Karangan Keperihalan / Gambaran / Pengalaman
• nenek Chea Mei menyulam manik-manik pada ceongsam
berwarna merah yang akan dipakai oleh anak lelakinya, 1. Isi-isi penting:
James Ren (a) suasana amat meriah dengan pelbagai bentuk layang-
layang dipertandingkan
(iii) Chot (b) terdapat gerai-gerai menjual makanan dan minuman
• Alias sanggup mengutip buah kelapa di kebun Pak Din (c) suasana riuh-rendah dengan suara pengunjung –
pelbagai bangsa dan peringkat umur
setelah mendapati barang-barang keperluan dapur di (d) gembira kerana layang-layang naik tinggi – para
rumahnya telah habis penonton bersorak – menaikkan semangat peserta
• Alias dan ibunya selalu sembahyang bersama-sama dan
ibunya menegur Alias sekiranya dia salah membaca doa 2. Isi-isi penting:
qunut Suasana semasa jerebu melanda:
• Leha, iaitu ibu Alias memeriksa telinga Alias yang bernanah (a) ruang udara kelam – penglihatan terbatas
(b) alam sekeliling kelihatan seperti berasap
(iv) Hempasan Ombak Pengalaman ketika menghadapi keadaan jerebu:
• Farid berbincang dengan abangnya, Lotfi dan ibunya, (a) memakai topeng penutup hidung apabila keluar dari
rumah
Hajah Zaoyah tentang masalah syarikat. (b) kesihatan penduduk terjejas – batuk, selesema, tekak
• ibu Farid, iaitu Hajah Zaoyah sanggup menggadaikan perit, ruam, dan tubuh gatal-gatal

barang-barang kemas dan tanah untuk melangsaikan Kemahiran Lisan Bertutur
hutang dan memajukan syarikat batik milik keluarganya
• satu kebiasaan keluarga Hajah Zaoyah pada setiap malam  
adalah makan bersama-sama
Skop / Isi Perbincangan:
C Pemindahan Maklumat (a) kaum Melayu
– pakaian tradisi perempuan Melayu ialah baju kurung, iaitu
 
blaus longgar selabuh lutut yang biasanya dipakai di luar
Isi-isi: skirt panjang dengan lipatan di tepi
(a) masyarakat di desa masih mengamalkan gotong-royong, – baju kurung boleh juga dipasangkan dengan fabrik
tradisional seperti songket dan batik serta dilengkapkan
terutama dalam majlis keraian dengan selendang atau tudung serta skaf
(b) telah mewujudkan semangat kekitaan dan perpaduan – pakaian tradisi lelaki Melayu ialah baju Melayu yang
(c) rela hati mencurahkan tenaga untuk menjayakan sesuatu berbentuk kemeja, dikenakan dengan seluar dan biasanya
disertakan dengan samping, iaitu kain sarung pendek yang
pekerjaan dililit di pinggang
(d) hubungan mesra turut terjalin
(e) masyarakat di kampung saling bergantung dan memerlukan (b) kaum India
– pakaian tradisional wanita India ialah sari, iaitu sehelai kain
bantuan serta sokongan
(f) tidak terdesak untuk mengejar masa bagi sebarang aktiviti yang biasanya lima hingga enam ela lebarnya
– sari dibuat daripada pelbagai bahan, tekstur, dan rekaan
gotong-royong – salwar kameez atau baju Punjabi, iaitu baju panjang yang

D Penulisan dipakai bersama seluar dengan selendang sepadan amat
popular dalam kalangan wanita yang datuk neneknya dari
Karangan Respons Terhad India Utara
– kurta, iaitu baju panjang paras lutut yang biasanya dibuat
  daripada kain kapas atau linen ialah pakaian tradisional
masyarakat India untuk lelaki dalam majlis formal
Program Karnival Seni Budaya Negeri Kelantan telah diadakan
di pekarangan Stadium Sultan Muhammad ke-IV selama empat (c) etnik di Sarawak dan Sabah
hari baru-baru ini. Objektif program ini adalah untuk menarik – dengan kepelbagaian kumpulan etniknya, Sarawak dan
para pelancong asing dan tempatan ke negeri Kelantan selain Sabah mempunyai pelbagai jenis pakaian tradisional
memartabatkan seni warisan budaya negeri ini. mengikut suku kaum

Karnival ini juga dilihat dapat mempamerkan keistimewaan – etnik Sarawak dikenali dengan pua kumbu beranyam
kepelbagaian budaya kepada pelancong yang sekali gus daripada puak Iban, songket daripada Melayu Sarawak,
menyemarakkan aktiviti kesenian warisan budaya di negeri aksesori manik berwarna-warni, barang kemas tradisional,
Kelantan. Pelbagai acara diadakan sepanjang program tersebut dan hiasan kepala
berlangsung. Karnival kebudayaan dan kesenian itu telah dapat
menyemarakkan aktiviti kesenian malah dapat mempromosikan – setiap etnik di Sabah memakai pakaian, hiasan kepala,
produk pelancongan seperti batik, songket, kraf tangan, dan dan hiasan diri dengan bentuk, motif, dan skema warna
makanan tradisional negeri Kelantan. Di samping itu, Program tertentu berdasarkan puak dan kawasan mereka
Karnival Seni Budaya Kelantan juga mampu memberikan
kesedaran kepada masyarakat khasnya golongan muda di negeri – topi dan hiasan kepala yang terkenal termasuklah topi
ini tentang pentingnya pengurusan nilai-nilai murni dalam seni anyaman wanita Kadazan Dusun, destar anyaman Bajau,
budaya bagi membentuk jati diri bangsa. dan hiasan kepala lelaki Lotud

Tuntasnya, pelbagai kebaikan diperoleh daripada penganjuran
program seumpama ini kepada pelancong asing dan luar negara.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J10

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 

(d) Baba Nyonya   Bahagian B
– kebanyakan wanita muda Baba Nyonya Melaka memakai
kebaya bermotif indah dengan kain sarung berkerongsang 1. bengkok – condong
rangkai serta dipadankan dengan kasut manik yang cantik 2. lambang – isyarat
3. ditenun – dianyam
– bagi golongan wanita Baba Nyonya yang telah berusia, 4. mencelur – merebus
mereka mengenakan kebaya panjang berkolar tinggi yang 5. bongkok – bengkok
menutup bahagian dada atau dipanggil kebaya encim
B Pemahaman
– golongan lelaki muda Baba biasanya mengenakan baju
dan kot serta berkasut kulit, tetapi mereka mengenakan Pemahaman Teks
samfu dan kasut serta topi pada hari keraian
  Puisi Moden – Pesan Ibu Beribu-ribu
– golongan lelaki berusia pula berpakaian lebih ringkas pada
hari-hari biasa, namun masih mengenakan samfu dan kot
dengan berseluar dan berkasut sulam serta topi

Kemahiran Lisan Mendengar 1. A 2. B 3. D 4. C

  Iklan Penganjur Tarikh Tutup Penyertaan   Prosa Tradisional – Bahagia Sesudah Derita

Nama Program 1. D 2. C 3. B 4. D

Pertandingan Majlis Daerah Sabak 30 Ogos Pemahaman Petikan
Tarian Tradisional Bernam bersama-sama
Jabatan Kebudayaan dan 1. – meningkatkan keberkesanan hasil pembelajaran
Kesenian Negara Selangor – kualiti hidup bagi pesakit kanser menjadi semakin baik
dengan penemuan kaedah rawatan
  Bahasa Melayu – membolehkan pesakit menjalani kehidupan normal yang
berkualiti
1. Salah ✓
2. – masyarakat mahasiswa universiti yang gigih berusaha
2. Betul ✓ untuk melakukan kajian bagi menamatkan pengajian

– masyarakat peniaga yang terlibat dalam perusahaan
membuat dan menjual tapai ubi

B6AB 3. – faktor pemakanan yang banyak mengandungi bahan
Sains dan Teknologi pengawet dan bahan kimia

– kurang mengamalkan aktiviti senaman dan riadah
– amalan gaya hidup yang tidak sihat seperti merokok,

minum arak, dan menagih dadah

Kemahiran Bertulis Novel

A Sistem Bahasa

Penggunaan Kata yang Tepat (i) Justeru Impian di Jaring
• menerima tohmahan daripada masyarakat – menggelarnya
  Bahagian A
“kepala batu dari hulu”, “ustaz”, dan “syeikh”

1. A 2. B 3. D 4. D 5. B • Syahir berada dalam dilema sama ada menyertai
Kejohanan Badminton Dunia di Jakarta atau tidak kerana
  Bahagian B ibunya terlantar sakit di hospital

1. segolong – segulung • kebolehan Syahir sering diperlekeh oleh Syed Amiri –
2. dibena – dibina Syahir kerap disindir oleh Syed Amiri ketika mereka
3. Pedalaman – Pendalaman menjalani latihan mahupun sebelum bertanding
4. tekat – tekad
(ii) Tawanan Komander Caucasus
• kewibawaan Farhani untuk mencari kumbang diperlekeh

5. belot – belut oleh Haikal
• Farhani berusaha untuk melepaskan diri daripada tawanan

Kata Banyak Makna Komander Caucasus
• Farhani berusaha untuk membantu rakan-rakannya
  Bahagian A
melepaskan diri daripada tawanan Komander Caucasus

1. D 2. C 3. C 4. C serta kembali ke dunia

5. C 6. D (iii) Chot
• Alias lewat ke sekolah gara-gara mencari Chot yang

Kata Hampir Sama Makna terlepas daripada rantainya – akibatnya, Alias dimarahi
dengan teruk oleh Cikgu Sunan
  Bahagian A • Alias terpaksa berdikari untuk mencari wang bagi menyara

1. A 2. C 3. B 4. B kehidupan dia dan ibunya
• Chot, beruk Alias dituduh oleh Miah telah merosakkan
5. D 6. A 7. B 8. A
kebun pisangnya

J11 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 2. Isi-isi penting:
(a) mengucapkan terima kasih dan penghargaan kepada
(iv) Hempasan Ombak guru
• Farid terpaksa mengambil alih pengurusan Syarikat Batik (b) menyanjung bakti guru – pepatah Melayu ada berkata,
“guru ibarat lilin yang membakar diri untuk menerangi
Nusantara dalam usianya baru 19 tahun – dia tidak orang lain” – pengorbanan seseorang guru yang
mempunyai pengalaman dan kemahiran bersusah payah memberikan didikan yang sempurna
• Farid terpaksa melangsaikan hutang syarikat perniagaan kepada murid-murid
batik keluarganya – memikirkan strategi untuk (c) tugas guru semakin mencabar kerana zaman dan
mengatasinya keadaan telah berubah – maka, guru sebagai penjana
• bangsal batik moden yang baru dibina oleh Farid dijilat transformasi (perubahan) pendidikan negara perlu
api akibat perbuatan sabotaj pihak pesaing – Farid sedih, memikul semua perancangan pendidikan yang telah
marah, kecewa, dan hampir putus asa dirancang oleh kerajaan
(d) guru jugalah yang menjadi sumber inspirasi anak watan
C Pemindahan Maklumat bagi memacu aspirasi negara ke arah Wawasan 2020
(e) cabaran yang dihadapi oleh guru semakin sukar –
  antaranya, ada-ada saja murid yang menimbulkan
masalah disiplin
Isi-isi: (f) di sebalik semua kekusutan tersebut, para guru juga
(a) program kitar semula dapat mengurangkan kuantiti sampah sering dihargai – Hari Guru disambut pada hari yang
(b) menjimatkan kos pengurusan sampah mulia ini – sebagai suatu simbolik penghargaan
(c) membekalkan bahan mentah untuk industri tertentu masyarakat kepada guru-guru
(d) alam sekitar bersih dan bebas daripada pencemaran
(e) dapat mendidik masyarakat supaya mementingkan kebersihan Karangan Perbahasan

alam sekitar 1. Isi-isi penting:
(a) keadaan rumah yang kurang selesa dan sempit –
D Penulisan banyak adik-beradik – mencari hiburan di luar sehingga
terjebak dalam gejala sosial
Karangan Respons Terhad (b) pengaruh media massa – banyak memaparkan
unsur negatif – dapat mempengaruhi remaja yang
  sememangnya mudah terikut-ikut
(c) sikap ibu bapa – sibuk bekerja – kurang memberikan
Penggunaan teknologi robotik kini berleluasa. Hal ini demikian perhatian kepada anak-anak – anak-anak terbiar tanpa
kerana penggunaan teknologi robotik penting dalam bidang didikan yang sempurna
perindustrian. (d) kebebasan yang keterlaluan – ibu bapa memberikan
kebebasan kepada anak-anak – tidak menegur
Antara fungsinya yang utama adalah untuk menggantikan perlakuan anak-anak
peranan manusia dalam melaksanakan tugas-tugas yang
memerlukan tenaga yang kuat, ketelitian yang tinggi, dan yang 2. Isi-isi penting:
mengandungi risiko tinggi terhadap keselamatan manusia. Oleh (a) menambahkan ilmu pengetahuan – terutama tentang
itu, penggunaan robot dalam bidang ini telah dikenal pasti sebagai isu semasa dalam dan luar negara
faktor yang dapat meningkatkan produktiviti dan mutu yang (b) sebagai media untuk berhibur – menghilangkan tekanan
setanding piawai antarabangsa. Hal ini demikian kerana, robot dan keletihan selepas penat belajar
dapat melakukan kerja yang diprogramkan secara terus-menerus (c) mengisi masa dengan berfaedah – mengelakkan murid
tanpa membuang masa kerana robot tidak mempunyai perasaan daripada melakukan aktiviti yang negatif
letih, jemu atau bosan seperti manusia. (d) memupuk nilai-nilai murni melalui rancangan yang
disiarkan – seperti drama, filem, dan iklan
Kesimpulannya, teknologi robotik akan terus mendapat
tempat dalam bidang perindustrian kerana mempunyai pelbagai Kemahiran Lisan Bertutur
keistimewaan.
 
Karangan Respons Terbuka
Skop / Isi Perbincangan:
Karangan Ucapan / Syarahan / Ceramah (a) pengguna menerima maklumat dengan mudah dan pantas
– maklumat carian bukan sahaja dalam bentuk teks, tetapi
1. Isi-isi penting:
(a) ibu bapa menjadi contoh atau suri teladan kepada anak- juga dalam bentuk gambar rajah, jadual, carta grafik, audio,
anak melalui hubungan dengan jiran tetangga animasi, dan bentuk media elektronik yang lain
(b) ibu bapa menjelaskan kepada anak-anak tentang – pengguna didedahkan kepada World Wide Web (www)
senario masyarakat majmuk di Malaysia untuk mencari maklumat yang dikehendaki
(c) ibu bapa mengajak anak-anak berkunjung ke rumah – pengguna tidak perlu ke perpustakaan kerana mereka
jiran tetangga untuk bersama-sama menyambut dapat melayari Internet di mana-mana sahaja dan pada
perayaan yang diraikan oleh jiran bila-bila masa untuk mendapatkan maklumat dengan kadar
(d) ibu bapa memberi dorongan kepada anak-anak untuk segera
menyertai aktiviti yang dapat mengukuhkan perpaduan – menjimatkan kos seperti kos perbelanjaan dan kos
antara kaum pengangkutan
(e) ibu bapa saling bercerita tentang susur galur sejarah
bangsa Malaysia kepada anak-anak
(f) ibu bapa menggalakkan anak-anak menonton filem dan
drama yang bertemakan perpaduan antara kaum

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J12

(b) pengguna menggunakan Internet sebagai saluran komunikasi Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 
antarabangsa
2. mengancam – terancam
– pengguna di seluruh dunia menggunakan Internet untuk 3. kecantikkan – kecantikan
berhubung atas pelbagai tujuan 4. menenggelami – ditenggelami
5. Pendudukan – Kedudukan
– pakar-pakar perubatan dapat berkomunikasi dan 6. keluaran – pengeluar
berinteraksi dengan adanya Internet 7. mendudukkan – menduduki
8. menghadiahkan – menghadiahi
– komunikasi dalam aspek ekonomi dan politik pula dapat
dilakukan dengan telekonferens Penggandaan

– menjimatkan kos dan memudahkan urusan   Bahagian A
(c) banyak membuang masa pengguna
– keseronokan melayari laman-laman sosial seperti 1. B 2. A 3. D 4. C

Facebook, Twitter, dan sebagainya serta bermain 5. B 6. D
permainan maya secara atas talian menyebabkan
seseorang menghabiskan banyak waktu   Bahagian B
– murid menghabiskan waktu mereka melayari Internet
sehingga mengabaikan kerja sekolah dan waktu belajar 1. sangat besar-besaran – besar-besaran
– produktiviti seseorang pekerja juga akan merosot jika 2. banyak dedaun – dedaun
terlalu leka melayari Internet 3. saling ingat-mengingatkan – saling mengingatkan
– menjejaskan pembangunan negara kerana remaja bakal 4. Kebanyakan ahli-ahli – Kebanyakan ahli
menentukan kesejahteraan serta kemakmuran negara kita 5. sungguh segar-bugar – sungguh segar
pada masa hadapan
(d) mendedahkan akaun pengguna kepada jenayah siber Pemajmukan
– antaranya ialah penipuan secara atas talian, berlaku
transaksi palsu, buli siber, dan sebagainya   Bahagian A
– penjenayah siber mampu menggodam sistem pertahanan
negara dan rahsia-rahsia kerajaan yang dapat 1. B 2. C 3. A 4. B
mendedahkan sesebuah negara kepada ancaman anasir
luar 5. C 6. C 7. A 8. B
– penipuan jual beli dalam talian membawa kerugian yang
besar kepada pembeli dan penjual   Bahagian B
– pengguna diugut untuk mendapatkan maklumat peribadinya
atau kegiatan jenayah yang membahayakan keselamatan (i) suka citanya – sukacitanya
dirinya (ii) kaki tangan – kakitangan
(iii) setia usaha – setiausaha

Kemahiran Lisan Mendengar B Pemahaman

  Berita Pemahaman Teks

1. merkuri   Puisi Moden – Kijang yang Lelah
2. otak
1. B 2. D 3. A 4. C
  Promosi Pusat Elektrik Istimewa
  Prosa Moden – Legasi Tapai Ubi
31 Mac; seterika wap
1. D 2. C 3. D 4. B

Pemahaman Petikan

B7AB
Alamku
1. – haiwan liar diancam kepupusan
Kemahiran Bertulis – membawa bencana tanah runtuh dan banjir lumpur
– hutan sebagai kawasan tadahan air kekurangan daya
A Sistem Bahasa
serapan
Pengimbuhan – suhu panas dan udara tercemar kerana hutan kurang

  Bahagian A menyerap karbon dioksida

1. D 2. B 3. C 4. D 2. – bijak – lulus dalam peperiksaan sehingga bapanya berasa
gembira lalu mengadakan kenduri kesyukuran
5. D 6. B 7. C 8. B
– menyayangi haiwan – menangis dan melolong apabila
  Bahagian B Bawod disembelih

3. – pemburuan haiwan
– pembinaan empangan di kawasan hutan
– pembakaran hutan

1. memperindahkan – memperindah

J13 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan

Novel Daun mengkuang hendaklah dipotong terutamanya pada
waktu pagi atau petang untuk mengelakkan daun mengkuang itu
(i) Justeru Impian di Jaring layu. Selepas dipotong, daun mengkuang itu hendaklah dilayur
• Syahir gigih berlatih untuk memenangi Kejohanan supaya lembut dan tidak mudah patah. Kemudian, empulur di
tengah dan duri di kiri dan kanan daun mengkuang tersebut
Badminton Antarabangsa di Jakarta kerana pada mulanya hendaklah dibuang. Selepas itu, daun mengkuang hendaklah
dia gagal melayakkan diri dan akhirnya terpilih untuk direndam di dalam air selama tiga hari. Selepas tiga hari, daun
menggantikan Gopinath yang mengalami kemalangan itu dijemur sehingga kering. Setelah kering, kerja-kerja melurut
• Syahir gigih menghadapi cabaran apabila gosip cinta daun dijalankan. Sebelum dicelup ke dalam air yang dibubuh
antara dia dengan Ratna telah disiarkan dalam beberapa pewarna selama 15 hingga 20 minit, daun-daun itu dibelah-belah.
akhbar tabloid Kemudian, daun yang diwarnakan itu dibiarkan sejuk, dibasuh
• Syahir gigih menghadapi cabaran apabila emaknya kemudian dijemur. Apabila daun-daun mengkuang sudah cukup
dimasukkan ke hospital dan pada masa yang sama dia kering, maka proses menyanyam tikar mengkuang bolehlah
terpaksa pergi ke Jakarta untuk menyertai pertandingan dimulakan.
badminton
(ii) Tawanan Komander Caucasus – watak Farhani Kesimpulannya, tikar mengkuang yang dianyam dengan
• Farhani tabah menghadapi situasi apabila dia berhadapan cantik dapat menarik perhatian pembeli, termasuk pelancong
dengan kelompok kumbang-kumbang raksasa asing.
• Farhani gigih membantu Kim Yong melepaskan diri
daripada kelompok-kelompok raksasa dengan mengusung Karangan Respons Terbuka
Kim Yong keluar dengan bantuan Bara dan Dara Bintik
• Farhani gigih menghadapi cabaran apabila dia dan rakan- Karangan Cereka
rakannya tidak dapat dilihat oleh ahli keluarga – mereka
pergi ke mahligai Puteri Coleoptera semula – Farhani dan 1. Pendahuluan:
rakan-rakannya minum penawar – mereka kembali ke tiba-tiba kereta api itu berhenti dengan mengejut – aku
rumah mereka semula tersentak – para penumpang lain terdorong ke depan –
(iii) Chot menjerit ketakutan
• Alias gigih menghadapi cabaran memelihara Chot yang
kadang-kadang hilang dan mengganggu penduduk lain Isi-isi penting:
• Alias gigih mencari rezeki untuk keluarganya dengan (a) darah mengalir dari dahiku – terhantuk pada kerusi
memetik buah kelapa kerana dia memerlukan wang untuk
membeli barang-barang dapur penumpang – cemas
• Alias gigih menimba ilmu walaupun dia hidup dalam (b) penumpang bersesak-sesak keluar dari kereta api –
keadaan daif
(iv) Hempasan Ombak menyelamatkan diri – ingin mengetahui punca kejadian
• Farid gigih mengusahakan perniagaan batik keluarganya (c) terdengar suara seorang wanita meraung – anaknya
meskipun masih muda dan tiada pengalaman
• Farid gigih memajukan perniagaan batik milik keluarganya cedera parah di muka dan pengsan – menenteramkan
yang menanggung beban hutang yang banyak wanita itu
• Farid gigih dan tabah menghadapi cabaran daripada (d) ambulans tiba – kerja-kerja menyelamat dilakukan
Mukhtar yang telah mengupah orang untuk membakar
bangsal batik modennya Penutup:
pengalaman yang tidak dapat dilupakan – bersyukur kerana
C Pemindahan Maklumat semua penumpang selamat

  2. Pendahuluan:
Azlan berasal daripada keluarga miskin – tinggal di sebuah
(a) membuang sampah ke dalam tong sampah – banyak tong kampung – berhasrat untuk memiliki sebuah basikal
sampah perlu disediakan di taman rekreasi – jika kita
membuang sampah ke dalam tong sampah, taman rekreasi Isi-isi penting:
akan bersih – menarik orang datang ke taman rekreasi (a) bapanya tidak mampu – Azlan terpaksa berjalan kaki

(b) mengadakan gotong-royong – pada hari Ahad atau cuti ke sekolah
sekolah – menjamin kebersihan taman rekreasi (b) mengumpulkan wang sedikit demi sedikit setiap hari –

(c) menanam pokok di taman rekreasi – taman rekreasi akan menyimpan wang di dalam tabung
lebih indah – pokok kelapa, pokok bunga, pokok rambutan, (c) kadang-kadang dia menolong bapanya di kebun –
pokok mangga, dan lain-lain – pihak berkuasa tempatan dan
penduduk perlu menanam pokok-pokok di taman rekreasi diberikan upah – menyimpan wang itu
(d) diumumkan sebagai murid cemerlang atas kejayaan
(d) memberikan pendidikan – dapat meningkatkan kesedaran
dalam kalangan generasi muda supaya menjaga keindahan cemerlang dalam UPSR – menerima sebuah basikal
alam sekitar sebagai hadiah daripada Persatuan Ibu Bapa dan Guru

D Penulisan Penutup:
seperti petikan yang diberikan
Karangan Respons Terhad
Kemahiran Lisan Bertutur
 
 
Terdapat beberapa proses sebelum menganyam tikar mengkuang.
Skop / Isi Perbincangan:
(a) penerokaan hutan secara giat
– hutan diteroka untuk penanaman sayur dan buah-buahan

tanpa kawalan dan penguatkuasaan
– hutan diteroka untuk mendirikan projek perumahan dan

pembangunan yang lain

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J14

– penerokaan hutan telah menjejaskan fungsi pokok-pokok BAB8 Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 
besar dalam keseimbangan ekosistem hutan hujan Ekonomi Mapan, Negara Makmur

– menyebabkan permukaan tanah menjadi gondol dan Kemahiran Bertulis
terdedah kepada hakisan
A Sistem Bahasa
(b) pembalakan haram
– pembalakan secara tidak terkawal memusnahkan tanaman Frasa Nama, Frasa Adjektif, Frasa Sendi Nama, dan
Frasa Kerja
tutup bumi dan menyebabkan hakisan di lereng bukit, banjir
kilat, dan memudahkan proses tanah runtuh berlaku   Bahagian A
– pokok-pokok di lereng bukit yang menjadi benteng
mengelakkan gelongsoran tanah telah ditebang sewenang- 1. B 2. A 3. C 4. A 5. A
wenangnya
– menjejaskan fungsi pokok-pokok besar dalam 6. D 7. B 8. D 9. B 10. A
keseimbangan ekosistem hutan hujan
– memusnahkan spesies tumbuhan bernilai tinggi seperti   Bahagian B
cengal batu dan meranti serta menyumbang kepada
kepupusan pokok yang dilindungi 1. Frasa nama
(c) pencemaran alam sekitar 2. Frasa sendi nama
– pencemaran alam sekitar terdiri daripada pencemaran 3. Frasa adjektif
udara, pencemaran sungai, dan lain-lain 4. Frasa kerja
– faktor utama berpunca daripada sikap masyarakat yang 5. Frasa nama
tidak bertanggungjawab 6. Frasa kerja
– masyarakat sewenang-wenangnya membuang sampah 7. Frasa sendi nama
sarap dan sisa toksik di tempat yang tidak sepatutnya 8. Frasa kerja
– pencemaran alam sekitar memberi kesan kepada iklim
global dan setempat, seperti hujan asid yang berbahaya Peribahasa
kerana akan mengalir dan meresap ke dalam tanah serta
memusnahkan galian dalam tanah sehingga tanah menjadi   Bahagian A
tidak subur
(d) aktiviti perindustrian 1. A 2. C 3. D 4. C
– aktiviti perindustrian merupakan punca utama fenomena
pemanasan global 5. A 6. C
– pembakaran bahan api fosil seperti gas dan arang batu
bagi menggerakkan mesin dan jentera telah mengeluarkan   Bahagian B
banyak gas rumah hijau terutamanya gas karbon dioksida
– semakin banyak gas karbon dioksida dihasilkan, semakin (1) membuka mata
banyak haba yang dan terperangkap oleh lapisan gas lalu (2) kacang hantu
meningkatkan suhu udara secara global (3) ilmu itu pelita hati
– pemanasan global merupakan satu fenomena (4) hendak belajar berenang dapatkan itik, hendak belajar
pemerangkapan gas yang dikenali sebagai gas rumah hijau
dan kumpulan gas ini menghalang serta memerangkap memanjat dapatkan tupai
haba bumi daripada terbebas keluar ke angkasa

Kemahiran Lisan Mendengar B Pemahaman

  Minggu Alam Sekitar Pemahaman Teks

Aktiviti Tempat   Puisi Moden – Bintang
Satu Murid, Satu Bunga Dewan sekolah
Jualan Barangan Terpakai Hadapan Blok A 1. C 2. B 3. D 4. B
Senamrobik Hijau Dewan sekolah
Gotong-royong Seluruh kawasan sekolah   Prosa Moden – Sekeping Tanah

1. D 2. B 3. A 4. C

Pemahaman Petikan

  Rantaian Makanan 1. – lebih banyak tapak perindustrian dibuka
– peningkatan prasarana
A – meningkatkan imej dan martabat negara

2. – kegigihan membawa kejayaan – emak dan bapa penulis
gigih mengusahakan jualan tapai ubi sehingga mampu
mendirikan sebuah kilang dan menggaji pekerja

– menghargai jasa ibu bapa – penulis berbangga menjadi
anak seorang pengusaha tapai ubi

J15 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan (b) wang dimasukkan ke dalam akaun simpanan
(c) memberikan wang saku kepada anak yang telah bersekolah
3. – meningkatkan taraf hidup rakyat (d) memberikan wang saku dalam pecahan wang
– meningkatkan keupayaan sains dan teknologi negara (e) berbincang dengan anak-anak tentang matlamat mereka
– menjadikan rakyat sejahtera dan bahagia
menabung wang
Novel
D Penulisan
(i) Justeru Impian di Jaring
• watak utama sangat menyayangi ibu bapanya – Syahir Karangan Respons Terhad

sangat risau akan kesihatan emaknya dan selalu  
bertanyakan khabar emaknya kepada kakaknya semasa
berada di Jakarta Saya telah mengikut keluarga saya bercuti ke sebuah pulau pada
• watak utama berkeyakinan tinggi – Syahir yakin bahawa minggu lepas. Destinasi percutian kami ialah Pulau Perhentian.
dia dapat mengalahkan Syed Amiri dalam Kejohanan Kami berada di sana selama tiga hari dua malam. Pelbagai
Terbuka Johor aktiviti yang telah kami lakukan bersama-sama. Antara aktiviti
• watak utama mempunyai semangat patriotik yang lasak yang kami sertai ialah berkayak dari sebuah pantai ke
tinggi – Syahir bersyukur dan gembira apabila dapat pantai yang berdekatan yang lain. Selain itu, kami mendaki kincir
mengharumkan nama negara dengan menjuarai Kejohanan angin di sebuah bukit. Kami perlu mendaki satu demi satu anak
Badminton Antarabangsa tangga untuk sampai di puncak. Keletihan kami hilang apabila
(ii) Tawanan Komander Caucasus melihat panorama indah dari puncak bukit itu. Kami melakukan
• watak utama sangat berani – Farhani tidak takut mencari aktiviti menyelam juga sambil menikmati keindahan alam di pulau
tersebut. Sepanjang di sana, kami menikmati sarapan hingga
kumbang walaupun seorang diri sehingga tiba di sebuah makanan malam yang disediakan oleh pengusaha tempat kami
rumah usang menginap.
• watak utama sangat bertanggungjawab terhadap tugas Percutian ke Pulau Tioman meninggalkan kenangan manis
yang diamanahkan – Farhani tidak mahu melengahkan kepada saya. Hubungan kekeluargaan kami juga bertambah erat.
masa menunggu Chea Mei dan Mira lalu meneruskan
usaha mencari kumbang kerana tugasan itu perlu Karangan Respons Terbuka
disediakan keesokan harinya
• watak utama berjiwa luhur – semasa diselamatkan Karangan Peribahasa
oleh Bara dan Dara Bintik, Farhani berkeras mahu
menyelamatkan orang yang dikurung di sebelah 1. Isi-isi penting:
kurungannya (a) Mak Cik Milah ibu tunggal yang mempunyai seorang
(iii) Chot anak – hidup miskin – tidak mengabaikan pelajaran
• watak utama rajin belajar dan pintar, terutamanya mata anaknya dan berharap agar anaknya itu akan mengubah
pelajaran Matematik – Alias rajin membuat kerja rumah hidup mereka
yang diberikan oleh guru serta mengulang kaji pelajaran (b) menjual kuih-muih dan nasi lemak setiap pagi –
• watak utama bertanggungjawab – Alias menyara pendapatan tidak seberapa
keluarganya dengan mengambil upah memetik kelapa (c) anaknya dididik dengan ilmu dunia dan akhirat –
• watak utama menghormati orang tua – Alias bercakap anaknya pintar dan berbudi bahasa
dengan sopan kepada emaknya, Pak Din, Mak Su Kiah, Penutup:
dan Cikgu Sunan kini, anak Mak Cik Milah menjawat jawatan tinggi – baik
(iv) Hempasan Ombak sahsiah – Mak Cik Milah bersyukur dan bangga
• watak utama bersikap sederhana dalam menjalani
kehidupan – walaupun memegang jawatan sebagai 2. Isi-isi penting:
Pengarah Urusan Syarikat Batik Nusantara, Farid hanya (a) undang-undang dan peraturan dibuat untuk menjamin
menggunakan motosikal atau kereta Peugeot lama kehidupan yang aman dan sejahtera – patut dipatuhi
peninggalan arwah ayahnya (b) orang yang melanggar undang-undang akan dihukum
• watak utama bersikap rasional dalam membuat sesuatu – dengan setimpal – untuk mengelakkan negara huru-
ketika bengkel batik moden terbakar, Farid berusaha untuk hara
memadamkan api dengan menggunakan alat pemadam (c) seseorang itu boleh mengamalkan adat dan budayanya
api – namun, dia menyerahkan tanggungjawab itu kepada walaupun berada di tempat orang – asalkan tidak
Pasukan Bomba dan Penyelamat serta kakitangan Tenaga melanggar undang-undang yang ditetapkan
Nasional apabila memikirkan banyak terdapat tong gas di Penutup:
dalam bengkel itu peribahasa lain yang sama maksud ialah “masuk kandang
• watak utama mengamalkan semangat bermasyarakat – kambing mengembek, masuk kandang kerbau menguak”
Farid mengundang 200 orang penduduk kampung ketika
perasmian bengkel batik moden Kemahiran Lisan Bertutur

C Pemindahan Maklumat  

  Skop / Isi Perbincangan:
(a) memberikan didikan agama yang sempurna kepada anak-
Isi-isi:
(a) anak-anak diberikan galakan agar menanam tabiat menabung anak
– pendidikan agama perlu diterapkan dalam diri anak-anak
wang
sejak kecil

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J16

Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan 

– pendidikan agama dapat membuka minda serta Kertas Model PT3
mengelakkan diri anak-anak daripada terjebak dalam
perlakuan negatif KERTAS 1

– didikan agama yang sempurna merupakan benteng yang Bahagian A
ampuh untuk mengelakkan anak-anak terjebak dalam
kancah gejala sosial 1. B 2. D 3. B 4. A 5. A

– penerapan nilai agama dapat membantu anak-anak untuk 6. C 7. C 8. B 9. C 10. A
membezakan perkara yang baik dengan yang buruk
11. D 12. B 13. C 14. C 15. D
(b) berperanan sebagai suri teladan kepada anak-anak
– anak-anak mudah mencontohi sebarang bentuk perlakuan 16. A 17. B 18. C 19. B 20. B

orang yang lebih dewasa daripadanya Bahagian B
– ibu bapa perlulah menjadi suri teladan yang dapat dicontohi 1. (i) mengoreng – menggoreng

oleh anak-anak (ii) Peratoran – Peraturan
– ibu bapalah yang akan mencorakkan kehidupan anak-anak (iii) gambarajah – gambar rajah

pada peringkat awal 2. (i) tentera-tentera – tentera
– anak-anak yang sering mencontohi perbuatan ibu bapa (ii) demi untuk – demi / untuk

yang baik, tidak akan sesekali cuba melakukan sesuatu 3. 1. – berasa diri dikongkong oleh keluarga
yang menjatuhkan nama baik dan maruah keluarga – berasa lebih selesa
(c) melatih anak-anak agar saling bekerjasama dan berkasih – berasa tertekan akibat masalah keluarga
sayang
– ibu bapa perlulah memberikan sepenuh kasih sayang 2. – kepasrahan menerima hukuman atas kesalahan
kepada anak-anak agar anak-anak tahu menghargai hidup yang dilakukan
untuk saling berkasih sayang
– ibu bapa perlu meletakkan panggilan manja untuk anak- – kehidupan banduan yang terkongkong
anak supaya kemesraan dan kasih sayang sesama ahli 3. – ibu bapa memberikan didikan agama kepada anak-
keluarga tidak luput
– budaya berterima kasih juga perlu diajarkan kepada anak- anak
anak supaya wujud rasa penghargaan terhadap orang lain – pihak berkuasa menganjurkan pelbagai program
setiap kali menerima bantuan
– ibu bapa juga hendaklah melatih anak-anak bekerjasama agar remaja menyedari keburukan terlibat dalam
dalam melakukan sesuatu perkara dan kerja rumah jenayah
agar anak-anak membesar dalam suasana yang saling – media massa mengurangkan tayangan program
membantu dan seia sekata yang tidak sesuai dengan norma masyarakat
(d) memantau dan mengawasi gerak-geri anak-anak khususnya
anak-anak yang meningkat remaja 4. Novel Justeru Impian di Jaring
– ibu bapa perlu mengetahui aktiviti yang dilakukan oleh • Syahir gigih berlatih untuk memenangi Kejohanan
anak-anak mereka serta mengetahui latar belakang rakan
sebaya anak-anak Badminton Antarabangsa di Jakarta kerana pada mulanya
– ibu bapa tidak wajar memberikan kebebasan yang dia gagal melayakkan diri dan akhirnya terpilih untuk
sepenuhnya kepada anak-anak menggantikan Gopinath yang mengalami kemalangan
– ibu bapa perlulah mengenal pasti perubahan yang berlaku • Syahir gigih menghadapi cabaran apabila gosip cinta
terhadap anak-anak pada setiap masa agar ibu bapa dapat antara dia dengan Ratna telah disiarkan dalam beberapa
bertindak lebih awal akhbar tabloid
– setiap ahli keluarga perlulah melengkapkan diri mereka • Syahir gigih menghadapi cabaran apabila emaknya
dengan pengetahuan dan ilmu keibubapaan dimasukkan ke hospital dan pada masa yang sama dia
terpaksa pergi ke Jakarta untuk menyertai pertandingan
Kemahiran Lisan Mendengar badminton
Novel Tawanan Komander Caucasus
  Pengumuman • Farhani tabah menghadapi situasi apabila dia berhadapan
dengan kelompok kumbang-kumbang raksasa
Keterangan Jawapan • Farhani gigih membantu Kim Yong melepaskan diri
4.00 petang daripada kelompok kumbang raksasa dengan mengusung
Tarikh perjumpaan kali Kim Yong keluar dengan bantuan Bara dan Dara Bintik
kedua semua ahli kelab 8.30 pagi • Farhani gigih menghadapi cabaran apabila dia dan rakan-
Tiga jam rakannya tidak dapat dilihat oleh ahli keluarga – mereka
Masa perjumpaan bermula 15 April pergi ke mahligai Puteri Coleoptera semula – Farhani
Lima jam dan rakan-rakannya minum penawar – mereka kembali
Tempoh menyiapkan roket ke rumah mereka semula
Novel Chot
  Catatan Aktiviti Sehari semasa Cuti • Alias gigih menghadapi cabaran memelihara Chot yang
kadang-kadang hilang dan mengganggu penduduk lain
Kedai – Membeli coklat dan air kotak • Alias gigih mencari rezeki untuk keluarganya dengan
Rumah Ranjit – Membantu Ranjit memberi burung-burungnya memetik buah kelapa kerana dia memerlukan wang untuk
makan membeli barang-barang dapur
• Alias gigih menimba ilmu walaupun dia hidup dalam
keadaan daif
Novel Hempasan Ombak
• Farid gigih mengusahakan perniagaan batik keluarganya
meskipun masih muda dan tiada pengalaman
• Farid gigih memajukan perniagaan batik milik keluarganya
yang menanggung beban hutang yang banyak
• Farid gigih dan tabah menghadapi cabaran daripada
Mukhtar yang telah mengupah orang untuk membakar
bangsal batik modennya

J17 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Bahasa Melayu  Ting. 3 KSSM  Jawapan (d) mencungkil bakat-bakat muda daripada peringkat
sekolah lagi – Kementerian Pendidikan haruslah
Bahagian C bekerjasama dengan Kementerian Belia dan Sukan –
tidak ketandusan pelapis dalam bidang sukan
1. Pendahuluan:
gambar menunjukkan beberapa bangunan sejarah di negara Penutup:
kita – perlu dipulihara dan dipelihara kemerosotan bidang sukan negara tidak harus dibiarkan
Isi-isi:
(a) warisan sejarah yang berharga – setiap lapisan generasi berlanjutan – semua pihak haruslah bekerjasama dengan
dapat melihat bukti peninggalan sejarah – mengetahui erat dan berterusan
sejarah negara
(b) sebagai daya tarikan pelancong – ingin mengetahui 2. Pendahuluan:
sejarah dan budaya rakyat tempatan – meningkatkan sukan penting dalam kehidupan harian kita – kerajaan
pendapatan negara
(c) sebagai bahan penyelidikan – pelbagai ilmu dapat dan pihak swasta membelanjakan kos yang tinggi bagi
dipelajari dengan memahami dan mengkaji bangunan menyediakan kemudahan sukan untuk menggalakkan rakyat
dan monumen lama bersukan
(d) memberi iktibar – terutama kepada remaja kini yang Isi-isi:
mempunyai semangat patriotik yang semakin menipis (a) menyihatkan badan – semasa bersukan, organ dalaman
– mengambil pengajaran daripada peristiwa yang telah
berlaku akan menjadi aktif dan pengaliran darah menjadi lancar
– jantung akan berfungsi dengan baik – pembakaran
Penutup: lemak akan berlaku – dapat mengelakkan diri daripada
dengan terdapatnya bangunan bersejarah, generasi baharu terkena penyakit kronik
(b) menenangkan fikiran – semasa kita bersukan, kita
akan lebih menghargai dan peka akan perkembangan dapat menghilangkan penat selepas belajar – mental
sejarah negara berasa sihat – masyarakat yang sihat dari segi fizikal
dan mental mampu menjalankan tugas dengan baik
2. Isi-isi: dan seterusnya membantu pembangunan negara
(a) terpengaruh oleh rakan sebaya (c) mengisi masa lapang dengan berfaedah – tidak
(b) ingin mencuba berkesempatan untuk melepak, melibatkan diri dalam
(c) beranggapan bahawa merokok dapat memperlihatkan jenayah, dan sebagainya – dapat mengurangkan gejala
kematangan diri sosial dalam kalangan anak muda – melahirkan anak
(d) sebagai fesyen terkini Malaysia yang sihat, cerdas, dan berkualiti
(e) sikap anggota keluarga terdekat yang merokok (d) memupuk persahabatan dan perpaduan dalam kalangan
(f) mempamerkan tanda memberontak rakyat – apabila sesuatu jenis sukan diwakili oleh
(g) mengurangkan stres peserta daripada pelbagai kaum, mereka sudah tentu
akan bekerjasama untuk mencapai satu matlamat, iaitu
KERTAS 2 kejayaan – seterusnya, melahirkan masyarakat yang
bersatu padu dan negara yang makmur
Bahagian A Penutup:
setiap anggota masyarakat seharusnya menjinakkan diri
Pada hujung minggu yang lalu, saya melakukan gotong-royong dengan sukan yang sesuai dengan minat, kebolehan, dan
bersama keluarga di rumah. Pagi-pagi lagi kami sudah bangun. keupayaan – aktiviti sukan hendaklah dilaksanakan dari
Setelah menyediakan barang keperluan, kami mengambil semasa ke semasa – menghayati cogan kata ‘Majulah sukan
tugas masing-masing. Saya membantu ayah membersihkan untuk negara’
longkang dan halaman rumah. Ibu pula mengemas ruang dapur
manakala kakak bertanggungjawab untuk membersihkan ruang 3. Pendahuluan:
tamu. Abang Iqbal pula menyapu dan mengemop lantai semua bilik. tajuk laporan
Sungguhpun keletihan, tetapi kami gembira. Rumah kami Isi-isi:
kini bersih dan ceria. (a) tarikh dan hari kejohanan sukan diadakan – bermula dari
pukul 7.00 pagi hingga 1.00 tengah hari – melibatkan
Bahagian B semua murid dan guru
(b) acara dimulakan dengan perbarisan lintas hormat –
1. Pendahuluan: melibatkan ahli-ahli semua rumah sukan dan pasukan
kekalahan skuad sukan negara dalam pelbagai kejohanan beruniform – ucapan dan perasmian oleh tetamu
sukan peringkat Asia dan antarabangsa seperti bola sepak, jemputan khas
badminton, hoki, dan sebagainya menunjukkan mutu sukan (c) acara sukan dimulakan – antaranya ialah lari 100
Malaysia kian merudum – beberapa langkah yang sesuai meter, 200 meter, 400 meter, 4 x 100 meter, dan 4 x
harus diambil dengan segera untuk meningkatkan mutu 200 meter – lompat tinggi, lompat jauh, lontar peluru,
sukan negara dan tarik tali – penonton memberikan sokongan kepada
Isi-isi: semua peserta yang terlibat
(a) para atlet perlu didedahkan dengan pelbagai kejohanan (d) keputusan kejohanan sukan – pengumuman
sukan peringkat antarabangsa dengan lebih kerap – olahragawan dan olahragawati – penyampaian pingat
bagi memantapkan persembahan dan menyesuaikan dan hadiah oleh pengerusi Persatuan Ibu Bapa dan
diri dalam menghadapi pertandingan yang sebenarnya Guru (PIBG) sekolah dan pengetua
– membentuk persefahaman dalam kalangan ahli
pasukan Penutup:
(b) memperkemas persatuan sukan – mengelak daripada kejohanan sukan berlangsung dengan jayanya – semua
memilih pemimpin sukan yang ingin memenuhi agenda pihak yang terlibat telah memberikan kerjasama yang baik
peribadi – sebaliknya, memilih jawatankuasa yang – murid-murid membersihkan padang sebelum bersurai
berilmu dan berpengalaman
(c) memperbaik program pembangunan atlet – agar dapat
melahirkan atlet yang berdaya saing – meliputi aspek
kewangan, kejurulatihan, pemakanan, psikologi, dan
sebagainya

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J18