เล่มที่ ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกริยา

รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคิดเพ่อื พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ๑

เลม่ ท่ี ๓ เรอ่ื ง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรียนหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชวี ิตวถิ ใี หม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคิดเพอื่ พฒั นาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ก

คำนำ

รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผัง
ความคิดเพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๕ มี
ทง้ั หมด ๗ เล่ม ดังน้ี เล่มที่ ๑ เร่อื ง เรียกชื่อคือคำนาม เล่มท่ี ๒ เร่ือง คำสรรพนามสื่อสารแทนนาม เลม่ ที่ ๓
เร่ือง แสดงอาการคำกริยา เล่มท่ี ๔ เร่ือง คำวิเศษณ์ขยายความ เล่มท่ี ๕ เรอ่ื ง แสดงความสัมพันธ์คำบุพบท
เล่มท่ี ๖ เรอ่ื ง คำสนั ธานเชอื่ มคำสมั พนั ธสาร เล่มที่ ๗ เรื่อง คำอุทานเปลง่ ความรสู้ ึก

รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับ
แผนผังความคิดเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕
เล่มท่ี ๓ เร่ือง แสดงอาการคำกรยิ า จัดทำข้ึนโดยมีจุดมุ่งหมายให้นักเรียนสามารถบอกความหมายและหน้าท่ี
ของคำกริยาได้ สามารถแยกชนิดของคำกริยาได้ สามารถระบุคำกริยาได้จากการอ่าน และสามารถจับใจ
ความจากเรื่องท่ีอ่านได้

ขอขอบคุณนายกำธร ไตรบุญ ผู้อำนวยการสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล ๑ (สังขวิทย์) และเพ่ือนครู
ที่กรุณาให้คำแนะนำ ข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์ในการจัดทำรูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทย
ตามแนวทางชีวิตวิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผังความคิดเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๕ นี้สำเร็จสมบูรณ์ หวังเป็นอย่างย่ิงว่าจะเป็น
ประโยชนต์ ่อนกั เรยี น ครผู สู้ อนและผู้ท่สี นใจเปน็ อย่างย่ิง

นางกญั ญาพัชญ์ พรมเขต

เลม่ ที่ ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกริยา

รูปแบบการจดั การเรียนหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคิดเพื่อพฒั นาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ข

สารบญั

หนา้
คำนำ.............................................................................................................…............. ก
สารบัญ....................................................................................................................…... ข
คำแนะนำการใช้สำหรับครู............................................................................................ ค
คำแนะนำการใชส้ ำหรบั นักเรียน ................................................................................... ง
สาระและมาตรฐานการเรียนรู้....................................................................................... จ

สาระ/มาตรฐาน/ตวั ช้วี ัด .................................................................................. จ
สาระสำคญั /สาระการเรียนรู้............................................................................ จ
จดุ ประสงค์การเรียนรู้.................................................................................................... ฉ
กรอบแนวคดิ การใช้ 5W1H........................................................................................... ๑
แบบทดสอบก่อนเรียน................................................................................................... ๑
การใชเ้ ทคนคิ 5W1H ร่วมกับแผนความคิด .................................................................. ๔
หลกั ภาษาไทยนา่ รู้ เรื่อง คำกรยิ า ................................................................................. ๕
กจิ กรรมเสริมทักษะท่ี ๑ เตมิ คำกริยาให้สัมพนั ธ์........................................................... ๗
กิจกรรมเสรมิ ทกั ษะท่ี ๒ ชวนคิดชนิดของคำกริยา ....................................................... ๘
หนังตะลุงศิลปะพนื้ บ้านเมืองตรงั .................................................................................. ๙
กิจกรรมเสรมิ ทักษะที่ ๓ แผนผังความคดิ 5W1H......................................................... ๑๒
กจิ กรรมเสริมทกั ษะท่ี ๔ แผนผงั ความคิดคำกริยา........................................................ ๑๓
แบบทดสอบหลังเรยี น ................................................................................................... ๑๔
ภาคผนวก ...................................................................................................................... ๑๖
เฉลยกจิ กรรมเสรมิ ทกั ษะท่ี ๑ เตมิ คำกริยาให้สัมพนั ธ์ .................................................. ๑๗
เฉลยกิจกรรมเสรมิ ทักษะท่ี ๒ ชวนคิดชนิดของคำกริยา ............................................... ๑๘
เฉลยกจิ กรรมเสรมิ ทกั ษะที่ ๓ แผนผงั ความคดิ 5W1H................................................. ๑๘
เฉลยกิจกรรมเสริมทักษะที่ ๔ แผนผังความคดิ คำกริยา................................................ ๒๐
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี นและหลงั เรียน .................................................................... ๒๑
บรรณานกุ รม ................................................................................................................. ๒๒

เลม่ ที่ ๓ เร่อื ง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจดั การเรยี นหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชวี ติ วิถใี หม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคดิ เพือ่ พฒั นาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ค

คำแนะนำการใช้สำหรบั ครู

เพื่อให้รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค
5W1H ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ กลุ่มสาระการเรียนรู้
ภาษาไทย ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี ๕ เลม่ ที่ ๓ เร่ือง แสดงอาการคำกรยิ า ได้บรรลุตามจดุ ประสงค์
การเรียนรู้ ครคู วรปฏบิ ตั ติ ามแนะนำ ดงั นี้

๑. ศึกษาทำความเข้าใจรูปแบบการจัดการเรียนหลกั ภาษาไทย ตามแนวทางชีวิตวิถใี หม่
โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคิดเพื่อพฒั นาทักษะการคิดวเิ คราะห์ กลมุ่ สาระการ
เรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๕ เล่มท่ี ๓ เร่อื ง แสดงอาการคำกริยา ให้เข้าใจทงั้ เล่ม

๒. ใช้สอนควบคกู่ บั แผนการจัดการเรียนรตู้ ามจดุ ประสงค์การเรียนรู้

๓. เตรียมรูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชวี ิตวิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค
5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคดิ เพ่ือพฒั นาทักษะการคิดวิเคราะห์ กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ชัน้ ประถม ศกึ ษาปที ่ี ๕ เล่มที่ ๓ เร่อื ง แสดงอาการคำกรยิ า ทุกเล่มใหพ้ รอ้ มและครบตาม
จำนวนนกั เรียนในช้ันเรยี น

๔. ดำเนินกจิ กรรมการเรียนการสอนตามข้นั ตอนในแผนการจดั การเรียนรู้

เล่มที่ ๓ เร่ือง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถใี หม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคดิ เพอื่ พฒั นาทกั ษะการคิดวิเคราะห์ ง

คำแนะนำการใช้สำหรบั นักเรียน

เพ่ือให้รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค
5W1H ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ กลุ่มสาระการเรียนรู้
ภาษาไทย ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๕ เลม่ ท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกริยา ได้บรรลุตามจดุ ประสงค์
การเรียนรู้ นกั เรยี นควรปฏิบัติตามแนะนำ ดงั นี้

๑. นักเรยี นควรอ่านสาระและมาตรฐานการเรียนรู้ ตลอดจนจดุ ประสงคก์ ารเรียนร้ใู น
หนา้ ถัดไปใหเ้ ขา้ ใจก่อน

๒. นักเรยี นศกึ ษาเน้อื หากรอบแนวคิดการใช้ 5W1H
๓. นักเรยี นทำแบบทดสอบก่อนเรยี นจำนวน ๑๐ ข้อ โดยไม่ดเู ฉลยก่อน
๔. ตรวจคำตอบโดยดูจากเฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น แล้วบนั ทึกคะแนนไว้
๕. นักเรยี นศกึ ษาการใชเ้ ทคนิค 5W1H รว่ มกับแผนความคดิ
๖. ศกึ ษาเนื้อหาเรยี งตามลำดับ
๗. ทำกิจกรรมเสริมทกั ษะทีร่ ะบไุ ว้ในเลม่ ให้ครบถ้วนทุกกิจกรรม
๘. นกั เรียนทำแบบทดสอบหลังเรียนจำนวน ๑๐ ข้อ โดยไม่ดูเฉลยกอ่ น ตรวจคำตอบ
โดยดูจากเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

เล่มท่ี ๓ เรอ่ื ง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวิถีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคดิ เพือ่ พฒั นาทักษะการคิดวิเคราะห์ จ

สาระและมาตรฐานการเรียนรู้

สาระท่ี ๑ การอา่ น
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อนำไปใช้ตัดสินใจ แก้ปญั หา

ในการดำเนินชีวติ และมนี สิ ยั รกั การอา่ น
ตัวชี้วดั ท ๑.๑ ป.๕/๒ อธบิ ายความหมายของคำ ประโยคและข้อความทเ่ี ป็นการบรรยาย

และการพรรณนา
ท ๑.๑ ป.๕/๓ อธิบายความหมายโดยนัย จากเรื่องทีอ่ า่ นอย่างหลากหลาย

สาระที่ ๒ การเขียน
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชก้ ระบวนการเขียนเขยี นสอ่ื สาร เขยี นเรียงความ ย่อความ และเขียนเรอื่ งราวใน

รูปแบบต่างๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศกึ ษาคน้ คว้าอยา่ ง
มีประสทิ ธภิ าพ
ตัวชว้ี ัด ท ๒.๑ ป.๕/๓ เขียนแผนภาพโครงเรอ่ื งและแผนภาพความคิดเพื่อใช้พฒั นางานเขียน
ท ๒.๑ ป.๕/๙ มมี ารยาทในการเขียน

สาระท่ี ๔ หลักการใชภ้ าษาไทย
มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาตขิ องภาษาและหลกั ภาษาไทย การเปล่ยี นแปลงของภาษาและ

พลังของภาษา ภูมิปญั ญาทางภาษา และรกั ษาภาษาไทยไว้เปน็ สมบัตขิ องชาติ
ตวั ชี้วัด ท ๔.๑ ป.๕/๑ ระบชุ นิดและหน้าทข่ี องคำในประโยค

สาระสำคัญ
คำกรยิ า คอื คำทีแ่ สดงอาการ สภาพ หรอื การกระทำของคำนาม และคำสรรพนามในประโยค

คำกรยิ าบางคำอาจมคี วามหมายสมบูรณ์ในตัวเอง บางคำตอ้ งมคี ำอนื่ มาประกอบ และบางคำต้องไป
ประกอบคำอ่นื เพอ่ื ขยายความ

สาระการเรยี นรู้
๑. คำกรยิ า
๒. หนงั ตะลุงศิลปะพ้ืนบา้ นเมืองตรัง

เล่มท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกริยา

รูปแบบการจัดการเรียนหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชวี ิตวถิ ีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผงั ความคิดเพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ฉ

สาระและมาตรฐานการเรียนรู้

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
๑. นักเรียนอธบิ ายความหมายและหน้าทขี่ องคำกรยิ าได้ (K)
๒. นักเรียนแยกชนดิ ของคำกริยาได้ (P)
๓. นักเรียนยกตวั อย่างคำกรยิ าแตล่ ะชนดิ ได้ (P)
๔. นักเรียนสรุปใจความสำคัญจากเร่ืองท่ีอ่านได้ (P)
๕. นักเรียนเขียนแผนผังความคิดจากเรื่องท่ีอ่านได้ (P)
๖. นักเรียนตะหนักถงึ ความสำคญั ของการอ่าน (A)

ประเมนิ สมรรถนะด้านทกั ษะกระบวนการทางภาษาไทย
๑. การแกป้ ัญหา
๒. การใหเ้ หตผุ ล
๓. การสือ่ ความหมาย

คณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์
๑. ความรับผดิ ชอบ
๒. ใฝ่เรียนรู้
๓. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

เลม่ ท่ี ๓ เรือ่ ง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรยี นหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวิถใี หม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผังความคดิ เพอื่ พฒั นาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ๑

กรอบแนวคิดการใช้ 5W1H

5W1H เปน็ เครื่องมอื การวิเคราะหร์ ูปแบบหนึ่งดว้ ยการต้ังคำถาม เพือ่ ใหไ้ ด้องค์ประกอบต่าง ๆ
ที่เช่ือมโยงกบั ส่ิงทีต่ ้องการวเิ คราะหไ์ ด้อย่างชัดเจนซึ่งอาจเปน็ วตั ถุ สิ่งของ เหตกุ ารณ์ หรอื ปญั หา สามารถนำ
ไปใชเ้ ปน็ ขอ้ มูลหรอื สารสนเทศเพ่ือการแกป้ ัญหาได้ตรงกบั ความต้องการมากท่ีสดุ การวเิ คราะหโ์ ดยใช้
5W1H จำเปน็ ตอ้ งใชท้ ักษะในการต้งั คำถาม ซงึ่ มีรายละเอียดดังตอ่ ไปนี้

เทคนคิ 5W1H มสี ่วนประกอบ ด้งั น้ี

- ใครอยู่ในเหตกุ ารณ์บ้าง
- ใครเปน็ คนท่ีทำใหส้ ถานการณ์น้ีเกิดขน้ึ
- เกิดอะไรขึ้นบา้ ง
- มีอะไรเกย่ี วขอ้ งกับเหตกุ ารณ์นี้
- เรอ่ื งนเ้ี กิดท่ีไหน
- เหตุการณน์ นี้ ่าจะเกดิ ข้ึนท่ใี ด

- เหตุการณ์น้เี กิดข้ึนเม่ือไร

- เพราะเหตใุ ดเหตกุ ารณจ์ ึงเกิดข้นึ

- เขาทำสิ่งนีไ้ ด้อยา่ งไร

ประโยชนข์ องการคดิ วิเคราะห์ 5W1H
1. ทำให้เรารูข้ ้อเทจ็ จรงิ ร้เู หตผุ ลเบื้องหลังของสิ่งทเี่ กิดขน้ึ เขา้ ใจความเป็นมาเป็นไปของ

เหตกุ ารณน์ ั้น
2. ใช้เป็นฐานความรู้ในการนำไปใชใ้ นการตดั สนิ ใจแกป้ ัญหา
3. ทำให้เราหาเหตผุ ลท่สี มเหตุสมผลให้กบั สิง่ ทีเ่ กดิ ขึ้นจรงิ
4. ทำให้เราสามารถประมาณความน่าจะเป็นได้

เล่มท่ี ๓ เรอ่ื ง แสดงอาการคำกริยา

รูปแบบการจัดการเรยี นหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวถิ ใี หม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคิดเพ่อื พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ๒

แบบทดสอบก่อนเรียน
เลม่ ท่ี ๓ เรอ่ื ง คำกริยาแสดงอาการ

คำชี้แจง ให้นักเรียนทำเครอ่ื งหมาย × หน้าคำตอบทถ่ี กู ต้องทส่ี ดุ (ข้อละ ๑ คะแนน)

๑. ขอ้ ใดคอื ลักษณะของคำกริยา
ก. คำแสดงอาการของนาม
ข. คำแสดงอาการและลักษณะของนาม
ค. คำแสดงอาการของนามและสรรพนาม
ง. คำแสดงอาการและลกั ษณะของนามและสรรพนาม

๒. คำกรยิ าชนดิ ใดทอ่ี ยโู่ ดยลำพังไม่ไดจ้ ะตอ้ งมคี ำนามหรอื คำสรรพนามมารองรบั จึงจะทำให้
ประโยคมคี วามสมบรู ณ์
ก. สกรรมกริยา
ข. อกรรมกริยา
ค. วิกตรรถกริยา
ง. กรยิ านเุ คราะห์

๓. คำกรยิ าข้อใดเป็นสกรรมกริยา
ก. ไมบ้ รรทัดหัก
ข. ลมพดั แรงมาก
ค. พดั ลมหมนุ เร็ว
ง. ฉนั ถบี รถจกั รยาน

๔. คำกริยาขอ้ ใดเปน็ อกรรมกรยิ า
ก. ประตูปดิ
ข. แมวกนิ ปลา
ค. แมค่ า้ ขายผัก
ง. การะเกดไปวดั

๕. ขอ้ ใดมกี รยิ านุเคราะห์
ก. ทำดไี ด้ดี
ข. ฉันไดอ้ า่ นเร่อื งน้ี
ค. ฉนั ได้คะแนนมากท่สี ุด
ง. นกั เรียนทำแบบฝกึ ภาษาไทยบทน้ไี ดด้ ี

เล่มท่ี ๓ เรอ่ื ง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจดั การเรียนหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วถิ ใี หม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผงั ความคิดเพอื่ พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ ๓

๖. ประโยคในข้อใดไมม่ ีวกิ ตรรถกรยิ า
ก. พ่อของเขาเปน็ ทหาร
ข. หน้าตาของพคี่ ลา้ ยแม่
ค. เขาวาดภาพได้เหมือนของจริง
ง. เขาไมไ่ ปเทยี่ วหรอก

๗. คำกรยิ าในขอ้ ใดทำหน้าทีข่ ยายคำนาม
ก. ไมบ้ รรทัดของใครหาย
ข. ลิงตัวผู้อยูบ่ นตน้ มะพร้าว
ค. ดนิ สอวาดภาพของใครหาย
ง. สุนัขปักกิง่ เดนิ เล่นในสนาม

๘. “ดินสอแทง่ น้ีมสี ีสนั สวยงาม” คำท่ีขดี เสน้ ใต้ทำหนา้ ท่ใี ดในประโยค
ก. กรยิ า
ข. ประธาน
ค. ขยายกริยา
ง. ขยายประธาน

๙. ขอ้ ใดมีคำกรยิ าทำหน้าทขี่ ยายกริยา
ก. เขาทำกับข้าวในครัว
ข. พอ่ เดินไปสวนสาธารณะทกุ วัน
ค. เขาถูกสนุ ขั กัดท่นี อ่ งเป็นรอยช้ำ
ง. ดนิ สอเขยี นควิ้ วางบนโตะ๊ เครื่องแป้ง

๑๐. ประโยคในข้อใดมกี ริยานุเคราะห์
ก. คณุ พ่อของฉันเป็นชาวสวน
ข. ทหารมรี ะเบียบวินัยดมี าก
ค. แกว้ สงู เท่ากับแมข่ องเขา
ง. นกั เรียนหน้าจะขยนั เรยี น

เล่มท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชวี ติ วถิ ีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคดิ เพือ่ พัฒนาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ๔

การใช้เทคนคิ 5W1H รว่ มกับแผนความคิด

ตัวอยา่ งแผนผังความคดิ 5W1H ตวั อย่างสถานการณป์ ัญหาโดยการใชเ้ ทคนิค 5W1H
ปัญหาขยะ เป็นปัญหาท่ีโรงเรียนเทศบาล ๑

(สงั ขวทิ ย)์ พบเจอกนั อยู่เปน็ ประจำ แมว้ ่าในโรงเรียนจะมี
การรณรงค์ใหแ้ ยกขยะเพ่อื ทง้ิ ลงในถงั แตล่ ะประเภท ซ่ึง
ทางโรงเรียนได้จัดเตรยี มถังขยะแยกประเภทไวแ้ ล้วแต่
ก็ยงั พบว่ามอี ีกหลายปญั หาทีย่ งั เกิดขึน้ อยู่

จากการสำรวจและศึกษาปัญหาขยะของนักเรียน
โรงเรียนเทศบาล ๑ (สังขวิทย์) พบว่าปัญหาขยะล้นถัง
เป็นสาเหตุทท่ี ำ ให้เกิดปัญหาอน่ื ๆ ตามมา เช่น ขยะมี
กลิ่นเหม็น ขยะมีแมลงวันตอม จึงจำ เป็นต้องแก้ไข
ปัญหาขยะล้นถังกอ่ นเป็นอนั ดับแรก

เมอ่ื นำเทคนคิ การใช้ 5W1H มากำหนดร่วมกบั แผนความคดิ จะได้ดงั น้ี

What (อะไร) Who (ใคร)
ขยะมีปรมิ าณมากจน ทุกคนในโรงเรียนท่ีทิ้งขยะ
หรือมสี ่วนในการทำให้
ล้นออกจากถงั
เกิดขยะ

Why (ทำไม) When (เมื่อใด)
ขยะมีปริมาณมากเกินไป การทิง้ ขยะเกดิ ข้นึ ทกุ
ถังขยะมขี นาดเลก็ เกินไป ชว่ งเวลา แมีปรมิ าณมาก
ท่สี ุดคือ ชว่ งพักกลางวนั

Where (ทไี่ หน) How (อย่างไร)
ทตี่ ้งั ถังขยะใกลโ้ รงอาหาร หาวธิ กี ารลดปรมิ าตรของ
ขยะ เพ่ือเพิ่มพืน้ ที่ของถงั
โรงเรียนเทศบาล ๑ ขยะหาวธิ ลี ดปริมาณขยะ
(สงั ขวิทย)์

เล่มท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชวี ติ วถิ ีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพฒั นาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ๕

หลักภาษาไทยน่ารู้ เรือ่ ง คำกรยิ า

คำกริยา หมายถงึ คำทแ่ี สดงอาการ การกระทำของนาม หรอื สรรพนาม ทท่ี ำหนา้ ที่เปน็
ประธานของประโยคเพอื่ ใหไ้ ด้ความชัดเจนวา่ ทำอะไร ตวั อยา่ งเช่น

ลิงหลบั แก้วแตก แมวร้อง ดนิ สอหกั

คำกรยิ า แบ่งออกเป็น ๔ ชนิด

๑. อกรรมกริยา คอื กริยาทีม่ ีความหมายชัดเจน สมบูรณ์ ไมต่ อ้ งมีกรรมมารับ เช่น

ฟา้ ร้อง จานแตก แม่ย้ิม นอ้ งนอน

ไก่ขัน นกั กีฬาว่ิง คนเดิน พ่ีนง่ั

ข้อสังเกต หากมีคำตามท้ายกริยาชนิดนค้ี ำนั้นจะทำหนา้ ท่ีขยายไม่ใช่กรรม เช่น

ฟา้ รอ้ งเสียงดัง จานแตกละเอยี ด แม่ย้มิ สวย นอ้ งนอนแปล
นักกฬี าวิ่งเร็ว คนเดินช้า พ่นี ั่งเก้าอ้ี
ไก่ขันน่าฟัง

ตัวอยา่ งประโยค
- เขาร้องไห้
- เรามาว่ายน้ำ
- พี่เบิร์ดร้องเพลง

๒. สกรรมกริยา คอื คำกริยาทีไ่ มช่ ดั เจน ไม่สมบูรณต์ ้องมคี ำนามหรือคำสรรพนามมารับข้าง

ทา้ ยแสดงว่าเป็นผู้ถกู กระทำหรือบทกรรมจึงจะทำให้ประโยคน้ันๆ มีใจความสมบูรณ์ชดั เจน

กรยิ าชนิดนยี้ ังขาดความสมบูรณ์ในตวั เองตอ้ งมีนามหรือสรรพนามมารับข้างท้ายจงึ จะได้

ความครบถว้ น เช่น

แมค่ ้าขาย น้องตดั ฉนั เหน็ ครูแจก

นกจิก พอ่ ดู แมซ่ ือ้ เด็กกิน

ประโยคข้างต้นยงั ขาดความสมบรู ณ์เพราะกริยาข้างตน้ ทำให้ผูอ้ ่านสงสยั แสดงวา่ กริยานั้น

ต้องมีกรรมมารับข้างทา้ ย ตัวอยา่ งเช่น

แม่ค้าขายผลไม้ น้องตัดกระดาษ ฉันเห็นงูเห่า ครูแจกสมดุ

นกจิกหนอน พอ่ ดูโทรทศั น์ แม่ซอื้ ปลา เดก็ กนิ ขนม

ขอ้ สงั เกต สกรรมกรยิ า คำกรยิ าทต่ี ้องมีกรรมมารองรับจึงจะได้ใจความสมบูรณ์
เช่น คุณแม่กิน ➔ คณุ แม่กนิ ก๋วยเต๋ียว

กนิ เปน็ สกรรมกริยา

ก๋วยเตย๋ี ว เปน็ กรรม

เล่มท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรียนหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชวี ิตวิถีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคดิ เพ่ือพฒั นาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๖

๓. วิกตรรถกริยา คือ คำกรยิ าท่ไี มม่ ีความหมายในตวั เอง ใช้ตามลำพังก็ไม่มคี วามหมาย
ต้องมคี ำอนื่ มาประกอบจึงมคี วามหมาย แต่คำทีม่ าประกอบไม่ใชก่ รรม แต่เป็นส่วนทมี่ าเติมเต็มช่วย
ขยายใหม้ ีความหมายสมบูรณ์ คำกริยาน้ี ได้แก่คำว่า

เป็น เหมือน เทา่ คล้าย
คือ เสมอื น ดุจ ประดุจ
ประหน่ึง ราวกับ เพียงดงั เปรียบเหมอื น

ตัวอย่างประโยค เช่น
 คุณปู่ของฉนั เป็นนายหนงั
 เธอหน้าตาเหมือนแม่
 กลา้ สงู เทา่ พอ่ ของเขา
 พนู แกว้ นสิ ยั คลา้ ยยอดทอง
 ปคู่ ือนายหนังทม่ี ชี ่ือเสยี ง
 ตัวตลกเปรียบเสมือนหวั ใจสำคญั ของหนงั ตะลงุ

๔. กริยานุเคราะห์ คอื คำกริยาทที่ ำหน้าท่ชี ่วยคำกริยาสำคัญให้ได้ใจความชดั เจนยงิ่ ขึน้
และมักจะเขยี นนำหนา้ หรือตามหลงั คำกริยาในประโยคเพือ่ บอกเวลา สภาพและหนา้ ท่ี
คำกรยิ านุเคราะหท์ ช่ี ่วยให้กริยาแทม้ คี วามชัดเจนขึน้ แบง่ เป็น ๒ ชนิด ไดแ้ ก่

๔.๑ อยหู่ น้ากริยา ไดแ้ ก่คำว่า คง ควร เคย จะ ช่วย ได้ ถกู น่าจะ ตัวอย่างประโยค
เช่น

 ฝนคงจะตก
 เขาควรจะมาแล้ว
 คณุ พ่อจะตอ้ งไปแสดงหนังตะลงุ
 เด็กน่าจะนอนแต่หัวคำ่
๔.๒ อยู่ท้ายประโยคท่ีใช้พูดเพ่ือเสรมิ ความให้ชัดเจนย่ิงข้ึน ไดแ้ ก่คำวา่ ซิ นะ น่ะ
ล่ะ ละนะ เถิด สิ ดอก หรอก ตวั อย่างประโยค เช่น
 เธอมาหาฉนั นะ
 เธอมาดูหนังตะลุงกับฉันสิ
 ฉันไปละนะ
 ฉันไม่ซ้อื ขนมหรอก

เลม่ ที่ ๓ เรือ่ ง แสดงอาการคำกริยา

รูปแบบการจดั การเรยี นหลักภาษาไทยตามแนวทางชวี ติ วถิ ใี หม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคดิ เพ่ือพฒั นาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ๗

หนา้ ทีข่ องคำกรยิ า

๑. ทำหนา้ ทเี่ ปน็ ภาคแสดงของประโยค นบั เป็นหน้าทห่ี ลักของคำกรยิ า ประโยคจะมี
ความบรบิ ูรณ์ได้ต้องมีกรยิ าการสังเกตวา่ ขอ้ ความหนึ่งจะมีก่ีประโยคกด็ จู ากกรยิ าเปน็ หลัก
ตวั อยา่ งประโยค เชน่

 แมซ่ ื้อขนมทแ่ี ม่ค้าทำเอง
 แม่ซอ้ื ขนมท่รี ้านปากซอยหนา้ บ้าน
 คนไทยมรี ะเบยี บวนิ ยั
๒. ทำหน้าท่ขี ยายคำนาม ตวั อย่างประโยค เชน่
 ดอกบวั ถวายพระมรี าคาแพง (ถวาย ขยายคำนาม ดอกบวั )
 วนั เดนิ ทางของเขาคือวนั พรุง่ นี้ (เดนิ ทาง ขยายคำนาม วัน)
 ฉนั ชอบผู้หญิงตดั ผมสัน้ (ตัดผมสนั้ ขยายคำนาม ผู้หญิง)

๓. ทำหน้าทีข่ ยายกริยา ตวั อย่างประโยค เชน่
 เราแวะชมสนิ คา้ พื้นเมอื งกอ่ นกลบั บา้ น (ชม ขยายคำกริยา แวะ)
 คณุ ยายยืนจับราวบันได (จบั ขยายคำกรยิ า ยนื )
 คนแก่ชอบเดินเลน่ ในตอนเชา้ (เดินเล่น ขยายคำกริยา ชอบ)

๔. ทำหนา้ ทเ่ี หมือนคำนาม ตวั อยา่ งประโยค เช่น
 ออกกำลังกายทกุ วนั ทำให้รา่ งกายแขง็ แรง (ออกกำลังกาย เปน็ คำกริยา
ทำหนา้ ท่เี ป็นประธานของประโยค)
 เด็กชอบเดินเรว็ ๆ (เดนิ เปน็ คำกริยา ทำหน้าทเ่ี ป็นกรรมของประโยค)

นกั เรียนไปศึกษาเรื่องหนงั ตะลุงศลิ ปะ
พ้นื บา้ นเมอื งตรงั กนั ต่อเลยนะคะ

เรือ่ ง หนงั ตะลุงศิลปะ
พนื้ บ้านเมอื งตรัง

เลม่ ที่ ๓ เรือ่ ง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรยี นหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวถิ ีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผงั ความคดิ เพือ่ พัฒนาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๘

กิจกรรมเสรมิ ทักษะที่ ๑ เตมิ คำกรยิ าใหส้ มั พันธ์

คำช้ีแจง ใหน้ กั เรียนนำคำกริยาท่กี ำหนดใหไ้ ปเติมลงในประโยคใหถ้ ูกตอ้ ง (ขอ้ ละ ๑ คะแนน)

ต้อง เปน็ เล่า ซ้อื คลา้ ย
หรอก วงิ่ วาด สอน คือ

๑. ครกู ญั ญาพชั ญ์ _______วิชาภาษาไทย
๒. พ่อของกล้า_______นายหนงั ท่ีเก่งมาก
๓. เธอ_______ไปดูหนังตะลุงกับฉัน
๔. คณุ ปกู่ ำลงั _______รูปหนังตะลุงอยหู่ น้าบา้ น
๕. สแี ก้วมรี ูปร่างอ้วนเตีย้ ลักษณะ_______มะขามขอ้ เดยี ว
๖. คุณปชู่ ่วย_______ใหพ้ ลอยฟงั หนอ่ ยไดไ้ หมคะ
๗. คุณยาย_______ขนมจากตลาดมาฝากพลอย
๘. หนงั ตะลงุ _______การละเล่นพน้ื บ้านของคนภาคใต้
๙. นกั เรียน_______แข่งกันในสนามฟุตบอล
๑๐. แม่ไม่ไดไ้ ปดหู นงั ตะลงุ _______

เลม่ ท่ี ๓ เร่อื ง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรยี นหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชวี ิตวถิ ใี หม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคิดเพอ่ื พัฒนาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ๙

กิจกรรมเสริมทักษะท่ี ๒ ชวนคดิ ชนดิ ของคำกรยิ า

คำช้แี จง ให้นกั เรียนพจิ ารณาว่าคำท่ีขดี เสน้ ใต้ในประโยคเปน็ คำกริยาชนิดใด แลว้ นำพยัญชนะ
ก ข ค และ ง ไปใส่หลงั ประโยคให้ถกู ตอ้ ง (ข้อละ ๑ คะแนน)

ก. อกรรมกริยา ข. สกรรมกริยา ค. วิกตรรถกรยิ า ง. กริยานุเคราะห์

๑. นายหนังควรได้รบั การยกยอ่ ง ______
๒. นอ้ งเปดิ หน้าต่างในหอ้ งนอน ______
๓. หนงั ตะลงุ เปน็ ความภาคภมู ิใจของคนรุน่ หลงั ______
๔. ชาวบา้ นหัวเราะตัวตลกในหนังตะลงุ ______
๕. คุณครใู จดีเปรียบเหมอื นนางฟา้ สำหรับนักเรียน ______
๖. คุณแม่ซ้ือรปู หนังตะลุงมาเป็นของฝาก ______
๗. คณุ ยายจะต้องทำขนมไปขาย ______
๘. กล้าชอบดูหนงั ตะลงุ ______
๙. หนนู ยุ้ สงู เท่าแมข่ องเขา _____
๑๐. ปนู่ อนฟงั หนงั ตะลงุ จากวทิ ยุ ______

เลม่ ท่ี ๓ เรอ่ื ง แสดงอาการคำกริยา

รปู แบบการจดั การเรยี นหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผงั ความคิดเพ่อื พฒั นาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๑๐

หนังตะลุงศิลปะพื้นบา้ นเมืองตรัง

หนังตะลุงเป็นศิลปะการละเล่นของเมืองตรังที่

โดดเด่นของเมืองตรังงานรื่นเริงทุกชนิดของเมืองตรัง

รวมทั้งงานแต่งงาน ข้ึนบ้านใหม่ บวชนาค งานศพและ

งานแกบ้ นต่างๆ มกั จะไมข่ าดหนงั ตะลุง

หนังตะลุงคณะหนึ่งประกอบด้วยบุคคล ๘ - ๙ คน

มีนายหนังเป็นคนพากย์ทำหน้าที่ในการร้องกลอนบรรยาย

เจรจา และเชิดรูปเบ็ดเสร็จไปในตัว มีเครื่องดนตรีที่

สำคัญคือทับ ๑ คู่ สำหรับเป็นตัวคุมจังหวะและทำนอง

โหม่ง ๑ คู่ สำหรับประกอบเสียงขับกลอน กลองตุ๊ก ๑ ใบ

สำหรับขัดจังหวะทับ ฉ่ิง ๑ คู่ สำหรับขัดจังหวะโหม่ง

และป่ีไฉน ๑ เลา สำหรับเดินทำนองแต่ในระยะหลังมี

ภาพ : การแสดงหนงั ตะลุง เครื่องดนตรีอ่ืนๆ เข้าไปประสมหรืออาจใช้แทนดนตรี
ทม่ี า : http://www.kontaiclub.com
ดั้งเดิม เช่น ใช้กลองชุดและกลองทอมบ้าแทนกลองตุ๊ก
ใชไ้ วโอลิน ออร์แกน กีตาร์ ซอ ปี่ เป็นตน้

รปู หนงั มปี ระมาณ ๑๕๐ - ๒๐๐ ตัว รปู หนังท่หี นงั ตะลงุ ทุกคณะตอ้ งมี ไดแ้ ก่ ฤาษี พระอิศวร

ปรายหน้าบท เจ้าเมอื ง พระ นาง ยักษ์ ตัวตลก เทวดา รูปเหล่านจ้ี ะมหี น้าตาในลักษณะเดยี วกนั ทกุ คณะ

โดยเฉพาะตัวตลกแทบไมม่ ีอะไรผดิ เพยี้ นกันเลย นอกจากรปู ดังกล่าวแล้วแต่ละคณะจะตดั รูปเบด็ เตล็ด

อีกส่วนหนึ่ง เช่นสัตว์ต่างๆ ตน้ ไม้ ภเู ขา ภตู ผี ยานพาหนะ อาวุธ เปน็ ตน้ ท้ังนี้ขน้ึ อยูก่ ับนิยายทใี่ ชแ้ สดง

รูปหนงั จะจดั เกบ็ ไวใ้ นแผงหนังโดยวางเรยี งอย่างเปน็ ระเบยี บตามศักด์ิของรปู

เรอื่ งทใ่ี ชแ้ สดง เดิมหนงั ตะลงุ เล่นเร่อื งรามเกยี รต์ิ ต่อมาเล่นเรื่องจักรๆ วงศๆ์ เป็นนิทานซง่ึ เอา

มาจากวรรณคดีบ้าง ปจั จุบันนิยมเล่นเร่อื งทำนองนวนยิ าย อาจแตง่ ขึ้นเองหรือคนอื่นแตง่ ให้

ภาพ : หนงั ตะลงุ จะมบี ทพากษ์ที่แตกต่าจากโขนหรอื ละคร ภาพ : หนังตะลงุ คณะน้องเดยี ว

ทมี่ า : http://www.klongdigital.com/webboard3/48015.html ทมี่ า : http://www.hu.ac.th/press/Link.asp?GID=158

เลม่ ท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกรยิ า

รปู แบบการจดั การเรยี นหลักภาษาไทยตามแนวทางชวี ติ วิถีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผังความคิดเพอ่ื พัฒนาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๑๑

หนงั ตะลุงส่วนใหญจ่ ะมีขนบนิยมในการแสดงคล้ายคลึงกนั

มกี ารต้งั เครื่องเบิกโรง เป็นการทำพธิ ีเอาฤกษ์ขอท่ีตง้ั โรงและ

ปัดเป่าเสนียดจัญไรเสียก่อน ตามแนวทางท่ีนายหนังไดร้ ับ

ถา่ ยทอดต่อกันมา จบแล้วลูกคู่บรรเลงเพลงโหมโรง โดยการ

บรรเลงดนตรี เพ่อื เรียกคนดูและให้นายหนังไดเ้ ตรียมพรอ้ ม

การแสดงหนงั ตะลุงในเมอื งตรงั ส่วนใหญจ่ ะเริม่

ออกฤาษเี พือ่ คารวะครแู ละปัดเป่าเสนียดจัญไร แล้วเชิด ภาพ : การแสดงหนังตะลงุ

พระอศิ วร การเชิดรปู พระอิศวรถือเป็นศิลปะช้ันสงู ของ ทมี่ า : https://www.youtube.com/watch?

การเชิดรูปหนังตะลุง นายหนังมักอวดลีลาการเชิดหนังรูปอย่างสุดฝีมือ มีออกรูปปรายหน้าบทซ่ึงถือว่า

เป็นตัวแทนของนายหนังใช้เล่นเพื่อไหว้ครู ไหว้ส่ิงศักดิ์สิทธิ์ และผู้ท่ีหนังเคารพนับถือทั้งหมด ตลอดทั้งใช้

ร้องกลอนปรารภฝากเน้ือฝากตัวกับผู้ชม หลังจากนั้นก็จะออกรูปตัวตลกบอกเรื่อง หนังส่วนใหญ่ใช้รูป

ขวัญเมืองเล่นเป็นตัวแทนของนายหนัง ไม่มีการร้องกลอน มีแต่พูด เพ่ือบอกเรื่องที่จะแสดงในคืนน้ัน มี

การเก้ียวจอรอ้ งกลอนสั้นๆ กอ้ นตั้งนามเมืองเพ่ือให้เปน็ คตสิ อนใจแก่ผู้ชมและเริ่มแสดง

หนังตะลงุ เมืองตรัง มีลักษณะเดน่ ท่ีการว่ากลอนคมชัด ดำเนินเรื่องแสดงเร็ว มีมุขตลกโปกฮา

เปน็ ท่ีชื่นชอบ หนงั ตะลงุ รุ่นเก่าทมี่ ีช่ือเสยี งเปน็ ทน่ี ิยมเลา่ ขานของผ้คู นมานาน มีหลายคณะ เชน่

หนงั เมง่ บ้านนาพระ เปน็ นายหนงั ท่ีเสยี งกอ้ ง หนังชิ้น หนงั แป้นตรด หนังถ่อง บาน

ห้วยเหรียง หนงั ถดั บ้านพรุโต๊ะปุก เดน่ ดา้ นการขบั กลอนสด

หนงั ซัด บ้านนาปด เด่นดา้ นตลกเบ็ดเตล็ด มตี วั ตลกเอกชื่อ ไอ้แว

หนังหลา้ โคกหลอ่ เปน็ นายหนงั ทม่ี ีเสยี งสงู เหนอื โหม่ง หาลกู คู่ตโี หมง่ ได้ยาก

หนงั เดีย้ ม บ้านควนศรีนวล เด่นดา้ นการขบั กลอนสอดรบั กับเครอื่ งไดด้ ี

หนงั เหมือน เป็นทมี่ มี ขุ ตลกตามสภาพการณข์ องผู้ชมหนา้ โรง

หนังจูลี้ เสียงเสน่ห์ เดน่ ด้านการขับกลอนสดเสยี งน่มุ นวลชวนฟงั

หนงั หมนุ เดน่ ดา้ นการแสดงเพอ่ื ชวี ิต การเมือง

หนังไข่ตงุ้ บ้านหนองตรดุ เด่นด้านการแสดงบทกับรปู อยา่ งสอดรับลงตัว มีตลกเอกช่อื

ไอพ้ ุฒ ตวั หนงั ระบายสี

ภาพ : การแสดงหนงั ไข่ตุ้ง บ้านหนองตรุด
ทม่ี า : https://www.facebook.com/media/set/?

เลม่ ที่ ๓ เร่อื ง แสดงอาการคำกรยิ า

รปู แบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผงั ความคดิ เพือ่ พฒั นาทกั ษะการคิดวิเคราะห์ ๑๒
ปัจจุบนั หนงั ตะลงุ ยังเป็นที่นิยมของผชู้ ม นายหนังของเมอื งตรงั จะมีอยทู่ วั่ ไปตามตำบลหมบู่ า้ น

เป็นหนงั เลก็ ๆ ที่รบั งานแก้บนหรืองานในพ้นื ท่ี พอมชี ื่อเสยี งเป็นท่ีรู้จักกไ็ ดร้ ับการเรยี กหาขยายวง
กว้างไกลออกไปตา่ งอำเภอ ต่างจังหวดั หนงั ทีม่ ีชอื่ เสยี งของตรังในยคุ ปัจจบุ นั เช่น หนงั อาจารย์ณรงค์
ตะลงุ บัณฑิต หนังสทุ พิ ย์ ลกู ทงุ่ บนั เทิง ซ่งึ เดน่ ด้านเพลงปฏิภาณ มขุ ตลกแบบทอล์กโชว์ หนงั อาจารย์
อนนั ต์ สิกขาจารย์ เปน็ ทัง้ นายหนงั และครูหนงั สอนศิษยใ์ หเ้ ป็นนายหนงั ตะลุงได้ดีไปแล้วหลายคน เป็น
ต้น หนังตะลงุ หลายคณะไดร้ วมกนั จดั ต้งั เปน็ ชมรมหนังตะลุง มนี ายหนังคณะต่างๆ เข้ารว่ มแลว้ ไมต่ ่ำ
กวา่ ๖๐ คน เพือ่ ใหห้ นังตะลุงไดด้ ำรงคงอยคู่ ูเ่ มอื งตรังตอ่ ไป

ภาพ : การแสดงหนงั ตะลุง
ทม่ี า : http://www.culture.go.th/culture_th/ewt_news.php?

เม่ือนักเรียนศกึ ษาเรื่องหนังตะลงุ ศลิ ปะพ้ืนบา้ นเมอื งตรงั
เสร็จแล้วเราไปทำกิจกรรมเสรมิ ทกั ษะท่ี ๑-๔
กนั ตอ่ เลยนะคะ

คำสรรพนาม

เล่มท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกรยิ า

รูปแบบการจัดการเรยี นหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถใี หม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผงั ความคดิ เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ๑๓

กิจกรรมเสริมทกั ษะท่ี ๓ แผนผังความคดิ 5W1H

คำชีแ้ จง ให้นักเรยี นอา่ นเร่ืองหนังตะลุงศลิ ปะพ้ืนบา้ นเมืองตรังแล้วสรปุ ความรู้ลงในแผนผังความคดิ
5W1H (๑๐ คะแนน)

5 Ws and 1H

Who What
......................................................................... .........................................................................
......................................................................... .........................................................................
......................................................................... .........................................................................
......................................................................... .........................................................................

How Where
.............................................. ................................................
.............................................. ................................................
.............................................. ................................................
.............................................. ................................................
.............................................. ................................................
................................................

Why When
......................................................................... .........................................................................
......................................................................... .........................................................................
......................................................................... .........................................................................
......................................................................... .........................................................................

เลม่ ท่ี ๓ เรอ่ื ง แสดงอาการคำกริยา

รูปแบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวถิ ีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคดิ เพือ่ พฒั นาทกั ษะการคิดวิเคราะห์ ๑๔

กจิ กรรมเสริมทกั ษะท่ี ๔ แผนผงั ความคิดคำกรยิ า

คำช้แี จง ให้นกั เรียนเขียนแผนผังความคิดอธบิ าย เรื่อง คำกริ ิยา (๑๐ คะแนน)

คำกริ ิยา

เล่มที่ ๓ เร่อื ง แสดงอาการคำกรยิ า

รปู แบบการจัดการเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถใี หม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพฒั นาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๑๕

แบบทดสอบหลงั เรยี น
เรอ่ื ง แสดงอาการคำกริยา

คำช้ีแจง ให้นักเรยี นทำเคร่ืองหมาย × หน้าคำตอบท่ถี กู ตอ้ งท่ีสดุ (๑๐ คะแนน)

๑. คำกรยิ าชนดิ ใดที่อยูโ่ ดยลำพงั ไม่ได้จะตอ้ งมคี ำนามหรือคำสรรพนามมารองรบั จึงจะทำให้
ประโยคมีความสมบรู ณ์
ก. สกรรมกริยา
ข. อกรรมกริยา
ค. วกิ ตรรถกริยา
ง. กรยิ านุเคราะห์

๒. ข้อใดคอื ลกั ษณะของคำกริยา
ก. คำแสดงอาการของนาม
ข. คำแสดงอาการและลักษณะของนาม
ค. คำแสดงอาการของนามและสรรพนาม
ง. คำแสดงอาการและลกั ษณะของนามและสรรพนาม

๓. ขอ้ ใดมีกริยานเุ คราะห์
ก. ทำดไี ด้ดี
ข. ฉนั ไดอ้ า่ นเรือ่ งน้ี
ค. ฉันไดค้ ะแนนมากท่สี ดุ
ง. นกั เรียนทำแบบฝกึ ภาษาไทยบทน้ีไดด้ ี

๔. คำกรยิ าข้อใดเป็นสกรรมกริยา
ก. ไมบ้ รรทัดหัก
ข. ลมพดั แรงมาก
ค. พัดลมหมุนเร็ว
ง. ฉนั ถีบรถจักรยาน

๕. ขอ้ ใดมีคำกรยิ าทำหน้าทีข่ ยายกรยิ า
ก. เขาทำกับข้าวในครวั
ข. พ่อเดนิ ไปสวนสาธารณะทกุ วนั
ค. เขาถูกสนุ ัขกดั ทีน่ ่องเป็นรอยชำ้
ง. ดนิ สอเขียนควิ้ วางบนโตะ๊ เคร่อื งแปง้

๖. ประโยคในข้อใดมีกริยานุเคราะห์
ก. คุณพอ่ ของฉนั เป็นชาวสวน
ข. ทหารมีระเบยี บวินัยดีมาก
ค. แกว้ สงู เทา่ กบั แม่ของเขา
ง. นักเรียนหนา้ จะขยันเรยี น

เลม่ ท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกริยา

รูปแบบการจัดการเรยี นหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วถิ ีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคดิ เพอ่ื พฒั นาทักษะการคิดวิเคราะห์ ๑๖

๗. คำกริยาข้อใดเปน็ อกรรมกรยิ า
ก. ประตปู ดิ
ข. แมวกินปลา
ค. แม่คา้ ขายผัก
ง. การะเกดไปวดั

๘. ประโยคในข้อใดไมม่ ีวิกตรรถกรยิ า
ก. พอ่ ของเขาเป็นทหาร
ข. หน้าตาของพค่ี ลา้ ยแม่
ค. เขาวาดภาพไดเ้ หมอื นของจริง
ง. เขาไมไ่ ปเที่ยวหรอก

๙. คำกริยาในขอ้ ใดทำหน้าทข่ี ยายคำนาม
ก. ไมบ้ รรทัดของใครหาย
ข. ลิงตัวผอู้ ยบู่ นต้นมะพร้าว
ค. ดินสอวาดภาพของใครหาย
ง. สุนขั ปักกิง่ เดนิ เลน่ ในสนาม

๑๐. “ดนิ สอแทง่ น้ีมสี ีสนั สวยงาม” คำที่ขดี เส้นใตท้ ำหน้าท่ใี ดในประโยค
ก. กริยา
ข. ประธาน
ค. ขยายกริยา
ง. ขยายประธาน

เลม่ ที่ ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกริยา

รูปแบบการจัดการเรยี นหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถใี หม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผังความคิดเพื่อพัฒนาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ๑๗

ภาคผนวก

เล่มท่ี ๓ เร่อื ง แสดงอาการคำกริยา

รปู แบบการจดั การเรยี นหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคดิ เพ่อื พัฒนาทักษะการคิดวเิ คราะห์ ๑๘

เฉลยกจิ กรรมเสรมิ ทักษะท่ี ๑ เติมคำกริยาให้สมั พนั ธ์

คำชีแ้ จง ให้นักเรียนนำคำกริยาทกี่ ำหนดใหไ้ ปเติมลงในประโยคให้ถูกต้อง (ข้อละ ๑ คะแนน)

ต้อง เปน็ เล่า ซือ้ คลา้ ย
หรอก ว่ิง วาด สอน คือ

๑. ครกู ัญญาพัชญ์ __ส_อ_น___วิชาภาษาไทย
๒. พอ่ ของกล้า___เป_็น___นายหนังทเ่ี ก่งมาก
๓. เธอ___ต_อ้ _ง__ไปดูหนังตะลุงกับฉนั
๔. คณุ ปู่กำลัง___ว_า_ด__รูปหนงั ตะลุงอยหู่ นา้ บ้าน
๕. สแี กว้ มรี ปู ร่างอ้วนเตี้ยลักษณะ__ค_ล_้า_ย__มะขามขอ้ เดยี ว
๖. คุณปชู่ ่วย__เ_ล_่า___ใหพ้ ลอยฟงั หนอ่ ยไดไ้ หมคะ
๗. คุณยาย___ซ_้อื ___ขนมจากตลาดมาฝากพลอย
๘. หนงั ตะลงุ __ค_ือ____การละเลน่ พ้ืนบ้านของคนภาคใต้
๙. นักเรยี น___ว_ิ่ง___แข่งกันในสนามฟตุ บอล
๑๐. แมไ่ มไ่ ด้ไปดูหนังตะลงุ __ห_ร_อ_ก__

เลม่ ท่ี ๓ เรอื่ ง แสดงอาการคำกรยิ า

รปู แบบการจดั การเรียนหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชวี ติ วถิ ีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผังความคดิ เพือ่ พฒั นาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๑๙

เฉลยกจิ กรรมเสริมทกั ษะท่ี ๒ ชวนคิดชนิดของคำกรยิ า

คำชีแ้ จง ใหน้ ักเรียนพจิ ารณาว่าคำที่ขีดเสน้ ใต้ในประโยคเป็นคำกรยิ าชนิดใด แลว้ นำพยญั ชนะ
ก ข ค และ ง ไปใส่หลงั ประโยคให้ถูกต้อง (ขอ้ ละ ๑ คะแนน)

ก. อกรรมกริยา ข. สกรรมกริยา ค. วิกตรรถกริยา ง. กริยานเุ คราะห์

๑. นายหนงั ควรได้รบั การยกย่อง ___ง___
๒. น้องเปดิ หน้าต่างในหอ้ งนอน ___ข___
๓. หนงั ตะลงุ เปน็ ความภาคภมู ิใจของคนร่นุ หลัง ___ค___
๔. ชาวบา้ นหัวเราะตวั ตลกในหนงั ตะลงุ ___ก___
๕. คณุ ครูใจดีเปรยี บเหมอื นนางฟา้ สำหรบั นกั เรยี น ___ค___
๖. คณุ แม่ซื้อรูปหนงั ตะลงุ มาเป็นของฝาก ___ข___
๗. คุณยายจะตอ้ งทำขนมไปขาย ___ง___
๘. กล้าชอบดหู นังตะลุง ___ข___
๙. หนนู ยุ้ สูงเทา่ แมข่ องเขา
๑๐. ปนู่ อนฟงั หนงั ตะลงุ จากวทิ ยุ ___ค__
___ก___

เลม่ ที่ ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกริยา

รปู แบบการจดั การเรียนหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวิถใี หม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผังความคดิ เพ่ือพัฒนาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๒๐

เฉลยกจิ กรรมเสริมทักษะท่ี ๓ แผนผงั ความคิด 5W1H

คำชแ้ี จง ใหน้ ักเรยี นอ่านเร่อื งหนังตะลงุ ศิลปะพ้นื บ้านเมอื งตรังแล้วสรปุ ความรู้ลงในแผนผงั ความคิด
5W1H (๑๐ คะแนน)

5 Ws and 1H

Who What
.......ห..น...ัง..ต..ะ..ล...งุ ..ศ..ิล..ป...ะ..พ...ื้น...บ..้า..น...เ.ม..ือ...ง..ต..ร..งั................ ห...น..ัง..ต...ะ..ล..ุง..น...ยิ ..ม..จ...ดั ..ใ.น...ง..า..น..ร..่ืน...เ.ร..งิ..ท...กุ ..ช..น...ดิ..ข...อ..ง........
......................................................................... เ.ม...ือ..ง..ต..ร..งั..ร..ว..ม...ท..ัง้..ง..า..น...แ..ต..่ง..ง..า..น....ข..้ึน...บ..า้..น...ใ.ห...ม...่ ........
......................................................................... บ...ว..ช..น...า..ค...ง..า..น...ศ..พ...แ..ล...ะ..ง..า..น..แ...ก..บ้...น..ต...่า..ง.ๆ....ม...กั ..จ..ะ......
......................................................................... ไ..ม..่ข..า..ด...ห..น...งั..ต..ะ..ล...งุ ................................................

How หนงั ตะลุง Where
ห..น...งั ..ต..ะ..ล...งุ .เ..ม..อื..ง..ต...ร..งั ...ม..ลี...ัก..ษ...ณ...ะ.. ศิลปะพืน้ ป..จั...จ..บุ ...ัน..ห...น..งั..ต...ะ..ล..งุ..ย..ัง..เ.ป...น็...ท..่ีน...ยิ ..ม..
เ.ด..่น...ท..ี่ก...า..ร..ว..า่ ..ก..ล..อ...น..ค...ม..ช...ัด...ด...ำ..เ.น. นิ บา้ นเมอื ง ข..อ..ง..ผ...ู้ช..ม....น..า..ย...ห..น...ัง..ข..อ..ง..เ.ม...ือ..ง..ต...ร..ัง
เ.ร..ื่อ..ง..แ..ส...ด..ง..เ.ร..ว็ ...ม...มี ..ขุ...ต..ล...ก..โ.ป...ก..ฮ...า จ..ะ..ม...อี ..ย..ู่ท...ัว่..ไ..ป..ต...า..ม..ต...ำ.บ...ล..ห...ม...่บู ..้า..น..
เ.ป..็น...ท...ชี่ ..ืน่...ช..อ..บ....ห...น..ัง..ต...ะ..ล..ุง..ร..ุ่น...เ.ก..่า ตรัง เ.ป...น็ ..ห...น..ัง..เ.ล...ก็ ..ๆ....ท...่รี ..บั ..ง..า..น...แ..ก..้บ...น....
ท..ี่ม...ชี ..ื่อ..เ..ส..ีย..ง..เ.ป...็น...ท..ีน่...ยิ ..ม...เ.ล..่า..ข..า..น... ห..ร..ือ...ง..า.น...ใ..น..พ...้นื ..ท...ี่ .......................
ข..อ..ง..ผ..ูค้...น..ม...า..น..า..น....ม...หี ..ล...า..ย..ค..ณ....ะ.. ................................................
..............................................

Why When
....ห..น...งั ..ต..ะ..ล...ุง.เ..ป..็น...ศ..ลิ...ป..ะ...ก..า..ร..ล..ะ..เ..ล..น่...ข..อ..ง..ต...ร..งั .........
...ห...น..งั..ต..ะ...ล..งุ..เ.ม..อื...ง..ต..ร..งั...ม...ลี ..ัก..ษ...ณ...ะ...เ.ด..น่...ท...กี่ ..า..ร..ว..่า...... ....ท..ี่โ..ด..ด...เ.ด..น่.........................................................
...ก..ล...อ..น...ค..ม...ช..ดั....ด..ำ..เ.น...นิ ..เ..ร..อื่ ..ง..แ..ส...ด..ง..เ.ร..็ว...ม...มี ..ขุ...ต..ล..ก.... .........................................................................
...โ.ป...ก..ฮ...า..เ.ป...็น..ท...ชี่ ..นื่...ช..อ..บ....ห...น...ัง.ต...ะ..ล..ุง..ร..ุ่น...เ.ก..่า..ท...ี่ม...ี ..... .........................................................................
.ช..่อื...เ.ส..ีย...ง.เ..ป..็น...ท...นี่ ..ยิ..ม...เ.ล...่า.ข...า..น..ข...อ..ง..ผ..คู้...น..ม...า..น..า..น....
...ม..ีห...ล..า..ย...ค..ณ...ะ.....................................................
.........................................................................

......................................................................

เลม่ ที่ ๓ เรอื่ ง แสดงอาการคำกรยิ า

รปู แบบการจดั การเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชวี ติ วถิ ใี หม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคดิ เพอื่ พัฒนาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๒๑

เฉลยกจิ กรรมเสริมทกั ษะท่ี ๔ แผนผังความคิดคำกรยิ า

คำช้แี จง ใหน้ ักเรียนเขยี นแผนผังความคิดอธิบาย เร่อื ง คำกริ ิยา (๑๐ คะแนน)

คำกริยา หมายถึง
คำทีแ่ สดงอาการ การกระทำของนาม หรอื
สรรพนาม ที่ทำหน้าที่เป็นประธานของประโยค
เพ่ือให้ได้ความชดั เจนว่าทำอะไร ตัวอยา่ ง เช่น

- ลิงหลับ
- แกว้ แตก

๑. อกรรมกรยิ า คำกิรยิ า ๒. สกรรมกริยา
อกรรมกรยิ า คอื กรยิ าท่มี ความหมาย คำกริยาทไ่ี ม่ชัดเจน ไม่สมบรู ณ์
ชดั เจน สมบูรณ์ ไม่ต้องมีกรรมมารับ ต้องมีคำนามหรอื คำสรรพนามมารับ
เชน่ ขา้ งท้าย เชน่

- ฟา้ ร้อง - แม่ค้าขายผลไม้
- จานแตก - น้องตดั กระดาษ
- แม่ย้ิม - ฉนั เห็นงเู ห่า

๓. วกิ ตรรถกริยา ๔. กริยานุเคราะห์
คำกริยาที่ไม่มีความหมายในตัวเอง ใชต้ าม คำกรยิ าทีท่ ำหน้าทชี่ ว่ ยคำกรยิ าสำคัญ ให้ได้
ลำพังก็ไม่มคี วามหมายต้องมคี ำอ่ืนมาประกอบ ใจความชดั เจนย่งิ ขนึ้ และจะเขียนนำหน้าหรือ
จึงมีความหมาย แตค่ ำทม่ี าประกอบไม่ใช่กรรม ตามหลังคำกรยิ าในประโยคเพ่ือบอกเวลา สภาพ
แต่เป็นส่วนทมี่ าเตมิ เตม็ ช่วยขยายใหม้ ี และหน้าท่ี คำกริยานุเคราะหท์ ชี่ ว่ ยให้กรยิ าแท้มี
ความหมายสมบูรณ์ คำกรยิ านี้ ได้แก่คำว่า ความชัดเจนขน้ึ แบ่งเปน็ ๒ ชนดิ
เป็น เหมอื น เทา่ คล้าย ๑. อยู่หน้ากริยา ได้แก่คำว่า คง ควร เคย จะ
ช่วย ได้ ถกู
๒. อยทู่ ้ายประโยคทใ่ี ช้พูดเพื่อเสรมิ ความให้
ชดั เจนย่ิงขึ้น ไดแ้ ก่คำว่า ซิ นะ น่ะ ล่ะ ละนะ
เถิด สิ ดอก หรอก

เลม่ ท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกรยิ า

รปู แบบการจดั การเรยี นหลกั ภาษาไทยตามแนวทางชีวิตวิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกับแผนผงั ความคิดเพ่ือพฒั นาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๒๒

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรยี น

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน

ข้อ คำตอบ ข้อ คำตอบ
๑. ค ๑. ก
๒. ก ๒. ค
๓. ง ๓. ข
๔. ก ๔. ง
๕. ข ๕. ข
๖. ง ๖. ง
๗. ค ๗. ก
๘. ก ๘. ง
๙. ข ๙. ค
๑๐. ง ๑๐. ก

เล่มท่ี ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกรยิ า

รปู แบบการจดั การเรียนหลักภาษาไทยตามแนวทางชวี ติ วิถีใหม่ โดยใชเ้ ทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผงั ความคิดเพอื่ พัฒนาทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ ๒๓

บรรณานุกรม

กระทรวงศึกษาธิการ. (๒๕๕๖). ตวั ชวี้ ดั และสาระการเรยี นรแู้ กนกลางกลมุ่ สาระการเรยี นรู้
ภาษาไทยตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑.
กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพช์ ุมนมุ สหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

กระทรวงศกึ ษาธิการ. (๒๕๕๖). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑.
กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พช์ มุ นมุ สหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกดั .

กำชัย ทองหลอ่ . (๒๕๕๗). หลกั ภาษาไทย. พมิ พค์ รง้ั ท่ี ๑๐. กรุงเทพฯ: รวมสาส์น.
จงจิต นิมมานนรเทพ. (๒๕๕๗). ค่มู ือหลักเเละการใชภ้ าษาไทย. กรงุ เทพ : เดอะบุคส์
จงั หวัดตรัง. (๒๕๕๘). ประวัติจังหวดั ตรัง. ตรงั : องคก์ ารบริหารสว่ นจงั หวัดตรัง.
ชนติ า ฉตั รจรัสแสง. (๒๕๕๖). ภาษาไทย ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี ๕. พมิ พค์ รง้ั ท่ี ๑๑. กรุงเทพฯ :

อกั ษรเจรญิ ทศั น์.
ฐะปะนีย์ นาครทรรพ. (๒๕๕๕). บนั ไดหลกั ภาษา ๒. พมิ พค์ รง้ั ท่ี ๗. กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน์.
ทนิ รตั น์ จันทราภนิ นั ท.์ (๒๕๕๖). แบบทดสอบภาษาไทย ป.๖. พมิ พ์ครง้ั ที่ ๕. กรุงเทพฯ :

เดอะบุคส.์
อัจฉรา ชวี พันธ์. (๒๕๕๘). หลกั ภาษาไทย ช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๕. กรุงเทพฯ : กรุงธนพัฒนา.

เล่มที่ ๓ เรอ่ื ง แสดงอาการคำกรยิ า

รปู แบบการจัดการเรยี นหลักภาษาไทยตามแนวทางชีวติ วิถีใหม่ โดยใช้เทคนิค 5W1H ร่วมกบั แผนผังความคิดเพอื่ พฒั นาทกั ษะการคิดวิเคราะห์ ๒๔

เล่มที่ ๓ เรื่อง แสดงอาการคำกรยิ า