The old man and the sea

ชายชราแห่งท้องทะเล

THE OLD MAN AND THE SEA

Ernest Hemingway

เออรเ์ นสต์ เฮมงิ เวย์ : เขยี น สรวงอปั สร กสกิ รานนั ท์ : แปล

ชายชราแหง่ ท้องทะเล

The Old Man and the Sea

เออรเ์ นสต์ เฮมงิ เวย์ : เขียน สรวงอปั สร กสิกรานันท์ : แปล
พิมพ์ พ.ศ. 2565

จัดทำ�โดย

สำ�นักพิมพแ์ อรโ์ รว์
ในเครอื บรษิ ทั แอร์โรว์ มัลตมิ เี ดีย จ�ำ กัด
เลขท่ี 1 ถนนกำ�แพงเพชร 6 ซอย 5 แยก 6 (โกสมุ นิเวศน์ ซ. 2)
แขวงทุง่ สองหอ้ ง เขตหลักส่ี กรงุ เทพฯ 10210
โทรศัพท์ 0-2573-6584 โทรสาร 0-2573-6585 ฝา่ ยขาย 0-2573-6572
Email : [email protected] Line ID : @arrow11
www.arrowmultimedia.co.th

Copyright © Ernest Hemingway
Thai Language Edition Copyright © 2022 By Arrow Multimedia Co.,Ltd.
All rights reserved.
© สงวนลิขสิทธโ์ิ ดย บริษัท แอรโ์ รว์  มลั ตมิ เี ดยี   จ�ำกดั
หา้ มน�ำส่วนหนงึ่ สว่ นใดของหนงั สอื เล่มน้ไี ปลอกเลียน ท�ำส�ำเนา ถา่ ยเอกสาร หรอื นำ� ไปเผยแพร่ในอนิ เทอรเ์ นต็
หรือสอ่ื ตา่ งๆ ไมว่ า่ ในรปู แบบใด นอกจากได้รบั อนญุ าตเป็นลายลักษณอ์ ักษรเท่านัน้

ขอ้ มลู ทางบรรณานกุ รม
  เฮมงิ เวย์, เออรเ์ นสต.์
  ชายชราแห่งทอ้ งทะเล--กรงุ เทพฯ : แอรโ์ รว,์ 2565.
 240 หนา้ .
  1. วรรณกรรมแปล I.สรวงอัปสร กสกิ รานันท,์ แปล II. ชือ่ เรือ่ ง.
  ISBN 978-616-434-270-5

บรรณาธกิ าร : นคิ ม ชาวเรอื
กองบรรณาธิการ : สภุ าภรณ์ สว่างจันทร,์ วลยั กร เตม็ ขนั ท,์ ชญานี ขนุ พลิ ึก
ปวันรัตน์ เกียรตธิ ีรชัย พสิ จู น์อักษร : อัญญารัตน์ อ่อนฤทธ์ิ
ศิลปกรรม : ชมพนู ชุ ขอดค�ำ ผู้จดั การท่วั ไป : เดือนนภา สุรามติ ร

จดั จำ�หนา่ ยทั่วประเทศโดย
บรษิ ัท อมรนิ ทร์ บคุ๊ เซน็ เตอร์ จ�ำ กดั
108 หมู่ที่ 2 ถ.บางกรวย - จงถนอม ต.มหาสวสั ด์ิ อ.บางกรวย จ.นนทบุรี 11130
โทรศพั ท์ 0-2423-9999 โทรสาร 0-2449-9222, 0-2449-9500-6
Homepage : http://www.naiin.com

พิมพ์ที่ : บริษัท ไอดี ออล ดิจติ อลพริ้นท์ จ�ำ กัด
52 ซอยเอกชยั 69 ถนนเอกชยั แขวงบางบอน เขตบางบอน กทม. 10150
โทรศัพท ์ 0-2899-5429-35  โทรสาร  0-2416-4097

ราคา 249 บาท

Ernest Hemingway

เออร์เนสต์ เฮมิงเวย์ หรือชื่อเต็มว่า เออร์เนสต์ มิลเลอร์ เฮมิงเวย์
(Ernest Miller Hemingway) หนง่ึ ในนกั ประพนั ธช์ าวอเมรกิ นั คนสำ� คญั
และมอี ิทธิพลมากทสี่ ุดในศตวรรษที่ 20 เกิดทเี่ มืองโอคพาร์ก รฐั อลิ ลินอยส์
เมื่อวนั ท่ี 21 กรกฎาคม ค.ศ.1899

หลงั จากเรยี นจบมธั ยมปลายในปี 1917 เขาเรม่ิ งานเขยี นขา่ วใหก้ บั
หนงั สือพมิ พ์ เดอะ แคนซัส ซิตี สตาร์ (The Kansas City Star) ก่อนจะ
เข้าเป็นอาสาสมัครในสงครามโลกคร้ังท่ีหน่ึงตอนปลายปี โดยได้รับหน้าท่ี
ประจำ� รถพยาบาลทหารทแ่ี นวรบอิตาลี ในปี 1918 เขาได้รบั บาดเจบ็ สาหัส
แต่ก็ได้ช่วยชีวิตทหารอิตาลีให้ปลอดภัย ท�ำให้เขาได้รับเหรียญกล้าหาญ
และต้องใช้เวลารักษาตัวอยใู่ นโรงพยาบาลนานหกเดอื น

เมือ่ กลบั มาถงึ บา้ นในชว่ งตน้ ปี 1919 หลังจากพักฟ้ืนจนหายดี ใน
ปลายปนี นั้ เขาไดเ้ รมิ่ งานเขยี นบทความใหก้ บั หนงั สอื พมิ พ์ โตรอนโต สตาร์

วคี ลี (Toronto Star Weekly) และในปี 1920 ขณะทย่ี งั คงเขยี นบทความ
ให้กบั โตรอนโต สตาร์ วีคลี เขากร็ บั หนา้ ที่เปน็ ผ้ชู ว่ ยบรรณาธกิ ารให้กบั
วารสาร โคออเปอเรทฟี คอมมอนเวลธ์ (Cooperative Commonwealth)
ด้วย การเร่ิมต้นด้วยอาชีพนักหนังสือพิมพ์ท�ำให้เออร์เนสต์ เฮมิงเวย์มี
แนวทางการเขยี นทกี่ ระชบั ประนีประนอมทวา่ ทรงพลงั และใหข้ ้อคิดใน
เชงิ บวก ซง่ึ ลีลาภาษาเฉพาะตวั ทส่ี ้นั กระชบั เรียบง่ายนี้ มอี ทิ ธิพลอย่าง
มากต่อนวนยิ ายในศตวรรษท่ี 20

เออรเ์ นสต์ เฮมงิ เวยร์ กั การเดนิ ทางและการผจญภยั รวมทง้ั สนใจ
ในเรื่องราวของชีวิตผู้คนอันหลากหลาย เขามักน�ำประสบการณ์ของ
ตนเองและสงิ่ ทีพ่ บเห็นมาใช้ในงานเขยี น เฮมิงเวยย์ า้ ยทพ่ี ำ� นักบอ่ ยมาก
ทั้งปารสี โตรอนโต มาดริด รวมทัง้ อีกหลายเมืองในอเมรกิ า เขาเดินทาง
ไปเก็บเกี่ยวประสบการณ์ในดินแดนตา่ งๆ ตลอดชวี ิต และสดุ ทา้ ยเขายัง
ไดซ้ อ้ื เรอื ลำ� หนงึ่ และเรมิ่ ลอ่ งไปในทะเลแครบิ เบยี น กอ่ นจะไปทค่ี วิ บาและ
พำ� นกั อยทู่ ฮี่ าวานาเปน็ ระยะ ซง่ึ ทนี่ น่ี น่ั เองทเ่ี ปน็ แรงบนั ดาลใจใหเ้ ขาเขยี น
นวนิยายขนาดส้นั เรอ่ื ง The Old Man and the Sea หรือ ชายชราแหง่
ท้องทะเล ซึ่งได้ตีพิมพ์ในปี  1952  เป็นผลงานนวนิยายเร่ืองสุดท้ายท่ีได้
ตพี มิ พใ์ นขณะทเี่ ขายังมชี ีวิตอยู่ และท�ำให้เขาไดร้ ับรางวัลอันทรงเกยี รติ
ทั้งรางวัลพูลิตเซอร์สาขานิยายประจ�ำปี  1953  และรางวัลโนเบลสาขา
วรรณกรรมประจ�ำปี  1954

เออร์เนสต์ เฮมิงเวย์ เสยี ชวี ิตจากการฆ่าตัวตายดว้ ยปืนลูกซอง
แฝดสำ� หรบั ลา่ สตั ว์ ในเดอื นกรกฎาคม ปี 1961 ทบ่ี า้ นหลงั สดุ ทา้ ยของเขา
ในเมอื งเคตชัม รัฐไอดาโฮ

ตลอดระยะเวลานับจากช่วงกลางทศวรรษ  1920  ถึงกลาง
ทศวรรษ  1950  เออร์เนสต์  เฮมิงเวย์ได้สร้างสรรค์ผลงานที่มีช่ือเสียง

มากมาย ไมว่ ่าจะเป็นเรอ่ื งสนั้ บทความ สารคดี นวนิยาย หรือนวนิยาย
ขนาดส้ัน ล้วนเป็นท่ีกล่าวขวัญและยกย่องชมเชยทั้งจากผู้อ่านและนัก
วิจารณ์ และผลงานของเออร์เนสต์ เฮมิงเวย์ ที่ได้ตีพิมพ์ออกสู่สายตา
ประชาชนอยา่ งต่อเนอ่ื งนัน้ ไดแ้ ก่

Three Stories and Ten Poems (รวมเรื่องส้ันและบทกวี)
ตพี ิมพ์ในปี 1923

In Our Time (รวมเร่อื งสน้ั และบทความ) ตีพมิ พ์ในปี 1925
The Torrents of Spring (นวนยิ ายขนาดสนั้ ) ตพี มิ พใ์ นปี 1926
The Sun Also Rises (นวนยิ าย) ตพี มิ พ์ในปี 1926
Men Without Women (รวมเรือ่ งส้นั ) ตพี มิ พ์ในปี 1927
A Farewell to Arms (นวนยิ าย) ตีพิมพใ์ นปี 1928
Death in the Afternoon (สารคดี) ตีพิมพ์ในปี 1932
Winner Take Nothing (รวมเรอ่ื งสน้ั ) ตีพิมพ์ในปี 1933
Green Hills of Africa (สารคด)ี ตีพมิ พใ์ นปี 1935
To Have and Have Not (นวนยิ าย) ตีพิมพใ์ นปี 1937
The Fifth Column and the First Forty-nine Stories (บท
ละครและรวมเร่ืองส้ัน) ตพี ิมพใ์ นปี 1938
The Spanish Earth (สารคด)ี ตพี ิมพใ์ นปี 1938
For Whom the Bell Tolls (นวนยิ าย) ตีพิมพใ์ นปี 1940
Across the River and Into the Trees (นวนิยาย) ตีพิมพ์
ในปี 1950
The Old Man and the Sea (นวนิยายขนาดสนั้ ) ตีพมิ พใ์ นปี
1952

The Secret Agent’s Badge of Courage (สารคด)ี ตพี ิมพ์
ในปี 1954

Two Christmas Tales (สารคดี) ตีพิมพใ์ นปี 1959
The Snows of Kilimanjaro and Other Stories (รวมเรื่อง
สนั้ ) ตีพมิ พ์ในปี 1961

และผลงานทต่ี พี มิ พห์ ลงั จากเออรเ์ นสต์ เฮมงิ เวยเ์ สยี ชวี ติ ไดแ้ ก่

The Short Happy Life of Francis Macomber and Other
Stories (รวมเรอ่ื งสนั้ ) ตพี ิมพ์ในปี 1963

A Moveable Feast (สารคดี) ตพี ิมพ์ในปี 1964
Islands in the Stream (นวนยิ าย) ตพี มิ พ์ในปี 1970
The Nick Adams Stories (รวมเรอื่ งส้นั ) ตพี มิ พ์ในปี 1972
The Dangerous Summer (สารคดี) ตีพมิ พใ์ นปี 1985
The Garden of Eden (นวนิยาย) ตพี ิมพ์ในปี 1986
True at First Light : a Fictional Memoir (นวนยิ าย) ตพี มิ พ์
ในปี 1999

คำ� นำ� สำ� นักพมิ พ์

นวนิยายขนาดส้ัน เรอ่ื ง The Old Man and the Sea : ชายชรา

แหง่ ทอ้ งทะเล คอื ผลงานการประพันธข์ อง เออร์เนสต์ เฮมิงเวย์
นกั เขยี นนวนยิ ายชน้ั แนวหนา้ ของอเมรกิ า เจา้ ของรางวลั โนเบลสาขา
วรรณกรรม ปี ค.ศ. 1954 ดว้ ยลลี าการใชภ้ าษาทส่ี น้ั กระชบั อา่ นแลว้
เขา้ ใจงา่ ย จงึ ทำ� ใหเ้ ฮมงิ เวย์ ไดร้ บั รางวลั ตา่ งๆ มากมาย ไมว่ า่ จะเปน็
รางวัลพูลิตเซอร์ สำ� หรบั ผลงานด้านบนั เทิงคดีในปี ค.ศ.1953 และ
ยังได้รับเหรียญรางวัล Award of Merit Medal ส�ำหรับผลงาน
บันเทงิ คดีจากสถาบนั American Academy of Arts and Letters
ในปีเดยี วกนั อกี ด้วย

ชายชราแห่งท้องทะเล คือเร่ืองราวของ ซานติอาโก ชาว
ประมงชราทีอ่ าศัยอยใู่ นประเทศควิ บาเพยี งล�ำพัง ภายหลงั จาก 84 วัน
ทเี่ ขาหาปลาไมไ่ ดเ้ ลย ทำ� ใหเ้ ขาตดั สนิ ใจออกเรอื เพอ่ื พสิ จู นต์ วั เองอกี ครงั้
ในทะเลลกึ ซงึ่ ไมเ่ คยมชี าวประมงคนใดกลา้ ออกไป และเขากส็ ามารถตก
ปลากระโทงแทงยกั ษไ์ ดใ้ นทส่ี ดุ แตก่ วา่ จะไดป้ ลามากต็ อ้ งตอ่ สกู้ นั ขา้ มวนั
ข้ามคืน ต่อมาก็ต้องสู้กับฝูงฉลามท่ีมารุมกัดกินปลากระโทงแทงยักษ์
ของเขา วรรณกรรมเรอ่ื งนจ้ี งึ สะทอ้ นความเปน็ มนษุ ยข์ องคนคนหนง่ึ ออก
มาไดอ้ ยา่ งดเี ยย่ี ม ทำ� ใหเ้ หน็ ถงึ ความสามารถ ความพยายาม และศกั ดศ์ิ รี
ของมนษุ ยค์ นหนงึ่ ท่ีไมย่ อมแพต้ ่อโชคชะตาของตนเอง

ส�ำนกั พมิ พแ์ อรโ์ รว์



คำ� น�ำผแู้ ปล

“มนุษยไ์ ม่ได้เกดิ มาเพื่อพา่ ยแพ้...
มนุษย์ถกู ทำ� ลายได้ แต่ไมอ่ าจพ่ายแพ้”

ชายชราแห่งทอ้ งทะเล (The Old Man and the Sea) หนึง่ ในผลงาน
อันทรงคณุ ค่าของ เออรเ์ นสต์ เฮมิงเวย์ ซึง่ กาลเวลาได้พิสูจนแ์ ล้ววา่ เปน็
วรรณกรรมอเมริกันท่ียืนยงที่สุดเล่มหนึ่ง และเม่ืออ่านจบ ท่านผู้อ่านก็
คงจะทราบได้เองว่าดว้ ยเหตุผลใดจึงเปน็ เช่นนนั้

ผลงานช้ินนี้เป็นนวนิยายเร่ืองสุดท้ายท่ีเฮมิงเวย์ได้ตีพิมพ์ใน
ขณะยงั มีชวี ิตอยู่ โดยตพี มิ พ์ครัง้ แรกในนิตยสารไลฟ์ (Life) ฉบบั เดอื น
กนั ยายนปี ค.ศ.1952 ซง่ึ เปน็ ฉบบั ทมี่ ยี อดขายมากกวา่ หา้ ลา้ นเลม่ ภายใน
เวลาเพยี งสองวนั ดว้ ยภาษาทสี่ นั้ กระชบั เรยี บงา่ ย ทวา่ ทรงพลงั ทงั้ ในการ
บรรยายและการเปรียบเทียบเชิงสัญลักษณ์ รวมถึงวิสัยทัศน์ท่ีแตกต่าง
ออกไปในการนำ� เสนอเรอื่ งราวของความกลา้ หาญ และการยนื หยดั ท่ีจะมี
ชวี ติ อยขู่ องมนษุ ย์ แมจ้ ะพา่ ยแพต้ อ่ อปุ สรรคและตอ้ งสญู เสยี กต็ าม ทำ� ให้
เฮมงิ เวยไ์ ดร้ บั รางวลั พลู ติ เซอรส์ าขานยิ ายประจำ� ปี 1953 และยงั มบี ทบาท
ส�ำคัญท�ำให้เขาได้รับรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมประจ�ำปี 1954 ในปี
ถดั มาอกี ด้วย

ชายชราแห่งท้องทะเล เป็นเร่ืองราวของ ซานติอาโก ชาว
ประมงชราชาวคิวบา ผู้หาปลาอยู่ในอ่าวกัลฟ์สตรีมนอกชายฝั่งฮาวานา
ประเทศคิวบา กับการเผชิญความยากล�ำบากอย่างที่สุดในชีวิตอัน
โดดเดยี่ ว ดว้ ยความทรหดอดทนอยา่ งยง่ิ เมอ่ื ใครตอ่ ใครกลา่ วกนั วา่ ผเู้ ฒา่
ซานตอิ าโกนน้ั อบั โชคเสยี แลว้ หลงั จากเขาหาปลาไมไ่ ดเ้ ลยแมส้ กั ตวั เดยี ว
มาเปน็ เวลาแปดสบิ สว่ี นั ในทส่ี ดุ เขากต็ กปลามารล์ นิ หรอื ปลากระโทงแทง
ตัวมหึมาใหญ่กว่าล�ำเรือได้ด้วยความล�ำบากแสนเข็ญและทุกข์ทรมาน
ทว่าเขาก็ยังไม่ได้ปลากลับมาบ้านอยู่ดี ในความยากล�ำบากน้ันเขา
โดดเดยี่ ว สญู เสยี และเจบ็ ปวด แตด่ ว้ ยหวั ใจอนั แขง็ แกรง่ ของซานตอิ าโก
ผู้ซ่งึ ‘ทุกอย่างเกย่ี วกับเขาล้วนแต่เฒา่ ชรา ยกเวน้ ดวงตา ดวงตาคู่นม้ี สี ี
เดยี วกับทอ้ งทะเล แชม่ ชื่นมีชวี ิตชีวา และไมเ่ คยพ่ายแพ้’ เขามองโลกใน
แง่ของผู้พร้อมเผชิญอุปสรรคทุกอย่าง ท่ามกลางความยากไร้ในทุกสิ่ง
แม้กระทั่งก�ำลงั ใจ โดยใชค้ วามมุง่ ม่นั และอตุ สาหะเป็นที่ต้งั ไม่วา่ จะเกดิ
อะไรขน้ึ เขายงั คงพากเพยี ร รกั และซอ่ื สตั ยต์ อ่ อาชพี รกั ในธรรมชาติ เขา้ ใจ
โลก ยอมรบั ในชะตากรรมอยา่ งเขม้ แขง็ และใหเ้ กียรตติ อ่ ส่ิงรอบขา้ ง ดัง
ทศั นคตทิ บ่ี ง่ บอกออกมาเสมอในคำ� พดู ทง้ั ทพ่ี ดู กบั ตนเองและกบั เดก็ ชาย
มาโนลนิ ผู้เคยออกหาปลากับเขาว่า...

“ฉันอาจไม่ได้แข็งแกร่งอย่างท่ีฉันคิด...แต่ฉันรู้กลวิธีมากมาย
และฉนั แน่วแน่ในการตดั สนิ ใจ”

‘ตอนนี้ไม่ใช่เวลาจะมาคิดถึงเบสบอล...ตอนน้ีเป็นเวลาที่ต้อง
คดิ ถึงแตเ่ พียงสิ่งเดียวเท่าน้ัน นั่นคอื สิง่ ท่ีฉนั เกดิ มาเพอื่ ที่จะเป็น...’

‘บางทีฉันไม่ควรมาเป็นชาวประมง...แต่ฉันเกิดมาเพื่อเป็นชาว
ประมง’

หรือ ‘...ทุกวันคือวันใหม่ จริงอยู่ท่ีการโชคดีน้ันดีกว่า แต่ฉัน
อยากแม่นยำ� ไวก้ อ่ น แล้วเม่ือโชคมาถงึ เราก็พร้อมเสมอ’

‘...ตอนนี้ไม่มีเวลาคิดถึงสิ่งที่แกไม่มีแล้ว คิดสิว่าแกท�ำอะไรได้
บา้ งกบั ส่งิ ทีม่ อี ยู่’

และ “มนษุ ยไ์ มไ่ ด้เกดิ มาเพ่ือพ่ายแพ.้ ..มนุษย์ถูกทำ� ลายได้ แต่
ไมอ่ าจพ่ายแพ้”

และอน่ื ๆ อกี มากมายตลอดทง้ั เรอื่ ง ซงึ่ ทำ� ใหเ้ หน็ วา่ ผลงานชน้ิ น้ี
ของเออรเ์ นสต์ เฮมงิ เวย์ เตม็ ไปดว้ ยปรชั ญาการใชช้ วี ติ ทเี่ สรมิ สรา้ งพลงั ใจ
ท่ามกลางบรรยากาศอันโศกเศร้าน่าเวทนาเหล่าน้ัน ซานติอาโกไม่เคย
ปลอ่ ยใหต้ นเองหดหู่ เขาเชอื่ มนั่ ในมติ รภาพอนั งดงาม ทง้ั ของมนษุ ยด์ ว้ ย
กนั และมนุษย์กบั สงิ่ ต่างๆ รอบกาย รวมถงึ เช่ือม่ันอยา่ งยิง่ ในศกั ยภาพ
ของมนษุ ย์

ในอีกด้านหนึ่ง เออร์เนสต์ เฮมิงเวย์ น�ำเสนอให้ดูเสมือนว่า
ผเู้ ฒา่ ซานตอิ าโกมกั ปฏเิ สธในสง่ิ ทตี่ นเปน็ ไมว่ า่ จะเปน็ เรอ่ื งความออ่ นแอ
ของรา่ งกาย การบอกวา่ ตนเองไมม่ ศี าสนา หรอื บอกวา่ ตนเองไมเ่ กรงกลวั
ต่อบาป...เขาไม่เข้าใจด้วยซ้�ำว่าบาปคืออะไร แต่ในขณะเดียวกัน การ
รำ� พงึ รำ� พนั คนเดยี วของเขา บง่ บอกใหร้ วู้ า่ แทท้ จ่ี รงิ แลว้ เขารสู้ กึ ตรงกนั ขา้ ม
เขารู้ว่าร่างกายตนน้ันอ่อนแอ แต่จิตใจเขาต่างหากท่ีเข้มแข็ง เขาอุทาน
ขอความโปรดปรานจากพระเจ้า พระคริสต์ และพระแม่มารีย์อยู่ตลอด
เวลาเมอ่ื พบอปุ สรรค กระทงั่ ขอสาบานดว้ ยการสวดอธษิ ฐาน และบนบาน
ดว้ ยการไปแสวงบญุ หรอื แมแ้ ตก่ ารขอโทษพวกปลาทเี่ ขาไดฆ้ า่ ลงไป และ
ในความออ่ นโยน ซานตอิ าโกเรียกเพอ่ื นร่วมโลกเหล่านั้นว่าเขาหรอื เธอ
เสมอ และถือว่าทกุ ส่งิ และทุกตัวคือสหาย

เออรเ์ นสต์ เฮมงิ เวยก์ ลา่ วถงึ แนวความคดิ ของนวนยิ ายเรอื่ งนว้ี า่
เขาไดร้ บั แรงบนั ดาลใจสว่ นหนง่ึ มาจาก เกรกอรโิ อ ฟเู อนเตส (Gregorio
Fuentes) ชาวประมงคิวบาตาสีฟ้า ผู้มาเป็นกัปตันให้กับเรือ ปิลาร์
(Pilar) ของเฮมงิ เวย์ โดยนำ� เรอื่ งราวของเกรกอรโิ อมาประกอบกบั ประวตั ิ

ความเป็นมาของท้องทะเลแถบนั้น และเขาได้อุทิศรางวัลโนเบลท่ีได้รับ
ให้กับชาวควิ บา โดยมอบเหรยี ญรางวลั ใหก้ บั ครสิ ตจกั รคาทอลกิ เพอื่ น�ำ
ไปจัดแสดงไว้ท่ีมหาวิหารแห่ง เอล โกเบร (El Cobre) ในเมืองเล็กๆ
นอกเมอื งซานติอาโก ประเทศคิวบา

ชายชราแหง่ ทอ้ งทะเล ไดร้ บั การจดั อนั ดบั ใหอ้ ยใู่ นรายชอ่ื หนงั สอื
ทคี่ วรอา่ นสกั ครงั้ ในชวี ติ ของทกุ สำ� นกั ผอู้ า่ นจำ� นวนมากรวมถงึ นกั วจิ ารณ์
ต่างยกให้นวนิยายเรื่องน้ีเป็นที่สุดของเร่ืองราวความกล้าหาญเหนือกาล
เวลา ซงึ่ ย้ำ� เตือนให้เรารู้วา่ ไม่วา่ ในยคุ ใดสมัยใดกต็ าม หากมนุษยม์ งุ่ มน่ั
ตอ่ สกู้ บั อปุ สรรคอยา่ งไมย่ อ่ ทอ้ แลว้ ไมว่ า่ จะชนะหรอื พา่ ยแพ้ รางวลั ทเี่ ขา
ได้รบั นนั้ คอื ชัยชนะตลอดกาล

ในดา้ นการแปลนัน้ เนอื่ งจากต้นฉบบั มีถ้อยค�ำภาษาสเปนแบบ
ทใี่ ชก้ นั ในประเทศแถบละตนิ -อเมรกิ าประกอบอยดู่ ว้ ย ผแู้ ปลจงึ คงถอ้ ยคำ�
ภาษาสเปนเหลา่ นน้ั ไวเ้ กอื บทงั้ หมด เพอ่ื ใหไ้ ดอ้ รรถรสตามเจตจำ� นงของ
ผปู้ ระพนั ธ์ โดยไดท้ ำ� เชงิ อรรถอธบิ ายถอ้ ยคำ� เหลา่ นนั้ ไวด้ า้ นลา่ งของหนา้
หนังสือ

หวงั เปน็ อยา่ งยิง่ ว่า ผูอ้ า่ นจะเอาใจชว่ ยผ้เู ฒ่าซานตอิ าโก ใหเ้ ขา
ผ่านพ้นอุปสรรคไปได้จนลุล่วง รวมท้ังได้รับแรงบันดาลใจและก�ำลังใจ
จากเรื่องราวของเขาบา้ งไมม่ ากก็นอ้ ย

สรวงอปั สร กสิกรานนั ท์

แด่ ชาร์ลี สคริบเนอร์
และ

แด่ แม็กซ์ เพอร์กนิ ส์

The Old Man and the Sea 16

ชายชราแหง่ ทอ้ งทะเล

เขาเปน็ ชายชราผอู้ อกหาปลาเพยี งลำ� พงั ดว้ ยเรอื กรรเชยี งลำ� เลก็ ในแถบ

กระแสน�้ำอุ่นกัลฟ์สตรีม และตอนน้ีเป็นเวลาแปดสิบส่ีวันแล้วที่เขาออก
ทะเลโดยไมไ่ ดป้ ลาแมส้ กั ตวั เดยี ว ในสสี่ บิ วนั แรกมเี ดก็ ชายคนหนง่ึ ไปกบั
เขาดว้ ย แตท่ วา่ หลงั จากสส่ี บิ วนั ทไ่ี มไ่ ดป้ ลาเลย พอ่ แมเ่ ดก็ ชายกบ็ อกกบั
ลกู ว่า ตอนนช้ี ายชราคงถงึ คราวดวงตก1 สุดขดี อยา่ งแนแ่ ทเ้ สยี แลว้ อนั
หมายถงึ ความอาภพั อบั โชคขนั้ เลวร้ายที่สดุ เด็กชายจงึ ท�ำตามคำ� ส่ังพ่อ
แม่ ไปกับเรือล�ำอ่ืน ซึ่งจับปลาดีๆ ราคางามๆ ได้ถึงสามตัวในสัปดาห์
แรก เด็กชายรู้สึกเศรา้ เม่ือเหน็ ชายชรากลับเขา้ ฝง่ั ในแต่ละวนั ดว้ ยเรืออนั
วา่ งเปลา่ เขามกั ลงไปชว่ ยชายชราแบกขดเชอื ก หรอื ไมก่ ห็ ลาวกบั ฉมวก
และใบเรือท่ีพันอยู่กับเสากระโดง ใบเรือนั้นปุปะจากการซ่อมแซมด้วย
กระสอบแปง้ แลดูเหมอื นธงแหง่ ความพ่ายแพต้ ลอดกาล

1 ตน้ ฉบบั ใช้ค�ำวา่ salao (ซาเลา) ซึ่งมาจากค�ำว่า salado (ซาลาโด) ในภาษาสเปน แปลว่า เค็ม
คำ� ว่า ซาเลา ใชใ้ นบรบิ ทของชาวประมงผู้โชคไม่ดีอย่างทส่ี ดุ

ชายชราผอมเกรง็ มรี วิ้ รอยยน่ ลกึ ทดี่ า้ นหลงั คอ รอยปน้ื สนี ำ้� ตาล
กรา้ นเกรยี มบนผวิ หนงั ดว้ ยความเออื้ อารขี องดวงอาทติ ย์ ทส่ี าดแสงแผด
กล้าสะท้อนลงบนผืนน�้ำของทะเลเขตร้อน ทาบทับอยู่บนแก้มทั้งสอง
และรอยปื้นน้ันไล่ลงไปตามใบหน้าด้านข้าง ท่ีมือเขามีแผลเป็นลึก จาก
การย้ือยุดสายเชอื กกับปลาทม่ี นี ้ำ� หนักมากๆ แต่ไมม่ ีรอยใดเป็นแผลสด
ร่องรอยเหลา่ นเ้ี ก่าแกพ่ อๆ กบั รอยสกึ กรอ่ นในทะเลทรายซงึ่ ไรฝ้ งู ปลา

ทุกอย่างในร่างกายเขาล้วนแต่เฒา่ ชรา ยกเว้นดวงตา ดวงตาคู่
นี้มีสีเดียวกบั ท้องทะเล แชม่ ชน่ื มีชวี ิตชวี า และไม่เคยพา่ ยแพ้

“ซานติอาโก” เดก็ ชายเอ่ยกบั เขา ขณะทงั้ สองปีนข้นึ ฝั่งตรงจุด
ทีช่ ่วยกนั ลากเรือข้นึ มา “ผมไปกับตาอกี ครง้ั ได้แล้วนะ เราพอหาเงนิ ได้
แลว้ ”

ชายชราเปน็ คนสอนใหเ้ ด็กชายหาปลา และเดก็ ชายรกั เขา
“อย่าเลย” ชายชรากลา่ ว “เธอไดไ้ ปกับเรอื นำ� โชคแลว้ อย่กู ับ
พวกเขาเถอะ”
“แตต่ าจำ� ไมไ่ ดเ้ หรอ ตาเคยออกเรอื แปดสบิ เจด็ วนั โดยไมไ่ ดป้ ลา
เลย แต่หลังจากนั้นเราสองคนก็จับปลาตัวใหญ่ๆ ได้ทุกวันติดกันสาม
อาทิตย”์
“จำ� ไดส้ ”ิ ชายชรากลา่ ว “ฉนั รวู้ า่ เธอไมไ่ ดท้ ง้ิ ฉนั ไปเพราะไมเ่ ชอ่ื
มน่ั หรอก”
“พอ่ เปน็ คนบอกให้ผมไป ผมเปน็ เดก็ เลยตอ้ งเช่ือฟังพ่อ”
“ฉนั รู้” ชายชรากล่าว “เป็นเร่อื งธรรมดาอยู่แล้ว”
“พอ่ ไมค่ อ่ ยมศี รัทธาสักเท่าไร”
“ใช่ เขาไม่มี” ชายชรากลา่ ว “แตเ่ รามี...ใช่ไหม”
“ใช่ครับ” เด็กชายกล่าว “ผมขอเล้ียงเบียร์ตาที่ร้านเทอร์เรซ
ไดไ้ หม แลว้ เราค่อยมาขนของกลับบ้านกัน”

The Old Man and the Sea 18

“ท�ำไมจะไมไ่ ดล้ ่ะ” ชายชรากล่าว “ตามประสาชาวประมงด้วย
กันนะ”

ทง้ั สองนง่ั อยทู่ รี่ า้ นเทอรเ์ รซ ชาวประมงหลายคนลอ้ เลยี นชายชรา
เหมอื นเขาเปน็ ตวั ตลก ทวา่ เขาไมโ่ กรธ สว่ นชาวประมงรนุ่ ใหญค่ นอนื่ ๆ
มองดเู ขาแลว้ รสู้ กึ เศรา้ ใจ แตไ่ มไ่ ดแ้ สดงทา่ ทางเหลา่ นนั้ ออกมา ตา่ งโอภา
ปราศรัยกันถึงเร่ืองกระแสน�้ำกับความลึกที่พวกเขาหย่อนสายเบ็ดลงไป
กลา่ วถงึ สภาพอากาศอนั แจม่ ใสไมแ่ ปรปรวน และเรอื่ งสง่ิ ตา่ งๆ ทพี่ วกเขา
ไดพ้ บเจอ ชาวประมงทป่ี ระสบความสำ� เรจ็ ในวนั นน้ั กลบั เขา้ ฝง่ั กนั มาแลว้
ต่างคนต่างแล่เน้ือปลากระโทงแทงที่ตนจับมาได้ ก่อนจะช่วยกันแบก
เน้ือปลาไปวางแผ่เรียงเต็มตามความยาวของไม้กระดานสองแผ่น โดย
ชายสองคนเดนิ โซเซแบกไปตามปลายไมก้ ระดานแตล่ ะแผน่ พวกเขาเดนิ
ลดเลยี้ วไปยงั โรงปลา เพอ่ื ไปรอรถนำ�้ แขง็ มาบรรทกุ เนอื้ ปลาเหลา่ นไ้ี ปยงั
ตลาดสดในฮาวานา สว่ นบรรดาพวกทจี่ บั ปลาฉลามมาไดก้ น็ ำ� ปลาเหลา่ นนั้
ไปยงั โรงแลฉ่ ลามทอ่ี กี ฟากหนงึ่ ของเวงิ้ อา่ ว ปลาฉลามจะถกู นำ� ไปแขวน
บนเครอื่ งชกั รอกแลว้ ชกั ขนึ้ ไป ตบั ปลาจะถกู ชำ� แหละออกมา ครบี ถกู ตดั
หนงั ถกู ลอกออก และเนอื้ ฉลามจะถกู แลเ่ ปน็ ชนิ้ ยาวๆ หมกั ในเกลอื

เม่ือเวลาทล่ี มพัดมาทางทศิ ตะวนั ออก กลนิ่ จะโชยมาจากโรงแล่
ฉลามและลอยอบอวลไปท่ัวท่าเรือ แต่วันน้ีมีร่องรอยของกลิ่นเพียง
บางเบาเท่านัน้ เพราะกระแสลมพัดกลับไปทางทศิ เหนอื แลว้ ค่อยๆ แผ่ว
หายไป บรรยากาศท่รี า้ นเทอร์เรซจงึ ก�ำลังสบายและมแี ดดดี

“ซานติอาโก” เด็กชายเอ่ยข้ึน
“ฮ่อื ” ชายชราตอบรับ ขณะถือแกว้ อยู่ในมอื และย้อนร�ำลกึ ถึง
ชว่ งเวลาหลายปีก่อน
“ใหผ้ มออกไปหาปลาซารด์ นี มาใหต้ าไวส้ ำ� หรบั วนั พรงุ่ นดี้ ไี หม”
“ไม่ต้องหรอก ไปเล่นเบสบอลเถอะ ฉนั ยงั กรรเชียงเรอื ได้ แล้ว
ใหโ้ รเกลโิ อวางอวน”

19 ชายชราแห่งทอ้ งทะเล

“ผมอยากไปหามาใหน้ ี่ ถา้ ผมออกหาปลากบั ตาไมไ่ ด้ ผมกอ็ ยาก
ช่วยทางอื่น”

“เธอซื้อเบียร์ให้ฉัน” ชายชรากล่าว “แค่น้ีเธอก็โตเป็นผู้ใหญ่
แล้วล่ะ”

“ผมอายุเท่าไหรน่ ะ ตอนท่ีตาพาผมออกเรอื ไปด้วยครั้งแรก”
“ห้าขวบ เธอเกือบตายตอนที่ฉันลากปลาข้ึนเรือด้วยความ
อ่อนหัดสิน้ ดี เจา้ ปลานนั่ เกือบทำ� เรอื แตกเปน็ เสีย่ งๆ จ�ำได้ไหม”
“ผมจ�ำได้แม้กระทั่งเสียงปลาฟาดหาง เสียงกระแทกกับล�ำเรือ
กระทงเรอื หกั เสียงไมแ้ ตกดงั สนั่น ผมจำ� ได้ว่าตาโยนผมไปบนขดเชอื ก
เปยี กชมุ่ ทหี่ วั เรอื และผมรสู้ กึ ไดว้ า่ เรอื สนั่ สะเทอื นไปทงั้ ลำ� เสยี งตาเอาไม้
กระบองฟาดเขาดังอยา่ งกบั เสียงโคน่ ต้นไม้ และกลน่ิ เลอื ดสดๆ คละคลงุ้
ไปทวั่ ตวั ผม”
“เธอจ�ำได้จรงิ ๆ หรือเพราะฉันเพิง่ เลา่ ใหฟ้ ัง”
“ผมจำ� ได้ทุกอยา่ งนับตั้งแต่คร้งั แรกทีเ่ ราออกทะเลไปด้วยกัน”
ชายชรามองเจ้าหนูผ่านประกายตากร้านแดด ด้วยความรัก
ท่เี ปีย่ มดว้ ยความเชอ่ื มัน่
“ถ้าเธอเป็นลูกชายฉัน ฉันจะพาเธอออกทะเลไปเส่ียงดวง
ด้วยกัน” เขากล่าว “แต่น่ีเธอเป็นลูกของพ่อแม่เธอ และเธอก็ได้อยู่กับ
เรือนำ� โชคแลว้ ”
“ผมขอหาปลาซาร์ดีนมาให้ได้ไหม ผมรู้ด้วยว่าจะหาเหย่ือสัก
สีต่ ัวไดจ้ ากทไ่ี หน”
“ฉนั มขี องฉนั แลว้ ทเี่ หลอื ไวจ้ ากวนั นี้ ฉนั เอาหมกั เกลอื ไวใ้ นลงั ”
“ขอผมหาสดๆ มาใหส้ ่ีตัว”
“ตวั เดยี วพอ” ชายชรากลา่ ว จรงิ อยทู่ คี่ วามหวงั และความเชอ่ื มน่ั
ไม่เคยเหือดหายไปไหน ทว่าบัดนี้ท้ังสองสิ่งนั้นก�ำลังกลับฟื้นคืนความ
สดชนื่ ข้ึนมา ราวกับมีสายลมฉ�่ำเยน็ พดั ผา่ น

The Old Man and the Sea 20

“สองนา่ ” เดก็ ชายกลา่ ว
“สองก็ได้” ชายชรายอมแพ้ “ว่าแต่เธอไม่ได้ไปขโมยเหย่ือ
พวกน้นั มาใชไ่ หม”
“ผมจะขโมยมาก็ได้” เด็กชายกล่าว “แตพ่ วกนผ้ี มซือ้ มา”
“ขอบใจนะ” ชายชรากลา่ ว เขาเป็นคนเรยี บงา่ ยเกนิ กว่าจะคดิ
สงสัยว่าเม่ือไรกันที่เขายอมถ่อมตน แต่เขารู้ว่าการยอมเช่นน้ันไม่ได้
นา่ อบั อาย รวมทงั้ ไมไ่ ดท้ ำ� ใหส้ ญู เสยี ความภาคภมู ใิ จทแ่ี ทจ้ รงิ ไปแตอ่ ยา่ งใด
“พร่งุ นีอ้ ากาศจะดี ถ้ากระแสน้�ำเปน็ แบบน”ี้ เขากลา่ ว
“ตาจะไปแถบไหนเหรอ” เดก็ ชายถาม
“ออกไปไกลหนอ่ ย จะไดก้ ลบั เขา้ ฝง่ั ตอนลมเปลย่ี นทศิ ฉนั อยาก
ออกไปใหไ้ กลกอ่ นฟา้ สาง”
“ผมจะพยายามให้เขาออกไปประมงไกลๆ” เด็กชายกล่าว
“เผ่ือวา่ ถา้ ตาตกได้ปลาตวั ใหญจ่ รงิ ๆ เราจะได้ช่วยตาได้”
“เขาไมช่ อบออกประมงไกลเกินไปนักหรอก”
“ครบั เขาไมช่ อบ” เดก็ ชายบอก “แตผ่ มนะ่ มองเหน็ บางอยา่ งที่
เขามองไมเ่ หน็ อยา่ งเชน่ นกกำ� ลงั โฉบเหยอ่ื และเขาตามโลมาออกไปได”้
“สายตาเขาแย่ขนาดนนั้ เชียวรึ”
“เขาใกล้จะตาบอดอยแู่ ล้วครับ”
“นา่ แปลก” ชายชรากลา่ ว “เขาไมเ่ คยไปลา่ เตา่ ออกลา่ เตา่ สถิ งึ
จะทำ� ให้ตาเสีย”
“แต่ตาก็เคยล่าเต่าที่นอกชายฝั่งมอสควิโตต้ังหลายปี สายตา
ของตากย็ งั ดีอยู่นน่ี า”
“ฉันมนั เป็นตาเฒา่ ทีแ่ ปลกประหลาด”
“ว่าแต่ตอนนี้ตายังแข็งแรงพอท่ีจะจับปลาตัวใหญ่จริงๆ ได้อยู่
ใช่ไหม”

21 ชายชราแหง่ ทอ้ งทะเล

“ฉันคิดว่าอย่างนน้ั นะ แล้วก็มีกลวิธอี ยู่มากมาย”
“เราไปขนของกลับบ้านกันเถอะ” เด็กชายบอก “ผมจะได้เอา
อวนออกไปหาปลาซารด์ นี ”
ทงั้ สองหยบิ เครอื่ งมอื หาปลาขนึ้ จากเรอื ชายชราแบกเสากระโดง
ไว้บนบา่ เด็กชายหอบลงั ไมก้ ับขดเชือกสีนำ้� ตาลฟัน่ เปน็ เกลยี วแข็ง และ
หลาวกับฉมวกมดี ้าม สว่ นลงั ท่ีมีเหย่ือตกปลานัน้ วางอยู่ใต้ทา้ ยเรือ รวม
กับกระบองท่ีใช้ปราบปลาตัวใหญ่เวลาที่จับได้ และต้องน�ำปลาพวกน้ัน
มาผูกไว้ขา้ งลำ� เรือ คงไมม่ ใี ครขโมยของเหลา่ นีไ้ ปจากชายชราหรอก แต่
ควรน�ำใบเรือกับขดเชือกหนักอึ้งน้ีกลับบ้านจะดีกว่า เพราะน้�ำค้างไม่ดี
สำ� หรับของพวกนี้ และถงึ แม้จะค่อนข้างแนใ่ จว่าไม่มีชาวบ้านคนไหนใน
ละแวกน้ีจะขโมยไปจากเขา ทว่าชายชราคิดว่าหลาวกับฉมวกเป็นสิ่ง
ลอ่ ตาลอ่ ใจทไ่ี มจ่ �ำเป็นต้องทิง้ ไว้ในเรอื
พวกเขาเดนิ ไปดว้ ยกนั ตามถนน ไปยงั กระทอ่ มของชายชรา เดนิ
เขา้ ไปทางประตทู ่เี ปดิ อยู่ ชายชราพิงเสากระโดงเรือท่มี ีใบเรอื พันรอบไว้
กบั ฝาผนงั สว่ นเดก็ ชายวางลงั กบั เครอ่ื งมอื อน่ื ๆ ไวข้ า้ งๆ นน้ั เสากระโดง
เรือยาวเกอื บเท่ากับหน่ึงหอ้ งของกระทอ่ ม กระทอ่ มหลงั น้ีสรา้ งจากกาบ
ใบอนั แขง็ แกร่งของต้นปาล์มขวดท่ีเรียกกันว่า กวาโน ภายในกระท่อมมี
เตยี งหนงึ่ หลงั โตะ๊ หนงึ่ ตวั เกา้ อห้ี นง่ึ ตวั และมบี รเิ วณสว่ นหนง่ึ บนพน้ื ดนิ
สำ� หรับทำ� อาหารดว้ ยถ่าน บนผนงั สีน้�ำตาลของกาบใบกวาโนทีม่ เี ส้นใย
เหนยี วแนน่ ถกู ตใี หแ้ บนแลว้ นำ� มาปเู รยี งทบั ซอ้ นกนั นน้ั มภี าพพระหฤทยั
ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ของพระเยซเู ปน็ ภาพสีตดิ อยู่ และอีกภาพหนง่ึ เปน็ ภาพพระแม่
มารยี แ์ หง่ การกศุ ล ทงั้ สองภาพนค้ี อื ของเกา่ ทภี่ รรยาเขาทงิ้ ไวเ้ ปน็ ทร่ี ะลกึ
ครง้ั หนง่ึ เคยมภี าพถา่ ยสจี างๆ ของภรรยาเขาอยบู่ นฝาผนงั ดว้ ย ทวา่ เขา
ปลดออก เพราะมันท�ำให้เขารู้สึกว้าเหว่เหลือเกินเวลาที่มองเห็น และ
ตอนนภี้ าพนัน้ วางอยู่บนหิ้งตรงมุมห้อง ใต้เสือ้ สะอาดๆ ของเขา

The Old Man and the Sea 22

“ตามีอะไรกินไหม” เด็กชายถาม
“มีขา้ วเหลือง2 กบั ปลาอย่ใู นหม้อ เธอจะกินหน่อยไหม”
“ไม่ละ่ ผมจะไปกินทีบ่ า้ น ตาอยากให้ผมก่อไฟให้ไหม”
“ไม่ต้องหรอก เด๋ียวฉันก่อเอง หรือบางทีจะกินข้าวทั้งเย็นๆ
น่ันแหละ”
“ผมขอเอาอวนไปได้ไหม”
“ได้ส”ิ
ไม่มีอวนหรอก เดก็ ชายจ�ำได้ดวี ่าพวกเขาขายอวนไปเม่อื ไร แต่
ทวา่ ทง้ั สองกว็ นเวยี นอยกู่ บั นยิ ายเรอื่ งนที้ กุ วนั ไมม่ ขี า้ วเหลอื งกบั ปลาใน
หม้อ เด็กชายร้เู ร่ืองนี้ดเี ช่นกัน
“แปดสิบห้าเปน็ เลขน�ำโชค” ชายชรากล่าว “เธออยากเหน็ ฉัน
จดั การกบั ปลาทีแ่ ลเ่ นอ้ื ไดน้ ้�ำหนกั เกินพนั ปอนด์ด้วยวธิ ไี หนล่ะ”
“ผมเอาอวนไปดกั ปลาซารด์ นี นะ ตาจะออกมานงั่ ตากแดดทห่ี นา้
ประตไู หม”
“นั่งสิ ฉันมีหนังสือพิมพ์ฉบับเมื่อวาน จะอ่านข่าวเบสบอล
สกั หนอ่ ย”
เดก็ ชายไมร่ วู้ า่ หนงั สอื พมิ พฉ์ บบั เมอ่ื วานเปน็ นยิ ายทแี่ ตง่ ขนึ้ ดว้ ย
หรอื เปลา่ แต่ชายชรากห็ ยิบหนังสือพมิ พอ์ อกมาจากใต้เตยี ง
“เปรโิ กใหฉ้ นั ทโ่ี บเดกา3” เขาอธบิ าย
“ไดป้ ลาซาร์ดนี เมอื่ ไรผมจะกลบั มา ผมจะแช่ของตากับของผม

2 yellow rice: ข้าวหุงกับหญา้ ฝรัน่ สกุ แลว้ จะเป็นสีเหลือง เป็นอาหารพ้นื เมอื งชนดิ หน่ึงของชาว
บราซิล
3 bodega: เป็นคำ� ศพั ท์ท่ยี มื มาจากภาษาสเปน ในภาษาอังกฤษจะหมายถึง รา้ นขายของชำ� โรง
เกบ็ ของ หรอื โกดัง สว่ นในประเทศทพ่ี ูดภาษาสเปนจะหมายถึง โรงไวน์ (ร้านไวน)์ โรงเหลา้ (ร้าน
เหลา้ ) หรอื ห้องเกบ็ ไวน์ ห้องใตด้ นิ ที่ใช้ส�ำหรับเก็บไวน์ ไดด้ ้วย

23 ชายชราแห่งทอ้ งทะเล

ไว้ด้วยกันในน้�ำแข็ง แล้วเราค่อยแบ่งกันตอนเช้า ตอนผมกลับมาตา
เล่าเรื่องเบสบอลให้ผมฟังดว้ ยนะ”

“แยงกีสไ์ ม่มีทางแพ”้
“แต่ผมกลวั ทีมอนิ เดียนสแ์ หง่ คลีฟแลนด”์
“เชื่อม่ันในทีมแยงกีส์สิ ไอ้ลูกชาย นึกถึงมหากาฬดิมัจจิโอ
เอาไว้”
“ผมกลวั ทงั้ ไทเกอรส์ แหง่ ดที รอยท์ ทงั้ อนิ เดยี นสแ์ หง่ คลฟี แลนด์
นนั่ แหละ”
“ต้องระวังเกมให้ดี ไม่อย่างน้ันเธอจะต้องกลัวแม้แต่เรดส์แห่ง
ซนิ ซินนาติ และไวท์ซอ็ กซแ์ ห่งชิคาโก”
“ตาอ่านให้ละเอยี ดกแ็ ล้วกนั แล้วคอ่ ยเล่าตอนผมกลับมา”
“เธอคิดว่าเราควรซื้อลอตเตอร่ีเบอร์แปดสิบห้าไหม พรุ่งนี้เป็น
วันทีแ่ ปดสบิ หา้ นะ”
“ซือ้ กไ็ ด”้ เดก็ ชายกล่าว “แล้วเลขแปดสิบเจ็ด สถิตสิ งู สุดของ
ตาล่ะ”
“มนั ไม่เกิดขึน้ ซ้�ำสองหรอกนา่ เธอวา่ เธอจะหาเบอรแ์ ปดสิบหา้
ได้ไหม”
“สงั่ เอาใบหนง่ึ ก็ได”้
“ใบเดียวพอ ใบหนึง่ สองดอลลารค์ รึง่ เราขอยมื ใครได้บ้าง”
“สบายมาก สองดอลลารค์ ร่งึ ผมยมื ได้อยูแ่ ล้ว”
“ฉนั วา่ บางทีฉันเองก็คงยืมไดเ้ หมอื นกัน แต่ฉันพยายามไมย่ ืม
เงินใคร ถ้าไดเ้ รม่ิ จากยืม อีกหนอ่ ยกจ็ ะกลายเป็นขอ”
“ดแู ลตวั เองใหอ้ บอนุ่ ไว้ ตาเฒา่ ” เดก็ ชายกลา่ ว “อยา่ ลมื วา่ นเี่ รา
เขา้ เดือนกันยาฯ แลว้ นะ”

The Old Man and the Sea 24

“เดอื นทปี่ ลาใหญม่ ากนั ชกุ ชมุ ” ชายชรากลา่ ว “ใครๆ กเ็ ปน็ ชาว
ประมงไดใ้ นเดอื นพฤษภาฯ”

“เดย๋ี วผมไปหาปลาซารด์ นี กอ่ น” เด็กชายบอก
เม่ือเด็กชายกลับมาชายชราหลับอยู่บนเก้าอ้ี และตะวันตกดิน
ไปแลว้ เด็กชายไปหยิบผ้าหม่ ทหารผนื เก่าจากเตียงนอนมาคลมุ ใหท้ าง
ดา้ นหลงั เกา้ อร้ี อบไหลช่ ายชรา ไหลท่ ง้ั สองนเ้ี ปน็ ไหลอ่ นั แปลกประหลาด
เพราะมนั ยงั คงทรงพลงั แมจ้ ะเฒา่ ชรามากแลว้ ลำ� คอกย็ งั แขง็ แกรง่ เชน่ กนั
ริ้วรอยเหี่ยวย่นไม่ลึกมากนักเวลาที่ชายชราหลับและศีรษะโน้มไปข้าง
หน้า เส้อื เชิต้ ของเขาผ่านการปะชนุ มาหลายครง้ั เชน่ เดยี วกับใบเรอื และ
แผน่ ผา้ ทนี่ ำ� มาปะแตล่ ะรอยกซ็ ดี จางลงมากบา้ งนอ้ ยบา้ งตา่ งกนั ไป เพราะ
แสงแดดแผดเผา อยา่ งไรก็ตามศีรษะของผเู้ ฒา่ ดูชราภาพมากแล้ว เมือ่
ดวงตาเขาหลบั ลงกด็ รู าวกบั ใบหนา้ นน้ั ไรช้ วี ติ หนงั สอื พมิ พว์ างพาดอยบู่ น
เข่าของเขา น้�ำหนักจากแขนของเขาทับมันไว้ท่ามกลางสายลมยามเย็น
และเท้าเขาเปลา่ เปลือย
เดก็ ชายปลอ่ ยเขาไวอ้ ยา่ งนนั้ และเมอื่ เจา้ หนกู ลบั มาอกี ครง้ั ชาย
ชราก็ยงั หลับอยู่
“ตน่ื ไดแ้ ลว้ ตาเฒา่ ” เดก็ ชายกลา่ ว แลว้ วางมอื ลงบนเขา่ ขา้ งหนงึ่
ของชายชรา
ชายชราลมื ตาขนึ้ ครหู่ นง่ึ ผา่ นไปเขาจงึ ไดก้ ลบั คนื มาจากดนิ แดน
อนั ไกลโพ้น จากน้นั เขากย็ ้ิมออกมา
“เอาอะไรมาหรือ” เขาถาม
“ข้าวเย็นครบั ” เดก็ ชายกล่าว “เด๋ียวเรามากินข้าวเย็นกนั ”
“ฉนั ไม่คอ่ ยหวิ เท่าไร”
“มากนิ เถอะน่า ตาออกหาปลาไมไ่ หวหรอกถ้าไมก่ ินข้าว”

25 ชายชราแหง่ ทอ้ งทะเล

“ฉนั ไหว” ชายชรากลา่ ว พลางหยบิ หนงั สอื พมิ พข์ น้ึ มาพบั จาก
น้ันกเ็ ริ่มพับผา้ ห่ม

“ห่มผ้าห่มคลุมไว้สิตา” เด็กชายกล่าว “ตาจะไม่มีวันได้ออก
หาปลาโดยไม่กินขา้ ว ตราบใดทผ่ี มยังมชี ีวติ อยู่”

“ถา้ อยา่ งนนั้ กม็ ชี วี ติ อยใู่ หย้ นื ยาว ดแู ลตวั เองใหด้ ดี ว้ ย” ชายชรา
กลา่ ว “เราจะกนิ อะไรกนั ”

“ขา้ วหุงถวั่ ดำ� กลว้ ยทอด กบั สตูครบั ”
เด็กชายน�ำอาหารเหล่านี้มาจากร้านเทอร์เรซ ใส่มาในภาชนะ
โลหะสองชนั้ มดี สอ้ ม และชอ้ นสองชดุ อยใู่ นกระเปา๋ เขา พรอ้ มกบั กระดาษ
เช็ดปากพันหอ่ ไวแ้ ต่ละชุด
“ใครให้อาหารพวกนีม้ า”
“มาร์ตินครบั เจา้ ของรา้ น”
“ฉนั ต้องไปขอบใจเขา”
“ผมขอบคณุ เขาแลว้ ” เด็กชายกล่าว “ตาไม่จ�ำเปน็ ตอ้ งขอบใจ
เขาอีกหรอก”
“ฉนั จะเอาเนื้อทอ้ งปลาตัวโตไปให้เขา” ชายชรากล่าว “เขาให้
เรามาแบบน้ไี มใ่ ชแ่ คค่ รัง้ เดยี วใชไ่ หม”
“ผมคดิ วา่ อยา่ งน้ัน”
“ฉนั ตอ้ งใหอ้ ะไรเขามากกวา่ เนอื้ ทอ้ งเสยี แลว้ เขาเออ้ื เฟอ้ื ตอ่ เรา
มาก”
“เขาใหเ้ บียร์มาดว้ ยสองขวด”
“ฉันชอบเบยี รก์ ระป๋องทีส่ ดุ ”
“ผมรู้ แต่น่ีเป็นเบียร์ขวด เบียร์ฮาตวย เดี๋ยวผมจะเอาขวดไป
คืนเขา”
“เธอนี่ช่างมนี �ำ้ ใจเสยี จริง” ชายชรากล่าว “เรากนิ กนั เลยไหม”

The Old Man and the Sea 26

“ผมกำ� ลงั รอถามตาอยนู่ แ่ี หละ” เดก็ ชายบอกเขาอยา่ งออ่ นโยน
“ผมไม่อยากเปิดกลอ่ งขา้ วจนกว่าตาจะพร้อม”

“ฉันพร้อมแล้วตอนน้ี” ชายชรากล่าว “แค่เสียเวลาล้างมือ
แป๊บเดยี ว”

ตาไปลา้ งทไ่ี หนหรอื เดก็ ชายคดิ นำ้� ประปาของหมบู่ า้ นตอ้ งเดนิ
ไปอกี สองถนน ฉันตอ้ งหานำ้� มาให้เขาใชท้ นี่ ี่ เด็กชายวางแผนในใจ สบู่
กับผ้าขนหนูดีๆ ด้วย ท�ำไมฉันถึงไม่เคยคิดเร่ืองพวกนี้มาก่อนเลย ฉัน
ตอ้ งหาเสอ้ื เชต้ิ กบั แจก็ เกต็ ใหเ้ ขาอกี ตวั สำ� หรบั ฤดหู นาว แลว้ กร็ องเทา้ กบั
ผา้ ห่มอีกผืนหน่งึ ดว้ ย

“สตขู องเธออร่อยชะมดั ” ชายชรากล่าว
“เล่าเร่อื งเบสบอลใหผ้ มฟังหนอ่ ยสิ” เด็กชายขอ
“ในลกี อเมรกิ นั ทมี แยงกสี ม์ าแรง อยา่ งทฉ่ี นั บอก” ชายชรากลา่ ว
อยา่ งมคี วามสขุ
“แต่วันนพ้ี วกเขาแพ”้ เดก็ ชายบอกเขา
“นั่นไม่มีความหมายอะไรหรอก มหากาฬดิมัจจิโอจะกลับมา
ครองตำ� แหน่งของตัวเองอกี ครั้ง”
“มีคนอน่ื เยอะแยะในทีม”
“เป็นธรรมดา แต่เขาสร้างความแตกต่าง ส่วนในอีกลีกหน่ึง
ระหวา่ งบรคู ลินกบั ฟิลาเดลเฟยี ฉันถอื หางบรูคลิน แต่แลว้ จๆู่ ฉนั กน็ กึ
ถึงด๊ิก ซิสเลอร์ กบั ลูกตีมหาประลยั ของเขาทีส่ นามโอลดป์ าร์คข้นึ มา”
“ไมม่ อี ะไรเหมอื นลกู ตพี วกนนั้ อกี แลว้ เขาตลี กู ไดไ้ กลทส่ี ดุ เทา่ ท่ี
ผมเคยเห็นมา”
“เธอจ�ำตอนท่ีเขามาที่เทอร์เรซได้ไหม ฉันอยากพาเขาออกไป
ตกปลา แต่ฉันกระดากเกินกว่าจะกล้าชวนเขา ฉันเลยบอกให้เธอชวน
เธอกม็ ัวแต่เขนิ ไปมา”

27 ชายชราแหง่ ทอ้ งทะเล

“ผมรู้ เปน็ ความผดิ พลาดครง้ั ใหญท่ เี ดยี ว เขาอาจไปกบั เรากไ็ ด้
แลว้ เราจะได้มีเรื่องนี้เกบ็ ไว้ไปตลอดชวี ิต”

“ฉนั อยากตกปลากบั มหากาฬดิมัจจโิ อ” ชายชรากลา่ ว “วา่ กนั
ว่าพ่อเขาก็เป็นชาวประมง บางทีเขาอาจเคยยากจนเหมือนอย่างเราๆ
และคงเข้าใจ”

“พ่อของมหาประลัยซิสเลอร์ไม่เคยยากจน และเขา...หมายถึง
พ่อของซสิ เลอร์ ไดเ้ ลน่ ในลกี ใหญ่แล้วตอนทเ่ี ขาอายเุ ทา่ ผม”

“ตอนฉนั อายเุ ทา่ เธอ ฉนั ยนื อยหู่ นา้ เสากระโดงเรอื ใบเดนิ สมทุ ร
ลำ� ใหญ ่ 4 ลอ่ งไปในแอฟรกิ า และฉนั ไดเ้ หน็ พวกสงิ โตบนชายหาดในตอน
เย็น”

“ผมรู้ ตาเคยเล่าให้ฟัง”
“เราควรคุยกนั เรือ่ งแอฟริกาหรือเรอ่ื งเบสบอลด”ี
“ผมวา่ เรอ่ื งเบสบอลดกี วา่ ” เดก็ ชายกลา่ ว “เลา่ เรอื่ งจอหน์ โฮตา
แมคกรอว์ผู้ย่ิงยงให้ผมฟงั หนอ่ ยส”ิ เขาออกเสียงวา่ โฮตา5 แทน เจ
“เขาเคยมาที่เทอร์เรซหลายคร้ังเหมือนกันในสมัยก่อน แต่เขา
ออกจะเถ่อื นๆ พูดจากระโชกโฮกฮาก และเอะอะโวยวายเวลาดมื่ จติ ใจ
เขาวนเวียนอยู่แต่กับม้าและเบสบอล อย่างน้อยท่ีสุดเขาต้องพกรายช่ือ
มา้ ไวใ้ นกระเป๋าตลอดเวลา และมกั เอย่ ช่ือมา้ บ่อยมากเวลาพดู โทรศัพท์”
“เขาเป็นผ้จู ดั การทีมที่เย่ยี มมาก” เด็กชายกล่าว “พ่อผมคดิ ว่า
เขาเยย่ี มท่สี ดุ ”
“เพราะเขามาทนี่ ่บี ่อยทส่ี ดุ ” ชายชรากลา่ ว “ถา้ ดูโรเชอร์มาที่นี่
ทุกปี พ่อเธอก็คงคิดว่าเขาเปน็ ผจู้ ดั การทีเ่ ย่ยี มทีส่ ุด”

4 square rigged ship: เรอื ใบเดนิ สมทุ รขนาดใหญ่ ทมี่ ใี บเรอื สเ่ี หลยี่ มเปน็ ชนั้ ๆ สามารถกางใบแยก
แต่ละชนั้ ได้
5 Jota: การออกเสียงตวั J ในภาษาสเปน ในประเทศแถบละตนิ -อเมริกา

The Old Man and the Sea 28

“งนั้ จรงิ ๆ แลว้ ใครคอื ผจู้ ดั การทมี ทเ่ี ยย่ี มทสี่ ดุ ลคุ หรอื ไมค์ กอน
ซาเลซ”

“ฉนั คดิ วา่ ท้งั สองคนเยย่ี มพอๆ กนั ”
“และชาวประมงทเี่ ย่ียมทีส่ ดุ คอื ตา”
“ไม่ใชห่ รอก ฉันรู้ว่ามคี นอืน่ มากมายที่เยยี่ มกว่า”
“เกวา6” เด็กชายกลา่ ว “มีชาวประมงเก่งๆ เยอะแยะ หลายคน
ฝมี ือเยีย่ ม แตอ่ ย่างตามีแค่เพียงคนเดียวเท่านั้น”
“ขอบใจนะ เธอท�ำให้ฉันมีความสุข หวังว่าจะไม่มีปลาตัวใหญ่
มหมึ าตัวไหนโผล่ข้นึ มาพสิ จู น์วา่ เราคิดผิดหรอกนะ”
“ไมม่ ีปลาแบบน้นั แน่ ถา้ ตายงั แขง็ แรงอย่างที่บอก”
“ฉนั อาจไม่ได้แขง็ แกรง่ อยา่ งท่ฉี นั คดิ ” ชายชรากล่าว “แตฉ่ ันรู้
กลวธิ ีมากมาย และฉันแนว่ แน่ในการตัดสินใจ”
“ตาควรเข้านอนได้แล้ว ต่ืนเช้ามาจะได้สดชื่นกระปรี้กระเปร่า
ผมจะเอาของกลบั ไปคืนทีเ่ ทอร์เรซ”
“ราตรีสวัสดนิ์ ะ ฉันจะไปปลุกเธอแต่เช้า”
“ตาคอื นาฬิกาปลุกของผม” เดก็ ชายกล่าว
“อายุคอื นาฬิกาปลุกของฉนั ” ชายชรากล่าว “ท�ำไมนะ คนแก่
ถึงตน่ื เชา้ มาก เพื่อจะได้มีเวลาทย่ี าวนานอกี ซกั หนง่ึ วนั ใชไ่ หม”
“ไม่รู้สิครับ” เด็กชายบอก “ผมรู้แค่ว่าเด็กหนุ่มๆ มักนอนดึก
และต่นื ยาก”
“ฉนั จำ� ได้” ชายชรากล่าว “ฉนั จะปลกุ เธอใหท้ ันเวลา”
“ผมไมช่ อบใหพ้ อ่ มาปลกุ ผม มนั เหมอื นกบั ผมอยใู่ ตอ้ าณตั เิ ขา”
“ฉันร”ู้

6 Qué va: ภาษาสเปน หมายถงึ ไม่หรอก ไมม่ ีทาง พูดอะไรอยา่ งน้นั ฯลฯ (ออกเสียงว่า เกวา
สั้นๆ คอ่ นข้างหว้ น)

29 ชายชราแหง่ ทอ้ งทะเล

“หลบั ให้สบายนะ ตาเฒา่ ”
เด็กชายกลับไปแล้ว ท้ังสองกินอาหารกันโดยไม่มีไฟบนโต๊ะ
จากนั้นชายชราก็ถอดกางเกงออกแล้วเข้านอนในความมืด เขาม้วน
กางเกงท�ำเป็นหมอนโดยยัดหนังสือพิมพ์ใส่เข้าไปข้างใน แล้วกลิ้งตัว
เขา้ ไปใตผ้ า้ หม่ นอนบนหนงั สอื พมิ พเ์ กา่ อกี ฉบบั ทปี่ ทู บั ขดสปรงิ ของเตยี ง
ชายชราหลบั ลงในเวลาอนั รวดเรว็ และฝนั ถงึ แอฟรกิ าเม่อื ครง้ั ท่ี
เขายังเป็นเด็กหนุ่ม ฝันถึงหาดทรายสีทองทอดยาวและหาดทรายสีขาว
กระจ่างจนท�ำให้ตาพร่า แหลมท่ีทอดยาวสูงตระหง่านกับเทือกเขาสี
นำ้� ตาลใหญอ่ นั มหมึ า ในช่วงนี้เขาอาศัยอยตู่ ามชายฝงั่ นน้ั ทุกคนื และใน
ความฝนั เขาไดย้ นิ เสยี งคลนื่ คำ� ราม ไดเ้ หน็ เรอื พน้ื บา้ นแลน่ ฝา่ เกลยี วคลนื่
ท่ีค�ำรามเหล่านั้น เขาได้กล่ินน�้ำมันทาร์กับเชือกด้ายดิบบนดาดฟ้าเรือ
ขณะหลบั และไดก้ ล่ินอายแอฟรกิ าเม่อื ลมบกพดั มาในตอนเช้า
ตามปกติเมื่อได้กลิ่นลมบกเขาจะต่ืน ลุกขึ้นแต่งตัวไปปลุก
เดก็ ชาย ทว่าคนื น้ีกลนิ่ อายลมบกพัดมาเชา้ เกนิ ไป เขารูด้ วี า่ ยังเช้าเหลอื
เกินขณะอยู่ในความฝัน จึงหลับฝันต่อไป รอจนกว่าจะได้เห็นยอดขาว
กระจ่างของหมู่เกาะผุดข้ึนจากท้องทะเล จากนั้นเขาก็ฝันถึงท่าเรือและ
แนวก�ำบังทอดสมอนอกชายฝั่งแต่ละแห่งบนหม่เู กาะคานารี
เขาไมไ่ ด้ฝันถึงพายุ หรอื ผู้หญงิ หรอื เหตุการณอ์ ันยิง่ ใหญ่ หรอื
ปลาตวั มหมึ า หรอื การตอ่ สู้ หรอื การประลองกำ� ลงั หรอื ภรรยาของเขาอกี
ต่อไป ตอนน้ีเขาฝันถึงแต่เฉพาะสถานที่ต่างๆ กับฝูงสิงโตบนชายหาด
เทา่ นน้ั ในยามพลบค�ำ่ พวกเขาเล่นกนั เหมือนแมวหนมุ่ สาว ชายชรารัก
พวกเขาเหมอื นกบั ทร่ี กั เดก็ ชาย ทวา่ เขาไมเ่ คยฝนั ถงึ เดก็ ชาย จากนนั้ เขา
ก็ต่ืนขึ้นอย่างง่ายดาย มองออกไปดูดวงจันทร์จากทางประตูท่ีเปิดอยู่
พรอ้ มกบั คลีก่ างเกงออกสวม เขาออกไปปสั สาวะนอกกระทอ่ ม แล้วเดนิ
ตามถนนไปปลกุ เดก็ ชาย เขาตวั สนั่ ดว้ ยความหนาวเหนบ็ ในตอนเชา้ แต่

The Old Man and the Sea 30

กร็ วู้ า่ สามารถเขยา่ ตวั เองใหอ้ บอนุ่ ขน้ึ ได้ และอกี ประเดย๋ี วเขากจ็ ะกรรเชยี ง
เรือออกไปแล้ว

ประตูบ้านเด็กชายไม่ได้ล็อค เขาเปิดประตูและเดินเท้าเปล่า
เขา้ ไปเงยี บๆ เดก็ ชายนอนหลบั อยบู่ นเตยี งผา้ ใบในหอ้ งแรก ชายชรามอง
เห็นเขาได้ชัดเจนด้วยแสงที่สาดส่องจากดวงจันทร์ที่ก�ำลังจะลาลับ เขา
จับเท้าข้างหนึ่งของเด็กชายอย่างอ่อนโยน จับไว้กระท่ังเด็กชายต่ืนขึ้น
แลว้ หนั กลบั มามองเขา ชายชราพยกั หนา้ เดก็ ชายจงึ ดงึ กางเกงของตวั เอง
จากเกา้ อข้ี า้ งเตียง ลกุ ขึ้นนงั่ บนเตยี งแลว้ สวมกางเกง

ชายชราเดินออกจากประตู เด็กชายเดินตามเขาไป เจ้าหนูยัง
ง่วงงุน ชายชราโอบแขนรอบไหลเ่ ด็กชายขณะกลา่ วว่า “ฉนั ขอโทษ”

“เกวา” เด็กชายกล่าว “นเ่ี ป็นส่งิ ทล่ี กู ผ้ชู ายตอ้ งท�ำ”
ทัง้ สองเดนิ ไปตามถนน ไปยังกระทอ่ มของชายชรา ตลอดทาง
ท่ามกลางความมืดสลัว มีความเคลื่อนไหวของเหล่าบรรดาผู้ชายท่ีเดิน
เท้าเปล่าแบกเสากระโดงเรอื ของตน
เมื่อท้ังสองมาถึงกระท่อมของชายชรา เด็กชายก็หยิบขดเชือก
ในตะกรา้ และหลาวกบั ฉมวก สว่ นชายชราแบกเสากระโดงทมี่ ใี บเรอื มว้ น
พนั อยขู่ น้ึ บนบ่า
“ตาอยากดม่ื กาแฟไหม” เดก็ ชายถาม
“เราเอาของพวกนี้ไปลงเรอื ก่อน แลว้ คอ่ ยไปเอากาแฟ”
มกี าแฟใสก่ ระปอ๋ งนมขน้ วางไวใ้ หบ้ รกิ ารชาวประมงในตอนเชา้ มดื
“หลับสบายไหม ตา” เด็กชายถาม ตอนน้เี ขาตน่ื แลว้ แม้จะยัง
ยากทีจ่ ะออกจากอาการสะลมึ สะลือ
“สบายมาก มาโนลนิ ” ชายชรากล่าว “วันนี้ฉนั ร้สู กึ มน่ั ใจ”
“ผมกเ็ หมอื นกนั ” เดก็ ชายกลา่ ว “เดยี๋ วผมตอ้ งไปเอาปลาซารด์ นี ​
ของตากับของผม และเหยอื่ สดของตามาก่อน ส่วนเรอื ล�ำของพอ่ เขาจะ

31 ชายชราแหง่ ทอ้ งทะเล

ขนเครอ่ื งมอื ทเี่ ราตอ้ งใชม้ าเอง เขาไมเ่ คยตอ้ งการใหใ้ ครชว่ ยขนอะไรเลย”
“เราต่างกัน” ชายชรากล่าว “ฉันให้เธอขนของตั้งแต่เธอห้า

ขวบ”
“ผมเขา้ ใจ” เดก็ ชายกลา่ ว “เดยี๋ วผมกลบั มานะ ตาเอากาแฟเพมิ่

อกี ได้ เรามีบญั ชีเงนิ ท่นี ี่”
เขาออกเดินเท้าเปล่าไปตามหินปะการงั ไปยังโรงน�้ำแข็งท่เี ก็บ

เหยื่อไว้
ชายชราค่อยๆ จบิ กาแฟอย่างเชื่องช้า นี่คือกาแฟกระป๋องเดยี ว

ทเ่ี ขาจะมไี วด้ ม่ื วนั นท้ี งั้ วนั และเขารวู้ า่ ควรเหลอื ไว้ นานมากแลว้ ทกี่ ารกนิ
ทำ� ใหเ้ ขาเบอื่ หนา่ ย และไมเ่ คยนำ� อาหารกลางวนั มาดว้ ยเลย เขามขี วดนำ�้
อยูท่ หี่ วั เรือ และเพียงแค่นนั้ ทีเ่ ขาต้องการในหนงึ่ วัน

คราวนเี้ ดก็ ชายกลบั มาพรอ้ มกบั ปลาซารด์ นี และเหยอื่ ทหี่ อ่ มาใน
กระดาษหนงั สอื พมิ พส์ องหอ่ จากนน้ั ทงั้ สองกเ็ ดนิ ไปตามทางเพอื่ ไปทเ่ี รอื
สัมผัสทรายเม็ดหยาบใต้ฝ่าเท้า ช่วยกันยกเรือกรรเชียง แล้วเข็นลงไป
ในนำ้�

“โชคดีครบั ตาเฒา่ ”
“โชคดี” ชายชรากลา่ ว เขายดึ เชือกคลอ้ งไม้พายเข้ากับหลักยดึ
และโนม้ ตวั ไปขา้ งหนา้ ตา้ นแรงผลกั ของใบพายในนำ้� เขาเรม่ิ กรรเชยี งเรอื
ออกจากทา่ ในความมดื มเี รอื จากหาดอน่ื ๆ กำ� ลงั ทยอยกนั ออกทะเล ชาย
ชราไดย้ นิ เสยี งจว้ งและงดั ไมพ้ าย แมต้ อนนเ้ี ขาจะมองไมเ่ หน็ คนเหลา่ นน้ั
ก็ตาม เพราะตอนน้ีดวงจนั ทรห์ ลบหลังเนินเขาไปแล้ว
บางคร้ังก็มีเสียงคนพูดในเรือ แต่นอกเหนือจากเสียงกรรเชียง
แล้วเรือส่วนใหญ่จะเงียบกริบ แต่ละล�ำแยกย้ายกันไปหลังออกจากปาก
ทา่ เรอื ตา่ งคนตา่ งมงุ่ หนา้ ออกสมู่ หาสมทุ รแถบทต่ี นเองหวงั วา่ จะไดป้ ลา
ชายชรารู้ดีว่าเขาก�ำลังจะออกทะเลไปไกล ท้ิงกล่ินอายผืนแผ่นดินไว้

The Old Man and the Sea 32

เบื้องหลัง และกรรเชียงเรือออกสู่กล่ินอายสะอาดบริสุทธ์ิของมหาสมุทร
ยามเช้าตรู่ เขามองเหน็ แสงแวววาวเรอื งรองของสาหร่ายทุน่ ในนำ้� ขณะ
กรรเชียงเรือผ่านช่วงมหาสมุทรท่ีชาวประมงเรียกว่าแอ่งใหญ่ เนื่องจาก
เป็นบรเิ วณที่เขา้ สู่ความลกึ เจ็ดร้อยฟาทอม7อย่างกะทันหนั ทซ่ี ่งึ ปลาทุก
สายพนั ธม์ุ ารวมตวั กนั เพราะมกี ระแสนำ�้ วนปะทะกบั กำ� แพงอนั สงู ชนั ของ
พื้นมหาสมุทร ที่นี่มีกุ้งและปลาที่ใช้เป็นเหยื่อชุกชุมมาก บางคร้ังก็มีฝูง
ปลาหมกึ อยใู่ นโพรงทลี่ กึ ทสี่ ดุ เจา้ สายพนั ธน์ุ จี้ ะโผลข่ น้ึ มาบนผวิ นำ�้ ในตอน
กลางคนื และกลายเปน็ อาหารของปลาทีว่ า่ ยผา่ นไปมาทงั้ หลาย

ในความมดื มดิ ชายชราสมั ผสั ไดถ้ งึ อรณุ รงุ่ ทก่ี ำ� ลงั จะมาถงึ ขณะ
พายเรอื เขาไดย้ นิ เสยี งสนั่ สะเทอื นเมอื่ ปลานกกระจอกกระโจนขน้ึ จากนำ�้
และเสียงฟุ้บของปีกแข็งๆ ท่กี างออกขณะพวกเขาทะยานข้ึนมาในความ
มืด เขารักปลานกระจอกมาก เพราะเจ้าพวกน้ีคือสหายเอกของเขาใน
มหาสมทุ ร เขาสงสารพวกนก โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ นกนางนวลสดี ำ� ตวั เลก็ ๆ
บอบบาง ผูบ้ นิ มามองหาอาหารแต่แทบไมเ่ คยโฉบได้เลย และเขาคดิ ว่า
“นกมชี วี ติ ทยี่ ากลำ� บากกวา่ คนเรา ยกเวน้ พวกนกโจรและนกทแ่ี ขง็ แกรง่
มากๆ ท�ำไมธรรมชาติถึงได้สร้างนกที่บอบบางและละเอียดอ่อนอย่าง
นกนางแอ่นทะเลขึ้นมา ในขณะที่มหาสมุทรน้ันช่างโหดร้ายเช่นนี้ เธอ
แสนใจดแี ละงดงามยิ่งนัก ทว่าเธอก็โหดรา้ ยไดม้ ากเหลือเกนิ และความ
โหดรา้ ยของเธอมกั เกดิ ขน้ึ อยา่ งฉบั พลนั เจา้ นกทบ่ี นิ มาจมุ่ หวั ลงโฉบเหยอื่
ด้วยเสียงแหลมเลก็ อนั เศร้าสร้อยพวกนั้น ถกู สรา้ งมาใหบ้ อบบางเกินไป
เมอ่ื เทยี บกบั ท้องทะเล”

เขามกั นึกถึงทอ้ งทะเลว่าเธอคือ ลามาร ์ 8 อันเปน็ ค�ำที่ผูค้ นเรยี ก
เธอในภาษาสเปนเวลาท่ีพวกเขารักเธอ แต่บางคร้ังบรรดาคนที่รักเธอก็

7 Fathom: หน่วยวัดความยาวชนดิ หนึง่ ในระบบองั กฤษ 1 ฟาทอม เท่ากบั 6 ฟตุ หรอื 1.8 เมตร
8 la mar: ภาษาสเปน หมายถึง ทะเล la เป็นค�ำนำ� หนา้ ทีบ่ ง่ บอกเพศหญิง

33 ชายชราแหง่ ท้องทะเล

พดู ถงึ เธอไมด่ ี พวกเขามกั เอย่ ถงึ เธอประหนง่ึ วา่ เปน็ หญงิ สาว ชาวประมง
รนุ่ เดก็ บางคน พวกทใ่ี ชท้ นุ่ ลอยนำ�้ ตดิ สายเบด็ และมเี รอื ยนต์ ซงึ่ หาซอื้ มา
ไดต้ อนทต่ี ับปลาฉลามน�ำเงินจ�ำนวนมากมายมาให้ พวกเขาเรียกเธอวา่
เอลมาร์ 9 ซงึ่ เปน็ เพศชาย พวกเขากลา่ วถงึ เธอเสมอื นคือคู่ปรับ หรอื เป็น
เพียงสถานทแี่ หง่ หนึง่ หรอื แม้แตเ่ ป็นศัตรู ทว่าชายชรามกั นึกถงึ เธอว่า
เปน็ ผหู้ ญงิ และเปน็ ผทู้ มี่ อบหรอื งดเวน้ สง่ิ ดงี ามอนั ยง่ิ ใหญแ่ กม่ นษุ ย์ หาก
เธอเกิดป่าเถ่ือนหรือโหดร้าย น่ันเป็นเพราะเธอไม่อาจช่วยพวกเขาได้
และดวงจนั ทรก์ ส็ ง่ ผลกระทบตอ่ เธอเชน่ เดยี วกบั ทสี่ ง่ ผลกระทบตอ่ ผหู้ ญงิ
คนหน่งึ เขาคิดเชน่ นั้น

เขากรรเชยี งเรอื ไดแ้ ลน่ เรยี บไมโ่ คลงเคลง ไมต่ อ้ งใชค้ วามพยายาม
ใดๆ เพราะเขารกั ษาความเรว็ ไดส้ มำ่� เสมอ และผวิ หนา้ ของมหาสมทุ รกร็ าบ
เรยี บ ยกเวน้ เมอื่ เจอกระแสนำ�้ หมนุ วนเปน็ ครงั้ คราว เขาปลอ่ ยใหก้ ระแสนำ�้
ทำ� หนา้ ทไี่ ปหนงึ่ ในสามของงาน และเมอ่ื เรมิ่ สวา่ งเขากพ็ บวา่ ตนเองออกมา
ไดไ้ กลเกนิ กวา่ ทค่ี าดไวว้ า่ จะมาถงึ ในชวั่ โมงนี้

ฉนั หาปลาอยทู่ แ่ี อง่ นำ้� ลกึ มานานสปั ดาหห์ นงึ่ โดยไมไ่ ดอ้ ะไรเลย
เขาคดิ วนั นฉ้ี นั มาถงึ แหลง่ ทนู า่ โบนโิ ต10 กบั อลั บาคอร ์ 11 อาจจะมเี จา้ พวกนี้
ฝงู ใหญ่เลยก็ได้

ก่อนฟา้ จะสวา่ งจริงๆ เขานำ� เหย่ือออกมา ปล่อยล่องลอยไปกับ
กระแสนำ�้ เหยอื่ ตวั แรกจมลงไปสสี่ บิ ฟาทอม ตวั ทส่ี องอยทู่ เ่ี จด็ สบิ หา้ และ
ตัวท่ีสามกับสี่อยู่ในกระแสน้�ำสีน�้ำเงินที่หนึ่งร้อยและหนึ่งร้อยยี่สิบห้า
ฟาทอม เหยอื่ แต่ละตัวหอ้ ยหวั ลงโดยมกี า้ นเบด็ เกย่ี วอยใู่ นตัวเหยื่อ มัด
และร้อยไว้อย่างแน่นหนา และส่วนท่ียื่นออกมาท้ังหมดของตะขอเกี่ยว

9 el mar: ภาษาสเปน หมายถงึ ทะเล el เป็นคำ� น�ำหนา้ ทบี่ ง่ บอกเพศชาย
10 Bonito: ปลาทูนา่ สายพนั ธุ์หนึ่ง
11 Albacore: ปลาทนู า่ สายพนั ธห์ุ น่งึ

The Old Man and the Sea 34

ท้งั ส่วนโคง้ และปลายแหลม ถูกเก่ียวทบั ด้วยปลาซาร์ดีนสด ปลาซาร์ดนี
แต่ละตัวถูกตะขอเก่ียวผ่านตาทั้งสองข้าง ท�ำให้มีลักษณะเหมือนพวง
มาลัยครึ่งพวงบนเหล็กโค้งที่ยื่นออกมา จะไม่มีส่วนใดของเบ็ดที่ไร้กลิ่น
หอมหวานและรสชาติอรอ่ ย ใหป้ ลาตวั ใหญ่มหึมาได้สมั ผัส

เด็กชายให้ปลาทูน่าสดตัวเล็กหรืออัลบาคอร์มาสองตัว ตอนน้ี
เกยี่ วอยกู่ บั สายเบด็ เสน้ ทล่ี กึ ทสี่ ดุ สองสายเหมอื นเปน็ ตมุ้ ถว่ ง อกี สองสาย
เขาใชบ้ ลรู ันเนอร1์ 2 ตวั ใหญ่ กบั เยลโลว์แจ็ค13 ท่ีเคยใชม้ าแลว้ แต่ท้ังสอง
ตวั ยงั อยใู่ นสภาพดี และมปี ลาซารด์ นี แสนโอชะชว่ ยเพมิ่ กลน่ิ เยา้ ยวนและ
ดงึ ดดู ความสนใจ สายเบด็ แตล่ ะสายหนาประมาณดนิ สอแทง่ อว้ นๆ ผกู ตดิ
อย่กู ับกงิ่ ไมส้ ดท่ยี ังเขียว เพอ่ื วา่ เม่ือเกดิ แรงกระตุกหรือการสัมผัสคร้ังใด
ก่งิ ไม้จะจมลง เบ็ดแตล่ ะสายมีเชอื กสายเบ็ดส�ำรองยาวส่ีสิบฟาทอมสอง
เส้นม้วนขดไว้ แต่ละเส้นจะคล่ีออกต่อเนื่องกับสายเบ็ดส�ำรองอีกเส้นได้
อยา่ งรวดเรว็ เผอื่ จำ� เปน็ ตอ้ งใชห้ ากปลาลากสายเบด็ ออกไปไกลเกนิ กวา่
สามร้อยฟาทอม

ตอนนี้ชายชราเฝ้ามองคันเบ็ดสามคันที่จุ่มอยู่ในน้�ำด้านข้าง
ล�ำเรือ พร้อมกับกรรเชียงเรือไปด้วยเบาๆ เพื่อให้สายเบ็ดอยู่กับที่ขณะ
กระเพอื่ มขึน้ ลง และรกั ษาให้อยใู่ นระดบั ความลึกทเ่ี หมาะสม ตอนน้ใี กล้
สว่างเตม็ ทีแลว้ ดวงอาทติ ยอ์ าจโผล่ข้ึนมาได้ทกุ ขณะ

ดวงอาทิตยข์ น้ึ จากทอ้ งทะเลดว้ ยแสงบางเบา ชายชรามองเห็น
เรอื ลำ� อนื่ ๆ บา้ งแลว้ เรอื เหลา่ นนั้ ระเรยี่ กบั ผวิ นำ�้ ลบิ ๆ ไปทางชายฝง่ั และ
กระจายตัวทั่วทั้งท้องน้�ำ จากน้ันดวงอาทิตย์ก็สว่างมากข้ึน แสงเจิดจ้า
เรม่ิ จบั ผวิ นำ้� แลว้ เมอ่ื โผลพ่ น้ ขนึ้ มาทงั้ ดวง ทอ้ งทะเลอนั ราบเรยี บกส็ ง่ แสง
สะท้อนกลับมาทด่ี วงตาชายชราจนเขาแสบตาอย่างแรง เขากรรเชยี งเรอื

12 Blue Runner: ปลาแมคเคอเรลสายพันธหุ์ นึ่งทีม่ ขี นาดใหญ่ มีลำ� ตวั ยาวทสี่ ุดถงึ 70 เซนตเิ มตร
13 Yellow Jack: ปลาแมคเคอเรลสายพันธหุ์ นึง่ ทมี่ ีขนาดใหญ่ มีลำ� ตวั ยาวทสี่ ดุ ถึง 100 เซนติเมตร

35 ชายชราแห่งท้องทะเล

โดยไม่มองไปยังแสงสะท้อนน้ัน เขามองลงไปในน้�ำดูสายเบ็ดด่ิงตรงลง
ไปในความมดื ของสายนำ�้ เขารกั ษาสายเบด็ ไดต้ รงดงิ่ กวา่ ใครๆ เพอื่ ทว่ี า่
ทา่ มกลางความมดื มดิ ของกระแสนำ้� ในแตล่ ะระดบั เหยอ่ื ลอ่ จะรออยู่ ณ จดุ
ทเ่ี ขาตอ้ งการใหเ้ จา้ ปลาตัวใดตวั หนงึ่ วา่ ยเขา้ มาหา คนอนื่ ๆ มกั ปลอ่ ยให้
เหย่ือล่องลอยไปตามกระแสนำ้� และบางคร้ังเหยื่อก็อยู่ท่ีความลึกหกสิบ
ฟาทอม ขณะที่ชาวประมงคดิ วา่ อย่ทู ่หี นึ่งรอ้ ยฟาทอม

ถงึ อยา่ งไร เขาคดิ ฉนั กร็ กั ษาระดบั เหยอ่ื ไวไ้ ดอ้ ยา่ งแมน่ ยำ� เพยี ง
แคฉ่ นั ไมม่ โี ชคอกี ตอ่ ไปแลว้ แตใ่ ครจะรลู้ ะ่ บางทอี าจเปน็ วนั นกี้ ไ็ ด้ ทกุ วนั
คือวนั ใหม่ จริงอยู่ที่การโชคดนี ้ันดกี ว่า แตฉ่ นั อยากแมน่ ย�ำไวก้ ่อน แล้ว
เมอ่ื โชคมาถึง เรากพ็ รอ้ มเสมอ

ดวงอาทติ ยข์ น้ึ สงู มาสองชว่ั โมงแลว้ ตอนนี้ จงึ ไมท่ ำ� ใหเ้ ขาแสบตา
มากนกั เม่ือมองไปทางทศิ ตะวนั ออก ขณะนมี้ เี รอื อยู่เพียงสามล�ำเท่านัน้
ในระยะสายตา และปรากฏใหเ้ หน็ ลิบๆ ไกลออกไปทางชายฝงั่

ในชว่ั ชวี ติ ฉนั แสงแดดยามเชา้ ทำ� รา้ ยดวงตาฉนั มาตลอด เขาคดิ
แตด่ วงตาทงั้ สองของฉนั กย็ งั ดอี ยู่ ในยามเยน็ ฉนั มองตรงไปทด่ี วงอาทติ ย์
ได้โดยตาไม่มืดมิด มันมีพลังในการมองเห็นมากกว่าด้วยซ้�ำในยามเย็น
แต่ในยามเช้าฉนั ปวดตา

ทันใดนัน้ เอง เขากเ็ หน็ นกโจรสลัดท่ีมปี กี ยาวสดี �ำ บินวนอยูบ่ น
ท้องฟ้าเบ้ืองหน้า เจา้ นกหยดุ เวยี นวนในฉับพลัน และบนิ เฉียงร่อนลงมา
ด้วยการลู่ปีกไปดา้ นหลัง แลว้ กลับขนึ้ ไปบนิ วนอีกครั้ง

“เขาเห็นอะไรบางอย่าง” ชายชราเอย่ ออกมาดงั ๆ “เขาไม่ใช่แค่
ลงมาด”ู

เขากรรเชียงเรอื ช้าๆ นิง่ ๆ ตรงไปยังบริเวณที่นกบนิ วน เขาไม่
รบี รอ้ นและรกั ษาสายเบด็ ใหด้ งิ่ ตรงขณะกระเพอ่ื มขน้ึ ลง เขาออกแรงวาด
กระแสนำ้� ไปขา้ งหนา้ เลก็ นอ้ ย เพอ่ื คงสายเบด็ ไวใ้ นตำ� แหนง่ ทถี่ กู ตอ้ ง แม้

The Old Man and the Sea 36

จะเคลื่อนตัวเรว็ กวา่ การตกปลาในเวลาทเ่ี ขาไมไ่ ด้ใช้นกน�ำทางกต็ าม
นกบินสูงข้ึนไปในอากาศและร่อนวนอีกครั้ง ปีกเขาไม่ขยับ

จากนน้ั กโ็ ฉบลงไปทนั ที ชายชราเหน็ ปลานกกระจอกพงุ่ ขน้ึ มาจากผวิ นำ�้
และแลน่ ไปเหนือผิวนำ�้ อยา่ งส้นิ หวัง

“โลมา” ชายชรากลา่ วออกมาดงั ๆ “โลมาตัวใหญ”่
เขาเก็บไม้พายข้ึนเรือ หยิบสายเบ็ดเส้นเล็กซึ่งมีตัวน�ำสายเบ็ด
และตะขอขนาดกลางจากใตห้ วั เรอื แลว้ เกย่ี วปลาซารด์ นี ตวั หนง่ึ เปน็ เหยอ่ื
ล่อ เขาเหวี่ยงสายเบ็ดข้ามกราบเรือ แล้วมัดไว้แน่นกับหมุดวงแหวนท่ี
ทา้ ยเรอื จากนน้ั ก็เก่ยี วเหยอื่ กบั สายเบด็ อีกเสน้ หนึง่ และผกู ไวก้ บั หัวเรอื
ทอ่ี ยูใ่ นร่ม เขาหนั มากรรเชยี งเรอื อีกครัง้ และเฝ้ามองเจ้านกสีดำ� ปกี ยาว
ซง่ึ ตอนนีก้ ำ� ลังง่วนกบั งานของตนอย่เู รี่ยเหนือผวิ น�้ำ
ขณะเฝา้ มองเจา้ นกเอยี งปกี รอ่ นอกี ครงั้ เพอื่ ดำ� ดงิ่ จมุ่ หวั ลงในนำ้�
แลว้ กระพอื ปกี ไลต่ ามปลานกกระจอกอยา่ งบา้ คลงั่ โดยไรผ้ ล ชายชรามอง
เหน็ รอยกระเพ่อื มนูนขึ้นมาเลก็ นอ้ ยทผี่ ิวน้ำ� อันเกิดจากฝูงโลมาตัวใหญ่
ไลต่ ามฝงู ปลาทก่ี ำ� ลงั วา่ ยหนี ปลาโลมาพงุ่ ตวั ตดั กระแสนำ�้ ลงไปเบอ้ื งลา่ ง
ต�ำ่ จากระยะการว่ายหนขี องฝงู ปลานกกระจอก พวกเขารออยใู่ ตน้ �้ำ แล้ว
พุ่งเข้าหาอย่างรวดเร็วเมื่อฝูงปลาหยุดว่าย เป็นโลมาฝูงใหญ่ทีเดียว
เขาคดิ พวกเขากระจายตวั ออกเปน็ วงกวา้ ง ปลานกกระจอกมโี อกาสรอด
น้อยเตม็ ที เจา้ นกก็ไรโ้ อกาส ปลานกกระจอกตวั ใหญ่เกนิ ไปสำ� หรับเขา
และปลาพวกนวี้ อ่ งไวเหลอื เกิน
เขาเฝา้ ดปู ลานกกระจอกหนรี อดไปไดค้ รง้ั แลว้ ครง้ั เลา่ กบั ความ
พยายามของนกทไี่ รผ้ ล ฝงู ปลาพวกนนั้ หนไี ปจากฉนั แลว้ เขาคดิ พวกเขา
เคล่ือนตัวออกไปรวดเร็วและไกลเกินไป แต่บางทีฉันอาจตกได้สักตัว
ทหี่ ลงฝงู และบางทปี ลาตวั ใหญ่ของฉันอาจอยู่ใกลๆ้ พวกเขาก็ได้ ปลา
ตวั ใหญข่ องฉันต้องอยทู่ ่ไี หนสักแหง่

37 ชายชราแห่งทอ้ งทะเล