ชีวประวัติท่านนบีในอิสลาม

ทา่ นศาสดามหุ มั มดั ( ศอ็ ลฯ ) เกดิ ในเวลาเชา้ ตร่ขู องวนั จนั ทร์ ท่ี 12 เดอื นรอบอี ุลเอาวลั
ปีชา้ งตรงกบั วนั ท่ี 23 เมษายน ค . ศ .571 ณ นครมกั กะฮฺ
ท่านเป็นคนชาวอาหรบั เผา่ กุรอ็ ยซฺ บดิ าของท่านช่อื ว่าอบั ดลุ ลอฮ บตุ รอบั ดุลมุฏเฏาะลบิ
บตุ รฮาซมิ บุตรอบั ดลุ มะนาฟ บุตรซะหเ์ ราะห์ บตุ รกลิ าบ มารดาของท่านช่อื ว่าอามนี ะฮฺ
บุตรวฮบั บุตรอบั ดลุ มะนาฟ บุตรซะหเ์ ราะฮฺ บตุ รกลิ าบ ตน้ ตระกูลฝ่ายมารดาของท่าน
ไปรว่ มกบั ตระกลู ฝ่ายบดิ าทก่ี ลิ าบ ซง่ึ สายคนทห่ี า้ ฝ่ายบดิ าและเป็นทวดทส่ี ฝ่ี ่ายมารดา
และตน้ ตระกลู ของทา่ นศาสดามุหมั มดั ทส่ี งู ขน้ึ ไปนนั้ ร่วมสายจากทา่ นนบอี สิ มาอลี
บตุ รของนบอี บิ รอฮมี ( อะลยั ฮสิ สะลาม )

ปีทป่ี ระสตู ศิ าสดามุหมั มดั รจู้ กั กนั อยา่ งแพรห่ ลายว่า “ ปีชา้ ง ” ทงั้ น้เี พราะว่าในปีนนั้
แมท่ พั แหง่ เอธโิ อเปียซง่ึ เป็นขา้ หลวงปกครองเมอื งเยเมน มชี อ่ื ว่า " อบั รอฮะหฺ "
ไดก้ รฑี าทพั ชา้ งมงุ่ สนู่ ครมกั กะฮฺหวงั ทจ่ี ะทาลายวหิ ารกะบะฮฺ
กองกาลงั ของนครมกั กะฮฺไมม่ กี าลงั พอทจ่ี ะตา้ นกองทพั ของอบั รอฮะหฺอนั มหมึ าน้ไี ด้
ชาวมกั กะฮฺต่างกท็ าไดเ้ พยี งแตเ่ ฝ้ามองเหตกุ ารณ์ และขอความคุม้ ครองจากพระเจา้ เทา่ นนั้
พระองคอ์ ลั ลอฮฺทรงปกป้องวหิ ารกะบะฮฺและยบั ยงั้ แผนอนั ชวั่ รา้ ยของกองทพั อบั รอฮะหฺน้โี ดย
การสง่ ฝงู นกชนิดหน่ึงเรยี กว่า “ อะบาบลี ”
นกแต่ละตวั คาบกอ้ นกรวดชนิดหน่ึงทม่ี เี ชอ้ื รา้ ยไปทง้ิ ทก่ี องทพั ของอบั รอฮะหฺ
และเชอ้ื รา้ ยนนั้ ไดแ้ พรก่ ระจายไปทวั่ กองทพั กองทพั ของอบั รอฮะหฺ
ฺถฺ งึ กบั ราบพนาสรู ทงั้ คนทงั้ ชา้ งและมา้
ร่างกายของคนและสตั วเ์ หมอื นกบั ธญั ญาพชื ทถ่ี กู แมลงกดั กนิ
ดงั ทอ่ี ลั กุรอานไดบ้ นั ทกึ ไวใ้ นซเู ราะฮฺอลั - ฟีล
พวกทหารของอบั รอฮะหฺตา่ งลา่ ถอยหนีดว้ ยความกลวั
ทห่ี นไี มท่ นั กก็ ลายเป็นศพตายระเนระนาด อบั รอฮะหฺตอ้ งถอนทพั กลบั อยา่ งระสาระสา่ ย
เขาเองกถ็ กู พษิ รา้ ยนนั้ ดว้ ยและเสยี ชวี ติ ลงในเวลาต่อมา
หลงั จากเหตุการณ์อศั จรรยน์ ้เี กดิ ขน้ึ ไมก่ เ่ี ดอื น
มกั กะฮฺกไ็ ดร้ บั เกยี รตติ อ้ นรบั การประสตู ขิ องศาสดามุหมั มดั ( ซ . ล )
ดว้ ยเหตุน้จี งึ เรยี กปีทป่ี ระสตู ขิ องศาสดามุหมั มดั วา่ ปี ช้าง

ชีวิตปฐมวยั

ท่านศาสดามหุ มั มดั ( ศอ็ ลฯ ) กาพรา้ บดิ าตงั้ แตย่ งั อยใู่ นครรภ์มารดา
ซง่ึ ลม้ ป่วยและเสยี ชวี ติ ทม่ี ะดนี ะฮฺในขณะทเ่ี ดนิ ทางกลบั จากการคา้ ทซ่ี เี รยี

เมอ่ื ศาสดามหุ มั มดั ไดป้ ระสตู นิ นั้
อามนี ะฮฺผเู้ ป็นมารดาไดแ้ จง้ ขา่ วไปยงั ทา่ นอบั ดลุ มุฏเฏาะลบิ ผเู้ ป็นป่ขู องทา่ นศาสดา
ท่านจงึ สง่ คนมารบั ไป และท่านไดพ้ าเดก็ น้อยผนู้ ้ีไปยงั วหิ ารกะบะฮฺ และตงั้ ช่อื วา่ “ มุหมั มดั ”
ซง่ึ ช่อื น้ไี มเ่ ป็นทค่ี นุ้ เคยแก่ชาวอาหรบั มากนกั
ตามธรรมเนยี มของชาวอาหรบั ในสมยั นนั้ มกั จะสง่ ลกู น้อยไปยงั ทะเลทรายหลงั จากสปั ดาหแ์ ร
กทเ่ี กดิ มา และใหอ้ ยทู่ น่ี นั้ จนกระทงั่ อายุได้ 5 หรอื 6 ขวบ
ชว่ งแรกอามนี ะฮฺไดม้ อบใหน้ างษุวยั บะฮฺซง่ึ เป็นคนใช้ของอบูละฮบั ลงุ ของท่านนบี
เป็นแมน่ มทา่ นนบอี ยสู่ องสามวนั ต่อมาทา่ นอบั ดลุ มฏุ เฏาะลบิ ไดว้ ่าจา้ งนางหะลมี ะฮฺ
จากเผา่ สะอฺดซ์ ง่ึ เป็นหญงิ ชนบทคนหน่ึงใหเ้ ป็นแมน่ มของท่านนบแี ละนาทา่ นไปเลย้ี งทช่ี นบท
เมอ่ื ทา่ นนบมี อี ายคุ รบ 6 ขวบ นางไดส้ ง่ ท่านนบคี นื แก่มารดาของทา่ นเลย้ี งดูตอ่ ไป
ในชว่ งทน่ี างหะลมี ะฮฺไดเ้ ลย้ี งดทู า่ นนบนี นั้
นางไดร้ บั โชคผลและความจาเรญิ อยา่ งมากมายผดิ ปกติ

อามนี ะฮฺ มคี วามสุขมากทล่ี กู ชายของเธอไดก้ ลบั มาสอู่ อ้ มอกของเธออกี ครงั้ หน่ึง
การไปอยใู่ นชนบททาใหเ้ ขาเป็นคนทม่ี สี ขุ ภาพดแี ละร่างกายแขง็ แรง
มคี วามคลอ่ งแคลว่ และรภู้ าษาอาหรบั แทๆ้ จากทะเลทราย
ซง่ึ เหล่าน้เี ป็นรากฐานทจ่ี ะกา้ วสเู่ ป็นบคุ คลทส่ี าคญั ในอนาคตต่อไป อามนี ะฮฺ
ตอ้ งการพาบุตรชายใหไ้ ปรจู้ กั ญาตทิ างมารดา
และสรา้ งความคนุ้ เคยกบั พวกลงุ ซง่ึ เป็นเผา่ นจั ญารในนครมะดนี ะฮฺ
โดยมที าสหญงิ ของนางทม่ี ชี ่อื วา่ อุมมุอยั มนั ตดิ ตามไปดว้ ย ขากลบั จากมะดนี ะฮฺ
ขณะเดนิ ทางมาถงึ สถานทห่ี น่ึงมชี ่อื วา่ อลั -
อบั วา นางอามนี ะฮฺกล็ ม้ ป่วยลงและเสยี ชวี ติ อยทู่ น่ี นั้
หลงั จากนนั้ ทาสหญงิ ผซู้ อ่ื สตั ยก์ พ็ าเดก็ น้อยกาพรา้ บดิ าและมารดากลบั มายงั นครมกั กะฮฺ
มหุ มั มดั กอ็ ยภู่ ายใตก้ ารอุปการะของป่คู อื อบั ดลุ มุฏเฏาะลบิ แต่กแ็ คเ่ พยี ง 2
ปีเทา่ นนั้ ป่กู ถ็ งึ แกก่ รรมอกี ซง่ึ ขณะนนั้ มุหมั มดั อายไุ ดแ้ คเ่ พยี ง 8 ปี เท่านนั้
ฉะนนั้ มุหมั มดั จงึ เป็นเดก็ กาพรา้ ทงั้ พอ่ แมแ่ ละป่ตู งั้ แตอ่ ายุยงั น้อย

หลงั จากนนั้ หน้าทเ่ี ลย้ี งดมู หุ มั มดั กต็ กเป็นของอบฏู อลบิ ผเู้ ป็นลุง
ซง่ึ รกั เอน็ ดหู ลานชายอย่างยงิ่ จนกระทงั่ เตบิ ใหญ่ เน่ืองจากลุงของทา่ นไมใ่ ช่คนร่ารวย
มหุ มั มดั จงึ ตอ้ งทางาน โดยพาฝงู แกะและอฐู ตามเนินเขาและหบุ เขาในทะเลทราย
มหุ มั มดั มนี ิสยั กรณุ าต่อคนยากจน และผมู้ ที ุกขม์ าตงั้ แตเ่ ยาวว์ ยั เป็นคนทช่ี อบอยอู่ ยา่ งสงบ

รกั การคดิ ใครค่ รวญ ผคู้ นในเผา่ เดยี วกนั ต่างกร็ กั ใครแ่ ละใหเ้ กยี รตเิ พราะทา่ นมนี สิ ยั ออ่ นโยน
มอี ธั ยาศยั ไมตรี การทท่ี ่านถอื ความซอ่ื สตั ย์ ซอ่ื ตรงต่อหน้าท่ี
เป็นอยา่ งยงิ่ อยา่ งไม่สะทกสะทา้ นนนั้ ทาใหม้ มุหมั มดั ไดร้ บั การขนานนามวา่ ” อลั อมนี ”
ซง่ึ แปลว่าผคู้ วรแก่การเชอ่ื ถอื หรอื ผทู้ ไ่ี ดร้ บั การไวว้ างใจ เมอ่ื อายไุ ดส้ บิ สองปี
มหุ มั มดั ไดเ้ ดนิ ทางไปคา้ ขายทซ่ี เี รยี กบั ลงุ
และทซ่ี เี รยี น้เี องทา่ นไดพ้ บกบั นกั บวชชาวครสิ เตยี นคนหน่งึ มชี อ่ื วา่ “ บฮู ยั รอ ”
ซง่ึ ไดท้ านายวา่ มุหมั มดั จะเป็นศาสดาองคส์ ดุ ทา้ ยและไดก้ ลา่ วไวว้ ่า
" หลานชายของท่านมลี กั ษณะเป็นมหาบุรุษแท้ ๆ ท่านจงเลย้ี งดเู ขาอยา่ งดเี ถดิ ”
หลงั จากนนั้ ทา่ นอบฏู อลบิ จงึ นาหลานชายของทา่ นกลบั มายงั มกั กะฮฺและรกั ษาความลบั น้ีไมใ่
หใ้ ครรู้

ลงุ ของทา่ นมฐี านะทางการเงนิ ไม่ค่อยจะดนี กั
ประกอบกบั เป็นครอบครวั ใหญ่จะตอ้ งหาเลย้ี งดลู ูกหลานหลายคน
จงึ เป็นเร่อื งธรรมดาทจ่ี ะตอ้ งหารายไดม้ าจนุ เจอื ครอบครวั และสรา้ งความมนั่ คงใหแ้ ก่ลกู ๆ
หลานๆ ทอ่ี ยใู่ นความดแู ลใหไ้ ดร้ บั ความสุข
วนั หน่งึ ทา่ นไดท้ ราบขา่ ววา่ เศรษฐนี เี คาะดญี ะฮฺซง่ึ เป็นบุตรสาวของควุ ยั ลดิ ตอ้ งการจา้ งคนเผ่
ากุรอ็ ยซฺใหท้ าการคา้ ขายใหแ้ ก่เธอ
และเธอพรอ้ มทจ่ี ะแบง่ กาไรอยา่ งงามแกผ่ ทู้ ม่ี คี วามสามารถ
ท่านจงึ พามหุ มั มดั ไปสมคั รงานกบั เธอ ดว้ ยกติ ตศิ พั ทแ์ ห่งความซ่อื สตั ยข์ องมุหมั มดั
เศรษฐนี เี คาะดญี ะฮฺจงึ ตกลงรบั มหุ มั มดั เป็นลกู จา้ งควบคมุ กองคาราวานพาณชิ ยไ์ ปยงั เมอื งชเี
รยี โดยเธอไดใ้ หท้ าสของเธอทม่ี ชี อ่ื วา่ มยั สะเราะฮฺรว่ มเดนิ ทางกบั มหุ มั มดั ดว้ ย
การเดนิ ทางคา้ ขายของมุหมั มดั ในครงั้ น้ปี ระสบความสาเรจ็ อยา่ งงดงาม
และไดก้ าไรอยา่ งมหาศาลซง่ึ สรา้ งความประทบั ใจแก่เคาะดญี ะฮฺเป็นอยา่ งมาก
ประกอบกบั มยั สะเราะฮฺ
ไดร้ ายงานใหน้ างทราบถงึ ความขยนั ขนั แขง็ และความซ่อื สตั ยข์ องมหุ มั มดั ในระหวา่ งปฏบิ ตั หิ
น้าทอ่ี ยา่ งละเอยี ดถถ่ี ว้ น ซง่ึ เพมิ่ ความสนใจของนางต่อมุหมั มดั มากขน้ึ
จนกระทงั่ นางตดั สนิ ใจตอ้ งการร่วมชวี ติ กบั มุหมั มดั

การแต่งงานของท่านหญิงเคาะดีญะห์

ผลจากการคา้ ขายในครงั้ น้ี ทาใหท้ า่ นนบไี ดม้ โี อกาสรจู้ กั กบั เศรษฐนี เี คาะดญี ะฮฺ
ซง่ึ ในเรม่ิ แรกรจู้ กั ในนามลกู จา้ งกบั นายจา้ ง

ตอ่ มาดว้ ยกติ ตศิ พั ทแ์ ห่งความซ่อื สตั ยข์ องท่านนบี
ประกอบกบั ความสามารถในเชงิ ธุรกจิ ทส่ี ามารถนากาไรอยา่ งมหาศาลใหแ้ กน่ าง
ทาใหน้ างมคี วามสนใจในตวั ท่านนบเี ป็นอยา่ งมาก และไดเ้ สนอตวั ขอรว่ มชวี ติ กบั ท่านนบี
ในขณะนนั้ นางเป็นหญงิ หมา้ ยมอี ายุได้ 40 ปี เคยแตง่ งานมาแลว้ 2 ครงั้ มบี ตุ รรวมทงั้ หมด 3
คน หญงิ 1 ชาย 2 คน นางเป็นคนเผา่ อะสดั
นางเป็นหญงิ ทม่ี เี กยี รตแิ ละร่ารวยมากในนครมกั กะฮฺ นางไดส้ ง่ แมส่ อ่ื ช่อื ว่า นุฟัยซะฮฺ
ซง่ึ เป็นเพอ่ื นของนางไปพดู เจรจากบั ท่านนบี ทา่ นนบกี ร็ บั คาดว้ ยเตม็ ใจ
ซง่ึ ในขณะนนั้ ท่านนบมี อี ายไุ ดเ้ พยี ง 25 ปี

ชวี ติ ใหมข่ องทา่ นนบจี งึ เปิดฉากขน้ึ
คอื ชวี ติ ของการแต่งงานทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยความรกั และความสขุ
ความมงั่ คงั่ ของนางบดั น้ีกเ็ ป็นของทา่ นนบดี ว้ ย
ถงึ แมว้ ่าท่านนบเี ป็นผรู้ บั ผดิ ชอบในธุรกจิ ของนาง
แตห่ วั ใจของท่านนนั้ มไิ ดห้ มกมุน่ อยกู่ บั งานอยา่ งเดยี ว
ความร่ารวยมไิ ดม้ คี วามหมายสาหรบั ทา่ นแตป่ ระการได้
ท่านใชค้ วามมงั่ คงั่ ซอ้ื และปลดปลอ่ ยทาสและหญงิ รบั ใชห้ ลายคนใหเ้ ป็นอสิ ระ
นอกจากน้ที ่านยงั ไดป้ ลดเปลอ้ื งหน้ีสนิ แกผ่ ทู้ ย่ี ากไรซ้ ง่ึ ไมส่ ามารถทจ่ี ะชาระหน้ีของตนเองได้
ชวี ติ การแต่งงานของทงั้ สองดาเนินไปดว้ ยความสขุ
นางเคาะดญี ะฮฺนิยมชมชอบความปรชี าสามารถ
และบคุ ลกิ ภาพอนั สงา่ งามของทา่ นนบเี ป็นอยา่ งมาก
นางปลอ่ ยใหท้ ่านมเี วลาเป็นของตวั เองไดอ้ ย่างอสิ ระโดยไมต่ อ้ งกงั วลใดๆ เลย
ยามทท่ี ่านมคี วามเศรา้ โศกและความทกุ ข์
นางกค็ อยปลอบโยนและใหก้ าลงั ใจท่านตลอดเวลา
ท่านนบอี ยรู่ ่วมชวี ติ กบั นางดว้ ยความซอ่ื สตั ย์ รกั ใคร่และเอน็ ดจู นถงึ วาระสดุ ทา้ ยของนาง
ท่านนบไี ดบ้ ุตรกบั นางดว้ ยกนั 6 คนเป็นบตุ รชาย 2 คน ซง่ึ ทงั้ หมดไดเ้ สยี ชวี ติ ตงั้ แต่ยงั เดก็
สว่ นบตุ รสาว 4 คน คอื ซยั นบั รกุ อ็ ยยะฮฺ อมุ มุกุลษูม และฟาตมี ะฮฺ
นอกจากน้นี างไดม้ อบทาสคนหน่งึ ช่อื ว่า ซยั ดฺ บนิ
หารษิ ะฮฺใหแ้ กท่ า่ นนบแี ละทา่ นนบไี ดใ้ หอ้ สิ ระภาพพรอ้ มกบั ประกาศเป็นลกู บุญธรรมของทา่ น

การประกาศเผยแผศ่ าสนาของท่านศาสดามฮู มั หมดั (ศอ็ ลฯ)

การรบั โองการแรก

เมอ่ื อายุยา่ งเขา้ ปีท่ี 40 มหุ มั มดั มกั ใชเ้ วลาสว่ นใหญค่ านงึ ใคร่ครวญถงึ เหตุการณ์ต่างๆ
เพง่ พนิ ิจถงึ ความจรงิ ของชวี ติ และความเป็นไปของโลก
ในขณะทช่ี าวอาหรบั มชี วี ติ อยา่ งป่าเถ่อื นและงมงายอยกู่ บั รปู เคารพของแต่ละเผา่
มหุ มั มดั มกั จะไปทถ่ี า้ ในภเู ขาฮริ ออฺซง่ึ อยทู่ างเหนอื ของมกั กะฮฺ ประมาณสามไมล์
และใชเ้ วลาอยทู่ น่ี นั่ เดอื นหน่ึงทกุ ๆ ปี เพอ่ื แสวงหาความสงบ นงั่ สารวมจติ
โดยมคี นใชเ้ อาอาหารและเสบยี งไปสง่
อยมู่ าวนั หน่งึ ในขณะทท่ี า่ นกาลงั นงั่ อยา่ งสงบในถ้าฮริ ออฺ
ไดม้ มี ะลาอกิ ะฮฺตนหน่ึงปรากฏตวั เขา้ มาหาทา่ น ท่านไดเ้ ลา่ เหตุการณ์ในครงั้ นัน้ ไวว้ ่า :

" ญบิ รลิ ไดม้ าหาฉนั แลว้ กลา่ ววา่ “( มุหมั มดั ) จงอา่ นเถดิ ” ฉนั กต็ อบวา่ " ฉนั อา่ นไมเ่ ป็น "
เขาไดก้ อดรดั ฉนั จนกระทงั่ ฉนั คดิ วา่ จะตาย หลงั จากนนั้ เขากค็ ลายออก
เขาทาอยา่ งนนั้ สามครงั้ แลว้ ในครงั้ ทสี่ เี่ ขากก็ ลา่ ววา่ “( มหุ มั มดั ) จงอา่ นเถดิ ” ฉนั ไดต้ อบว่า "
ฉนั อา่ นไมเ่ ป็น " แลว้ เขากก็ ลา่ วนาโองการอลั กุรอานทวี่ า่ " จงอา่ นเถดิ ( มุหมั มดั )
ดว้ ยพระนามแหง่ พระเจา้ ของเจา้ ผทู้ รงสรา้ ง พระองคท์ รงสรา้ งมนุษยม์ าจากกอ้ นเลอื ด
จงอ่านเถดิ และพระเจา้ ของเจา้ ผทู้ รงใจบุญยงิ่
ผทู้ รงสอนดว้ ยปากกาทรงสอนมนุษยใ์ นสงิ่ ทเี่ ขาไมร่ ู้ … ( อลั กุร อาน ซูเราะฮฺ อลั อะลกั อายะฮฺ
1-5 )” เมอื่ ท่านนบไี ดอ้ ่านแลว้ มะลาอกิ ะฮฺตนนนั้ กไ็ ดห้ ายจากไป

ทา่ นนบรี สู้ กึ ตกใจกบั เหตกุ ารณ์ทเ่ี กดิ ขน้ึ
ทา่ นรสู้ กึ หวาดกลวั จงึ รบี กลบั บา้ นเล่าเหตกุ ารณ์ใหท้ ่านหญงิ เคาะดญี ะฮฺฟัง
ทา่ นคดิ วา่ ถกู ผเี ขา้ สงิ หรอื มจี ติ ใจไมป่ กติ แต่นางเคาะดญี ะฮฺผมู้ จี ติ ใจทเ่ี ขม้ แขง็ ยนื ยนั วา่

“ โอล้ กู ของลุงเอย๋ ทา่ นจงดใี จและจงยนื หยดั ต่อไปเถดิ
ดฉิ นั ขอสาบานตอ่ ผซู้ งึ่ ตวั ของดฉิ นั อยูใ่ นองุ้ พระหตั ถข์ องพระองค์
ดฉิ นั หวงั วา่ ทา่ นจะตอ้ งเป็นนบแี ห่งประชาชาตนิ ้ี ”

และแลว้ นางกพ็ าสามขี องนางไปหา “ วะเราะเกาะฮฺ ” บุตรของเนาฟัล
ผเู้ ป็นลกู พล่ี กู น้องคนหน่ึงของนาง
ชายผนู้ ้เี ป็นคนทม่ี คี วามรใู้ นคมั ภรี ข์ องชาวครสิ เตยี นและยวิ
เมอ่ื วะเราะเกาะฮฺฟังรายละเอยี ดต่างๆ จากนางเคาะดญี ะฮฺแลว้ ท่านไดก้ ลา่ วขน้ึ วา่

“ ถา้ หากเรอื่ งทเี่ ธอเล่าทงั้ หมดนนั้ เป็นความจรงิ
นจี่ ะตอ้ งเป็นพระประสงคข์ องพระเจา้ อยา่ งแน่นอน
พระเจา้ องคน์ ีแ่ หละทที่ รงพดู กบั โมเซสทภี่ ูเขาซนี าย มุหมั มดั จะเป็นศาสดาของชนชาตนิ ้ี
จงบอกเขาเถดิ ว่า จงมคี วามเขม้ แขง็ “

ต่อมาไมน่ านนกั มะลกี ะฮฺญบิ รลี ไดเ้ ขา้ มาหาท่านนบอี กี พรอ้ มนาโองการใหมม่ าโดยกล่าววา่
“ โอผ้ อู้ ยใู่ ตผ้ า้ คลมุ จงลกุ ขน้ึ ตกั เตอื นเถดิ จงสรรเสรญิ พระผเู้ ป็นเจา้
จงทาตวั ของเจา้ ใหบ้ รสิ ทุ ธิ์ จงหลกี เลยี่ งความไมส่ ะอาดทงั้ มวล
จงอยา่ ใหเ้ พอื่ ทจี่ ะไดก้ ลบั คนื มา และเพอื่ พระเจา้ จงอดทนเถดิ … ( อลั กรุ อาน ซูเราะฮฺ
อลั มุดซั ซริ อายะฮฺที่1-7) ” ทา่ นนบไี ดเ้ ลา่ เรอ่ื งโองการน้ใี หน้ างเคาะดญี ะฮฺฟัง
ซง่ึ โองการดงั กล่าวไดส้ งั่ ใหท้ า่ นทาการเผยแพร่ แตท่ า่ นไมร่ วู้ า่ จะไปเผยแพรใ่ หก้ บั ใคร
ท่านเคาะดญี ะฮฺพยายามปลอบโยน
และยนื ยนั วา่ จะอยเู่ คยี งขา้ งทา่ นตลอดไปไมว่ ่าจะเกดิ อะไรขน้ึ
นางไดพ้ าสามขี องนางไปหาวะเราะเกาะฮฺอกี ครงั้ หน่งึ
และเลา่ เร่อื งทงั้ หมดทเ่ี กดิ ขน้ึ กบั สามขี องนางใหแ้ ก่วะเราะเกาะฮฺฟัง
ดว้ ยความรอบรขู้ องวะเราะเกาะฮฺ ท่านไดก้ ลา่ วว่า

“ ขอสาบานว่าทา่ นคอื ศาสดาของชนชาตนิ ้ี ท่านจะถูกทารา้ ย ท่านจะถกู ดา่
ถกู จองลา้ งจองผลาญ และถา้ ฉนั ยงั มชี วี ติ อยถู่ งึ วนั นนั้ ฉนั จะช่วยมุหมั มดั เผยแพร่ศาสนา
จะช่วยงานของพระเจา้ เคยี งค่กู บั ศาสดาของพระองค์
และพระเจา้ ทรงทราบดถี งึ เจตนารมณ์ของฉนั “

จากคาเตอื นของวะเราะเกาะฮฺทาใหท้ ่านนบรี สู้ กึ หนกั ใจเป็นอยา่ งมาก
เพราะการเผยแพร่สาสน์ ของท่านนนั้ จะตอ้ งเผชญิ หน้ากบั ชาวกรุ อ็ ยซฺอยา่ งหลกี เลย่ี งไมไ่ ด้

การเรียกรอ้ งเชิญชวนส่อู ิสลาม

มหุ มั มดั ไดร้ บั มอบหน้าทเ่ี ป็นศาสดาผปู้ ระกาศศาสนาเมอ่ื อายไุ ดส้ ส่ี บิ ปี
ทา่ นเรม่ิ เทศนาคาสอนของอสิ ลามในหมปู่ ระชาชนในเมอื งมกั กะฮฺโดยการเชญิ ชวนอยา่ งลบั
ๆ ท่านเรมิ่ การชกั ชวนและเผยแพรส่ าสน์ อสิ ลามในหมญู่ าตพิ น่ี ้องของท่านก่อน
แลว้ สเู่ พอ่ื นสนทิ มติ รสหาย ตลอดจนประชาชนชาวมกั กะฮฺในภาพรวม

คาสอนของท่านเน้นในเรอ่ื งความเป็นหน่งึ ของพระผเู้ ป็นเจา้ ( เตาฮดี )
อนั เป็นหลกั สาคญั ของศาสนาอสิ ลาม ท่านตอ่ ตา้ นและเรยี กรอ้ งใหป้ ระชาชนเลกิ บชู ารปู ปัน้
รปู เคารพ และเจวด็ ตา่ งๆ
ซง่ึ ในสมยั นนั้ ชาวมกั กะฮฺสว่ นใหญก่ ราบไหวบ้ ชู ารปู ปัน้ และเจวด็ ตา่ งๆ แมแ้ ตใ่ นรอบๆ
วหิ ารกะบะฮกเ็ ตม็ ไปดว้ ยรปู บชู ามากกวา่ 300 องค์ ภรรยาของท่านคอื นางเคาะดญี ะฮ
เป็นคนแรกรบั การชกั ชวนของท่าน
กล่าวกนั วา่ นอกจากท่านหญงิ เคาะดญี ะฮแลว้ บคุ คลทเ่ี ขา้ รบั อสิ ลามกอ่ นใครอน่ื มดี ว้ ยกนั 3
ทา่ น คนแรกคอื ท่านอะลี บุตรอะบฏี อลบิ ซง่ึ เป็นบตุ รลุงทท่ี า่ นนบรี บั มาอุปการะ
ทา่ นอะลถี อื ว่าเป็นบุคคลแรกรบั อสิ ลามในกลมุ่ เยาวชน คนทส่ี องคอื ทา่ นซยั ด
บุตรของฮารษิ ะฮ ซง่ึ เป็นบุตรบญุ ธรรมของท่านนบี
และถอื วา่ เป็นบคุ คลแรกรบั อสิ ลามในกลุ่มทาส สว่ นบคุ คลทส่ี ามคอื ทา่ นอบบู กั ร
บตุ รของกุฮาฟะฮ ท่านผนู้ ้มี สี ภาพแตกตา่ งกบั สองท่านทแ่ี ลว้
เพราะท่านมไิ ดเ้ ป็นเครอื ญาตใิ กลช้ ดิ กบั ทา่ นนบแี ละมไิ ดอ้ ยใู่ นวยั เดก็ เหมอื นสองทา่ นแรก
หากแต่ท่านเป็นพอ่ คา้ ทม่ี สี ตปิ ัญญาความคดิ ทห่ี ลกั แหลม
ท่านอบบู กั รถอื วา่ เป็นบุคคลแรกรบั อสิ ลามในกลุ่มผใู้ หญห่ รอื บคุ คลทวั่ ไป

หลงั จากบุคคลทงั้ สามแลว้ มสี าวกทา่ นอน่ื ๆ ทยอยเขา้ รบั อสิ ลามกนั เช่น ทา่ นอุสมาน
อบิ นุอฟั ฟาน , อซั ซุเบร อบิ นุลเอาวาม , อบั ดุลเราะฮฺมาน อบิ นุเอาฟฺ , สะอฺดุบนุอะบวี กั กอ็ ส ,
ฏอ็ ลฮะ อบิ นุอบั ดลิ ลาฮฺ , อะบอู ุบยั ดะฮฺ , อามริ อบิ นุลญรั รอฮฺ , อลั อรั กอม อบิ นุ อะบลิ
อรั กอม เป็นตน้
ท่านนบแี ละบรรดาสาวกไดร้ วมตวั กนั อยา่ งลบั ๆและจดั ทาศูนยเ์ ผยแพรศ่ าสนาอสิ ลามทบ่ี า้ น
ของอลั อรั กอม อบิ นุ อรั กอม เมอ่ื เวลาผา่ นไป จานวนผเู้ ขา้ รบั อสิ ลามกเ็ พม่ิ มากขน้ึ
ภายในเวลาสามหรอื สป่ี ีกไ็ ดม้ ผี เู้ ขา้ รบั ศาสนาอสิ ลามเกอื บสส่ี บิ คน อยา่ งไรกต็ าม ในชว่ ง 3
ปีแรกนนั้ มุสลมิ ใหมท่ ุกคนยงั คงปกปิดตวั เองอยู่

หลงั จากสามปีผา่ นพน้ ไป ทา่ นนบไี ดร้ บั คาสงั่ จากพระเจา้ ใหป้ ระกาศศาสนาอยา่ งเปิดเผย
ท่านนบเี รม่ิ กลา่ วโจมตบี รรดาเทวรปู และเจวด็ ต่างๆ อนั เป็นทส่ี กั การะบชู าของชาวมกั กะฮฺ
อยา่ งตรงไปตรงมาและเปิดเผย ซง่ึ การกระทาเช่นน้สี าหรบั ชาวกรุ อ็ ยซฺแลว้ นบั ว่ารุนแรงมาก
จนทาใหพ้ วกเขาเกลยี ดชงั และประกาศเป็นศตั รกู บั ท่านนบอี ยา่ งเปิดเผย ก่อนหน้าน้ี
พวกกุรอ็ ยซฺไมค่ อ่ ยถอื เรอ่ื งการเผยแพร่ศาสนาของทา่ นนบเี ป็นเร่อื งจรงิ จงั มากนกั
นอกจากจะเยย้ หยนั ทา่ นเลน่ เท่านนั้ แตเ่ มอ่ื เรม่ิ มผี คู้ นหนั มานบั ถอื มากขน้ึ

พวกกุรอ็ ยซฺจงึ คดิ วางแผนการต่อสอู้ ยา่ งจรงิ จงั เพราะชาวกุรอ็ ยซฺเกรงกลวั วา่
หากอสิ ลามไดร้ บั การยอมรบั นนั้ กห็ มายความวา่ ศาสนาแหง่ บรรพบรุ ุษ
ทม่ี กี ารกราบไหวบ้ ชู ารปู เจวด็ กจ็ ะตอ้ งถกู ทาลาย
ดงั นนั้ พวกเขาจงึ รวมตวั กนั ขดั ขวางการเผยแพร่สจั ธรรมของท่านนบอี ยา่ งสุดความสามารถ
ในขณะทท่ี ่านนบเี ผยแพร่ศาสนานนั้ ลงุ ของทา่ นคอื อะบฎู อลบิ
ถงึ แมว้ ่ามไิ ดเ้ ขา้ รบั ศาสนาอสิ ลาม
แต่กป็ กป้องหลานรกั ของท่านจากการถกู ทารา้ ยจากชาวกรุ อ็ ยซฺ

การดอ้ื รนั้ และการตอ่ ตา้ นของพวกกรุ อ็ ยซไดท้ วคี วามรุนแรงมากขน้ึ
เมอ่ื พวกเขาเหน็ ทา่ นนบแี ละบรรดาสานุศษิ ยข์ องท่านยงั เดด็ เดย่ี วในคาสอนศาสนาอสิ ลาม
จนกระทงั่ พวกเขาใชม้ ารตร
การเดด็ ขาดโดยการจบั กกั ขงั และทรมานสานุศษิ ยข์ องท่านนบที เ่ี ป็นพวกทาส
กลมุ่ คนอ่อนแอ และคนยากจนไรท้ พ่ี ง่ึ พงิ
บุคคลเหลา่ น้ถี กู จบั ไปทรมานใหต้ ากแดดอนั รอ้ นระอแุ ละใหน้ อนบนผนื ทรายหรอื ทเ่ี นินหนิ ทร่ี ้
อนจดั ถกู สงั่ ใหอ้ ดอาหาร และน้าดม่ื ตลอดจนถูกทารุณกรรมอยา่ งไรค้ วามเป็นมนุษย์
ดงั ทพ่ี วกเขากระทาตอ่ ท่านบลิ าลและสาวกท่านอ่นื ๆ
จนกระทงั่ สาวกบางทา่ นทนตอ่ การทารุณกรรมเหลา่ น้ไี มไ่ หวจนตอ้ งจบชวี ติ ไป
อยา่ งเช่นครอบครวั ของอมั มาร บนิ ยาสริ เป็นตน้

การอพยพไปยงั อบิสิเนีย(ประเทศเอธิโอเปี ย)ครงั้ ที่ 1

เน่อื งจากชาวมสุ ลมิ ถูกทารา้ ยและประหตั ประหารเช่นน้ี
ทา่ นนบจี งึ ไดแ้ นะนาใหพ้ วกเขาไปหาทพ่ี ง่ึ ในดนิ แดนอน่ื
ในสมยั นนั้ อบสิ สเิ นยี เป็นทร่ี จู้ กั ดขี องชาวมกั กะฮฺในฐานะทเ่ี ป็นตลาดสนิ คา้ ของอารเบยี
ในเดอื นท่ี 7 ของปีท่ี 5 ของการเผยแพร่ศาสนาของทา่ นศาสดา ชาวมสุ ลมิ ผชู้ าย 11 คน
และผหู้ ญงิ 4 คน รวมทงั้ ทา่ นอษุ มาน
บุตรอฟั ฟานและภรรยาของทา่ นไดเ้ ดนิ ทางไปยงั เมอื งอบสิ เิ นีย ซง่ึ ในเวลานนั้
กษตั รยิ แ์ หง่ อบสิ เิ นยี คอื นะญาซี ไดต้ อ้ นรบั ชนมุสลมิ เหลา่ น้ดี ว้ ยอธั ยาศยั ไมตรี

เมอ่ื บรรดาหวั หน้าชาวมกั กะฮฺรเู้ รอ่ื งถงึ การอพยพของชาวมสุ ลมิ น้ี
พวกเขาไดส้ งั่ ใหเ้ หล่าทหารพวกเขาออกตดิ ตามไป แตก่ ไ็ มท่ นั พวกเขากไ็ มล่ ะความพยายาม
ในฐานะทป่ี ระเทศอบสิ เิ นยี มมี ติ รไมตรกี บั นครมกั กะฮฺ

พวกหวั หน้าชาวมกั กะฮฺจงึ สง่ ทตู ไปเขา้ เฝ้ากษตั รยิ อ์ บสิ เิ นียเพอ่ื ขอใหพ้ ระองคท์ รงขบั พวกมุส
ลมิ ออกจากอาณาจกั รของพระองค์ พระองคท์ รงเรยี กและฟังเหตุผลทงั้ สองฝ่าย
และในทส่ี ุดพระองคท์ รงประทบั ใจในอดุ มการณ์ของฝ่ายชาวมุสลมิ เป็นอยา่ งมาก
จงึ ทรงอนุญาตใหช้ าวมสุ ลมิ พานกั อยใู่ นอาณาจกั รของพระองคไ์ ดอ้ ยา่ งสงบ
ทตู ของหวั หน้าชาวมกั กะฮฺจงึ ตอ้ งกลบั ไปยงั มกั กะฮฺดว้ ยมอื เปล่าอยา่ งผดิ หวงั

ผลทส่ี าคญั ทไ่ี ดจ้ ากการอพยพในครงั้ น้กี ค็ อื
ทาใหช้ าวมสุ ลมิ ในเมอื งมกั กะฮฺมกี าลงั ใจมากขน้ึ เมอ่ื ไดร้ วู้ า่
ขณะน้ียงั มสี ถานทอ่ี กี แหง่ หน่ึงทพ่ี วกตนสามารถหลบไปพง่ึ อาศยั ใหพ้ น้ จากการประหตั ประห
ารของชาวมกั กะฮฺได้
ในทส่ี ุดเหตกุ ารณ์ครงั้ น้กี อ่ ใหเ้ กดิ ความคดิ ทจ่ี ะทาการอพพยโยกยา้ ยชาวมุสลมิ จากมกั กะฮฺไป
ยงั เมอื งมะดนี ะฮในเวลาต่อไป ในขณะเดยี วกนั
ชาวมุสลมิ ในมกั กะฮฺเพมิ่ ความลาบากยากแคน้ ยง่ิ ขน้ึ อนั เน่อื งมาจากชาวมกั กะฮฺเสยี หน้าและไ
ดร้ บั ความผดิ หวงั จากกษตั รยิ อ์ บสิ เิ นยี
จงึ เพมิ่ ความโกรธแคน้ ตอ่ ชาวมุสลมิ มากขน้ึ เป็นทวคี ณู

การอพยพไปยงั อบิสิเนียครงั้ ที่ 2

หลงั จากทช่ี าวมสุ ลมิ พานกั อยทู่ อ่ี บสิ เิ นียไดส้ องเดอื นและทราบขา่ วว่าชาวมกั กะฮฺได้
ยกเลกิ การกดดนั ชาวมุสลมิ แลว้ ผอู้ พยพจงึ พากนั กลบั มายงั มกั กะฮฺ
เมอ่ื ชาวกุรอ็ ยซมกั กะฮฺเหน็ ชาวมสุ ลมิ กย็ ง่ิ รสู้ กึ รษิ ยาในความสาเรจ็ ของอสิ ลามมากข้ึ
น จงึ เรม่ิ ทาการประหตั ประหารพวกมสุ ลมิ หนกั มอื ยง่ิ ขน้ึ อกี
ทา่ นนบจี งึ แนะนาใหบ้ รรดาสาวกของท่านหลบภยั ไปอยทู่ อ่ี บสิ เิ นียอกี ครงั้ หน่ึง
ครงั้ น้มี ผี อู้ พยพหลบหนีไปจานวนถงึ 101 คน เป็นสตรี 10 คน

ฝ่ายกรุ อ็ ยซฺเรม่ิ ตกใจในความสาเรจ็ อยา่ งรวดเรว็ ของทา่ นนบี
พวกเขาไดส้ ง่ ตวั แทนไปหาท่านอบฎู อลบิ ซง่ึ เป็นลงุ ของทา่ นนบี
ขอใหท้ ่านเจรจากบั ทา่ นนบใี หย้ อมยกเลกิ การเผยแพรศ่ าสนาอสิ ลามน้ี
โดยทพ่ี วกเขายอมทจ่ี ะใหท้ ุกสง่ิ ทกุ อยา่ งทท่ี า่ นนบตี อ้ งการ
ไมว่ ่าจะเป็นในเร่อื งอานาจยศฐาบรรดาศกั ดิ ์เหล่านารที แ่ี สนสวย
หรอื ทรพั ยส์ นิ เงนิ ทอง ทา่ นนบไี ดต้ อบแกท่ า่ นอบฎู อลบิ ดว้ ยเสยี งทห่ี นกั แน่นไวว้ ่า

“ โอท้ า่ นลงุ ของฉนั … ถงึ แมจ้ ะเอาดวงอาทติ ยม์ าวางในมอื ขวาของฉนั
และเอาดวงจนั ทรม์ าวางบนมอื ซา้ ยกต็ าม ฉนั กจ็ ะไมข่ อเลกิ ภารกจิ ของฉนั อนั น้ี ”

ในปีทห่ี กแห่งการเผยแพร่ศาสนาของทา่ นนบี
ท่านฮมั ซะฮซง่ึ เป็นลงุ ของท่านนบแี ละเคยดม่ื นมรว่ มแมเ่ ดยี วกนั กบั ทา่ นนบเี ขา้ รบั อิ
สลาม และท่านอุมรั บตุ รคอ็ ฎฎอบ กเ็ ขา้ รบั อสิ ลาม
ซง่ึ นบั เป็นชยั ชนะทย่ี ง่ิ ใหญ่ของทา่ นนบี
เพราะทงั้ สองเป็นคนทก่ี ลา้ หาญและมอี ทิ ธพิ ลในมกั กะฮฺพอสมควร
เมอ่ื คาสอนของท่านนบไี ดแ้ พร่ขยายและมผี เู้ ขา้ รบั อสิ ลามมากขน้ึ ทกุ วนั
ชาวกุรอ็ ยซมกั กะฮฺจงึ รวมตวั กนั ต่อตา้ นเผา่ ฮาซมิ
ซง่ึ เป็นฝ่ายของทา่ นนบโี ดยการคว่าบาตรและตดั ความสมั พนั ธก์ บั เผา่ อน่ื ๆ
พวกเขาไดห้ า้ มทาการซอ้ื ขายปัจจยั ยงั ชพี กบั เผา่ ฮาซมิ
ทาใหท้ ่านนบแี ละเผา่ ฮาซมิ ตกอยใู่ นสภาพทข่ี าดแคลนปัจจยั ทจ่ี าเป็นในการดารงชวี ิ
ตและตกอยใู่ นสภาพเชน่ น้นี านถงึ สามปี ทา่ นนบถี กู ทดสอบอยา่ งหนกั หน่วง
แตท่ ่านกไ็ มเ่ คยทอ้ และไมเ่ คยหมดความไวว้ างใจในพระเจา้ เลย

การส้ินชีวิตของท่านอบูฏอลิบและท่านหญิงเคาะดีญะห์

และในเวลาน้เี องทา่ นกไ็ ดร้ บั ขา่ วรา้ ย ขา่ วการสน้ิ ชวี ติ ของนางเคาะดญี ะฮฺ
และทา่ นอบฏู อลบิ อนั เป็นปีทส่ี บิ แหง่ การเผยแพรศ่ าสนาของท่านศาสดา
และถอื ว่าเป็นปีแห่งความโศกเศรา้ นางเคาะดญี ะฮฺภรรยาผปู้ ระเสรฐิ ของท่าน
ซง่ึ เป็นผสู้ นบั สนุนใหก้ าลงั ใจดว้ ยความรกั ความเหน็ ใจ
เคยเป็นเพอ่ื นทค่ี อยปลอบประโลมใจในยามมที กุ ขก์ บั ทา่ นรวมถงึ ยส่ี บิ หา้ ปี
บดั น้นี างกล็ าจากท่านไปแลว้
และการสญู เสยี อบฏู อลบิ ไปกเ็ ท่ากบั ท่านเสยี ผปู้ กป้องคมุ้ ครองไปเสยี แลว้
อบฎู อลบิ เสยี ชวี ติ อายไุ ดป้ ระมาณ 80 ปี
การสญู เสยี ทงั้ สองทาใหส้ ถานการณ์ระหวา่ งพวกมสุ ลมิ กบั พวกกรุ อ็ ยซฺเลวรา้ ยยง่ิ ขน้ึ
การจอมผลาญ ประหตั ประหารของพวกศตั รกู ร็ นุ แรงขน้ึ ทุกวนั
แมก้ ระนนั้ ทา่ นกย็ งั ไมท่ อ้ และไมเ่ คยคดิ ทจ่ี ะละทง้ิ ความพยายาม

การเผยแพรศ่ าสนาทีเ่ มืองฏออีฟและผแู้ สวงบุญ

ศาสดามหุ มั มดั ตระหนกั ดวี า่
ท่านไมอ่ าจจะทนอยใู่ นมกั กะฮฺตอ่ ไปไดห้ ลงั จากอบฏู อลบิ ซง่ึ เป็นลุงและเคาะดญี ะฮฺภรรยาของ
ทา่ นไดส้ น้ิ ชวี ติ ไปแลว้ และหลงั จากทพ่ี วกกุรอ็ ยชมกั กะฮไดบ้ บี คนั้ ท่านอยา่ งหนกั หน่วง
พวกกรุ อ็ ยชฺจะทาทกุ วถิ ที างเพอ่ื จะหยดุ การเผยแพร่ศาสนาของท่านใหไ้ ด้
ทา่ นจงึ คดิ จะเดนิ ทางออกไปเผยแพรศ่ าสนาอสิ ลามนอกนครมกั กกะฮฺ
ทา่ นเรมิ่ ตน้ ดว้ ยการไปเยอื นชนเผ่าตา่ ง ๆ
ท่านพยายามเทศนาหลกั คาสอนของศาสนาใหมใ่ หแ้ กช่ นเหลา่ นนั้ ไดร้ บั ทราบ
ซง่ึ บางเผา่ กส็ นใจในคาสอนของท่าน บางเผา่ กห็ าวา่ ท่านเสยี สติ
ระยะนนั้ ท่านตอ้ งเหน็ดเหน่ือยมาก
แตท่ ่านยงั มคี วามมนั่ คงในอดุ มการณ์ไมเ่ ปลย่ี นแปลงระยะน้จี ะมเี สยี งวพิ ากวจิ ารณ์ถงึ ตวั ท่าน
ในทางไมด่ อี ยตู่ ลอด แต่ท่านกอ็ ดทนไมโ่ ตต้ อบกบั เสยี งวจิ ารณ์เหล่านนั้

ศาสดามุหมั มดั ตอ้ งเผชญิ กบั เหตกุ ารณ์ครงั้ สาคญั ทส่ี ดุ
และถูกกลนั่ แกลง้ อยา่ งหนกั หน่วงในขณะทท่ี า่ นเดนิ ทางไปเผยแพร่ศาสนาทเ่ี มอื งฏออฟี เพอ่ื เ
ชญิ ชวนใหช้ นชนั้ ปกครองของเมอื งน้ศี รทั ธาต่อเอกภาพของพระเจา้
เรยี กรอ้ งใหพ้ วกเขาเชอ่ื ในพระเจา้ องคเ์ ดยี ว พวกเขามใิ ชเ่ พยี งไมย่ อมรบั
ยงั พดู จาถากถางท่านดว้ ยคาพดู ทห่ี ยาบคาย พรอ้ มทงั้ โห่ไลท่ า่ นใหพ้ น้ จากทน่ี นั่
ประชาชนบางกลุ่มขวา้ งปาท่านดว้ ยกอ้ นหนิ จนศรี ษะแตกเลอื ดโทรมกาย
ท่านยนื ทอดอาลยั ต่อความหยาบคายของพวกฏออฟี ดว้ ยหวั ใจทอ่ี อ่ นระโหยพรอ้ มทงั้ ขอใหพ้
ระเจา้ ยกโทษใหช้ นกลุ่มน้จี ากความโงเ่ ขลาทไ่ี ดป้ ฏบิ ตั ติ ่อทา่ น

หลงั จากท่านกลบั มาจากฏออฟี แลว้ กไ็ ดเ้ รมิ่ สงั่ สอนเทศนาแกผ่ ทู้ เ่ี ดนิ ทางมาแสวงบุญ ณ
วหิ ารกะอบะฮฺ ซง่ึ สว่ นมากเป็นผูแ้ ทนจากเผา่ ต่าง ๆ ของชาวอาหรบั
ทา่ นไดอ้ ธบิ ายถงึ หลกั การของศาสนาอสิ ลามใหท้ ราบว่า
ขอ้ เทจ็ จรงิ ศาสนาน้เี กย่ี วขอ้ งกบั ศาสนาของศาสดาอสิ มาอลี
ซง่ึ เป็นบรรพบรุ ุษของพวกอาหรบั หลายเผา่ รบั ฟังดว้ ยความสนใจตอ่ คาสอนของทา่ น
แต่ขอศกึ ษารายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ อกี
มอี ยหู่ ลายครงั้ ทพ่ี วกกุรอ็ ยชไดแ้ อบสง่ ผแู้ ทนของตนเขา้ ปะปนไปอยรู่ ่วมพธิ กี บั ผแู้ สวงบุญ
และคอยเตอื นใหส้ ตผิ นู้ าเผา่ เหล่านนั้ ไมใ่ หเ้ คลบิ เคลม้ิ หลงใหลไปกบั คาเชญิ ชวนของมหุ มั มดั
พวกเขาพยายามใสไ่ คลว้ า่ มุหมั มดั เป็นคนเสยี สติ เป็นนกั มายากลใชเ้ วทยม์ นตค์ าถา

เพอ่ื หลอกลวงชาวอาหรบั เป็นเร่อื งน่าแปลกใจทว่ี ่า
เมอ่ื พวกกุรอ็ ยชฺยุยงใสไ่ คลห้ นกั หน่วงเทา่ ใด อาหรบั เ ผ ฺ่าตา่ ง ๆ
และผแู้ สวงบญุ กย็ งิ่ อยากรจู้ กั มหุ มั มดั มากขน้ึ
เพอ่ื ตอ้ งการพสิ จู น์คากลา่ วหาของพวกกรุ อ็ ยชฺว่ามคี วามจรงิ เพยี งใด
ดงั นนั้ แทนทม่ี หุ มั มดั จะไปหาพวกเขา พวกนนั้ กลบั ขวนขวาย อยากพบทา่ นศาสดามากขน้ึ
และเมอ่ื มาไดย้ นิ ไดฟ้ ังแลว้ พวกยษั รบิ บางกลุ่มไดเ้ กดิ ความเลอ่ื มใสขน้ึ มาทนั ที
โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในปีท่ี 11 ของการเผยแพรศ่ าสนาของทา่ นนบี
นกั แสวงบุญจากเมอื งยษั รบิ ( มะดนี ะฮฺ ) จากเผา่ คอ็ ซรอ็ จญ์จานวน 6 คน
ตอบรบั การเชญิ ชวนของท่าน ความหวงั ในการเผยแพร่ศาสนาเรมิ่ มคี วามหวงั ขน้ึ มาบา้ ง

สนธิสญั ญาอะเกาะบะฮฺฉบบั แรก

ในขณะทห่ี น่ึงปีผา่ นไป ตรงกบั ปีท่ี 12 แหง่ การเผยแพร่ศาสนาของท่านนบี
เดอื นอนั ศกั ดสิ์ ทิ ธแิ์ ละฤดกู าลแหง่ การแสวงบุญกลบั มาถงึ ผแู้ สวงบุญจากเมอื งยษั รบิ จานวน
12 เขา้ พบท่านศาสดาทภ่ี เู ขาอลั อะเกาะบะฮฺ
และไดเ้ ขา้ รว่ มเป็นพนั ธมติ รกบั ทา่ นดว้ ยสนธสิ ญั ญาทเ่ี รยี กวา่
“ สนธสิ ญั ญาอลั อะเกาะบะฮฺฉบบั แรก ”
ในสนธสิ ญั ญาน้พี วกเขาตกลงกนั ทจ่ี ะยดึ มนั่ ในเร่อื งเอกภาพของพระเจา้ โดยไมก่ ราบไหวร้ ปู เ
คารพ จะไมล่ กั ขโมย หรอื ล่วงประเวณี จะไมฆ่ า่ ลกู ๆ ของตน หรอื ไมท่ าความชวั่ ทงั้ ๆ ทร่ี ู้
และจะตอ้ งยอมรบั คาบญั ชาของพระเจา้ อยา่ งไมม่ เี งอ่ื นไขใดๆ ทงั้ สน้ิ
พวกผแู้ ทนจากเมอื งยษั รบิ เหลา่ น้กี ย็ นิ ดรี บั ฟังตามเงอ่ื นไขดงั กลา่ ว
ในตอนขากลบั ไปยงั เมอื งยษั รบิ นนั้ ศาสดามุหมั มดั ไดส้ ง่ มสุ อบั อบิ นุ อมุ ยั รฺ
ไปกบั พวกเขาดว้ ย เพอ่ื สอนกุรฺอานและหลกั คาสอนของอสิ ลามใหค้ นเหล่านนั้
หลงั จากสนธสิ ญั ญาน้แี ลว้ อสิ ลามจงึ ไดเ้ รม่ิ แพร่หลายไปในเมอื งยษั รบิ อยา่ งรวดเรว็
มสุ อบั อาศยั อยกู่ บั บรรดามสุ ลมิ ของเผา่ เอาสฺ และคอ็ ซรอ็ จญ์
และไดส้ อนศาสนาแห่งพระผเู้ ป็นเจา้ และการเปิดเผยสจั ธรรมใหพ้ วกเขา
จานวนมสุ ลมิ ในเมอื งยษั รบิ ไดเ้ พม่ิ ขน้ึ เร่อื ยๆ เมอ่ื เดอื นศกั ดสิ ์ ทิ ธหิ ์ วนกลบั มา
มุสอบั กเ็ ดนิ ทางมายงั นครมกั กะฮฺและรายงานผลความกา้ วหน้าในเร่อื งพลงั อานาจและการผ
นึกกาลงั ของมุสลมิ ในเมอื งมะดนี ะฮฺใหท้ า่ นศาสดาฟังและไดแ้ จง้ แกท่ า่ นดว้ ยวา่ คนเหลา่ นนั้ จะ
มาทาการแสวงบุญในฤดกู าลน้เี ป็นจานวนมากกวา่ ทเ่ี คยเป็นมา

สนธิสญั ญาอะเกาะบะฮฺครงั้ ทีส่ อง

ปี ค . ศ . 622 ไดม้ จี านวนผแู้ สวงบุญจากเมอื งยษั รบิ จานวนมาก
คอื บุรษุ เจด็ สบิ สามคนและสตรสี องคน เมอ่ื ศาสดามหุ มั มดั ไดท้ ราบขา่ วน้ี
ทา่ นกค็ ดิ จะทาสนธสิ ญั ญาอกี ฉบบั หน่งึ กบั พวกเขาซง่ึ นอกจากคาสงั่ สอนของอสิ ลาม
อยา่ งสภุ าพอ่อนโยนและสอนใหอ้ ดทนแลว้
ทา่ นตอ้ งการทาสญั ญาเรยี กรอ้ งใหพ้ วกเขาพรอ้ มทจ่ี ะเสยี สละในการปกป้องภยนั ตร
ายตา่ งๆ
และโตต้ อบการประทษุ รา้ ยและการรุกรานทอ่ี าจเกดิ ขน้ึ แกท่ ่านนบแี ละชาวมุสลมิ
ศาสดามุหมั มดั จงึ ไดต้ ดิ ต่ออยา่ งลบั ๆ
กบั พวกหวั หน้ากลุม่ นนั้ และไดท้ ราบวา่ พวกเขากเ็ ตรยี มตวั ไวอ้ ยา่ งดแี ลว้ ทจ่ี ะทางาน
เช่นนนั้
พวกเขาตกลงทจ่ี ะไปพบกนั ทเ่ี ขาอลั อะเกาะบะฮฺในตอนกลางคนื ของวนั ทส่ี องแหง่ ก
ารแสวงบุญ มสุ ลมิ จากเมอื งยษั รบิ เกบ็ การนดั พบนนั้ ไวเ้ ป็นความลบั
มใิ หแ้ พรง่ พรายใหแ้ กผ่ ไู้ มศ่ รทั ธาในเผา่ ของพวกเขาเอง และชาวกรุ อ็ ยซฺทราบ
เมอ่ื ถงึ เวลาพวกเขากม็ าพบกบั ทา่ นศาสดาตามทน่ี ดั ไวโ้ ดยลอบมาในความมดื ยาม
ค่าคนื
เมอ่ื พวกเขามาถงึ อลั อะเกาะบะฮฺทงั้ ชายและหญงิ กข็ น้ึ ไปบนภูเขาและรอท่านศาสดา
อยทู่ น่ี นั่

ศาสดามหุ มั มดั มาถงึ พรอ้ มดว้ ยลงุ ของท่านคอื อลั อบั บาส บุตร อบั ดลุ มฏุ เฏาะลบิ
อลั อบั บาส ซง่ึ ตอนนนั้ ยงั มไิ ดเ้ ปลย่ี นมารบั อสิ ลาม
แตด่ ว้ ยความเป็นหว่ งหลานชายจงึ ตดิ ตามมาดว้ ย
สญั ญาอลั อะเกาะบะฮฺครงั้ น้เี รยี กวา่ “ สนธสิ ญั ญาอลั อะเกะบะฮฺครงั้ ทสี่ อง ”
ขอ้ ความทส่ี าคญั ในสญั ญาครงั้ น้คี อื กลมุ่ ตวั แทนจากเมอื งยษั รบิ น้ี
สญั ญาทป่ี กป้องศาสดามหุ มั มดั
และจะกระทาทุกสงิ่ ทกุ อยา่ งเหมอื นกบั การปกป้องภรรยาและลกู ๆ ของพวกเขาเอง
การทาสญั ญาของพวกยษั รบิ ในครงั้ น้มี ี อลั บารออฺ อบิ นุ มุอฺรรู

เป็นหวั หน้าของกล่มุ น้ี อลั บารออฺ อบิ นุ มุอฺรรู
เขา้ รบั อสิ ลามหลงั จากทม่ี กี ารทาสนธสิ ญั ญาอะเกาะบะฮฺฉบบั แรก

ขา่ วน้เี มอ่ื ทราบถงึ พวกกุรอ็ ยซฺมกั กะฮฺ พวกเขารสู้ กึ ไมพ่ อใจทนั ท่ี
พวกเขาไดพ้ ากนั มาหาหวั หน้าของเผา่ คอ็ ซรอ็ จญ์ ณ ทพ่ี กั แต่ฝ่ายมสุ ลมิ กเ็ งยี บเสยี
ทาใหพ้ วกกุรอ็ ยซฺไมส่ ามารถทจ่ี ะจบั ผดิ ได้ เพราะไมม่ หี ลกั ฐานทช่ี ดั เจน
ดงั นนั้ พวกยษั รบิ จงึ รบี กลบั เมอื งก่อนทพ่ี วกกรุ อ็ ยซฺจะหาหลกั ฐานได้
เมอ่ื พวกกรุ อ็ ยซฺรคู้ วามจรงิ พวกเขาจงึ รบี ตามไป แตก่ ไ็ มท่ นั
คงจบั ไดช้ าวยษั รบิ เพยี งคนเดยี ว คอื สะอฺด์ อบิ นุ อุบาดะฮฺ
เขาถกู ใสโ่ ซต่ รวนและทรมาน จนกระทงั่ จเู บร อบิ นุ มุตอมั อบิ นุ อดยี ะฮฺ และฮารษี
อบิ นุ อุมยั ยะฮฺ ตอ้ งไปขอถา่ ยตวั เขาดว้ ยเงนิ จานวนหน่งึ เพอ่ื ใหพ้ น้ โทษ

สนธสิ ญั ญาทาใหท้ า่ นนบมี คี วามหวงั และเป็นการเปิดประตูสชู่ ยั ชนะ
สว่ นพวกกรุ อ็ ยซฺมคี วามกลวั และวติ กกงั วลเป็นอยา่ งมาก
พวกเขาคดิ วา่ ถา้ ขบวนการน้ียงั ไมถ่ กู ทาลายอยา่ งถอนรากถอนโคน
อนาคตของพวกเขาจะตกอยใู่ นอนั ตราย ชยั ชนะของมุหมั มดั อาจเกดิ ขน้ึ
พวกเจาจงึ วางแผนใชม้ ารตราการขนั้ เดด็ ขาดกบั มหุ มั มดั และชาวมสุ ลมิ
ท่านนบกี ร็ ดู้ วี ่าการนองเลอื ดระหวา่ งพวกกรุ อ็ ยซฺกบั ชาวมุสลมิ เหน็ ทจ่ี ะไมม่ ที างหลกี
พน้ ทา่ นจงึ สงั่ ใหม้ ติ รสหายตลอดจนสาวกของทา่ นอพยพไปยงั เมอื งยษั รบิ
มสุ ลมิ จงึ เรม่ิ อพยพไปทลี ะคนทลี ะกลุ่ม บางครงั้ กเ็ ป็นกลุม่ เลก็ ๆ
ทงั้ น้เี พอ่ื ไมใ่ หพ้ วกกรุ อ็ ยซเกดิ ความสงสยั อยา่ งไรกต็ ามบางคนทจ่ี บั ได้
กถ็ กู ทรมานไป

การอพยพส่เู มืองมาดีนะห(์ ฮิจเราะห)์

มกั กะฮฺเป็นสถานทแ่ี หง้ แลง้ เตม็ ไปดว้ ยเนินเขา
สภาพทางภูมศิ าสตรน์ บั ว่ามอี ทิ ธพิ ลต่อผคู้ นในเมอื งเป็นอยา่ งมากทเี ดยี ว
ชาวมกั กะฮฺมกั เป็นคนอารมณ์รา้ ยและไมค่ อ่ ยมคี วามคดิ ทล่ี กึ ซง้ึ

ตรงกนั ขา้ มยษั รบิ เป็นเมอื งทอ่ี ุดมสมบรู ณ์มพี ชื ผลไมม้ ากชนิด ดนิ ฟ้าอากาศ
กไ็ มท่ ารณุ เหมอื นมกั กะฮฺ ผคู้ นจงึ มจี ติ ใจออ่ นโยน มคี วามเกรงใจและชา่ งคดิ
เพราะฉะนนั้ ในระยะตน้ ของการเผยแพร่อสิ ลามเมอื งมะดนี ะฮฺจงึ เป็นท่ี ๆ
เหมาะสมมากกวา่ มกั กะฮฺมาก
ในมะดนี ะฮฺไมม่ พี วกนกั บวชคอยต่อตา้ นความเจรญิ เตบิ โตของอสิ ลามเหมอื นในมกั กะฮฺ
ฉะนนั้ จงึ เป็นการงา่ ยทจ่ี ะเผยแพรค่ าสอนศาสนาอสิ ลามมากกว่าทอ่ี น่ื
นอกจากน้ใี นเมอื งน้ยี งั มชี าวยวิ อาศยั อยดู่ ว้ ย
พวกยวิ ถอื วา่ มหุ มั มดั เป็นผสู้ นบั สนุนคมั ภรี ข์ องพวกตน
ฉะนนั้ พวกเขาจงึ รอตอ้ นรบั ทา่ นศาสดาดว้ ยความกระตอื รอื รน้

หลงั จากทท่ี ่านศาสดาไดส้ งั่ สานุศษิ ยข์ องทา่ นใหโ้ ยกยา้ ย อพยพไปอยทู่ เ่ี มอื งยษั รบิ แลว้
ประกอบกบั ทราบขา่ วว่าพวกกุรอ็ ยซฺกาลงั วางแผนจะสงั หารท่านนบอี ยา่ งแน่นอน
และในเวลาเดยี วกนั นนั้
ท่านนบไี ดร้ บั คาบญั ชาจากพระเจา้ ใหเ้ ดนิ ทางไปพรอ้ มกบั ทา่ นอบบู กั รฺ
ทา่ นนบไี ดห้ ลบออกจากบา้ นในเวลากลางคนื โดยใหท้ ่านอาลี บตุ ร อบฎู อลบิ
นอนอยบู่ นเตยี งของท่าน ภายใตส้ ถานการณ์ทค่ี นหนุ่มจากเผา่ ต่างๆ
ไดล้ อ้ มรอบบา้ นท่านเพอ่ื รอการสงั หารท่าน
ท่านไดห้ ลบหนีออกไปกบั อบบู กั รโ์ ดยไปหลบอยใู่ นถา้ แหง่ หน่ึง
ซง่ึ อยไู่ มไ่ กลจากเมอื งมกั กะฮฺนกั โดยไมม่ ใี ครเหน็ นอกจากอบั ดลุ ลอฮฺ ลกู ของอบบู กั รฺ
กบั น้องสาวสองคนของท่าน คอื อาอชิ ะฮฺ และอสั มา ทงั้ สองไดซ้ ่อนอยใู่ นถ้าเป็นเวลาสามวนั
ดว้ ยความชว่ ยเหลอื จากพระเจา้ พวกกุรอ็ ยซฺตามตวั ไมพ่ บ
ถงึ แมว้ ่าพวกเขาไดม้ าถงึ ปากถา้ แลว้ กต็ าม
เพราะว่าหน้าปากถ้ามใี ยแมงมมุ และมนี กพริ าบมาสรา้ งรงั อยู่
โดยทพ่ี วกเขานึกไมถ่ งึ ว่าท่านนบอี ยใู่ นถ้านนั้

เมอ่ื เหน็ ว่าปลอดภยั ดแี ลว้ ทา่ นนบแี ละอบบู กั รฺจงึ ออกเดนิ ทางตอ่ ไป โดยมคี นใชช้ อ่ื วา่
อบั ดลุ ลอฮฺ อนิ ุ อุรยั กติ เป็นผนู้ าทาง ซง่ึ ไดน้ าทางสองไปทางตอนใตข้ องมกั กะฮฺ
แลว้ ออกเดนิ ทางไปอยา่ งระมดั ระวงั ตามเสน้ ทางทไ่ี มม่ ผี คู้ นใช้
เพอ่ื หลกี เลย่ี งไมใ่ หพ้ บกบั พวกกุรอ็ ยซฺ ในวนั ท่ี 2 เดอื นรอ็ บบลิ อุลอวั วลั
ตรงกบั เดอื นกรกฎาคม ค . ศ .622 ท่านนบมี าถงึ ทเ่ี มอื งกบุ าอฺ
ซง่ึ อยหู่ ่างจากเมอื งยษั รบิ ประมาณ 6 ไมล์ ณ ทน่ี นั้ ทา่ นนบไี ดส้ รา้ งมสั ยดิ ซง่ึ มชี อ่ื ว่า

มสั ยดิ กุบาอฺ และถอื วา่ เป็นมสั ยดิ แหง่ แรกในอสิ ลาม
ท่านนบไี ดพ้ กั ทน่ี นั้ เป็นเวลาประมาณสองอาทติ ย์
จงึ เดนิ ทางเขา้ เมอื งยษั รบิ ในวนั ศุกรโ์ ดยมชี าวเมอื งยษั รบิ ออกมาตอ้ นรบั เป็นจานวนมาก

เหตกุ ารณ์ครงั้ น้เี รยี กว่าการอพยพหรอื ฮจิ ญ์เราะฮฺอนั เป็นการเรม่ิ ตน้ ศกั ราชของชาวมสุ ลมิ

นบั แตน่ นั้ มา เวลาแห่งการประหตั ประหารชาวมสุ ลมิ ในเมอื งมกั กะฮฺกเ็ ป็นอนั สน้ิ สุดลง
และยคุ แหง่ เมอื งมะดนี ะฮฺกเ็ รม่ิ ตน้ ขน้ึ
ภาระกจิ ของท่านศาสดายงั ไมส่ าเรจ็ เสรจ็ สน้ิ แตค่ วามสาเรจ็ กเ็ รมิ่ ขน้ึ แลว้ ทม่ี ะดนี ะฮฺ
ทา่ นศาสดาไมเ่ พยี งแต่ไดร้ บั การตอ้ นรบั อยา่ งมเี กยี รตเิ ทา่ นนั้
แตย่ งั ไดร้ บั การแตง่ ตงั้ ใหเ้ ป็นประธานของชุมชนอกี ดว้ ย
สถานะและอานาจของท่านศาสดากเ็ พม่ิ ขน้ึ และอสิ ลามกไ็ ดต้ งั้ หลกั ปักฐานมนั่ คงขน้ึ ทกุ วนั ณ
เมอื งน้ที า่ นศาสดามอี สิ รภาพทจ่ี ะเทศนาคาสอนของพระผเู้ ป็นเจา้ ท่ามกลางผหู้ ลงผดิ
ในทส่ี ุดกห็ นั มามศี รทั ธาในศาสนาใหมน่ ้มี ากขน้ึ และไดแ้ ผข่ ยายออกไปเรอ่ื ย ๆ

ศาสดามูฮมั หมดั ณ เมอื งมาดีนะฮ์

ประชาชนเมอื งมาดนี ะฮ์

เมอ่ื ทา่ นศาสดาไดม้ าอยทู่ เ่ี มอื งยษั รบิ แลว้ เมอื งนนั้ กไ็ ดร้ บั ขนานนามใหมเ่ ป็นมะดนี ะตนุ นะบี
หรอื เมอื งแหง่ ศาสดา
ภาระกจิ แรกทท่ี ่านศาสดาทาทเ่ี มอื งน้กี ค็ อื สรา้ งมสั ญดิ ขน้ึ หน่งึ หลงั ซง่ึ ทา่ นไดล้ งมอื ทางานเอง
เหมอื นกรรมกรคนหน่ึง
มสั ญดิ หลงั น้เี ป็นสถานทท่ี าการละหมาดและศนู ยร์ ว่ มการเผยแพรศ่ าสนาอสิ ลาม

ในสมยั นนั้ มะดนี ะฮฺประกอบดว้ ยกลุ่มคน เผา่ พนั ธห์ ลายกลุม่ ดว้ ยกนั นอกจากเผา่ เอาสฺ
และคอ็ ซรอ็ จญแ์ ลว้ ยงั มเี ผา่ พนั ธพ์ วกยวิ จานวนหน่ึง เชน่ เผา่ กอ็ ยนุกออฺ เผา่ กรู อยเซาะฮฺ
เผา่ นะฎรี และเผา่ คอ็ ยบรั ทา่ นนบรี ดู้ วี ่าความหลากหลายในเผา่ พนั ธน์ นั้
อาจสรา้ งความวนุ วายเกดิ ขน้ึ ได้
โดยเฉพาะอยา่ งชาวยวิ คงไมย่ งิ่ ดนี กั ทเ่ี หน็ ความสาเรจ็ ของศาสนาอสิ ลาม
เพราะชาวยวิ มกั จะพดู เสมอวา่ ตนเป็นประชาชาตทิ พ่ี ระเจา้ ทรงคดั เลอื กและมคี วามประเสรฐิ ก
วา่ ประชาชาตอิ น่ื ๆ ในโลก ดว้ ยเหตดุ งั กล่าวน้ี
ทา่ นนบไี ดร้ บี สรา้ งความเป็นปึกแผน่ เป็นอนั หน่งึ เดยี วกนั ในหมมู่ สุ ลมิ

โดยใชศ้ าสนาเป็นตวั กระตนุ้
สรา้ งความเป็นเอกภาพและภารดรภาพเกดิ ขน้ึ ในสงั คมมสุ ลมิ มะดนี ะฮฺ
โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ระหวา่ งชาวมสุ ลมิ ทอ่ี พยพมากมกั กะฮฺ หรอื ทเ่ี รยี กว่า กลุ่มมุฮาญริ นี
ซง่ึ เป็นผลู้ ภ้ี ยั และชาวมุสลมิ พน้ื เมอื ง หรอื ทเ่ี รยี กว่า กลมุ่ อนั ศอร ซง่ึ เป็นผใู้ หค้ วามชว่ ยเหลอื

ชาวอนั ศอรนอกจากชว่ ยเหลอื ในยามคบั ขนั แลว้ คนเหล่าน้ยี งั เสยี สละเงนิ ทอง
จดั หาบา้ นเรอื นและทรพั ยส์ มบตั ใิ หแ้ กช่ าวมุฮาญริ นี
ความเป็นพน่ี ้องระหวา่ งชาวมุฮาญริ นี กบั ชาวอนั ศอรนนั้ ไดเ้ ป็นไปอยา่ งลกึ ซง้ึ
กระทงั่ ยอมหยา่ ภรรยาตนเองเพอ่ื มอบใหแ้ กช่ าวมุฮาญริ นี
และสามารถรบั มรดกของกนั และกนั ไดเ้ วลาคนหน่งึ คนใดสน้ิ ชวี ติ ไป
เมอ่ื อสิ ลามเจรญิ รุง่ เรอื งขน้ึ จนเป็นกลมุ่ อานาจทเ่ี ป็นเอกเทศแยกออกไป
บรรดาผทู้ ถ่ี อื รปู เคารพทงั้ หลายทย่ี งั ไมร่ บั อสิ ลามตา่ งกพ็ ากนั อจิ ฉารษิ ยา
มบี างคนทท่ี าทเ่ี ป็นเขา้ รบั อสิ ลามแต่ภายในนนั้ ตงั้ ใจทจ่ี ะตอ่ ตา้ นทา่ นศาสดาอยู่อยา่ งลบั ๆ
พวกน้เี รยี กวา่ พวกมุนาฟิกนู หรอื พวกหน้าไหวห้ ลงั หลอก ขาดความจรงิ ใจ
คนเหล่าน้เี ป็นคนทม่ี อี นั ตรายมากยงิ่ กวา่ ศตั รทู เ่ี ปิดเผยเสยี อกี
สว่ นชาวยวิ ในมะดนี ะฮฺนนั้ เป็นอกี รปู แบบหน่งึ
กล่าวคอื ตอนแรกพวกเขารว่ มกนั กบั ชาวมะดนี ะฮฺในการตอ้ นรบั ทา่ นศาสดาเป็นอนั ดี
ทงั้ น้พี วกเขาหวงั ทจ่ี ะชกั ชวนทา่ นศาสดามาเขา้ เป็นพวกของตน
แต่เมอ่ื ภายหลงั ไดพ้ บว่าพวกเขาไมอ่ าจจะทาได้ พวกเขาจงึ ค่อย ๆ
ถอนความช่วยเหลอื ออกไปทลี ะน้อย ๆ และไดก้ ลายเป็นศตั รขู องอสิ ลามไปในทส่ี ุด

สถาบันทางการเมือง

ท่านศาสดาพยายามสร้างความรู้สกึ ความเปน็ พนี่ ้องข้นึ ระหวา่ งคนเหล่านนั้ ให้มากทสี่ ุด
เพราะท่านแลเห็นความจริงท่วี า่ อาณาจักรอสิ ลามจะมรี ากฐานท่แี ข็งแรงไม่ได้หากไม่ไดร้ บั การคำ้ จุ
นจากประชาชนทกุ ฝา่ ย ความมีขันติต่อศาสนาอ่นื ๆ
นัน้ เปน็ สิง่ ที่จำเปน็ ในเม่อื มีคนหลายเผ่าหลายชาตอิ าศัยอยู่รวมกนั
ดว้ ยวัตถปุ ระสงคน์ ้ที ่านศาสดาจึงได้จัดตั้งระเบยี บข้ึนเรยี กว่า ” ธรรมนูญแหง่ มะดนี ะฮฺ “
ซง่ึ เปน็ ระเบยี บเพื่อการเลิกล้มการอาฆาตพยาบาทกันระหวา่ งเผ่าและเพอื่ ใหส้ ิทธิ์ตา่ งแกป่ ระชาชน
ทุกกลุ่ม โดยเฉพาะชาวยวิ ทีอ่ าศยั อยูใ่ นมะดีนะฮแฺ ละรอบ ๆ มะดนี ะฮฺ
เนอื้ ความสำคัญในธรรมนูญน้นั มอี ยดู่ ังนี้

1 ) ชุมชนท้งั หลายท่ีลงนามในพันธะสัญญา นจ้ี กั เป็นชาตเิ ดยี วกนั
2 ) ถา้ กลมุ่ ชนใดทล่ี งนามในพันธะสญั ญาน้ีถูกข้าศึกศตั รูรกุ รานชนกลมุ่ อื่นจะรวมกำลังกนั
ช่วย ทำการปกป้อง

3) จักไม่มีกลุม่ ชนใดในชาติเดียวกนั นีไ้ ปทำสนธิสัญญาอย่างลับ ๆ กับพวกกรุ ็อยช์ หรือให้
ทพี่ งึ่ พาอาศัยแกค่ นเหลา่ น้ันหรอื ช่วยเหลือคนเหล่านั้นให้ตอ่ ตา้ นชาวมะดนี ะฮฺ
4) ชาวมสุ ลมิ ชาวยิวและชุมชนอื่น ๆ ของสาธารณรฐั น้ียอ่ มมอี ิสระทีจ่ ะนับถอื ศาสนาของ
ตนไดแ้ ละปฏบิ ัติกิจตามศาสนาของตนไดโ้ ดยไม่มีใครขัดขวาง
5) การการะทำผิดส่วนตวั เลก็ ๆ น้อย ๆ ของผ้ทู ไ่ี มใ่ ช่มสุ ลมิ จะต้องถอื วา่ เป็นความผิดสว่ น
ตัวไมเ่ ก่ียวขอ้ งกบั ชมุ ชนท่ีบคุ คลนนั้ อยู่

6) ผทู้ ่ีถูกกดขีจ่ ะต้องได้รับการปกป้อง
7) นับตั้งแต่น้ไี ปการทำใหเ้ ลือดตกยางออก การฆ่าและความรุนแรงตา่ ง ๆ ถอื ว่าเป็นสิง่ หะ
รอม ( น่ารังเกยี จ ) ในมะดีนะฮฺ
8) ศาสดามหุ มั มดั ( ศอ็ ลฯ ) ศาสดาแหง่ พระผู้เปน็ เจ้าจะเป็นประธานของสาธารณรัฐ และ
จะเปน็ ศาลอุทธรณส์ ูงสุดในดนิ แดนนี้
ความสำคญั ของธรรมนญู น้อี ยตู่ รงท่ีวา่ เปน็ ธรรมนญู ฉบบั แรกในโลกทเ่ี ขียนไวเ้ ปน็ ลายลกั ษณอ์ ักษร
ก่อนหนา้ ทที่ ่านศาสดาได้มีผปู้ กครอง
แตก่ ไ็ มม่ ีใครเคยใหร้ ัฐธรรมนญู ท่ีเขียนเปน็ ลายลักษณ์อกั ษรแกป่ ระชาชนของตน
ทา่ นศาสดามหุ ัมมัดเป็นคนแรกทปี่ ระจักษ์ถึงความสำคัญของความร่วมมือและการใหค้ วามสำคัญต่
อประชาชนในการบริหารรัฐและการรักษาสัญญานี้ยงั ไดแ้ สดงให้เหน็ ด้วยวา่ ท่านศาสดามหุ มั มดั มใิ
ชเ่ ป็นแตน่ กั ส่งั สอนศาสนาเทา่ นั้นแตย่ งั เปน็ รัฐบุรษุ ท่เี ป็นนกั ปกครองทดี่ ดี ้วย

เม่อื ศาสนาอิสลามได้กอ่ ตัวเปน็ รัฐแลว้
มีความจำเป็นอย่างยิ่งทจี่ ะตอ้ งมคี วามพร้อมในดา้ นกำลังทหาร การเมืองและเศรษฐกจิ
มฉิ ะนนั้ แล้วรฐั อสิ ลามแห่งมะดนี ะฮจฺ ะถูกโจมตี และรุกรานจากพวกกรุ อ็ ยซฺ และเหลา่ ศัตรรู อบๆ
มะดีนะฮไฺ ด้งา่ ย
นกั ประวัติศาสตรท์ ่ีไม่หวังดีต่ออสิ ลามหลายท่านกล่าวหาศาสนาอิสลามวา่ ชอบทำสงคราม
และเผยแพรศ่ าสนาดว้ ยคมดาบ อนั ทจ่ี รงิ แลว้ อิสลามเป็นศาสนาสันติ
ทีจ่ ำเป็นตอ้ งทำสงครามนั้นกเ็ พราะว่าเพอ่ื ปกป้องศาสนาและอธิปไตยของรฐั เทา่ นน้ั
ในสมัยของท่านนบเี องหลังจากอพยพมายังมะดีนะฮแฺ ลว้ มีสงครามเกดิ ขึ้นระหว่างชาวมสุ ลมิ กับศตั
รตู ่างๆ ถึง 47 คร้ัง และในจำนวนน้นั ท่านนบเี ข้ารว่ มสงครามด้วยตนเองถงึ 27 คร้ัง
ในบรรดาสงครามตา่ งๆ เหล่าน้ี มีสงครามท่สี ำคัญดงั นี้

สงครามที่สำคัญๆ

1.สงครามบดั ร์อัญยงิ่ ใหญ่

สงครามบดั รฺเป็นสงครามครัง้ แรก
และเปน็ สงครามที่สำคญั ท่สี ดุ ท่เี กิดขน้ึ ระหวา่ งชาวมสุ ลมิ กับพวกกรุ ็อยซฺ
เกิดขน้ึ ในเดือนรอมฏอนปีที่ 2 หลังจากอพยพ หรือ ค . ศ . 624 ณ บ่อบดั รฺ
ซึ่งกองทัพมสุ ลิมมจี ำนวนพล 313 คน ส่วนกองทัพกุร็อยซฺมีจำนวนผลประมาณหนึง่ พันคน
โดยมีอบญู ะฮลั เป็นแม่ทพั

สาเหตุของสงคราม

สาเหตขุ องสงครามบดั รในคร้ังน้ีกลา่ วคือ ท่านศาสดามุหัมมดั ( ศ็อลฯ )
ทราบขา่ วว่ากองคาราวานพาณิชยข์ องพวกกรุ ็อยซฺ ซ่ึงนำโดยอบซู ุฟยานกลับมาจากซีเรยี
ทา่ นนบบไี ดป้ รึกษาหารอื กับเหล่าสาวกของท่าน
และตัดสนิ ใจท่จี ะส่งทหารไปโจมตกี องคาราวานของอบูซุฟยานนี้ อบซู ฟุ ยานไหวตวั ก่อน
จงึ เปลี่ยนเส้นทาง พรอ้ มกับขอกำลังชว่ ยเหลือจากมักกะฮฺ
ฝ่ายกรุ อ็ ยซฺมกั กะฮจฺ ึงยกกองทัพมาเพ่อื ทจ่ี ะบดขยฝี้ า่ ยมสุ ลมิ กองทัพทั้งสองฝ่ายไดป้ ระจญั บานกัน

ณ บ่อบัดรฺ ซึง่ อยหู่ ่างจากมะดีนะฮฺเพียงไม่กไ่ี มล์ ทา่ นศาสดาส่งั ใหต้ ั้งทพั อยู่ใกล้กบั เนนิ เขาอลั
อารชิ และเพือ่ จะตัดน้ำจากฝา่ ยข้าศกึ ซ่งึ ตงั้ ทพั อยู่ทางดา้ นใตข้ องหบุ เขา
ท่านจึงไดส้ ัง่ ขุดบอ่ ขนาดใหญข่ ึ้นหลายบ่อใหน้ ำ้ ไหลกลบั เข้ามาในบ่อเหล่านน้ั
ทัง้ นี้มิใช่เพยี งเพ่อื กันไมใ่ ห้สายน้ำไหลเข้าสู่ค่ายพักของพวกขา้ ศกึ เทา่ นัน้
แต่เพือ่ เก็บน้ำไวใ้ ห้ฝ่ายมุสลิมใชด้ ว้ ย ตอนเช้าตรู่ของวนั ที่ 13 มนี าคม ค . ศ . 624
ทา่ นได้จัดทัพและใหค้ ำแนะนำแกพ่ วกทหารของท่านก่อนจะเคลอื่ นทพั ไป
ท่านได้วิงวอนขอตอ่ พระเจ้า
ขอให้ทหารของท่านมีชยั ชนะตอ่ กองทพั ของขา้ ศึกทมี่ จี ำนวนมากกว่าหลายเทา่

ตามธรรมเนียมของอาหรับ นายทพั ของท้งั สองฝา่ ยจะต้องต่อส้กู นั ตวั ต่อตวั
นายทพั ของฝา่ ยกุร็อยช์มีชัยบะฮ อตุ บะฮและวะลดี บิน อตุ บะฮได้ท้าทายนายทพั ฝ่ายมุสลมิ
ซง่ึ มอี บุ ยั ดะฮฺ ฮมั ซะฮแฺ ละอะลีออกไปสูก้ นั ตวั ต่อตวั
นายทพั ฝ่ายกุร็อยช์ต่อสอู้ ย่างกล้าหาญแต่กแ็ พแ้ ละถกู ฆ่าตายเกอื บหมด
กองทพั ท้ังสองจึงเข้าประจัญบานกนั ดว้ ยขวญั และกำลงั ใจทเี่ หนือกว่า
ประกอบกบั ความช่วยเหลือจากพระเจา้ ในที่สุดกองทพั มักกะฮฺกพ็ ่ายแพ้
พวกทหารทเี่ หลอื ต่างก็แตกทพั และหนีออกจากสนามรบ
ทหารที่เหลือถกู จบั เป็นเชลยเป็นจำนวนมาก อบูญะฮัล
ผู้เป็นปรปกั ษท์ รี่ ้ายกาจทสี่ ุดของทา่ นศาสดาก็ถกู ฆา่ ตายในสนามรบดว้ ย

ผลของสงคราม

ผลของสงครามในคร้งั นฝ้ี ่ายมสุ ลิมไดร้ บั ชยั ชนะ ทหารของกรุ อ็ ยซถฺ ูกฆา่ ตาย 70 คน
และถูกจับเป็นเชลยเปน็ จำนวนมาก สว่ นฝ่ายมสุ ลมิ เป็นซะฮดี แค่ 14 คนเท่าน้ัน
ทา่ นศาสดาได้สัง่ ให้สานศุ ิษยข์ องทา่ นปฏบิ ตั ติ ่อเชลยศึกทไี่ ม่มเี สอ้ื ผา้ ใส่ก็รับแจกเสอ้ื ผ้า
และพวกเขาได้รบั การเลี้ยงดดู ว้ ยอาหารเชน่ เดยี วกบั ฝ่ายมุสลิม
มสุ ลิมบางคนถงึ กบั สละขนมปังให้เชลยศึกกนิ ส่วนตวั เองกินเพียงอนิ ทผลมั
ต่อมาทา่ นศาสดากต็ ดั สินใจทจ่ี ะปล่อยเชลยศึกไปโดยใหม้ ีการเสียคา่ ไถ่
แมแ้ ต่ญาตขิ องท่านเองกใ็ หส้ อนหนังสือให้แก่เด็กชายมสุ ลิมสิบคนแทนการเสียค่าไถ่
ส่วนพวกท่ียากจนไม่มเี งินค่าไถก่ ไ็ ดร้ บั การปลอ่ ยตัวไปโดยให้สัญญาว่าจะไมต่ อ่ สู้กบั มสุ ลิมอีกในภา
ยหน้า

การปฏบิ ตั ิของมสุ ลมิ ตอ่ เชลยศกึ อย่างโอบออ้ มอารเี ช่นนเี้ ป็นส่ิงทไ่ี มเ่ คยมมี ากอ่ นเลยในประวตั ิศาส
ตร์

ผลของสงครามบัดรฺเป็นเหตกุ ารณท์ มี่ คี วามหมายต่อชะตากรรมขอลงอสิ ลามอยา่ งมากท่ีสุดในประ
วตั ิศาสตรข์ องอสิ ลาม เพราะหากฝ่ายมสุ ลิมไม่สามารถเอาชนะสงครามครงั้ นไ้ี ด้
อิสลามก็อาจจะถกู กวาดล้างใหส้ ูญไปจากโลกนี้เลยกไ็ ด้
ชยั ชนะในสงครามครั้งนไ้ี ด้ให้ความหวังใหมแ่ กช่ าวมุสลิมและเป็นกำลงั ใจแกพ่ วกเขาเป็นอย่างมาก
ในสงครามนอี้ ำนาจของพวกกุร็อยชก์ ็ถูกทำลายลงและความหย่งิ ผยองของพวกเขาก็ลดลงไปด้วย
ในขณะทอ่ี ทิ ธิพลของท่านศาสดามุหัมมัด ( ศอ็ ลฯ )
และอำนาจของอสิ ลามเริม่ มีมากขน้ึ ตลอดไปถงึ อาณาบริเวณนอกเมืองมะดีนะฮฺด้วย
สงครามครั้งนี้ยังมผี ลกระทบกระเทือนอยา่ งหนกั ต่อชาวยวิ และชนเผา่ ใกล้เคยี งคือ
เบดูอินพวกเขาได้รวู้ ่าบัดนี้ได้มีพลงั อนั ไมอ่ าจจะเอาชนะไดเ้ กิดขนึ้ แล้วในอารเบีย
แตก่ ่อนนพ้ี วกยวิ ไมไ่ ด้ให้ความสำคัญอันใดแก่ชาวมุสลมิ นกั แต่เดยี๋ วนี้พวกเขาเริ่มรถู้ งึ ความเข้มแขง็
ของมุสลิม สงครามบดั รช์ ว่ ยให้ฝ่ายมุสลมิ ผนกึ กำลงั ของอิสลามในมะดีนะฮฺ
และทำให้พวกเขาตอ่ สกู้ บั ผคู้ นทม่ี ีทิฐิในเมืองนัน้ ไดอ้ ยา่ งไมห่ วัน่ หวาด

2.สงครามอูฮดู

สงครามอฮุ ดุ เกดิ ข้นึ ในปีที่ 3 หลงั จากอพยพ หรอื ค . ศ . 625 ณ
เชงิ เขาอุฮดุ ทางตอนเหนอื ของเมอื งมะดนี ะฮฺ โดยฝา่ ยกรุ ็อยซมฺ ีกำลงั พลถึง 3,000 คน
ซึง่ นำโดยอบซู ุฟยาน สว่ นฝา่ ยมสุ ลมิ มกี ำลงั พลแค่ 700 คน เทา่ นน้ั

สาเหตุของสงคราม

พวกกรุ ็อยชไ์ มอ่ าจจะลืมความพา่ ยแพอ้ ย่างยบั เยินที่ฝา่ ยตนไดร้ ับในสงครามบัดร์ได้
ทำให้หวั หน้าบางคนของพวกเขาอยา่ งเชน่ อบญู ะฮชแ์ ละอตุ บะฮฺได้ถูกฆา่ ตายไปในการตอ่ สู้ครัง้ น้ัน
นับแตน่ น้ั มาก็มีเสียงกูก่ ้องแก้แค้นดงั ขึ้นทวั่ หุบเขาแห่งมักกะฮฺ
นอกจากนนั้ การทีพ่ วกลกู หลานของฮาชมิ มอี ำนาจสูงขึน้ ภายใต้การนำของท่านศาสดาก็ยงั เปน็ ทบี่ า
ดใจของพวกอมุ ยยะฮอฺ ีกดว้ ย
ดังนัน้ ความขดั แยง้ ระหว่างกลุ่มคนสองสาขาของตระกลู กรุ ็อยช์คอื พวกฮาชิมกบั อุมัยยะฮฺจงึ เปน็ เรื่
องทีห่ ลีกเลีย่ งไมไ่ ด้

ในปีท่ี 3 แหง่ ฮิจญ์เราะฮพฺ วกกรุ อ็ ยชไ์ ด้เคลอื่ นกองทัพมจี ำนวน 3000
คนภายใต้การนำของอบุ ูซุฟยานตรงมายังมะดนี ะฮฺหลังจากเดนิ มาไดส้ บิ วันก็มาถึงหุบเขาอะกีก
ซึ่งอย่หู า่ งไปทางทิศตะวันตกของมะดนี ะฮปฺ ระมาณห้าไมล์
และไดต้ ั้งคา่ ยอยูท่ ่เี ชงิ เขาอฮุ ดุ ซง่ึ อยูท่ างเหนือของมะดีนะฮฺ
ภายในภูเขามีถำ้ กว้างพอท่จี ะบรรจุคนได้หลายพนั คน

เม่ือท่านศาสดาไดข้ า่ ววา่
กองทัพพวกกุร็อยชเฺ คลอื่ นมาจึงไดส้ ัง่ ใหส้ านุศษิ ยข์ องท่านเตรียมตวั ไว้ทา่ นศาสดาตอ้ งการจะรบั ศกึ
ในเมอื ง แตบ่ รรดาทหารหนมุ่ ทงั้ หลายนัน้ กระตือรือร้นใครจ่ ะออกไปรับมอื ขา้ ศึกท่นี อกเมอื ง
เปน็ เหตุให้ท่านศาสดาตอ้ งตดั สนิ ใจยกทพั ออกนอกมะดีนะฮฺ ฝา่ ยมสุ ลมิ มีทหารจำนวนหนง่ึ พันคน
แตใ่ นระหวา่ งทางหัวหนา้ มุนาฟิกคืออับดลุ ลอฮ อบิ นุ อบุ ยั ดฺ กับพรรคพวกของเขาจำนวน 300
คนไดล้ ะทงิ้ กองทพั ไปเสยี กองทัพของฝา่ ยมสุ ลิมจงึ เหลอื เพียง 700 คนเท่านน้ั
กองทัพอสิ ลามเคลือ่ นทัพมายังภูเขาอฮุ ุดและใชถ้ ำ้ ในภูเขาเปน็ ท่ตี ง้ั คา่ ยทหาร
ท่านนบไี ดต้ ดั สนิ ใจทจี่ ะต่อส้ตู รงส่วนโค้งด้านนอกของภูเขาและได้ส่งั ให้ทหารธนจู ำนวน 50
คนเขา้ ประจำท่บี นเนนิ เขาอยั นัยน์ (Ainain) ทหารแมน่ ธนเู หลา่ นน้ั รว่ มกับทหารมา้ กองเลก็ ๆ
จะเปน็ ผคู้ อยคุม้ ครองทางผา่ นระหวา่ งภูเขาอฮุ ดุ กบั เนินเขาอยั นัยน์
ไมใ่ ห้ฝา่ ยข้าศึกโจมตมี าจากดา้ นหลงั กองทพั มสุ ลิมได้
เม่ือฝา่ ยกุร็อยชร์ ้วู ่ากองทัพของฝ่ายมุสลมิ มาถงึ แลว้
ก็ออกมารับมอื ด้วยกองทหารราบทัง้ หมดกับกองทหารมา้ อกี ครง่ึ กองภายใต้การนำของอคิ ริมะฮฺ
สว่ นทหารมา้ อีกคร่งึ กองภายใตก้ ารนำของคอลดิ บิน วะลดี
จะออ้ มไปโจมตีฝา่ ยมสุ ลิมจากด้านหลงั

ผลของสงคราม

ในระหวา่ งการส้รู บตอนแรกฝ่ายมสุ ลิมได้ชัยชนะ แต่ยังไม่ทนั ทีก่ ารรบจะสิน้ สดุ ลง
กองทหารธนูเหน็ ชัยชนะเป็นของพวกตน
จึงไดล้ งมารกุ ไลฝ่ ่ายศัตรแู ละชว่ ยกนั เก็บทรัพยส์ นิ สงครามโดยละท้ิงหน้าท่ี
ทงั้ ๆทท่ี ่านนบีไดส้ ั่งแลว้ ว่าหา้ มละท้งิ หน้าท่ีเปน็ อันขาดไม่วา่ จะเกิดอะไรข้ึน
กองทพั ฝ่ายมุสลิมจึงระส่ำระสายไม่เป็นระเบียบ
คอลดิ เหน็ ไดโ้ อกาสจงึ ลอบเข้าโจมตีกองทพั มสุ ลมิ จากด้านหลงั

ทำให้ฝา่ ยมุสลมิ พ่ายแพ้แตกกระจัดกระจายไป
ทา่ นศาสดาพยายามทจี่ ะนำพวกเขากลับมาแตก่ ไ็ มส่ ำเรจ็
ฝ่ายกรุ อ็ ยชไฺ ด้ขว้างก้อนหินมายงั ท่านศาสดาจนทำใหท้ า่ นลม้ ลงบนพนื้ ดิน ปากแตก
ฟนั หกั ไปหลายซี่ ทา่ นพยายามลุกขึ้นแตก่ ล็ ม้ ลงไปอีกในหลมุ ที่พวกกรุ ็อยซขฺ ดุ ดกั ไว้
ท่านอะลแี ละฏ็อลฮะฮฺ กไ็ ด้พยงุ ทา่ นใหล้ กุ ข้ึนมา
และในเวลานัน้ มีขา่ วลอื ไปว่าท่านศาสดาถกู ฆ่าเสียแล้ว อนั ที่จริงนน้ั ท่านเพียงแต่ตกตลงึ ไปเทา่ น้ัน
. ท่านได้ไต่เข้าไปซ่อนในถำ้ ในภูเขาอุฮดุ ซ่งึ กองทัพสว่ นใหญข่ องท่านกำลงั รออยู่
ฝา่ ยมุสลมิ สญู เสยี ชีวติ เปน็ ซะฮดี 70 คน ในสงครามนม้ี เี หตกุ ารณ์ทีน่ า่ เศร้าเกิดข้ึนกล่าวคือ
นางฮนิ ด์ ซง่ึ เป็นภรรยาของอบูซุฟยานได้ทำรา้ ยศพชาวมุสลมิ โดยการตัดหู ตัดจมกู อย่างบา้ คลั่ง
และที่นา่ เศรา้ ท่ีสดุ นางไดผ้ า่ ท้องท่านฮัมซะฮซฺ ึง่ เปน็ ลงุ ของท่านนบี ควักตบั ออกมาเคีย้ วกิน
เพ่ือแก้แค้นทีท่ า่ นฮมั ซะฮไฺ ดฆ้ า่ ญาติพ่นี ้องของนางในสงครามบัดรคฺ รง้ั ท่ีแลว้

3.สงครามกบั ยวิ เผานาฎีร

เผ่านะฎรี เปน็ ชาวยวิ หนึง่ ในสามเผ่าทอ่ี าศัยอยใู่ นเมอื งมะดีนะฮฺ คอื ยิวเผ่ากอ็ ยนุกออฺ
และยวิ เผ่ากุรอ็ ยซะฮฺ
ยวิ เผ่ากอ็ ยนุกออฺนน้ั ถูกขบั ไลอ่ อกจากเมืองมะดีนะฮแฺ ลว้ เมือ่ ฮจิ เราะฮฺศกั ราชท่ี 3
ทัง้ นี้พวกเขาได้ละเมดิ สนธสิ ญั ญาสันติที่ทำขึ้นกบั ชาวมุสลมิ
สว่ นสงครามยวิ เผ่านะฎีรน้ันเกิดขึ้นเมอ่ื เดอื นร็อบบลิ อุลอัววลั ปีที่ 4 แหง่ ฮเิ ราะฮศฺ ักราช

สาเหตแุ ละผลของสงคราม

มีอยู่วนั หนงึ่ ทา่ นนบีพร้อมกบั สหายของท่านไปเย่ียมยิวเผ่านะฎีร ณ หมู่บา้ นของพวกเขา
ทง้ั นี้เพอื่ ท่จี ะตกลงในเรือ่ งคา่ ชดเชยท่อี มุ รั บิน อมุ ยั ยะฮซฺ ึ่งเป็นมุสลมิ
ได้ฆา่ ชาวยิวเผา่ อามิรสองคนตายโดยไมเ่ จตนา
ในขณะทที่ ่านนบีเข้าไปในหมู่บ้านพวกยวิ เผ่านะฎีรน้ัน
พวกเขาได้วางแผนลอบสงั หารท่านนบีโดยการโยนก้อนหนิ จากหลังคาบ้านลงมาบนศรษี ะของทา่ น
นบี แตแ่ ผนการณ์อันช่วั ร้ายนี้รบั รถู้ ึงทา่ นนบโี ดยการบอกของมะลาอกิ ะฮฺ
ทา่ นนบีจงึ ถอยออกจากหมบู่ ้านน้ัน และรีบกลับมายังมะดีนะฮคฺ นเดียว
โดยไมบ่ อกให้สหายของทา่ นทราบ และปลอ่ ยใหพ้ วกเขาอยู่ในหมูบ่ ้านชาวยวิ นั้น
สหายของท่านรูส้ กึ แปลกใจท่ีนบีหายไป จึงชว่ ยกนั หา

ระหว่างทางเจอกบั คนคนหน่ึงทีพ่ งึ กลับมาจากมะดนี ะฮแฺ ละทราบวา่ ท่านนบกี ลับมาถึงมะดีนะฮฺแล้
ว

ทา่ นนบเี ล่าถึงแผนการร้ายนี้ให้แกส่ าวกผูใ้ กล้ชิดไดร้ บั รู้
และปรึกษาหารอื กนั เพื่อจะจัดการกับยวิ กล่มุ น้ี จงึ มีมติตกลงกันสง่ ทา่ นมุหมั มัด บิน มสั ละมะฮฺ
เปน็ ตวั แทนของทา่ นไปยน่ื คำขาดให้แกย่ วิ เผ่านะฎีรให้ออกจากพื้นทม่ี ะดีนะฮภฺ ายใน 10 วัน
ฐานละเมดิ สนธสิ ญั ญาและพยายามลอบสงั หารทา่ นนบี
เมอ่ื พวกเขาทราบว่าถูกเนรเทศออกจากมะดีนะฮฺ จงึ คดิ ปักหลักต่อสู้ทันที
หัวหน้าของพวกเขาท่ีมชี ือ่ วา่ ฮูยยั อิบนอุ คั ตอบ ได้ส่ังพักพวกเขาเตรยี มอาวุธ
อาหารและสัมภาระอืน่ ๆ ต้ังม่ันอยู่ในปอ้ มค่าย ทา่ นนบไี ด้ยกทัพมาปดิ ล้อมพวกเขา
สงครามดำเนินไปประมาณ 15 วัน 15 คนื ในท่สี ุดพวกยิวจงึ ยอมแพ้
พวกเขาไดข้ อรอ้ งใหท้ ่านนบไี ว้ชวี ิตและปลอ่ ยพวกเขาไป ทา่ นนบไี ดป้ ล่อยพวกเขาโดยมีเง่ือนไขวา่

• ยิวเผ่านะฎรี ทกุ คนจะตอ้ งออกจากมะดนี ะฮฺ ยกเว้นผทู้ เี่ ขา้ รับอสิ ลาม

• ห้ามนำอาวุธและสมั ภาระอนื่ ๆ เวน้ แตท่ ี่จำเปน็ เท่าน้นั

• อนุญาตให้ชาวยิวสามารถนำอูฐออกไปได้ครอบครัวละ 3 ตัว

ส่วนหน่ึงของพวกเขาไดอ้ พยพตั้งหลักแหลง่ ที่ค็อยบัร และอกี สว่ นหนงึ่ ไปอยทู่ างใต้ของซเี รยี
กองทพั มุสลิมสามารถยึดอาวธุ ยทุ โธปกรณ์ อาหารและท่ดี ินของพวกยิวเผานะฎีรนีเ้ ป็นจำวนมาก

4.สงครามคเู มอื ง(ค็อนดกั )

สงครามนเี้ กิดขึ้นในเดือนซาวัล ปีที่ 5 ของฮิเราะฮศักราช เกดิ ขน้ึ ในรอบๆ เมอื งมะดีนะฮฺ
ทมี่ ชี ื่อว่าสงครามคูเมือง หรือคอ็ นดักน้ัน เพราะว่าฝา่ ยมสุ ลมิ ได้ขดุ ครู อบๆ
มะดีนะฮเฺ พ่ือปกป้องการโจมตีของฝา่ ยศตั รู สงครามนี้มชี อื่ เรียกอีกอย่างหนง่ึ ว่าสงครามอัหซาบ
แปลว่าเผ่าและกลมุ่ ตา่ งๆ กลา่ วคอื
ฝ่ายกรุ อ็ ยซฺมกั กะฮฺได้พยายามรวบรวมพนั ธมติ รจากเผา่ และกลุ่มต่างๆ
เปน็ จำนวนมากมาโจมตเี มืองมะดีนะฮฺ

สาเหตขุ องสงคราม

ถึงแม้ว่ามุสลมิ จะพ่ายแพ้ในสงครามอฮุ ุด
แต่ในเวลาตอ่ มากส็ ามารถรวมกำลังกนั ได้เข้มแขง็ กวา่ เดมิ
พวกกุรอ็ ยชย์ ังตอ้ งการทจ่ี ะเข่นฆ่าพวกมุสลิมอยู่ตอ่ ไป พวกเบดูอนิ เผ่าต่างๆ
ซึ่งไม่ชอบใจทที่ า่ นศาสดาคอยขดั ขวางไมใ่ หพ้ วกเขาคอยดักปล้นสดมภค์ นเดินทาง
จงึ เข้าสมทบกับพวกกรุ อ็ ยชฺด้วย
พวกยวิ เผ่านะฎริ ทีถ่ กู ขบั ไล่ออกจากเมอื งเพราะทำการทรยศและประพฤติมชิ อบ
จงึ ได้คบคิดกบั พวกกุร็อยชแ์ ละพวกเบดูอนิ เผ่าต่างๆ ตอ่ ตา้ นมสุ ลิม

ในปที ี่ 5 แหง่ ฮจิ เราะฮฺศักราช หรือ ค . ศ . 627 พวกกรุ อ็ ยชฺ เบดูอินเผ่าตา่ งๆ
และยวิ รวมหัวกันตกลงจะโจมตีเมอื งมะดนี ะฮฺ จึงไดย้ กกองทพั ใหญ่ประกอบดว้ ยพลทหาร 10,000
คน พร้อมด้วยม้า 600 ตัว ภายใตก้ ารนำของอบูซฟุ ยาน
เมอื่ ท่านนบไี ด้ทราบข่าวของข้าศึกก็รวบรวมกำลงั คนได้ 3000 คน เพอื่ รอรบั ข้าศึก
ด้วยคำแนะนำของซัลมาน อัล ฟาริซียะฮฺ ท่านศาสดาได้ให้ขดุ คูยาวลอ้ มเมอื งไว้
และส่งั ใหผ้ คู้ นทอ่ี ยู่นอกเมอื งเขา้ มารวมกนั อยูใ่ นเมือง ส่งพวกผหู้ ญิงและเดก็ ๆ
ไปไว้ในหอคอยและป้อมต่างๆ กองทพั พวกกุรอ็ ยชแฺ ละบรรดาพนั ธมติ รเขา้ มาล้อมเมอื ง
พยายามจะโจมตีและยึดเมอื งมะดีนะฮไฺ ว้ แตฝ่ า่ ยมสุ ลมิ กต็ อบโตไ้ วไ้ ดท้ กุ ครงั้
สงครามไดย้ ืดเยอ้ื นานหลายสปั ดาห์ ซงึ่ ในระหว่างนั้นเสบียงอาหารของฝ่ายกรุ ็อยชไฺ ด้รอ่ ยหรอลง
ทำให้พวกเขาลงั เลใจ
และเบอ่ื หนา่ ยที่ปดิ ลอ้ มเมืองมะดนี ะฮอฺ ยา่ งไรผ้ ลและไมเ่ หน็ ชัยชนะอยา่ งเด็ดขาด
และในระหว่างนนั้ เกิดความไมไ่ วว้ างใจระหว่างพนั ธมิตรของกรุ อ็ ยซฺดว้ ยกนั
ประกอบกบั มพี ายพุ ดั กระหนำ่ อย่างรนุ แรงทำให้คา่ ยทหารของฝา่ ยกรุ อ็ ยซฺเสียหายเปน็ จำนวนมาก
อบซู ฟุ ยานจึงตดั สนิ ใจถอนกำลงั ถอยกลบั มักกะฮฺ พวกเบดอู ินเผา่ ต่างๆ
และพวกยวิ ตา่ งก็ทยอยถอนกำลงั ไป และต่างก็รู้สึกหมดกำลังใจทที่ ำสงครามไม่ไดผ้ ล

ผลของสงคราม

ถึงแมว้ ่าสงครามในครง้ั นฝ้ี ่ายมุสลิมตายซะฮีด 6 คน ฝา่ ยกุรอ็ ยซฺตายเพยี ง 4 คน ก็ตาม
แตผ่ ลของสงครามนัน้ บง่ บอกถงึ ความพา่ ยแพข้ องฝ่ายกรุ อ็ ยซฺ
และเหลา่ พันธมติ รของพวกเขาอยา่ งยบั เยิน
ผลของสงครามคเู มืองเป็นเสมอื นหวั เล้ยี วหัวต่อในประวตั ศิ าสตรอ์ ิสลาม

การโจมตีของฝา่ ยกุรอ็ ยชฺไม่ได้ผลถึงแมว้ า่ เขาได้พยายามรวบรวมพนั ธมติ รจากเผา่ ตา่ งๆ แลว้ ก็ตาม
แสดงถึงความออ่ นแอของกำลังทหารของฝ่ายพวกเขา ศกั ด์ิศรขี องพวกกรุ ็อยชฺจงึ เสอื่ มคลาย
ตรงกนั ขา้ ม
ชยั ชนะในสงครามทำใหท้ ่านศาสดามเี กียรตยิ ศสงู ส่งขึ้นอีกในฐานะเปน็ ผู้ป้องกนั เมอื งไว้จากการรุก
รานของศัตรไู ด้ บดั นช้ี าวเมืองมะดีนะฮฺจงึ ถือว่าทา่ นเป็นผู้ปกครองเมืองนนั้ อย่างเดด็ ขาด
ชยั ชนะทฝ่ี ่ายมุสลิมมีต่อกองทพั ซึ่งมจี ำนวนมหาศาลกวา่ ครั้งนีไ้ ด้ยงั ผลให้เผ่าต่างๆ
ท่อี ยู่ใกล้เคียงเข้ามาสวามิภกั ด์ติ ่อฝ่ายมุสลิมอกี ด้วย
นับตงั้ แต่นัน้ มาอสิ ลามกไ็ ดแ้ ผ่ขยายออกไปอยา่ งรวดเร็ว ในท่ามกลางชนเผ่าใกล้เคียง

ในปี ฮ . ศ . ที่ 6 ท่านศาสดาไดท้ ำสญั ญากบั ชาวครสิ เตียน
อันเป็นเหตุการณ์ทม่ี ขี ันตธิ รรมอย่างแท้จรงิ ของท่าน
ชาวครสิ เตียนเหล่านน้ั จะถูกเรียกเก็บภาษอี ย่างยุตธิ รรม
พระของพวกเขาก็จะไม่ถกู ขับไล่ออกจากโบสถ์ชาวคริสเตียนท่จี ะไปแสวงบุญจะไมถ่ ูกหน่วงเหนยี่ ว
ไว้ โบสถข์ องครสิ เตียนจะไมถ่ ูกโค่นทำลายเพื่อเอามากอ่ สร้างมัสญดิ
หญิงครสิ เตยี นทีแ่ ต่งงานกบั ชายมสุ ลมิ กม็ ีสิทธิท์ ีจ่ ะยังคงนบั ถือศาสนาเดิมของตนได้ในเม่ือมีการซอ่
มแซมโบสถค์ รสิ เตยี นมุสลิมจะต้องใหค้ วามร่วมมือช่วยเหลอื ด้วย

5.สนธสิ ญั ญาหุดัยบียะห์

เวลาได้ผ่านไปหกปแี ล้วที่ชาวมสุ ลิมทิ้งมกั กะฮมฺ าอาศัยอย่มู ะดนี ะฮฺ
นบั ตงั้ แตน่ นั้ มาพวกเขาก็ยังไม่มีโอกาสไดไ้ ปทำฮัจญห์ รือเยย่ี มบา้ นเกดิ เมอื งนอนของพวกเขาเลย
หลงั สงครามคูเมืองแล้วพวกมสุ ลิมตา่ งก็กระตือรือรน้ อยากกลับไปเย่ียมเยียนบา้ นเกดิ ของพวกเขา
ท่านศาสดารู้ถงึ ความปรารถนาอันแรงกลา้ ของพวกเขา
จงึ ได้ประกาศวา่ ทา่ นจะไปเยอื นมักกะฮฺในปีฮิจเราะฮฺ ศกั ราชท่ี 6 ( ค . ศ .628 )
ท่านกไ็ ดเ้ ดนิ ทางม่งุ ไปมกั กะฮเฺ พอื่ ประกอบพิธีฮัจญพ์ ร้อมดว้ ยผตู้ ิดตามจำนวน 1,400 คน
ขณะนนั้ เปน็ เดือนซุลเกาะดะฮฺ ซึง่ เปน็ เดอื นต้องห้าม การทำสงครามในเดือนน้ัน
ถือเปน็ สิง่ ที่ผดิ อย่างมหันต์ แม้กระนัน้ พวกกรุ ็อยช์ไมต่ ้องการใหท้ ่านศาสดาเขา้ มาในเมอื งมกั กะฮฺ
และประกอบพธิ ฮี ัจญ์

ดงั นั้นเม่ือพวกเขาทราบถงึ การมาของชาวมุสลิม พวกเขาก็รบี มาขวางทางไว้
ทา่ นศาสดาจึงวกไปทางอื่นและหยดุ พักอยทู่ ี่สถานทแ่ี หง่ หน่งึ ซึง่ มีชื่อว่าหุดยั บียะฮฺ

ซงึ่ อยู่ห่างจากมกั กะฮฺ ประมาณเก้าไมล์
ท่านศาสดาและฝา่ ยกุร็อยซตฺ า่ งก็สง่ ตัวแทนเขา้ มาเจรจาเพือ่ ไม่ให้เหตกุ ารณ์ในครั้งน้ีตกลงกนั ไดด้ ้ว
ยสันติ พวกเขายืนกรานห้ามทา่ นนบีและสานุศิษยข์ องท่านเข้าเมืองมกั กะฮฺในปีนี้
ท่านนบจี งึ ส่งท่านอุษมานเป็นตวั แทนของท่าน เพอ่ื เจรจากบั อบซู ุฟยาน การเจรจาดำเนนิ ไปเร่อื ยๆ
จนกระทง่ั เกิดขา่ วลือแพร่ออกไปวา่ ทา่ นอษุ มานถกู พวกกรุ อ็ ยช์ฆ่าตายเสยี แล้วจึงก่อใหเ้ กดิ ความวุ่น
วายอย่างใหญโ่ ตขนึ้ ในค่ายพักของชาวมุสลมิ
ทา่ นศาสดาได้น่งั ลงใต้ตน้ ไม้ใหญแ่ ละขอให้สานุศิษยข์ องท่านใหส้ ัตย์ปฏิญญาณวา่ พวกเขาจะตอ่ สู้จ
นคนสุดท้าย ถ้าหากอษุ มานมีอนั เป็นไป ทกุ คนเต็มใจท่ีจะแกแ้ ค้นแทนทา่ นอุษมาน
ข้อตกลงน้เี รยี กว่า “ ข้อตกลงของบรรดาผทู้ ไ่ี ดร้ บั ความโปรดปรานจากพระเจ้า ”
ซึง่ มบี นั ทกึ ในอัลกุรอาน ซเู ราะฮฺ อลั ฟตั ฮฺ อายะฮทฺ ่ี 18
แต่แลว้ ท่านอษุ มานก็กลับมาหลงั จากนน้ั สองสามวนั

พวกกุรอ็ ยชฺรสู้ ึกกลวั และในท่สี ุดกย็ อมตกลงกนั ไดใ้ นบางเร่ืองกับฝ่ายมุสลิม
ได้มกี ารทำสนธิสญั ญาขึ้นระหวา่ งพวกกรุ อ็ ยชฺกบั ทา่ นศาสดา
สนธิสญั ญาน้ีร่างข้ึนด้วยความเหน็ ชอบทัง้ สองฝ่าย โดยมสี ุฮัยลฺ อบิ นุ อัมรฺ
เป็นผเู้ ซน็ ทราบในนามตวั แทนของชาวมักกะฮฺ สนธิสญั ญานี้เรียกว่า “ สนธิสัญญาหุดัยบยี ะฮฺ ”
ซ่งึ มขี อ้ ตกลงกันดงั น้ี

• ทัง้ สองฝ่ายตกลงให้ยุตกิ ารสูร้ บและการรกุ รานด้วยกำลัง มกี ำหนดระยะเวลา 10 ปี

• ผู้ใดกต็ ามที่เป็นชาวกุรอ็ ยซหฺ ากเดนิ ทางมายังมหุ มั มัด
โดยมไิ ด้มหี นังสอื รบั รองจากหวั หน้าฝา่ ยนั้น จะต้องถูกสง่ ตวั กลับทันที

• มสุ ลมิ คนใดที่เดินทางมาเรือ่ งธรุ กิจ เพ่ือตดิ ตอ่ กบั ชาวมักกะฮฺ
จะตอ้ งไม่ถูกกกั กันหรอื แกล้งยึดตัวไป

• ประชาชนกลุม่ ใดทป่ี รารถนาจะเขา้ เปน็ พนั ธมิตรกบั ฝ่ายใดฝ่ายหน่งึ
ให้พึงถอื วา่ มีเสรีภาพทจ่ี ะทำไดโ้ ดยไม่มเี งือ่ นไข

• เมอื่ ชาวมุสลมิ ปฏบิ ัติพิธีฮัจญเ์ สรจ็ สิน้ แลว้ จะต้องรีบเดนิ ทางกลับทันที

• ชาวมสุ ลิมจะไดร้ ับอนุญาติใหเ้ ข้ามาประกอบพิธฮี จั ญ์ในนครมักกะฮฺ และจะพกั อย่ไู ด้ไม่เกิน 3
วัน และจะตอ้ งไมม่ ีอาวุธอนื่ ตดิ ตัวมาด้วยนอกจากมีดส้นั เพยี งเล่มเดยี ว

สนธสิ ัญญาหุดัยบียะฮเฺ ปน็ ชัยชนะอนั ยิง่ ใหญ่สำหรับอิสลาม
ขอ้ ความในสนธสิ ญั ญาแสดงความยงิ่ ใหญข่ องท่านศาสดาและความดงี ามของวิถที างของท่าน
ถึงแมว้ ่าภายนอกสนธสิ ญั ญานี้จะทำใหฝ้ ่ายมสุ ลิมเสียเกยี รติก็ตาม
มนั ก็ใหป้ ระโยชนแ์ กท่ ่านศาสดาเป็นอย่างมาก
เพราะสนธิสัญญาน้ีรับรูส้ ถานภาพทางการเมืองของทา่ นนบใี นฐานะทมี่ ีอำนาจเปน็ อสิ ระ
ยิ่งกวา่ น้นั เวลาสงบศกึ สบิ ปนี ั้นก็เป็นการใหเ้ วลาและโอกาสแกอ่ ิสลามที่ขยายออกไปไดอ้ ย่างแข็งแ
กรง่ พอท่ีจะเอาชนะพวกกุรอ็ ยช์ได้ ทงั้ ในดา้ นการเมืองและดา้ นจติ วิญญาณ
ผลของสนธิสัญญานี้ก็คอื มีผูม้ าเข้ารับอิสลามมากขึ้นอยา่ งมากมาย นกั รบผู้สามารถอยา่ งคอลิด บิน
วะลดี และอัมร์ บนิ อสั ก็ได้มาเข้ารบั อสิ ลามหลังจากท่ไี ดท้ ำสนธสิ ัญญาหุดยั บียะฮนฺ ้ี

ในเมอื่ ท่านศาสดารู้สึกมัน่ ใจในตำแหนง่ ของท่าน ทา่ นก็ได้ส่งทูตไปยังประเทศเพื่อนบา้ น
ผูป้ กครองแคว้นตา่ งๆ ของอารเบียเพ่ือชกั ชวนให้เขาเหล่านน้ั มารับอสิ ลาม
และประกาศศาสนาใหแ้ ผ่ไพศาลยิ่งข้ึน มีผูป้ กครองจำนวนมากทเ่ี ขา้ รับอิสลาม แต่จักรพรรดคิ์ สุ โร
แหง่ เปอร์เซียกลบั ดูหมน่ิ ทูตทท่ี า่ นศาสดาสง่ ไป
และทตู อกี คนหน่งึ ทถ่ี ูกส่งไปยังเจา้ ชายคริสเตยี นแหง่ ดามสั กัสก็ถูกฆา่ ตายอยา่ งทารณุ

6.การพชิ ิตค็อยบัร สงครามครัง้ สุดท้ายกบั พวกยิว

สงครามน้เี กิดขึ้นในเดอื นมะหรฺ อม ปที ่ี 7 แหง่ ฮิจเราะฮศฺ ักราช ณ ตำบลคอ็ ยบัร
ทางตอนเหนือของเมอื งมะดนี ะฮฺ ท่ีมีชอ่ื ว่าคอ็ ยบรั
ทั้งนเ้ี พราะวา่ หม่บู ้านดังกล่าวมปี อ้ มปราการทีแ่ ข็งแรงหลายแหง่ ล้อมรอบหมู่บ้านนี้
ยวิ ทอี่ ยู่ในตำบลนเี้ ปน็ กลุ่มท่ีแข็งแรงท่สี ุด รำ่ รวยทส่ี ดุ
และมอี าวธุ มากที่สุดเม่ือเปรียบเทยี บกับยิวกลมุ่ อ่นื ๆ ในอารเบีย หัวหนา้ พวกเขามีช่ือว่า ซัลลาม
อบิ นุ มิก ชาม ทา่ นนบไี ดย้ กกองทัพซ่งึ ประกอบดว้ ยนกั รบฝมี อื ดีประมาณ 1,600 คน
และทหารม้าอกี 100 คน เข้าจโู จมพวกยวิ ทค่ี ็อยบรั อย่างกระทนั หนั โดยที่พวกเขาไมท่ ราบลว่ งหน้า

สาเหตแุ ละผลของสงคราม

พวกยวิ เป็นพวกท่ีก่อกวนทา่ นนบมี าโดยตลอด
และชอบหักหลงั และทรยศซำ้ เติมเสมอขณะทีช่ าวมุสลิมอยใู่ นภาวะคับขนั
พวกเขามกั ละเมดิ สัญญาท่ที ำตอ่ กนั ไวแ้ ละทำตัวเปน็ พนั ธมิตรกับฝา่ ยศตั รูของชาวมสุ ลมิ
สงิ่ เหลา่ นี้สร้างความเจ็บปวดแก่ชาวมสุ ลิมเป็นอย่างมาก
โดยเฉพาะอย่างยิง่ กลมุ่ ยิวที่ถูกเนรเทศออกจากเมืองมะดนี ะฮแฺ ละมาอาศยั อยู่ท่ีคอ็ ยบัร
พวกเขามีความปรารถนาทีจ่ ะแกแ้ ค้นทา่ นนบีอย่ตู ลอดเวลา
พวกเขาไดพ้ ยายามทำตัวเปน็ ศตั รตู ่อชาวมสุ ลิมทกุ วิถีทาง
หลายครัง้ หลายหนพวกเขาไดป้ ลน้ สดมภท์ งุ่ เล้ียงสัตวข์ องมสุ ลมิ ในเขตเมืองมะดีนะฮแฺ ล้วหลบหนไี
ปพรอ้ มดว้ ยสัตว์ทป่ี ล้นมา เพือ่ ที่จะลงโทษพวกเขา
และสร้างความปลอดภยั ทางตอนเหนอื ของมะดนี ะฮฺ ท่านศาสดาจึงได้นำกองทัพซงึ่ มีจำนวนพล
1,600 คน และทหารมา้ อีก 200 ตวั ไปโจมตีพวกยิวทคี่ อ็ ยบรั โดยไม่ทันรตู้ ัว
กองทัพมสุ ลิมเขา้ ล้อมคอ็ ยบัรอยา่ งเขม้ งวด
พวกยวิ ก็ตอ่ สู้อย่างจนตรอกปอ้ มปราการหลายแหง่ ของยิวถูกกองทพั มสุ ลมิ ตแี ตก
จนในที่สุดพวกยิวหมดหนทางต่อส้จู งึ ขออภัยต่อทา่ นนบี
และขอรอ้ งใหท้ ำสัญญาสันติภาพระหว่างกนั ขน้ึ
ทา่ นศาสดาก็รบั ขอ้ เสนอของพวกเขาโดยมเี งอ่ื นไขว่า อนญุ าตใหพ้ วกเขาอาศยั อยู่ที่เดมิ ได้
แตพ่ วกเขาตอ้ งแบ่งผลผลติ จากการปลูกพืชพนั ธุ์ในแต่ละปีใหแ้ ก่ชาวมสุ ลิมคร่ึงหนงึ่ เป็นภาษรี ชั ชูป
การ เมื่อพวกยิวหมดอำนาจทางการเมืองและยอมจำนนต่อทา่ นศาสดาหมดแล้ว
ดินแดนทางตอนเหนอื ของเมืองมะดนี ะฮกฺ ็มคี วามปลอดภยั
เช่นเดยี วกบั ดินแดนทางใต้หลงั จากทีไ่ ด้ทำสนธสิ ญั ญาหดุ ยั บยิ ะฮฺ

มสุ ลมิ มชี ีวิตอย่างปลอดภัยในนครมะดีนะฮฺ มีชีวิตทร่ี งุ่ เรอื่ ง มีความมั่งคั่ง
ในระยะนชี้ าวมสุ ลมิ ไม่ไดค้ ดิ ถงึ สงครามหรอื การตอ่ สู้ใดๆ
นอกจากการสง่ ทหารไปปราบปรามผทู้ ีร่ ุกรานดนิ แดนและทรัพย์สมบัติของพวกเขาเท่าน้ัน
แตก่ ็เปน็ สงครามย่อยๆ ไมค่ ่อยสำคัญอะไรมากนกั ในเดอื นซุลเกาะดะฮฺ ปที ี่ 7
แหง่ ฮจิ เราะฮศฺ กั ราช ทา่ นนบีกบั ชาวมุสลิมประมาณ 2,000 คน ไดอ้ อกเดินทางไปทำอุมเราะฮฺ ณ
นครมกั กะฮฺ ตามขอ้ ตกลงในสัญญาหุดยั บยิ ะฮฺ
สรา้ งความพอใจให้กับมุสลิมที่ไดไ้ ปเยอื นมักกะฮฺอีกครั้งหน่ึง พวกเขาสามารถอยทู่ ี่นัน้ ไดส้ ามวัน
เมอื่ ทำพิธีอันศักดิ์สิทธ์ิเสร็จสิ้นเรียบรอ้ ยแลว้ ก็เดินทางกลับมายงั มะดนี ะฮฺอยา่ งปลอดภยั

7.สงครามมุอ์ตะฮ์

สงครามน้ีเกดิ ขึน้ ในเดือนญะมาดลิ เอาวัล ปที ี่ 8 แห่งฮิจเราะฮฺศกั ราช ณ
ตำบลมุอต์ ะฮฺในเขตประเทศชาม นบั ว่าเป็นสงครามแรกทกี่ องทัพมุสลมิ เผชญิ หน้ากับกองทพั โรมนั
กองทพั มสุ ลิมมจี ำนวนพลประมาณ 3,000 คน สงครามในคร้ังนีท้ า่ นนบีไมไ่ ด้นำทัพไปเอง
ท่านได้แตง่ ต้ังท่านชัยดฺ อิบนุ ฮะรษี ะฮฺ เปน็ แมท่ พั มี ญะอฟฺ รั อิบนุ อบีฎอลิบ เปน็ รองแมท่ ัพ
และมี อับดลุ เลาะฮฺ อบิ นุ เราะวาหะฮฺ เป็นแม่ทพั รองจากท่านญะอฟฺ ัร และมีทา่ นคอลดิ อิบนุ
วะลดี ซง่ึ เพิ่งเข้ารับอิสลามใหมๆ่ ได้อาสาไปรบในกองทัพดว้ ย
ส่วนกองทพั ของไบแซนไตน์รวมแลว้ มจี ำนวนพลไมน่ ้อยกวา่ 200,000 คน

สาเหตขุ องสงคราม

ในระหวา่ งสนธิสัญญาหดุ ยั บิยะฮฺ ทา่ นศาสดาได้พยายามส่งคณะทูตไปยงั เมอื งต่างๆ
เพอื่ เผยแพรศ่ าสนาอสิ ลาม ในระหวา่ งนัน้ คณะทูตของทา่ นนบี 5 คนทสี่ ่งไปยังเผา่ บนสู ุลยั มฺ
ถกู ฆ่าตายไป 4 คน มเี พียงคนเดียวเทา่ นั้นทสี่ ามารถหนรี อดกลับมายังมะดนี ะฮฺได้
ทา่ นได้ส่งคณะทตู อกี 15 คน ไปยงั ซาต อตั ตัลฮฺ ซึ่งอยู่ชานเมอื งของประเทศชาม
แต่คณะทตู ถกู ระดมยิงดว้ ยธนจู นสน้ิ ชวี ิตหมด ทา่ นนบไี มพ่ อใจอย่างมากกับเหตกุ ารณ์น้ี
และสาเหตุอกี ประการหนึ่งคือ
ความโกรธแคน้ ท่คี นในเผ่าฆ็อสสานได้จับและฆา่ อยา่ งทารุณคณะทตู ผู้ถอื สาส์นของทา่ นนบีไปยงั เจ้
าเมอื งบศุ รอ การฆ่าคณะทตู น้นั ได้กระทำในนามของจกั รพรรด์ิฮริ าคลอิ สุ แหง่ ไบแซนไตน์
การกระทำเช่นน้เี ป็นการทำลายความสงบและกฎระหวา่ งประเทศ
ทา่ นนบจี ำเป็นจะตอ้ งจัดกองทัพเพอ่ื ท่ีลงโทษเจ้าเมอื งบศุ รอ
และเผา่ ฆ็อสสานท่ปี ฏเิ สธความรบั ผดิ ชอบในเหตุการณ์ฆาตกรรมในครง้ั นี้

เมื่อข่าวการยกทพั ของฝา่ ยมุสลมิ ไดแ้ พรห่ ลายยังพวกไบแซนไตน์ เชอราบลี
ซงึ่ เปน็ แม่ทัพของฮิราคลอิ สุ อยใู่ นเมืองชามก็ไดร้ วบรวมกำลงั พลเป็นจำนวนมาก
ในขณะเดยี วกนั ไดข้ อรอ้ งให้ฮิราคลอิ สุ ส่งทหารโรมนั และอาหรบั เพิม่ อีกประมาณ 100,000 คน
ซ่ึงตั้งทพั อยู่ท่มี ะอบั ในเมอื งบัลกา น้องชายฮิราคลิอสุ คอื ธิโอโดรัส
ก็ยกกำลงั พลจากทหารไบแซนไตน์ประมาณ 100,000 คนมาสมทบอีก
ทำใหก้ องทัพของโรมนั มีจำนวนพลไม่นอ้ ยกวา่ สองแสนคน

ฝา่ ยกองทพั มุสลมิ ซง่ึ ขณะน้นั ตั้งทพั อยูท่ ี่มะอานเมอ่ื ได้ยินขา่ วนี้กไ็ ม่รจู้ ะทำอยา่ งไร
เพราะขา้ ศึกมกี ำลงั จำนวนหลายสบิ เท่าตวั ซึง่ มองไมเ่ ห็นชัยชนะเลย แตด่ ว้ ยความศรัทธาท่เี ข้มแข็ง
และมน่ั ใจในพลังศรัทธา พวกเขาจึงเดนิ ทพั ต่อไปยงั บัลกาและมุ่งสูต่ ำบลมอุ ตฺ ะฮฺ
ซ่งึ กองทัพไบแซนไตนต์ ้งั คา่ ยอยู่ที่นั้นอย่แู ลว้ สองกองทพั จึงเผชิญหนา้ กนั
ฝา่ ยมุสลมิ ถงึ แม้ว่าจะเสียเปรียบในจำนวนพลแตก่ ็เขา้ ตีข้าศกึ อยา่ งไม่รง้ั รอ
การรบดำเนินไปอย่างทรหด ทารุณและโหดเหี้ยมทสี่ ุด
ฝา่ ยมุสลิมไดจ้ ู่โจมลกึ เข้าไปและถลำตวั อยูใ่ นวงลอ้ มของข้าศึก
จนถกู ขา้ ศึกบีบกระชบั ได้รับความเสียหายอย่างหนัก

ทา่ นชัยดฺ อิบนุ ฮะรษี ะฮฺ ซง่ึ เปน็ แมท่ พั ฝา่ ยมสุ ลิมเสียชีวติ ในขณะท่ีทำการรบ ทา่ นญะอฟฺ รั
ซ่งึ เป็นรองแมท่ ัพได้เข้าทำหนา้ ทแ่ี ทนและไดเ้ สียชวี ติ อีกเช่นกัน แมท่ ัพรองจากทา่ นญะอฟฺ ัร คือ
อบั ดุลลอฮฺ ก็รับช่วงตอ่ แตก่ เ็ สียชีวิตอีก นายทหารชั้นนำหลายคนเสยี ชีวติ ในสนามรบ
ในขณะทีฝ่ า่ ยกองทัพอสิ ลามกำลังขาดผ้นู ำอยู่น้ัน เหลา่ ทหารมสุ ลมิ ตา่ งก็ขอร้องใหข้ ุนพลคอลดิ
อิบนุวะลีด รับหน้าทเ่ี ปน็ แมท่ พั ตอ่ เพราะทุกคนทราบดวี า่ ในสมยั กอ่ นอิสลามน้ัน คอลิด
เป็นขนุ พลทเี่ ช่ยี วชาญในการรบมาก ท่านคอลดิ ก็ยอมรับตำแหนง่ นนั้ ทัง้ ๆ
ทก่ี องกำลงั ฝ่ายมุสลมิ อยู่ภาวะทร่ี ะส่ำระสายอย่างมาก
เขาได้พยายามรวบรวมพลท่ีเหลอื อยแู่ ละต้ังตวั ใหม่
เขาได้สงั่ ให้กองทพั มุสลมิ ทำการบแบบประปรายเพ่ือถ่วงเวลาในการใช้อุบายท่ีจะนำทหารฝา่ วงลอ้
มของขา้ ศึกใหไ้ ด้ จนในท่ีสุดทา่ นก็ทำได้สำเร็จ สามารถควบคุมกำลังทง้ั หมดกลับคนื สูม่ ะดีนะฮไฺ ด้

ผลของการสงคราม

สงครามในครั้งนถ้ี งึ แม้วา่ ฝ่ายมสุ ลิมตอ้ งสูญเสียแม่ทัพและเหล่าทหารหาญหลายคนดว้ ยกัน
แตก่ ไ็ ดสรา้ งผลในทางบวกแกศ่ าสนาอสิ ลามเปน็ อย่างมาก
ความกล้าหาญและเดด็ เดี่ยวของเหลา่ ทหารมสุ ลมิ สร้างความประทบั ใจแกแ่ ม่ทพั และนายกองของ
พวกไบแซนไตนบ์ างทา่ นเปน็ อย่างมาก
จนกระท่งั มีแมท่ ัพบางทา่ นเปล่ียนมารบั นับถือศาสนาอสิ ลาม
ศาสนาอิสลามสามารถเข้าครองใจชนเผ่าตา่ งๆ ทอ่ี ยู่ในประเทศชาม ประชาชนเปน็ พนั ๆ
คนจากเผ่าสุลยั มฺ เผา่ เกาะฮซฺ ะฟาน เผา่ อบั สฺ เผ่าซบุ ยาน และจากเผ่าฟะซาเราะฮฺ

เขา้ รับนบั ถอื ศาสนาอสิ ลาม ซึง่ เผ่าต่างๆ เหล่านีอ้ ยภู่ ายใต้การปกครองของพวกไบแซนไตน์
จนกล่าวได้วา่ ผลของการสงครามมอุ ตฺ ะฮฺนน้ั ทำใหป้ ระชากรมสุ ลิมเพม่ิ ขน้ึ อย่างไม่คาดคิด

8.การพชิ ิตนครมกั กะฮ์

สนธสิ ัญญาหุดยั บียะฮฺเป็นโอกาสให้ชนเผ่าคซุ าอะฮฺสามารถประกาศตัวเจริญไมตรเี ปน็ พนั ธมติ รกับ
ฝ่ายท่านศาสดามุหัมมดั ซ่ึงสรา้ งความไมพ่ อใจแก่พวกกรุ ็อยซอฺ ยา่ งเงียบๆ
และพยายามหาทางก่นั แกล้งพวกเขาตลอดเวลา ในคนื วนั หน่งึ ปลายปีที่ 8 แห่งฮจิ เราะฮฺศักราช
พวกกุร็อยซรฺ ว่ มกับชนเผ่าบนบู กั ร์ซ่งึ เป็นพันธมิตรของพวกเขาได้เข้าจโู่ จมทพ่ี กั ของเผ่าคุซาอะ
ฮ ทฺ ต่ี ำบลวาดริ และได้สงั หารคนเหล่านัน้ ตายไปหลายคน ผ้แู ทนส่ีสบิ คนจากเผ่าคซุ าอะฮฺ
จงึ เข้าพบทา่ นศาสดาและแจง้ ขา่ วให้ท่านทราบพร้อมกับขอความชว่ ยเหลอื จากท่าน
ทา่ นศาสดาจงึ ไดส้ ่งทตู สนั ตไิ ปเจรจากับฝา่ ยกรุ อ็ ยชโ์ ดยมขี ้อเสนอดังน้ี

• พวกกุรอ็ ยซแฺ ละเผ่าบักร์จะต้องจา่ ยค่าทำขวัญใหแ้ กเ่ ผา่ คุซาอะฮฺตามสมควร

• พวกกุร็อยซฺต้องตดั ความสมั พันธ์ท้งั หมดกับชนเผ่าบนบู กั ร์ หรอื

• ประกาศว่าสนธสิ ัญญาหุดยั บียะฮฺเป็นโมฆะ

พวกกรุ ็อยชเฺ ลอื กข้อเสนอที่ 3 คือ ยกเลกิ สนธิสญั ญาหดุ ัยบิยะฮฺ ถงึ แมว้ า่ ต่อมาพวกเขาได้สำนกึ ผิด
กระทำไปโดยไมไ่ ด้คดิ อย่างรอบคอบซง่ึ อาจเกิดผลรา้ ยต่อพวกเขาในภายหนา้
พวกเขาได้สง่ ท่านอบซู ฟุ ยาน
มาเจรจาตอ่ รองกับท่านศาสดาเพื่อให้สนธสิ ัญญาหุดัยบยิ ะฮฺมีผลใช้บังคับตอ่
แต่กถ็ กู ท่านศาสดาปฏเิ สธ หลังจากอบซู ุฟยานเดินทางกลับยงั นครมักกะฮอฺ ย่างผดิ หวงั แล้ว
ท่านนบไี ดบ้ อกใหช้ าวมสุ ลิมทัง้ หลายเตรียมตัวเดนิ ทางไปยึดนครมักกะฮฺ
เพอ่ื เปน็ การลงโทษฝ่ายกุร็อยซฐฺ านละเมิดสัญญา

ในเดอื นรอมฎอน ปีท่ี 8 แหง่ ฮจิ เราะฮศฺ กั ราช ท่านศาสดาได้เคลอ่ื นทพั ซงึ่ มจี ำนวนพล 10,000 คน
ไปยงั นครมกั กะฮฺ เมื่อชาวมักกะฮฺเหน็ กองทัพของฝา่ ยมุสลมิ
ต่างกต็ กใจและเกดิ ความหวาดกลัวเปน็ อยา่ งมาก
เพราะวา่ พวกเขาไม่มีทางที่จะตอ่ สู้และตา้ นกองกำลงั ฝ่ายมุสลมิ ได้
ทา่ นศาสดาไดป้ ระกาศใหช้ าวมักกะฮอฺ ยใู่ นความสงบ ท่านต้องการพิชิตและเขา้ ส่นู ครมกั กะฮแฺ ห่งน้ี

โดยสันติไม่มกี ารนองเลือดแต่อยา่ งใด และขอให้ทุกคนอย่ใู นบ้านของตนเอง
หรืออย่บู ริเวณลานกะอฺบะฮฺ หรอื บริเวณบ้านของอบูซุฟยาน
แล้วพวกเขาจะไดร้ บั ความปลอดภัยทกุ ประการ

ชัยชนะที่ฝ่ายมุสลมิ ได้รบั ตอ่ ชาวมกั กะฮฺในคร้งั นี้
นำความปลาบปล้ืมปติ ยิ ินดมี าสพู่ วกมสุ ลิมเป็นอยา่ งมาก
สิบปีทพี่ วกเขาไดอ้ พยพไปในครงั้ นนั้ ไดก้ ลับมาสู่บ้านเกิดเมอื งนอนของพวกเขาอย่างอบอุ่น
ศาสดาได้พำนกั อยทู่ ี่มกั กะฮฺเปน็ เวลาช่วงหนึ่ง
ชาวมกั กะฮตฺ า่ งกพ็ ากันเข้ามารบั นับถอื ศาสนาอิสลามเปน็ จำนวนมาก
เมื่อชาวมกั กะฮเฺ ขา้ รบั อิสลามความขุน่ ขอ้ งหมองใจระหว่างกนั ก็หมดหายไป
ถึงแมว้ ่าทา่ นศาสดาและบรรดาสาวกของท่านจะถกู กดขขี่ ่มเหงมาตลอดเวลาสิบปโี ดยพวกกรุ ็อยช์
ก็ตามแต่ เม่ือท่านเอาชนะไดท้ า่ นก็แสดงแตค่ วามเมตตาและอภยั โทษใหแ้ กพ่ วกเขา
การประนีประนอมเชน่ นี้เปน็ นโยบายของท่านศาสดาตลอดมา และการพิชติ มกั กะฮฺไดน้ ้ี
เป็นการเปิดศักราชใหม่ของอสิ ลาม

9.การสู่รบที่หุนยั น์ และฎออีฟ

หลงั จากพชิ ติ มกั กะฮไ์ฺ ดแ้ ลว้ และประกาศใหก้ ารอภัยแกพ่ วกมกั กะฮนฺ ้ัน
สามารถเอาชนะบรรดาชาวมักกะฮฺเป็นจำนวนมาก
พวกเขาสามารถร่วมชีวิตกับชาวมุสลิมอย่างเท่าเทียมกนั เมอื่ พวกเขาเขา้ รบั อิสลาม
อย่างไรกต็ ามชาวอาหรับเข้ารับอสิ ลามมี 2 ลกั ษณะด้วยกนั กลา่ วคอื
ลกั ษณะแรกน้ันเขา้ รับอสิ ลามดว้ ยความศรทั ธาอยา่ งจริงใจ
ส่วนลักษณะทสี่ องเข้ารับอิสลามเพราะเกรงกลัวอำนาจของชาวมสุ ลมิ บรรดาเผ่าตา่ งๆ
ที่อยชู่ านเมืองเม่อื ทราบขา่ วการยดึ เมอื งมกั กะฮฺ ของชาวมสุ ลิม
ตา่ งก็รสู้ กึ หวาดกลัวว่าชะตากรรมเช่นนีอ้ าจต้องประสบแก่พวกเขาในภายหน้า
ดังนั้นอาหรับเผ่าฮะวาซิน และเผา่ ษะกฟี ไดร้ ่วมตวั กนั เพอ่ื ท่จี ะต่อตา้ นฝา่ ยมุสลิม
พวกเขาประกาศเปน็ ศัตรกู ับฝ่ายมุสลมิ อย่างเปิดเผย หวั หน้าของพวกเขาชื่อว่า มาลิก อิบนุ เอาฟ์
ได้รวบรวมกำลังคนและอาวุธยทุ โธปกรณเ์ พ่ือเตรียมพร้อมที่จะเผชญิ หน้ากับฝ่ายมสุ ลิม
เม่ือทา่ นนบีทราบขา่ วถึงการเคลือ่ นไหวของเผ่าฮะวาซนิ และบรรดาพนั ธมิตรของพวกเขา
ท่านนบีจึงมีคำสั่งให้รีบเรง่ เตรียมกำลงั ที่จะโจมตีขา้ ศึกโดยสามารถรวบรวมรี้พลไดจ้ ำนวน 12,000

คน และมีมุสลมิ ใหม่จากชาวมกั กะฮฺรว่ มสบทบอกี 2,000 คน
ท่านนบไี ดเ้ คลอ่ื นทพั มงุ่ สูส่ ถานทท่ี ่ีพวกเผา่ ฮะวาซิน และพันธมติ รของพวกเขาตง้ั คา่ ยอยู่
ในระหว่างเดินทัพไปส่สู ถานที่พวกเขาอยนู่ ัน้ ต้องผา่ นชัยภมู ิที่ค่อนข้างสลับซับซ้อน
และตอ้ งผ่านหบุ เขาตา่ งๆ ชยั ภมู ิเชน่ นี้ทำให้ขา้ ศึกได้เปรยี บเหนือฝ่ายมสุ ลิมเป็นอย่างมาก
พวกเขาได้ดกั โจมตกี องกำลังมสุ ลมิ ทำใหก้ องทพั มสุ ลิมเกิดความโกลาหลอลหม่านอยา่ งฉบั พลนั
และแตกกระจัดกระจายกนั ไป ฝา่ ยมุสลิมตอ้ งสญู เสียนักรบเปน็ จำนวนมาก อยา่ งไรก็ตาม
เมื่อบรรดานกั รบฝ่ายมสุ ลิมสามารถตั้งสติได้
พวกเขาไดร้ วบรวมกำลังใหมแ่ ละเขา้ โจมตขี ้าศึกอยา่ งไม่คดิ ชวี ิต
กองทัพฝา่ ยศตั รตู า้ นการจูโจมของฝ่ายมสุ ลมิ ไมไ่ ดจ้ งึ ตอ้ งถอยร่นหลบเขา้ ไปในปอ้ มปราการในนคร
ฎออฟี อย่างรบี เร่ง ปอ้ มปราการท่นี ครฎออีฟเป็นปอ้ มที่แขง็ แรงและมน่ั คงมาก
ถงึ แม้วา่ ฝา่ ยมุสลมิ พยายามโหมโจมตีอย่างหนกั แตก่ ไ็ ม่สามารถตีปอ้ มปราการน้ันให้แตกได้
กองทัพมสุ ลิมได้ปดิ ล้อมปอ้ มเป็นเวลา 20 วัน ก็ไม่มีทา่ ท่วี า่ จะชนะได้
เพราะวา่ ในปอ้ มปราการน้ันมีอาวุธยทุ โธปกรณ์มากมายและมเี สบยี งอาหารที่อยู่ไดอ้ กี นาน
ประกอบกับย่างเข้าฤดูกาลของเดอื นศกั ดิ์สทิ ธิ์
ท่านนบีจึงมคี ำส่ังให้ถอยทัพไวก้ ่อนโดยทย่ี งั ไม่สามารถบงั คับให้ขา้ ศึกวางอาวธุ ได้
และทา่ นประกาศวา่ จะทำสงครามกับเผา่ ฮะวาซิน
และพนั ธมิตรของพวกเขาใหม่เมอื่ หมดฤดูกาลของเดอื นศกั ดิ์สิทธิ์

ในสงครามคร้ังนี้ฝา่ ยมุสลิมสามารถยดึ ทรพั ยส์ ินสงครามไดเ้ ปน็ จำนวนมาก กล่าวคือ
สามารถยึดอูฐได้ 24,000 ตัว แพะ 40,000 ตัว และทรพั ยส์ นิ มคี า่ อกี จำนวนหน่งึ
พร้อมกบั สามารถจับเชลยศึกไดอ้ กี 6,000 กว่าคน หลังจากสงครามสน้ิ สุดได้ไมน่ าน
ชนเผ่าฮะวาซินไดส้ ่งตวั แทนเขา้ ไปพบกบั ท่านนบี พวกเขาไดข้ ออภยั ต่อการกระทำของพวกเขา
และขอร้องใหท้ า่ นนบคี ืนทรัพย์สนิ สงครามและเชลยศึกของพวกเขาโดยท่ีพวกเขาพร้อมทจี่ ะรบั ศา
สนาอิสลาม ทา่ นนบกี ต็ กลงและรบั ข้อเสนอของพวกเขา ต่อมามาลกิ อิบนุ เอาฟ์
หัวหนา้ เผ่าษะกีฟในฎออีฟกเ็ ดินทางมาพบกับทา่ นนบีและเข้ารับศาสนาอิสลาม
พร้อมกบั แจง้ ว่าชาวฎออฟี ยนิ ดีทจ่ี ะรบั ศาสนาอสิ ลาม

10.สงครามตะบคู

สงครามน้ีเกดิ ขนึ้ ในเดอื นระญับ ปีที่ 9 แหง่ ฮิจเราะฮฺศกั ราช ณ สถานทแ่ี หง่ หนึง่ มชี ือ่ ว่า ตะบกู
สาเหตุของสงครามกลา่ วคือ จกั รพรรดิ ฮีราคลอิ ุส (Heraclius)
แหง่ โรมนั ไม่พอใจกบั อทิ ธิผลของศาสนาอสิ ลามท่ขี ยายอยา่ งรวดเร็วในแหลมอาราเบยี
พวกเขาไดเ้ ตรียมท่ีจะรุกรานเมอื งมะดีนะฮฺ โดยรวบรวมกำลงั พล 40,000 กว่าคน
เมอื่ ขา่ วนี้ทราบถึงทา่ นศาสดา ทา่ นจงึ มคี ำสั่งใหเ้ ตยี ม กำลงั พลซ่ึงรวบรวมได้ 30,000 คน
โดยทท่ี า่ นนบีนำทัพไปเองส่สู ถานทีแ่ หง่ หน่งึ ชือ่ วา่ ตะบูก
เม่ือจกั พรรดฮิ ีราคลิอุสทราบขา่ วการนำทพั ของทา่ นนบี
กร็ ้สู กึ ต่ืนตระหนกและเลกิ คิดท่ีจะบุกมะดนี ะฮฺ พร้อมกับถอยทัพกลับไป
หลงั จากท่ที า่ นนบพี กั อยูท่ ่ีตะบูคไดส้ องสามวันทา่ นก็ยกทัพกลบั มะดีนะฮ ฺอยา่ งปลอดภัย

ผลของสงครามตะบคู ชใี้ หเ้ ห็นว่ากองทัพอิสลามไม่เคยกลัวทจ่ี ะเผชิญหน้าและทา้ อำนาจกับจกั พรร
ดิโรมันเลย เม่อื กลับมาจากตะบูคแลว้
กไ็ ดม้ ผี ู้แทนจากแควน้ ใกล้ไกลมาแสดงความจงรักภักดตี ่อทา่ นชาวอาหรับเผ่าแลว้ เผ่าเลา่ ไดเ้ ข้ารบั
นบั ถอื อสิ ลามเปน็ จำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ

การทำฮัจญ์ครั้งสดุ ทา้ ยของทา่ นศาสดา

ในวันที่ 25 เดือนซุลเกาะอฺดะฮฺ ปที ่ี 10 แหฮ่ จิ เราะฮฺศักราช ศาสดามุหมั มัด ( ศ็อลฯ )
และบรรดาภรรยาของท่านได้ออกเดนิ ทางไปมักกะฮตฺ ดิ ตามดว้ ยประชาชนจำนวนราว 90,000 คน
มุง่ สูน่ ครมักกะฮดฺ ว้ ยหัวใจที่ปลมื้ ปิตยิ ินดีท่ีจะได้ประกอบพธิ ีฮัจญ์ และเมอ่ื เดินทางถึงซุลฮลุ ัยฟะฮ
(Dhul Hulaifa) ในตอนสิ้นแสงตะวันพวกเขาได้ค้างคืนทน่ี น่ั หน่งึ คนื
เช้าวนั รุ่งขึ้นจงึ ได้สวมใสช่ ุดอหิ รอมเดินทางต่อไปยงั มกั กะฮฺในขณะทชี่ าวมสุ ลิมเดนิ ทางไปทำพิธีฮจั
ญน์ ้ัน อะลี อบิ นุ อบฎี อลิบไดเ้ ดนิ ทางกลับมาจากยะมันจงึ ไดเ้ ดินทางไปสมทบใจพธิ ีฮัจญด์ ้วย

คำสอนครั้งสุดทา้ ยของศาสดามหุ ัมมดั ( ศ็อลฯ )

ในวนั ท่ี 8 ซลุ ฮิจญะฮศาสดามุหมั มัดและบรรดามุสลิมไดไ้ ปพักอยทู่ ตี่ ำบลมนิ าและค้างอยทู่ นี่ ่ัน
วันรุ่งขึน้ ท่านไดข้ นึ้ อฐู เดินทางไปยังภเู ขาอะรอฟะฮไฺ ดต้ งั้ กระโจมพักอยทู่ นี่ ั่น
ในตอนเทยี่ งทา่ นได้เดนิ ทางไปถึงภูเขานูร ณ
ที่น้ีเองทา่ นไดน้ ง่ั บนหลงั อฐู และเร่มิ เทศนาสั่งสอนชาวมุสลมิ ด้วยเสียงอันดงั โดยมี เราะบอี ะฮ อิบนุ
อุมยั ยะฮฺ อบิ นุ เคาะลฟั คอยพดู ซำ้ ทีละประโยค

ศาสดาเรม่ิ ต้นด้วยการสรรเสรญิ พระผู้เปน็ พระเจ้าขอบคณุ พระองคแ์ ลว้ ทา่ นก็กลา่ วสุนทรพจน์
ดังตอ่ ไปน้ี :

“ โอ้
ท่านทงั้ หลายจงต้งั ใจฟงั คำพูดของฉันเพราะฉนั ไมร่ ู้ว่าฉันจะไดพ้ บกบั พวกทา่ นในโอกาสเช่นนอ้ี กี เม่ื
อไร
โอ้ท่านทง้ั หลายชีวิตและทรัพย์สนิ ของพวกทา่ นเปน็ ส่ิงต้องห้ามและเป็นสงิ่ ที่คนหน่ึงคนใดจะมาล่วง
ละเมดิ มิได้ จนกวา่ พวกท่านจะไดพ้ บกบั ผูอ้ ภิบาลเสมือนกับวันบรสิ ทุ ธ์นิ ี้
และเดอื นนเี้ ป็นเวลาทต่ี อ้ งหา้ มสำหรับพวกทา่ นและเมอื งนก้ี ็เปน็ เมอื งต้องห้ามสำหรับพวกทา่ นทั้ง
หลาย
พวกท่านท้งั หลายจะตอ้ งไดร้ ับการสอบสวนจากองค์พระผอู้ ภบิ าลของพวกทา่ นในกจิ การงานทกุ อ
ยา่ งทีพ่ วกท่านไดก้ ระทำไว้

โอป้ ระชาชนทัง้ หลายพวกท่านทั้งหลายมีสทิ ธทิ ไ่ี ดร้ บั มอบหมายเหนือฝา่ ยสตรแี ละฝ่ายสตรกี ม็ ีสทิ ธิ
เหนอื ฝ่ายชายเชน่ กันในหน้าทที่ ี่ทา่ นได้รับมอบหมาย
ดังนนั้ พวกท่านจงได้ปกป้องดแู ลภรรยาของพวกท่านดว้ ยความรักความเมตตาเถดิ
แนน่ อนใครที่ทำไดเ้ ชน่ น้ันก็เท่ากับเขาไดป้ กครองดแู ลภรรยาของเขาเอาไว้ใหอ้ ยูใ่ นความพิทกั ษร์ ัก
ษาของพระผ้เู ปน็ เจ้า
พวกทา่ นทง้ั หลายจงรกั ษาความศรทั ธาเชื่อมั่นใหค้ งไวใ้ นจิตใจของพวกทา่ นและจงหลกี เลี่ยงออกห่
างจากเรื่องบาปกรรมและความชวั่ ดอกเบยี้ หรอื การให้กู้ยืมเงินโดยคิดดอกเบย้ี เปน็ ส่ิงตอ้ งหา้ ม
สำหรบั ลูกหน้ีให้ส่งคนื เฉพาะเงนิ ในจำนวนทีย่ มื มาและเร่ืองของดอกเบีย้ ทจ่ี ำเป็นจะตอ้ งถกู ยกเลิก
คือ ดอกเบีย้ ของอบั บาส อิบนุ อบูฎอลบิ (Abbas Ibn Abutalib)

นบั แต่น้ตี อ่ ไปเรือ่ งของการแกแ้ ค้นทดแทนกันด้วยเลอื ดเช่นในสมัยของยคุ ป่าเถื่อนเป็นเร่ืองตอ้ งหา้
ม การอาฆาต จองลา้ งตองผลาญกนั ด้วยเลือดต้องส้นิ สดุ ลงเสียที
เรมิ่ ตน้ ด้วยเรอื่ งการฆาตกรรมของอบิ นุเราะบีอะฮ อิบนุ ฮาริษ (Ibn Rabia-hibn Harith )

โอ้ประชาชนท้งั หลายบรรดาขา้ ทาสคนใช้ของทา่ นท่ีอยูใ่ นความดแู ลของพวกทา่ นนัน้ จงเล้ียงดูพวกเ
ขาเชน่ อาหารทีพ่ วกท่านรับประทาน
และให้เส้อื ผ้าเคร่ืองนุง่ หม่ แกพ่ วกเขาด้วยเครอื่ งนุ่งห่มท่ีพวกทา่ นใช้
หากพวกเขาได้กระทำในส่ิงท่ีเป็นความผดิ พลาดชนิดทีท่ า่ นไมป่ รารถนาที่จะอภยั ใหพ้ วกเขาก็จงแย

กทางกับเขาเสียอย่าทำร้ายเฆีย่ นตที ำทารุณพวกเขา
เพราะเขาต่างก็เป็นบ่าวของพระองคเ์ ชน่ เดยี วกบั พวกเรา

โอ้ประชาชนท้งั หลายมารร้ายน้นั ได้หมดสน้ิ ความหวังท้ังมวลที่จะไดร้ บั การเคารพบูชาในดินแดนข
องพวกท่านแล้ว แตก่ ระน้ันก็ตามมนั ยงั เป็นห่วงที่จะกำหนดการกระทำอันตำ่ ต้อยของพวกทา่ นอยู่
เพราะฉะนั้นจงระวงั มันไวเ้ ถดิ เพือ่ ความปลอดภัยแห่งตวั ทา่ นและศาสดาของทา่ น

โอ้
ประชาชนทัง้ หลายพวกทา่ นจงรำลึกและจดจำในสงิ่ ที่ฉนั พดู พวกทา่ นต้องรำลึกเสมอว่ามุสลมิ ทกุ ค
นนน้ั มฐี านะเป็นพีน่ ้องกนั นพวกทา่ นท้ังหลายต่างมีความพอใจในสทิ ธแิ ละหนา้ ทคี่ วามรับผชิ อบที่เร
ามอี ยู่เสมอหน้ากนั
พวกท่านแตล่ ะคนลว้ นแตเ่ ป็นสมาชิกของสงั คมพี่นอ้ งเดียวกันจงปกป้องตัวจองทา่ นใหห้ ่างไกลจาก
ความอยุตธิ รรมในทุกกรณี
ขอใหบ้ คุ คลท่อี ยู่ที่นี้จงนำสง่ิ ท่ีไดย้ ินจากฉนั ไปบอกเล่าแก่บคุ คลท่เี ขาไมไ่ ด้มาอยู่ ณ
ท่ีนเ้ี พราะอาจเป็นไปไดว้ ่าคนทีไ่ มไ่ ด้รบั การบอกเล่าน้ันอาจมคี วามจดจำไดด้ ีกว่าบคุ คลทไ่ี ด้ยินไปจา
กฉนั โดยตรงก็เป็นได้
และผ้ทู ่ีได้รับความไวว้ างใจเขาจะต้องไม่ใหผ้ ู้ทไี่ วว้ างใจเขาตอ้ งประสบความผดิ หวงั

โอ้
ผศู้ รทั ธาท้งั หลายหากเมอื่ ถงึ เวลาท่ีฉันต้องจากพวกทา่ นไปแล้วพวกท่านจงอยา่ ได้หนั กลบั ไปต่อสเู่
ปน็ ศตั รูหล่ังเลือดกัน เหมือนอย่างเชน่ สมัยแห่งความโงเ่ ขลา ดังท่ไี ดผ้ ่านมา
แทจ้ ริงฉนั ไดม้ อบส่ิงหน่ึงแก่พวกท่านทัง้ หลายซง่ึ หากพวกท่านยดึ เอาไวอ้ ย่างมั่นคงแลว้
ทา่ นทงั้ หลายจะไมห่ ลงออกไปส่แู นวทางทเี่ หลวไหลเปน็ อนั ขาด ส่ิงน้ันคอื อลั กุรอาน
และสุนนะฮของฉนั

โอ้ ศรทั ธาท้ังหลาย แทจ้ ริงพระผูเ้ ปน็ เจ้าของพวกทา่ นน้ันมีพระองค์เดียว
ต้นตระกลู ของพวกทา่ นก็สบื มาจากเช้อื สายเดยี วกนั นั่นคืออาดมั และอาดัมน้ันถูกสรา้ งมาจากดิน
แทจ้ ริงผู้ทม่ี เี กยี รติที่สุดในหมพู่ วกเจ้านั้นคอื ผู้ทม่ี คี วามยำเกรงมากกว่าเท่าน้นั

โอ้ ทา่ นทงั้ หลายจงสดบั ฟังถ้อยคำของฉนั ให้ดี จงรเู้ ถิดวา่ มวลมุสลมิ น้นั
ย่อมเป็นพน่ี ้องกันและจงรู้เถิดว่า บรรดามุสลิม ก็คือภราดรภาพอนั หน่งึ อนั เดยี วกัน

ไม่มีส่ิงไดทเ่ี ป็นของพ่นี อ้ งมสุ ลมิ ด้วยกนั จะเป็นของมุสลมิ โดยถกู ตอ้ งนอกจากวา่ เขาผ้นู น้ั จะให้โดยเ
ต็มใจและไม่คดิ มลู ค่าเพราะฉะนั้นจงอยา่ กระทำการอยุติธรรมต่อตวั ของทา่ นเอง

โอพ้ ระผูเ้ ปน็ เจ้าขา้ พระองค์ไดป้ ระกาศสัจธรรมออกเผยแพรแ่ ล้ว

โอ้องคพ์ ระผู้อภิบาล ขอได้ทรงโปรดเปน็ พยานใหแ้ ก่ขา้ พระองค์ด้วยเถิด ”

เม่ือศาสดาเสรจ็ จากการให้โอวาทคร้งั น้แี ลว้ ทา่ นได้ลงจากหลงั อูฐ
ซง่ึ เป็นพาหนะของทา่ นเพื่อทำนละหมาดซฮุ ร์ และทา่ นได้นมาซอัศรด์ ้วย
ท่านศาสดาไดส้ ำนึกในพระเมตตาจากองคพ์ ระผูอ้ ภิบาลท่ไี ดท้ รงประทานความดงี ามอนั มากมายใ
ห้แก่ตวั ท่านและผลงานของท่านและได้ใหเ้ กยี รติตอ่ การเป็นศาสนทตู ของท่าน
และทา่ นได้อา่ นโองการจากคมั ภรี อ์ ลั กรุ อาน ซูเราะฮ อลั มาอดิ ะฮ อายะฮทฺ ี่ 4 ซ่ึงมขี ้อความวา่

“ ในวันนข้ี ้าได้ใหศ้ าสนาของข้าแก่พวกเจ้าไวอ้ ยา่ งครบครนั
ได้มอบกรุณาธคิ ณุ ของขา้ ใหแ้ ก่พวกเจา้ ไว้อย่างครบถว้ น
และขา้ ยนิ ดีเลือกเฟน้ ใหศ้ าสนาอิสลามเปน็ ศาสนาของพวกเจ้า ”

ท่านอบุบักร์เมอื่ ได้ยนิ ท่านศาสดาอ่านโองการจากคมั ภรี อ์ ลั กุรอานทา่ นกเ็ กดิ ความเขา้ ใจและทราบ
ความหมายเป็นอย่างดีจากอายะฮท่นี ำมานเ้ี ปน็ สัญญาณบอกให้รู้ลว่ งหน้าแลว้ ว่าท่านไดม้ าถงึ ช่วงป
ลายของชีวติ อบบู ักรร์ ู้สึกไมส่ บายใจ
ท่านไดแ้ อบรอ้ งไห้อยู่เงียบๆโอวาทของทา่ นแมจ้ ะเปน็ โอวาทท่ีส้ัน
แตเ่ ป็นส่งิ ที่มีค่าบรรจดุ ว้ ยถอ้ ยคำตกั เตือนทีท่ รงคณุ มหาศาลชาวมสุ ลมิ เรยี กสุนทรพจน์ครงั้ นว้ี า่ “
คำสงั่ เสยี คร้งั สุดทา้ ย ”

ศาสดามหุ ัมมดั ( ศ็อลฯ )
ได้ออกจากทุ่งอารอฟะฮไปค้างคนื ท่มี ุซดะลีฟะฮในตอนเช้าท่านจงึ เดนิ ทางเขา้ สู่มินา
เพอ่ื เตรยี มตัวทจ่ี ะขว้างเสาหิน อันเปน็ สญั ญาลักษณ์ของชัยฏอนมารรา้ ย
เม่ือมาถงึ กระโจมทพ่ี กั ทา่ นไดท้ ำกรุ บ่าน การทำฮัจญค์ ร้ังนบ้ี างครัง้ มีผู้เรยี กวา่ “ การทำฮจั ญอ์ ำลา
”( ฮัจญะตลุ วะดาอฺ )” อนั ทีจ่ ริงนเ่ี ป็นการทำฮัจญใ์ หญ่คร้งั เดียวของทา่ น
ทเ่ี รยี กดงั นี้เพราะครง้ั นี้เป็นครง้ั สดุ ท้ายทท่ี ่านได้เหน็ นครมักกะฮฺ

หลังจากเสรจ็ ส้ินพิธีฮจั ญแ์ ลว้ ท่านกไ็ ด้เดนิ ทางกลบั มายังมะดีนะฮฺ
ปนี น้ี ับเป็นปีทส่ี ิบเอ็ดของศกั ราชอสิ ลาม ศาสดามุหัมมดั ( ศอ็ ลฯ )
เร่มิ มีอาการปว่ ยไขเ้ กิดขน้ึ เป็นระยะๆ
แต่ท่านกไ็ มไ่ ด้หยุดย้งั ในการคิดใคร่ครวญหาทางปกปอ้ งศาสนาอิลามใหพ้ ้นจากภัยของศตั รู
เม่ือท่านไดท้ ราบขา่ ววา่ ชาวโรมันกำลงั ตระเตรยี มกองทพั ขนาดใหญเ่ พื่อทีจ่ ะเขา้ โจมตแี วน่ แควน้ อา
ณาจกั รของมสุ ลิมแถบชายแดนซเี รีย ท่านไดอ้ อกคำสัง่ แตง่ ต้งั อุซญามะฮ ลกู ชายของทา่ นซัยด์
ซึ่งขณะ น้นั อายเุ พยี ง 20 ปที ำหนา้ ทเี่ ป็นแมท่ พั นำกองทพั ไปเผชญิ หนา้ กบั ทหารไบแซนไตน์

ในวนั รุ่งขึน้ เปน็ วนั จนั ทร์ อาการอ่อนเพลยี และไข้ได้กำเรบิ สูงข้ึนและอาการเร่มิ ทรดุ ลงตามลำดบั
ทา่ นทราบดีว่าเวลาท่ที า่ นไดก้ ลบั ไปสู่พระผู้อภิบาลได้ใกล้เขา้ มาแล้ว
ในท่สี ุดท่านกไ็ ด้เสยี ชีวติ ในวันจนั ทร์ท่สี ิบสองของเดอื นเราะบอิ ลุ เอาวัลในปที ส่ี ิบเอด็ หลังจากปฮี ิจญ
เราะห์ ตรงกบั วนั ท่ี 8 เดอื นมิถุนายน ปี ค . ศ .632 รวมอายุได้ 63 ปี

เมื่อขา่ วศาสดาสนิ้ ชีวิตแพร่ขยายออกไปบรรดามสุ ลิมต่างเร่งรีบมายงั มสั ญิด
เพอ่ื มาสบื ใหร้ แู้ นช่ ัดว่าขา่ วที่พวกเขาได้รับนน้ั เป็นความจริงแค่ไหน
เพราะไมม่ ีใครอยากเชื่อว่าศาสดาได้จากไปแล้ว สหายคนสนทิ ของท่านและเป็นพ่อตาของทา่ นคือ
อมุ ัร อบิ นุ อัล
คอ็ ฎฎอ็ บตกตะลึงตอ่ ขา่ วนท้ี า่ นถงึ กบั ชกั ดาบออกมาจากฝักพลางร้องประกาศวา่ ใครขนื พดู วา่ ศาส
ดาตายฉนั จะตัดคอคนพูดทันที
ขณะท่เี กดิ เหตกุ ารณส์ ับสนว่นุ วายกันอยนู่ ี้มาสาวกของศาสดาคนหนึง่ ไดร้ บี นำข่าวการส้ินชวี ิตไปแ
จง้ ให้อบบุ ักร์ ท่านกไ็ ดร้ บี รุดมายังบ้านของทา่ นศาสดา
ทา่ นได้ออกไปยืนอย่ทู ่บี รเิ วรดา้ นหนา้ ของมัสญิดและไดป้ ระกาศแก่ผชู้ ุมนมุ ว่า

“ หากพวกท่านมคี วามเคารพตอ่ ศาสดามุหัมมดั อย่างจริงใจพงึ รู้เถดิ ว่ามุหัมมัดได้สน้ิ ชีวติ แล้ว
แตถ่ า้ หากทา่ นมีความเคารพบชู าตอ่ พระผู้เจ้าแลว้ ขอใหร้ ู้เถิดวา่ พระเจ้าทรงย่งั ยืนไม่มกี ารดับสลาย
”

แลว้ ทา่ นอบูบักรก์ ไ็ ดอ้ ัญเชิญคัมภีร์ อลั กรุ อาน เพื่อประกาศใหบ้ รรดาคนท่วั ไป ณ
ท่ีน้นั ได้รำลึกและเตอื นสตวิ า่ “ และมุหมั มดั ไม่ใช่อ่นื ใด นอกจากเป็นศาสนทตู คนหน่งึ
ซง่ึ ก่อนหน้านก้ี ม็ บี รรดาศาสนทตู ทไี่ ดล้ ว่ งลบั ไปแลว้ เปน็ จำนวนมาก
ฉะนน้ั หากว่าเขาไดต้ ายลงหรอื ถกู ฆ่าตายพวกเจ้าก็ไม่ควรทจี่ ะหันกลับไปสู่ศาสนาเดมิ ”

( อลั กรุ อาน ซเู ราะฮ อาลิอมิ รอน อายะฮ 144)

เมอ่ื คำประกาศนส้ี ิน้ สุดลง บรรดามุสลิมกไ็ ดค้ ลายความสบั สนว้าวุ่นทั้งๆ
ทพ่ี วกเขากต็ ่างเคยได้ยนิ โองการนีม้ านบั ครั้งไมถ่ ว้ นก่อนท่อี บูบกั รจ์ ะอญั เชญิ มาเตือนกันพวกเขายอ
มรบั ไม่ไดก้ ็เพราะวา่ พวกเขาได้รับทราบขา่ วการเสยี ชีวิตของศาสดาในเวลากระทนั หันและรวดเรว็ โ
ดยทไี่ มค่ าดคดิ มากอ่ น
มาบัดน้พี วกเขาไมส่ งสัยอีกแลว้ ว่าศาสดาไดจ้ ากพวกเขาแล้วอย่างไมม่ วี นั กลบั เชน่ เดยี วกบั บรรดาศ
าสดาอื่นๆในอดตี

อา้ งอิง
http://cis.psu.ac.th/fathoni/lesson/muhummud/index.htm