นันท์นิชา-ชมปรีชา-6311302340

“ห่นุ ”ลมหายใจของละครเลก็

บา้ นศลิ ปิน ณ คลองบางหลวง

การเคลือ่ นไหวของหุน่ ทโี่ ลดเลน่
เสมอื นปุถุชนผมู้ ลี มหายใจ

สารบญั

น่ีคอื “หุน่ ละครเล็ก” หนา้ ท่ี
กาเนิด หุน่ ละครเล็ก คณะคานาย 1-3
เอกลกั ษณ์ ของการแสดงหุน่ ละครเล็ก คณะคานาย 4
ความประทบั ใจ 5
ชุมชนคลองบางหลวง 6
เปิดประต.ู ..บา้ นศิลปิน 7-9
บา้ นศิลปิน ณ คลองบางหลวง 10-11
12-16

1

เสยี งระนาด ป่ีใน ลอ้ ไปกบั เสยี งตะโพนกากบั จงั หวะ
ประกอบเป็ นเพลงรวั สามลา นกั เชดิ หุน่ ผนู้ ุง่ ดา หม่ ดา

และปกปิดใบหนา้ ดว้ ยหนา้ กากสีดา
สามชวี ติ ประสานกนั เป็ นหนึ่งจติ วญิ ญาณของตวั ละคร

บงั คบั ทศิ ทางการเคลอื่ นไหวของหุน่ ใหโ้ ลดเลน่
เสมือนปุถุชนผูม้ ีลมหายใจ
.
.
.
นี่คอื “หุน่ ละครเล็ก”

2

“หุน่ ละครเล็ก”
จดั แสดงโดย
บา้ นศิลปิน
ณ คลองบางหลวง

3

4

กาเนดิ หุ่นละครเลก็ คณะคานาย

หนุ่ ละครเล็ก คลองบางหลวง คณะคานาย ถือกาเนิดเกดิ ข้ึน
อยา่ งเป็นทางการเม่ือวนั ท่ี 9 เดอื น 9 ปี 2010

โดยอาจารยว์ ชั ระ ประยรู คา ปฏิมากรชน้ั นาของไทย
รว่ มกบั กลุ่มศิลปินผูเ้ ชดิ หนุ่ ละครเล็กแตใ่ จใหญ่ ทม่ี ีทง้ั ความรู้
ความสามารถ และประสบการณใ์ นการเชดิ หนุ่ ละครเลก็ มากวา่ 10 ปี
มุง่ หวงั ทจ่ี ะรว่ มเผยแพร่ อนุรกั ษศ์ ิลปะการแสดงหนุ่ ละครเล็ก

และการแสดงศลิ ปวฒั นธรรมไทยไมว่ า่ จะแขนงใดกต็ าม
มิใหเ้ ลือนหายไปจากสงั คมไทย โดยชอื่ “คานาย” มีแรงบนั ดาลใจทมี่ าจาก

ชอ่ื คณุ พอ่ ของอาจารยว์ ชั ระ ประยรู คา โดยนามาตงั้ เป็ นชอื่ คณะ
อกี นยั หน่ึง คา หมายถึง “ทองคา“ และ นาย หมายถึง “ศลิ ปินในคณะ”

เม่ือรวมกนั จงึ มีความหมายวา่
“กลุม่ ศลิ ปิ นผูส้ รา้ งสรรคผ์ ลงานศิลปะทท่ี รงคณุ คา่ ประดุจดง่ั ทองคา”

5

เอกลกั ษณ์ ของการแสดงหนุ่ ละครเลก็ คณะคานาย

ผูเ้ ชดิ ทงั้ สามคนจะตอ้ งใสห่ นา้ กากเพื่อเป็นการลดทอน
ความเป็นมนุษยแ์ ละเพ่ือสง่ ใหห้ นุ่ เดน่ มากย่งิ ข้นึ อีกทง้ั เพื่อ
ดึงความสนใจของผูช้ มใหอ้ ยทู่ ตี่ วั หนุ่ หรอื อีกนยั หนึ่ง
เปรยี บไดว้ า่ ผูเ้ ชดิ หุน่ เป็นเพียงจติ และตวั หนุ่ เปรยี บ
เสมือนเป็นกาย เมื่อผเู้ ชดิ หรือจติ ทง้ั สาม มีหนา้ ทต่ี า่ งกนั
โดยจติ ที่ 1 มีหนา้ ทบี่ งั คบั มือซา้ ยและหวั หนุ่ จติ ท่ี 2 หนา้ ที่
บงั คบั ขาหุน่ ทงั้ สองขา้ ง และจติ ที่ 3 หนา้ ทบ่ี งั คบั มือขวาของหนุ่
เม่ือ 3 จติ รวมเป็นหน่ึงและถา่ ยทอดไปยงั ตวั หนุ่ ทาใหห้ นุ่
เคลื่อนไหวไดอ้ ยา่ งงดงาม และออ่ นชอ้ ย เสมือนหนุ่ มีชวี ติ จริง

6

เสยี งระนาดทอดจงั หวะชา้ ลง
เป็ นสญั ญาณบง่ บอกถงึ การ
เคล่อื นไหวสุดทา้ ยของหนุมาน
และสุวรรณมจั ฉา เมือ่ หุน่ ละคร
ทง้ั สองหยดุ นิ่ง เสยี งปรบมือจงึ
ดงั ข้ึนแทนท่ี รอยย้มิ ความสุข

และ ความประทบั ใจ

สง่ ผา่ นจากใบหนา้ ของผชู้ มไปสู่
ดวงตาใตห้ นา้ กากสดี าของศิลปิน

วฏั จกั ร อนุรกั ษ์ – สบื สาน – เผยแพรเ่ ป็ นเหมือนกระบวนการทที่ าใหเ้ กิดสายฝน
ทหี่ ลอ่ เล้ยี ง ตอ่ ชวี ติ ใหเ้ หลา่ หุน่ ละครเล็กของคณะคานาย รมิ คลองบางหลวงแหง่ น้ี
หากขาดหยาดฝน หากขาดกาลงั ใจทก่ี อ่ ใหเ้ กิดเป็ นสายธารใหม่
ทส่ี ง่ ผา่ นอุดมการณข์ องศิลปินดารงไวซ้ งึ่ ศิลปะ

ศลิ ปิ นอยู่เพอ่ื อะไร ยนื ยงเพอื่ จรรโลงสง่ิ ไหน
ศิลปิ นจะภาคภมู ิในใจ ท่ีไดส้ รา้ งเพอ่ื มนษุ ยธรรม

7

ชุมชนคลองบางหลวง

ชุมชนเกา่ แกร่ ิมนา้

8

มารูจ้ กั ...ชมุ ชนคลองบางหลวง

ในบรเิ วณชุมชนริมคลองบางหลวง คอื ชุมชนเกา่ แก่รมิ นา้ ตงั้ แต่
สมยั กรุงศรีอยุธยา คลองบางหลวง หรือ คลองบางกอกใหญ่
สมยั ก่อนเคยเป็ นแมน่ า้ เจา้ พระยาสายเดมิ มาก่อน แต่เพราะ
เป็ นแมน่ า้ ทโี่ คง้ มากทาใหต้ อ้ งเดนิ ทางคอ่ นขา้ งออ้ ม สง่ ผลให้
เสยี เวลาในการเดนิ ทาง ในปีพ.ศ.2065 จงึ มีการขุดคลองใหม่
เพอ่ื ทจ่ี ะสามารถรน่ ระยะทางและระยะเวลาในการเดนิ ทาง

9

ปัจจบุ นั ชุมชนคลองบางหลวง
เป็ นแหลง่ สถานทท่ี อ่ งเทยี่ ว
มี บา้ น ศ.จติ รกร รา้ นบา้ นของเล่น
รา้ นอาหารและรา้ นคา้ ทวั่ ๆ ไป
เป็นทเี่ ทยี่ วเสพศลิ ป์ ในกรุงเทพฯ
แบบทว่ี า่ ไม่คดิ เลยวา่ จะยงั มีทส่ี วยๆ
เก่าๆ เกๆ๋ แบบน้ีหลงเหลืออยู่
รวมถงึ เป็ นทต่ี ง้ั ของ “บา้ นศลิ ปิน”
สถานทท่ี ม่ี ีการแสดงหุน่ ละครเล็ก

10

เปิดประตู...บา้ นศิลปิน

11

บา้ นศิลปิน เป็ นบา้ นไม้ 2 ชนั้ ตง้ั อยรู่ ิมคลองบางหลวง ตวั บา้ นมี
อายุนบั รอ้ ยปี กลางบา้ นมพี ระเจดยี อ์ งคใ์ หญ่
ศิลปะยอ่ มุมไมส้ บิ สองอายุกวา่ 300 ปี

แตเ่ ดมิ บา้ นหลงั น้ีเป็ นของตระกูล “รกั สาหรวจ”

12

13

14

15

16

ผูเ้ ป็ นเจา้ ของปัจจบุ นั เล็งเห็นถึงการอนุรกั ษบ์ า้ นหลงั น้ี
โดยไมอ่ ยากใหเ้ ปลย่ี นแปลงไปมาก อยากใหร้ ูส้ กึ เหมอื น
มาบา้ น มาทางานศิลปะ ไดม้ าพกั ผอ่ น มาใชช้ วี ติ กบั สายนา้

จงึ เป็ นจดุ เร่มิ ตน้ ของ บา้ นศลิ ปิน คลองบางหลวง
โดยปรบั พ้ืนทใี่ หเ้ ป็ นทท่ี างานศลิ ปะ และจดั แสดงผลงานภาพวาด

ปัจจบุ นั มที ง้ั นกั ทอ่ งเทย่ี วชาวไทยและชาวตา่ งชาติ
เขา้ มาทอ่ งเทย่ี วและชมผลงานทางศลิ ปะอยา่ งตอ่ เน่อื ง

จดั ทาโดย
นางสาวนนั ทน์ ิชา ชมปรชี า
[ รหสั นกั ศกึ ษา 6311302340 ]