พุทธศิลปกรรมบำบัด: สร้างสรรค์ลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนาสู่ชุมชนวัดสามขา ตำบลหัวเสือ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง

ชุดองค์ความรู้จรู้ากงานวิจัวิยจั พุทธศิลปกรรมบำ บัดบั : สร้าร้งสรรค์ลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนาสู่ชุสู่ ชุมชนวัดวัสามขา ตำ บลหัวหัเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง ภายใต้แผนงานวิจัวิยจั พุทธศิลปกรรมบำ บัดบั : บูรณาการศาสตร์แร์ละศิลป์สู่ป์ชีสู่ วิชีตวิวิถีวิ ถีใหม่ใม่นชุมชน ดร. สุชัสุยชัสิริสิรริวีกูวีลกู และคณะ

ทุนทุอุดหนุนนุการวิจัวิยจั กองทุนทุส่งส่เสริมริวิทวิยาศาสตร์ วิจัวิยจัและนวัตวักรรม มหาวิทวิยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทวิยาลัย วิทวิยาเขตเชียชีงใหม่ 2566 คณะผู้วิผู้ จัวิยจั ดร. สุชัสุยชัสิริสิรริวีกูวีลกู รศ.ดร.เทพประวิณวิจันจัทร์แร์รง รศ.ดร.ปรุตม์ บุญศรีตัรี ตัน ดร.กตัญญู เรือรืนตุ่นตุ่ ดร.ประสิทสิธิ์ เพ็ชพ็รแสนงาม ดร.ภาวิณีวิ ณีภาพันพัธ์

สารบัญ บั บทนำ วัตวัถุปถุระสงค์ คติความเชื่อชื่และวัฒวันธรรมของชุมชน บูรณาการลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนาบำ บัดบั การบูรณะองค์พระพุทธรูปรูพระประธานวัดวัสามขา การวางลวดลายพุทธศิลปกรรม กิจกรรมประเพณีพุณีพุทธาภิเษก 01 องค์ความรู้ใรู้หม่ สรุปรุ เอกสารอ้างอิง 02 04 06 06 08 11 18 23 24 25

บทนำ ณค่าของพุทธศิลป์ล้ป์ ล้านนาที่มีคมีวามงดงามและลงตัวทั้งทั้ทางด้าด้น สถาปัตยกรรม, ประติมากรรม และด้าด้นอื่น ๆ นอกจากจะสร้าร้งความ งดงามทรงคุณคุค่าให้กัห้ กับอาณาจักจัรล้านนา ซึ่งซึ่แสดงถึงภูมิภูปัมิ ปัญญาในการ สร้าร้งสรรค์ผลงานต่างทางพุทธศิลป์ขึ้ป์ ขึ้นขึ้มาอีกรูปรูแบบหนึ่งนึ่ โดยปรากฏ หลักฐานทางศิลปกรรมที่งดงามของล้านนากระจายอยู่ทั่ยู่ ทั่วทั่อาณาบริเริวณ ทั้งทั้ ในเมือมืงเชียชีงใหม่ ซึ่งซึ่เป็นป็ราชธานีเนีดิมดิของอาณาจักจัรล้านนาและ จังจัหวัดวัต่าง ๆ ของภาคเหนือนืตอนบนและยังยัได้รัด้บรัการอนุรันุกรัษ์สืบสืทอดมา อย่าย่งยาวนานจนถึงปัจจุบันบัด้วด้ยความภาคภูมิภูใมิจอย่าย่งยิ่งยิ่ 02 คุ หลักการใช้งช้านพุทธศิลปกรรมในการสร้าร้ง เสริมริความสุขสุ (Happleness) ของผู้ร่ผู้ วร่ม กิจกรรมตามหลักพละ 5 คือ ศรัทรัธา วิริวิยริะ สติ สมาธิ ปัญญา โดยจะเห็นห็ ได้ว่ด้าว่องค์ประกอบที่ ส่งส่เสริมริ ให้พุห้พุทธศิลปกรรมล้านนามีคมีวาม เจริญริรุ่งรุ่เรือรืง งดงามและทรงคุณคุค่านี้ยันี้งยั ทำ ให้เห้กิดผลกระทบที่สำ คัญในด้าด้นอื่น ๆ ที่ สำ คัญคือ ความเชื่อชื่ความศรัทรัธาในทาง พระพุทธศาสนาทำ ให้หห้ลักพระธรรมคำ สอน ต่าง ๆ จะเป็นป็วิถีวิ ถีทางหลักในการใช้เช้ป็นป็ แนวทางในการดำ เนินนิชีวิชีตวิของคนใน อาณาจักจัรล้านนามาโดยตลอด เพราะหลัก ธรรมคำ สอนเหล่านี้ที่นี้ ที่ถูกถูแสดงออกโดยตรงใน หลักธรรม และพุทธปรัชรัญาที่ส่งส่ผ่าผ่นการใช้ งานพุทธศิลปกรรมทางศาสนวัตวัถุต่ถุต่าง ๆ มี เป้าป้ประสงค์เพื่อพื่บรรเทาความทุกทุข์อัข์ อันเกิดขึ้นขึ้ ทั้งทั้ ในระดับดับุคคลและสังสัคมชุมชน พื้นพื้ที่เป้าป้หมายของงานวิจัวิยจันี้คืนี้ คือชุมชนบ้าบ้นสามขา ตำ บลหัวหัเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง มี ประวัติวั ติการก่อตั้งตั้ชุมชน เกี่ยวข้อข้งกับอาณาจักจัร ล้านนาตั้งตั้แต่ พ.ศ. 2272 ที่ตั้งตั้ของชุมชนหมู่บ้มู่าบ้น ตั้งตั้อยู่ห่ยู่าห่งจากตัวอำ เภอประมาณ 30 กิโลเมตร ปัจจุบันบัมีบ้มีาบ้นจำ นวน 167 หลังคาเรือรืน รวม 222 ครอบครัวรัแบ่งบ่เป็นป็เพศชายจำ นวน 328 คน เพศ หญิงญิจำ นวน 330 คน ชาวบ้าบ้นส่วส่นใหญ่ปญ่ระกอบ อาชีพชีเกษตรกรรม สภาพทางกายภาพทั่วทั่ ไปเป็นป็ หมู่บ้มู่าบ้นที่ตั้งตั้อยู่ใยู่นที่ราบระหว่าว่งเชิงชิเขา สภาพโดย ทั่วทั่ ไปเป็นป็สังสัคมแบบชนบทดำ รงชีวิชีตวิด้วด้ยการทำ เกษตรกรรมพื้นพื้บ้าบ้นพึ่งพึ่พาตนเอง โดยมีลัมี ลักษณะ เป็นป็สังสัคมแบบจารีตรีการตั้งตั้บ้าบ้นเรือรืนรวมกัน แบบกลุ่มลุ่เครือรืญาติทำ ให้เห้กิดความรักรัใคร่กร่ลม เกลียวและมีคมีวามเอื้อเฟื้อฟื้และสามัคมัคีกันในการ ดำ รงชีวิชีตวิมีคมีวามเชื่อชื่ความศรัทรัธาในพระพุทธ ศาสนา และมีกมีารดำ รงชีวิชีตวิแบบวิถีวิ ถีชาวพุทธมีวัมีดวั เป็นป็ศูนย์กย์ลางชุมชนและเป็นป็แหล่งรวมจิตจิ ใจ 1 แห่งห่คือวัดวัสามขา สร้าร้งขึ้นขึ้เมื่อมื่พ.ศ.2503 ชุมชน บ้าบ้นสามขาปัจจุบันบัเริ่มริ่พัฒพันาเข้าข้สู่สัสู่ งสัคมแบบ สมัยมั ใหม่

ด้วด้ยหลักการและเหตุผตุลดังดักล่าวข้าข้งต้นจึงจึมีคมีวามสำ คัญ และเหมาะสมสอดคล้องกับความเป็นป็จริงริที่เกิดขึ้นขึ้อย่าย่งเป็นป็ ปัจจุบันบัขณะอย่าย่งยิ่งยิ่จึงจึมีเมีป้าป้หมายอย่าย่งชัดชัเจนด้วด้ยการนำ ศาสตร์ขร์องงานพุทธศิลปกรรมล้านนาบูรณาการเข้าข้สู่พื้สู่ พื้นพื้ที่ เป้าป้หมายแบบมีส่มีวส่นร่วร่มของสังสัคมชุมชน ในการสร้าร้งสรรค์ บูรณปฏิสังสัขรณ์วัณ์ดวัของชุมชน เพื่อพื่เป็นป็แนวทางในการใช้ งานพุทธศิลปกรรมในการบำ บัดบัต่อทุกทุระดับดัของสังสัคม ชุมชน ที่ได้รัด้บรัผลกระทบจากสภาพปัญหาต่างๆอย่าย่งเป็นป็วง กว้าว้งทั้งทั้ด้าด้นจิตจิ ใจและทางกายภาพอื่นๆคือด้าด้นเศรษฐกิจ และการดำ เนินนิชีวิชีตวิ โดยนำ ต้นทุนทุและพื้นพื้ฐานคติความเชื่อชื่ ทางสังสัคมวัฒวันธรรมของงานพุทธศิลปกรรมล้านนามาเป็นป็ หลักการสำ คัญในการบำ บัดบั ปัญหาหมายถึง การใช้งช้านพุทธ ศิลปกรรมในการสร้าร้งเสริมริความสุขสุ (Happleness) ของ ผู้ร่ผู้ วร่มกิจกรรมตามหลักพละ 5 คือ ศรัทรัธา วิริวิยริะ สติ สมาธิ ปัญญาเพื่อพื่สร้าร้งสรรค์พัฒพันาสังสัคมในทุกทุมิติมิ ติอย่าย่งทรง ประสิทสิธิภธิาพอันยั่งยั่ยืนยื 03 ปี พ.ศ. 2547 ได้เด้กิดภัยพิบัพิติบั ติทางธรรมชาติแผ่นผ่ดินดิ ไหวครั้งรั้ที่ 1 และปีพปี .ศ.2556 ทำ ให้วัห้ดวัของ ชุมชนบ้าบ้นสามขาวิหวิารแตกร้าร้วและทรุดรุตัวลง ชาวบ้าบ้นจึงจึไม่สม่ามารถดำ เนินนิกิจกรรมทางพระพุทธ ศาสนาได้ หลังจากนั้นนั้ ในปี พ.ศ. 2559 ก็เกิดแผ่นผ่ดินดิ ไหวใหญ่คญ่รั้งรั้ที่ 2 ส่งส่ผลให้วิห้หวิารหลังเดิมดิซึ่งซึ่ เป็นป็อาคารก่ออิฐถือปูนแบบเก่ามีปัมี ปัญหาแตกร้าร้วทั้งทั้หลังไม่สม่ามารถประกอบศาสนกิจต่าง ๆ ได้ ตามปกติ ชาวบ้าบ้นได้ปด้ระชุมหารือรืมีมมีติให้สห้ร้าร้งวิหวิารขึ้นขึ้มาใหม่ทั้ม่ ทั้งทั้ฝ่ายสงฆ์แฆ์ละฆราวาสร่วร่มมือมืกัน ในการบูรณปฏิสังสัขรณ์อณ์าคารวิหวิารขึ้นขึ้มาใหม่ ในปี พ.ศ.2560 ได้ทำด้ ทำการรื้อรื้ถอนวิหวิารหลังเดิมดิที่ แตกร้าร้วออก และเริ่มริ่ก่อสร้าร้งวิหวิารหลังใหม่แม่บบพุทธศิลปกรรมล้านนาที่เป็นป็ศิลปกรรมที่ สอดคล้องกับบริบริทของสังสัคมชุมชน โดยใช้วัช้สวัดุปดุระเภทไม้สัม้กสัและไม้เม้นื้อนื้แข็งข็ทั่วทั่ ไป ในเหตุกตุารณ์ แผ่นผ่ดินดิ ไหวครั้งรั้นี้ ปรากฏว่าว่องค์พระพุทธรูปรูพระประธาน มีลัมี ลักษณะเป็นป็งานปูนปั้นแบบพุทธ ศิลปกรรมแบบล้านนาสิงสิห์ 3 ไม่ไม่ด้รัด้บรัผลกระทบมากนักนัจากแผ่นผ่ดินดิ ไหว จึงจึมีดำมีดำริจริะรักรัษา พระพุทธรูปรูไว้ด้ว้วด้ยการยกย้าย้ยองค์พระพุทธรูปรูแล้วก่อสร้าร้งอาคารวิหวิารด้วด้ยเทคนิคนิสมัยมั ใหม่เม่พื่อพื่ ความมั่นมั่คงแข็งข็แรง เมื่อมื่ก่อสร้าร้งชั้นชั้ฐานแล้วเสร็จร็ก็มีกมีารอัญเชิญชิพระพุทธรูปรูมาประดิษดิฐานบน แท่นฐานใหม่ที่ม่ ที่มีคมีวามมั่นมั่คงแข็งข็แรง แต่เนื่อนื่งจากลักษณะขององค์พระพุทธรูปรูตอนประดิษดิฐาน ในวิหวิารเดิมดินั้นนั้องค์พระได้ก่ด้ ก่อติดกับผนังนัด้าด้นหลังของวิหวิาร เมื่อมื่รื้อรื้ถอนองค์พระแล้วทำ ให้ผิห้วผิองค์ พระด้าด้นหลังมีลัมี ลักษณะไม่สม่มบูรณ์คณ์ณะศรัทรัธาและชุมชนทั้งทั้หมดมีคมีวามเห็นห็ร่วร่มกันว่าว่ควรบูรณ ปฏิสังสัขรณ์ทำณ์ ทำพื้นพื้ผิวผิองค์พระให้สห้วยงามและปิดปิทองคำ เปลวทั้งทั้หมดเพื่อพื่ ให้มีห้คมีวามสมบูรณ์ สวยงามตามพุทธลักษณะที่จะทำ เกิดความศรัทรัธาของพุทธศาสนิกนิชนรวมทั้งทั้ ให้เห้ป็นป็ศูนย์รย์วมทาง จิตจิ ใจของชุมชน เป็นป็เครื่อรื่งกราบไหว้บูว้บูชาแทนองค์พระบรมศาสดา เพื่อพื่คุ้มคุ้ครองบ้าบ้นเมือมืงให้ ปลอดภัยจาก เพื่อพื่ขอพรให้เห้กิดความอุดมสมบูรณ์แณ์ก่บ้าบ้นเมือมืง เพื่อพื่ข่มข่หรือรืสะกดป้อป้งกัน อาถรรพณ์หณ์รือรืสิ่งสิ่ชั่วชั่ร้าร้ย เช่นช่อมนุษนุย์ภูย์ตภูผีปีผีศปีาจที่เบียบีดเบียบีนบ้าบ้นเมือมืง เพื่อพื่ ให้เห้กิดอานิสนิงส์เส์ป็นป็ ความสุขสุความเจริญริด้วด้ยโชคลาภ ยศศักดิ์ และอายุมั่นมั่ยืนยืยาวปราศจากภยันยัตรายทั้งทั้หลายแก่ ตนเองทั้งทั้ชาตินี้แนี้ละชาติหน้าน้ พระพุทธรูปพระประธานวัดวัสามขา ที่ เหลือจากการรื้อรื้ถอนวิหวิารหลังเดิมที่ ชำ รุดเพราะการเกิดแผ่นผ่ดินไหวปี พ.ศ. 2557

วัตถุประสงค์การวิจัย 1. เพื่อพื่ศึกษาวิเวิคราะห์อห์งค์ประกอบของลวดลายพุทธ ศิลปกรรมล้านนา 2. เพื่อพื่ศึกษาคติความเชื่อชื่และวัฒวันธรรมของชุมชนบ้าบ้น สามขา ตำ บลหัวหัเสือสือำ เภอ แม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง 3. เพื่อพื่บูรณาการลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนากับการ บำ บัดบัชุมชน 04

คติความเชื่อและวัฒนธรรมของชุมชน ประวัติวั ติศาสตร์ชุร์ชุมชนบ้าบ้นสามขา มีปมีระวัติวั ติการก่อตั้งตั้ชุมชน เกี่ยวข้อข้งที่เนื่อนื่งด้วด้ยภูมิภูศมิาสตร์ที่ร์ ที่ตั้งตั้ กับนักนัรบผู้กผู้ ล้าแห่งห่ล้านนา “ติ๊บปาละ” ที่ร่วร่มกันกับเจ้าจ้หนานทิพช้าช้ง วีรวีบุรุษรุของเมือมืงลำ ปางที่ ต่อสู้เสู้พื่อพื่เอกราชของอาณาจักจัรล้านนาจากการถูกถูพม่าม่ยึดยึครอง ซึ่งซึ่นับนัเป็นป็ ประวัติวั ติศาสตร์ที่ร์ ที่ เกี่ยวข้อข้งกับยุคอาณาจักจัรล้านนาเป็นป็ ประเทศราช บุคคลตัวอย่าย่งต้นแบบที่เป็นป็ความภาคภูมิภูใมิจ ของชุมชนบ้าบ้นสามขาที่ส่งส่ผลทั้งทั้ทำ ให้เห้กิดความสามัคมัคี ภาคภูมิภูใมิจ และสร้าร้งสำ นึกนึของสังสัคม ชุมชนที่มีส่มีวส่นเกี่ยวข้อข้งกับประวัติวั ติศาสตร์สัร์งสัคมชุมชนในภาพรวมหรือรืความเป็นป็อาณาจักจัรล้านนา ส่งส่ผลให้ให้นการออกแบบและก่อสร้าร้งพุทธวิหวิารของวัดวัสามขาในครั้งรั้นี้จึนี้งจึมีกมีารนำ ทั้งทั้รูปรูแบบทาง สถาปัตยกรรมของสังสัคมชุมชน รวมทั้งทั้การนำ ลวดลายที่สอดคล้องกับทั้งทั้ประวัติวั ติศาสตร์ชุร์ชุมชน มาสร้าร้งสรรค์ลวดลายทางพุทธศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อข้งกับความเป็นป็อัตลักษณ์ขณ์องล้านนานำ มาใช้ ในอาคารพระวิหวิารนี้ เพราะสะท้อนและแสดงถึงความสำ คัญ และการส่งส่เสริมริการให้คุห้ณคุค่าต่อ ประวัติวั ติศาสตร์สัร์งสัคมชุมชนผ่าผ่นการแสดงออกทางงานพุทธศิลปกรรม 05 ชุมชนบ้าบ้นสามขา ตำ บลหัวเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง การนำ พุทธสถาปัตยกรรมต้นแบบของวิหวิารน้ำ แต้มในวัดวัพระธาตุลำตุลำ ปางหวงมา เป็นป็ต้นแบบในการสร้าร้งพระวิหวิารของวัดวัสามขาที่สอดคล้องเชิงชิประวัติวั ติศาสตร์ชุร์ชุมชน

คติความเชื่อและวัฒนธรรมของชุมชน บริบริทชุมชนด้าด้นพื้นพื้ที่และภูมิภูศมิาสตร์ที่ร์ ที่ตั้งตั้ด้าด้นกายภาพอันเป็นป็พื้นพื้ฐานทางวัฒวันธรรมของหมู่บ้มู่าบ้น สามขาเป็นป็ ปัจจัยจัสำ คัญประการหนึ่งนึ่ที่สะท้อนคติความเชื่อชื่ของคนในชุมชน ซึ่งซึ่ส่งส่ผลให้กห้าร พิจพิารณาของคณะกรรมการและสมาชิกชิของชุมชนในการใช้วัช้สวัดุที่ดุที่จะนำ มาก่อสร้าร้งพระวิหวิารหลัง ใหม่แม่ทนหลังเดิมดิที่แตกพังพัเพราะการเกิดแผ่นผ่ดินดิ ไหวเมื่อมื่ปี 2557 ซึ่งซึ่อาคารเดิมดิเป็นป็อาคาร ลักษณะก่ออิฐถือปูนและก่อสร้าร้งมาประมาณ 60 ปี วัสวัดุที่ดุที่ถูกถูนำ มาใช้เช้พื่อพื่สร้าร้งโครงสร้าร้งด้าด้นบน จึงจึเป็นป็ ไม้ที่ม้ ที่อยู่ใยู่นชุมชนทั้งทั้หมด เพราะจะทำ ให้เห้กิดความสะดวกในการจัดจัหาวัสวัดุ เป็นป็การประหยัดยั ต้นทุนทุด้าด้นวัสวัดุ เพราะไม้เม้ป็นป็วัสวัดุที่ดุที่หาง่ายในชุมชนและไม้ส่ม้วส่นใหญ่ปญ่ลูกลูขึ้นขึ้เองในพื้นพื้ที่สวน หรือรืไร่ นาของสมาชิกชิทั้งทั้งานสร้าร้งวิหวิารด้วด้ยไม้จม้ะทำ ให้เห้กิดความสวยงามตามรูปรูแบบของพุทธ สถาปัตยกรรมของล้านนาและเป็นป็ที่นิยนิมอย่าย่งแพร่หร่ลายในงานสร้าร้งพุทธวิหวิารของสกุลกุช่าช่ง ลำ ปาง เช่นช่งานสร้าร้งพุทธวิหวิารวัดวัพระธาตุลำตุลำ ปางหลวงทั้งทั้ 5 อาคาร คือ วิหวิารหลวง วิหวิาร พระพุทธ วิหวิารน้ำ แต้ม วิหวิารต้นแก้ว วิหวิารละโว้ พระอุโบสถ รวมทั้งทั้อาคารมณฑปพระพุทธบาท ตลอดจนศาลาบาตรหรือรืระเบียบีงคตโดยรอบก็ล้วนก่อสร้าร้งขึ้นขึ้ด้วด้ยลักษณะทางพุทธศิลปกรรม ยุคทองของล้านนา วัดวัพระธาตุลำตุลำ ปางหลวงแห่งห่นี้ นับนัเป็นป็แหล่งรวมงานศิลปกรรมและ สถาปัตยกรรมล้านนาที่มีคุมีณคุค่ายิ่งยิ่เพราะหลักฐานที่ปรากฏในวัดวัแห่งห่นี้เนี้ป็นป็พุทธศิลปกรรมที่มี คุณคุค่าของช่าช่งล้านนายุคทองที่เหลืออยู่เยู่พียพีงแห่งห่เดียดีว 06 ชุมชนบ้าบ้นสามขา ตำ บลหัวเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง การนำ พุทธสถาปัตยกรรมต้นแบบของวิหวิารน้ำ แต้มในวัดวัพระธาตุลำตุลำ ปางหวงมา เป็นป็ต้นแบบในการสร้าร้งพระวิหวิารของวัดวัสามขาที่สอดคล้องเชิงชิประวัติวั ติศาสตร์ชุร์ชุมชน

บูรณาการลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนาบำ บัด คณะทีมงานวิจัวิยจั ได้เด้ข้าข้ไปประสานงานเพื่อพื่ขออนุญนุาตการทำ ข้อข้มูลโครงการวิจัวิยจัและร่วร่มการ วางแผนงานกับผู้นำผู้ นำสังสัคมชุมชนบ้าบ้นสามขา เพื่อพื่ร่วร่มหาแนวทางในการนำ งานพุทธศิลปกรรม ของล้านนาสร้าร้งสรรค์ลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนาสู่ชุสู่ ชุมชนวัดวัสามขา เพื่อพื่การบำ บัดบัต่อสังสัคม ชุมชนจากผลกระทบของการแพร่รร่ะบาดของโรคโควิดวิ 19 เพื่อพื่การสร้าร้งเสริมริความสุขสุ (Happleness) ของผู้ร่ผู้ วร่มกิจกรรมตามหลักพละ 5 คือ ศรัทรัธา วิริวิยริะ สติ สมาธิ ปัญญา ที่ส่งส่ ผลกระทบต่อสมาชิกชิของชุมชนในด้าด้นต่างๆ ตามวัตวัถุปถุระสงค์หลักของงานวิจัวิยจัเมื่อมื่วันวัเสาร์ที่ร์ ที่ 11 กุมกุภาพันพัธ์ 2566 ณ วัดวัสามขา บ้าบ้นสามขา ตำ บลหัวหัเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง โดยร่วร่มจัดจั กิจกรรมการสนทนากลุ่มลุ่ (Focus Group) กับทั้งทั้ฝ่ายภิกษุสงฆ์ ผู้นำผู้ นำชุมชน และคณะกรรมการ ของวัดวัสามขาและผู้ที่ผู้ ที่มีส่มีวส่นเกี่ยวข้อข้ง 07 การสร้าร้งสรรค์งานพุทธศิลปกรรมในวัดวั สามขานั้นนั้เป็นป็การสร้าร้งสรรค์ขึ้นขึ้มาใหม่ ทั้งทั้หมด เพราะอาคารพระวิหวิารหลังเดิมดิ ได้ ชำ รุดรุและรื้อรื้ถอนออกไปทั้งทั้หลังยังยัคงเหลือ พระพุทธรูปรูพระประธานมีลัมี ลักษณะเป็นป็พระปูน ปั้นขนาดหน้าน้ตัก 3.70 เมตร เป็นป็งานพุทธ ศิลปกรรมแบบช่าช่งพื้นพื้บ้าบ้นล้านนาแบบ เชียชีงแสนสิงสิห์ 3 เพียพีงองค์เดียดีวที่ยังยัคงเหลือ อยู่แยู่ละไม่แม่ตกหักหัชำ รุดรุซึ่งซึ่นับนัเป็นป็ ปรากฏการที่ สำ คัญที่ชาวบ้าบ้นเชื่อชื่ ในเรื่อรื่งของอิทธิฤธิทธิ์ ปาฏิหาริย์ริขย์ององค์พระพุทธรูปรูพระประธาน การก่อสร้าร้งอาคารพุทธวิหวิารวัดวัสามขา ทางคณะ กรรมการวัดวัสามขาและผู้นำผู้ นำชุมชน ได้มีด้กมีารเชิญชิผู้ มีคมีวามรู้ครู้วามชำ นาญในด้าด้นต่าง ๆ มาให้คห้วาม เห็นห็และออกแบบก่อสร้าร้งอาคารพุทธวิหวิารที่ เหมาะสมทั้งทั้ด้าด้นรูปรูแบบทางพุทธศิลปกรรมที่ สอดคล้องกับสังสัคมชุมชนในทุกทุ ๆด้าด้น ทีมงาน วิจัวิยจั โดย ดร.สุชัสุยชัสิริสิรริวีกูวีลกูเป็นป็ผู้หผู้ นึ่งนึ่ได้รัด้บรัเชิญชิ เพื่อพื่ร่วร่มการให้คำห้ คำแนะนำ และปรึกรึษาในการ ก่อสร้าร้งนี้ จึงจึมีกมีารประชุมปรึกรึษาหารือรืกำ หนดรูปรู แบบและแนวทางการออกแบบพุทธวิหวิารนี้ขึ้นี้ ขึ้นขึ้มา มีข้มีอข้สรุปรุเบื้อบื้งต้นในการจะนำ องค์พระพุทธรูปรู เดิมดินี้มนี้าเป็นป็พระประธานของพระวิหวิารหลังใหม่ เพื่อพื่เป็นป็การอนุรันุกรัษ์ และจะช่วช่ยทำ ให้เห้กิดการ ยอมรับรัของสังสัคมชุมชนเนื่อนื่งด้วด้ยความคุ้นคุ้เคย และเห็นห็ว่าว่การนำ สิ่งสิ่ศักดิ์สิดิ์ทสิธ์คู่ธ์ คู่บ้คู่าบ้นคู่เคู่มือมืงมา รักรัษาให้ดำห้ดำรงไว้จว้ะเกิดความเป็นป็สิริสิมริงคลแก่ ชุมชนอีกด้วด้ย พระประธานวัดวั สามขาก่อนการ บูรณะเปรียรีบเทียบ กับภาพพระเจ้าจ้เก้า ตื้อ วัดวัสวนดอก เชียชีงใหม่

การบูรณะองค์พระพุทธรูปพระประธานวัดสามขา จากข้อข้มูลวิเวิคราะห์ด้ห์าด้นการบูรณะองค์พระพุทธรูปรูพระประธานของวัดวัสามขา ทำ ให้เห้กิดแนวทางที่ ชัดชัเจนในการนำ รูปรูแบบของงานพุทธศิลปกรรมล้านนายุคทองประสานกับงานพุทธศิลปกรรม ของวัดวัสามขาในความสอดคล้องในทุกทุ ๆด้าด้น ทั้งทั้ประวัติวั ติศาสตร์ รูปรูแบบทางงานพุทธศิลปกรรม ล้านนา และบริบริทของสังสัคมชุมชนจึงจึได้สด้รุปรุเป็นป็การบูรณะพระพุทธรูปรูให้เห้ป็นป็งานพุทธศิลปกรรม ล้านนาแบบสิงสิห์ 3 ของศิลปกรรมยุคทองโดยนำ ต้นแบบมาจากองค์พระพุทธรูปรูต้นแบบของ พระเจ้าจ้เก้าตื้อ พระประธานของอุโบสถวัดวัสวนดอก ต.สุเสุทพ อ.เมือมืง จ.เชียชีงใหม่ และใช้วัช้สวัดุที่ดุที่เป็นป็ ปูนซีเซีมนต์ขาวปอร์ตร์แลนด์ (Portland Cement) ที่มีคุมีณคุสมบัติบั ติด้าด้นความแข็งข็แรงเป็นป็พิเพิศษใช้ ในการอนุรันุกรัษ์ผิวผิขององค์พระพุทธรูปรูทั้งทั้หมด 08 การออกแบบอาคารพุทธวิหวิารนี้จึนี้งจึมีคมีวามเห็นห็ร่วร่มกันทุกทุฝ่ายว่าว่ควรกำ หนดขนาดและรูแรูบบรวม ทั้งทั้การใช้ปช้ระโยชน์จน์ากอาคารและรูปรูแบบทางพุทธศิลปกรรมขึ้นขึ้มาจากองค์พระพุทธรูปรูพระ ประธานนี้เนี้ป็นป็หลัก โดยสามารถสรุปรุแนวคิดในการทำ งานได้ดัด้งดันี้ 1. รูปรูแบบทางสถาปัตยกรรมควรเป็นป็งานพุทธศิลปกรรมในรูปรูแบบของงานล้านนาโดยเฉพาะ สกุลกุช่าช่งลำ ปาง โดยดูรูดูปรูแบบจากพุทธวิหวิารวัดวัพระธาตุลำตุลำ ปางหลวงที่เกี่ยวข้อข้งประวัติวั ติศาสตร์ ของสังสัคมชุมชนในบริบริทที่ใกล้เคียงกัน 2. ให้ขห้นาดของอาคารมีคมีวามสอดคล้องหรือรืกำ หนดขนาดที่เหมาะสมกับองค์พระประธานรวมทั้งทั้ แนวทางการตกแต่งควรเป็นป็งานพุทธศิลปกรรมแบบล้านนา เพราะเป็นป็ที่ตั้งตั้ของวัดวัและชุมชนที่มี ประวัติวั ติศาสตร์เร์กี่ยวเนื่อนื่งกัน 3. อาคารควรนำ วัสวัดุก่ดุก่อสร้าร้งต่าง ๆ ที่มีใมีนชุมชน เช่นช่ ไม้มม้าเป็นป็ส่วส่นสำ คัญเพราะเป็นป็วัสวัดุที่ดุที่มีใมีน ชุมชนรวมทั้งทั้จะได้ทำด้ ทำ ให้สห้มาชิกชิ ในชุมชน มีส่มีวส่นร่วร่มในการจัดจัหา ร่วร่มสร้าร้ง รวมคงเอกลักษณ์ขณ์อง งานพุทธศิลปกรรมล้านนาแบบประเพณีนิณียนิมที่สร้าร้งกันมาตั้งตั้แต่ครั้งรั้อดีตดี 4. ให้สห้มาชิกชิของชุมชนมีส่มีวส่นร่วร่มในการสร้าร้งในทุกทุมิติมิ ติของงาน เพื่อพื่ผลด้าด้นความสำ เร็จร็ความ รู้สึรู้กสึเป็นป็ความรับรัผิดผิชอบ ความสามัคมัคี รวมทั้งทั้ความเชื่อชื่อานิสนิงส์ใส์นการสร้าร้งเพื่อพื่บำ บัดบัตามหลัก พละ 5 ผู้ที่ผู้ ที่ได้รัด้บรัผลกระทบจากการแพร่รร่ะบาดของโรคโควิดวิ 19 จากแนวคิดการนำ พระพุทธรูปรูพระประธานปูนปั้นองค์เดิมดิมาบูรณะซ่อซ่มแซมส่วส่นที่เสียสีหายต่าง ๆ และปิดปิทองคำ เปลวทั้งทั้องค์ เพื่อพื่การทำ งานและนำ ไปสู่กสู่ ารออกแบบลวดลายทางพุทธศิลปกรรม เชิงชิบำ บัดบัตามหลักพละ 5 ที่จะทำ ให้ผู้ห้ที่ผู้ ที่ได้รัด้บรัผลกระทบจากการแพร่รร่ะบาดของเชื้อชื้ โควิดวิ 19 ที่เป็นป็ สมาชิกชิ ในชุมชนบ้าบ้นสามขา ได้มีด้ส่มีวส่นร่วร่ม ทีมงานวิจัวิยจัลงพื้นพื้ที่ร่วร่มการประชุมปรึกรึษา สนทนากลุ่มลุ่วันวัเสาร์ที่ร์ ที่11 กุมกุภาพันพัธ์ 2566 ณ วัดวัสามขา บ้าบ้นสามขา ตำ บลหัว เสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง เพื่อพื่หา แนวทางในการสร้าร้งสรรค์ลวดลายทาง พุทธศิลปกรรม

1) การออกแบบลวดลายพุทธศิลปกรรม การวางแผนการออกแบบตกแต่งอาคารพุทธวิหวิารด้วด้ยงานพุทธศิลปกรรมล้านนาตามที่ เป็นป็มติของสังสัคมชุมชนบ้าบ้นสามขา จากการวิเวิคราะห์ข้ห์อข้มูลทำ ให้คห้ณะกรรมการและทีมงานที่ ปรึกรึษาพิจพิารณาถึงความสำ คัญของศาสนวัตวัถุที่ถุที่เป็นป็งานพุทธศิลปกรรมล้านนาอันสำ คัญยิ่งยิ่ ของวัดวัสามขา คือ องค์พระประธานจึงจึพิจพิารณาร่วร่มกัน และมีข้มีอข้ตกลงว่าว่เนื่อนื่งจากการพังพั ชำ รุดรุแตกหักหัของอาคารวิหวิารหลังเดิมดิอาจจะส่งส่ผลกระทบต่อองค์พระพุทธรูปรูปูนปั้นพระ ประธานของวัดวัสามขาด้วด้ยเพราะ ชนิดนิของวัสวัดุที่ดุที่ใช้เช้พื่อพื่ก่อสร้าร้งองค์พระเป็นป็ ปูนซีเซีมนต์ที่ มีอมีายุมากกว่าว่ 60 ปีที่ปี ที่ส่งส่ผลให้คุห้ณคุสมบัติบั ติเชิงชิวัสวัดุขดุององค์พระพุทธรูปรูอาจจะเสื่อสื่มสภาพไป ตามกาลเวลา ในการอนุรันุกรัษ์องค์พระพุทธรูปรูคณะกรรมการชุมชนวัดวัสามขาทุกทุฝ่ายมีคมีวาม เห็นห็ว่าว่ควรทำ การบูรณะองค์พระพุทธรูปรูให้สห้มบูรณ์สณ์วยงามตามหลักงานสร้าร้งพุทธ ศิลปกรรมล้านนา และให้เห้พิ่มพิ่วัสวัดุที่ดุที่จะทำ ให้อห้งค์พระพุทธรูปรูมีคมีวามแข็งข็แรง 09 การทำ งานบูรณะผิวผิองค์พระประธานที่ชำ รุดและสร้าร้งเสริมริ ให้มีพุมีพุทธลักษณะแบบพระเจ้าจ้ เก้าตื้อพุทธศิลปกรรมล้านนายุคทองที่นำ มาเป็นป็ต้นแบบจากวัดวัสวนดอกเชียชีงใหม่

2) แนวคิดการใช้ห ช้ ลักพุทธศิลปกรรมบำ บัดบั ขั้นขั้ตอนการอนุรันุกรัษ์และบูรณะองค์พระพุทธรูปรูพระประธานวัดวัสามขา ภายหลังจากการรื้อรื้ อาคารวิหวิารเดิมดิของวัดวัสามขาแล้วศาสนวัตวัถุที่ถุที่เหลืออยู่คยู่งมีเมีพียพีงองค์พระพุทธรูปรูพระ ประธานปูนปั้นขนาดหน้าน้ตักกว้าว้ง 3 เมตร 70 เซนติเมตร มีพุมีพุทธลักษณะเป็นป็พระพุทธรูปรู แบบงานพุทธศิลปกรรมแบบล้านนาสิงสิห์ 3 ปางมารวิชัวิยชัมีเมีปลวยอดพระโมฬีแบบเปลว เพลิง ผ้าผ้สังสัฆาฏิยาวถึงพระนาภี (สะดือดื ) ประทับนั่งนั่สมาธิรธิาบ ปลายนิ้วนิ้ยาวเสมอกัน จากการ ให้ข้ห้อข้มูลโดยพระครูสิรูริสิรัริตรันกิจ เจ้าจ้อาวาสวัดวัสามขา ว่าว่องค์พระพุทธรูปรูนี้ไนี้ด้มีด้กมีารก่อสร้าร้งและ ปั้นขึ้นขึ้ ในประมาณปี พ.ศ.2503 โดยในครั้งรั้นั้นนั้ ได้ได้ปว่าว่จ้าจ้งช่าช่งปั้นพระมาจากจังจัหวัดวัเชียชีงราย โดยใช้วัช้สวัดุสำดุสำคัญคือหินหิที่ได้จด้ากลำ ธารต่างๆในบริเริวณบ้าบ้นสามขามาผสมปูนซีเซีมนต์ขึ้นขึ้รูปรู เป็นป็ โครงสร้าร้งขององค์พระและปั้นแต่งเป็นป็พระพุทธรูปรูองค์พระพุทธรูปรูนับนัเป็นป็งานพุทธ ศิลปกรรมที่ทุกทุฝ่ายใช้เช้ป็นป็หลักสำ คัญในการนำ มาสู่กสู่ ารสร้าร้งสรรค์งานพุทธศิลปกรรมที่จะ สร้าร้งขึ้นขึ้ ใหม่ใม่นการบูรณะและสร้าร้งพุทธวิหวิารในครั้งรั้นี้ 10 1. นำ รูปรูแบบขององค์พระพุทธรูปรูเดิมดิ (พระสิงสิห์ 3) มาเป็นป็ต้นแบบในการปั้นบูรณะ ปรับรั ปรุงรุให้สห้วยงามสมบูรณ์ตณ์ามหลักพุทธศิลปกรรมล้านนายุคทอง 2. นำ ขนาดหน้าน้ตักขององค์พระพุทธรูปรูคือขนาดกว้าว้ง 3 เมตร 70 เซนติเมตรมากำ หนด ขนาดและสัดสัส่วส่นในการสร้าร้งพุทธวิหวิาร เพื่อพื่ส่งส่เสริมริ ให้เห้กิดความสมดุลดุและงดงาม 3. องค์พระพุทธรูปรูจะนับนัเป็นป็จุดสำ คัญที่สุดสุในการอนุรันุกรัษ์ เพราะยังยัเป็นป็พระพุทธรูปรูองค์ เดิมดิจึงจึเป็นป็วัตวัถุปถุระสงค์หลักในการที่จะทำ ให้สห้มาชิกชิของชุมชนวัดวัสามขามีส่มีวส่นร่วร่มในด้าด้นใด ด้าด้นหนึ่งนึ่ในการร่วร่มกันบูรณะ เพื่อพื่ ให้เห้กิดสำ นึกนึความมีส่มีวส่นร่วร่ม ความมีกมีตัญญูต่อวัตวัถุธถุรรม ที่บรรพบุรุษรุได้สด้ร้าร้งไว้แว้ต่ครั้งรั้อดีตดีและเป็นป็มิ่งมิ่ขวัญวับ้าบ้นเมือมืงมาอย่าย่งยาวนาน ความเชื่อชื่ ใน อานิสนิงส์ขส์องการสร้าร้งเพื่อพื่บรรเทาและบำ บัดบัความทุกทุข์ใข์นช่วช่งที่เกิดโรคระบาดโควิดวิ 19 เพื่อพื่ การสร้าร้งเสริมริความสุขสุ (Happleness) ของผู้ร่ผู้ วร่มกิจกรรมตามหลักพละ 5 คือ ศรัทรัธา วิริวิยริะ สติ สมาธิ ปัญญา 4. การพิจพิารณาถึงรูปรูแบบของลวดลายที่เป็นป็พุทธศิลปกรรมของล้านนา ชนิดนิของวัสวัดุที่ดุที่ เหมาะสม และการมีส่มีวส่นร่วร่มของสังสัคมชุมชนเพื่อพื่ ให้เห้กิดความเชื่อชื่เรื่อรื่งอานิสนิงส์ใส์นการสร้าร้ง และทำ นุบำนุบำรุงรุพระพุทธศาสนาที่ส่งส่ผลให้เห้กิดการบำ บัดบัแก่ผู้ที่ผู้ ที่ได้รัด้บรัผลกระทบจากการแพร่ ระบาดของโรคโควิดวิ 19 เพื่อพื่การสร้าร้งเสริมริความสุขสุ (Happleness) ของผู้ร่ผู้ วร่มกิจกรรม ตามหลักพละ 5 คือ ศรัทรัธา วิริวิยริะ สติ สมาธิ ปัญญา 5. ที่ประชุมคณะกรรมการวัดวัสามขา มีมมีติการมอบหมายให้ ดร.สุชัสุยชัสิริสิรริวีกูวีลกูหัวหัหน้าน้ โครงการวิจัวิยจัครั้งรั้นี้ไนี้ด้พิด้จพิารณาออกแบบดอกบัวบัโลหะแสตนเลสโดยรอบฐานพระพุทธรูปรูพระ ประธานโดยให้สห้อดคล้องกับรูปรูแบบทางพุทธศิลปกรรมล้านนายุคทอง และให้ทำห้ ทำขนาด สัดสัส่วส่น เพราะดอกบัวบัแสตนเลสฐานพระพุทธรูปรูจะมีจำมีจำนวนมาก ทำ ให้ปห้ระชาชนมีส่มีวส่นร่วร่มได้

การวางลวดลายพุทธศิลปกรรม 1) แนวทางการวางลวดลายพุทธศิลปกรรมการวางลวดลาย ลวดลายทางงานพุทธศิลปกรรมล้านนาโดยลักษณะทางกายภาพศิลปะไทยได้รัด้บรัอิทธิพธิล จากธรรมชาติ และสิ่งสิ่แวดล้อมในสังสัคมไทย มีลัมี ลักษณะเด่นด่คือ ความเป็นป็อยู่แยู่ละการดำ รง ชีวิชีตวิของคนไทยที่ได้สด้อดแทรกไว้ใว้นผลงานที่สร้าร้งสรรค์ขึ้นขึ้ โดยเฉพาะศิลปกรรมที่เกี่ยวกับ พระพุทธศาสนา ซึ่งซึ่เป็นป็ศาสนาประจำ ของหลายกลุ่มลุ่ชาติพันพัธุ์ขธุ์องไทย อาจกล่าวได้ว่ด้าว่ศิลปะ ไทยสร้าร้งขึ้นขึ้เพื่อพื่ส่งส่เสริมริพระพุทธศาสนา เป็นป็การเชื่อชื่มโยงและโน้มน้น้าน้วจิตจิ ใจของประชาชน ให้เห้กิดความเลื่อมใสศรัทรัธาในพุทธศาสนา “มิติมิ ติทางสังสัคมวัฒวันธรรมของล้านนาในเชิงชิ ประวัติวั ติศาสตร์ พระพุทธศาสนา วิถีวิ ถีชีวิชีตวิขนบธรรมเนียนีมประเพณี เช่นช่สงกรานต์ ลอยกระทง การฟ้อฟ้นรำ และดนตรี ศิลปะ สถาปัตยกรรมในทางพระพุทธศาสนา วัดวัสำ คัญในอดีตดีเช่นช่วัดวั พระธาตุลำตุลำ ปางหลวง ส่งส่อิทธิพธิลทางศิลปะของล้านนาต่ออาณาจักจัรล้านช้าช้ง เช่นช่วัดวัเชียชีง ทอง หลวงพระบาง และการผสมผสาน กับศิลปะของพม่าม่ ใน อาคารทางศาสนาของล้านนา และกลุ่มลุ่ชาติพันพัธุ์อื่ธุ์อื่นๆ เช่นช่ ไทยใหญ่ การสร้าร้งสรรค์งานประดิษดิฐ์ศิฐ์ ศิลปหัตหัถกรรม การทอผ้าผ้ และระบบการแพทย์สย์มุนไพร” 11 2) การขึ้นขึ้รูปลวดลายพุทธศิลปกรรมเพื่อพื่การสร้าร้งชิ้นชิ้งานพุทธศิลปกรรม การขึ้นขึ้รูปรูลวดลายพุทธศิลปกรรม รูปรูแบบการจัดจัวางทางพุทธศิลปกรรมเครื่อรื่งบูชาและ ลายที่ประดิษดิฐ์ขึ้ฐ์ขึ้นขึ้ โดยมีธมีรรมชาติมาเป็นป็แรงดลบันบัดาลใจ โดยดัดดัแปลงธรรมชาติให้เห้ป็นป็ ลวดลายใหม่อม่ย่าย่งสวยงาม “พระพุทธศาสนาที่มีอิมี อิทธิพธิลต่อการสร้าร้งงานพุทธศิลปกรรมใน ล้านนา” พบว่าว่ศรัทรัธาในรูปรูแบบของชาวล้านนา มีเมีอกลักษณ์เณ์ฉพาะ เนื่อนื่งจากผสมผสาน ศรัทรัธาความเชื่อชื่แบบดั่งดั่เดิมดิมาสู่คสู่ วามเชื่อชื่ ในพระพุทธศาสนาก่อเกิดเป็นป็วิถีวิ ถีแห่งห่วัฒวันธรรม ประเพณี และพิธีพิกธีรรมต่างๆ ที่มีรูมีปรูแบบเฉพาะของล้านนา” จากหลักการและเหตุผตุลในด้าด้นต่างๆ ที่ระบุและเป็นป็ข้อข้ตกลงแล้วของทีมงานวิจัวิยจัและคณะ กรรมการบ้าบ้นสามขาที่ได้สด้รุปรุการทำ งานแล้ว ทีมงานได้ดำด้ดำเนินนิการออกแบบด้วด้ยโปรแกรม คอมพิวพิเตอร์ เพื่อพื่กำ หนดขนาดมิติมิ ติและรูปรูร่าร่งที่เป็นป็ต้นแบบของบัวบัฟันฟัยักยัษ์หรือรืบัวบัเล็บช้าช้ง และได้นำด้นำเสนอต่อทางคณะกรรมการวัดวัสามขา มีกมีารพิจพิารณาร่วร่มกันและมอบหมายให้ทห้าง ทีมงานวิจัวิยจั ได้ทำด้ ทำชิ้นชิ้งานจริงริที่เป็นป็ต้นแบบ เพื่อพื่นำ มาตรวจสอบและกำ หนดขนาดและจำ นวน ชิ้นชิ้งาน ความสวยงามและเหมาะสม เพื่อพื่ ให้มีห้คมีวามถูกถูต้องและสวยงามตามแนวทางของงาน พุทธศิลปกรรมล้านนาให้มห้ากที่สุดสุเนื่อนื่งจากบัวบัลักษณะนี้เนี้ป็นป็เอกลักษณ์ที่ณ์ ที่ปรากฏในงาน พุทธศิลปกรรมล้านนายุคทอง ตั้งตั้แต่สมัยมัอาณาจักจัรเชียชีงแสน และมีกมีารใช้งช้านในการ ตกแต่งศาสนาวัตวัถุต่ถุต่าง ๆ ของล้านนามาอย่าย่งยาวนานและเป็นป็เอกลักษณ์ที่ณ์ ที่ชัดชัเจนใน ลวดลายของงานพุทธศิลปกรรมล้านนาที่โดดเด่นด่

การวางลวดลายพุทธศิลปกรรม ทางทีมงานวิจัวิยจั ได้นำด้นำชิ้นชิ้งานไปขึ้นขึ้รูปรูด้วด้ยวัสวัดุจดุริงริคือ งานแสตนเลส กับทางช่าช่งที่มีคมีวาม ชำ นาญการและมีอุมีอุปกรณ์เณ์ครื่อรื่งมือมื ในการทำ งานรวมทั้งทั้มีคมีวามสามารถที่จะสร้าร้งชิ้นชิ้งานใน ลักษณะพิเพิศษตามที่ได้อด้อกแบบไว้ เพราะการสร้าร้งสรรค์งานเชิงชิประณีตณีศิลปกรรมแบบนี้ ต้องใช้คช้วามรู้ครู้วามสามารถในการทำ มากกว่าว่การทำ งานศิลปะแบบพื้นพื้ฐานทั่วทั่ ไป 12 อีกทั้งทั้ ในการสร้าร้งสรรค์ลวดลายทางพุทธศิลปกรรมเป็นป็บัวบัรองรับรัฐานขององค์พระพุทธรูปรู นี้ยันี้งยัเป็นป็งานที่จะต้องเป็นป็วัตวัถุธถุรรมของชิ้นชิ้งานจริงริที่จะติดตั้งตั้ประกอบประดับดัตกแต่งองค์ พระพุทธรูปรูต่อไปจึงจึไม่สม่ามารถกระทำ แบบการใช้ฝีช้ ฝีมือมืแรงงานทั่วทั่ ไป เพราะจะทำ ให้เห้กิดข้อข้ผิดผิ พลาดรวมทั้งทั้ผลงานที่แล้วเสร็จร็นั้นนั้จะต้องมีคมีวามถูกถูต้องสวยงามตามลักษณะของงานพุทธ ศิลปกรรมล้านนาที่เป็นป็ต้นแบบให้มห้ากที่สุดสุซึ่งซึ่เมื่อมื่นำ ชิ้นชิ้งานที่ทำ สำ เร็จร็แล้วมาทดลองติดตั้งตั้ และเปรียรีบเทียบทั้งทั้ขนาด และความสวยงามแล้วทางคณะกรรมการได้พิด้จพิารณาและมองเห็นห็ ว่าว่ควรมอบหมายและจ้าจ้งแรงงานฝีมือมืเพื่อพื่ทำ ชิ้นชิ้งานทั้งทั้หมดให้แห้ล้วเสร็จร็และนำ มาติดตั้งตั้ ให้ เสร็จร็สมบูรณ์ทั้ณ์ ทั้งทั้หมด เพื่อพื่ ให้ชิ้ห้นชิ้งานที่มีคุมีณคุภาพทั้งทั้เชิงชิวัสวัดุแดุละเชิงชิคุณคุภาพความสวยงาม ทีมงานวิจัวิยจัออกแบบ งานบัวบัโลหะเพื่อพื่ กำ หนดรูปแบบและ ขนาดที่เหมาะสมในการ สร้าร้งสรรค์ลวดลาย ทางพุทธศิลปกรรมใน การประดับและตกแต่ง องค์พระพุทธรูป พระประธานวัดวัสามขา

การวางลวดลายพุทธศิลปกรรม ขั้นขั้ตอนการออกแบบบัวบัรับรัฐานพระพุทธรูปรูด้วด้ยโปรแกรมคอมพิวพิเตอร์ เพื่อพื่ ให้สห้ามารถกำ หนด ขนาดชิ้นชิ้งานเพื่อพื่ ให้สห้ามารถทำ งานและการติดตั้งตั้ชิ้นชิ้งานลวดลายพุทธศิลปกรรมที่มีขมีนาดชิ้นชิ้ งานที่ถูกถูต้องขนาดสัมสัพันพัธ์กัธ์ กับขนาดและสัดสัส่วส่นขององค์พระพุทธรูปรูอย่าย่งเหมาะสมสวยงาม ซึ่งซึ่ขนาดตัวเลขที่แสดงในภาพประกอบเป็นป็ขนาดชิ้นชิ้งานที่วัดวัหน่วน่ยเป็นป็เซนติเมตร 13 การทำ งานทางทีมช่าช่งได้ทด้ดลองทำ งานเพื่อพื่ ให้เห้กิดความสวยงามนั้นนั้เนื่อนื่งจากเป็นป็ชิ้นชิ้งาน แบบสามมิติมิ ติจึงจึมีคมีวามจำ เป็นป็ต้องผลิตชิ้นชิ้งานที่มีส่มีวส่นโค้งและเว้าว้ให้ถูห้กถูต้องเมือมื ได้ชิ้ด้นชิ้งานที่ เป็นป็ โลหะแสตนเลสแล้วทางทีมช่าช่ง ทีมงานวิจัวิยจั ได้นำด้นำชิ้นชิ้งานมาติดตั้งตั้เพื่อพื่ ให้ทห้างคณะ กรรมการของวัดวัสามขาและผู้ที่ผู้ ที่มีส่มีวส่นเกี่ยวข้อข้งได้ตด้รวจสอบและประเมินมิผลของชิ้นชิ้งาน โดย นำ มาเทียบขนาดและกำ หนดรูปรูแบบขององค์ประกอบอื่นๆที่เกี่ยวเองกันคือการกำ หนดขนาด ของก้นและเกสรของดอกบัวบัตามภาพประกอบ เพื่อพื่ ให้ทุห้กทุฝ่ายประเมินมิผล จากการทดสอบและติดตั้งตั้ชิ้นชิ้งานต้นแบบแล้วทำ ให้ทุห้กทุฝ่ายเห็นห็ตรงกันในรูปรูลักษณะที่เป็นป็รูปรู แบบที่ถูกถูต้องตามหลักทางพุทธศิลปกรรมและความงามเชิงชิทัศนธาตุขตุองศิลปะตามที่ ต้องการแล้ว จึงจึได้กำด้ กำหนดขนาดของเกสรรวมทั้งทั้ดอกเกสรบัวบัแล้วจึงจึวัดวัและคำ นวณจำ นวน ของกลีบบัวบัทั้งทั้หมดเพื่อพื่การผลิตชิ้นชิ้งานจริงริให้คห้รบถ้วนและนำ มาติดตั้งตั้ ในฐานขององค์ พระพุทธรูปรูต่อไป ทีมงานวิจัวิยจัออกแบบ งานสร้าร้งต้นแบบบัวบั โลหะรองรับรัฐานพระ ประธานพระพุทธรูปวัดวั สามขา เพื่อพื่กำ หนด ขนาดชิ้นชิ้งานด้วย โปรแกรมคอมพิวพิเตอร์

การวางลวดลายพุทธศิลปกรรม ต่อมา ทีมงานวิจัวิยจั ได้ปด้ระสานกับช่าช่งฝีมือมื ในการสร้าร้งชิ้นชิ้งานของบัวบัฟันฟัยักยัษ์และก้านเกสรรวม ทั้งทั้ดอกเกสรทั้งทั้หมดจนแล้วเสร็จร็และได้ปด้ระสานแจ้งจ้แก่คณะกรรมการวัดวัเพื่อพื่ขออนุญนุาตใน การนำ ชิ้นชิ้งาทั้งทั้หมดเข้าข้ไปติดตั้งตั้ ในสถานที่จริงริเพื่อพื่ ให้ทัห้ ทันตามเวลาที่ถูกถูกำ หนดไว้ใว้นการทำ งาน จากภาพขั้นขั้ตอนของการติดตั้งตั้ชิ้นชิ้งานบัวบัรองฐานพระพุทธรูปรูพระประธานจนแล้วเสร็จร็ทั้งทั้หมด ของทีมงานช่าช่ง ตามรูปรูแบบและขนาดรวมทั้งทั้ออกแบบวิธีวิกธีารติดตั้งตั้ชิ้นชิ้งานจนแล้วเสร็จร็ ทั้งทั้หมด 14 การทดลองติดตั้งชิ้นชิ้ งานลวดลายพุทธ ศิลปกรรมล้านนาแบบ บัวบัฟันฟัยักยัษ์ หรือรืบัวบัเล็บ ช้าช้ง ที่ทำ ขึ้นขึ้จากโลหะ แสตนเลส เกรด 304 เพื่อพื่กำ หนดขนาดและ ประเมินมิผลงานในการ ตกแต่งองค์พระพุทธ รูปเป็นป็บัวบัรองรับรัฐาน ขององค์พระ การติดตั้งชิ้นชิ้งาน ลวดลายพุทธ ศิลปกรรมล้านนาแบบ บัวบัฟันฟัยักยัษ์ หรือรืบัวบัเล็บ ช้าช้ง และกลีบบัวบัซ้อซ้น และการติดตั้งเกสร และดอกเกสร ที่ทำ ขึ้นขึ้ จากโลหะแสตนเลส เกรด 304 เพื่อพื่ ตกแต่งองค์พระพุทธ รูปเป็นป็บัวบัรองรับรัฐาน ขององค์พระ

การวางลวดลายพุทธศิลปกรรม จากการทำ งานตั้งตั้แต่ออกแบบและกำ หนดขนาดรวมทั้งทั้ชนิดนิวัสวัดุ ทำ ชิ้นชิ้งานเพื่อพื่การตรวจสอบ และประเมินมิผลจนทำ งานตามรูปรูแบบและรายการทำ งานที่ได้ทำด้ ทำเป็นป็ขั้นขั้ตอนต่างๆตามลำ ดับดัที่ได้ แสดงเป็นป็ผลของการศึกษาวิจัวิยจัครั้งรั้นี้ ทีมงานวิจัวิยจั ได้เด้ก็บรวบรวมทั้งทั้ส่วส่นของข้อข้มูลการศึกษา และเก็บภาพของการทำ งานจนแล้วเสร็จร็ตลอดจนการประเมินมิผลการทำ งานภายหลังจากการ ทำ งานติดตั้งตั้ชิ้นชิ้งานจริงริจนแล้วเสร็จร็ทั้งทั้หมด โดยตรวจสอบจากการลักษณะทางกายภาพของ ชิ้นชิ้งาน รวมทั้งทั้การประเมินมิผลโดยตรงจากคณะกรรมการวัดวัสามขาและผู้ที่ผู้ ที่มีส่มีวส่นเกี่ยวข้อข้งเพื่อพื่ ให้ไห้ด้ข้ด้อข้มูลที่จะนำ ไปสู่กสู่ ารวิเวิคราะห์ปห์ระเมินมิผลและเรียรีบเรียรีงเพื่อพื่จะนำ ไปสู่ขั้สู่ นขั้ตอนการเขียขีน รายงานผลการศึกษาวิจัวิยจัต่อไป 15 การติดตั้งชิ้นชิ้งานบัวบัรองรับรัฐานทั้งหมดรอบฐานองค์พระพุทธรูปประธานวัดวัสามขา ตำ บลหัวเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง ที่ทำ ขึ้นขึ้จากโลหะแสตนเลส เกรด 304

การวางลวดลายพุทธศิลปกรรม ภายหลังจากการทำ งานสร้าร้งสรรค์ลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนาตามวัตวัถุปถุระสงค์ของ โครงการศึกษาวิจัวิยจัครั้งรั้นี้จนี้นสำ เร็จร็ลุล่ลุล่วงแล้ว ทางชุมชนวัดวัสามขาได้เด้ปิดปิ โอกาสให้มีห้กมีารแสดง ความคิดเห็นห็ของสมาชิกชิชุมชนในทุกทุภาคส่วส่น เพื่อพื่ ให้กห้ารประเมินมิผลงานมีคมีวามถูกถูต้องเที่ยง ตรงตามวัตวัถุปถุระสงค์ของการสร้าร้งสรรค์ลวดลายพุทธศิลปกรรมเพื่อพื่การตกแต่งพุทธวิหวิาร วัดวัสามขา รวมทั้งทั้สอดคล้องกับเป้าป้ประสงค์ของโครงการวิจัวิยจัพุทธศิลปกรรมบำ บัดบั : สร้าร้งสรรค์ลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนาสู่ชุสู่ ชุมชนวัดวัสามขา ตำ บลหัวหัเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวั ลำ ปาง ให้กห้ารยอมรับรัต่อผลงานที่เกิดขึ้นขึ้ โดยการทำ การบูรณะปิดปิทององค์พระพุทธรูปรูและทำ กิจกรรมในการพุทธาภิเษกหรือรืการบวชองค์พระพุทธรูปรูใหม่ตม่ามธรรมเนียนีมพิธีพิกธีรรมของล้าน นา ในวันวัที่ 12 ถึง 17 มีนมีาคม 2566 16 การติดตั้งชิ้นชิ้งานบัวบัรองรับรัฐานและเกสรทั้งหมดรอบฐานองค์พระพุทธรูป และแท่น ฐานชุกชีขชีองพระประธานวัดวัสามขา ตำ บลหัวเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง ที่ทำ ขึ้นขึ้ จากโลหะแสตนเลส

การวางลวดลายพุทธศิลปกรรม 17 องค์พระพุทธรูปพระประธานวัดวัสามขา ภายหลังการบูรณะและปิดทองคำ เปลว และการ ติดตั้งดอกบัวบัฟันฟัยักยัษ์และเกสรส่วส่นรองรับรัฐานพระแล้วเสร็จร็ทั้งหมด และเริ่มริ่เตรียรีม การในการฉลองพระวิหวิารและพระประธานวัดวัสามขา

กิจกรรมประเพณีพุทธาภิเษก 18 พิธีพิกธีารเตรียรีมการบวงสรวงเพื่อพื่บูชาสิ่งสิ่ศักดิ์สิทสิธิ์ เพื่อพื่ความเป็นป็สิริสิมริงคลในการเริ่มริ่ ทำ การฉลองพระวิหวิารและพระพุทธรูปพระประธานวัดวัสามขา วันวัที่ 13 มีนมีาคม 2566เป็นป็การเริ่มริ่งานพิธีพิกธีรรมต่อเนื่อนื่งจนถึงวันวัที่ 17 มีนมีาคม 2566 การปิดผ้าผ้คลุมลุพระพักพัตร์ขร์องพระพุทธรูปในช่วช่งก่อนการทำ พิธีพิพุธีพุทธาภิเษกวันวัที่ 13 มีนมีาคม 2566 หมายถึงการมีอมีาสวะกิเลสครอบคลุมลุของพระพุทธรูป ก่อนการตรัสรัรู้ เป็นป็สมเด็จพระสัมสัมาสัมสัพุทธเจ้าจ้

กิจกรรมประเพณีพุทธาภิเษก 19 การประกอบพิธีพิสธีวดมนต์เพื่อพื่สวดเบิกบิพระเนตร หรือรืการพุทธาภิเษกองค์พระพุทธรูป พระประธานวัดวัสามขา เมื่อมื่วันวัที่ 13 – 14 มีนมีาคม 2566 ตามแบบพิธีพิกธีรรมที่เป็นป็ ธรรมเนียมปฏิบัติบั ติแบบล้านนาประเพณี

กิจกรรมประเพณีพุทธาภิเษก 20 การจุดเทียนชัยชัมงคลเพื่อพื่การเริ่มริ่ทำ พิธีพิกธีารสวดมนต์เบิกบิพระเนตรขององค์พระพุทธ รูปหรือรืการ พุทธาภิเษกองค์พระพุทธรูป โดยท่านพระครูสิริสิรัริตรันกิจ (ขันขัแก้ว สิริสิมริงฺคโล นธ.เอก, พธ.บ.) รองเจ้าจ้คณะอำ เภอแม่ทม่ะเจ้าจ้อาวาสวัดวัสามขา ตำ บลหัวเสือสือำ เภอ แม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง วันวัเสาร์ที่ร์ ที่13 มีนมีาคม 2566

กิจกรรมประเพณีพุทธาภิเษก 21 บรรดาพระเถระ ที่ได้รับรัการนิมนินต์เพื่อพื่สวดมนต์เบิกบิพระเนตร (การสวดมนต์ตั๋น หมาย ถึงการเจริญริพุทธมนต์ทุกทุบทที่มี เพื่อพื่ความเป็นป็สิริสิมริงคล)ของพระพุทธรูปพระประธาน วัดวัสามขา ตลอดทั้งคืนวันวัที่ 13 มีนมีาคม 2566 ตามพิธีพิกธีรรมแบบล้านนา พุทธศาสนิกนิชนที่เข้าข้มาร่วร่มในการทำ พิธีพิกธีรรมการพุทธาภิเษก หรือรืการสวดมนต์เบิกบิ พระเนตรพระพุทธรูปพระประธานวัดวัสามขา ที่ส่วส่นใหญ่เญ่ ป็นป็สมาชิกชิชุมชนบ้าบ้นสามขาที่มี ส่วส่นร่วร่มในการร่วร่มบริจริาคและเป็นป็ผู้ที่ผู้ ที่ได้รับรัผลกระทบจากโรคโควิดวิ 19 ที่มาร่วร่มงาน สะท้อนความเชื่อชื่ความศรัทรัธาต่อพระพุทธศาสนาและความเชื่อชื่เรื่อรื่งอานิสนิงส์ใส์นการ สร้าร้งศาสนวัตวัถุใถุนทางพระพุทธศาสนา

กิจกรรมประเพณีพุทธาภิเษก 22 การเปิดผ้าผ้คลุมลุพระพักพัตร์ขร์องพระพุทธรูปในช่วช่งเช้าช้มืดมืของวันวัที่ 14 มีนมีาคม 2566 หมายถึงการตรัสรัรู้หรู้มดสิ้นสิ้อาสวะกิเลสทั้งมวลของพระพุทธรูป เป็นป็การจำ ลอง เหตุกตุารณ์ตณ์ามพุทธประวัติวั ติของพระพุทธองค์ ที่ทรงสำ เร็จร็ในญาณทั้งสามแล้ว ที่ทำ ให้ พระองค์เสด็จอุบัติบั ติขึ้นขึ้เป็นป็พระบรมศาสดาสัมสัมาสัมสัพุทธเจ้าจ้ การปลดบูชาขันขัครูช่าช่ง (ปลดขันขัตั้ง) เพื่อพื่ปลดปล่อยงานพุทธศิลปกรรมทั้งหมดที่คณะ กรรมการและทีมช่าช่งพร้อร้มทีมงานวิจัวิยจั ได้ร่วร่มกันสร้าร้งสรรค์ขึ้นขึ้มาเพื่อพื่ถวายเป็นป็พุทธ บูชาแด่พระพุทธศาสนาและเป็นป็ขวัญวับ้าบ้นขวัญวัเมือมืงของชุมชนบ้าบ้นสามขาสืบสืต่อไป

การสร้าร้งสรรค์งานพุทธศิลปกรรมด้วด้ยวิธีวิกธีารทางโลหะ วิทวิยาแม้ว่ม้าว่จะมีกมีารสร้าร้งสรรค์และให้คุห้ณคุค่ามาอย่าย่ง ยาวนานนับนัแต่อดีตดีครั้งรั้พุทธกาลแล้วก็ตาม แต่งานโลหะ วิทวิยามีวิมีวัวิฒวันาการและการค้นพบองค์ความรู้มรู้าอย่าย่งต่อ เนื่อนื่งและมีพัมีฒพันาการที่สูงสูมากขึ้นขึ้เป็นป็ลำ ดับดัส่งส่ผลให้เห้กิด คุณคุสมบัติบั ติเชิงชิวัสวัดุศดุาสตร์ เชิงชิเทคนิคนิวิธีวิวิธีทวิยา ที่ทำ ให้เห้กิด การสร้าร้งสรรค์งานพุทธศิลปกรรมได้อด้ย่าย่งมีปมีระสิทสิธิภธิาพ มากยิ่งยิ่ขึ้นขึ้เหมาะสมกับยุคสมัยมัและยังยัมีแมีนวโน้มน้ที่จะถูกถูนำ มาใช้ไช้ปอย่าย่งต่อเนื่อนื่งยาวนานในอนาคต ส่วส่นสำ คัญของ องค์ความรู้ใรู้หม่ใม่นงานโลหะวิทวิยากับการสร้าร้งสรรค์งานพุทธ ศิลปกรรมมีดัมีงดันี้ องค์ความรู้ใหม่ 23 ก) ความงดงามและทรงคุณคุค่าของลวดลายทางพุทธศิลปกรรมล้าน นาสามารถนำ มาใช้งช้านทั้งทั้ทางอนุรันุกรัษ์และนำ มาพัฒพันาสร้าร้งสรรค์งาน พุทธศิลปกรรมเชิงชินวัตวักรรมได้อด้ย่าย่งเหมาะสมและมีปมีระสิทสิธิภธิาพสูงสู ข) การนำ คติความเชื่อชื่ของบริบริททางสังสัคมชุมชนมาผสานกับการ สร้าร้งสรรค์งานพุทธศิลปกรรมจะได้ผด้ลดียิ่ดีงยิ่ผ่าผ่นความเชื่อชื่และศรัทรัธาบน พื้นพื้ฐานของหลักการทางพระพุทธศาสนาและการได้รัด้บรัองค์ความรู้อรู้ย่าย่ง เป็นป็ระบบ ค) การนำ วัสวัดุที่ดุที่มีคุมีณคุสมบัติบั ติเชิงชิวัสวัดุศดุาสตร์ที่ร์ ที่นทาน แข็งข็แรง สวยงาม มากยิ่งยิ่ขึ้นขึ้และมีพัมีฒพันาการควบคู่ไคู่ปกับวิทวิยาศาสตร์แร์ละเทคโนโลยีใยีน กระแสวัฒวันธรรมโลก สามารถนำ มาประยุกต์ใช้กัช้ กับสังสัคมชุมชนแบบ จารีตรี ได้ด้ด้วด้ยคุณคุสมบัติบั ติเชิงชิประจักจัษ์ของชิ้นชิ้งาน ง) สามารถนำ งานโลหะวิทวิยามาสร้าร้งงานพุทธศิลปกรรมที่เป็นป็เชิงชิ นวัตวักรรมได้เด้ป็นป็อย่าย่งดี คือ รวดเร็วร็ยิ่งยิ่ขึ้นขึ้มีน้ำมีน้ำหนักนัที่เหมาะสม ทนทาน ทำ ให้สห้ร้าร้งงานศิลปะได้ท้ด้ ท้าทายในรูปรูแบบที่ไม่สม่ามารถสร้าร้งขึ้นขึ้มาในอดีตดี จ) สามารถทำ ให้สห้ร้าร้งงานที่สอดคล้องกับหลักทางวิศวิวกรรม ที่ลดขั้นขั้ ตอนการทำ งาน ลดน้ำ หนักนัและลดค่าใช้จ่ช้าจ่ยทั้งทั้การสร้าร้งและบำ รุงรุรักรัษา ในระยะยาวมากและไม่เม่คยมีใมีนอดีตดี ฉ) สามารถนำ วัสวัดุโดุลหะมาใช้ใช้นการสร้าร้งงานอย่าย่งเหมาะสมกับบริบริท ทางวัฒวันธรรมร่วร่มสมัยมั ได้เด้ป็นป็อย่าย่งดี ทั้งทั้ด้าด้นการจัดจัการด้าด้นสภาพ แวดล้อมและการจัดจัการเชิงชิสังสัคมวิทวิยาและยังยัเป็นป็วัสวัดุศดุาสตร์ที่ร์ ที่จะยังยั คงใช้แช้ละมีพัมีฒพันาการด้าด้นรูปรูแบบและวิธีวิกธีารต่อไปอย่าย่งมากในอนาคต

ชุมชนบ้าบ้นสามขา ตำ บลหัวหัเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง มีปมีระวัติวั ติการ ก่อตั้งตั้ชุมชน เกี่ยวข้อข้งกับอาณาจักจัรล้านนาตั้งตั้แต่ พ.ศ. 2272มีเมีรื่อรื่ง ราวที่เนื่อนื่งด้วด้ยภูมิภูศมิาสตร์ที่ร์ ที่ตั้งตั้กับนักนัรบผู้กผู้ ล้าแห่งห่ล้านนา “ติ๊บปาละ” ที่ ร่วร่มกันกับเจ้าจ้หนานทิพช้าช้ง วีรวีบุรุษรุของเมือมืงลำ ปางที่ต่อสู้เสู้พื่อพื่เอกราช ของอาณาจักจัรล้านนาจากการถูกถูพม่าม่ยึดยึครองซึ่งซึ่นับนัเป็นป็ ประวัติวั ติศาสตร์ ที่เกี่ยวข้อข้งกับยุคอาณาจักจัรล้านนาเป็นป็ ประเทศราชขึ้นขึ้ตรงกับ รัตรันโกสินสิทร์ (พ.ศ. 2317-ปัจจุบันบั )ที่ตั้งตั้ของชุมชนหมู่บ้มู่าบ้นตั้งตั้อยู่ห่ยู่าห่ง จากเขตตัวเมือมืงลำ ปางไปทางทิศใต้ประมาณ 39 กิโลเมตร ติดกับพื้นพื้ที่ อำ เภอลอง จังจัหวัดวัแพร่ ปัจจุบันบัมีบ้มีาบ้นจำ นวน 167 หลังคาเรือรืน รวม 222 ครอบครัวรัแบ่งบ่เป็นป็เพศชายจำ นวน 328 คน เพศหญิงญิจำ นวน 330 คน ในด้าด้นของประวัติวั ติศาสตร์ชุร์ชุมชนนี้ส่นี้งส่ผลให้เห้กิดความสำ นึกนึ ใน สมาชิกชิของชุมชนที่เกี่ยวข้อข้งกับความเป็นป็อาณาจักจัรล้านนา บุคคล ตัวอย่าย่งต้นแบบที่เป็นป็ความภาคภูมิภูใมิจของชุมชนบ้าบ้นสามขาที่ส่งส่ผลทั้งทั้ ทำ ให้เห้กิดความสามัคมัคี ภาคภูมิภูใมิจ และสร้าร้งสำ นึกนึของสังสัคมชุมชนที่มี ส่วส่นเกี่ยวข้อข้งกับประวัติวั ติศาสตร์สัร์งสัคมชุมชนในภาพรวมหรือรืความเป็นป็ อาณาจักจัรล้านนา ทำ ให้ให้นการออกแบบและก่อสร้าร้งพุทธวิหวิารของวัดวั สามขาในครั้งรั้นี้จึนี้งจึมีกมีารนำ ทั้งทั้รูปรูแบบทางสถาปัตยกรรมของสังสัคม ชุมชน รวมทั้งทั้การนำ ลวดลายที่สอดคล้องกับทั้งทั้ประวัติวั ติศาสตร์ชุร์ชุมชน มาสร้าร้งสรรค์ลวดลายทางพุทธศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อข้งกับความเป็นป็อัต ลักษณ์ขณ์องล้านนานำ มาใช้ใช้นอาคารพระวิหวิารนี้ เพราะสะท้อนและแสดง ถึงความสำ คัญ และการส่งส่เสริมริการให้คุห้ณคุค่าต่อประวัติวั ติศาสตร์สัร์งสัคม ชุมชนผ่าผ่นการแสดงออกทางงานพุทธศิลปกรรม สรุป 24

พระครูธีรูรธีสุตสุพจน์ (สง่า ไชยวงค์). “วิเวิคราะห์ศห์รัทรัธาในพระพุทธศาสนา ที่มีอิมี อิทธิพธิลต่อการสร้าร้งงานพุทธศิลปกรรมในล้านนา”. ดุษดุ ฎีนิพนินธ์ ปริญริญาพุทธศาสตรดุษดุ ฎีบัณบัฑิต. บัณบัฑิตวิทวิยาลัย: มหาวิทวิยาลัยมหา จุฬาลงกรณราชวิทวิยาลัย, 2557. ศักดิ์ชัดิ์ยชัเกียรตินาคินทร์.ร์ “ความสัมสัพันพัธ์รธ์ะหว่าว่งคุณคุค่าศิลปกรรมกับ การสร้าร้งทัศนคติต่อตนเองและความผูกผูพันพักับชุมชน” . คุรุคุ รุศาสตร ดุษดุ ฎีบัณบัฑิต. พัฒพันศึกษา, จุฬาลงกรณมหาวิทวิยาลัย, 2542. ศักดิ์ชัดิ์ยชัสายสิงสิห์.ห์พุทธศิลป์สป์มัยมัรัตรันโกสินสิทร์ พัฒพันาการของงาน ช่าช่งและแนวคิดที่ปรับรัเปลี่ยน. กรุงรุเทพมหานคร: โรงพิมพิพ์ฟิพ์สิฟิกสิส์ เซ็นซ็เตอร์,ร์ 2556. สรัสรัวดี อ๋องสกุลกุ . ประวัติวั ติศาสตร์ล้ร์ ล้านนา. เชียชีงใหม่:ม่ โครงการข้อข้ สนเทศล้านนาคดีศึดี ศึกษา : โครงการศูนย์ส่ย์งส่เสริมริศิลปวัฒวันธรรม มหาวิทวิยาลัยเชียชีงใหม่,ม่ 2529. สุรสุพล ดำ ริห์ริกุห์ลกุ . ประวัติวั ติศาสตร์แร์ละศิลปะหริภุริญภุไชย. กรุงรุเทพมหานคร: ด่าด่นสุทสุธาการพิมพิพ์,พ์ 2547. สุรสุพล ดำ ริห์ริกุห์ลกุ . เจดีย์วัย์ดวัช้าช้งล้อมกับประวัติวั ติศาสตร์บ้ร์าบ้นเมือมืงและ พระพุทธศาสนาลังกาวงศ์ในประเทศไทย. กรุงรุเทพมหานคร: บริษัริ ษัท แอคทีพ พริ้นริ้ท์ จำ กัด, 2554. Howard Clinebell. Ecotherapy: Healing Ourselves, Healing the Earth. New York :Routledge, 2016. Joe Cummings, Luca Tettoni. Lanna Renaissance. Chiang Mai Thailand: Dara Dhevi hotel Co.Ltd,2006. Mind for better metal health. Making sense of ecotherapy. United Kingdom: Mind, 2015. S.A.. "Protest and thrive: The relationship between global responsibility and personal empowerment ". The New England Journal of Public Policy. Special issue (April), 1990. เอกสารอ้างอิง 25

พุทธศิลปกรรมบำ บัดบั : สร้าร้งสรรค์ลวดลายพุทธศิลปกรรมล้านนาสู่ ชุมชนวัดวัสามขา ตำ บลหัวหัเสือสือำ เภอแม่ทม่ะ จังจัหวัดวัลำ ปาง มหาวิทวิยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทวิยาลัย วิทวิยาเขตเชียชีงใหม่