ประเทศลาว

ปลระาเทวศ

ก

คำนำ

รายงานส่วนนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา ศ32102 การค้นคว้าและศึกษา
โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอเรื่องราว ประวัติความเป็นมา เครื่องดนตรี
การแต่งกายในการเเสดงของประเทศลาว เนื่องจากการเเสดงของประเทศ
ลาวมาจำนวนมาก คณะผู้จัดทำจึงได้เลือกการลำตังหวายเเละการลำสาละ
วันเพื่อนำเสนอ โดยการจัดทำรายงานฉบับนี้ผู้จัดทำได้มีการรวบรวมข้อมูล
มาจากทางหนังสือและบทความทางอินเตอร์เน็ต

คณะผู้จัดทำหวังอย่างยิ่งว่ารายงานฉบับนี้จะช่วยเป็นแนวทางให้ผู้อ่าน
ได้เข้าใจถึงการเเสดงของประเทศลาวมากยิ่งขึ้น

คณะผู้จัดทำ

สารบัญ ข

คำนำ หน้า
สารบัญ
ลำตังหวาย ก
ข
ประวัติการแสดง 1
วิธีการแสดง 2
การแต่งกาย 3
เครื่องดนตรี 4
โอกาสที่ใช้ในการแสดง

ลำสาละวัน 5
ประวัติการแสดง 6
วิธีการแสดง 7
การแต่งกาย 8
เครื่องดนตรี 9
โอกาสที่ใช้ในการแสดง

10

1

ลำตังหวาย
(Lum tung wai)

2

ประวัติลำตังหวาย

ลําตังหวาย (Lum Tung Wai) เป็นศิลปะการแสดงที่ปรากฏใน

วัฒนธรรมสองฝั่ งแม่น้ําโขง ไทย-ลาว โดยเริ่มต้นจากการขับลําประกอบ
ดนตรี ภายหลังมีการฟ้อนรําประกอบ ทํานองการลําตังหวาย เป็นที่นิยมนํา
มาขับลําเพ่ือความบันเทิงสองฝั่ งแม่น้ําโขง และมีการนํามาสร้างสรรค์การขับ

ลํา และประกอบการแสดงอยู่เสมอ การลําตังหวายเริ่มต้นที่บ้านตังหวายโคก
เมืองซนนะบุรี แขวงสะหวันนะเขต สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

การลําตังหวายในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
เนื้อหาในการแสดงเน้นหนักในเรื่องของการร้องในทํานองตัง
หวายเป็นหลัก มี ท่าฟ้อนรํา 4 ท่า เปลี่ยนสลับไปมาไม่ซับซ้อน มี

การร้องรับในบทสร้อย ยวก ๆ ยวก ๆ

3

วิธีการเเสดง

ลำตังหวาย หรือฟ้อนตังหวายเป็นฟ้อนเพื่อบวงสรวงบูชา โดยเฉพาะ
ชนชาติที่อาศัยอยู่ตามแถบลุ่มแม่น้ำโขงมีความเชื่อและยึดมั่นในการ
นับถือเทวดาฟ้าดิน ภูติผีวิญญาณ ต้นไม้ใหญ่ จอมปลวก งูใหญ่
หนองน้ำใหญ่ เป็นต้น และเข้าใจว่าสิ่งที่ตนให้ความนับถือนั้นสามารถ
จะบันดาลให้เกิดผลสำเร็จ หรือเมื่อเกิดอะไรที่ผิดจากธรรมดาขึ้นมาก็

เข้าใจว่าสิ่งที่ตนนับถือโกรธจึงบันดาลให้เป็นไปอย่างนั้น จึงจัดให้มีการ
บวงสรวงบูชา หรือจัดให้มีพิธีขอขมาขึ้นมาเพื่อขอให้มีโชคลาภ โดยมี
หัวหน้าเป็นผู้บอกกล่าวกับสิ่งนั้นโดยผ่านล่ามเป็นผู้บอกขอขมา มีการฆ่า
สัตว์ ไก่ หมู วัว ควาย และสิ่งอื่นๆ ตามกำหนดเพื่อนำมาบูชาเทพเจ้า
หรือเจ้าที่เจ้าทางที่ตนเองนับถือ นอกจากนั้นได้มีการตั้งถวาย ฟ้อนรำ
ถวายเป็นการเซ่นสังเวย พอถึงฤดูกาลชาวบ้านต่างจะนำเอาอาหารมา
ถวายเจ้าที่เจ้าทาง หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์โดยถือว่าปีใด "ขนไก่ ไม่ตก ขนนก
ไม่หล่น" ก็ถือว่าปีนั้นดี เทวดาจะให้ความคุ้มครอง จะต้องมีการจัดฉลอง
ใหญ่โดยมีการ "ตั้งถวาย ฟ้อนรำถวาย" แต่ต่อมาคำว่า "ตั้งถวายฟ้อน
ถวาย" คำนี้ได้สึกกร่อนไปตามความนิยมเหลือเพียงคำสั้นๆ ว่า "ตั้ง
หวาย" หรือ "ตังหวาย ในประเทศเนื้อหาในการแสดงเน้นหนักในเรื่อง
ของการร้องในทำนองลำตังหวาย เป็นหลัก มีท่าฟ้อนรำ 4 ท่า เปลี่ยน

สลับไปมาไม่ซับซ้อน มีการร้องรับในบทสร้อยว่า ยวกๆ ยวกๆ

4

การเเต่งกาย

เครื่องแต่งกาย ผู้แสดงเป็นหญิงล้วนเครื่องแต่งกาย
นิยมใช้อยู่ 2 แบบ คือ

1. สวมเสื้อแขนกระบอกสีพื้น นุ่งผ้าถุงมัดหมี่คาดเข็มขัด
เงินทับ ผมเกล้ามวย ใช้ฝ้ายสีขาวมัดผมคล้ายอุบะ

2. ใช้ผ้าแพรวารัดอกทิ้งชายทั้งสองข้าง นุ่งผ้าถุงมัดหมี่
ยาวครึ่งแข้ง เกล้าผมมวยใช้ผ้ามัดหรือใช้ดอกไม้ประดับ

รอบมวยผม



เครื่องดนตรี

เครื่องดนตรีใช้บรรเลงประกอบ คือ โปงลาง แคน พิณ
ซอ ฉิ่ง และฉาบ

5

โอกาสที่ใช้ในการเเสดง

นิยมแสดงในงานนักขัตฤษ์และต้อนรับแขกผู้มีเกียรติเวลามีงาน
หรือเวลามีแขกต่างถิ่นมาเยี่ยมเยือน จะมีการลำตังหวายให้ชม
ปัจจุบัน มีการสืบทอดรุ่นใหม่ โดยผู้ที่มีพรสวรรค์จะมาลำตังหวาย

โดยส่วนใหญ่จะใช้นักเรียนในโรงเรียนเป็นผู้สืบทอด

6

ลำสาละวัน
(Lam Salavan)

7

ประวัติลำสาละวัน

ลำสาละวัน (Lam Salavan) เป็นวัฒนธรรมของชนชาติลาวอีก
ประเภทหนึ่ง การลำสาละวันที่เก่าแก่ที่กำเนิดมาจากการทรงผีไท้ผี
แถน ตามความเชื่อดั้งเดิมแล้วกลายมา เป็นมหรสพของชุมชน

แล้วได้ประยุกต์เพิ่มกลอนลำให้เกิดความสนุกสนาน ประกอบ
ท่าทางการเคลื่อนไหวของร่างกายโดยอิสระตามธรรมชาติ

เนื้อความของลำสาละวัน นอกจากจะสะท้อนให้เห็นแนวทางการเกี้ยว
พาราสีระหว่างชายหญิงแล้ว โวหารเปรียบเทียบที่ใช้ในกลอนลำ ได้สะท้อน
ให้เห็นถึงความงามของการใช้ภาษา นอกจากนั้น ท่วงทำนองของการลำ

ยังมีการเอื้อนที่เป็นลักษณะเฉพาะตัว



“ลำสาละวัน” จึงเป็นเอกลักษณ์ของชาวสาละวันมายาวนาน ยังคงไว้ซึ่ง
ความไพเราะ และเป็นการร้อยเรียงภาษาที่บอกเล่าเป็นทำนอง ให้ทราบถึง
อดีตที่รุ่งเรืองของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวได้อย่างดียิ่ง

8

วิธีการแสดง


การลำสาละวัน มีด้วยกันสองทางการขับร้อง คือ สาละวันพัน
ทอง และสาละวันเซโปน การลำสาละวัน เป็นที่นิยมจนถูก
ประยุกต์ให้มาเป็นการแสดงในงานบุญประเพณี รื่นเริง การลำ
มีหลายรูปแบบ ทั้งลำคนเดียวและลำแบบตอบกระทู้เกี้ยวพารา
สีระหว่างชาย-หญิง การฟ้อนก็ได้นำท่าทางการฟ้อนประกอบ
การลำสาละวันในยุคดั้งเดิม มาประยุกต์ให้เข้าจังหวะ มีการ
ประยุกต์จังหวะเข้ากับดนตรีสากลหรือแม้กระทั่งเอาทำนองลำ
มาทำเป็นเพลงลูกทุ่ง ความนิยมชมชอบของผู้คนประกอบกับ
ทำนองลำที่สนุกสนาน จึงได้มีการประยุกต์ท่าฟ้อน มาเป็นการ
ฟ้อนลำวงลาว ในปัจจุบันการฟ้อนแบบดั้งเดิมจะไม่ค่อยมีท่า
แปลกใหม่เท่าใดนัก ผู้ฟ้อนมักจะแอ่นตัว วาดมือและแขน
พร้อมยกขาตามจังหวะ กองศิลปกร ศูนย์กลาง (กรม
นาฏศิลป์ของลาว) สปป.ลาว ได้นำเอาการลำสาละวัน มา
ประดิษฐ์เป็นท่ารำและชุดการแสดงในเวลาต่อมา

9

เครื่องแต่งกาย

– ชาย สวมเสื้อคอกลมแขนสั้นสีเขียวลายจกดิ้นทอง นุ่งผ้าโจงกระเบน
สีเขียว ใช้ผ้าสไบจกลุ่มน้ำโขงมัดเอว สวมสร้อยทอง และกำไลทอง

– หญิง สวมเสื้อที่มีไหล่เสื้อด้านซ้ายสีเขียว ซึ่งเป็นแบบเสื้อชุดประจำ
ชาติของลาว ห่มสไบจกดิ้นทองและนุ่งผ้าซิ่นจกสีแดงยกดิ้นทอง ผม
เกล้ามวยสูง รวบผมตึงเบี่ยงมวยผมไปทางซ้าย มัดมวยผมด้วยสาย

ลูกปัดทอง ปักปิ่ นทองที่ยอดมวยผม สวมเครื่องประดับทอง เช่น
สร้อย ต่างหู กำไล เข็มขัด

เครื่องดนตรี

ในยุคดั้งเดิมนั้น ใช้เพียงแคน กลอง ฉาบ และซอ ต่อมาความ
นิยมชมชอบของผู้คนประกอบกับทำนองลำที่สนุกสนาน

10

โอกาสที่ใช้ในการแสดง

แสดงในงานรื่นเริงเพื่อความสนุกสนาน หรือแสดงในที่ที่มี
การจัดงานเกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณีของประเทศ หรือ

ชุมชน หรืออาจจัดแสดงเนื่องในโอกาสวันสำคัญต่างๆ

10

สมาชิกในกลุ่ม

นายภูรีภัทร องอาจ เลขที่ 7



นายสุกมล​บาง​โชคดี​เลขที่​10​



น.ส.กัญญ์วรา อ่อนแก้ว เลขที่ 13





น.ส.เกศราภรณ์ เกตุเกลี้ยง เลขที่15




น.ส.ชนิสรา นาวารัตน์ เลขที่ 18


น.ส.ญาดา อินทร์ไหม เลขที่ 21




น.ส.ฐิตริยา ทับสุทธิ เลขที่ 22





น.ส.ธนกมล เพียรศักดิ์นุสรณ์ เลขที่24




น.ส.บุณยาพร เกษรสิทธิ์ เลขที่ 26


น.ส.สิริพร ทองเหลือ เลขที่ 37


ชั้นมัธยมศึกษาปีที่5/6

10