- ๑ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ส านักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการกระทรวงศึกษาธิการ
- ๒ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ส านักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการกระทรวงศึกษาธิการ
- ก - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ค าน า ด้วยในวันส าคัญทางลูกเสือได้ปฏิบัติสืบต่อกันมา อาทิเช่นงานวันอภิรักขิตสมัยคล้าย วันสวรรคตแห่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ พระผู้พระราชทานก าเนิดลูกเสือไทย วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ได้จัดให้มีพิธีถวายบังคมและถวายราชสดุดีเป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๔๗๒ ณ สมัคยาจารย์สมาคม ภายในโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ภายหลังเมื่อได้ประดิษฐานพระบรมราชานุสรณ์รัชกาลที่ ๖ ขึ้นที่สวนลุมพินีแล้ว จึงได้ย้ายไปประกอบพิธี ดังกล่าวที่สวนลุมพินีมาจนถึงปัจจุบัน ส าหรับวันส าคัญอีกวันหนึ่งคืองานวันลูกเสือ จัดขึ้นครั้งแรก เมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๐๖ ณ สนามศุภชลาศัย สนามกีฬาแห่งชาติปทุมวัน ซึ่งต่อมา เรียกว่า วันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติโดยในภาคเช้าจะประกอบพิธีทางศาสนาและ ในภาคบ่ายจัดให้มีพิธีทบทวนค าปฏิญาณ และสวนสนามต่อหน้าพระพักตร์องค์พระมุขของคณะลูกเสือ แห่งชาติส่วนงานวันส าคัญทางลูกเสือล่าสุดคือ งานวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ ๒๘ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๖๐ ณ บริเวณหน้ากระทรวงศึกษาธิการ ในการนี้ทางส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ใคร่ขอขอบพระคุณ ว่าที่ ร.ท.ณัฏฐ์ยุวยุทธ อดีตเจ้าหน้าที่ฝึกอบรม กองการลูกเสือ กรมพลศึกษา ซึ่งเป็นผู้มีประสบการณ์ ในเรื่องของพิธีการและสวนสนาม มา ๔๐ ปีได้กรุณาเขียนเรียบเรียงเพื่อเป็นแนวปฏิบัติอันเป็น แบบธรรมเนียมทางลูกเสือเพื่อสืบทอดต่อไป ลงชื่อ
- ข - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน สารบัญ ล าดับ หน้า ๑ ค าน า ๒ งานวันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า (วันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖) วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน - ประวัติความเป็นมา ๒ - แนวปฏิบัติงานวันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า (วันคล้ายวันสวรรคตของพระบาท สมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖) วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๔ ๓ งานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ วันที่ ๑ กรกฎาคม ๑๑ ณ สนามศุภชลาศัย - แนวปฏิบัติงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ วันที่ ๑ กรกฎาคม ๑๑ ณ สนามศุภชลาศัย สนามกีฬาแห่งชาติ ปทุมวัน - แนวปฏิบัติงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ วันที่ ๑ กรกฎาคม ๑๔ ระดับจังหวัด - แนวปฏิบัติงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ วันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๒ ระดับเขตพื้นที่การศึกษา - แนวปฏิบัติงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ วันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๗ ระดับสถานศึกษา ๔ งานวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ ๓๓ พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ วันที่ ๒๘ กรกฎาคม - แนวปฏิบัติงานวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ ๓๕ พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ วันที่ ๒๘ กรกฎาคม
- ๑ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน งานวันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า (วันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖)วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน
- ๒ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ประวัติความเป็นมา ด้วยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน เป็นวันอภิลักขิตสมัยคล้ายวันสวรรคตแห่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว องค์พระผู้พระราชทานก าเนิดลูกเสือไทย สมควรที่จะให้คณะลูกเสือทั่วพระราชอาณาจักร ได้ชุมนุม กระท าพิธีน้อมจิตแสดงความจงรักภักดีและกตัญญูต่อพระองค์ผู้ได้ทรงเป็นประมุขแห่งคณะนี้มาแล้ว และได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ปฏิบัติกันเป็นการประจ าปีตั้งแต่ปีพ.ศ.๒๔๗๒ เป็นปฐมตั้งแต่นั้นสืบมา พิธีนี้ก็ได้เริ่มขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๔๗๒ โดยลูกเสือในจังหวัดพระนคร และธนบุรีได้พร้อมใจกันไปร่วมชุมนุมกระท าพิธีที่สมัคยาจารย์สมาคมภายในโรงเรียนสวนกุหลาบ วิทยาลัย เจ้าหน้าที่ได้อัญเชิญพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์พระองค์ผู้พระราชทานก าเนิดลูกเสือไทย ประดิษฐานเหนือโต๊ะที่บูชา ณ สมัคยาจารย์สมาคม (ภายในโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย) ทั้งนี้ อยู่ในการบังคับบัญชาของมหาอ ามาตย์ตรีพระยาศึกษาสมบูรณ์ผู้ตรวจการลูกเสือกรุงเทพฯ ในขณะนั้น จ านวนลูกเสือทั้งหมดที่เข้ามาชุมนุมกระท าพิธีเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ ณ ที่นั้น ประกอบด้วย ผู้ตรวจการ ๑ คน รองผู้ตรวจการ ๑๕ คน ผู้ก ากับ ๕๙ คน รองผู้ก ากับ ๑๓๖ คน ลูกเสือ ๔,๓๔๓ คน รวมทั้งสิ้น ๔,๕๕๘ คน ครั้นเวลา ๑๗.๐๐ น.เศษ จอมพลสมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต สภานายกกรรมการจัดการลูกเสือกรุงเทพฯ ซึ่งขณะนั้นก าลังทรงด ารงต าแหน่งเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย อยู่ผู้ทรงเป็นประธานก็ได้เสด็จไปถึง แตรวงบรรเลงเพลงมหาชัย ลูกเสือกระท าวันทยาวุธ เมื่อจบ เพลงมหาชัยแล้ว ผู้ตรวจการลูกเสือกรุงเทพฯ กราบทูลรายงานจ านวนลูกเสือและผู้บังคับบัญชา สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอฯ เสด็จตรวจพลผ่านแถวลูกเสือทุกแถวมีผู้ก ากับคู่หนึ่งน าเสด็จ เมื่อเสด็จถึงแถวใด แถวนั้นกระท าวันทยาวุธ จนกว่าจะเสด็จผ่านไปแล้ว เมื่อได้เสด็จทรงตรวจพลโดยตลอดแล้ว ก็เสด็จกลับมายังที่หน้าสมัคยาจารย์เจ้าหน้าที่ไขม่าน เปิดพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์แตรวงบรรเลงเพลงมหาฤกษ์มหาชัย ลูกเสือถวายความเคารพ เมื่อจบเพลงมหาฤกษ์มหาชัย หลวงสิทธิวุฒิรองผู้ตรวจการ ผู้อ านวยการสนามบอก “เตรียม” สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอฯ ทรงย่อพระกาย คู้พระชานุเบื้องขวาลงจดพื้น ลูกเสือทั้งหมดคู้เข่าขวาลงจดพื้น วางพลองและถอดหมวก พร้อมกับร้องเพลงสดุดีในท านองสุโขทัยดังนี้
- ๓ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน “ปวงข้าเจ้าเหล่าเชื้อลูกเสือสยาม ขอประณามบาทบงสุ์พระทรงศรี พระบาทมงกุฎเกล้าจอมเมาลี ทรงปราณีก่อเกื้อลูกเสือมา ทรงอุตส่าห์อบรมบ่มนิสัย ให้มีใจรักชาติศาสนา ทรงสั่งสอนสรรพกิจวิทยา เป็นอาภาผ่องพุทธิ์วุฒิไกร ดังดวงจันทราทิตย์ประสิทธิ์แสง กระจ่างแจ้งแจ่มภพสบสมัย พระคุณนี้จะสถิตสนิทใน ดวงหทัยทวยราษฎร์ไม่คลาดเอย” เมื่อจบแล้ว ลูกเสือทั้งหมดลุกขึ้นยืนตรงถวายความเคารพอีกครั้งหนึ่ง แตรวงบรรเลงเพลงสรรเสริญเสือป่า จบแล้ว ลูกเสือเดินชิดแถวเข้ามาเพื่อฟังพระโอวาท (โดยอยู่ในท่าตรง) สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอฯ ได้ประทาน พระโอวาทแก่ลูกเสือ เมื่อได้ประทานพระโอวาทจบลงแล้ว ก็เสด็จกลับไปเมื่อเวลา ๑๗. ๓๐ น. ท่ามกลางเสียง แตรวงบรรเลงเพลงสรรเสริญเสือป่าและเสียงไชโยกึกก้องของลูกเสือสยาม หมายเหตุค าว่า “ประณาม” หมายถึง น้อมไหว้ ภายหลังเมื่อได้สร้างพระบรมราชานุสรณ์ รัชกาลที่ ๖ ขึ้นที่สวนลุมพินีเรียบร้อยแล้ว สถานประกอบพิธี ดังกล่าวนี้ ก็ได้ย้ายไปกระท าที่สวนลุมพินี ดังที่ปฏิบัติกันอยู่ในปัจจุบัน
- ๔ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน กิจกรรมที่ท าในวันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า (วันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖) วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ภาคเช้า กองลูกเสือ – เนตรนารีและบุคลากรทางการลูกเสือ ร่วมกันบ าเพ็ญประโยชน์เพื่อถวายเป็นราชสักการะแด่องค์พระผู้พระราชทาน ก าเนิดลูกเสือไทย ภาคบ่าย กองลูกเสือ – เนตรนารีตั้งแถว หน้าพระบรมรูป รัชกาลที่ ๖ ประธานในพิธีประกอบพิธีวางพวงมาลา จุดเครื่องทองน้อย ถวายบังคม และน าบรรดา เหล่าลูกเสือ – เนตรนารีถวายราชสดุดีประธานให้โอวาทและกล่าวสดุดีเทิดพระเกียรติแด่ องค์พระผู้พระราชทานก าเนิดลูกเสือไทย จบแล้วบรรเลงเพลงสรรเสริญเสือป่า (ต่อมาให้ใช้ เพลงสรรเสริญพระบารมี) ประธานในพิธีเดินทางกลับ แนวปฏิบัติงานวันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า (วันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎ เกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖) วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน - กองลูกเสือ – เนตรนารีตั้งแถวบริเวณหน้าโต๊ะหมู่พระบรมรูป รัชกาลที่ ๖ (ไม่ต้องมีไม้พลองหรือไม้ง่าม ยกเว้นนายหมู่ลูกเสือ – เนตรนารี) - ประธานในพิธีมาถึงบริเวณพิธี (หน่วยดุริยางค์ลูกเสือและกองลูกเสือเกียรติยศ ตั้งแถวรอรับ) - ผู้ควบคุมแถวบอก “ลูกเสือ - ตรง” - หน่วยดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - ประธานในพิธีท าวันทยหัตถ์ - ลูกเสือ – เนตรนารี ในแถวไม่มีอาวุธท าเคารพในท่าตรง - นายหมู่ลูกเสือ – เนตรนารี มีอาวุธท าวันทยาวุธโดยอัตโนมัติ - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือท าวันทยหัตถ์ - จบเพลงมหาฤกษ์ทุกคนเลิกท าความเคารพโดยอัตโนมัติ - ผู้ควบคุมแถวบอก “ตามระเบียบ, พัก” (ทุกคนอยู่ในท่าพักตามระเบียบ) - กล่าวรายงานประธานในพิธีและเชิญประธานในพิธีประกอบพิธีวางพวงมาลา จุดเครื่องทองน้อย ถวายบังคม และน าบรรดาเหล่าลูกเสือ บุคลากรทางการลูกเสือ - เนตรนารี ถวายราชสดุดี - ประธานในพิธีวางพวงมาลา (จัดลูกเสือ ๒ คนถือพวงมาลา) - เมื่อประธานในพิธีวางพวงมาลาเสร็จแล้วให้ท าวันทยหัตถ์ - จากนั้นประธานในพิธีรับเทียนชนวนมาจุดเครื่องทองน้อย (หน้าพระบรมรูปรัชกาลที่ ๖) - จุดเครื่องทองน้อยเสร็จ แล้วถอดหมวก (จัดลูกเสือถือพานมาคอยรับ) - ผู้ควบคุมแถว สั่ง “ถอดหมวก” ทุกคนถอดหมวก - ประธานในพิธีคุกเข่าสองข้างลงบนพรมที่ปูไว้หน้าพระบรมรูป ร. ๖ แล้วถวายบังคม ๓ ครั้ง - ผู้ควบคุมแถว สั่ง “เตรียมถวายราชสดุดี, นั่ง” ทุกคนนั่งในท่าเตรียมถวายราชสดุดี (ให้ก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้าครึ่งก้าว คุกเข่าขวาลงจรดพื้น ตั้งเข่าซ้ายขึ้นนั่งลงบนส้นเท้าขวา มือซ้ายที่ถือ หมวกวางพาดบนเข่าซ้ายและตั้งฉากกับเข่าซ้าย ก้มหน้าเล็กน้อย)
- ๕ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - ประธานในพิธีเมื่อถวายบังคม ๓ ครั้ง แล้วรับหมวกมาถือด้วยมือซ้าย แล้วนั่งคุกเข่าขวาลง จรดพื้นตั้งเข่าซ้ายขึ้น นั่งลงบนส้นเท้าขวา ข้อศอกซ้ายพาดบนเข่าซ้าย และตั้งฉากกับเข่าซ้าย ก้มหน้า เล็กน้อย - ผู้ควบคุมแถวร้องน า “ข้าลูกเสือ” แล้วทุกคนร้องท่อนต่อไปอย่างพร้อมเพรียง (ทุกคนรับ) เชื้อไทย ใจเคารพ ขอน้อมนบบาทบงสุ์พระทรง..ศรี พระบาท มงกุฎเกล้า จอมเมาลีทรงปราณีก่อเกื้อลูกเสือ...มา ทรงอุตส่าห์ อบรม บ่มนิสัยให้มีใจรักชาติศา...สนา ทรงสั่งสอน สรรพกิจ วิทยาเป็นอาภาผ่องพุทธิ์วุฒิ...ไกร ดังดวงจัน ทราทิตย์ ประสิทธิ์แสงกระจ่างแจ้งแจ่มภพสบ...สมัย พระคุณนี้ จะสถิต สนิทใน ดวงหทัยทวยราษฎร์ไม่คลาด...เอย” (เนื้อร้องตามท านองสุโขทัย เมื่อร้องเพลงถวายราชสดุดีให้ทุกคนก้มหน้าเล็กน้อยและเงยหน้าขึ้น ตามเดิมเมื่อจบเพลง) - ผู้ควบคุมแถวบอก “ลุก” ทุกคนลุกขึ้น โดยดึงเท้าช้ายกลับมาชิดเท้าขวา - ผู้ควบคุมแถวบอก “สวมหมวก” ทุกคนสวมหมวกและอยู่ในท่าตรง - ประธานในพิธีให้โอวาท และกล่าวสดุดีเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ - จบค ากล่าวสดุดีเทิดพระเกียรติ - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี - ประธานในพิธีกลับหลังหันท าวันทยหัตถ์พระบรมรูป รัชกาลที่ ๖ - ลูกเสือ – เนตรนารี ในแถวไม่มีอาวุธอยู่ในท่าตรง - นายหมู่ลูกเสือมี– เนตรนารี อาวุธท าวันทยาวุธโดยอัตโนมัติ - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ – เนตรนารี ท าวันทยหัตถ์ - จบเพลงสรรเสริญพระบารมี (ทุกคนเลิกท าความเคารพโดยอัตโนมัติ และอยู่ในท่าพัก ตามระเบียบ) - ประธานในพิธีเดินทางกลับ - ผู้ควบคุมแถวบอก “ลูกเสือ – ตรง” - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - ลูกเสือ – เนตรนารี ในแถวไม่มีอาวุธอยู่ในท่าตรง นายหมู่ลูกเสือ – เนตรนารีมีอาวุธ ท าวันทยาวุธโดยอัตโนมัติ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ – เนตรนารี ท าวันทยาหัตถ์ - จบเพลงมหาฤกษ์ทุกคนเลิกท าความเคารพ - ผู้ควบคุมแถวนัดหมายแล้วบอก “กอง – แยก” (ให้แต่ละกองแยกย้ายกลับไปอย่างเป็น ระเบียบ) หมายเหตุ การแต่งกาย เครื่องแบบลูกเสือ – เนตรนารีชุดฝึก ใช้ผ้าผูกคอตามสังกัด
- ๖ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน แบบอย่างค าให้โอวาท และกล่าวสดุดีเทิดพระเกียรติ พี่น้องลูกเสือ และเนตรนารีทั้งหลาย ด้วยวันนี้เป็นวันส าคัญยิ่งวันหนึ่ง ของบรรดาลูกเสือ เนตรนารีและ พสกนิกรชาวไทยทั้งปวง เพราะเป็นวันคล้ายวันสวรรคต แห่งพระบาทสมเด็จ พระปรเมนทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระผู้พระราชทานก าเนิด ลูกเสือไทย จากการรายงานทราบว่า บรรดาลูกเสือทุกหน่วยเหล่า ได้น้อมร าลึก ในพระมหากรุณาธิคุณ และแสดงความกตัญญูกตเวทิตาธรรม ด้วยการมา ร่วมถวายพวงมาลาและถวายราชสดุดี ณ สถานที่อันศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้กับทั้งได้ เชิญชวน ลูกเสือ เนตรนารีทั่วประเทศ ประกอบพิธีโดยพร้อมเพรียงกัน และร่วมปฏิบัติกิจกรรมบ าเพ็ญประโยชน์ เพื่อถวายเป็นราชสักการะแด่ พระองค์ท่าน ซึ่งเป็นประเพณีของลูกเสือที่ปฏิบัติมาอย่างต่อเนื่อง นับเป็นโอกาสอันดีที่ข้าพเจ้าได้มาพบปะกับบรรดาลูกเสือ เนตรนารี และผู้บังคับบัญชาอีกวาระหนึ่ง กิจการลูกเสือนับว่ามีความส าคัญต่อการพัฒนา ประเทศที่ยั่งยืน เพราะปลูกฝังค่านิยมพื้นฐานส าหรับเด็กและเยาวชน ในเรื่องความมีระเบียบวินัย ความซื่อสัตย์สุจริต ความอดทน การเสียสละ รู้จักใช้เวลาว่าง บ าเพ็ญประโยชน์และสร้างความสมานฉันท์ในหมู่คณะและ เยาวชนลูกเสือทั่วโลก ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ไปสู่ การพัฒนาประเทศ ลูกเสือจึงต้องมีความศรัทธาต่อกระบวนการลูกเสืออย่าง แท้จริง ถึงจะเป็นบุคลากรที่มีคุณค่าของชาติต่อไปในอนาคต หากดวงพระวิญญาณอันศักดิ์สิทธิ์แห่งพระบาทสมเด็จพระปรเมนทร มหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวพระผู้พระราชทานก าเนิดลูกเสือไทย ทรงทราบด้วยญาณวิธีใด ๆ ก็ตาม คงจะทรงโสมนัสที่พระราชปณิธานของ พระองค์สมดังพระราชหฤทัยทุกประการ ขอให้ทุกท่านจงส ารวมจิตอธิษฐาน อัญเชิญดวงพระวิญญาณ แห่งพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จสู่สวรรค์ชั้นดุสิต ทรงสถิตและทรงเสวยสุขใน สัมปรายภพเป็นนิรันดร์ (วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี)
- ๗ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน แผนผังการสถานที่จัดงานวันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า (วันคล้ายวันสวรรคต ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖) วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน การตั้งแถว ตั้งแถวในรูปแถวหน้ากระดาน แถวที่ ๑ ลูกเสือส ารอง เนตรนารีส ารอง ๑.เฉพาะ นายหมู่ลูกเสือ– เนตรนารีสามัญ แถวที่ ๒ ลูกเสือสามัญ เนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ วิสามัญ ให้ถือธงประจ าหมู่เท่านั้น แถวที่ ๓ ลูกเสือรุ่นใหญ่ เนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่ ๒.ป้ายและธงประจ ากองไม่ต้องน ามา แถวที่ ๔ ลูกเสือวิสามัญ เนตรนารีวิสามัญ พระบรมรูป ร.๖ เครื่องทองน้อย ที่ตั้งของพระบรมรูป ร.๖ อยู่ในระดับสายตา ขาตั้งวางพวงมาลา พรม ผู้ควบคุมแถว วงดุริยางค์ลูกเสือ ต าแหน่งยืนของประธาน จัดลูกเสือ ๒ คนถือพวงมาลา ผู้รายงาน กองพันที่ ๑ กองพันที่ ๒ กองพันที่ ๔ กองพันที่ ๓
- ๘ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน เครื่องประกอบในเครื่องทองน้อย กรวยดอกไม้ ๓ กรวย เชิงธูป ๑ เชิง ส าหรับปักไม้ระก า เชิงเทียน ๑ เชิงส าหรับปักเทียน (ตั้งรวมอยู่ในพานทอง พานมุก) หมายเหตุ ถ้าจัดพิธีนี้ในห้องประชุมก็ไม่ต้องสวมหมวก เวลานั่งเพื่อเตรียมถวายราชสดุดี ก็นั่งเช่นเดียวกับกลางแจ้งต่างกันที่แขนซ้ายให้คว่ ามือลงเท่านั้น
- ๙ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน งานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติวันที่ ๑ กรกฎาคม ณ สนามศุภชลาศัย สนามกีฬาแห่งชาติ ปทุมวัน เนื่องด้วยงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ เป็นวันที่กิจการลูกเสือแห่งชาติก าเนิดขึ้น เมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๖ เป็นผู้พระราชทานก าเนิดลูกเสือไทย ปัจจุบันทางคณะลูกเสือแห่งชาติได้จัดงานวันคล้ายวันสถาปนา คณะลูกเสือแห่งชาติขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๐๖ (เดิมเรียกว่าวันลูกเสือ) ณ สนามกีฬาแห่งชาติ เขตปทุมวัน ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมาเพื่อเป็นการระลึกถึงพระผู้พระราชทานก าเนิดลูกเสือไทยและเพื่อให้ บรรดาเหล่าลูกเสือ – เนตรนารีและผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีได้ถวายสัตย์ปฏิญาณและสวน สนามต่อหน้าพระพักตร์ พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติเป็นประเพณีสืบมาตราบชั่วนิรันดร์ วัตถุประสงค์ เพื่อประกอบพิธีทบทวนค าปฏิญาณและสวนสนามต่อหน้าพระพักตร์พระประมุขของคณะ ลูกเสือแห่งชาติ กิจกรรม ภาคเช้า ประกอบพิธีทางศาสนา ภาคบ่าย บรรดาเหล่าลูกเสือ – เนตรนารีและผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีประกอบ พิธีทบทวนค าปฏิญาณและสวนสนามต่อหน้าพระพักตร์พระประมุขของ คณะลูกเสือแห่งชาติ แนวปฏิบัติงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติวันที่ ๑ กรกฎาคม ณ สนามศุภชลาศัยฯ ๑. กองลูกเสือ – เนตรนารีเดินเข้าสู่สนาม ตั้งแถวในสนามให้เรียบร้อย ก่อนเวลา ที่องค์ประธานจะเสด็จพระราชด าเนินมาถึง ๒. ขบวนรถยนต์พระที่นั่ง ใกล้ถึงสนามศุภชลาศัย (โดยมีกองลูกเสือเกียรติยศพร้อมกับหน่วยดุริยางค์ลูกเสือตั้งแถวรับเสด็จ) หน่วยดุริยางค์ลูกเสือที่รับเสด็จบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี เมื่อรถยนต์พระที่นั่งจอดเทียบเพลงสรรเสริญพระบารมีบรรเลงจบพอดี ๓. องค์ประธาน เสด็จลงจากรถยนต์พระที่นั่ง ๔. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการและคณะตัวบุคคลที่ก าหนดถวายรายงานตัว ๕. องค์ประธานทรงรับพวงมาลัยข้อพระกรจาก ลูกเสือ - เนตรนารี ๖. องค์ประธานเสด็จขึ้นไปยังห้องพระส าราญ
- ๑๐ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ๗. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เลขาธิการส านักงาน ลูกเสือแห่งชาติ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภาลูกเสือไทย กรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ และผู้รับพระราชทานเหรียญลูกเสือสรรเสริญ ยืนเข้าแถวในสนาม ๘. องค์ประธานเสด็จขึ้นสู่พลับพลาที่ประทับ ๙. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอกลูกเสือถวายความเคารพ “ลูกเสือ – ตรง ถวายความเคารพ แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ตรงหน้า,ระวัง วันทยา - วุธ” หน่วยดุริยางค์ลูกเสือ ในสนามบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี ผู้ถือป้ายอยู่ในท่าตรง ผู้ถือธงประจ ากองท าท่าโรยธง กองลูกเสือ - เนตรนารีส ารองอยู่ในท่าตรง กองลูกเสือ - เนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ วิสามัญ มีอาวุธท าวันทยาวุธ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีท าวันทยหัตถ์ ๑๐. จบเพลงสรรเสริญพระบารมี ๑๑. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ” (ลูกเสือ - เนตรนารีผู้บังคับบัญชาลูกเสือ เนตรนารีเลิกท าความเคารพ) เมื่อองค์ประธานประทับนั่งพระเก้าอี้ ผู้บังคับขบวนสวน สนามสั่ง “ตามระเบียบ, พัก”(ลูกเสือ- เนตรนารีผู้บังคับบัญชาลูกเสือ- เนตรนารีอยู่ใน ท่าพักตามระเบียบ) ๑๒. จากนั้นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการกราบบังคมทูลกิจการลูกเสือในรอบปี ๑๓. ปลัดกระทรวงศึกษาธิการกราบบังคมทูล เบิกตัวผู้เข้ารับพระราชทานเหรียญลูกเสือ สรรเสริญ ๑๔. เลขาธิการส านักงานลูกเสือแห่งชาติน าลูกเสือ- เนตรนารีส ารองกล่าวค าปฏิญาณ (ทุกคน แสดงรหัสยกเว้นลูกเสือ- เนตรนารีส ารองให้ท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว) เสร็จแล้วทุกคนลดมือลง จากนั้นเลขาธิการส านักงานลูกเสือแห่งชาติน าลูกเสือ- เนตรนารีสามัญ,สามัญรุ่นใหญ่,วิสามัญ และบุคลากรทางการลูกเสือกล่าวค าปฏิญาณ (ทุกคนแสดงรหัสยกเว้นลูกเสือ - เนตรนารี ส ารองให้ท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว) เมื่อกล่าวค าปฏิญาณจบให้ทุกคนลดมือลงและอยู่ในท่าตรง ๑๕. องค์ประธานพระราชทานพระบรมราโชวาท - จบพระบรมราโชวาท ๑๖. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือตรงหน้า, ระวัง วันทยา-วุธ” - หน่วยดุริยางค์ลูกเสือในสนามบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี (ทุกคนถวายความเคารพ) - จบเพลงสรรเสริญพระบารมี ๑๗.ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก“ เรียบ-อาวุธ” และทุกคนอยู่ในท่าตรง - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณเตรียมสวนสนาม ๒ ครั้ง ๑๘.บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือเตรียมสวนสนาม ขวา-หัน ปรับขบวนสวนสนาม แบก - อาวุธ ” - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณหน้าเดิน ๒ ครั้ง
- ๑๑ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ๑๙.ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก“ สวนสนาม, หน้า-เดิน” - หน่วยดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงน าเดินสวนสนาม การจัดขบวนสวนสนามของส่วนกลาง ๑. หน่วยดุริยางค์ลูกเสือ ๒. ธงคณะลูกเสือแห่งชาติ ๓. ธงลูกเสือ ๔ ประเภท ๔. ผู้บังคับขบวนสวนสนาม ๕. กองบังคับการผสม ๖. กองพันต่างๆ ตามประเภทลูกเสือ - เนตรนารี(มีหน่วยดุริยางค์ลูกเสือเดินน าแต่ละกองพัน) และหน่วยพิเศษลูกเสือ โดยมีผู้บังคับกองพันแต่ละกองพันเดินน า หมายเหตุผู้บังคับกองพันแต่ละกองพันเมื่อเดินสวนสนามน าหน้ากองพันของตนผ่าน ที่ประทับจนถึงธงที่ ๓ (สีเขียว) ให้วิ่งเลี้ยวขวาให้ขึ้นไปยืนบนแท่นข้างธงที่ ๓ แล้วให้ยืนถวายความเคารพรอจนท้ายแถว กองพันของตนผ่านธงที่ ๓ จึงเลิกถวายความเคารพลงจากแท่นแล้วเดินตามกองพันของตนออกไป (ผู้บังคับกองพันแต่ละกองพันก็ปฏิบัติเช่นเดียวกัน) - เมื่อเสร็จสิ้นการเดินสวนสนามก็จะมีการแสดงของเหล่าบรรดาลูกเสือ - เนตรนารี หน้าพระที่นั่ง - เมื่อจบการแสดง หน่วยดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี - พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จลงจากพลับพลาที่ประทับ - ทางด้านภายนอกสนามศุภชลาศรัยเมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นประทับ รถยนต์พระที่นั่งและรถยนต์พระที่นั่งเคลื่อนออกจากที่กองลูกเสือเกียรติยศถวายความเคารพ หน่วยดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี - เสร็จพิธี แนวปฏิบัติงานคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ วันที่ ๑ กรกฎาคม ระดับจังหวัด ๑. วงดุริยางค์ลูกเสือ กองลูกเสือ เนตรนารีและลูกเสือหน่วยพิเศษตั้งแถวในสนาม ๒. ผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัดเดินทางมาถึง ขึ้นยืนบนแท่นรับการเคารพ ๓. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือ – ตรง ท าความเคารพผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัด ตรงหน้า, ระวัง วันทยา - วุธ” (ผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัดท าวันทยหัตถ์) - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - ลูกเสือ - เนตรนารีในแถวไม่มีไม้พลอง ไม้ง่าม ท าความเคารพด้วยท่าตรง - ลูกเสือ - เนตรนารีในแถวที่มีไม้พลอง ไม้ง่าม ท าความเคารพด้วยท่าวันทยาวุธ - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีที่ควบคุมแถวที่ไม่มีไม้ถือ ท าความเคารพด้วยท่าวันทยหัตถ์ - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีที่ควบคุมแถวที่มีไม้ถือ ท าความเคารพด้วยท่าวันทยาวุธ
- ๑๒ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - ผู้ถือป้ายท าความเคารพด้วยท่าตรง - ผู้ถือธงท าความเคารพด้วยท่าธง (โรยธง) - ผู้บังคับบัญชาที่อยู่ในแถวกองบังคับการผสมท าความเคารพด้วยท่าวันทยหัตถ์ - ผู้บังคับบัญชาและลูกเสือ - เนตรนารีทุกคนที่อยู่ในบริเวณพิธี (จะสวมหมวกหรือมิได้ สวมหมวกก็ตาม) ท าความเคารพด้วยท่าวันทยหัตถ์ - จบเพลงมหาฤกษ์ ๔. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ ตามระเบียบ, พัก” หมายเหตุ เมื่อได้ยินบอก “เรียบ – อาวุธ ตามระเบียบ, พัก” ให้ลูกเสือ - เนตรนารีผู้บังคับบัญชา ลูกเสือ - เนตรนารีเลิกท าความเคารพ และอยู่ในท่าพักตามระเบียบ ยกเว้นคนถือป้าย คนถือธง ผู้บังคับบัญชาที่มีไม้ถือให้อยู่ในท่าตรง และหย่อนเข่าขวา ๕. พิธีเชิญธงลูกเสือประจ าจังหวัด ขบวนเชิญธงจะประกอบด้วยผู้ก ากับลูกเสือเชิญธง ๑ คน แตรเดี่ยว (๑ คู่) ๒ คน เจ้าหน้าที่ประจ าธง ๔ คน และแถวลูกเสือกองเกียรติยศ (มีไม้พลองหรือไม้ง่ามตาม ประเภทลูกเสือ) เมื่อขบวนเชิญธงเข้ามาถึงระยะอันจักต้องแสดงความเคารพ ๖. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือ – ตรง ท าความเคารพธงลูกเสือประจ าจังหวัด ทางขวา, ระวัง วันทยา – วุธ” วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาชัย ๓ จบ (ลูกเสือ- เนตรนารีผู้บังคับบัญชาลูกเสือ–เนตรนารี ทุกคนท าความเคารพ) หมายเหตุ - เจ้าหน้าที่ประจ าธง ๔ คน ได้แก่นายหมู่ลูกเสือ ๑ คน เป็นผู้เชิญธง - รองผู้ก ากับลูกเสือ ๒ คน เป็นผู้รักษาธง (รองผู้ก ากับที่อาวุโสจะอยู่ทางด้านขวามือ และรองผู้ก ากับลูกเสือที่อ่อนอาวุโสจะอยู่ด้านซ้ายมือของผู้เชิญธง) - นายหมู่ลูกเสือ ๑ คน เป็นผู้ช่วยผู้เชิญธง (จะอยู่ด้านหลังผู้เชิญธง) - การเชิญธง ให้ผู้เชิญธง เชิญธงในท่าเคารพคือยกคันธงขึ้นด้วยมือขวา (จากท่าแบก ธง) ให้ตั้งตรงแนบกับบ่าขวา มือขวาเหยียดจับคันธง ยกมือซ้ายมาจับคันธงในแนว ไหล่ซ้าย ยกข้อศอกซ้าย ให้ตั้งได้ฉากกับล าตัว ขบวนเชิญธงฯ จะเดินในท่าเตะเปลี่ยน เท้าสูง - เมื่อจบเพลงมหาชัย ๓ จบ ขบวนเชิญธงฯ จะหยุดตรงหน้าที่ประดิษฐานธงพอดี - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ ตามระเบียบ, พัก” ปะร าพิธี ปะร าพิธี
- ๑๓ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - กองลูกเสือ – เนตรนารีที่ตั้งแถวอยู่ในสนาม เลิกท าความเคารพ และอยู่ในท่าพัก ตามระเบียบ ๗. ผู้ก ากับเชิญธงบอกให้ขบวนเชิญธงหันหน้าเข้าสู่ที่ประดิษฐานธงลูกเสือประจ าจังหวัด แล้ว บอก “ระวัง” (ให้รองผู้ก ากับที่อ่อนอาวุโสวิ่งไปอยู่ข้างหน้าผู้เชิญธง และให้รองผู้ก ากับที่อาวุโสวิ่งไปอยู่ ด้านหลังแถวกองลูกเสือเกียรติยศ ส่วนผู้ช่วยผู้เชิญธงให้วิ่งไปอยู่ด้านหลังผู้เชิญธง) จากนั้นผู้ก ากับเชิญธง บอก “วันทยา – วุธ” (ขบวนเชิญธงทั้งหมดท าความเคารพ) รองผู้ก ากับที่อ่อนอาวุโสสั่ง “ธงหน้า – เดิน” แล้วเดินน าผู้เชิญธงและผู้ช่วยผู้เชิญธงไปยังที่ประดิษฐานธง เมื่อประดิษฐานธงแล้วผู้ก ากับลูกเสือเชิญธง บอก “เรียบ – อาวุธ” และบอก “กอง-แยก” (ขบวนเชิญธงทั้งหมดเข้าไปนั่ง ณ บริเวณปะร าพิธี) ๘. รองผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัด รายงานกิจการลูกเสือในรอบปีต่อผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัด ๙. ผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัดมอบโล่แก่ผู้มีอุปการคุณ หรือมอบเกียรติบัตรแก่ผู้บังคับบัญชา ลูกเสือ – เนตรนารีดีเด่น และหรือมอบเข็มลูกเสือบ าเพ็ญประโยชน์ให้แก่ลูกเสือ - เนตรนารี ๑๐. ผู้ตรวจการลูกเสือจังหวัด น าลูกเสือ – เนตรนารีและบุคลากรทางการลูกเสือ - เนตรนารี กล่าวทบทวนค าปฏิญาณ หมายเหตุ ขณะทบทวนค าปฏิญาณให้ผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัดหันหน้าไปยังธงลูกเสือประจ าจังหวัด และแสดงรหัส การปฏิญาณตนของลูกเสือ - เนตรนารีส ารอง ผู้ตรวจการลูกเสือจังหวัดสั่ง “ลูกเสือ – ตรง” “ลูกเสือส ารองกล่าวค าปฏิญาณตามข้าพเจ้า” (แสดงรหัสของลูกเสือ) - บุคลากรทางการลูกเสือ - เนตรนารีทุกประเภทแสดงรหัสของลูกเสือ - ลูกเสือ - เนตรนารีส ารองท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว - ลูกเสือ - เนตรนารีที่ถือไม้พลองหรือไม้ง่ามยกไม้พลองหรือไม้ง่ามมาไว้กึ่งกลางระหว่าง ปลายเท้าทั้ง ๒ ไม้พลองหรือไม้ง่ามส่วนบนพิงแขนซ้ายด้านใน ซึ่งงอข้อศอกท ามุม ๙๐ องศา ชิดล าตัว ฝ่ามือแบหงาย มือขวาแสดงรหัส - ผู้ถือป้ายใช้มือขวาแสดงรหัส ส่วนมือซ้ายก าคันป้ายไว้ - ผู้ถือธงท าเช่นเดียวกับผู้มีไม้พลองหรือไม้ง่าม ต่างกันเพียงโคนคันธงให้วางชิดกับเท้าขวา ด้านใน มือขวาแสดงรหัส - ผู้ตรวจการลูกเสือจังหวัดกล่าวน า ลูกเสือ - เนตรนารีส ารองกล่าวตาม “ข้าสัญญาว่า / ข้อ ๑. / ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ/ ศาสนา / พระมหากษัตริย์ / ข้อ ๒. / ข้าจะยึดมั่นในกฎของลูกเสือส ารอง / และบ าเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่นทุกวัน /” จบค าปฏิญาณของลูกเสือส ารอง ทุกคนลดมือขวาลง - ผู้ตรวจการลูกเสือจังหวัดบอก “ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ลูกเสือวิสามัญ เนตรนารี และบุคลากรทางการลูกเสือ กล่าวค าปฏิญาณตามข้าพเจ้า” (ทุกคนแสดงรหัสยกเว้นลูกเสือ - เนตรนารีส ารองท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว) - ผู้ตรวจการลูกเสือจังหวัดแสดงรหัสแล้วกล่าวน า “ด้วยเกียรติของข้า / ข้าสัญญาว่า /
- ๑๔ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ข้อ ๑ / ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ/ศาสนา/พระมหากษัตริย์ / ข้อ ๒ ข้าจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ / ข้อ ๓ ข้าจะปฏิบัติตามกฎของลูกเสือ /” เมื่อกล่าวค าปฏิญาณจบ ทุกคนลดมือขวาลงแต่ยังอยู่ในท่าตรง ๑๑. ผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัดให้โอวาท จบค าให้โอวาท ๑๒. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ (ทุกคนท าความเคารพ) - จบเพลงมหาฤกษ์ ๑๓. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ” ทุกคนเลิกท าความเคารพและอยู่ในท่าตรง ๑๔. การเดินสวนสนาม - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณเตรียมสวนสนาม ๒ ครั้ง ๑๕. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือเตรียมสวนสนาม แบก – อาวธ” (ลูกเสือที่ถือป้าย ให้แบกป้าย ลูกเสือที่ถือธงให้แบกธง ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีที่มีไม้ถือให้ท าท่าบ่าอาวุธ ลูกเสือ - เนตรนารีที่มีไม้พลองหรือไม้ง่ามให้แบกอาวุธ - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณหน้าเดิน ๒ ครั้ง ๑๖. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “สวนสนาม, เลี้ยวขวา หน้า-เดิน” ดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงเดินน าขบวน - การจัดขบวนสวนสนามมีโดยล าดับดังนี้ (๑) วงดุริยางค์ลูกเสือ (๒) ธงลูกเสือ ๔ ประเภท (๓) ผู้บังคับขบวนสวนสนาม (๔) กองบังคับการผสม ได้แก่ - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือส ารอง ๘ คน - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือสามัญ ๘ คน - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ๘ คน - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือวิสามัญ ๘ คน - ผู้บังคับบัญชาเนตรนารี ๘ คน - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือลูกเสือเหล่าสมุทร ๘ คน (ถ้ามี) - ผู้บังคับบัญชาลูกเสือเหล่าอากาศ ๘ คน (ถ้ามี) (๕) กองพันลูกเสือ – เนตรนารีประเภทต่างๆ - กองพันลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง - กองพันลูกเสือ – เนตรนารีสามัญ - กองพันลูกเสือ – เนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่ - กองพันลูกเสือ – เนตรนารีวิสามัญ (ถ้ามี) - กองพันลูกเสือ – เนตรนารีเหล่าสมุทร (ถ้ามี) - กองพันลูกเสือ – เนตรนารีเหล่าอากาศ (ถ้ามี)
- ๑๕ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน (๖) ลูกเสือหน่วยพิเศษ เช่น หน่วยลูกเสือสวัสดิภาพนักเรียน หน่วยลูกเสือราชประชานุเคราะห์ หน่วยลูกเสือบรรเทาสาธารณภัย หน่วยลูกเสือบรรเทาทุกข์ (๗) สมาคมสโมสรลูกเสือ ฯลฯ ๑๗. ผู้บังคับขบวนสวนสนาม เมื่อเดินผ่านธงที่ ๓ ให้แยกออกจากขบวนแถว แล้ววิ่งเลี้ยวขวา ไปหยุดยืนอยู่บนแท่นท าความเคารพด้วยท่าวันทยหัตถ์ต่อประธานในพิธีจนท้ายขบวนแถวของ กองบังคับการผสมเดินผ่านธงที่ ๓ ไปแล้ว จึงเลิกท าความเคารพแล้วเดินตามขบวนแถวกองบังคับการผสม ของตนออกไป (ผู้บังคับขบวนแต่ละกองพันก็ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้บังคับขบวนสวนสนามทุกประการ) ๑๘. ขบวนลูกเสือ – เนตรนารี เดินสวนสนามและกลับเข้าสู่ ณ ที่ตั้งเดิมในสนาม และยืนอยู่ ในท่าพักตามระเบียบ ๑๙. เมื่อเสร็จสิ้นการเดินสวนสนามแล้ว ให้ท าพิธีเชิญธงลูกเสือประจ าจังหวัดกลับ - ให้ผู้ก ากับลูกเสือเชิญธง ๑ คน แตรเดี่ยว ๑ คู่ เจ้าหน้าที่ประจ าธง ๔ คน และกองลูกเสือ เกียรติยศ ตั้งขบวนและหันหน้าเข้าสู่ที่ประดิษฐานธงลูกเสือประจ าจังหวัด - ให้ผู้รักษาธง (รองผู้ก ากับที่อ่อนอาวุโส) เดินน าผู้เชิญธง (นายหมู่ลูกเสือ) และผู้ช่วยผู้เชิญธง (นายหมู่ลูกเสือ) เข้าไปตรงหน้าที่ประดิษฐานธงลูกเสือประจ าจังหวัด ท าความเคารพพร้อมกัน และให้ ผู้เชิญธง เชิญธงลูกเสือประจ าจังหวัดในท่าเคารพ - ผู้ก ากับลูกเสือเชิญธงบอก “ระวัง, วันทยา – วุธ” ผู้ก ากับลูกเสือเชิญธง (มีไม้ถือ) ท าท่าวันทยาวุธ แถวลูกเสือกองเกียรติยศมีไม้พลองหรือไม้ง่ามท าท่าวันทยาวุธ - ผู้รักษาธงที่อ่อนอาวุโสบอก “ธงหน้า – เดิน” ผู้รักษาธงเดินน าหน้า ตามด้วยผู้เชิญธง และผู้ช่วยเชิญธงตามล าดับ เดินมาเข้าประจ าหัวแถวของกองลูกเสือเกียรติยศ (ผู้รักษาธงอาวุโสวิ่งเข้า ประจ าที่ด้านขวาของผู้เชิญธง) หมายเหตุ ขณะที่ผู้รักษาธงอ่อนอาวุโส ผู้เชิญธงฯและผู้ช่วยผู้เชิญธง เชิญธงออกมาจากที่ประดิษฐานธงฯ ให้แตรเดี่ยวเป่าเพลงค านับ ๓ จบ และให้จบพอดีกับเดินมาเข้าประจ าที่ในขบวนเชิญธงฯ - ผู้ก ากับลูกเสือเชิญธงบอก “เรียบ – อาวุธ ขวา – หัน แบก – อาวุธ ปะร าพิธี ปะร าพิธี
- ๑๖ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน -ต่อไปผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก“ลูกเสือ–ตรง ท าความเคารพธงลูกเสือประจ าจังหวัด ตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” (ทุกคนท าความเคารพ) - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาชัย ขบวนเชิญธงลูกเสือประจ าจังหวัด เดินออกจาก บริเวณพิธีในท่าเตะเปลี่ยนเท้าสูง เมื่อบรรเลงเพลงมหาชัย ครบ ๓ จบ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ ตามระเบียบ, พัก” (ทุกคนเลิกท า ความเคารพและอยู่ในท่าพักตามระเบียบ ส่วนขบวนเชิญธงลูกเสือประจ าจังหวัดก็เดินออกไปตามปกติ อย่างเงียบๆ) ๒๐. ผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัดเดินทางกลับ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือ – ตรง ท าความเคารพผู้อ านวยการลูกเสือจังหวัด ตรงหน้า, ระวัง วันทยา-วุธ” (ทุกคนท าความเคารพ) - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - จบเพลงมหาฤกษ์ ๒๑. ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ” จากนั้นให้ท าการนัดหมายเพียงเล็กน้อย แล้วบอก “กอง-แยก” (กองลูกเสือ – เนตรนารีในแต่ละกองพัน ต่างแยกย้ายออกไปอย่างเป็นระเบียบ) หมายเหตุ พิธีทบทวนค าปฏิญาณและสวนสนามเพื่อถวายความจงรักภักดีแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติในส่วนกลางกราบบังคมทูลอัญเชิญพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จฯ เป็นองค์ประธานในพิธีส าหรับต่างจังหวัดจะท าพิธีเชิญธงลูกเสือประจ าจังหวัดมาประดิษฐาน เป็นองค์ประธานแทน การแต่งกาย ใช้เครื่องแบบลูกเสือ - เนตรนารี(ชุดฝึก) ผ้าผูกคอตามสังกัด การแสดงความเคารพในการเดินสวนสนามให้ปฏิบัติดังนี้ การท าความเคารพของผู้ถือป้าย ๑. เวลาอยู่กับที่ถือป้ายทั้งสองมือ คือมือขวาก าคันป้ายชิดแผ่นป้าย มือซ้ายก าต่อลงมาชิด มือขวาโคนคันป้ายจรดพื้นตรงหน้ากึ่งกลางระหว่างปลายเท้าทั้งสอง เวลาท าความเคารพขณะอยู่กับที่ ผู้ถือป้ายท าท่าตรงเท่านั้น ๒. เวลาเคลื่อนที่ ให้ถือป้าย โดยมือขวาจับคันป้าย ในลักษณะคว่ ามือ โดยใช้นิ้วชี้และนิ้วกลาง จับที่ส าหรับจับ (ถ้ามี) ถ้าไม่มีที่ส าหรับจับ ก็ให้โคนคันป้ายวางอยู่บนอุ้งมือขวา โดยหันฝ่ามือเข้าหาตัว แขนขวาเหยียดตรงแนบล าตัว มือซ้ายจับคันป้ายในแนวเสมอไหล่ขวา และตั้งได้ฉากกับล าตัว หันหน้าป้ายไปข้างหน้า ๓. การท าความเคารพในขณะเดินสวนสนาม ให้ถือป้ายตามปกติตามองตรงไปข้างหน้าขนาน กับพื้น (ไม่ต้องสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธี) แต่ให้หันหน้าป้ายเข้าหาประธานในพิธีก่อนที่จะถึงธงที่ ๑ ประมาณ ๒๐ ก้าวและหันป้ายกลับที่เดิมเมื่อผ่านพ้นธงที่ ๓ แล้ว การท าความเคารพของผู้ถือธง
- ๑๗ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ๑. เวลาอยู่กับที่ให้ผู้ถือธงอยู่อยู่ในท่าตรงและหย่อนเข่าขวา ถือธงด้วยมือขวา โคนคันธงจรด กับพื้นประมาณโคนนิ้วก้อยเท้าขวา คันธงแนบกับล าตัวอยู่ร่องไหล่ขวา เวลาท าความเคารพ ให้ผู้ถือธง ท าความเคารพด้วยท่าธงติดต่อกันไป โดยอาศัยค าบอกว่า “ตรงหน้า, ระวัง” ดังนี้ ๑.๑ เมื่อได้ยินค าบอก “ตรงหน้า” ให้ผู้ถือธงใช้มือซ้ายไปจับคันธงชิดมือขวาและเหนือ มือขวา แล้วใช้มือซ้ายยกคันธงขึ้นมาในแนวตรงเสมอไหล่ขวา ข้อศอกซ้ายตั้งเป็นมุมฉากกับล าตัว มือขวา ยังคงเหยียดตรง และจับคันธงไว้เมื่อได้ยินค าบอก “ระวัง” ให้ท ากึ่งขวาหัน เมื่อได้ยินค าว่า “วันทยา – วุธ” (วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์) ๑.๒ ค่อยๆ ลดปลายคันธงลงไปทางไหล่ซ้ายอย่างช้าๆ ตามจังหวะของเพลง พร้อมกับ เลื่อนมือซ้ายที่ก าคันธงอยู่ทางแนวไหล่ขวา มาทางด้านไหล่ซ้าย โดยการลดข้อศอกซ้ายลงแนบล าตัว จนคันธงอยู่ในแนวขนานกับพื้น มือซ้ายอยู่เสมอแนวไหล่ซ้ายห่างจากตัวเล็กน้อย มือขวาจับคันธงยกขึ้น จนแขนขวาเหยียดตรงไปทางขวามือตามคันธง และให้คันธงวางอยู่บนร่องระหว่างนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ ของมือขวา (เมื่อเพลงบรรเลงไปได้ครึ่งเพลง) ๑.๓ ครั้นแล้วให้ยกปลายคันธงกลับขึ้นช้าๆ ให้ได้จังหวะเช่นเดียวกับขาลงโดยใช้มือขวา กดโคนคันธงลงจนคันธงตั้งตรง และแขนขวาแนบล าตัว ข้อศอกซ้ายตั้งเป็นมุมฉากกับล าตัว เมื่อเพลง บรรเลงจบลง ๑.๔ เมื่อได้ยินค าสั่ง “เรียบ” ให้ท ากึ่งซ้ายหันกลับและเมื่อได้ยินค าสั่ง ”อาวุธ” ให้ลดคัน ธงลงจรดพื้นข้างนิ้วก้อยเท้าขวา น ามือซ้ายกลับลงข้างล าตัวและยืนอยู่ในท่าตรง ๒. เวลาเคลื่อนที่ ให้แบกธงด้วยบ่าขวา ยกธงขึ้นด้วยมือขวาและใช้มือซ้ายช่วย น าคันธงขึ้น พาดบนบ่าขวา ปลายคันธงเฉลียงลงเบื้องล่าง ข้อศอกขวาท ามุม ๙๐ องศากับล าตัวแล้วลดมือซ้าย กลับมาอยู่ที่เดิมและเดินแกว่งแขนซ้าย ๓. การท าความเคารพในขณะเดินสวนสนามให้ปฏิบัติดังนี้ - เมื่อถึงธงที่ ๑ สีเหลือง (ธงระวัง) ให้ลดธงลงจากท่าแบกมาแนบล าตัว โดยการเหยียด แขนขวาให้ตึงคันธงตั้งตรงมือขวาก าคันธง ยกมือซ้ายมาจับคันธงในแนวไหล่ซ้าย ยกข้อศอกซ้ายให้ตั้งได้ ฉากกับล าตัว - เมื่อถึงธงที่ ๒ สีแดง (ธงท าความเคารพ) ให้เหยียดแขนซ้ายที่ก าคันธงเอนตรงออกไป ข้างหน้าประมาณ ๔๕ องศา มือขวาแนบล าตัว ตาแลตรงไปข้างหน้า ขนานกับพื้น - เมื่อผ่านธงที่ ๓ สีเขียว (ธงเลิกท าความเคารพ) ให้ยกธงขึ้นมาอยู่ในท่าแบกธงตามเดิม และเดินแกว่งแขนซ้ายตามปกติ ๔. ผู้ก ากับลูกเสือ - เนตรนารีที่ไม่มีไม้ถือ (ผู้ก ากับลูกเสือ - เนตรนารีส ารอง) เมื่อถึงธงที่ ๒ ให้ ท าวันทยหัตถ์พร้อมกับสะบัดหน้าไปทางขวา แขนซ้ายไม่แกว่ง จนผ่านธงที่ ๓ จึงสะบัดหน้ากลับ และ เดินแกว่งแขนทั้งสองข้างตามปกติ ผู้ก ากับลูกเสือ - เนตรนารีที่มีไม้ถือ ให้เดินในท่าบ่าอาวุธ เมื่อถึงธงที่ ๑ ให้ยกไม้ถือขึ้นมา เสมอปาก ห่างจากปากประมาณ ๑ ฝ่ามือ แขนซ้ายยังคงแกว่งอยู่ เมื่อถึงธงที่ ๒ ให้ท าท่าวันทยาวุธ พร้อมกับสะบัดหน้าไปทางขวาแขนซ้ายไม่แกว่ง เมื่อผ่านธงที่ ๓ ให้สะบัดหน้ากลับ ยกไม้ถือขึ้นเสมอปาก แล้วลดลงในท่าบ่าอาวุธ และเดินแกว่งแขนทั้งสองข้างตามปกติ ๕. รองผู้ก ากับลูกเสือ - เนตรนารีที่ไม่มีไม้ถือ (รองผู้ก ากับลูกเสือ - เนตรนารีส ารอง) เมื่อเดิน มาถึงธงที่ ๑ ให้สะบัดหน้าไปทางขวาบอก “ระวัง” แล้วสะบัดหน้ากลับ (ยังคงเดินแกว่งแขนทั้งสองข้าง ต่อไป) ประมาณอีก ๒ ก้าว จะถึงธงที่ ๒ ให้สะบัดหน้าไปทางขวาแล้วบอก “แลขวา – ท า” (การบอกให้
- ๑๘ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ตกเท้าขวาเสมอ) สิ้นสุดค าบอก “ท า” ให้ท าวันทยหัตถ์เมื่อผ่านธงที่ ๓ ให้ลดมือขวาลง พร้อมกับสะบัด หน้ากลับ แล้วเดินแกว่งแขนทั้งสองข้างตามปกติ รองผู้ก ากับที่มีไม้ถือให้เดินในท่าบ่าอาวุธ แกว่งแขนทั้งสองข้าง เมื่อเดินมาถึงธงที่ ๑ ให้ยก ไม้ถือขึ้นมาตั้งตรงเสมอปาก (ห่างจากปากประมาณ ๑ ฝ่ามือ) สะบัดหน้าไปทางขวาบอก “ระวัง” (แขนซ้ายยังคงแกว่งอยู่) แล้วสะบัดหน้ากลับ ประมาณอีก ๒ ก้าว จะถึงธงที่ ๒ ให้สะบัดหน้าไปทางขวา แล้วบอก “แลขวา – ท า” (การบอกให้ตกเท้าขวาเสมอ) พร้อมกับท าวันทยาวุธด้วยไม้ถือแขนซ้ายไม่แกว่ง เมื่อผ่านธงที่ ๓ ให้สะบัดหน้ากลับ พร้อมน าไม้ถือมาอยู่ในท่าบ่าอาวุธ แล้วเดินแกว่งแขนทั้งสองข้าง ตามปกติ ๖. การท าความเคารพของกองลูกเสือ - เนตรนารีในขณะเดินสวนสนาม ก่อนถึงธงที่ ๑ กองลูกเสือ - เนตรนารีที่ไม่มีอาวุธ (กองลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง) เมื่อได้ยิน รองผู้ก ากับบอก “ระวัง” ให้ลูกเสือทุกคนเดินตบเท้าและแกว่งแขนทั้งสองอย่างเข้มแข็ง ก่อนถึงธงที่ ๒ เมื่อได้ยินรองผู้ก ากับบอก “แลขวา – ท า” ให้ลูกเสือ - เนตรนารีทุกคนและทุกตับสะบัดหน้าไปทางขวา ยกเว้นคนที่ขวาสุดของแต่ละตับไม่ต้องสะบัดหน้าคงมองตรงไปข้างหน้าขนานกับพื้น แขนทั้งสองข้างไม่แกว่ง ลูกเสือ – เนตรนารีที่มีไม้พลองหรือไม้ง่ามเวลาสะบัดหน้าไปทางขวาต้องแกว่งแขนขวาด้วย เมื่อตับใด ผ่านธง ๓ จึงเลิกท าความเคารพ สะบัดหน้าแลตรง และเดินสวนสนามต่อไปตามปกติ แนวปฏิบัติงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติวันที่ ๑ กรกฎาคม ระดับเขตพื้นที่การศึกษา - กองลูกเสือ - เนตรนารี จากสถานศึกษาในเขตพื้นที่การศึกษาตั้งแถวในสนาม - ประธานในพิธี (ผู้อ านวยการลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา) มาถึง และขึ้นยืนบนแท่นรับการเคารพ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือ – ตรง” ท าความเคารพผู้อ านวยการลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา ตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” (ทุกคนท าความเคารพ) - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ (ประธานในพิธีท าวันทยหัตถ์) - จบเพลงมหาฤกษ์ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ” (ทุกคนเลิกท าความเคารพ อยู่ในท่าตรง) - ประธานเดินไปหน้าโต๊ะหมู่ที่ตั้งพระบรมฉายาลักษณ์พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ถวาย ความเคารพ (วันทยหัตถ์) - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือ, ถวายความเคารพแต่พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ตรงหน้า, ระวัง” - ประธานในพิธีเปิดกรวยกระทงดอกไม้ถวายราชสักการะเสร็จแล้ว ถอยหลัง ๑ ก้าว ถวายความเคารพ (วันทยหัตถ์) - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “วันทยา – วุธ” (ทุกคนท าความเคารพ) - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี - จบเพลงสรรเสริญพระบารมี - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ ตามระเบียบ, พัก” (ทุกคนเลิกท าความเคารพและอยู่ใน ท่าพักตามระเบียบ) - ประธานในพิธีขึ้นยืนบนแท่นรับการเคารพ
- ๑๙ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - รองผู้อ านวยการลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษากล่าวรายงานกิจการลูกเสือในรอบปี - ประธานในพิธีมอบโล่แก่ผู้มีอุปการคุณ หรือเกียรติบัตรแก่ผู้บังคับบัญชาลูกเสือดีเด่น หรือเข็มลูกเสือ บ าเพ็ญประโยชน์แก่ลูกเสือ - ผู้ตรวจการลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา น าลูกเสือ - เนตรนารีส ารองทบทวนค าปฏิญาณ “ลูกเสือเตรียมกล่าวค าปฏิญาณ , ตรง” “ลูกเสือส ารอง กล่าวค าปฏิญาณตามข้าพเจ้า” (ทุกคนแสดงรหัส ลูกเสือ - เนตรนารีส ารอง ท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว) ขณะทบทวนค าปฏิญาณให้ประธานในพิธีหันหน้าไปยังโต๊ะหมู่ที่ตั้งพระบรม ฉายาลักษณ์และแสดงรหัส) “ข้าสัญญาว่า / ข้อ ๑ / ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ / ศาสนา / พระมหากษัตริย์ / ข้อ ๒ / ข้าจะยึดมั่นในกฎของลูกเสือส ารอง / และบ าเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่นทุกวัน” (ทุกคนลดมือลง อยู่ในท่าตรง) “ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ลูกเสือวิสามัญ เนตรนารี และบุคลากรทางการลูกเสือ เนตรนารีกล่าวค าปฏิญาณตามข้าพเจ้า” (ทุกคนแสดงรหัส ลูกเสือส ารองท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว) “ด้วยเกียรติของข้า / ข้าสัญญาว่า / ข้อ ๑ / ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ / ศาสนา / พระมหากษัตริย์ / ข้อ ๒ / ข้าจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ / ข้อ ๓ / ข้าจะปฏิบัติตามกฎของลูกเสือ” / (ทุกคนลดมือลง อยู่ในท่าตรง) - ประธานให้โอวาท จบค าให้โอวาท - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ จบเพลงมหาฤกษ์ - ผู้บังคับขบวนสวนสนาม สั่ง “เรียบ – อาวุธ” (ทุกคนในสนามยังคงยืนอยู่ในท่าตรง) - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณเตรียมสวนสนาม ๒ ครั้ง - ผู้บังคับขบวนสวนสนาม สั่ง “ลูกเสือเตรียมสวนสนาม, แบก-อาวุธ” - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณหน้าเดิน ๒ ครั้ง - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เลี้ยวขวา, หน้า – เดิน” - ขบวนลูกเสือ เนตรนารี เดินสวนสนาม - เมื่อถึงธงที่ ๑ สีเหลือง (ธงเตรียมท าความเคารพ) รองผู้ก ากับบอก “ระวัง” (การสั่งให้ตกเท้าขวา) ก่อนถึงธงที่ ๒ สีแดง (ธงท าความเคารพ) ๒ ก้าว รองผู้ก ากับบอก “แลขวา – ท า” (การสั่งให้ตกเท้าขวาเสมอ) - เมื่อตับใดผ่านธงที่ ๓ สีเขียว (ธงเลิกท าความเคารพ) ให้เลิกท าความเคารพสะบัดหน้าแลตรง และเดิน สวนสนามไปตามปกติ - ขบวนลูกเสือ – เนตรนารี เดินกลับเข้าสู่ที่ตั้งในสนาม และอยู่ในท่าพักตามระเบียบ - ประธานในพิธีเดินทางกลับ
- ๒๐ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือ ท าความผู้อ านวยการลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา ตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ ทุกคนท าความเคารพ (ผู้อ านวยการลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา ท าวันทยหัตถ์) - จบเพลงมหาฤกษ์ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ” ทุกคนเลิกท าความเคารพ แต่ยังอยู่ในท่าตรง - ประธานเดินทางกลับ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามนัดหมายแล้วบอก“ กอง – แยก” - กองลูกเสือ – เนตรนารี แยกย้ายออกไปอย่างเป็นระเบียบ ๑. ธงระวัง (สีเหลือง) ๒. ธงท าความเคารพ (สีแดง) อยู่ห่างจากธงที่ ๑ ๑๐ ก้าว ๓. ธงเลิกท าความเคารพ (สีเขียว) อยู่ห่างจากธงที่ ๒ ๒๐ ก้าว ๔. ที่ประดิษฐานพระบรมฉายาลักษณ์ พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ กึ่งกลางระหว่างธง ๒ และธง ๓ ๕. แท่นเคารพอยู่เยื้องไปทางซ้าย ๔ ๕ ๓ ๒ ๑ หน่วย ดุริยางค์ ลูกเสือ
- ๒๑ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน การท าความเคารพของผู้ถือป้าย ๑. เวลาอยู่กับที่ถือป้ายทั้งสองมือ คือมือขวาก าคันป้ายชิดแผ่นป้าย มือซ้ายก าต่อลงมาชิดมือขวา โคนคันป้ายจรดพื้นตรงหน้ากึ่งกลางระหว่างปลายเท้าทั้งสอง เวลาท าความเคารพขณะอยู่กับที่ผู้ถือป้าย ท าท่าตรงเท่านั้น ๒. เวลาเคลื่อนที่ ให้ถือป้าย โดยมือขวาจับคันป้าย ในลักษณะคว่ ามือ โดยใช้นิ้วชี้และนิ้วกลาง จับที่ส าหรับจับ (ถ้ามี) ถ้าไม่มีที่ส าหรับจับ ก็ให้โคนคันป้ายวางอยู่บนอุ้งมือขวา โดยหันฝ่ามือเข้าหาตัว แขนขวาเหยียดตรงแนบล าตัว มือซ้ายจับคันป้ายในแนวเสมอไหล่ขวา และตั้งได้ฉากกับล าตัว หันหน้า ป้ายไปข้างหน้า ๓. การท าความเคารพในขณะเดินสวนสนาม ให้ถือป้ายตามปกติตามองตรงไปข้างหน้าขนาน กับพื้น (ไม่ต้องสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธี) แต่ให้หันหน้าป้ายเข้าหาประธานในพิธีก่อนที่จะถึงธงที่ ๑ ประมาณ ๒๐ ก้าว และหันป้ายกลับที่เดิมเมื่อผ่านพ้นธงที่ ๓ แล้ว การท าความเคารพของผู้ถือธงประจ ากอง ๑. เวลาอยู่กับที่ให้ผู้ถือธงอยู่อยู่ในท่าตรงและหย่อนเข่าขวา ถือธงด้วยมือขวา โคนคันธงจรด กับพื้นประมาณโคนนิ้วก้อยเท้าขวา คันธงแนบกับล าตัวอยู่ร่องไหล่ขวา เวลาท าความเคารพ ให้ผู้ถือธง ท าความเคารพด้วยท่าธงติดต่อกันไป โดยอาศัยค าสั่งว่า “ตรงหน้า, ระวัง” ดังนี้ ๑.๑ ให้ผู้ถือธงใช้มือซ้ายไปจับคันธงชิดมือขวาและเหนือมือขวา แล้วใช้มือซ้ายยกคันธง ขึ้นมาในแนวตรงเสมอไหล่ขวา ข้อศอกซ้ายตั้งเป็นมุมฉากกับล าตัว มือขวายังคงเหยียดตรง และจับคัน ธงไว้แล้วท ากึ่งขวาหัน เมื่อได้ยินค าว่า “วันทยา – วุธ” (วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์) ๑.๒ ค่อยๆ ลดปลายคันธงลงไปทางไหล่ซ้ายอย่างช้าๆ ตามจังหวะของเพลง พร้อมกับเลื่อน มือซ้ายที่ก าคันธงอยู่ทางแนวไหล่ขวามาทางด้านไหล่ซ้าย โดยการลดข้อศอกซ้ายลงแนบล าตัวจนคันธง อยู่ในแนวขนานกับพื้น มือซ้ายอยู่เสมอแนวไหล่ซ้ายห่างจากตัวเล็กน้อย มือขวาจับคันธงยกขึ้นจน แขนขวาเหยียดตรงไปทางขวามือตามคันธง และให้คันธงวางอยู่บนร่องระหว่างนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ของ มือขวา (เมื่อเพลงบรรเลงไปได้ครึ่งเพลง) ๑.๓ ครั้นแล้วให้ยกปลายคันธงกลับขึ้นช้าๆ ให้ได้จังหวะเช่นเดียวกับขาลงโดยใช้มือขวา กดโคนคันธงลงจนคันธงตั้งตรง และแขนขวาแนบล าตัว ข้อศอกซ้ายตั้งเป็นมุมฉากกับล าตัว - เมื่อเพลงบรรเลงจบลง ๑.๔ เมื่อได้ยินค าสั่ง “เรียบ” ให้ท ากึ่งซ้ายหันกลับ และเมื่อได้ยินค าสั่ง “อาวุธ” ให้ลด คันธงลงจรดพื้นข้างนิ้วก้อยเท้าขวา น ามือซ้ายกลับลงข้างล าตัวและยืนอยู่ในท่าตรง ๒. เวลาเคลื่อนที่ ให้แบกธงด้วยบ่าขวา ยกธงขึ้นด้วยมือขวาและใช้มือซ้ายช่วยน าคันธงขึ้น พาดบนบ่าขวา ปลายคันธงเฉลียงลงเบื้องล่าง ข้อศอกขวาท ามุม ๙๐ องศากับล าตัวแล้วเดินแกว่งแขน ซ้ายตามเดิม ๓. การท าความเคารพของธงในขณะเดินสวนสนามให้ปฏิบัติ ดังนี้ - เมื่อถึงธงที่ ๑ สีเหลือง (ธงระวัง) ให้ลดธงลงจากท่าแบกมาแนบล าตัว โดยการเหยียด แขนขวาให้ตึง คันธงตั้งตรง มือขวาก าคันธง ยกมือซ้ายมาจับคันธงในแนวไหล่ซ้าย ยกข้อศอกซ้ายให้ตั้ง ได้ฉากกับล าตัว
- ๒๒ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - เมื่อถึงธงที่ ๒ สีแดง (ธงท าความเคารพ) ให้เหยียดแขนซ้ายตรงออกไปข้างหน้า มือซ้ายก า คันธงไว้ให้คันธงเอนไปข้างหน้าประมาณ ๔๕ องศา มือขวาแนบล าตัว ตาแลตรงไปข้างหน้า ขนานกับพื้น - เมื่อผ่านธงที่ ๓ สีเขียว (ธงเลิกท าความเคารพ) ให้ยกธงขึ้นมาอยู่ในท่าแบกธงตามเดิม และเดินแกว่งแขนซ้ายตามปกติ ๔. ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีที่ไม่มีไม้ถือ เมื่อถึงธงที่ ๒ ให้ท าวันทยหัตถ์พร้อมกับ สะบัดหน้าไปทางขวาแขนไม่แกว่ง จนผ่านธงที่ ๓ จึงสะบัดหน้ากลับ และเดินแกว่งแขนทั้งสองข้าง ตามปกติ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีที่มีไม้ถือ ให้เดินท่าบ่าอาวุธ เมื่อถึงธงที่ ๑ ให้ยกไม้ถือขึ้นมา เสมอปาก ห่างจากปากประมาณ ๑ ฝ่ามือ แขนซ้ายยังคงแกว่งอยู่ เมื่อถึงธงที่ ๒ ให้ท าท่าวันทยาวุธ พร้อมกับสะบัดหน้าไปทางขวา (แขนซ้ายไม่แกว่ง) จนผ่านธงที่ ๓ จึงสะบัดหน้ากลับเลิกท าความเคารพ กลับมาอยู่ในท่าบ่าอาวุธแล้วเดินแกว่งแขนทั้ง ๒ ข้างตามปกติ ๕. รองผู้ก ากับที่ไม่มีไม้ถือ (เดินแกว่งแขนทั้ง ๒ ข้าง) เมื่อถึงธงที่ ๑ ให้สะบัดหน้าไปทางขวา บอก “ระวัง” แล้วสะบัดหน้ากลับเดินแกว่งแขนทั้ง ๒ ต่อไป ก่อนถึงธงที่ ๒ ประมาณ ๒ ก้าว ให้สะบัดหน้า ไปทางขวาบอก “แลขวา – ท า” (การบอกให้ตกเท้าขวาเสมอ) พร้อมกับท าวันทยหัตถ์ แขนซ้ายไม่แกว่ง) จนผ่านธงที่ ๓ จึงเลิกท าความเคารพ สะบัดหน้ากลับ และเดินแกว่งแขนทั้ง ๒ ข้างตามปกติ ส่วนรองผู้ก ากับที่มีไม้ถือ เมื่อถึงธงที่ ๑ ให้ยกไม้ถือขึ้นตั้งตรงเสมอปากห่างจากปากประมาณ ๑ ฝ่ามือ สะบัดหน้าไปทางขวาแล้วบอก “ระวัง” แล้วสะบัดหน้ากลับ เดินแกว่งแขนทั้งสองข้างไป ตามปกติ ประมาณอีก ๒ ก้าว จะถึงธงที่ ๒ ให้สะบัดหน้าไปทางขวาแล้วบอก “แลขวา – ท า” พร้อมกับ ท าท่าวันทยาวุธด้วยไม้ถือ แขนซ้ายไม่แกว่ง จนผ่านธงที่ ๓ จึงเลิกท าความเคารพอยู่ในท่าบ่าอาวุธ สะบัดหน้ากลับ และเดินแกว่งแขนทั้ง ๒ ข้างตามปกติ ๖. การท าความเคารพของกองลูกเสือ – เนตรนารีในขณะเดินผ่านธง ๓ ธง ด้านหน้าปะร าพิธี จะมีธงเป็นเครื่องหมายอยู่ ๓ ธงธงที่ ๑ สีเหลือง คือธงเตรียมเคารพ ธงที่ ๒ สีแดงคือ ธงเคารพ และธงที่ ๓ สีเขียวคือ ธงเลิกท าความเคารพ ก่อนถึงธงที่ ๑ ลูกเสือ- เนตรนารีในแถวเมื่อได้ยินรองผู้ก ากับบอก“ระวัง”ให้ลูกเสือ- เนตรนารี ทุกคนตบเท้าและแกว่งแขนอย่างเข้มแข็ง ก่อนถึงธงที่ ๒ เมื่อได้ยินรองผู้ก ากับบอก“แลขวา –ท า” ให้ลูกเสือ-เนตรนารี ทุกคนและทุกตับสะบัดหน้าไปทางขวา ยกเว้นคนที่ขวาสุดของแถวไม่ต้องสะบัดหน้า คงมองตรงไปข้างหน้าขนาน กับพื้นแขนทั้งสองข้างไม่แกว่งลูกเสือ- เนตรนารีที่มีไม้พลองหรือไม้ง่าม เวลาสะบัดหน้าต้องแกว่งแขนขวาด้วย แนวปฏิบัติงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติวันที่ ๑ กรกฎาคม ระดับสถานศึกษา - กองลูกเสือ - เนตรนารีแต่ละประเภทตั้งแถวในสนาม - ประธาน (ผู้อ านวยการลูกเสือโรงเรียน) มาถึงและขึ้นยืนบนแท่นรับการเคารพ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง “ลูกเสือ-ตรง ท าความเคารพผู้อ านวยการลูกเสือโรงเรียน ตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” (ทุกคนท าความเคารพ) - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - จบเพลงมหาฤกษ์
- ๒๓ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก“ เรียบ-อาวุธ” (ทุกคนเลิกท าความเคารพแต่ยังคงยืนอยู่ในท่าตรง) - ประธานเดินไปหน้าโต๊ะหมู่ที่ตั้งพระบรมฉายาลักษณ์พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ถวายความเคารพ(วันทยหัตถ์) - ผู้บังคับขบวนสวนสนามสั่ง“ ลูกเสือ ถวายความเคารพแด่พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ตรงหน้า, ระวัง” ประธานเปิดกรวยดอกไม้ถวายราชสักการะเสร็จแล้วก้าวถอยหลังถวายความเคารพ (วันทยหัตถ์) - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก“ วันทยา-วุธ” วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี (ทุกคนท าความเคารพ) - จบเพลงสรรเสริญพระบารมี - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “เรียบ – อาวุธ ตามระเบียบ, พัก”(ทุกคนเลิกท าความเคารพและอยู่ใน ท่าพักตามระเบียบ) - ประธานขึ้นยืนบนแท่นรับการเคารพ - รองผู้อ านวยการลูกเสือโรงเรียนกล่าวรายงานกิจการลูกเสือในรอบปี - ประธานมอบโล่แก่ผู้มีอุปการคุณหรือเกียรติบัตรแก่ผู้บังคับบัญชาลูกเสือดีเด่นหรือเข็มลูกเสือบ าเพ็ญ ประโยชน์แก่ลูกเสือ - ผู้ก ากับกลุ่มลูกเสือน าลูกเสือ - เนตรนารีส ารองทบทวนค าปฏิญาณ “ลูกเสือเตรียมกล่าวค าปฏิญาณ, ตรง” “ลูกเสือส ารองกล่าวค าปฏิญาณตามข้าพเจ้า” (ทุกคนแสดงรหัส ลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง ท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว ขณะทบทวนค าปฏิญาณให้ประธานหันหน้าไปยังโต๊ะหมู่ที่ตั้งพระบรมฉายาลักษณ์ พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติและแสดงรหัส กล่าวเฉพาะลูกเสือ - เนตรนารีส ารอง) “ข้าสัญญาว่า / ข้อ ๑ / ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ / ศาสนา / พระมหากษัตริย์ / ข้อ ๒ / ข้าจะยึดมั่นในกฎของลูกเสือส ารอง / และบ าเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่นทุกวัน” / (ทุกคนลดมือลง อยู่ในท่าตรง) “ลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ วิสามัญ (ถ้ามี) เนตรนารี และบุคลากรทางการลูกเสือ กล่าวค าปฏิญาณตามข้าพเจ้า” (ทุกคนแสดงรหัสลูกเสือ - เนตรนารีส ารองท าวันทยหัตถ์ ๒นิ้ว ลูกเสือ - เนตรนารีส ารองไม่ต้องกล่าวตาม) “ด้วยเกียรติของข้า / ข้าสัญญาว่า / ข้อ ๑ / ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ / ศาสนา / พระมหากษัตริย์ / ข้อ ๒ / ข้าจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ / ข้อ ๓ / ข้าจะปฏิบัติตามกฎของลูกเสือ / (ทุกคนลดมือลง อยู่ในท่าตรง) - ประธานให้โอวาท จบค าให้โอวาท - ผู้บังคับขบวนสวนสนาม สั่ง “ตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - จบเพลงมหาฤกษ์ ผู้บังคับขบวนสวนนาม สั่ง “เรียบ – อาวุธ” (ทุกคนในสนามยังคงยืนอยู่ในท่าตรง) - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณเตรียมสวนสนาม ๒ ครั้ง
- ๒๔ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - ผู้บังคับขบวนสวนสนาม สั่ง “ลูกเสือเตรียมสวนสนาม, แบก – อาวุธ” - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณเดินหน้า ๒ ครั้ง - ผู้บังคับขบวนสวนสนาม สั่ง “สวนสนาม เลี้ยวขวา, หน้า – เดิน” - ขบวนลูกเสือ – เนตรนารี เดินสวนสนาม เมื่อถึงธงที่ ๑ สีเหลือง (ธงเตรียมท าความเคารพ) รองผู้ก ากับบอก “ระวัง” (การสั่งให้ตกเท้าขวา) ก่อนถึงธงที่ ๒ สีแดง (ธงท าความเคารพ) ประมาณ ๒ ก้าว รองผู้ก ากับบอก “แลขวา – ท า” (การสั่งให้ตกเท้าขวาเสมอ) และเมื่อตับใดผ่านธงที่ ๓ สีเขียว (ธงเลิกท าความเคารพ) ให้เลิกท าความเคารพ และเดินต่อไปตามปกติ - ขบวนลูกเสือ – เนตรนารี เดินกลับเข้าสู่ที่ตั้งในสนาม และอยู่ในท่าพักตามระเบียบ ผู้อ านวยการ โรงเรียนเดินทางกลับ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามบอก “ลูกเสือท าความเคารพผู้อ านวยการลูกเสือโรงเรียน ตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” (ทุกคนท าความเคารพ) วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - จบเพลงมหาฤกษ์ผู้บังคับขบวนสวนสนาม สั่ง “เรียบ –อาวุธ”(ทุกคนเรียบอาวุธและอยู่ในท่าพักตามระเบียบ) - ประธานเดินทางกลับ - ผู้บังคับขบวนสวนสนามนัดหมาย แล้วบอก “กอง – ตรง, กอง – แยก” - กองลูกเสือ – เนตรนารีแยกย้ายออกจากบริเวณพิธีอย่างเป็นระเบียบ หมายเหตุ แต่งเครื่องแบบลูกเสือ - เนตรนารีชุดฝึก ใช้ผ้าผูกคอตามสังกัด
- ๒๕ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน การท าความเคารพของผู้ถือป้าย ๑. เวลาอยู่กับที่ถือป้ายทั้งสองมือ คือมือขวาก าคันป้ายชิดแผ่นป้าย มือซ้ายก าต่อลงมา ชิดมือขวาโคนคันป้ายจรดพื้นตรงหน้ากึ่งกลางระหว่างปลายเท้าทั้งสอง เวลาท าความเคารพขณะ อยู่กับที่ผู้ถือป้ายท าท่าตรงเท่านั้น ๒. เวลาเคลื่อนที่ ให้ถือป้าย โดยมือขวาจับคันป้ายในลักษณะคว่ ามือ โดยใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางจับ ที่ส าหรับจับ (ถ้ามี) ถ้าไม่มีที่ส าหรับจับ ก็ให้โคนคันป้ายวางอยู่บนอุ้งมือขวา โดยหันฝ่ามือเข้าหาตัว แขนขวา เหยียดตรงแนบล าตัว มือซ้ายจับคันป้ายในแนวเสมอไหล่ขวา และตั้งได้ฉากกับล าตัว หันหน้าป้ายไปข้างหน้า ๓. การท าความเคารพในขณะเดินสวนสนาม ให้ถือป้ายตามปกติ ตามองตรงไปข้างหน้าขนาน กับพื้น (ไม่ต้องสะบัดหน้าไปยังประธานในพิธี) แต่ให้หันหน้าป้ายเข้าหาประธานในพิธีก่อนที่จะถึงธงที่ ๑ ประมาณ ๒๐ ก้าว และหันป้ายกลับที่เดิม เมื่อผ่านพ้นธงที่ ๓ แล้ว ๔ ๕ ๓ ๒ ๑ หน่วย ดุริยางค์ ลูกเสือ
- ๒๖ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน การท าความเคารพของผู้ถือธง ๑. เวลาอยู่กับที่ให้ผู้ถือธงอยู่อยู่ในท่าตรงและหย่อนเข่าขวา ถือธงด้วยมือขวา โคนคันธงจรด กับพื้นประมาณ โคนนิ้วก้อยเท้าขวา คันธงแนบกับล าตัวอยู่ร่องไหล่ขวาเวลาท าความเคารพ ให้ผู้ถือธง ท าความเคารพด้วยท่าธงติดต่อกันไป โดยอาศัยค าสั่งว่า “ตรงหน้า, ระวัง” ดังนี้ ๑.๑ ให้ผู้ถือธงใช้มือซ้ายไปจับคันธงชิดมือขวาและเหนือมือขวา แล้วใช้มือซ้ายยกคันธง ขึ้นมาในแนวตรงเสมอไหล่ขวา ข้อศอกซ้ายตั้งเป็นมุมฉากกับล าตัว มือขวายังคงเหยียดตรง และจับคัน ธงไว้แล้วท ากึ่งขวาหัน เมื่อได้ยินค าว่า “วันทยา-วุธ” (วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์) ๑.๒ ค่อยๆ ลดปลายคันธงลงไปทางไหล่ซ้ายอย่างช้าๆ ตามจังหวะของเพลงพร้อมกับเลื่อน มือซ้ายที่ก าคันธงอยู่ทางแนวไหล่ขวามาทางด้านไหล่ซ้าย โดยการลดข้อศอกซ้ายลงแนบล าตัว จนคันธง อยู่ในแนวขนานกับพื้น มือซ้ายอยู่เสมอแนวไหล่ซ้ายห่างจากตัวเล็กน้อยมือขวาจับคันธงยกขึ้นจน แขนขวาเหยียดตรงไปทางขวามือตามคันธง และให้คันธงวางอยู่บนร่องระหว่างนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ของ มือขวา (เมื่อเพลงบรรเลงไปได้ครึ่งเพลง) ๑.๓ ครั้นแล้วให้ยกปลายคันธงกลับขึ้นช้าๆ ให้ได้จังหวะเช่นเดียวกับขาลงโดยใช้มือขวา กดโคนคันธงลงจนคันธงตั้งตรง และแขนขวาแนบล าตัวข้อศอกซ้ายตั้งเป็นมุมฉากกับล าตัวเมื่อเพลง บรรเลงจบลง ๑.๔ เมื่อได้ยินค าสั่ง “เรียบ” ให้ท ากึ่งซ้ายหันกลับ และเมื่อได้ยินค าสั่ง “อาวุธ” ให้ลด คันธงลงจรดพื้นข้างนิ้วก้อยเท้าขวา น ามือซ้ายกลับลงข้างล าตัวและยืนอยู่ในท่าตรง ๒. เวลาเคลื่อนที่ ให้แบกธงด้วยบ่าขวายกธงขึ้นด้วยมือขวาและใช้มือซ้ายช่วยน าคันธงขึ้นพาด บนบ่าขวา ปลายคันธงเฉลียงลงเบื้องล่าง ข้อศอกขวาท ามุม ๙๐ องศากับล าตัวแล้วลดมือซ้ายกลับมาอยู่ที่เดิม ๓. การท าความเคารพของผู้แบกธงในขณะเดินสวนสนามให้ปฏิบัติ ดังนี้ - เมื่อถึงธงที่ ๑ สีเหลือง (ธงระวัง) ให้ลดธงลงจากท่าแบกมาแนบล าตัว โดยการเหยียด แขนขวาให้ตึง คันธงตั้งตรงมือขวาก าคันธงยกมือซ้ายมาจับคันธงในแนวไหล่ซ้ายยกข้อศอกซ้ายให้ตั้งได้ ฉากกับล าตัว - เมื่อถึงธงที่ ๒ สีแดง (ธงท าความเคารพ) ให้เหยียดแขนซ้ายตรงออกไปข้างหน้ามือซ้ายก า คันธงไว้ให้คันธงเอนไปข้างหน้าประมาณ ๔๕ องศามือขวาแนบล าตัวตาแลตรงไปข้างหน้าขนานกับพื้น - เมื่อผ่านธงที่ ๓ สีเขียว (ธงเลิกท าความเคารพ) ให้ยกธงขึ้นมาอยู่ในท่าแบกธงตามเดิม และลดมือซ้ายลงเดินแกว่งแขนซ้ายตามปกติ ๔. ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีที่ไม่มีไม้ถือ เมื่อถึงธงที่ ๒ ให้ท าวันทยหัตถ์พร้อมกับ สะบัดหน้าไปทางขวาแขนซ้ายไม่แกว่ง จนผ่านธงที่ ๓ จึงสะบัดหน้ากลับ เลิกท าความเคารพและเดิน แกว่งแขนตามปกติ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ - เนตรนารีที่มีไม้ถือ ให้เดินท่าบ่าอาวุธ เมื่อถึงธงที่ ๑ ให้ยกไม้ถือขึ้นอยู่ มาเสมอปากห่างจากปากประมาณ ๑ ฝ่ามือ แขนซ้ายยังคงแกว่งอยู่ เมื่อถึงธงที่ ๒ ให้ท าท่าวันทยาวุธ พร้อมกับสะบัดหน้าไปยังทางขวา แขนซ้ายไม่แกว่ง เมื่อผ่านธงที่ ๓ ให้สะบัดหน้ากลับ ยกไม้ถือขึ้นมาอยู่ เสมอปากแล้วลดลงมาอยู่ในท่าบ่าอาวุธ และเดินแกว่งแขนตามปกติ ๕. รองผู้ก ากับ (ที่มีไม้ถือ) เมื่อถึงธงที่ ๑ ให้รองผู้ก ากับหันไปดูลูกเสือทางขวาแล้วสั่ง “ระวัง” (พร้อมกับยกไม้ถือขึ้นมาเสมอปาก) ให้แถวลูกเสือเดินเข้าระเบียบอย่างดีที่สุด และเมื่อใกล้ถึงธงที่ ๒
- ๒๗ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน (ประมาณ ๒ ก้าว) ให้รองผู้ก ากับสั่ง “แลขวา – ท า” (การสั่งให้ตกเท้าขวาเสมอ) ขณะเดียวกันให้ผู้บอก ท าความเคารพด้วยไม้ถือพร้อมกับค าว่า “ท า” (ตัวเองท าวันทยาวุธ พร้อมกับสะบัดหน้าไปทางขวาแขน ซ้ายไม่แกว่ง) จนผ่านธงที่ ๓ จึงเลิกท าความเคารพ สะบัดหน้ากลับและน าไม้ถือมาอยู่ในท่าบ่าอาวุธ แล้ว เดินแกว่งแขนทั้งสองข้างไปตามปกติ ส่วนรองผู้ก ากับ (ที่ไม่มีไม้ถือ) ก็ใช้ค าบอกเช่นเดียวกับรองผู้ก ากับที่มีไม้ถือดังกล่าวข้างต้น เพียงแต่การท าความเคารพให้ท าด้วยท่าวันทยหัตถ์ แขนซ้ายไม่แกว่ง จนผ่านธงที่ ๓ จึงเลิกท าวันทยหัตถ์ สะบัดหน้ากลับแล้วเดินแกว่งแขนทั้งสองข้างดไปตามปกติ ๖. การท าความเคารพของกองลูกเสือ - เนตรนารีในขณะเดินสวนสนาม ด้านหน้าโต๊ะหมู่ที่ตั้งพระบรมฉายาลักษณ์พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติจะมีธงเป็น เครื่องหมายอยู่ ๓ ธง ธงที่ ๑ สีเหลือง คือธงเตรียมเคารพ ธงที่ ๒ สีแดง คือธงเคารพและธงที่ ๓ สีเขียว คือ ธงเลิกท าความเคารพ ก่อนถึงธงที่ ๑ ลูกเสือ - เนตรนารีในแถวเมื่อได้ยินรองผู้ก ากับสั่ง “ระวัง” ให้ลูกเสือ เนตรนารีทุกคนตบเท้าอย่างเข้มแข็ง ก่อนถึงธงที่ ๒ เมื่อได้ยินรองผู้ก ากับบอก “แลขวา – ท า” ให้ลูกเสือ - เนตรนารีทุกคนและทุกตับสะบัดหน้าไปทางขวา ยกเว้นคนที่ขวาสุดของแต่ละแถว ไม่ต้องสะบัดหน้า คงมองตรงไปข้างหน้าขนานกับพื้น ลูกเสือ - เนตรนารีที่มีไม้พลองหรือไม้ง่าม เวลาสะบัดหน้าต้องแกว่งแขนซ้ายด้วย (ส่วนลูกเสือ - เนตรนารีที่ไม่มีไม้พลองหรือไม้ง่าม เวลาสะบัดหน้า แขนทั้ง ๒ ข้างไม่แกว่ง) หมายเหตุ ลูกเสือ - เนตรนารีเมื่อได้ยินค าสั่ง “แลขวา – ท า” ลูกเสือ - เนตรนารีทุกคนทุกตับ ต้องท า (ยกเว้นคนขวาสุด) ถึงแม้ตนเองจะยังไม่ถึงธงที่ ๒ ก็ตาม เมื่อถึงธงที่ ๓ ตับใดผ่านก่อนก็ให้สะบัด หน้ากลับ เลิกท าความเคารพโดยพร้อมเพรียงกัน
- ๒๘ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน งานวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ วันที่ ๒๘ กรกฎาคม ณ บริเวณหน้ากระทรวงศึกษาธิการ เนื่องด้วยวันที่ ๒๘ กรกฎาคม ของทุกปี เป็นวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จ พระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราเบศรราชวโรดม บรมนาถบพิตร พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติและ แสดงความจงรักภักดีแด่พระองค์ท่าน จึงก าหนดให้มีการจัดพิธีกล่าวถวายราชสดุดี ทบทวนค าปฏิญาณ และการสวนสนามลูกเสือ เนตรนารี วัตถุประสงค์ ๑. เพื่อจัดพิธีในวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ ๒. เพื่อจัดพิธีกล่าวถวายราชสดุดีทบทวนค าปฏิญาณและเดินสวนสนามแสดงความจงรักภักดี แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ก าหนดการ เวลา ๐๙. ๐๐ น. - รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ เดินทางมาถึง ขึ้นยืนบนปะร าพิธี - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - ทุกคนท าความเคารพโดยอัตโนมัติ - จบเพลงมหาฤกษ์(ทุกคนเลิกท าความเคารพและอยู่ในท่าตรง) รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการลูกเสือบริหารลูกเสือแห่งชาติ เดินไปยัง โต๊ะหมู่ที่ตั้งพระบรมฉายาลักษณ์ รัชกาลที่ ๑๐ ถวายความเคารพ แล้วเปิดกรวย กระทงดอกไม้ พร้อมกราบบังคมทูลถวายราชสดุดี - จบค ากราบบังคมทูลถวายราชสดุดี - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี - ทุกคนถวายความเคารพแด่พระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ - จบเพลงสรรเสริญพระบารมี (ทุกคนเลิกท าความเคารพและอยู่ในท่าพักตาม ระเบียบ) - รัฐมนตรีว่าการกระทวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติไปยืน ณ แท่นรับรายงาน - ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ รองประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งแห่งชาติ กล่าวรายงาน - รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เลขาธิการส านักงานลูกเสือแห่งชาติ น าลูกเสือ ทบทวนค าปฏิญาณ - ประธานให้โอวาทและกล่าวเปิดงาน
- ๒๙ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์(ทุกคนแสดงความเคารพ) - แตรเดียวเป่าให้สัญญาณเตรียมตัวสวนสนาม และเป่าให้สัญญาณหน้าเดิน - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงเดินน าแต่ละกองพันเดินสวนสนามท าความเคารพ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ - แต่ละกองพันเดินกลับเข้าสู่ที่ตั้งตามเดิม - รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ เดินทางกลับ - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ -จบแนวปฏิบัติในพิธีงานวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๑๐ พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติวันที่ ๒๘ กรกฎาคม - กองลูกเสือ - เนตรนารีเข้าแถวเป็นรูปกองพันหน้าเวที โดยเว้นระยะห่างจากเวทีไม่น้อยกว่า ๑๐ เมตร (ลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง ไม่มีอาวุธ ผู้ก ากับ รองผู้ก ากับกองลูกเสือส ารองไม่มี ไม้ถือ ลูกเสือ – เนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ วิสามัญมีอาวุธทุกคน (ทุกคนยืนอยู่ในท่าพัก ตามระเบียบ ส่วนผู้ก ากับ รองผู้ก ากับกองลูกเสือ – เนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ วิสามัญ มีไม้ถือ ให้ยืนอยู่ในท่าปกติ คือยืนตรงและหย่อนเข่าขวา - เมื่อประธานพิธีเดินทางมาถึง ขึ้นบนเวทีไปยืน ณ แท่นรับการเคารพ - พิธีกรบอก “ลูกเสือ – ตรง ท าความเคารพรัฐมนตรีว่าการการทรวงศึกษาธิการประธาน กรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติตรงหน้า, ระวัง วันทยา – วุธ” - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ รับการเคารพ ด้วยท่าวันทยหัตถ์ กองลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง ท าความเคารพด้วยท่าตรง ผู้ก ากับ รองผู้ ก ากับกองลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง ท าความเคารพด้วยท่าวันทยหัตถ์ กองลูกเสือ – เนตร นารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ ท าความเคารพด้วยท่าวันทยาวุธ ผู้ก ากับ รองผู้ก ากับ กองลูกเสือสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ ท าความเคารพด้วยไม้ถือในท่าวันทยาวุธ - จบเพลงมหาฤกษ์ - พิธีกรบอก “เรียบ – อาวุธ ตามระเบียบ, พัก” (ลูกเสือ – เนตรนารีส ารองอยู่ในท่าพักตาม ระเบียบ ผู้ก ากับรองผู้ก ากับลูกเสือ – เนตรนารี เลิกท าวันทยหัตถ์ และอยู่ในท่าพักตาม ระเบียบ ลูกเสือ – เนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญเรียบอาวุธ และอยู่ในท่าพัก ตามระเบียบ ส่วนผู้ก ากับ รองผู้ก ากับกองลูกเสือ – เนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และ วิสามัญ เรียบอาวุธด้วยไม้ถือ และยืนอยู่ในท่าปกติ คือยืนตรงและหย่อนเข่าขวา) - รัฐมนตรีว่าการกระทวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ลดมือขวาลง และกลับหลังหัน เดินไปยังโต๊ะหมู่ที่ตั้งพระบรมฉายาลักษณ์ รัชกาลที่ ๑๐ ถวายความเคารพ ด้วยท่าวันทยหัตถ์ (ในจังหวะนี้ให้พิธีกรบอก “ลูกเสือ – ตรง”) แล้วเปิดกรวยกระทงดอกไม้ จากนั้นกราบบังคมทูลถวายราชสดุดี
- ๓๐ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - จบค ากราบบังคมทูลถวายราชสดุดี - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี - ทุกคนถวายความเคารพโดยอัตโนมัติ - จบเพลงสรรเสริญพระบารมี - ทุกคนเลิกถวายความเคารพ และอยู่ในท่าพักตามระเบียบ - ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ รองประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ กล่าวรายงาน - รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เลขาธิการส านักงานลูกเสือแห่งชาติ น าลูกเสือทบทวนค า ปฏิญาณ “ลูกเสือเตรียมกล่าวค าปฏิญาณ – ตรง” “ลูกเสือส ารองกล่าวค าปฏิญาณตามข้าพเจ้า” (ให้ลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง ท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว ส่วนผู้ก ากับ รองผู้ก ากับลูกเสือ – เนตรนารีทุกประเภทรวมทั้งลูกเสือ – เนตรนารี สามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ แสดงรหัส) “ข้าสัญญาว่า ข้อ ๑ / ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ / ศาสนา / พระมหากษัตริย์ / ข้อ ๒ / ข้าจะยึดมั่นในกฎของลูกเสือส ารอง / และบ าเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่นทุกวัน / (ลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง จะเป็นผู้กล่าวตามเท่านั้น) - จบการกล่าวค าปฏิญาณของลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง ให้ทุกคนลดมือขวาลง “ลูกเสือ เนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ วิสามัญ และบุคลากรทางการลูกเสือ - เนตรนารีกล่าวค า ปฏิญาณตามข้าพเจ้า” (ให้ลูกเสือ – เนตรนารีส ารอง ท าวันทยหัตถ์ ๒ นิ้ว ส่วนผู้ก ากับ รองผู้ก ากับลูกเสือ – เนตรนารีทุกประเภท รวมทั้งลูกเสือ – เนตรนารีสามัญ สามัญรุ่นใหญ่ และวิสามัญ แสดงรหัส) “ด้วยเกียรติของข้า / ข้าสัญญาว่า / ข้อ ๑ / ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ / ศาสนา / พระมหากษัตริย์ / ข้อ ๒ / ข้าจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ / ข้อ ๓ / ข้าจะปฏิบัติตามกฎของลูกเสือ / (ลูกเสือ – เนตรนารีส ารองไม่ต้องกล่าวค าปฏิญาณนี้) จบค าปฏิญาณให้ทุกคนลดมือขวาลง และอยู่ในท่าตรง - รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ให้โอวาท แล้วกล่าวเปิดงาน - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ (ทุกคนแสดงความเคารพโดยอัตโนมัติ) - จบเพลงมหาฤกษ์ (ทุกคนที่มีอาวุธให้ท าท่าเรียบอาวุธ และอยู่ในท่าตรง) - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณเตรียมตัวสวนสนาม - พิธีการบอก “ลูกเสือเตรียมสวนสนาม ขวา – หัน แบกอาวุธ” - แตรเดี่ยวเป่าให้สัญญาณหน้าเดิน - พิธีกรบอก “สวนสนาม, หน้า-เดิน” - ดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงเดินน า แต่ละกองพันเดินสวนสนามผ่านและท าความเคารพ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ แล้วเดินกลับ เข้าสู่ที่ตั้งตามเดิม และอยู่ในท่าพักตามระเบียบ
- ๓๑ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน - รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ เดินทางกลับ - พิธีกรบอก “ลูกเสือตรงหน้า, ระวังวันทยา-วุธ” - วงดุริยางค์ลูกเสือบรรเลงเพลงมหาฤกษ์ - จบเพลงมหาฤกษ์ - พิธีกรบอก “เรียบ – อาวุธ ตามระเบียบ, พัก” - พิธีกรนัดหมายแล้วบอก “กอง-เลิก”
- ๓๒ - วันส าคัญทางลูกเสือ ส านักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน