การล้มละลาย

รายงาน
เร่ือง การลม้ ละลาย

จดั ทาโดย
1.นางสาวนฤมล ควรชยั เลขที่13
2.นางสาววนั นิสา ตอนศรี เลขท่ี18

ระดบั ช้นั ปวส.1/4 สาขาวิชา การบญั ชี

เสนอ
อาจารยช์ นาภา ขากล่อม
รายงานชิ้นน้ีเป็นส่วนหน่ึงของวชิ ากฎหมายธุรกิจ รหสั วชิ า 3200-9001

ปี การศึกษา 2/2561
วิทยาลยั เทคนิคระยอง

กฎหมายล้มละลาย เป็นกฎหมายท้งั สารบญั ญตั ิและวิธีสมบญั ญตั ิแขนงหน่ึง ซ่ึงบญั ญตั ิถึงกระบวน
พจิ ารณาคดีลม้ ละลาย ต้งั แต่เงื่อนไขการขอใหล้ ูกหน้ีเป็นบุคคลลม้ ละลาย วธิ ีการขอใหล้ ูกหน้ีเป็นบุคคล
ลม้ ละลาย การขอใหพ้ ทิ กั ษท์ รัพยล์ ูกหน้ี ซ่ึงมีท้งั พทิ กั ษท์ รัพยช์ ว่ั คราวและพทิ กั ษท์ รัพยเ์ ดด็ ขาด การประนอม
หน้ี รวมท้งั การขอฟ้ื นฟกู ิจการของลูกหน้ี ซ่ึงศาลท่ีมีอานาจในการพจิ ารณาคดีลม้ ละลายไดแ้ ก่ ศาลลม้ ละลาย
กลาง

ปัจจุบนั ประเทศไทยมีกฎหมายลม้ ละลายที่ใชอ้ ยคู่ ือพระราชบญั ญตั ิลม้ ละลาย พ.ศ. 2483 ซ่ึงไดม้ ีการ
แกไ้ ขปรับปรุงตามสภาวการณ์ทางเศรษฐกิจอยา่ งต่อเน่ืองจนถึงปัจจุบนั ซ่ึงในการบญั ญตั ิกฎหมายดงั กล่าว
น้นั ไทยไดน้ าการวางหลกั กฎหมายส่วนใหญ่มาจากกฎหมายลม้ ละลายของประเทศสหรัฐอเมริกา

การบงั คบั ใชก้ ฎหมายลม้ ละลาย จะต่างจากการบงั คบั ใชก้ ฎหมายวิธีพิจารณาความแพง่ เนื่องจาก
กฎหมายลม้ ละลายเป็นเพยี งการบงั คบั ใชเ้ พือ่ ใหเ้ จา้ หน้ีไดม้ ีหลกั ประกนั วา่ จะไดร้ ับชาระหน้ีจากลูกหน้ีอยา่ ง
แน่นอนและเท่าเทียมกนั (pari passu) และมีลกั ษณะที่เปิ ดช่องใหม้ ีการเจรจา ประนีประนอมกนั มากกวา่
กฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความแพง่ ซ่ึงมุ่งระงบั ขอ้ พิพาททางแพง่ ท่ีมีการโตแ้ ยง้ สิทธิกนั เพอ่ื ใหเ้ จา้ หน้ีชนะคดีและ
บงั คบั เอาจากลูกหน้ีเพยี งอยา่ งเดียว

การเข้าสู่กระบวนการล้มละลาย

พระราชบญั ญตั ิลม้ ละลายไมไ่ ดจ้ ากดั ไวว้ า่ ผทู้ ่ีลม้ ละลายจะตอ้ งเป็นบุคคลประเภทใด ดงั น้นั ไม่วา่
บุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคลประเภทใดกส็ ามารถลม้ ละลายได้ ต่างจากการฟ้ื นฟกู ิจการท่ีจะตอ้ งเป็นบริษทั
จากดั หรือบริษทั มหาชนจากดั เท่าน้นั โดยกฎหมายกาหนดวธิ ีการขอใหล้ ูกหน้ีลม้ ละลายไว้ 5 วิธี ดงั น้ี

1. เจา้ หน้ีธรรมดาฟ้องใหล้ ูกหน้ีลม้ ละลาย

2. เจา้ หน้ีมีประกนั ฟ้องใหล้ ูกหน้ีลม้ ละลาย

3. เจา้ หน้ีฟ้องขอใหจ้ ดั การทรัพยม์ รดกของลูกหน้ีท่ีตาย

4. ผชู้ าระบญั ชีร้องขอใหน้ ิติบุคคลลม้ ละลาย

5. เจา้ หน้ีผเู้ ป็นโจทกห์ รือเจา้ พนกั งานพทิ กั ษท์ รัพยข์ อใหห้ ุน้ ส่วนจาพวกไม่จากดั ความรับผดิ
ลม้ ละลายตามหา้ งหุน้ ส่วนสามญั

อยา่ งไรกต็ าม กฎหมายลม้ ละลายของไทยไม่อนุญาตใหล้ ูกหน้ีร้องขอใหต้ วั เองลม้ ละลายได้ แต่
ลูกหน้ีสามารถร้องขอใหต้ วั เองฟ้ื นฟูกิจการได้

การฟ้องให้ลกู หนีล้ ้มละลายโดยเจ้าหนี้
เจา้ หน้ีในคดีลม้ ละลาย ไดแ้ ก่ เจา้ หน้ีมีประกนั และเจา้ หน้ีไม่มีประกนั ซ่ึงท้งั สองมีหลกั เกณฑใ์ นการ

ฟ้องใหล้ ูกหน้ีลม้ ละลายและการขอรับชาระหน้ีแตกต่างกนั นิยามของคาวา่ "เจา้ หน้ีมีประกนั ” มีบญั ญตั ิไว้
ในมาตรา 6 แห่งประมวลกฎหมายลม้ ละลาย วา่ หมายความวา่ เจา้ หน้ีผมู้ ีสิทธิเหนือทรัพยส์ ินของลูกหน้ี
ในทางจานอง จานา หรือสิทธิยดึ หน่วงหรือเจา้ หน้ีผมู้ ีบุริมสิทธิที่บงั คบั ไดท้ านองเดียวกบั ผรู้ ับจานา

การที่เจา้ หน้ีจะฟ้องใหล้ ูกหน้ีลม้ ละลายในศาลไทย ลูกหน้ีจะตอ้ งมีภูมิลาเนาหรือประกอบธุรกิจใน
ประเทศไทยหรือเคยมีภูมิลาเนาหรือประกอบธุรกิจในประเทศไทยยอ้ นหลงั ไป 1 ปี และจะตอ้ งพิจารณา
ก่อนวา่ เจา้ หน้ีท่ีมาฟ้องเป็นเจา้ หน้ีธรรมดาหรือเจา้ หน้ีมีประกนั

การฟ้องให้ลกู หนีล้ ้มละลายโดยเจ้าหนีธ้ รรมดา
การท่ีเจา้ หน้ีธรรมดาจะฟ้องใหล้ ูกหน้ีลม้ ละลาย จะตอ้ งพสิ ูจน์ใหไ้ ดว้ า่
1. ลูกหน้ีมีหน้ีสินลน้ พน้ ตวั กล่าวคือ มีหน้ีสินมากกวา่ ทรัพยส์ ิน
2. เป็นหน้ีไมน่ อ้ ยกวา่ หน่ึงลา้ นบาทในกรณีท่ีลูกหน้ีเป็นบุคคลธรรมดา หรือสองลา้ นบาทหากเป็นนิติ

บุคคล และ
3. หน้ีน้นั อาจกาหนดจานวนไดโ้ ดยแน่นอน
ท้งั น้ี แมว้ า่ หน้ีดงั กล่าวจะยงั ไม่ถึงกาหนดชาระ เจา้ หน้ีกส็ ามารถนามาฟ้องใหล้ ูกหน้ีลม้ ละลายได้

การฟ้องให้ลูกหนีล้ ้มละลายโดยเจ้าหนีม้ ปี ระกนั
ส่วนเจา้ หน้ีมีประกนั เช่น เจา้ หน้ีจานอง นอกจากจะตอ้ งพิสูจนต์ ามหลกั เกณฑข์ องเจา้ หน้ีธรรด

มาแลว้ ยงั มีเง่ือนไขเพมิ่ เติมอีกวา่ เจา้ หน้ีน้นั ไม่ไดเ้ ป็นผตู้ อ้ งหา้ มไม่ใหบ้ งั คบั การชาระหน้ีเอาแก่ทรัพยส์ ิน
ของลูกหน้ีเกินกวา่ ตวั ทรัพยท์ ่ีเป็นหลกั ประกนั (กล่าวคอื หากเป็นเจา้ หน้ีจานอง จะตอ้ งมีขอ้ สญั ญาใหบ้ งั คบั
ชาระหน้ีจากทรัพยส์ ินอ่ืนของลูกหน้ีได้ ไมจ่ ากดั เฉพาะทรัพยส์ ินท่ีจานอง) และตอ้ งบรรยายฟ้องวา่ "ถา้
ลูกหน้ีลม้ ละลายแลว้ จะยอมสละหลกั ประกนั เพื่อประโยชน์แก่เจา้ หน้ีท้งั หลาย" หรือตีราคาหลกั ประกนั มา
ในฟ้องซ่ึงเม่ือหกั กบั จานวนหน้ีของตนแลว้ เงินยงั ขาดอยอู่ ีกไมน่ อ้ ยกวา่ หน่ึงลา้ นบาทหรือสองลา้ นบาท
แลว้ แตก่ รณี

การพจิ ารณาพพิ ากษาคดลี ้มละลาย

เม่ือศาลรับฟ้องแลว้ ศาลจะมีหมายเรียกกาหนดวนั นดั พิจารณา แต่ลูกหน้ีจะยน่ื หรือไม่ยน่ื คาใหก้ ารก็
ได้ ในการพจิ ารณา ศาลจะตอ้ งพิจารณาใหค้ รบหลกั เกณฑเ์ ง่ือนไขที่ลูกหน้ีจะลม้ ละลายแลว้ จึงมีคาสง่ั พิทกั ษ์
ทรัพยเ์ ดด็ ขาด (ลูกหน้ีแพค้ ดี) แต่หากศาลพจิ ารณาแลว้ ไม่ไดค้ วามจริงตามเงื่อนไขท่ีจะตอ้ งลม้ ละลาย หรือ
ลูกหน้ีนาสืบไดว้ า่ สามารถชาระหน้ีไดท้ ้งั หมด หรือมีเหตุอื่นท่ีไม่สมควรใหล้ ูกหน้ีลม้ ละลาย ศาลจะยกฟ้อง
(ลูกหน้ีชนะคดี)

คาสั่งพทิ ักษ์ทรัพย์เด็ดขาดและการขอรับชาระหนี้

เม่ือศาลมีคาสง่ั พิทกั ษท์ รัพยเ์ ดด็ ขาดแลว้ ศาลจะแจง้ คาสงั่ ใหเ้ จา้ พนกั งานพทิ กั ษท์ รัพยท์ ราบ และเจา้
พนกั งานพิทกั ษท์ รัพยจ์ ะโฆษณาคาสง่ั ดงั กล่าวในหนงั สือพมิ พแ์ ละราชกิจจานุเบกษา ส่วนลูกหน้ีจะถูกจากดั
สิทธิในการจดั การทรัพยส์ ินหรือกิจการของตน โดยจะมีเจา้ พนกั งานพทิ กั ษท์ รัพยเ์ ขา้ มาทาหนา้ ที่ดงั กล่าว
แทน แต่ลูกหน้ียงั สามารถดาเนินการอ่ืน ๆ ท่ีไม่เกี่ยวกบั ทรัพยส์ ินหรือกิจการของตนไดอ้ ยู่ เมื่อโฆษณาคาสง่ั
พิทกั ษท์ รัพยเ์ ดด็ ขาดแลว้ เจา้ หน้ีจะตอ้ งยนื่ คาขอรับชาระหน้ีต่อเจา้ พนกั งานพทิ กั ษท์ รัพยภ์ ายในสองเดือน
แต่หากเป็นเจา้ หน้ีท่ีอยตู่ ่างประเทศกส็ ามารถขอขยายเวลาน้นั เพิม่ ไดอ้ ีกสองเดือน (รวมเป็นส่ีเดือน) เพ่ือให้
เจา้ พนกั งานพทิ กั ษท์ รัพยร์ วบรวมทรัพยส์ ินของลูกหน้ีและแบ่งใหเ้ จา้ หน้ีอยา่ งเท่าเทียมกนั (pari passu) หาก
เจา้ หน้ีคนใดไม่ยนื่ คาขอรับชาระหน้ี เจา้ หน้ีกห็ มดสิทธิไดร้ ับชาระหน้ีจากลูกหน้ีอีก แต่ไม่หมดสิทธิ
เรียกร้องจากผคู้ ้าประกนั หรือลูกหน้ีร่วมของลูกหน้ี ท้งั น้ี ลูกหน้ีท่ีถูกพทิ กั ษท์ รัพยเ์ ดด็ ขาดมีสิทธิขอประนอม
หน้ีก่อนลม้ ละลาย โดยขอชาระหน้ีบางส่วน หรือขอชาระหน้ีเป็นอยา่ งอ่ืน ถา้ การประนอมหน้ีก่อน
ลม้ ละลายสาเร็จกไ็ ม่ตอ้ งเป็นบุคคลลม้ ละลาย แตห่ ากประนอมหน้ีไม่สาเร็จ หรือไม่มีการขอประนอมหน้ี
ลูกหน้ีกจ็ ะถูกพพิ ากษาใหล้ ม้ ละลายต่อไป

การจบคดีล้มละลาย

กฎหมายลม้ ละลายของไทย กาหนดช่องทางการจบคดีลม้ ละลายไวส้ ามช่องทาง คือการประนอมหน้ี
หลงั ลม้ ละลาย การปลดลม้ ละลาย และการยกเลิกการลม้ ละลาย

การประนอมหนีห้ ลงั ล้มละลาย

เม่ือลูกหน้ีลม้ ละลายแลว้ ลูกหน้ีสามารถขอประนอมหน้ีกบั เจา้ หน้ีได้ เม่ือการประนอมหน้ีสาเร็จ
เจา้ หน้ีท้งั หลายกจ็ ะผกู พนั ไดร้ ับชาระหน้ีตามคาขอประนอมหน้ี ยกเวน้ เจา้ หน้ีภาษีอากรและเจา้ หน้ีในหน้ีท่ี
เกิดจากการทุจริตฉอ้ โกงของลูกหน้ี หากไม่ไดใ้ หค้ วามยนิ ยอมไวเ้ ป็นหนงั สือกจ็ ะไมผ่ กู พนั ดว้ ยและคงไดร้ ับ
ชาระหน้ีเตม็ จานวน

การประนอมหน้ีไม่ทาใหผ้ คู้ ้าประกนั หรือหุน้ ส่วน หรือลูกหน้ีร่วมของลูกหน้ีหลุดพน้ จากหน้ีไปดว้ ย
เจา้ หน้ียงั เรียกร้องจากผคู้ ้าประกนั หุน้ ส่วน ลูกหน้ีร่วมของลูกหน้ีไดอ้ ยจู่ นครบ

การปลดจากล้มละลาย

การปลดจากลม้ ละลาย อาจเป็นไปโดยคาสง่ั ศาล หรือโดยผลของกฎหมาย โดยหากมีการแบ่งทรัพย์
ใหเ้ จา้ หน้ีที่ขอรับชาระหน้ีแลว้ ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 50 และไม่เป็นบุคคลลม้ ละลายโดยทุจริต ผลู้ ม้ ละลายก็
อาจขอใหศ้ าลมีคาสง่ั ปลดจากลม้ ละลายได้ หรือหากลูกหน้ีท่ีเป็นบุคคลธรรมดาลม้ ละลายมาแลว้ ครบสามปี
กจ็ ะปลดจากลม้ ละลายโดยผลของกฎหมาย

เมื่อปลดจากลม้ ละลายแลว้ จะมีผลใหบ้ ุคคลลม้ ละลายหลุดพน้ การลม้ ละลาย มีอานาจจดั การ
ทรัพยส์ ินท่ีไดม้ าหลงั จากการปลดลม้ ละลายและหลุดพน้ จากหน้ีท่ีขอรับชาระหน้ีไดท้ ้งั ปวง ยกเวน้ หน้ีภาษี
อากรและหน้ีท่ีเกิดจากการทุจริตฉอ้ โกงของลูกหน้ีคงยงั ไดร้ ับชาระหน้ีเตม็ จานวน

การปลดจากลม้ ละลายไม่ทาใหผ้ คู้ ้าประกนั หรือหุน้ ส่วน หรือลูกหน้ีร่วมของลูกหน้ีหลุดพน้ จากหน้ี
ไปดว้ ย เจา้ หน้ียงั เรียกร้องจากผคู้ ้าประกนั หุน้ ส่วน ลกู หน้ีร่วมของลูกหน้ีไดอ้ ยจู่ นครบ

การยกเลกิ การล้มละลาย

เมื่อมีเหตุอยา่ งใดอยา่ งหน่ึงตอ่ ไปน้ี ผมู้ ีส่วนไดเ้ สียหรือเจา้ พนกั งานพทิ กั ษท์ รัพยม์ ีคาขอต่อศาลให้
ยกเลิกการลม้ ละลายได้

(1) เจา้ พนกั งานพทิ กั ษท์ รัพยไ์ ม่อาจดาเนินการใหไ้ ดผ้ ลเพอื่ ประโยชนแ์ ก่เจา้ หน้ีท้งั หลาย เพราะ
เจา้ หน้ีผเู้ ป็นโจทกไ์ ม่ช่วยหรือยอมเสียคา่ ธรรมเนียมหรือคา่ ใชจ้ ่ายหรือวางเงินประกนั ตามที่เจา้ พนกั งาน
พิทกั ษท์ รัพยเ์ รียกร้อง และไม่มีเจา้ หน้ีอ่ืนสามารถและเตม็ ใจกระทาการดงั กล่าวแลว้ ภายในกาหนดเวลา
หน่ึงเดือนนบั แต่วนั ที่เจา้ หน้ีผเู้ ป็นโจทกไ์ ดข้ ดั ขืนหรือละเลยน้นั

(2) ลูกหน้ีไม่ควรถูกพิพากษาใหล้ ม้ ละลาย
(3) หน้ีสินของบุคคลลม้ ละลายไดช้ าระเตม็ จานวนแลว้

ถา้ ลูกหน้ีปฏิเสธหน้ีสินรายใด แต่ลูกหน้ียอมทาสญั ญาและใหป้ ระกนั ต่อศาลวา่ จะใชเ้ งินใหเ้ ตม็
จานวนกบั คา่ ธรรมเนียมดว้ ยกด็ ี หรือถา้ หาตวั เจา้ หน้ีไม่พบ แต่ลูกหน้ีไดน้ าเงินเตม็ จานวนมาวางต่อศาลกด็ ี
ใหถ้ ือวา่ หน้ีสินรายน้นั ไดช้ าระเตม็ จานวนแลว้

(4) เม่ือเจา้ พนกั งานพิทกั ษท์ รัพยไ์ ดแ้ บ่งทรัพยค์ ร้ังท่ีสุด หรือไม่มีทรัพยส์ ินจะแบ่งใหแ้ ก่เจา้ หน้ีแลว้
ต่อแต่น้นั มาภายในกาหนดเวลาสิบปี เจา้ พนกั งานพทิ กั ษท์ รัพยไ์ ม่อาจรวบรวมทรัพยส์ ินของบุคคลลม้ ละลาย
ไดอ้ ีก และไม่มีเจา้ หน้ีมาขอใหเ้ จา้ พนกั งานพิทกั ษท์ รัพยจ์ ดั การรวบรวมทรัพยส์ ินของบุคคลลม้ ละลาย

โดยการยกเลิกการลม้ ละลายตาม (1) หรือ (2) น้นั ไม่ทาใหล้ ูกหน้ีหลุดพน้ หน้ีสิน ส่วนการยกเลิกการ
ลม้ ละลายตาม (3) หรือ (4) ทาใหล้ ูกหน้ีหลุดพน้ จากหน้ีสินท้งั หมด รวมถึงหน้ีภาษีอากรและหน้ีจากความ
ทุจริตฉอ้ โกงดว้ ย

1. มาตรา 9 พระราชบญั ญตั ิลม้ ละลาย
2. มาตรา 10 พระราชบญั ญตั ิลม้ ละลาย
3. มาตรา 82 พระราชบญั ญตั ิลม้ ละลาย
4. มาตรา 88 พระราชบญั ญตั ิลม้ ละลาย
5. มาตรา 89 พระราชบญั ญตั ิลม้ ละลาย
6. มาตรา 7 พระราชบญั ญตั ิลม้ ละลาย