BAB 7 KOORDINASI BADAN

SAINS SPM KSSM

TINGKATAN 4

TEMA 2

PENYENGGARAAN DAN KESINAMBUNGAN
HIDUP

BAB 7

KOORDINASI BADAN

Dihasilkan oleh:Cikgu Abye’s
SMKA Kimanis, Sabah

TEMA 2
PENYELENGGARAAN DAN KESINAMBUNGAN HIDUP

BAB 7
KOORDINASI BADAN

7.1 7.2
SISTEM ENDOKRIN GANGGUAN KEPADA
KOORDINASI BADAN

7.1.1 Menerangkan sistem 7.2.1 Menerangkan jenis

endokrin dan dadah dengan contoh

fungsinya. 7.2.2 Menaakul kesan

7.1.2 Menjelaskan punca penyalahgunaan dadah

dan kesan dan alcohol kepada

ketidakseimbangan kordinasi badan dan

hormon kepada kesihatan mental

kesihatan

7.3 KATA KUNCI
MINDA SIHAT ➢ Sistem Endokrin
➢ Kelenjar Endokrin
7.3.1 Mewajarkan keperluan
masyarakat yang ➢ Hormon
mempunyai minda yang ➢ Ketidakseimbangan
sihat
Hormon
➢ Kesan penyalahgunaan

dadah
➢ Kesan penyalahgunaan

alcohol
➢ Minda Sihat

Berfungsi sebagai Apabila dikejar oleh Kelenjar endokrin
anjing merembeskan hormon
penghantar adrenalin menyebabkan

maklumat ke peningkatan
a. Denyutan jantung
seluruh badan b. Kadar pernafasan
c. Tekanan darah
menggunakan HORMON d. Aras glukosa darah
e. Kadar metabolisme
(bahan kimia

organik yang

dirembeskan oleh

KELENJAR ENDOKRIN.

(kelenjar tanpa KESAN

duktus kerana Jantung mengepam lebih

hormonnya tidak banyak darah untuk

dibawa melalui membekalkan lebih banyak

duktus tetapi oksigen dan glukosa ke otot.

dirembeskan secara Otot mendapat lebih banyak

Lari dengan laju tenaga

terus ke dalam Lebih banyak glikogen

sistem peredaran simpanan ditukar menjadi

darah glukosa

KELENJAR ENDOKRIN ialah kelenjar tanpa duktus
yang berfungsi mengkoordinasikan aktiviti
badan dengan bergerak balas terhadap
rangsangan daripada persekitaran

7.1

Menerangkan sistem endokrin dan fungsinya.

KELENJAR ENDOKRIN 6 CIRI HORMON
merembeskan HORMON
iaitu sejenis bahan 1. Merangsang fungsi tisu

kimia organiK. atau organ khusus.

2. Dirembeskan dalam

kuantiti yang sedikit.
3. Gerak balas adalah

perlahan.

4. Sejenis protein
5. Kesan adalah lama.

6. Dibawa oleh peredaran

darah untuk

diedarkan ke
seluruh badan

Satu jenis Aliran darah
hormon
Salur darah
boleh mempunyai
lebih daripada satu Sel organ
organ sasaran (organ yang sasaran
bergerakbalas terhadap
Sel
hormon itu) kelenjar
Organ sasaran mempunyai endokrin
reseptor sesuai yang boleh

mengenal dan bergerak
balas terhadap hormon yang

tertentu.

Hormon

KELENJAR PITUITARI

Terletak di bawah

serebrum.

Dikenali juga sebagai

kelenjar induk kerana

menghasilkan hormon yang

mengawal kelenjar

endokrin lain

KELENJAR TIROID

Terletak di
bahagian hadapan
trakea

KELENJAR ADRENAL

Terletak di
bahagian atas
ginjal

PANKREAS di

Terletak
belakang perut

OVARI

Sepasang ovari

terletak di dalam

ruang pelvis wanita

TESTIS

Lelaki mempunyai

sepasang testis yang

dilindungi oleh

skrotum

KELENJAR

PITUITARI

Hormon

Antidiuresis KELENJAR

(ADH) TIROID

➢ Mengawal Tiroksina

kuantiti air ➢ Mengawal
kadar
yang diserap metabolisme
badan.
semula oleh
➢ Mengawal
ginjal pertumbuhan
dan
Hormon perkembangan
fizikal dan
Pertumbuhan mental dalam

(GH) kanak-kanak

➢ Merangsang

pertumbuhan di

peringkat

kanak-kanak
➢ Mengekalkan

komposisi KELENJAR

badan yang

sihat bagi ADRENAL

dewasa Adrenalina
➢ Mengekalkan
➢ Menyediakan
jisim otot
badan kita
serta jisim untuk

tulang bagi bertindak
dalam keadaan
orang dewasa kecemasan
a. Meningkatkan
PANKREAS kadar
metabolisme
Insulin b. Meningkatkan
kadar denyutan
➢ Mengawal aras jantung
glukosa dalam c. Meningkatkan
darah dengan aras glukosa di
menukarkan dalam darah
glukosa d. Membesarkan
berlebihan saiz anak mata
kepada
glikogen untuk
disimpan di
dalam hati.

TESTIS

Testosterone

➢ Mengawal

perkembangan

ciri-ciri seks

sekunder OVARI

lelaki seperti Estrogen
➢ Mengawal ciri-ciri seks sekunder perempuan
suara yang
seperti perkembangan payudara dan pembesaran
garau dan
pinggul
pertumbuhan ➢ Merangsang penghasilan ovum
➢ Menyediakan uterus untuk penempelan embrio
misai.
➢ Merangsang Progesterone

penghasilan ➢ Mengekalkan ketebalan dinding uterus untuk penempelan

sperma embrio

KESAN KETIDAKSEIMBANGAN HORMON
KEPADA KESIHATAN

KEKURANGAN HORMON BERLEBIHAN HORMON
TIROKSINA TIROKSINA

1. Kadar metabolisme rendah 1. Kadar metabolisme tinggi
2. Tidak tahan sejuk
3. Perkembangan fizikal dan 2. Berpeluh dan sentiasa

mental terbantut pada berasa panas
kanak-kanak (kreatinisme)
4. Kurang tenaga pada orang 3. Sukar tidur dan kuat selera
dewasa (miksedema)
5. Cenderung menjadi gemuk makan
6. Goiter
4. Cenderung menjadi kurus

5. Pembesaran kelenjar

tiroid, bola mata yang

menonjol keluar dan leher

yang membengkak

Kelenjar Tiroid

KEKURANGAN HORMON KEKURANGAN HORMON
PERTUMBUHAN ANTIDIURESIS (ADH)

Kekerdilan 1. Air tidak dapat
diserap semula di duktus
BERLEBIHAN HORMON pengumpul di ginjal.
PERTUMBUHAN 2. Penghasilan urin yang
berlebihan
1. Pertumbuhan 3. Sentiasa berasa dahaga
tidak terkawal 4. Diabetes melitus (Kencing
manis)
2. Akromegali
(kegergasian) BERLEBIHAN HORMON
ANTIDIURESIS (ADH)

1. Sakit kepala
2. Pening

Kelenjar Pituitari

KESAN KETIDAKSEIMBANGAN HORMON
KEPADA KESIHATAN

KEKURANGAN HORMON KEKURANGAN HORMON
TESTOSTERON ESTROGEN

1. Lambat akil baligh Perkembangan ciri-ciri
2. Bilangan sperma yang seks sekunder perempuan
terjejas
rendah
Ovari
BERLEBIHAN HORMON
TESTOSTERON

1. Sifat kelelakian
pada wanita.

Testis

KEKURANGAN HORMON
HORMON INSULIN

1. Glukosa berlebihan tidak
dapat ditukar menjadi
glikogen

2. Aras glukosa darah
meningkat

3. Diabetes mellitus

BERLEBIHAN HORMON INSULIN

1. Aras glukosa rendah

2. Hipoglisemia

3. Dahaga yang

berlebihan

Kelenjar pankreas

Dadah Penenang Dadah Perangsang

Menghalang atau Mempercepatkan pergerakan
melambatkan pergerakan impuls dalam koordinasi
impuls dalam koordinasi badan. Pengguna akan
badan. Pengguna akan merasa sangat yakin dan
mengantuk dan kurang berwaspada terhadap

cemas. perubahan sekeliling dan
Contoh : Barbiturat dan bergantung dengan dos yang
diambil.
alkohol Contoh
Amfetamina
Salah satu factor Metamfetamin
utama gangguan
kepada koordinasi
badan ialah
pengambilan
dadah yang di luar
Dadah kawalan Dadah
Inhalan
Halusinogen

a. Bahan kimia yang boleh a. Mengubah laluan impuls
di dalam otak.
disedut menerusi b. Menyebabkan khayal,
pernafasan.
menjejaskan persepsi
b. Menyebabkan halusinasi c. Menjejaskan koordinasi
c. Merosakkan otak, peparu otot
dan ginjal
d. Menyebabkan terdengar
Contoh
i. Pelarut suara-suara
Contoh
ii. Bahan gas
i. Ketamin
ii. Dietilamida asid

lisergik (LSD)

Kesan Penyalahgunaan Dadah

DADAH

SISTEM SARAF

Degupan jantung Degupan jantung
Kadar pernafasan Kadar pernafasan

Tekanan darah Tekanan darah

Lebih bertenaga Lambat bergerak balas
Aktif terhadap rangsangan

Perasaan tidak menentu Mengantuk
dan ganas Koordinasi otot yang lemah

Gangguan persepsi
Halusinasi
Ilusi

Ketidakseimbangan hormon Pertuturan tidak jelas

1 Badan mengalami gangguan koordinasi 1. Mengambil alcohol memberikan
yang boleh menyebabkan Badan terdedah kesan buruk kepada bahagian
kepada bahaya dan kecederaan. serebrum dalam otak.
Serebrum ialah bahagian otak yang
2 Tubuh badan mengalami pertumbuhan mengawal pertuturan manusia.
melampau atau tidak berlaku 2. Ini menyebabkan mereka yang
perkembangan jika berlaku kerosakan minum minuman keras yang
mengandungi alcohol secara
pada kelenjar pituitary. berlebihan mengalami pertuturan
3 Perkembangan seks sekunder terbantut yang tidak jelas dan meracau.

jika hormone estrogen dan testosterone
gagal berfungsi secara normal.
4 Gejala ketidakseimbangan hormone dapat
diperhatikan melalui perubahan fizikal
dan mental penghidap seperti badan

terlalu besar dan tinggi,
terlalu kurus, murung dan
kurang daya ingatan Kesan

Penyalahgunaan
Dadah dan
Alkohol kepada
Tindakan refleks yang Koordinasi Badan
Hilang
lambat
Keseimbangan
1. Bahan kimia psikoaktif di dalam dadah
dan etanol (alcohol) melambatkan gerak
balas system saraf terhadap Pengambilan dadah dan minuman
beralkohol menyebabkan
rangsangan. Bahan kimia ini akan
berada di antara neuron aferen dengan koordinasi otot lemah dan
interneuron. Pergerakan impuls akan mengakibatkan cara berjalan tidak
terhalang dan melambatkan proses
betul dan hilang keseimbangan
penghantaran maklumat ke otak. badan.
2. Hal ini dapat diperhatikan pada penagih

dadah dan mereka yang minum

minuman keras /beralkohol berlebihan

Sirosis Hati ULSER PERUT

1. Pengambilan minuman beralkohol secara 1 Alkohol boleh menyebabkan ulser
perut iaitu satu keadaan selaput di
berterusan dalam kuantiti/jumlah yang banyak dalam perut mengalami luka.

dan penyalahgunaan dadah boleh memberikan 2 Hal ini kerana alcohol menyebabkan
kesan toksik kepada hati dan menyebabkan perut menghasilkan lebih banyak asid
daripada biasa yang akan
SIROSIS HATI. mengakibatkan iritasi dan radang
2. SIROSIS ialah keadaan hati mengalami pada selaput di dalam perut.

kerosakan yang kronik, berparut, mengeras dan 3 Pesakit mengalami pedih atau sakit di
Kawasan ulu hati, berasa kembung
tidak berfungsi. perut, loya dan muntah dan sekiranya
3. Parut akan merebak secara perlahan-lahan lebih serius pesakit boleh muntah
darah atau najis berwarna hitam.
sehingga fungsi hati seperti meneutralkan

toksik tubuh, regenerasi sel darah
merah,menghasilkan cecair hempedu dan tempat

penyimpanan glukosa berlebihan dalam darah
menjadi hilang sepenuhnya

HATI SIHAT SIROSIS HATI

Perlakuan ganas Kesan
Penyalahgunaan

Dadah dan
Alkohol kepada
Kesihatan Fizikal

dan Mental

Halusinasi

1. Pengambilan dadah seperti amfetamia 1. Dadah seperti ganja mengganggu fungsi otak
akan mengaktifkan sel-sel otak dan dan akan mengubah persepsi seseorang yang

meningkatkan kadar metabolism. Pengguna mengambilnya.
menjadi lebih aktif, tidak dapat tidur, 2. Ini menyebabkan penagih mengalami

bersikap ganas dan agresif halusinasi, paranoid atau perasaan syak
2. Orang yang minum minuman beralkohol wasangka dan takut terhadap orang lain.

secara berlebihan akan mabuk dan hilang 3. Halusinasi boleh menyebabkan kelakuan
menjadi agresif terhadap orang lain
kewarasan fikiran. Mereka akan
berkelakuan seperti orang gila, ketawa

berseorangan, bertindak di luar kawalan dan
boleh menjadi ganas.

Boleh berfikir Mampu Boleh
dan membuat mengesan mengingati
pertimbangan rangsangan dan peristiwa silam
bergerak balas yang sedih dan
yang wajar
dengan gembira
sewajarnya

Mampu Sanggup
membezakan menerima
antara yang cabaran
betul dengan

salah

Hidup tenteram Mampu menaakul
dan mempunyai
Bebas daripada
pandangan prasangka
positif terhadap
Berfikiran terbuka
kehidupan dan tidak emotional

Bertanggungjawab

Pengambilan
minuman beralkohol secara
berlebihan akan menjejaskan
keupayaan seseorang itu berfikir,
mengesan rangsangan, menaakul

dan mengawal emosi.

Kecederaan pada Penuaan
bahagian otak akibat jangkitan
mikroorganisma/pathogen, kemalangan

atau tumor.
Ianya boleh menyebabkan seseorang
itu hilang ingatan. Selain itu ianya boleh

menyebabkan seseorang mudah
dipengaruhi oleh perasaannya

Ketidakseimbangan Penyalahgunaan
hormon semasa haid atau dadah mendatangkan
Simptom Prahaid dan juga akibat yang buruk seperti
kegagalan melaksanakan
selepas putus haid. kewajipan terhadap
Kebiasaannya seseorang itu akan keluarga, kerja atau
mengalami sakit kepala, murung dan
pelajaran.
cepat marah

Tekanan mental boleh
menjejaskan minda yang
sihat. Oleh itu, kita perlu sentiasa
pandai mengawal tekanan supaya
tidak menjejaskan minda

KELUARGA TEMPAT KERJA

1. Dapat membina keluarga 1. Menjalin hubungan yang baik
Bahagia antara pekerja dengan majikan.

2. Membuat keputusan secara 2. Menjalin hubungan yang baik
bijak antara rakan sekerja.

3. Menjadi teladan dalam 3. Menghasilkan kerja yang
keluarga supaya diikuti oleh ahli berkualiti
keluarga
4. Berdisiplin

Negara Kepentingan Masyarakat
mempunyai
minda yang

sihat

1. Berfikir dengan positif 1. Belajar menangani kritikan dengan
2. Amalkan nilai-nilai keagamaan dan baik

moral 2. Boleh berperanan sebagai kawan
3. Mengamalkan cara hidup sihat untuk bertukar-tukar fikiran
4. Dapat menjanakan ekonomi negara
3. Membantu masyarakat yang dalam
kesusahan