M5- SISTEM EJAAN ZA'BA & RUMI KONGRES

S SEJARAH SISTEM EJAAN ZA’BA
I
S Sistem Ejaan Za'ba merupakan sistem yang pertama dalam sistem ejaan rumi Bahasa Melayu yang
T disusun oleh orang berbangsa Melayu pada tahun 1933 iaitu sebelum Perang Dunia Kedua dan
EE telah tersiar dalam Sistem Ejaan Melayu Jawi - Rumi 1949
MJ Sistem Ejaan Wilkinson yang dipakai sebelum ini terdapat beberapa kelemahan. Maka, sistem
Ejaan Rumi Za'ba telah diperkenalkan untuk memantapkan lagi sistem ejaan Rumi dalam bahasa
A Melayu
A Sistem ejaan ini telah dihasilkan di SITC (Maktab Perguruan Sultan Iris ) dan juga merupakan
NZ sistem ejaan rumi yang terkenal sebelum kewujudan Sistem Ejaan Baharu.
Sistem ejaan in juga telah disusun dan diperkemas dalam jangka masa beberapa tahun dan
A' termuat dalam beberapa buah buku pedoman bahasa terbitan Pejabat Karang Mengarang SIT
B seperti Ilmu Bahasa Melayu Penggal I (1926), Pelita Bahasa Melayu Penggal I (1941) dan Daftar
A Ejaan Melayu (Jawi - Rumi) (1949) dengan judul "Petua - petua "Ejaan Rumi" yang kesemuanya
dikarang sendiri oleh Za'ba.
Sistem ejaan in telah dijadikan sebagai sistem ejaan rasmi dalam kerajaan Malaysia, sekolah -
sekolah dan institusi pengajian tinggi sehingga tahun 50 -an sebelum digantikan dengan Sistem
Ejaan Baharu Bahasa Malaysia pada 16 Ogos 1972
Ejaan Fajar Asia juga turut digunakan

Sistem ejaan berkenaan juga telah digunakan sebagai 'Ejaan Sekolah' yang sebenar. Dalam sistem
ejaan ini dikatakan mempunyai pengaruh transliterasi huruf Arab ke huruf Rumi dan telah
menyebabkan banyak kelemahan yang dapat dikesan serta tidak tetap atau konsisten yang
menganggu pengguna Bahasa melayu.

CIRI-CIRI SISTEM TULISAN ZA'BA Setiap perkataan yang dieja
adalah dengan berdasarkan
Tidak menggunakan teori dan Dalam penggunaan partikel bunyi. Dalam sistem ejaan ini
teknik linguistik kerana ia <pun> dalam sistem ejaan juga mempunyai tiga bunyi
hanya melambangkan bunyI- in mestilah dipisahkan. diftong yang telah distilahkan
bunyi bahasa Melayu melalui Sebagai contoh, «ada sebagai huruf 'bunyi berkait'
huruf-huruf rumi yang pun>, dan ‹atau pun>. iaitu bunvi - bunvi <ai>, <au>
digunakan dalam Sistem Ejaan dan <oi>,
Jawi Bahasa Melayu.

Za'ba tidak menggunakan Terdapat kekurangan huruf Grafem dan tanda-tanda baru telah
tanda sirkumfleks atau jawi dan rumi untuk digunakan untuk mencukupkannya,
aksen sebagai penanda melambangkan bunyi-bunyi
yang terdapat dalam bahasa Misalnya, dalam rumi «ng>, ‹ny>,
panjang atau pendek bunyi Melayu. «ch>, <kh>, «sh>, «th>, <gh>, «dha»,
pagi mana - mana grarem <dz», dan tanda - tanda seperti < '>,

vokal dalam sistem < > adalah untuk melambangkar
ejaannya. bunyi - bunyi yang dilambangkan oleh

huruf - huruf Jawi seperti < a' in> dan

< hamzah>

SISTEM EJAAN JAWI ZA'BA Kedua, ada usaha hendak
menghidupkan semula "ejaan lama

Pertama, adanya semacam kekacauan dalam yang telah atau beransur mati' Olen
Ejaan Jawi. Seperti yang dinyatakan oleh Wilkinson dan Winstedt serta
setengah-setengah penolong
beliau bahawa walaupun kaedah yang dicuba
ikutinya ialah " menurut kecenderungan ahli- Melayunya. Bila ini dicuba lakukan
ahli sekolah semenjak 40 tahun yang lalu serta maka "telah meniadi gempar dan heboh

kecenderungan penulis-penulis Melayu yang sungutan di antara penulis-penulis

lebih ramai" tetapi beliau juga Melayu apabila terjadi kacau bilau

mengatakan bahawa yang dikatakan pada ejaan Melayu dalam tahun

"kebiasaan penulis-penulis yang ramai “itu pun 1916-19.
“ada banyak tentangnya yang

berlain-lain pada lain-lain orang". Ketiga, terdapat ketidak sepakatan

di antara kamus-kamus karangan

orang Melayu, terutamanya,

sehubungan dengan penggunaan

huruf qauf,kaf, hamzah,ta dan

ta bulat di hujung kalimah dan

beberapa huruf lagi.

TAHAP PERKEMBANGAN EJAAN JAWI

TAHAP PERTAMA TAHAP KETIGA
Ejaan Jawi yang Ejaan Jawi cara Melayu
menggunakan tanda-tanda
baris dan syaddah yang menggunakan
huruf saksi pada suku
TAHAP KEDUA
Ejaan Jawi itu kata pertama.
mengekalkan ejaan pada

tahap pertama tetapi

menanggalkan
penggunaan tanda. TAHAP KEEMPAT
Pengenalan huruf saksi pada suku kata

kedua pula bila terdapat ejaan yang
hanya menggunakan huruf saksi pada

suku kata pertama itu mengelirukan
kerana ejaan yang sama boleh mewakili

dua perkataan.

Menurut Za'Ba, ejaan Jawi tahap keempat inilah yang menjadi asas kepada tem ejaan Pakatan Bahasa Johor -(1937) dan sistem ejaan Za'ba
(1938).

Daripada sistem ejaan Pakatan Bahasa Johor, hal ini dapat dikatakan bahawa Za'balah vang mempelopori ejaan tahap keempat ini kerana
pertama, ejaan Jawi tahap keempat itu telah dirumuskannya dalam Rahsia Ejaan Jawi dalam tahun 1931 lagi. dan kedua. Za'ba juga terlibat
dalam penyediaan sistem ejaan yang dipakai dalam Buku Katan terbitan Pakatan Bahasa Johor (1937) itu.

Sistem Eiaan Rumi Za' ba muncul apabila Pendita Za’ba telah membuat perubahan kepada sistem Ejaan Wilkinson

Sistem ini juga dikenali sebagai Ejaan sekolah yang digunakan di sekolah-sekolah di Tanah Melayu.

Sistem ejaan Rumi Za ba daripada satu segi memperlihatkan kaedah penggunaan lambanghuruf yang beraneka
ragam yang menyebabkan ketidakseragaman pengejaan kata dalam amalan penulisan sehari-hari dalam semua urusan
yang menggunakan tulisan Rumi

Disebabkan ini penggunaan sistem ejaan Rumi Za’Ba menjadi bertambah sukar.

Kesan daripada kelemahan sistem yang ada dan cara penggunaan bermacam ragam mendorong beberapa pihak
tertentu menampilkan beberapa sistem baru ejaan rumi dalam tempoh tahun 1940 hingga 1959.

Tiga percubaan aturan ejaan rumi iaitu
- Ejaan Rumi Fajar Asia (1943)
- Ejaan Kongres (1956)
- Ejaan Rumi PBMUM (1959)

PERANAN ZABA - Hasratnya hanyalah sekadar memberikan
titik tolak yang baru untuk dipergunakan
Sebagai penggerak atau aktiviti bahasa oleh generasi baru bagi menyempurnakan
lagi sistem ejaannya itu.
- Ini dapat kita lihat pada inisiatif yang diambilnya
dalam tahun 1924 untuk menubuhkan sebuah - Sebagai peneroka dan pencipta satu
badan yang satu daripada objektifnya ialah sistem ejaan secara terperinci berasaskan
membantu usaha penyelarasan ejaan Jawi cerakinana empiris.
- Memberikan rasional bagi setiap aspek
- Beliau juga ikut bersama dalam kumpulan dalam sistem yang dicadangkannya itu.
Pakatan Bahasa Johor yang menghasilkan Buku
Katan (1937). - Beliau menghabiskan 20 tahun daripada
kerjayanya mengabdikan diri kepada
- Misinya bukanlah untuk melahirkan satu sistem misinya itu.
yang paling lengkap dan sempurna.

SEJARAH SISTEM EJAAN KONGRES 1956

- Pada tahun 1956, melalui Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu
Ketiga(KBPM), satu ejaan rumi bahasa Melayu telah dipersetujui.

- Sistem ejaan ini tidak jadi digunakan kerana terdapat penerapan lambang
fonetik.

- Ejaan rumi bahasa Melayu ini diberi nama Sistem Ejaan Kongres

- Kongres ketiga KBPM berlangsung pada 16-21 September 1956 di Johor
Bahru dan Singapura yang dihadiri oleh lebih kurang 500 orang perwakilan
dan pemerhati dari 59 buah badan bahasa dan persuratan Melayu
dariseluruh Malaya pada waktu itu.



- Dalam perbahasan ini, empat dasar pengejaan Bahasa Melayu dengan huruf rumi telah
dirumuskan.

2. ch-c 3. konsonan ng
contoh dan ny dalam
-cawan, cantik, kacang tulisan fonetik
parang,nyonya,nona

SISTEM EIAAN ASAS 50

1.VOKAL 4. f, q, V, X, Z
BERKEMBAR digantikan dengan
ai.au,oi menjadi menggambarkan

ay, aw, oy fonem-
fonem asing

SISTEM EJAAN PBMUM PERSEKUTUAN BAHASA

1.MENOLAK HURUF KEMBAR DAN MELAYU UNIVERSITI MALAYA
DIGANTIKAN DENGAN FONEM
LAIN (PBMUM)
CONTOHNYA: CH-C, NY, NG, SH-X
1.MENOLAK HURUF KEMBAR DAN

DIGANTIKAN DENGAN FONEM LAIN
2. EJAAN MELAYU DISATUKAN CONTOHNYA: CH-C, NY, NG, SH-X
DENGAN EIAAN INDONESIA
2. EJAAN MELAYU DISATUKAN DENGAN

EIAAN INDONESIA
CONTOHNYA-KERAN-KARENA, CONTOHNYA-KERAN-KARENA,
IAITU-YA ITU, KURNIA-KARUNIA IAITU-YA ITU, KURNIA-KARUNIA

• MERUPAKAN EJAAN YANG DIGUNAKAN
DALAM PENERBITAN JURNAL BAHASA YANG

DITERBITKAN PADA TAHUN 1959.
- Merupakan Lanjutan Daripada

Percubaan Ke Arah Penyatuan Ejaan
Rumi Bahasa Melayu Dengan Bahasa

Indonesia Serta Hampir Menyamai
Ejaan Fajar Asia Dan Ejaan Soewandi

a) ABJAD b) HURUF VOKAL C) HURUF DIFTONG
Abjad yang digunakan Huruf vokal dalam ejaan Dalam bahasa Melayu, diftong
dalam ejaan bahasa bahasa Melayu terdiri daripada
Melayu terdiri daripada a, e, i, O, dan u. Terdapat dua dilambangkan dengan
huruf-huruf yang versi huruf e iaitu, e pepet dan gabungan dua huruf vokal
disenaraikan di bawah dan (ai,au, dan oi) yang dilafazkan
sebutan tiap-tiap huruf e taling. sebagai bunyi geluncuran.
disertakan di sebelahnya.
PENGGUNAAN ABJAD

e) GABUNGAN HURUF KONSONAN d) HURUF KONSONAN
Dalam bahasa Melayu, terdapat Huruf konsonan dalam ejaan
lima gabungan huruf konsonan,
iaitu gh, kh, ng, ny, dan sy yang bahasa Melayu terdiri
tiap-tiap satu gabungan itu daripada huruf-huruf b, c, d, f,
g, h, j, k, 4, m, n, p, q, r, s, t, v,
melambangkan satu bunyi konsonan.
W, X, V, dan Z.

PENULISAN TANDA BACA
- TANDA NOKTAH
HURUF PENULISAN
1. HURUF BESAR - TANDA KOMA
2. HURUF CONDONG KATA - TANDA KOMA BERTITIK (;)
3. HURUF TEBAL - KATA DASAR
- KATA TURUTAN - NOKTAH BERTINDIH (;)
- TANDA SEMPANG (- )
- BENTUK GANDAAN
-TANDA PISAH (-)
- GABUNGAN KATA - TANDA ELIPSIS (..)
- KATA GANTI ku, kau, mu - TANDA TANYA (?)

dan nya - TANDA SERU (!)
- KATA DEPAN di, ke dan - TANDA KURUNG ( (...) )
- TANDA KURUNG SIKU ([.] )
dari.
- TANDA PETIK(",'')
- KATA si dan sang - TANDA PETIK TUNGGAL (' ..' )
- PARTIKEL
- TANDA ULANG ( ...2 )
- TANDA GARIS MIRING (/ )

- TANDA PEYINGKAT (")

PENULISAN UNSUR SERAPAN

Bahasa Melayu menyerap unsur daripada pelbagai bahasa
lain, sama ada daripada bahasa daerah mahupun bahasa
asing. Contohnya bahasa Sanskrit, Tamil, Cina, Arab, Portugis
Belanda, dan Inggeris.
Penyerapan unsur pinjaman dalam bahasa Melayu dapat
dibahagi kepada dua
golongan:

- Pertama, bagi unsur asing yang belum sepenuhnya
terserap ke dalam bahasa Melayu.

-Kedua, bentuk visual kata asing yang pengucapan dan
penulisannya sudah terserap ke dalam bahasa Melayu,
hendaklah diutamakan.

TERIMA KASIH