แผนการจัดการเรียนรู้บทที่9เรื่องสมดุลเคมี

47

แบบประเมินพฤตกิ รรมการเรียนรู้

ด้านความรู้ ด้านทักษะกระบวนการ และดา้ นคุณลักษณ์อันพึงประสงค์

รายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเตมิ 3 (ว3022) โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร

คาชีแ้ จง ให้ครูผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมนกั เรยี นตามรายการทกี่ าหนด แล้วเขยี นเครือ่ งหมาย ✓ ลงในชอ่ งท่ี

ตรงกับพฤติกรรมนกั เรยี นเป็นรายบคุ คล

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

เลขท่ี คะแนนเตม็ ผลการประเมิน คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมนิ

3 ผ่าน ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ า่ น 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

48

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

เลขที่ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมิน

3 ผ่าน ไม่ผา่ น 3 ผา่ น ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

ดา้ นความรู้ ตารางสรปุ ผลการประเมิน
ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)
ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์
ผ่าน (คน) ไม่ผา่ น (คน) ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)

รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ

ลงชื่อ…………………….…………….ผูส้ อน
(นายสิรวิชญ์ คาตรง)

วนั ที่………..เดอื น.….....………พ.ศ……….....

49

แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 23

กล่มุ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร
ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศึกษา 2565
รายวิชา เคมี 3 รหสั ว30222 ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 5
จานวน 2 ชวั่ โมง
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ สมดุลเคมี ผ้สู อน นายสริ วชิ ญ์ คาตรง

เร่ือง ปัจจยั ที่มีผลตอ่ สมดลุ (ความเข้มขน้ )

สอนวนั ท่ี ....... เดอื น .......... พ.ศ.2565

1. สาระการเรียนรแู้ ละผลการเรยี นรู้
ผลการเรียนรู้
ระบุปจั จัยทมี่ ีผลต่อภาวะสมดลุ และค่าคงที่สมดุลของระบบ รวมทั้งคาดคะเนการเปลี่ยนแปลงที่เกิดข้ึน

เมื่อภาวะสมดุลของระบบถกู รบกวนโดยใชห้ ลกั ของเลอชาเตอลิเอ
2. สาระสาคัญ

เม่ือระบบท่ีอยู่ในภาวะสมดุลถูกรบกวน โดยการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นของสาร ความดัน หรือ
อุณหภูมิระบบจะเกิดการเปล่ียนแปลงเพื่อเข้าสู่ภาวะสมดุลอีกคร้ังตามหลักของเลอชาเตอลิเอ ท้ังน้ีการ
เปลีย่ นแปลงอุณหภูมิมีผลทาใหค้ ่าคงทสี่ มดลุ เปล่ียนแปลง
3. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้

1. สามารถอธิบายผลของความเข้มข้นที่มตี อ่ ภาวะสมดุลของระบบได้K)
2. นักเรยี นสามารถทาการทดลองเร่ือง ผลของความเข้มขน้ ของสารต่อสมดลุ ได(้ P)
3. มีความรับผดิ ชอบตอ่ งานทไ่ี ดร้ บั มอบหมายและสามารถทางานร่วมกับผอู้ ่นื ได้ (A)
4. สาระการเรียนรู้
1 ปจั จัยท่ีมีผลต่อสมดุล (ความเข้มขน้ )
5. การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยรูปแบบ 5E
ขนั้ ท่ี 1 สร้างความสนใจ (Engagement)

1. ครูนาเข้าสู่ปัจจัยท่ีมีผลต่อสมดุลของปฏิกิริยาโดยให้ความรู้ว่า “สมดุลของปฏิกิริยาอาจถูก
รบกวนได้ด้วยปัจจัยบางประการ ซ่ึงมีผลทาให้ความเข้มข้นของสารตั้งต้นและผลิตภัณฑ์ที่สมดุลเปลี่ยนแปลง
ไป”

2. นักเรียนตอบคาถามนาไม่มีถูกผิดว่า “นักเรยี นคดิ วา่ มีปัจจยั ใดบา้ งทส่ี ามารถรบกวนสมดุลของ
ปฏกิ ิริยาได้ และทส่ี มดุลการเปลี่ยนความเขม้ ขน้ ของสารมผี ลต่อสมดุลหรอื ไม่ อยา่ งไร”

50

ขัน้ ที่ 2 สารวจคน้ หา (Explore)
3. นกั เรยี นศึกษาเก่ียวกับปฏิกิริยาเคมีระหว่างสารละลายกรดกับสารในกลุ่มแอนโทไซยานินใน
ดอกอญั ชนั และการแตกตัวของกรดไฮโดรคลอรกิ เมือ่ ละลายนา้ รวมทั้งปฏิกิริยาเคมรี ะหว่างไฮโดรเนียมไอออน
กับไฮดรอกไซดไ์ อออน
4. นักเรียนแบง่ กลมุ่ กลมุ่ ละ 3 - 4 คน คละตามความสามารถของผู้เรียนเพ่ือทาการทดลองเร่ือง
ผลของความเข้มข้นของสารต่อสมดุล
5. นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งสมาชิกคนที่ 1 รับอุปกรณ์การทดลอง กลุ่มละ 1 ชุด ประกอบด้วย
สารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCl) 0.02 mol/L สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) 0.02 mol/L น้า
ดอกอญั ชนั (นกั เรียนนาดอกอญั ชนั มาเอง เพ่อื ลดค่าใชจ้ า่ ยตามหลักเศรษฐกจิ พอ) นา้ กล่ัน กระบอกตวง ขนาด
10 mL หลอดทดลองขนาดเลก็ หลอดหยด และใบรายงานผลการทดลอง
6. นักเรียนทุกกลุ่มลงมือปฏิบัติการทดลองตามขั้นตอนการทดลองในหนังสือหน้า 129 ผลของ
ความเข้มข้นของสารต่อสมดลุ

ขัน้ ท่ี 3 อธบิ ายความรู้ (Explain)
7. สุ่มนักเรียนโดยใช้โปรแกรมจับฉลาก มา 3-4 กลุ่ม ให้ออกมานาเสนอผลการทดลองหน้าช้ัน

เรยี นเพือ่ แลกเปล่ียนความคดิ เห็นซ่งึ กนั และกัน
8. นกั เรียนและครูร่วมกนั อภิปรายลงข้อสรปุ เก่ยี วกับการทากจิ กรรม พร้อมทั้งครูอธิบายเพิ่มเติมใน

สว่ นที่ยงั ไม่ครอบคลุมเนื้อหา จนได้ข้อสรุปดังน้ี “การเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นมีผลต่อสมดุลของระบบ โดยเม่ือ
เพ่มิ ความเขม้ ข้นของสารตง้ั ตน้ จะเกดิ ปฏกิ ริ ิยาไปข้างหน้าเพมิ่ ข้นึ แลว้ เข้าสูส่ มดลุ ใหม่ ในทางตรงขา้ มเม่ือลดความ
เขม้ ข้นของสารตั้งต้น จะเกิดปฏกิ ิรยิ ายอ้ นกลับเพิ่มขนึ้ แลว้ เขา้ สู่สมดุลใหม่”

ข้ันที่ 4 ขยายความเข้าใจ (Elaborate)
9. นักเรยี นรับความรเู้ พ่มิ เติมจากครวู ่า “แอนโทไซยานินเม่ือละลายน้าจะอยู่ในสมดุล เม่ือมีการ

รบกวนระบบโดยการเติมสารละลายกรดหรือเบส สีของแอนโทไซยานินจะเปลี่ยนไป ทั้งน้ีข้ึนอยู่กับชนิดของ
แอนโทไซยานนิ ในพชื ตา่ ง ๆ ซึง่ ในการทดลองน้ศี กึ ษาสมดุลของแอนโทไซยานินจากดอกอัญชันท่ีอยู่ในรูปสีแดง
และสนี า้ เงนิ แตย่ ังมสี มดลุ ของแอนโทไซยานนิ ในรูปทีม่ ีสอี ่นื อกี ขน้ึ อยู่กบั pH ของสารละลาย ดังรูป

51

10. นักเรียนและครรู ่วมกนั อภิปรายเกีย่ วกับการเปล่ียนแปลงความเขม้ ข้นของสารต้ังต้น ซึ่งทาให้
สมดลุ ปรบั เขา้ สู่สมดลุ ใหม่โดยใช้ตัวอย่างสมดุลของปฏิกิริยาเคมีระหว่างไอร์ออน (III)ไอออน (Fe3+) และไทโอ
ไซยาเนตไอออน (SCN-) และรูป 9.5 ประกอบการอธบิ าย

ขนั้ ที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluate)
11. นักเรียนสรุปส่งิ ท่ไี ดเ้ รยี นรู้ เกี่ยวกับปัจจยั ท่ีมผี ลตอ่ สมดุล (ความเขม้ ข้น)ลงในสมดุ
12. นักเรียนตอบคาถามตรวจสอบความเขา้ ใจ หน้า 130

6. ส่อื การเรยี นการสอน/แหล่งเรยี นรู้
1. หนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์เพ่ิมเติมเคมี เล่ม 3 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น

พ้นื ฐาน พ.ศ. 2551 ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. 2560)

7. การวดั และการประเมนิ ผล

จดุ ประสงค์ วธิ วี ดั เครอ่ื งมือ เกณฑ์การประเมิน

ดา้ นความรู้ (K) - แบบประเมนิ การ ไดค้ ะแนนร้อยละ 70
ตอบคาถาม ข้ึนไป
1.นกั เรียนสามารถอธิบาย - การตอบคาถาม
ผลของความเข้มข้นท่ีมีต่อ

ภาวะสมดุลของระบบได้

ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) แบบสงั เกตการทดลอง -ได้คะแนนในระดับ 3
2. นกั เรยี นสามารถทาการ -การทาการ (ด)ี ข้ึนไป
ทดลองเร่ือง ผลของความ ทดลอง
เข้มข้นของสารต่อสมดลุ - แบบประเมิน - ได้คะแนนในระดับ
ด้านคณุ ลกั ษณะ (A) คุ ณ ลั ก ษ ณ ะ อั น พึ ง 3 (ด)ี ขึน้ ไป
4. นักเรียนมีความ -การสงั เกต ประสงค์
รับผิดชอบต่องานท่ีได้รับ
มอบหมายและสามารถ
ทางานร่วมกบั ผ้อู ่นื ได้

52

53

54

แบบประเมินพฤตกิ รรมการเรียนรู้

ด้านความรู้ ด้านทักษะกระบวนการ และดา้ นคุณลักษณ์อันพึงประสงค์

รายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเตมิ 3 (ว3022) โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร

คาชีแ้ จง ให้ครูผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมนกั เรยี นตามรายการทกี่ าหนด แล้วเขยี นเครือ่ งหมาย ✓ ลงในชอ่ งท่ี

ตรงกับพฤติกรรมนกั เรยี นเป็นรายบคุ คล

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

เลขท่ี คะแนนเตม็ ผลการประเมิน คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมนิ

3 ผ่าน ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ า่ น 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

55

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

เลขที่ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมิน

3 ผ่าน ไม่ผา่ น 3 ผา่ น ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

ดา้ นความรู้ ตารางสรปุ ผลการประเมิน
ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)
ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์
ผ่าน (คน) ไม่ผา่ น (คน) ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)

รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ

ลงชื่อ…………………….…………….ผูส้ อน
(นายสิรวิชญ์ คาตรง)

วนั ที่………..เดอื น.….....………พ.ศ……….....

56

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 24

กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร

รายวชิ า เคมี 3 รหสั ว30222 ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 5 ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศึกษา 2565

หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ สมดลุ เคมี

เรือ่ ง ปจั จัยท่ีมีผลต่อสมดลุ (ความดนั และอุณหภมู )ิ จานวน 2 ช่วั โมง

สอนวันที่ ....... เดอื น .......... พ.ศ.2565 ผู้สอน นายสิรวิชญ์ คาตรง

1. สาระการเรียนรแู้ ละผลการเรยี นรู้
ผลการเรยี นรู้
ระบปุ ัจจยั ท่ีมีผลต่อภาวะสมดลุ และค่าคงที่สมดุลของระบบ รวมทั้งคาดคะเนการเปลี่ยนแปลงที่เกิดข้ึน

เม่อื ภาวะสมดลุ ของระบบถูกรบกวนโดยใชห้ ลักของเลอชาเตอลเิ อ
2. สาระสาคญั

เม่ือระบบที่อยู่ในภาวะสมดุลถูกรบกวน โดยการเปล่ียนแปลงความเข้มข้นของสาร ความดัน หรือ
อุณหภูมิ ระบบจะเกิดการเปล่ียนแปลงเพ่ือเข้าสู่ภาวะสมดุลอีกครั้งตามหลักของเลอชาเตอลิเอ ท้ังนี้การ
เปลี่ยนแปลง อณุ หภูมมิ ีผลทาใหค้ ่าคงทีส่ มดุลเปล่ียนแปลง
3. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

1. นกั เรียนสามารถอธิบายสมดุลในสิ่งมชี วี ิตและส่งิ แวดล้อมได้(K)
2. นักเรยี นสามารถเขยี นบอกสมดุลในสิ่งมีชีวิตและส่ิงแวดลอ้ มได้(P)
3. มีความรบั ผิดชอบตอ่ งานท่ีได้รับมอบหมายและสามารถทางานรว่ มกับผอู้ นื่ ได้ (A)
4. สาระการเรียนรู้

สมดุลเคมใี นสงิ่ มีชีวิต ส่ิงแวดลอ้ ม และอุตสาหกรรม

5. การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้

การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ด้วยรูปแบบ 5E

1. ขั้นสรา้ งความสนใจ (Engagement)

1. นักเรียนทบทวนความรู้เดิมในคาบท่ีแล้วเรื่องผลของความเข้มข้นของสารต่อสมดุลโดยครูใช้

คาถามดังต่อไปนี้ - การเปลีย่ นแปลงความเขม้ ขน้ มีผลต่อสมดลุ ของระบบ โดยเม่ือเพ่ิมความเข้มข้นของ สารตั้ง

ตน้ จะเกดิ ปฏกิ ิรยิ าไปในทิศทางใด (แนวคาตอบ: ทิศทางไปข้างหน้า แลว้ เข้าสู่สมดุลใหม่) - ในทางตรงข้ามเม่ือ

ลดความเข้มข้นของสารตั้งต้น จะเกิดปฏิกิริยาไปในทิศทางใด(แนวคาตอบ:จะเกิดปฏิกิริยาย้อนกลับเพ่ิมขึ้น

แลว้ เขา้ สสู่ มดลุ ใหม)่ - นักเรียนคดิ ว่ามีปัจจัยใดอีกบา้ งท่มี ผี ลตอ่ สมดุล(แนวคาตอบ:ขนึ้ อยูก่ ับผูเ้ รยี น)

57

2. ขั้นสารวจและค้นหา (Exploration)
1. นักเรียนศกึ ษาผลการทดลองเรอื่ งผลของการเปลย่ี นแปลงความความดันและอุณหภูมิต่อภาวะ

สมดุล จากhttps://www.youtube.com/watch?v=mW9neI687d0 จากน้นั ให้นักเรยี นสงั เกตและบนั ทึกผล
การทดลองลงในสมดุ ของตนเอง

2. นักเรียนท้ังห้องร่วมกันตอบคาถามดังต่อไปน้ี - การเปล่ียนอุณหภูมิมีผลต่อสมดุลหรือไม่
(แนวคาตอบ:ขน้ึ อยกู่ ับผเู้ รียน)

3. นักเรียนอภิปรายผลการทดลองโดยใช้คาถามท้ายการทดลอง
3. ข้ันอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) 1. นักเรียนและครูร่วมอภิปรายผลการทดลองท่ีได้จาก
การศึกษา การทดลองเรอื่ งผลของการ เปลย่ี นแปลงความความดนั และอุณหภมู ิต่อภาวะสมดุล จนได้ข้อสรุปว่า
การเปล่ยี นแปลงอุณหภูมิของระบบท่ีอยู่ ในสมดุล ทาให้ระบบมีการเปลี่ยนแปลง ความเข้มข้นของสารตั้งต้น
และผลติ ภัณฑ์เพอื่ เขา้ สสู่ มดลุ ใหม่ ดงั น้ันในการ แสดงคา่ คงท่สี มดุลใด ๆ จึงตอ้ งระบอุ ุณหภมู ดิ ้วย
4. ขนั้ ขยายความร้(ู Elaboration)

1. นักเรยี นตอบคาถาม ตรวจสอบความเข้าใจ จากน้ันครูสุ่มนักเรียนออกมาเฉลยและอธิบายวิธี
ทาโจทย์ในข้อที่ตนเองสุ่มไดใ้ ห้เพือ่ นในหอ้ งฟงั เพ่ือเปน็ การแลกเปลย่ี นวธิ ีการคิดและความรซู้ ง่ึ กนั และกัน

5. ขน้ั ประเมินผล (Evaluation)
1. ครปู ระเมนิ จากการตอบคาถาม
2. ครปู ระเมนิ จากการทากิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ

6. ส่ือการเรยี นการสอน/แหลง่ เรียนรู้
1. PowerPoint เรอ่ื ง สมดุลเคมี
2. หนังสือเรียนรายวิชาเพ่ิมเติมวิทยาศาสตร์ เคมี ม.5 เล่ม 3 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลาง

การศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐาน พ.ศ. 2551 ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2560)
3. https://www.youtube.com/watch?v=mW9neI687d0

58

7. การวัดและการประเมินผล

จุดประสงค์ วิธวี ัด เครือ่ งมือ เกณฑ์การประเมิน

ด้านความรู้ (K) - แบบประเมินการ ไดค้ ะแนนรอ้ ยละ 70
ตอบคาถาม ขน้ึ ไป
1.สามารถอธิบายสรุปผล - การตอบคาถาม

ของ ก าร เปลี่ยน แปลง

ความดันและอุณหภูมิที่มี

ต่อภาวะสมดลุ และค่าคงท่ี

สมดลุ ได้

ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P) แบบสังเกตการทดลอง -ได้คะแนนในระดับ 3
2. นักเรียนสังเกตผลการ -การทาการ (ด)ี ข้นึ ไป
ทดลองเร่ืองผลของการ ทดลอง
เปล่ียนแปลงความความ - แบบประเมิน - ได้คะแนนในระดับ
ดั น แ ล ะ อุ ณ ห ภู มิ ท่ี มี ต่ อ คุ ณ ลั ก ษ ณ ะ อั น พึ ง 3 (ด)ี ขึน้ ไป
ภาวะสมดุลจากส่ือสาธิต ประสงค์
ได้

ดา้ นคุณลกั ษณะ (A)
4. นักเรียนมีความ -การสงั เกต
รับผิดชอบต่องานท่ีได้รับ
มอบหมายและสามารถ
ทางานรว่ มกับผ้อู ืน่ ได้

59

60

61

แบบประเมินพฤตกิ รรมการเรียนรู้

ด้านความรู้ ด้านทักษะกระบวนการ และดา้ นคุณลักษณ์อันพึงประสงค์

รายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเตมิ 3 (ว3022) โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร

คาชีแ้ จง ให้ครูผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมนกั เรยี นตามรายการทกี่ าหนด แล้วเขยี นเครือ่ งหมาย ✓ ลงในชอ่ งท่ี

ตรงกับพฤติกรรมนกั เรยี นเป็นรายบคุ คล

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

เลขท่ี คะแนนเตม็ ผลการประเมิน คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมนิ

3 ผ่าน ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ า่ น 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

62

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

เลขที่ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมิน

3 ผ่าน ไม่ผา่ น 3 ผา่ น ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

ดา้ นความรู้ ตารางสรปุ ผลการประเมิน
ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)
ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์
ผ่าน (คน) ไม่ผา่ น (คน) ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)

รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ

ลงชื่อ…………………….…………….ผูส้ อน
(นายสิรวิชญ์ คาตรง)

วนั ที่………..เดอื น.….....………พ.ศ……….....

63

แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 25

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร

รายวิชา เคมี 3 รหัส ว30222 ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 5 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565
หน่วยการเรียนร้ทู ่ี สมดลุ เคมี จานวน 3 ชว่ั โมง
เรอ่ื ง หลักของเลอชาเตอลเิ อ

สอนวนั ที่ ....... เดอื น .......... พ.ศ.2565 ผสู้ อน นายสริ วชิ ญ์ คาตรง

1.สาระการเรยี นรู้และผลการเรียนรู้
ผลการเรยี นรู้

ระบปุ จั จัยทีม่ ีผลตอ่ ภาวะสมดลุ และค่าคงที่สมดุลของระบบ รวมทั้งคาดคะเนการเปลย่ี นแปลงที่เกิดขึน้

เม่อื ภาวะสมดลุ ของระบบถกู รบกวนโดยใช้หลักของเลอชาเตอลิเอ

2.สาระสาคญั

ณ ภาวะสมดุล ความสัมพันธ์ระหว่างความเข้มข้นของผลิตภัณฑ์กับสารตั้งต้น แสดงได้ด้วยค่าคงที่
สมดุล ซง่ึ เป็นคา่ คงท่ี ณ อุณหภมู ิหนงึ่
3.จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

1. นักเรยี นสามารถอธบิ ายการใชห้ ลักของเลอชาเตอลิเอในอุตสาหกรรมไดถ้ ูกต้องได้(K)

2. นกั เรยี นสามารถเขยี นบอกการนาหลกั ของเลอชาเตอลิเอไปใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมได้(P)

3. นักเรยี นมีความรับผดิ ชอบต่องานทไ่ี ดร้ บั มอบหมายและสามารถทางานร่วมกับผ้อู น่ื ได้(A)

4.สาระการเรยี นรู้

หลักการของเลอชาเตอริเอ

5.การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ด้วยรปู แบบ 5E

ขั้นที่ 1 สรา้ งความสนใจ (Engagement)

1. นักเรียนทบทวนความรูเ้ ร่อื งการทดลองท่ีผ่านมาแสดงให้เห็นว่าการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้น

ของสาร ความดัน หรืออณุ หภมู ิ เป็นการรบกวนภาวะสมดุล และมีผลทาให้ภาวะสมดุลของระบบเปลี่ยนแปลง

2. นกั เรยี นตอบคาถามว่า ในอุตสาหกรรม นอกจากจะต้องคานึงถึงการลงทุน และเวลาที่ใช้เป็น

สาคัญแลว้ ยงั ตอ้ งคานึงถึงกรรมวิธใี นการผลิต คือ การเปลย่ี นวัตถดุ ิบ หรือสารตั้งต้นให้เกิดผลิตภัณฑ์มากที่สุด

โดยใช้เวลาน้อยท่ีสุดในท่ีนี้จะใช้หลักเลอชาเตอลิเอมาพิจารณาวินิจฉัยผลการเปลี่ยนแปลงปัจจัยต่าง ๆ เช่น

ความดนั และอุณหภูมิว่ามีผลต่อปรมิ าณอย่างไรบา้ ง และจะนาไปใชใ้ นอุตสาหกรรมผลติ สารต่าง ๆไดอ้ ยา่ งไร

ขั้นที่ 2 สารวจค้นหา (Explore)
3. นกั เรียนแบง่ กลุ่มเป็น 6 กลุ่ม กลุม่ ละ 6-7 คน แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนรับอุปกรณ์ กลุ่มละ 1 ชุด

ประกอบด้วย กระดาษปรูฟ๊ , ปากกาเคมี(หลากสี), กระดาษสี, กาวสองหนา้ และกรรไกร

64

4. นักเรียนแต่ละกลุ่มสืบค้นข้อมูลเก่ียวกับการใช้หลักของเลอชาเตอลิเอในอุตสาหกรรม จาก
อินเทอร์เน็ต หรือหนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์เพ่ิมเติมเคมี เล่ม 3 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) แล้วร่วมกันสรุปเกี่ยวกับสิ่งที่สืบค้นได้ลงใน
กระดาษปรูฟ๊ พรอ้ มออกแบบและตกแต่งตามความคิดของนกั เรยี น

ขั้นที่ 3 อธบิ ายความรู้ (Explain)
5. นกั เรียนนาเสนอช้ินงานของกลมุ่ ตนเองหน้าช้ันเรียนพร้อมให้เพ่ือนต้ังคาถามที่สงสัยและตอบ

คาถาม
6. ครูฟังนักเรียนตอบคาถามและลงข้อสรุปเพื่อตรวจสอบแนวความคิดหลักและความเข้าใจ

คลาดเคลอ่ื นของนกั เรียนพร้อมท้งั ครูเพิ่มเติมเน้อื หาที่ไมค่ รอบคลุม
ข้ันที่ 4 ขยายความเข้าใจ (Elaborate)
7. นกั เรียนยกตัวอย่างการนาหลักของเลอชาเตอริเอมาใช้ในชีวิตประจาวัน โดยครูให้นักเรียนแข่ง

กนั เขียนคาตอบของนักเรยี นบนกระดาน
ขน้ั ท่ี 5 ตรวจสอบผล (Evaluate)
9. นกั เรียนเลน่ เกมตอบคาถาม ผ่านโปรแกรม Kahoot เรอื่ ง หลักของเลอชาเตอลิเอ

6.ส่ือการเรียนการสอน/แหลง่ เรียนรู้
1. หนังสอื เรียนรายวิชาวิทยาศาสตรเ์ พิม่ เตมิ เคมี เล่ม 3 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขน้ั

พ้นื ฐาน พ.ศ. 2551 ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. 2560)

65

7.การวัดและการประเมินผล

จุดประสงค์ วิธวี ัด เครอ่ื งมอื เกณฑ์การประเมนิ
-ข้อคาถาม ไดค้ ะแนนร้อยละ 70
ดา้ นความรู้ (K) ขนึ้ ไป
-Kahoot
1. นักเรียนสามารถอธิบายการใช้ -การตอบคาถาม -ไดค้ ะแนนในระดับ
-แบบประเมิน 3 (ดี) ขึ้นไป
ห ลั ก ข อ ง เ ล อ ช า เ ต อ ลิ เ อ ใ น คณุ ลกั ษณะอนั พงึ -ไดค้ ะแนนในระดบั
ประสงค์
อุตสาหกรรมได้ถกู ต้องได้ 3 (ดี) ข้นึ ไป

ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P)

2. นักเรียนสามารถเขียนบอกการ -ตอบคาถามใน

นาหลักของเลอชาเตอลิเอไปใช้ Kahoot

ประโยชน์ในอุตสาหกรรมได้

ด้านคณุ ลกั ษณะ (A)

3. นกั เรยี นมีความรับผิดชอบต่อ -การสงั เกต

งานท่ไี ดร้ บั มอบหมายและสามารถ

ทางานร่วมกบั ผอู้ นื่ ได้

66

67

68

แบบประเมินพฤตกิ รรมการเรียนรู้

ด้านความรู้ ด้านทักษะกระบวนการ และดา้ นคุณลักษณ์อันพึงประสงค์

รายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเตมิ 3 (ว3022) โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร

คาชีแ้ จง ให้ครูผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมนกั เรยี นตามรายการทกี่ าหนด แล้วเขยี นเครือ่ งหมาย ✓ ลงในชอ่ งท่ี

ตรงกับพฤติกรรมนกั เรยี นเป็นรายบคุ คล

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

เลขท่ี คะแนนเตม็ ผลการประเมิน คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมนิ

3 ผ่าน ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ า่ น 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

69

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

เลขที่ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมิน

3 ผ่าน ไม่ผา่ น 3 ผา่ น ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

ดา้ นความรู้ ตารางสรปุ ผลการประเมิน
ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)
ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์
ผ่าน (คน) ไม่ผา่ น (คน) ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)

รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ

ลงชื่อ…………………….…………….ผูส้ อน
(นายสิรวิชญ์ คาตรง)

วนั ที่………..เดอื น.….....………พ.ศ……….....

70

แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 26

กลุม่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565
รายวชิ า เคมี 3 รหสั ว30222 ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 5
จานวน 3 ชวั่ โมง
หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี สมดุลเคมี ผ้สู อน นายสิรวิชญ์ คาตรง

เรือ่ ง หลักของเลอชาเตอลเิ อ

สอนวนั ท่ี ....... เดือน .......... พ.ศ.2565

1. สาระการเรยี นรู้และผลการเรียนรู้
ผลการเรียนรู้
ยกตวั อย่าง และอธิบายสมดุลเคมีของกระบวนการท่ีเกิดข้ึนในสิ่งมีชีวิต ปรากฏการณ์ในธรรมชาติและ

กระบวนการในอตุ สาหกรรม
2. สาระสาคัญ

ความรู้เกี่ยวกับสมดุลเคมีสามารถนามาใช้อธิบายกระบวนการที่เกิดขึ้นในสิ่งมีชีวิต ปรากฏการณ์ใน
ธรรมชาติและกระบวนการในอุตสาหกรรม
3. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

1. นกั เรียนสามารถอธบิ ายสมดลุ ในสง่ิ มชี วี ติ และสง่ิ แวดลอ้ มได้(K)
2. นกั เรยี นสามารถเขียนบอกสมดลุ ในสง่ิ มชี ีวิตและสิง่ แวดล้อมได้(P)
3. มีความรับผดิ ชอบต่องานท่ไี ดร้ บั มอบหมายและสามารถทางานร่วมกับผอู้ ื่นได้ (A)
4. สาระการเรยี นรู้
สมดลุ เคมีในสง่ิ มชี ีวิต สิง่ แวดลอ้ ม และอตุ สาหกรรม
5. การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้
การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ดว้ ยรปู แบบ 5E
ขนั้ ที่ 1 สรา้ งความสนใจ (Engagement)

1. ครูกระตุ้นความสนใจของนักเรียนเก่ียวกับ เรื่อง สมดุลเคมีในชีวิตประจาวัน โดยใช้คาถาม
กระตนุ้ นักเรยี น ดงั น้ี

-ให้นักเรียนยกตัวอย่างสมดุลเคมใี นชวี ติ ประจาวนั (แนวคาตอบ : กระบวนการหายใจแลกเปลี่ยน
เปลี่ยนแก๊ส สมดลุ ของแคลเซียมในร่างกาย ปรากฎการณ์หินงอกหนิ ย้อย)

71

ข้ันท่ี 2 สารวจค้นหา (Explore)

2. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 5-6 คน โดยให้แต่ละกลุ่มศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับเรื่อง

สมดุลเคมีในส่ิงมีชีวิตและส่ิงแวดล้อม และสมดุลเคมีในอุตสาหกรรม (แต่ละกลุ่มจับสลากเอา 1 เร่ือง) จาก

หนงั สือเรียนวชิ าเพ่ิมเตมิ เคมี เล่ม 3

3. นักเรียนนาข้อมูลทีได้จากการค้นคว้าทาเป็นรูปแบบต่าง ๆ ความคิดเห็นแต่ละกลุ่ม เช่น

แผนภาพ แผนผัง เขยี นบรรยาย

ขน้ั ท่ี 3 อธบิ ายความรู้ (Explain)

4. นกั เรยี นแต่ละกลุม่ ส่งตัวแทนมานาเสนอเรือ่ งทไ่ี ดศ้ ึกษาคน้ คว้า ของกลุ่มตนเองหน้าชั้นเรียนที

ละกลุ่มเพื่อแลกเปล่ยี นความคิดเหน็ กนั จนครบทุกกลุ่ม

5. ครูต้ังคาถามให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย เรื่อง สมดุลเคมีในสิ่งมีชีวิตและส่ิงแวดล้อม และ

สมดลุ เคมใี นอุตสาหกรรม เชน่

สมดุลเคมีในสิ่งมีชีวิตและสง่ิ แวดล้อม

1. หน้าที่หลักของฮีโมโกบิลคืออะไร และสามารถเขียนสมการแสดงปฏิกิริยาท่ีเกิดขึ้นอย่างไร

(แนวคาตอบ: หน้าที่หลักของฮีโมโกลบิน คือ ลาเลียงออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายสามารถเขียน

สมการแสดงปฏิกิรยิ าได้ ดงั นี้

Hb + O2 HbO2

เฮโมโกลบิน ออกซฮี ีโมโกลบนิ )

2. คา่ คงทใ่ี นปฏิกริ ิยาข้อ 1) เป็นเทา่ ใด (แนวคาตอบ: K =[[HHbb]O[O22]])
3. อธิบายเกีย่ วกับการรักษาสมดุลของแคลเซียมในเลือด (แนวคาตอบ : ถ้าแคลเซียมในเลือดสูง

จะเกดิ การกระต้นุ ให้ต่อมไทรอยดห์ ล่งั ออร์โมนแคลซิโทนิน เพ่ือลดระดับแคลเซียมในเลือด แต่ถ้าแคลเซียมใน

เลือดตา่ จะเกดิ การกระตนุ้ ให้ตอ่ มพาราไทรอยด์หล่งั พาราทอรโ์ มน เพอ่ื เพ่ิมระดบั แคลเซียมในเลอื ด)

4. สารประกอบคาร์บอนจะมีหลักการหมุนเวียนกลับสู่บรรยากาศและแหล่งน้าได้อย่างไร (แนว

คาตอบ : สารประกอบคาร์บอนจะมีหลักการหมุนเวียนกลับสู่บรรยากาศและแหล่งน้าได้โดยกระบวนการ

หายใจ การเผาไหมแ้ ละการเนา่ เปอ่ื ย)

สมดลุ เคมีในอุตสาหกรรม

1. การเตรียมแก๊สแอมโมเนียในอุตสาหกรรมใช้กระบวนการใด และเตรียมได้อย่างไร (แนว

คาตอบ : การเตรียมแกส๊ แอมโมเนียในอุตสาหกรรมใช้กระบวนการฮาร์เบอร์ ซึ่งสามารถเตรียมได้โดยนาแก๊ส

ไนโตรเจนมาทาปฏิกิริยากับไฮโดรเจน ที่อุณหภูมิ 500 องศาเซลเซียส ความดัน 350 บรรยากาศ โดยมีเหล็ก

เป็นตัวเร่งปฏิกิรยิ า)

72

2. จงเขียนปฏิกิริยาแสดงการสังเคราะหเ์ พชรจากแกรไฟต์และถา้ ต้องการใหเ้ กิดเพชรมากขึ้นต้อง
ทาอย่างไร (แนวคาตอบ : ปฏิกริ ยิ าการสังเคราะหเ์ พชรจากแกรไฟต์ เป็นดงั น้ี

C (แกรไฟต)์ + 1.9 kJ C(เพชร
จะเห็นวา่ ปฏิกริ ิยานเ้ี ปน็ ปฏกิ ริ ิยาคายความรอ้ น ดงั นั้นถ้าต้องการให้เกดิ ปฏกิ ิริยาไปข้างหนา้ มากข้ึนจะต้องเพ่ิม
อุณหภมู )ิ )

ขนั้ ที่ 4 ขยายความเขา้ ใจ (Elaborate)
7. นักเรยี นยกตวั อย่างสมดลุ เคมใี นสง่ิ มีชีวิต ส่งิ แวดลอ้ ม และอตุ สาหกรรมในชีวิตประจาวัน โดยครู

ใหน้ กั เรียนแขง่ กันเขียนคาตอบของนักเรยี นบนกระดาน
ขัน้ ท่ี 5 ตรวจสอบผล (Evaluate)
9. ครูประเมินผลนักเรียน โดยการสังเกตพฤติกรรมการตอบคาถาม พฤติกรรมการทางาน

รายบคุ คล พฤติกรรมการทางานกลมุ่ และจากการนาเสนอ

6. สื่อการเรยี นการสอน/แหล่งเรยี นรู้
1. หนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์เพ่ิมเติมเคมี เล่ม 3 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น

พ้นื ฐาน พ.ศ. 2551 ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. 2560)

73

7. การวัดและการประเมินผล

จดุ ประสงค์ วธิ วี ดั เคร่ืองมือ เกณฑ์การประเมิน

ด้านความรู้ (K) - แบบประเมนิ การ ได้คะแนนรอ้ ยละ 70
ตอบคาถาม ขึน้ ไป
1.นักเรียนสามารถอธิบาย - การตอบคาถาม

ส ม ดุ ล ใ น ส่ิ ง มี ชี วิ ต แ ล ะ

สง่ิ แวดล้อมได้

ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P) แบบสงั เกตการทดลอง -ได้คะแนนในระดับ 3
2. นักเรียนสามารถเขียน -การตอบคาถาม (ดี) ข้ึนไป
บอกสมดลุ ในสงิ่ มชี ีวิตและ
ส่ิงแวดล้อมได้ - แบบประเมิน - ได้คะแนนในระดับ
ดา้ นคุณลักษณะ (A) คุ ณ ลั ก ษ ณ ะ อั น พึ ง 3 (ดี) ขนึ้ ไป
3. นักเรียนมีความ -การสังเกต ประสงค์
รับผิดชอบต่องานที่ได้รับ
มอบหมายและสามารถ
ทางานรว่ มกับผูอ้ นื่ ได้

74

75

76

แบบประเมินพฤตกิ รรมการเรียนรู้

ด้านความรู้ ด้านทักษะกระบวนการ และดา้ นคุณลักษณ์อันพึงประสงค์

รายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเตมิ 3 (ว3022) โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร

คาชีแ้ จง ให้ครูผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมนกั เรยี นตามรายการทกี่ าหนด แล้วเขยี นเครือ่ งหมาย ✓ ลงในชอ่ งท่ี

ตรงกับพฤติกรรมนกั เรยี นเป็นรายบคุ คล

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

เลขท่ี คะแนนเตม็ ผลการประเมิน คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมนิ

3 ผ่าน ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ า่ น 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

77

ด้านความรู้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

เลขที่ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเต็ม ผลการประเมนิ คะแนนเตม็ ผลการประเมิน

3 ผ่าน ไม่ผา่ น 3 ผา่ น ไม่ผ่าน 3 ผา่ น ไมผ่ ่าน

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

ดา้ นความรู้ ตารางสรปุ ผลการประเมิน
ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)
ดา้ นทกั ษะกระบวนการ ดา้ นคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์
ผ่าน (คน) ไม่ผา่ น (คน) ผ่าน (คน) ไม่ผ่าน (คน)

รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ

ลงชื่อ…………………….…………….ผูส้ อน
(นายสิรวิชญ์ คาตรง)

วนั ที่………..เดอื น.….....………พ.ศ……….....

78