อาหารพื้นบ้านภาคใต้

เรือ่ ง อาหารพืน้ บา้ น (ภาคใต้)

จัดทำโดย
นายวฒุ ชิ ัย บตุ รเสม็
รหสั นักศกึ ษา 6412404001227

เสนอ
อาจารย์ปลมื้ ใจ ไพจิตร

รายงานวชิ าน้เี ปน็ ส่วนหนง่ึ ของรายวชิ าบริหารทรัพยากรมนษุ ย์
มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสรุ าษฎรธ์ านี
ภาคเรยี นท่ี 2 ปีการศึกษา 2565

ก

คำนำ

รายงานเลม่ นีจ้ ัดทาขึน้ เพ่ือเป็นส่วนหนึ่งของวิชาบริหารทรพั ยากรมนุษยเ์ พ่ือใหศ้ ึกษาหาความรู้
ในเรื่องความหมาย ความสาคัญของอาหารพืน้ บา้ นภาคใต้ และไดศ้ ึกษาอย่างเขา้ ใจเพ่ือเป็นความรู้
ประโยชนก์ บั การเรยี น

ผูจ้ ัดทาหวงั ว่ารายงานเล่มนีจ้ ะเป็นประโยชนก์ บั ผูอ้ ่าน นกั ศึกษา ท่ีกาลงั จะหาขอ้ มลู เรื่องนีอ้ ยู่
หากมขี อ้ แนะนาหรอื ขอ้ ผิดพลาดประการใด ผจู้ ดั ทาขอนอ้ มรบั ไวแ้ ละขออภยั มา ณ ท่นี ดี้ ว้ ย

วฒุ ิชยั บตุ รเสม็
13 ก.พ. 2565

ข

สารบัญ

เนื้อหา

คานา ...................................................................................................................................................................ก
สารบญั ........ ..................................................................................................................................................... ข
สารบญั ภาพ ..................................................................................................................................................ค

สารบญั ตาราง.....................................................................................................................................................................ง
บทท่1ี .......................................................................................................................................................................1
ความหมายของอาหารพนื้ บา้ นภาคใต.้ ........................................................................................................................1
อาหารพนื้ บา้ น หมายถงึ .............................................................................................................................................1
แนวคิดท่ีมาและความสาคญั ......................................................................................................................................2
อาหารพนื้ เมอื ง..........................................................................................................................................................3
อาหารพนื้ บา้ นภาคใต.้ ...............................................................................................................................................4
อาหารพนื้ บา้ นภาคใตท้ ่มี ีช่อื เสียง................................................................................................................................6
ประเภทผกั ..............................................................................................................................................................13
เอกลกั ษณอ์ าหารพนื้ บา้ น.........................................................................................................................................14
10 เมนู อาหารใตร้ สเด็ด...........................................................................................................................................14
รา้ นอาหารใตร้ สดี.....................................................................................................................................................15
ความโดดเด่นของอาหารพนื้ บา้ นภาคใต.้ ....................................................................................................................16
ประวตั คิ วามเป็นมาของอาหารใต.้ .............................................................................................................................17
ภมู ปิ ัญญาอาหารพนื้ บา้ นภาคใต.้ ..............................................................................................................................18
บรรรณานกุ รม..........................................................................................................................................................19

ค

สารบญั ภาพ

ภาพที่ 13 ไก่กอและ ............................................................................................................................................... 10

ง

สารบญั ตาราง

ตารางท่ี 1 ประเภทผกั พ้นื บา้ น ................................................................................................................................. 13

บทท่ี 1

ความหมายของอาหารพน้ื บา้ น ภาคใต้

อาหารพื้นบ้าน หมายถึง อาหาร ที่ประชาชนบริโภคอยู่ในชีวิตประจำวันและบริโภคใน
โอกาสต่างๆ โดยอาศัยเครื่องปรุง วัสดุที่นำมาประกอบอาหารจากแหล่งต่างๆ ทั้งจากแหล่ง
ธรรมชาติที่แวดล้อมอยู่ ด้วยการเก็บของป่า การล่าสัตว์ การจับสัตว์น้ำ และจากการผลิตขึ้นมา
เอง เช่น การเพาะปลูก การเลี้ยงสัตว์ หรือจากการซื้อขายแลกเปลี่ยน โดยมีกรรมวิธีทำเป็น
เอกลักษณ์ รวมทั้งรสชาติที่เป็นเฉพาะถิ่นแตกต่าง กันไป

อาหารพื้นบ้านเป็นอาหารที่บริโภคในชีวิตประจำวันและโอกาสพิเศษ ซึ่งแต่ละท้องถิ่น
จะมีการเรียก มื้ออาหารแตกต่างกันไป เช่น ภาคอีสาน เรียกอาหารมื้อเช้าว่า ข้าวงาย มื้อ
กลางวันเรียกว่า ข้าวสวย มื้อเย็นเรียกว่า ข้าวแลง ส่วนภาคเหนือเรียกอาหารมื้อเช้าว่า ข้าวงาย
มื้อกลางวันเรียกว่า ข้าวตอน มื้อเย็นเรียกว่า ข้าวแลง ในขณะที่ภาคใต้เรียกอาหารมื้อเช้าว่า
ข้าวหัวเช้า มื้อกลางวันเรียกว่า ข้าวหวันเที่ยง มื้อเย็นเรียกว่า ข้าวหวั นเย็น เป็นต้น สำหรับภาค
อื่นไม่แตกต่างเท่าไรนัก และเป็นอาหารที่บริโภค ในโอกาสต่างๆ เช่น อาหารในช่วงประเพณี
ทางศาสนา ประเพณีการทำบุญในโอกาสสำคัญ เช่น การทำบุญขึ้นบ้าน ใหม่ งานแต่งงาน งาน
บวช และอาหารในช่วงของการเปลี่ยนแปลงของชีวิตหรือ ยามเจ็บป่วย

2

แนวคิด ท่มี า และความสำคัญ

ประไทยมีวัฒนธรรมการกินที่หลากหลาย โดยอาหารแต่ละพื้นที่มาจากสภาพทางภูมิศาสตร์ของ
ประเทศไทยที่แตกต่างกันออกไป แต่ในประเทศไทยพื้นที่ส่วนใหญ่ ที่ราบลุ่ม มีแม่น้ำลำคลองหลายสายไหล
ผ่าน จึงเป็นแหล่งเพาะปลูกข้าวชั้นเลิศแห่งหนึ่งของโลก ชีวิตคนไทยในอดีตล้วนผูกพันกับสายน้ำ อีกทั้งยัง
มี ชายฝั่งทะเลเหยียดยาวทั้งด้านอ่าวไทยและฝั่งทะเลอันดามัน อันเป็นแหล่งอาหารประเภทปลานานา
ชนิด ซ่งึ เปน็ ที่มาของคำพังเพยเปรียบเปรยถึงความอุดมสมบูรณข์ องแหล่งอาหารการกินของไทยว่า “ในน้ำมี
ปลา ในนามขี า้ ว” ปัจจบุ นั อาหารของประเทศไทยแบ่งออกได้เป็น 4 ภาค คอื ภาคกลางภาคเหนือภาคอีสาน
ภาคใต้

ภาคใต้เป็นภาคที่มีพื้นที่ติดชายฝั่งทะเลมากที่สุด ลักษณะภูมิประเทศเป็นแหลมที่ยื่นลงไปในทะเล
ผู้คนที่อาศัยในดินแดนแถบนี้จึงนิยมทำการประมง เพราะมีทรัพยากรในท้องทะเลมากมาย เมื่ออาศัยอยู่
ชายทะเล อาชพี เกย่ี วข้องกับทะเล อาหารหลกั ในการดำรงชวี ิตจึงเปน็ อาหารทะเล เพราะชวี ติ ของคนภาคใต้
เกี่ยวข้องกับทะเล เมื่อออกทะเลหาอาหารมาได้มากเกินรับประทานให้หมดในหนึ่งมื้อได้ คนภาคใต้จึงนำ
อาหารทีไ่ ดจ้ ากทะเลมาทำการถนอมอาหาร

การที่อาหารภาคใต้มีรสร้อน รสเผ็ดและกลิ่นฉุนของเครื่องเทศก็เป็นเพราะวัฒนธรรมการบริโภค
อาหารพื้นเมืองของชาวใต้นี้มีความเหมาะกับสภาพภูมิอากาศและสุขภาพอย่างมากมายเนื่อง เนื่องจาก
ภาคใตม้ ีภมู ิอากาศร้อนช้ืน ทำใหง้ ่ายแกก่ ารเจ็บป่วย ดงั นัน้ อาหารพืน้ เมืองทีร่ ับประทานสว่ นมาก จะมีรสเผ็ด
ช่วยให้ร่างกายอบอนุ่ และชว่ ยป้องกนั การเจ็บปว่ ยได้เป็นอย่างในปจั จุบนั คนรุ่นใหม่อาจจะแยกอาหารของแต่
ละภาคไม่ออกและอาจจะลืมวัฒนธรรมการกินของไทยไปเลยก็ได้ ตั้งแต่สังคมไทยติดต่อกับต่างประเทศ ทำ
ให้เกิดการแลกเปลี่ยนและเปลี่ยนแปลงทางด้านวัฒนธรรมต่าง รวมทั้งด้านอาหารการกิน โดยได้รับรูปแบบ
อาหารบางชนิดมาปรับปรุง ดัดแปลงเป็นรสชาติแบบไทย ดังนั้นพวกเราเลยยกตัวอย่างอาหารมาภาคหน่ึง
เพอ่ื สืบสานวฒั นธรรมการกนิ ของไทยเราเอาไว้

การพัฒนาประเทศที่ผ่านมา มีผลทำให้เกิดการขยายตัวทางเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง การ
ติดต่อสื่อสารและการคมนาคมที่สะดวกรวดเร็ว ประชาชนในเขตเมืองและการประกอบอาชีพใน
ภาคอุตสาหกรรมมีมากขึ้น ทำให้วิถีชีวติ ของประชาชนเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งรวมทั้งสถานะสุขภาพอนามัยด้วย
ประชาชนเจ็บป่วยและตายเนื่องจากโรคไม่ติดต่อมีแนวโน้มสูงขึ้น เช่น โรคมะเร็ง หัวใจและหลอดเลือด
เบาหวาน ความดันโลหิตสูง เป็นต้น ซึ่งล้วนแต่มีสาเหตุส่วนใหญ่มาจากพฤติกรรมการบริโภคอาหารของ
ประชาชน สถานการณ์ต่างๆ เหล่านี้ทำให้คนทั่วโลกหันมาตื่นตัวในเรื่องการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
รักษาสิ่งแวดล้อม และกลับมาสู่การมีชีวิตที่สอดคล้องผสมกลมกลืนกับธรรมชาติ เช่น การฟื้นฟูภูมิปัญญา
ทอ้ งถ่นิ และการแพทย์แผนไทย การใช้สมนุ ไพรและการกินอาหารสมนุ ไพร เป็นตน้

จากการศึกษาวิจัยทางด้านโภชนาการของผักและอาหารพื้นบ้านที่ผ่านมา พบว่า ผักพื้นบ้านและ
อาหารพื้นบา้ นทปี่ ระชาชนชาวไทยได้บรโิ ภคกันมาช้านานนัน้ มคี ณุ คา่ ทางโภชนาการสูงและมีสมุนไพรต่างๆ
ในอาหารเหล่านั้นอยู่มาก หากบริโภคเป็นประจำอาจสามารำส่งเสริมป้องกันสุขภาพให้แข็งแรงและรักษา
ความเจ็บป่วยได้ ประกอบกับสภาวะเศรษฐกิจและสังคมในปัจจบุ ันที่ประชาชนต้องการความปลอดภยั จาก

3

การบริโภคมากขึ้น ทางสถาบันการแพทย์แผนไทย ซึ่งเป็นศูนย์กลางการพัฒนา การประสานงาน การ
สนับสนุนและความร่วมมือด้านการแพทย์แผนไทยของกระทรวงสาธารณสุข จึงได้ศึกษาค้นคว้า และ
รวบรวมองคค์ วามรู้เกี่ยวกบั อาหารเพื่อสขุ ภาพ ซ่งึ เป็นภมู ิปญั ญาของชาวไทยมาต้ังแตส่ มัยโบราณแบ่ง

ออกเป็น 2 ประเภท คอื
1. อาหารพื้นเมอื ง
2. เครอ่ื งด่มื สมุนไพร

อาหารพืน้ เมอื ง
การพัฒนาสงั คมโลก การนิยมบรโิ ภคอาหารของชาติตะวันตก ผลของการโฆษณา ความสะดวกใน

การซ้อื หา สภาพทรี่ ีบเร่งของสังคมปัจจุบนั ทำใหว้ ถิ ีการดำรงชีวิตเปลยี่ นไปสง่ ผลตอ่ พฤติกรรมการบริโภค
อาหารของคนไทย บางครอบครัวไม่มีเวลาทำอาหารรบั ประทานเอง คงต้องอาศยั อาหารจานเดียว อาหารถงุ
ซง่ึ รวดเรว็ และราคาค่อนขา้ งประหยดั วัยร่นุ นิยมบรโิ ภคแฮมเบอร์เกอร์ ไก่ทอดเค็นตักกี้ ส่ิงเหล่านอี้ าจทะ
ให้ไดร้ บั สารอาหารไม่ครบถ้วน หรอื มากเกินไป อาจมีการปนเปอื้ นของสารเคมี ตากคา้ งในอาหาร ตลอดจน
สารสังเคราะห์เพือ่ การถนอมอาหาร แตง่ กลนิ่ สี รสชาติตา่ งๆ ท่อี าจเกดิ อนั ตรายได้

"อาหารพน้ื เมือง" จึงเป็นทางเลือกหนึ่งของคนไทย ทีจ่ ะแสวงหาส่ิงทีด่ งี ามหวนกลบั คนื สู่ธรรมชาติ

คุณคา่ ของอาหารพื้นเมือง
มนุษย์ยคุ กอ่ นประวัติศาสตร์ได้ใช้ใบไม้ ใบหญ้า ดอกผล รากเหง้าของต้นไม้ มาเปน็ อาหาร และเมื่อ
ต้องการเพม่ิ รสชาติกใ็ ชย้ อดใบผลของพืชตา่ งๆ นำมาผสมปรุงแตง่ ใหม้ ีรสชาตทิ ่ีอร่อยเมื่อไดบ้ ริโภคแลว้
สุขภาพรา่ งกายแข็งแรง ระบบขบั ถา่ ยดี รกั ษาการเจ็บปว่ ยได้ ทำให้เกิดต้นตำรับของอาหารพ้นื บ้านไทย
เรื่อยมาจนถึงปัจจบุ นั

อาหารพนื้ เมอื งหรอื อาหารพ้นื บ้านไทยไมเ่ พยี งแต่มีรสชาตทิ ่ีอร่อยกลมกล่อม หลากหลายรส แต่ยัง
เป็นเอกลักษณ์ที่บ่งบอกถึงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของคนไทย ในแต่ละท้องถิ่นที่รังสรรปรุงแต่งให้เป็น
อาหารเพื่อสุขภาพ อาหารพื้นบ้านไทยเป็นอาหารที่ได้สมดุลทางโภชนาการ ผสมผสานลงตัว ระหว่างชนิด
และปริมาณของอาหาร ซึ่งส่วนใหญ่จะมีข้าวเป็นอาหารหลักอาจจะเป็นข้าวเจ้าหรือข้าวเหนียวแล้วแต่
ท้องถิ่น และมักเป็นข้าวซ้อมมือซึ่งอุดมไปด้วยวิตามินที่สำคัญ การปรุงอาหารจะเป็นการต้ม แกง ยำ ตำ มี
การปรุงทเ่ี รียบง่าย ไม่พิถพี ิถนั ใชเ้ วลาไม่มาก ใชน้ ำ้ มันในการปรุงอาหารน้อย มีการใชเ้ นอ้ื สตั ว์ไม่มาก แหล่ง
โปรตีนได้จากปลา ไก่ ไข่ หมูและสัตว์อื่นๆ บางชนิดในท้องถิ่น เครื่องปรุงล้วนเป็นสมุนไพรที่ได้จาก
ธรรมชาติ และที่สำคัญไม่ว่าจะเป็นอาหารพื้นบ้านนานาชนิดที่หาได้ นำมาปรุงเป็นอาหารหรือนำมาเป็น
เครื่องจิ้มกับอาหารประเภทน้ำพริกหรือหลนต่างๆ ส่วนความพึงพอใจในรสชาติหรอื ความอร่อยของอาหาร
ไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัว จะเห็นไดว้ า่ "อาหารพืน้ เมอื งของไทยเปน็ อาหารท่ีมีไขมนั ต่ำแตม่ ีเสน้ ใยสูง มีคณุ ค่าทาง
โภชนาการทั้ง วิตามิน เกลือแร่ เอนไซม์ กรดไขมัน มีความปลอดภัยจากสารเคมีและยังให้สรรพคุณทาง
สมุนไพรที่วิเศษซึ่งหาได้ยากจากอาหารประเภทอื่นๆ ในขณะเดียวกันยังเป็นการส่งเสริมความสัมพันธ์อันดี
ของคนในครอบครัวทีไ่ ด้มีโอกาสพูดคุยกันระหว่างม้ืออาหาร ตลอดจนเป็นการอนุรักษ์และพัฒนาให้อาหาร
ไทยอยู่ค่บู ้านคูเ่ มอื งของคนไทยตลอดไปhttp://ittm.dtam.moph.go.th/data_articles/thai_food/

4

อาหารพ้ืนบ้านภาคใต้

อาหารพื้นบ้านภาคใต้มีรสชาติโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ สืบเนื่องจากดินแดนภาคใต้เคยเป็น
ศูนย์กลางการเดินเรือค้าขายของพ่อค้าจากอินเดีย จีนและชวาในอดีต ทำให้วัฒนธรรมของชาวต่างชาติ
โดยเฉพาะอนิ เดยี ใต้ ซึ่งเป็นตน้ ตำรบั ในการใชเ้ ครือ่ งเทศปรงุ อาหารไดเ้ ข้ามามีอิทธพิ ลอย่างมาก

อาหารพื้นบ้านภาคใต้ทั่วไป มีลักษณะผสมผสานระหว่างอาหารไทยพื้นบ้านกับอาหารอินเดียใต้
เช่น น้ำบูดู ซึ่งได้มาจากการหมักปลาทะเลสดผสมกับเม็ดเกลือ และมีความคล้ายคลึงกับอาหารมาเลเซีย
อาหารของภาคใต้จึงมีรสเผ็ดมากกว่าภาคอื่น ๆ และด้วยสภาพภูมิศาสตร์อยู่ติดทะเลทั้งสองด้านมีอาหาร
ทะเลอุดมสมบูรณ์ แต่สภาพอากาศร้อนชื้น ฝนตกตลอดปี อาหารประเภทแกงและเครื่องจิ้มจึงมีรสจัด ช่วย
ใหร้ ่างกายอบอนุ่ ป้องกันการเจ็บป่วยไดอ้ กี ด้วย

เนอื้ สัตวท์ นี่ ำมาปรุงเปน็ อาหารสว่ นมากนิยมสัตวท์ ะเล เช่น ปลากระบอก ปลาทู ปทู ะเล กุ้ง หอย ซึ่ง
หาได้ในทอ้ งถ่ิน อาหารพ้ืนบา้ นของภาคใต้ เชน่ แกงเหลอื ง แกงไตปลา นยิ มใส่ขมิน้ ปรุงอาหารเพ่ือแก้รสคาว
เครอื่ งจิ้มคอื นำ้ บดู ู

อาหารของภาคใต้จะมีรสเผ็ดมากกว่าภาคอื่นๆ แกงที่มีชื่อเสียงของภาคใต้ คือ แกงเหลือง แกงไต
ปลา เครื่องจิ้มก็คือ น้ำบูดู และชาวใต้ยังนิยมนำน้ำบูดูมาคลุกข้าวเรียกว่า "ข้าวยำ" มีรสเค็มนำและมีผักสด
หลายชนดิ ประกอบ อาหารทะเลสดของภาคใตม้ มี ากมาย ได้แก่ ปลาหอยนางรม และกงุ้ มงั กร เป็นตน้

อาหารของภาคใต้จะมีรสเผ็ดมากกว่าภาคอื่นๆ แกงที่มีชื่อเสียงของภาคใต้ คือ แกงเหลือง แกงไต
ปลา เครื่องจิ้มก็คือ น้ำบูดู และชาวใต้ยังนิยมนำน้ำบูดูมาคลุกข้าวเรียกว่า "ข้าวยำ" มีรสเค็มนำและมีผักสด
หลายชนิดประกอบ อาหารทะเลสดของภาคใต้มีมากมาย ได้แก่ ปลาหอยนางรม และกุ้งมงั กร เปน็ ตน้

ภาพที่ 1 เมด็ เหรยี ง

5

ภาพที่ 2
ภาพท่ี 3 ฝักสะตอ

6

อาหารพ้นื บ้านภาคใต้ท่มี ี ชอ่ื เสียง

ภาพท่ี 4 แกงไตปลานำ้ ข้น

ชีวิตของคนภาคใต้เกี่ยวข้องกับท้องทะเล อาหารการกินส่วนใหญ่มาจากทะเล ซึงถ้ามีมากเกิน
รับประทานกจ็ ะนำอาหารท่ไี ด้จากทะเลนน้ั มาทำการถนอมอาหาร ไตปลา หรอื พุงปลาได้จากการนำพุงปลาทู
มารีดเอาไส้ในออก ล้างพุงปลาให้สะอาดแล้วใส่เกลือหมักไว้ประมาณ 1 เดือนขึ้นไป หลังจากน้ันจึงจะนำมา
ปรงุ อาหารได้

แกงไตปลามรี สจัด จงึ ต้องรบั ประทานร่วมกับผกั หลาย ๆ ชนิดควบคกู่ นั ไปด้วย เพือ่ ชว่ ยลดความเผ็ด
ร้อนลง ซึ่งคนภาคใต้เรียกว่า ผักเหนาะ ผักเหนาะของภาคใต้มีหลายอย่าง เช่น สะตอ ลูกเนียง ยอดมะม่วง
หิมพานต์ ผักบางอยา่ งก็เปน็ ผกั ชนดิ เดียวกบั ภาคกลาง เช่น ถ่วั พู ถั่วฝกั ยาว มะเขือเปราะ แตงกวา หนอ่ ไม้

ภาพที่ 5 แกงส้มออดบิ

แกงส้มออกดิบ มีส่วนประกอบของเครื่องปรุงส่วนใหญอ่ อกไปทางรสเผ็ดร้อน เปรี้ยว สรรพคุณช่วย
ในการขับลม ช่วยให้เจริญอาหาร มะนาวและส้มแขกมรี สเปรี้ยว สรรพคณุ ช่วยแก้ไอ ขับเสมหะและมีวิตามิน
ซีสงู

7

ภาพท่ี 6 ผดั กุ้งสะตอใสก่ ะปิ
ภาพที่ 7 ขา้ วยำ

8

ภาพที่ 8 น้ำพริกระกำ
น้ำพริกระกำนับเป็นอาหารที่นิยมอย่างหนึ่งในช่วงฤดูร้อน ขณะที่มะนาวขาดแคลน ระกำซึ่งเป็ น
ผลไม้พืน้ เมืองก็ออกผล คนใตจ้ ึงนิยมประยุกต์ใช้รสเปรี้ยวจากระกำแทนมะนาว นำมาทำน้ำพริกรับประทาน
กับผักต่าง ๆ น้ำพริกระกำจะมีรสชาติที่เปน็ เอกลักษณ์เฉพาะนอกจากจะมีรสชาตเิ ปรี้ยวเคม็ หวานอย่างกลม
กล่อมแล้ว ยังมีกลิ่นหอมของระกำเจืออยู่ด้วย คนใต้นิยมรับประทานคู่กับลู กเนียงซึ่งมีกลิ่นฉุน เม่ือ
รบั ประทานคูก่ นั ยงิ่ ทำให้เพ่มิ รสชาติในการรบั ประทานย่ิงขึ้น นบั เป็นของคูก่ นั เลยทีเดียว
น้ำพริกระกำ เป็นน้ำพรกิ ที่เพิ่มรสชาตขิ องผักเหนาะให้รับประทานได้มากยิ่งขึ้น การรับประทานผกั
มาก ๆ และหลายชนดิ ชว่ ยให้ร่างกายได้คุณคา่ ทางอาหารรวมตลอดถึงวิตามินครบถว้ น

ภาพที่ 9 ไกต่ ้มขมิน้ ใส่ฟักเขียว
ไก่ต้มขมิ้น เป็นอาหารที่มีรสเปรี้ยวนำ เหมาะสำหรับคนธาตุน้ำ เป็นหวัดเรื้อรัง รับประทานเผ็ด ๆ
แก้ไอ ขบั เสมหะ เพิ่มความสดชืน่ ใหก้ ับรา่ งกาย

9

ภาพที่ 10 ลูกปลาคว่ั เกลือ
เนือ่ ง จากชวี ติ ของคนภาคใต้ผูกพนั อยู่กับทะเล เมื่ออกทะเลหาอาหารมาไดม้ ากเกินกว่าจะ
รับประทานใหห้ มดในหนึ่งม้ือ คนภาคใตจ้ ึงนำอาหารที่ได้จากทะเลมาทำการถนอมอาหารโดยการหมักกับ
เกลอื หรอื ตากแห้งเพื่อเกบ็ ไว้รับประทานไดน้ าน ลูกปลาควั่ เกลอื เป็นอาหารปลาประเภทหนง่ึ ทน่ี ิยม
รบั ประทานกนั โดยใช้ลูกปลาเล็กปลานอ้ ยท่ีหาได้จากทะเล นำมาผสมเครื่องปรงุ และคัว่ เกลอื จนแห้ง ลูกปลา
ท่นี ยิ มนำมาค่ัวคือลูกปลากะตักหรอื ลกู ปลาไส้ตัน
ลกู ปลาคั่วเกลอื เปน็ อาหารท่ีให้แคลเซียมสงู มาก จากปลาเล็กปลาน้อยผสมรวมกับเครอ่ื งปรุงกจ็ ะ
ช่วยเพิ่มรสชาติ กระตนุ้ ให้เจริญอาหารได้ดี

ภาพที่ 11 น้ำพริกมะมว่ งเบา

10

ภาพที่ 12 ปลากระบอกต้มสม้

ภาพท่ี 13 ไกก่ อและ

รูปภาพ 14 แกงเหลือง

“แกงเหลือง” หรอื แกงสม้ ปักษ์ใต้ มคี วามแตกตา่ งจากแกงสม้ ในภาคอื่นๆ เนื่องจากใช้พริกแกงส้มท่ี
มีส่วนผสมของ “ขมิ้น” เข้ามาทำให้สีแกงมีสีเหลือง มักใช้แกงกับหน่อไม้ดอง, มะละกอ,ไหลบัว, บอน หรือ
ผักอื่นๆตามใจชอบ เพิ่มโปรตีนด้วยกุ้ง หรือปลาสดนิยมเป็น ปลากระพง, ปลานิล, ปลากระบอก, ปลาดุก
ฯลฯ รสชาตจิ ะจดั จ้านโดยเฉพาะแกงเหลอื งหนอ่ ไม้

11

รูปภาพ 15 ผัดเหลยี งผดั ไข่
“ผักเหลียง” เป็นผักพื้นบ้านของทางภาคใต้มีรสชาติที่แปลกกว่าผักชนิดอื่น และกำลังได้รับความ
นิยม เนื่องจากให้รสชาติมัน จึงนำมาประกอบอาหารได้หลากหลายชนิด ผัด ต้ม หรือรับประทานสด
โดยเฉพาะเมนูผักเหลียงผัดไข่ สามารถทานได้ทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะเด็กๆที่ไม่ชอบทานผักจะสามารถ
รบั ประทานเมนนู ี้ได้ เน่อื งจากมคี วามมันและไมม่ ีรสชาติขม เข้ากนั ได้อยา่ งดีกับไข่ ทานคเู่ ป็นกับข้าวกับแกง
ใตส้ ักเมนกู ็อร่อยดีไมแ่ พก้ ัน

รปู ภาพ 16 แกงหอยแครงใสใ่ บชะพลู
“แกงคั่วหอยแครงใส่ใบชะพลู” เป็นแกงที่นำกะทิมาคั่วกับพริกแกง รสชาติจะเค็มมันและหวาน
หอม รสชาตกิ ลมกล่อมถงึ เครื่องถงึ รสของเครอื่ งแกง ซ่ึงในใบชะพลูนอกจากจะมคี วามหอมแล้วยังมปี ระโยชน์
ตอ่ รา่ งกายมากอกี ด้วย

12

รปู ภาพ 17 ปลาทรายทอดขมิ้น
“ปลาทอดขมิ้น” เป็นอาหารพื้นบ้านทางภาคใต้ แต่ที่ได้รับความนิยมจะเป็นเมนูปลาทรายทอด
ขมิ้น โดยใช้วัตถุดิบหลักเป็นขมิ้น ซึ่งมีสารต้านอนุมูลอิสระ ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ป้องกันและรักษาโรค
กระเพาะอาหาร ขับลมท้องอืด วิธีการทำจะนำขมิ้นมาโขลกรวมกับพริกไทย กระเทียม กะปิและใส่เกลือ
เล็กน้อยแล้วนำมาหมักปลาทรายไว้สักครู่ นำไปทอดด้วยให้หนังปลากรอบและแต่เนื้อด้านในสุกนุ่ม ทาน
กบั ข้าวสวยรอ้ นๆและน้ำจิ้มซฟี ดู้

รปู ภาพ 18 คัว่ กลงิ้
มากันถึงเมนูสดุ ท้าย (อาหารพื้นบ้านภาคใต้, 2016)อาหารใต้รสเผ็ดทค่ี นภาคกลางคุ้นเคยกันอย่างดี
ตามร้านอาหารข้าวแกงปักษ์ใต้ที่หาทานได้ทั่วไป เป็นเมนูที่ทานง่าย ทานกับข้าวสวยและผักสดแนมก็อร่อย
ได้ทีเดียว คั่วกลิ้งนั้นเป็นเมนูที่นำพรกิ แกงใต้มาผัดคั่วกับเนือ้ สัตว์ต่างๆ ตามชอบใจ ไม่ว่าจะเป็นหมู ไก่หรือ
เนือ้ แลว้ แต่ว่าใครชอบทานแบบไหน

13

ประเภทผักพ้นื บา้ น

จะเห็นได้วา่ อาหารพ้ืนบ้านภาคใต้นอกจากจะมีคณุ คา่ ทางอาหารหลากหลายแลว้ ลกั ษณะเดน่ ของ
อาหาร พ้ืนบ้านภาคใต้ก็คอื จะประกอบดว้ ยผกั พนื้ บา้ นท่ีมีคุณค่าทางอาหาร พบว่าผักพื้นบา้ นท่มี วี ิตามินเอ
เบต้าแคโรทนี และวิตามินซีสูงโดยจำแนกตามประเภทผักพ้ืนบ้าน ดงั นี้

ประเภทผกั พนื้ บา้ น ช่ือผกั พืน้ บ้าน วิตามนิ เอ (IU) เบตา้ แคโรทีน วติ ามนิ ซี
(มลิ ลกิ รมั )
ไม้ยืนต้น (100กรมั ) (ไมโครกรมั )
34
ไมล้ ม้ ลกุ ลูกเหรยี ง - - 194
19
ไมพ้ ุ่ม สะเดา - 3,611 11
ไม้เลอ้ื ย -
มะกรูด 3,028 - 38
36
ขี้เหลก็ 1,197 7,181 19

(ดอก) 8,221 484 14
75
ลกู เนยี ง 1,084 - 66
14
สะตอ 794 - 24
2.2
ยอดแค 1,442 8,654 23

ผักบงุ้ ขาว 11,447 - 17
50
กระเพรา 131 7,857 8
10
โหระพา - 452
34
ผกั บุ้งนา 5,834 -

มะเขือเปราะ - 143

มะเขือพวง - -

ขา่ - -

ชะอม 10,066 279

มะนาว 50 -

กระถิน 7,883 -

ชะพลู 21,250 141

ผักกระเฉด 618 3,710

ตารางที่ 1 ประเภทผักพน้ื บ้าน

14

เอกลักษณ์อาหารพ้ืนบา้ น

อาหารพืน้ บ้านภาคใต้มีรสชาติโดดเด่นเปน็ เอกลักษณเ์ ฉพาะถนิ่ สืบเน่อื งจากดินแดนภาคใต้เคยเป็น
ศนู ยก์ ลางการค้า การเดนิ เรือ ของพ่อค้าจากอนิ เดีย จีน และชวาในอดีต ทำให้วถิ ีวัฒนธรรมของชาวต่างชาติ
โดยเฉพาะอินเดียใต้ ซึ่งเป็นต้นตำรับในการใช้เครื่องเทศในการปรุงอาหารเข้ามามีอิทธิพลต่อวิถีการกินของ
ชาวใตเ้ ปน็ อยู่

10 มนู อาหารใต้ รสเดด็

• 1. สะตอผัดกะปกิ ุ้งสด สะตอผดั กบั กะปใิ สก่ ุ้ง
• 2. แกงเหลอื ง แกงเหลือง
• 3. ผกั เหลียงผดั ไข่ ผักเหลียงผัดไข่
• 4. ขนมจีนนำ้ ยาใต้ ขนมจีนน้ำยาใต้ จากร้านภเู กต็ ทาวน์ ทองหลอ่
• 5. แกงไตปลา แกงไตปลา
• 6. ขา้ วยำ ขา้ วยำ
• 7. แกงควั่ หอยแครงใส่ใบชะพลู แกงค่วั หอยแครงใสใ่ บชะพลู
• 8. ปลาทรายทอดขมน้ิ
• 9.น้ำพริกกะปิกุ้งสด
• 10.ควั่ กลง้ิ

หลังจากแนะนำ 10 เมนูอาหารใต้ยอดนิยมกันแล้ว ทางทีมงาน MThai ก็มีร้านอาหารใต้รสดี มา
แนะนำให้เลือกลอง เลอื กทานกันตามยา่ นทเ่ี พ่ือนๆสะดวก เผอื่ ใครเห็นเมนูดา้ นบนแล้วอดใจไม่ไหว อยากท่ี
จะไปลิม้ ลองอาหารใตร้ สจัดจ้าน เพิ่มความเผด็ ร้อนหรอยจังฮวู้ แบบไม่ยอมตกเทรนด์ มรี า้ นไหนบ้างไปดูกัน
เลย

15

ร้านอาหารใตร้ สดี

1. ร้านภูเก็ต ทาวน์ – ย่านทองหล่อ
ดรู ีววิ เพ่มิ เติม : http://food.mthai.com/food-recommend/104729.html

2.รา้ นปรุง – ยา่ นประชาชื่น
ดรู ีวิวเพม่ิ เตมิ : http://food.mthai.com/mafia-food/94117.html

3. ร้านครวั แมว่ มิ ล อาหารปักษ์ใตย้ า่ นคลองหน่ึง
ดูรวี วิ เพิ่มเติม : http://food.mthai.com/mafia-food/2233.html

4. รา้ นครวั คุณเปรม – ยา่ นปากเกร็ด
ดูรีววิ เพม่ิ เติม : http://food.mthai.com/food-recommend/87853.html

5. ร้านระยา้ จ.ภเู กต็
ดรู วี วิ เพิ่มเติม : http://food.mthai.com/mafia-food/95973.html

16

ความโดดเด่นของอาหารพ้ืนบ้านภาคใต้

อาหารพน้ื บา้ นภาคใต้

อาหารพน้ื บ้านภาคใตม้ รี สชาตโิ ดดเดน่ เปน็ เอกลักษณ์เฉพาะ สบื เนอื่ งจากดินแดนของภาคใตเ้ คยเป็น
ศูนย์กลางการเดินเรือค้าขายของพ่อค้าจากอินเดีย จีนและชวา ทำให้วัฒนธรรมของชาวต่างชาติโดยเฉพาะ
อนิ เดยี ใต้ ซึ่งเปน็ ตน้ ตำรับในการใช้เคร่ืองเทศปรุงอาหารไดเ้ ข้ามามีอิทธพิ ลเป็นอย่างมาก

อาหารพื้นบ้านภาคใต้ทั่วไป มีลักษณะผสมผสานระหว่างอาหารไทยพื้นบ้านกับอาหารอินเดียใต้เช่น
น้ำบูดู ซึ่งได้มาจากการหมักปลาทะเลสดผสมกับเม็ดเกลือ และมีความคล้ายคลึงกับอาหารมาเลเซีย อาหาร
ของภาคใต้จึงมีรสเผ็ดมากกว่าภาคอื่นๆ และด้วยสภาพภูมิศาสตร์ที่อยู่ติดทะเลทั้งสองด้านจึงมีอาหารทะเล
อุดมสมบูรณ์ แต่สภาพอากาศร้อนชื้น ฝนตกตลอดปี อาหารประเภทแกงและเครื่องจิ้มจึงมีรสจัด ช่วยให้
รา่ งกายอบอุ่น ป้องกันการเจ็บปว่ ยได้อีกด้วย

ความหลากหลายในสำรับอาหารปักษ์ใตไ้ ด้รบั อทิ ธพิ ลจากอนิ เดียใต้ ทำให้เกิดตำรบั อาหารใหมม่ ากมาย
ลว้ นผ่านวิธีการดัดแปลง ปรบั ปรงุ เป็นวฒั นธรรมอาหารการกินที่ถ่ายทอดมาสรู่ ุ่นลูกร่นุ หลานในปัจจุบัน ทำให้
มีลักษณะพิเศษแตกต่างจากภาคอื่นอย่างชัดเจนคือ รสชาติจัด เน้นเครื่องเทศและมีผักสารพัดชนิดที่เรียกว่า
"ผักเหนาะ" ซึ่งเป็นพืชพื้นบ้านหาได้ในท้องถิ่นภาคใต้ เช่น สะตอ ลูกเหนียง ยอดกระถิน มากินร่วมด้วย เพ่ือ
บรรเทารสเผ็ดของอาหาร ทั้งมสี รรพคุณเป็นยาอีกด้วย เน้ือสัตว์ท่ีนำมาปรุงเปน็ อาหารส่วนมากนิยมสัตว์ทะเล
เช่น ปลากระบอก ปลาทู ปูทะเล กงุ้ หอย ซงึ่ หาไดใ้ นท้องถิน่

อาหารพื้นบ้านของภาคใต้ เช่น แกงเหลือง แกงไตปลา นิยมใส่ขมิ้นปรุงอาหารเพื่อแก้รสคาว เครื่อง
จ้มิ คอื น้ำบูดูอาหารพื้นบ้านภาคใต้ทม่ี ีช่อื เสียง เช่น

ไก่ตม้ ขม้ิน

ไก่ต้มขมิ้น เป็นอาหารที่มรี สเปรี้ยวนำ เหมาะสำหรับคนธาตุน้ำ เป็นหวัดเรื้อรัง รับประทานเผ็ด แก้
ไอ ขับเสมหะ เพม่ิ ความสดช่นื ให้กับรา่ งกาย

แกงส้ม

แกงท่ีมรี สชาตเิ ผ็ด จงึ ให้ความสดชื่นแก่ร่างกาย

17

ประวัติความเปน็ มาของอาหารใต้

อาหารหลักของคนภาคใต้คือ อาหารทะเล และกลิ่นคาวโดยธรรมชาติของปลา หรืออาหารทะเล
อื่นๆ ทำให้อาหารของภาคใต้ต้องใช้เครื่องเทศโดยเฉพาะ เช่น ขมิ้น เป็นสิ่งที่แทบจะขาดไม่ได้เพราะช่วยใน
การดับกล่นิ คาว อาหารภาคใต้จึงมักมสี ีออกเหลือง เชน่ แกงไตปลา แกงส้ม แกงพรกิ ปลาทอด ไก่ทอด ซ่ึงมี
ขมิน้ เปน็ สว่ นผสมทั้งส้ิน และมองในอีกดา้ นหนงึ่ อาหารส่วนใหญ่มีรสชาตเิ ผ็ดจัด และนิยมใสเ่ ครอื่ งเทศมาก
อาหารส่วนใหญ่เป็นพวก กุ้ง หอย ปู ปลา จะเน้นเครื่องเทศเป็นสำคัญ อาหารภาคใต้จะไม่เน้นรสหวานจะ
เปน็ รสจัด เคม็ จดั เผ็ดจดั เปรี้ยวจัด และเน้นใสข่ มิ้นในอาหารทุกชนิด เครอื่ งปรงุ ของเขาเน้นกะปิ ส่วนที่ปรุง
รสเปร้ยี วจะไม่ค่อยใช้มะนาว จะใช้เครอ่ื งเทศของเขา

เป็นภาคที่มีพื้นที่ติดชายฝั่งทะเลมากที่สุด ลักษณะภูมิประเทศ เป็นแหลมที่ยื่น ลงไปในทะเล
ผู้คนที่อาศัยในดินแดนแถบนี้จึงนิยมทำการประมง เพราะมีทรัพยากรในท้องทะเลมากมาย เมื่ออาศัยอยู่
ชายทะเล อาชพี เกี่ยวขอ้ งกับทะเล อาหารหลักในการดำรงชวี ิตจึงเป็นอาหารทะเล อาหารสว่ นใหญ่ของคน
ภาคใต้มักเกี่ยวข้องกับปลาและสิ่งอื่นๆจากท้องทะเลอาหารทะเลหรือปลาโดยธรรมชาติจะมีกลิ่นคาวจัด
อาหารภาคใต้จึงไม่พ้นเครื่องเทศ โดยเฉพาะขมิ้นดูจะเป็นสิ่งที่แทบจะขาดไม่ได้เลย เพราะช่วยในการดบั
กลิ่นคาวได้ดีนัก ฉะนั้นจะเหน็ ได้ว่าอาหารปักษใ์ ตจ้ ะมีสีออกเหลือง ๆ แทบทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นแกงไตปลา
แกงส้ม แกงพริก ปลาทอด ไก่ทอด ก็มีขมิ้นกันทั้งสิ้น และมองในอีกด้านหนึ่งคงเป็นวัฒนธรรมการกินท่ี
ผสมผสานกลมกลนื กนั ระหว่างชาวไทยพทุ ธและชาวไทยมุสลมิ ในภาคใต้

อาหารปักษใ์ ตม้ รี สชาติเป็นเอกลักษณเ์ ฉพาะ คอื มีความเขม้ ขน้ และเผด็ รอ้ น คนใต้นยิ มปรุงอาหาร
รสเค็มนำ ตามด้วยรสเปรี้ยวไม่ทานอาหารรสหวาน ความเผ็ดร้อนมาจากพรกิ ขี้หนูสด พริกขี้หนูแห้ง และ
พริกไทยที่ใส่ในน้ำพริกแกงต่างๆ รสเค็มได้มาจากกะปิและเกลือ รสเปรี้ยวจากส้มแขก ตะลิงปลิง ระกำ
มะนาว มะขามเปียก มะขามสด เป็นตน้ เน่อื งจากอาหารภาคใต้มคี วามเผด็ จัดจา้ นมาก ดงั นัน้ จะเห็นได้ว่า
คนใตจ้ ะกินผกั ควบคู่กับการรับประทานขา้ ว เพื่อลดความเผ็ดร้อนลง ซง่ึ คนภาคใตจ้ ะเรยี กผักตา่ งๆ เหล่านี้
วา่ ผักเหนาะซง่ึ จะคล้ายกับภาคกลาง เช่น มะเขอื ตา่ งๆ แตงกวา ถั่วฝกั ยาว ถ่ัวพู เป็นต้น

อาหารภาคใต้ ภาคใต้จะเร่ิมต้ังแต่ชุมพรลงไปถึงประเทศมาเลเซยี มลี ักษณะเปน็ แผ่นดินท่ียื่นลงไป
ในทะเล โดยมีทะเลขนาบทั้ 2 ด้าน มีทิวเขาตะนาวศรีอยู่ทางทิศตะวนั ตกกั้นแนวพรมแดนไทยกับพม่า มีฝน
ตกชุกและมีช่วงฤดูฝนนานกว่าภาคอืน่ ๆ ของประเทศ จึงมีผักที่ใช้เป็นอาหารแตกต่างไปจากภาคอื่นๆ หลาย
ชนดิ เชน่ สะตอ ลกู เนียง มะมว่ งหมิ พานต์ หนอ่ เหวยี ง ใบพาโหม ออ้ ดิบ3.jpg

อาหารภาคใต้โดยทั่วไปมักมีรสจัด คือ เผ็ด เค็ม รสหวานได้จากกะทิ เครื่องปรุงรสเค็มได้จากกะปิ
นำ้ ปลา น้ำบูดู รสเปร้ียวไดจ้ ากมะนาว มะกรูด มะม่วงเบา สม้ แขก สอี าอาหารภาคใต้โดยท่วั ไปมกั มีรสจัด คือ
เผ็ด เค็ม รสหวานได้จากกะทิ เครื่องปรุงรสเค็มได้จากกะปิ น้ำปลา น้ำบูดู รสเปรี้ยวได้จากมะนาว มะกรูด
มะม่วงเบา สม้ แขก สีอาหารจะออกสเี หลืองจากขมิ้น ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ที่นอกจากให้สแี ล้ว ยังให้กลิ่นด้วย
และดับกลิ่นคาวของอาหารทะเลนี้เป็นอาหารหลัก การที่อาหารภาคใต้มีรสจัด จึงต้องมีผักรับประทานคู่ไป
ด้วย เพื่อช่วยลดความเผ็ดร้อนลง เรียกว่า “ผักเหนาะ” เช่น มะเขือเปราะ ถั่วฝักยาว สะตอ ลูกเนียง ยอด
มะกอก นอกจากนี้ ยงั มกี ารถนอมอาหารท่ีขึ้นชือ่ เช่น กงุ้ เสียบ นำ้ บูดู ไตปลา เปน็ ต้น

18

อาหารพื้นบ้านภาคใต้ทั่วไป มีลักษณะผสมผสานระหว่างอาหารไทยพื้นบ้านกับอาหารอินเดียใต้
เช่น น้ำบูดู ซึ่งได้มาจากการหมักปลาทะเลสดผสมกับเม็ดเกลือ และมีความคล้ายคลึงกับอาหารมาเลเซีย
อาหารของภาคใต้จึงมีรสเผ็ดมากกว่าภาคอื่น ๆ และด้วยสภาพภูมิศาสตร์อยู่ติดทะเลทั้งสองด้าน มีอาหาร
ทะเลอดุ มสมบรู ณ์ แตส่ ภาพอากาศร้อนชื้น ฝนตกตลอดปี อาหารประเภทแกงและเครื่องจิ้ม จงึ มรี สจัด ช่วย
ให้ร่างกายอบอุ่น ป้องกันการเจ็บป่วยได้อีกด้วย ความหลากหลายในสำรับอาหารปักษ์ใต้ได้รับอิทธิพลจาก
อนิ เดยี ใต้ ทำให้เกิดตำรับอาหารใหม่มากมาย ล้วนผา่ นวธิ กี ารดดั แปลง ปรบั ปรงุ เปน็ วัฒนธรรมอาหารการกิน
ที่ถ่ายทอดมาสู่รุ่นลูกหลาน ในปัจจุบนั ทำให้มีลักษณะพิเศษแตกต่างจากภาคอื่นอย่างชดั เจนคอื รสชาติจดั
และเน้นเคร่อื งเทศ

อาหารพื้นบ้านทางภาคใต้ จะมีรสชาติโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ซึ่งโดยทั่วไปจะมี ๓ รส คือ
เปรี้ยว เค็ม และเผ็ด กอรปกับภาคใต้เปน็ ภาคที่มพี ื้นท่ีตดิ ชายฝั่งทะเลมากที่สุด อาหารหลักในการดำรงชีวิต
จึงเป็นอาหารทะเล แต่ด้วยอาหารทะเลมกั มีกลน่ิ คาวจดั อาหารภาคใตจ้ งึ หนีไม่พน้ เคร่ืองเทศ โดยเฉพาะ ขมิ้น
เป็นสิ่งที่แทบจะขาดไม่ได้เลย เพราะนอกจากช่วยในการดับกลิ่นคาวได้ดีแล้ว ยังเป็นสมุนที่ปรุงรส และช่วย
สมานแผลในกระเพาะ-ลำไส้ได้อีกดว้ ยนับเป็นภูมิปญั ญาทางด้านโภชนาการ และเวชการของคนใต้แขนงหนึ่ง
จงึ จะเห็นไดว้ ่าอาหารปักษ์ใตม้ กั มีสอี อกเหลืองแทบทุกอย่าง

ภูมิปัญญาอาหารพนื้ บ้านภาคใต้

ในอดีตชาวบ้าน และชาวเมือง ไม่ค่อยเดือดร้อน เจ็บป่วย มีปัญหาเรื่องสุขภาพจากอาหารการกิน
เน่ืองจากเปน็ สงั คมเกษตรธรรมชาติทปี่ ลอดเคมี จำพวกผกั พน้ื บา้ น สตั วพ์ ันธุ์พ้นื เมือง เรยี กวา่ มีความสมบูรณ์
เรื่อง ข้าวปลาอาหาร และทรัพยากรธรรมชาติ ดังคำกล่าวที่ว่า ในสวนมีผัก ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว การทำ
มาหากินหรือวิถีชีวิตอยู่แบบสบายสมดุล พอดี พอเพียงไม่ต้องแก่งแย่ง เบี้ย เงินทองไม่มีความหมาย ใช้จ่าย
เมื่อยามจำเป็น สิ่งที่จำเป็นต่อการดำรงชีพ เช่น เสื้อผ้า หยูกยา อาหาร บ้านเรือนที่อยู่อาศัย ทำเอง ใช้เอง
ปลกู เอง กินเอง หรอื หากินเองได้โดยแทบไมต่ ้องปลกู หรือซ้อื หา

ปจั จบุ ัน สงั คมโลกซับซอ้ นขึ้น ผคู้ นมากขน้ึ มกี ารปรบั เปล่ียนอยา่ งรวดเรว็ กะทนั หันไปแทบทุกเรื่อง
จนหาราก และรอ่ งรอยของตวั เองไมเ่ จอ และย่งิ นบั วันจะหาร่องรอยความเป็นไทยแทบไม่เจอในยุคนี้ จะด้วย
เหตุของสื่อกระแสหลักก็ดี หรือการคมนาคมที่สะดวกรวดเร็วไร้พรมแดนที่รวดเร็วและรุนแรง ส่งผลกระทบ
ต่อวัฒนธรรมของชุมชนจนส่งผลทำให้สุขภาวะของชุมชนเสื่อมโทรมลงดังที่พบเห็นในปัจจุบัน คนส่วนใหญ่
ต่างคนต่างตั้งหน้าทำมาหาเงิน มากกว่าทำมาหากินอย่างแต่ก่อนเพราะ “เงิน” ถูกกำหนดให้เป็นตัวแทนใน
การจับจ่ายใช้สอยซื้อหาวัตถุสิ่งของต่างๆที่ผู้คนต้องการ ไม่ว่าเป็นอาหารการกิน เครื่องอำนวยความสะดวก
ในขณะที่อีกกลุ่มคิดหนึ่ง มีวิธีคิดแบบ ทำเอง ใช้เอง แบบพอมีพอกิน อาศัยพึ่งพิงธรรมชาติ (ตามมีตามเกิด)
เหลือแจกจ่ายให้ ช่วยเหลือผู้อื่นเป็นการกุศล อันเป็นวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชมุ ชนไทย ซึ่งวิถีแบบนี้ค่อยๆ
เลือนหายไปจากสังคมไทย หลังจาก “วัฒนธรรมต่างด้าว” เข้ามาปนแทรกอยู่ในสังคมไทย ซึ่งจริงแล้วยังมี
บางกลุ่มคนทบ่ี างทคี ิดได้ ทำกนิ หรือผลติ กนิ แบบไม่ใชท้ ุน ไมม่ ่งุ เน้นท่ี เงินตรา เป็นกลุ่มคิดท่ใี ช้วิธีการ แต่ไม่
ใช้ทุนหรือที่เราเรียกว่า เป็น ภูมิปัญญาชุมชน เรื่องนี้เห็นได้ชัดอาหารการกินแบบสับเดะ (ละเมียดละไม
พิถีพิถัน มีขั้นตอนในการทำ ใช้เวลา) กับชีวิตประจำวัน ให้ความสำคัญเรื่องอาหารการกินเพื่อสุภาพหรือ
คำนงึ ถึง เรอ่ื งโภชนาการและเวชการ แบบภูมปิ ัญญาไทย

19

บรรณานกุ รม

https://food.mthai.com/food-recommend/110078.html

http://oknation.nationtv.tv/blog/SouthernFoods