มัสยิดบางอุทิศ

คำนำ

E-BOOK เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งรายวิชา การผลิตสื่อเพื่อการนำเสนอ
(ง20222) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยมีมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอ

เกี่ยวกับซึ่งเนื่อหารายงานนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับมัสยิดบางอุทิศ
ประวัติความเป็นมาของมัสยิด ผู้จัดทำได้เลือกหัวข้อนี้ในการทำ

รายงาน เนื่องมาจากเป็นเรื่องที่น่าสนใจ ผู้จัดทำจะต้องขอ
ขอบคุณ คุณครู สุภกร สิทธิทา ผู้ให้ความรู้และแนวทางการศึกษา
เพื่อน ๆ ทุกคนที่ให้ ความช่วยเหลือมาโดยตลอด ผู้จัดทำหวังว่า
รายงานฉบับนี้จะให้ความรู้ และเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านทุก ๆ ท่าน

สารบัญ หน้า
1
ตำแหน่งที่ตั้ง 2-8
ประวัติของมัสยิด 9
แหล่งอ้างอิง

มาทำความรู้จักกับ 1
มัสยิดบางอุทิศกัน

ตำแหน่งที่ตั้ง
226 ถ. เจริญกรุง แขวง วัด
พระยาไกร เขตบางคอแหลม
กรุงเทพมหานคร 10120

2

อาณาเขตติดต่อ

- ทิศเหนือ ติดต่อกับ ลานจอดรถเอเชียทีค
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ชุมชนบางอุทิศ
– ทิศใต้ ติดต่อกับ สน.วัดพระยาไกร
– ทิศตะวันตก ติดต่อกํบ ถนนเจริญกรุง

ประวัติของมัสยิด 3

เริ่มจากชาวบางอุทิศเป็นมุสลิมเชื้อสายมลายูที่ถูกกวาดต้อนมาพระนคร ตั้งแต่ปี
พ.ศ. 2328 กลุ่มเดียวกับมุสลิมชุมชนสวนหลวง แต่เดิมละหมาดรวมกัน ณ สุเหร่าเก่า โดย
มีมัสยิดเป็นศูนย์กลางของชุมชน ในสมัยแรกๆ บรรพบุรุษที่เป็นเชลยมาสื่อสารโดยใช้ภาษา
มลายู (ยาวี) เช่น คุตบะห์วันศุกร์ การอ่าน การเขียน เป็นต้น

เวลาผ่านไปอาคารมัสยิดทรุดโทรมด้วยผ่านการใช้งานมาอย่างยาวนาน อีกทั้งที่ดิน
เป็นที่ดินของกรมพระคลังข้างที่ไม่ต้องเสียค่าเช่า แต่ต่อมากรมพระคลังข้างที่เรียกค่าเช่า
ให้เสียทุกปี ซึ่งหากจะสร้างสุเหร่าหลังใหม่ในพื้นที่เดิมกลัวว่าจะไม่ยั่งยืน หะยีนิโซ๊ะ บินนิเง๊ะ
เป็นโต๊ะคอเต็บ สุเหร่าเก่า ท่านจึงเรียกประชุมลูกบ้านโดยมีดำริให้สร้างสุเหร่าหลังใหม่ชาว
บ้านส่วนใหญ่เห็นชอบ เช่น หะยีซาวี หะยีอาลี หะยีโน๊ต หะยีมะหมูด นายวันดิน ฯลฯ ด้วย
นางขัตติยะ บีบี นานา ได้ทราบว่าสุเหร่าเก่าที่สวนหลวง (สุเหร่าเก่าวัดพระยาไกร) ต้อง
เสียค่าเช่า จึงบริจาคทรัพย์ด้วยความศรัทธาพร้อมด้วยซื้อที่ดิน และสร้างมัสยิดให้

4

ประวัติของมัสยิด(ต่อ)

ด้วยเหตุนี้ จึงมีการดำเนินการซื้อที่ดินและก่อสร้างมัสยิดหลังใหม่ขึ้น ริมถนนเจริญกรุง โดย
นางขัตติยะ บีบี นานา ได้รวบรวมเงิน ของตนและพี่สาว จำนวน 30,000 บาท และ รวมกับราษฎรใน
พื้นที่ จำนวน 1,000 บาทเศษ เพื่อซื้อที่ดิน 3 ไร่ 1 งาน 42 ตารางวา จำนวน 30,000 บาทเศษ ตั้งอยู่
อำเภอบ้านทวาย จังหวัดพระนคร เพื่อสร้างมัสยิด โดยการสร้างสุเหร่า เป็นตึกสำแดงความมั่นคง
ถาวร ใช้รูปแบบ ก่ออิฐ ถือปูน ใช้ช่างชาวจีนเป็นผู้ก่อสร้าง รวมระยะเวลาการก่อสร้าง ทั้งสิ้น 6 ปี ใช้
งบประมาณในการก่อสร้างมัสยิด จำนวน 55,000 บาท

เมื่ออาคารมัสยิดแล้วเสร็จ จึงยกมิมบัร (ธรรมมาศ) ไม้เท้า หนังสือเทศน์ กลอง ไม่ตีกลอง ถาด
ทองเหลือง พรม เสื่อ ถ้วยจาน จากมัสยิดหลังเดิมมาเก็บไว้ ณ สุเหร่าหลังใหม่ ซึ่งปัจจุบัน ไม้เท้า และ
มิมบัร ยังคงถูกเก็บรักษาไว้ ณ มัสยิดบางอุทิศ ชาวบ้านโดยส่วนใหญ่ย้ายมาละหมาด ณ สุเหร่าแห่ง
ใหม่นี้ มีเพียงบางกลุ่มที่มีความประสงค์จะรักษาพื้นที่เดิมไว้ ในสมัยนั้นยังไม่มี พระราชบัญญัติเรื่อง
การบริหารศาสนาอิสลาม เรื่องราวยืดเยื้อพอควรด้วยการหาผู้ชี้ชัดในบทบัญญัติของศาสนาอิสลาม

ประวัติของมัสยิด(ต่อ) 5

ในกรณีมัสยิดไม่ห่างกันมากนัก เมื่อมีการอาซานได้ยินถึงกันจะทำอย่างไร ด้วยการ
วินิจฉัยบทบัญญัติของอิสลาม โดย ครูต่วน (นักปราชญ์) อยู่ที่สีแยกมหานาค และ ท่านครูบ๊ะ (นัก
ปราชญ์) อยู่ที่ปากลัด ได้เลือกค้นดูในคัมภีร์ ทางศาสนาอิสลามและได้ให้คำวินิจฉัยทางออก
สุดท้ายจึงมีสองสุเหร่าต่อไป โดยฝ่ายสุเหร่าใหม่มี หะยีนิโซ๊ะ บินนิแง๊ะ เป็น อิหม่าม หะยีฮุดเซ็น
เป็นคอเต็บ และโต๊ะลาใบคามิ เป็นบิหลั่น ชาวบ้านเรียกขานสุเหร่าหลังใหม่นี้ว่า “สุเหร่าแม่บาง”
เนื่องจาก ผู้อุทิศ ชื่อ นางบาง (ขัตติยะ นานา) และอีกชื่อหนึ่งว่า “สุเหร่าใหม่วัดพระยาไกร”
เนื่องจากที่ตั้งของมัสยิดใหม่นี้เป็นพื้นที่ติดต่อกับที่ดินวัดพระยาไกรเดิม ก่อนจะมีการตัดถนน
เจริญกรุง ในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 นางบาง (ขัตติยะ
นานา) นอกเหนือจาก ซื้อที่ดิน และสร้างมัสยิดแล้ว ยังมีจิตกุศลด้วยการ สร้างบ้านพักให้
อิหม่ามในบริเวณพื้นที่ว่างด้านหน้ามัสยิดอีกด้วย ซึ่งปัจจุบัน บ้านอิหม่ามในบริเวณมัสยิด
เปลี่ยนแปลงไปเป็นที่ตั้งของโรงเรียนศาสนศึกษาบางอุทิศ ในปัจจุบัน

ประวัติของมัสยิด(ต่อ) 6

ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2490 มีการตราพระราชบัญญัติ “มัสยิดอิสลาม พ.ศ. ๒๔๙๐” ส่งผลให้ต้องจด

ทะเบียนมัสยิดเป็นนิติบุคคล ตำแหน่ง อิหม่าม คอเต็บ บิหลั่น และกรรมการมัสยิด จะต้องถูกต้อง

ตามกฎหมายบ้านเมือง จึงจดทะเบียนมัสยิดในลำดับที่ 62 ของกรุงเทพมหานคร โดยได้เปลี่ยนชื่อ

จาก “สุเหร่าแม่บาง” เป็น “มัสยิดบางอุทิศ” โดยยังคงรักษาชื่อเดิมไว้ คือ “บาง” เพื่อเป็น

อนุสรณ์ถึง อัลมัรฮูมะห์ขัตติยะ บีบี นานา ผู้อุทิศที่ดิน ทุนทรัพย์ในการสร้างมัสยิดแห่งนี้ และปวง

สัปบุรุษจึงเสนอชื่อผู้ที่ปฎิบัติหน้าที่อิหม่าม คอเต็บ บิหลั่น และกรรมการ อยู่ก่อนแล้วได้แก่

1.หะยีมูฮำหมัดอาลี สุวรรณี อิหม่าม 6. นายวิรัช สอาดจิตต์ กรรมการ

2.หะยีมะหฺหมูด นิลบางขวาง คอเต็บ 7. นายมนูญ ธรรมรัฐ กรรมการ

3.หะยีมูฮำหมัดนูร สอาดจิตต์ บิหลั่น 8. นายการีม อารยะกุล กรรมการ

4.นายสมาน กูบกระบี่ กรรมการ 9. นายบุญเสริม หวังวิไล กรรมการ

5.นายศิริ อดุลย์พิจิตร กรรมการ 10. นายบุญศรี วรสุนทร กรรมการ

7

ประวัติของมัสยิด(ต่อ)

ปี 2538 มีการซ่อมมัสยิดครั้งใหญ่ อันเนื่องมาจาก พื้น วงกบ ประตู หน้าต่าง ผุพัง ผนัง
ปูนด้านนอกเกิดหลุดร่อน คณะกรรมการมัสยิดในสมัยนั้นจึงร่วมมือกันระดมทุนเพื่อบูรณมัสยิด
เฉพาะอย่างยิ่ง ประตู หน้าต่าง ที่ใช้ในปัจจุบัน โดยฮัจยีอำนวย เจ๊ะแฮะและพี่น้อง บริจาคเงิน
จำนวน 300,000 บาท นอกจากจะบริจาคแล้ว ฮัจยีอำนวยยังทำหน้าที่คุมงานและการก่อสร้าง
ตลอดโครงการจนแล้วเสร็จ

เมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน 2557 รัฐบาลตุรกี ได้ส่งผู้แทนมาเพื่อลงนาม ข้อตกลงสนับสนุน
งบประมาณการก่อสร้างกับมัสยิดบางอุทิศโดยได้รับการบูรณะ ซ่อมแซมและตกแต่ง จาก
หน่วยงานความร่วมมือและประสานงาน ภายใต้สำนักนายกรัฐมนตรี แห่งสาธารณรัฐตุรกี-
ทิก้า (The Turkish Cooperation and Coordination Agency of the Prime Ministry of the
Republic of Turkey – TIKA) โดยสนับสนุนงบประมาณในการก่อสร้างที่อาบน้ำละหมาด และ
ปรับปรุง อาคารมัสยิด ห้องประชุม ลานมัสยิด ห้องครัว เพื่อให้เกิดความสง่างาม

8

ประวัติของมัสยิด(สุดท้าย)

มัสยิดบางอุทิศ ได้อยู่คู่กับถนนเจริญกรุง เป็นสถานที่ประกอบศาสนกิจ ของสัปบุรุษ และ
ชาวต่างชาติ ที่แวะเวียนมาเยี่ยมเยียน นอกเหนือจากการที่ มัสยิด จะเป็นที่ปฏิบัติศาสนกิจแล้ว
ยังเป็นศูนย์รวม ของกิจกรรมและการรวมตัวต่างๆ ของผู้คนในย่านนี้ โดยอาศัยโครงการด้าน
ต่างๆ ที่คณะกรรมการอิสลามประจำมัสยิดจัดขึ้น อาทิเช่น ด้านการศึกษา, ด้านการ
สังคมสงเคราะห์, ด้านการพัฒนาเยาวชน, ด้านการจัดหางบประมาณ, ด้านการมอบทุนและ
การสนับสนุนเด็กกำพร้า, ด้านการยกย่องและการมอบรางวัลสดุดี

9

http://www.thaimuslim.com

แหล่งอ้างอิง(Reference)

ขอบคุณที่รับชมครับ
จัดทำโดย เด็กชายเบญจมินทร์ มิสกาวัน ม.3/7 เลขที่ 8