Oil and Industry Noyabr 2017 №12

X A R İ C İ D İ L | F O R E I G N L A N G U A G E 49

bölməsi ilə yanaşı ingilis bölməsində baijani sector of ASOIU, the number
də həm ixtisasların sayı artıb, həm də of programs at the English sector
qəbul göstəricilərində ötən illə müqa- has also increased. Moreover, there
yisədə nəzərəçarpan irəliləyiş müşa- is noticeable progress in the admis-
hidə olunub. Belə ki, bu il ADNSU-nun sion indicators compared to last year.
ingilis bölməsinə 21 ixtisas üzrə 454 Thus, 454 students entered ASOIU’s
nəfər tələbə qəbul olunub. Gələn il isə English sector by 21 programs in
ingilis dilli ixtisasların 23-ə çatdırıla- 2017. Next year, the English-taught
cağı gözlənilir. Bu ixtisalar üzrə tədris programs are expected to reach
aparan müəllimlər dövlət proqramı ilə 23. The academic staff that teaches
xaricdə təhsil almış şəxslər arasından, these programs are selected through
ölkəmizdə çalışan təcrübəli mütəxəs- competition amongst those who
sislərdən, həmçinin universitetin öz have studied overseas with the state
müəllimləri arasından müsabiqə yolu program, experienced professionals
ilə seçilir. Universitetdə müəllimləri working in our country, as well as uni-
ingilis dilində tədrisə həvəsləndirmək, versity teachers. To involve teachers
işə marağını artırmaq və öz üzərlərinə in teaching in English, increase their
işləməyə sövq etmək üçün onlara az interest in the profession, encourage
dərs yükü müqabilində daha yüksək them to improve themselves, the uni-
məvacib təklif edilir. versity offers them higher wages for
ADNSU-nun Tədris işləri üzrə prorek- less workload.
toru, dosent Qasım Məmmədov uni- ASOIU’s Vice-Rector for Academic
versitetdə artıq ikinci ildir ki, tədrisinə Affairs, Associate Professor Gasim
başlanılmış ingilis bölməsinə böyük Mammadov says there is great in-
marağın olduğunu deyir. Onun sözləri- terest in the English sector, which
nə görə, ingilis dilində tədris olmadan has already begun the second year
universiteti dünyəvi universitet etmək of teaching at the university. Accord-
qeyri-mümkündür. Professor-müəllim ing to him, it is impossible to become
heyətinin və tələbələrin xarici uni- a prestigious university without an
versitetlərlə mübadiləsi yalnız bu education in English. The mobility
yolla mümkündür. Prorektor, dosent of academic staff members and stu-
Qasım Məmmədov həmçinin qeyd dents with foreign universities is only
edir ki, burada əsas məqsədlərdən biri possible with this way. Vice-Rector,
də universitetin tərəfdaşlıq etdiyi xari- Associate Professor G. Mammad-
ci şirkətlərlə potensial iş imkanlarının ov also noted that one of the main
qurulması və tələbələrin İngiltərənin Lester, Almaniyanın Zigen, Amerikanın goals here is to create potential
Corciya kimi universitetləri ilə mübadilələrdə rahatlıqla iştirak etmə şansının employment opportunities with for-
yaradılmasıdır. eign companies partnering with the
“Çünki bu universitetlərdə tədris ingilis dilində aparılır. Tələbələrimizin də dil university and provide a chance for
səviyyəsi ingilis dilli fakültələrdə kifayət qədər yüksək olur. Onlar mübadilə students to easily participate in the
çərçivəsində digər universitetlərdə ən azı bir semestr oxumaqla, asanlıqla müx- exchange with universities such as
təlif fənlər üzrə kreditləri qazana bilərlər. Digər parametrlərdən biri də odur the University of Leicester (England),
ki, bizdə Azərbaycan-Fransız Universiteti (UFAZ) fəaliyyət göstərir və orada da University of Siegen (Germany) and
tədris ingilis dilində aparılır və biz belə qərar gəlmişik ki, UFAZ-ın birinci kursun- Georgia State University (USA).
da təhsilini uğursuz başa vuran tələbələr bizim universitetdə təhsilini davam “Because education at these univer-
etdirə bilsinlər, bizdən isə daha hazırlıqlı tələbələri UFAZ-a yönləndirək, yəni

Oil and Industry | Noyabr 2017

50 X A R İ C İ D İ L | F O R E I G N L A N G U A G E

barter edə bilək” – deyə dosent Q.Məmmədov deyir. sities is in English. The language level of our students is
Prorektor, dosent Q.Məmmədov hesab edir ki, tədris- quite high at English-taught faculties. By studying at other
də zamanla gözlənilən yüksək keyfiyyət göstəricilərinə universities through exchange programs for at least one
gəlinəcək. Onun sözlərinə görə ildən ilə orta qəbul semester, they can easily receive credits on different sub-
balının artması, həmçinin respublika üzrə yüksək bal jects. One of the other parameters is that we have the
toplayan tələbələrin əksəriyyətinin ADNSU-nu seçməsi Azerbaijani-French University (UFAZ), where education is
bunu deməyə əsas verir. also in English. Thus, we have made a decision that stu-
dents failing to complete the first year at UFAZ can con-
“Bu il keçən illə müqayisədə 600 bal toplayanların sayı tinue their education at our university, whereas more pre-
artıb. UFAZ da daxil olmaqla ADNSU-nun ingilis dili pared students from our side will be sent to UFAZ so that
bölməsinə qəbul olanlar respublika üzrə ingilis dilli ixti- we can barter” – says Associate Professor G. Mammadov.
saslara qəbul olanlardan çoxdur. Tədris aparan müəllim- Vice-Rector, Associate Professor G. Mammadov believes
lər isə öz müəllimlərimizdir” – deyə prorektor, dosent that the expected indicator of high quality will be achieved
Q. Məmmədov bildirib. over time. According to him, increase in the average ad-
ADNSU-da Marketinq sahəsində intelligensiya və mission score year by year, as well as selection of ASOIU by
tətbiqi (Marketing Intelligence and Implementa- the majority of high-scoring students in the republic prove
tion) və Mühəndislikdə etik normalar (Ethics in the fact.
Engineering) fənlərindən tədris aparan Yaqub Əlizadə “This year, the number of applicants who scored 600 points
ingilis dilinə və ingilis dilli ixtisasların tədrisinin fərqli və has increased compared to last year. Including UFAZ, the
üstün cəhətlərindən danışıb. number of students who entered the English sector of
“2014-cü ilin Oktyabrında internet səhifələrinin sayı ASOIU is more than those admitted to English-taught pro-
1 milyardı keçdi və statistikaya görə bütün internet grams in the entire republic. The academic staff consists
səhifələrinin 52% ingilis dilindədi. Rus dili üçün bu of our university teachers” – noted Vice-Rector, Associate
göstərici 7% təşkil edir. Azərbaycan dilində bu göstərici Professor G. Mammadov.
0.1%-dən belə azdı” – deyə Y.Əlizadə bildirib. Yagub Alizadeh, who teaches Marketing Intelligence and
Onun sözlərinə görə bu faktdan görünür ki, ingilis dili Implementation and Ethics in Engineering, spoke about
fərdin qarşısında böyük imkanlar açır. Müəllim üçün isə different aspects and advantages of the English language
bu, daha keyfiyyətli tədrisə və dərs vəsaitlərinə açılan and English-taught programs.
yol, o cümlədən tələbələrin marağını böyük ölçüdə “In October 2014, the number of web pages exceeded 1
cəlb etmək və onları ixtisaslarına vurğun etmək üçün billion, and 52% of all websites are in English, according
to statistics. Russian websites take up 7% of this indica-
tor. This figure is even less than 0.1% in Azerbaijani” –
Y. Alizade said.
According to him, this illustrates that the English lan-
guage opens great opportunities for the person. As for
the teacher, it creates necessary conditions for more
qualitative teaching and training materials, including at-
tracting students’ attention and making them fall in love
with their future profession. However this chance is used
by students lays on the basis of the issue. In addition, the
teacher notes that he advises students to always speak
English not only during the lesson but also among them-
selves because group learning methods can produce con-
sistent results.
Saying he is satisfied with students’ adoption of pro-
grams taught in English and their level of knowledge,
Y. Alizadeh believes that working hard and developing
language skills can bring more successful results.
“Despite this, unfortunately, some students do not see
the opportunities available for them. However, there are
several people in each group, who seize the chance and
show eagerness to build their career from the present
day, which is a source of motivation for me as being a

Oil and Industry | Noyabr 2017

X A R İ C İ D İ L | F O R E I G N L A N G U A G E 51

lazımi şəraiti yaradır. Tələbələrin bu şansdan istifadə et- teacher. Undoubtedly, students at the Azerbaijani sector
məsi məsələnin əsasında dayanır. Müəllim həmçinin qeyd do not fall behind their peers in terms of the level of un-
edir ki, tələbələrə hər zaman nəinki ancaq dərs zamanı, öz derstanding and logic, but the superiority of language
aralarında da ingilis dilində danışmağı tövsiyə edir, çün- knowledge is simply undeniable” – said Y. Alizade.
ki qrup şəkildə öyrənmə metodu tutarlı nəticələr ortaya Samira Mammadova, an Associate Professor who
çıxara bilir. teaches Production Economics and Management at the
Tələbələrin ingilis dilində fənləri mənimsəməsi və bilik Faculty of Information Technologies and Management
səviyyələrindən razı qaldığını dilə gətirən Y.Əlizadə çox (FITM), believes that education in English opens wide a
çalışmaq və dil biliklərini inkişaf etdirməyin daha uğurlu door to the world before the Azerbaijani student.
nəticələr verə biləcəyini düşünür. “Here, it is envisaged to use a wide range of world lit-
“Bununla yanaşı, bəzi tələbələrin əllərində olan imkanı erature, as well as promote the Azerbaijani culture in
görməməsi, sözsüz ki, təəssüfləndirici bir haldır, lakin hər different foreign countries, where our students continue
qrupda bir neçə nəfər olur ki, əllərində olan şansı yaxşı their education” – says S. Mammadova.
görürlər və karyeralarını indidən qurmağa can atırlar və bu As the levels of language knowledge vary, students
da, bir müəllim kimi, mənim üçün motivasiya mənbəyidir. should have a different approach, but if they want to
Sözsüz ki, azərbaycan bölməsində oxuyan tələbələr anlama succeed, they need to constantly improve their language
və məntiq səviyyəsinə görə, heç də öz həmyaşıdlarından proficiency along with the major.
geri qalmırlar, lakin dil biliyinin yaratdığı üstünlük sadəcə “Generally, I am satisfied with the language knowledge
danılmazdı” – deyə Y.Əlizadə deyib. of students, but as their levels of possessing the lan-
İnformasiya Texnologiyaları və İdarəetmə fakültəsində guage are different, this affects the learning process. To
(İTİF) İstehsalın iqtisadiyyatı və menecment (Production eliminate this difference, I think it is expedient to con-
economics and management) fənnini tədris edən dosent duct preparatory courses for students with low level of
Samirə Məmmədova ingilis dilində tədrisin Azərbycan English. Besides, I always advise them to work on them-
tələbəsinin qarşısında dünyaya geniş qapı açdığını düşünür. selves.”
“Burada həm geniş çeşidli dünya ədəbiyyatından istifadə Experts believe that teaching in an international lan-
imkanı, həm də müxtəlif xarici ölkələrdə təhsilini davam et- guage also creates many advantages for the use of
dirərək Azərbaycan mədəniyyətini həmin ölkələrdə təbliğ different methods, more interesting and attractive lec-
etmək nəzərdə tutulur” – deyə S.Məmmədova deyir. tures. Comprehensive practical work on theoretical idea
S.Məmmədova dil bilmə səviyyələri fərqli olduğundan and conduction of case studies in this area give better
tələbələrdən fərqli yanaşma tələb edildiyini, lakin uğura results at English-taught faculties because the theoret-
çatmaq üçün ixtisasla yanaşı dil biliklərini də daim inkişaf ical and practical basis of the taught program or disci-
etdirmək tələbinin olduğunu qeyd edir.

“Ümumiyyətlə tələbələrin dil bilikləri məni
qane edir, lakin dili bilmə səviyyələri fərqli
olduğundan dərs prossesinə təsiri olur. Bu
fərqi aradan qaldırmaq üçün ingilis dili bi-
likləri aşağı səviyyədə olan tələbələrə hazırlıq
kurslarının keçirilməsini məqsədəuyğun
hesab edirəm və daim öz üzərində işləməyi
məsləhət görürəm.”

Mütəxəssislərsə hesab edir ki, beynəlxalq
dildə tədris həm də fərqli metodlardan is-
tifadə, daha maraqlı və diqqət cəlb edən
mühazirə üçün bir çox üstünlüklər yaradır.
Həm nəzəri fikrə kompleks praktiki fəali-
yyətin göstərilməsi və həmin sahədə “case
study”lərin aparılması ingilis dilli fakültələrdə

daha yaxşı nəticə verir, çünki çox zaman keçirilən ixtisasın pline is often published in English or other international
və ya fənnin nəzəri və praktiki bazasının əsası ingilis və languages. When the assigned material is colorful and
ya digər beynəlxalq dillərdə nəşr olunur. Oxumaq üçün interesting, it increases interactivity at the classes and
tapşırılan materialın rəngarəng və daha maraqlı olması has a positive effect on students’ critical thinking abili-
dərslərdə interaktivliyi artırır və tələbələrin kritiki düşünmə ties.
qabiliyyətinə müsbət yöndə təsir göstərir.

Oil and Industry | Noyabr 2017

52 E H T İ Y A C D U Y U L A N İ X T İ S A S L A R | S P E C I A L T I E S I N D E M A N D

Yusif Ağayev
Yusif Agayev

GƏLƏCƏYİN İXTİSASLARI ARTIQ BU GÜN
ADNSU-da TƏDRİS OLUNUR

FUTURE SPECIALTIES ARE ALREADY TAUGHT AT ASOIU TODAY

Yaxşı maaş, nüfuzlu iş yeri və ya sürətli karyera inkişafı- It is not that easy to choose the suitable occupations with
na nail olmaq üçün əlverişli peşələri seçmək asan deyil. the purpose of earning a good salary, having a prestigious
Postsovet məkanının əksər ölkələrində olduğu kimi, Azər- job or achieving a rapid career development. As in most
baycanda da artıq iş və ixtisasın müəyyənləşməsi, son- post-Soviet states, the process of identifying the job and
ra da həmin müəyyənləşmiş seçimlə “hədəf” aranması profession and searching for a “target” with this particu-
prosesi kökündən dəyişib. İndi təyinatla iş yerinin təmin lar choice has also radically changed in Azerbaijan. Now-
edildiyi sahələr həddən artıq azdır. adays, the areas with appointed workplaces are limited.
Zaman sürətlə keçir. Xüsusilə 21-ci əsrdə yeniliklər və Time passes by quickly. Especially in the 21st century,
dəyişikliklər o qədər tez baş verir ki, bu gün müasir olan innovations and changes take place so fast that what is
sabah artıq dəbdən düşür. Texnologiyadan tutmuş tibbə modern today comes out of fashion tomorrow. A variety
qədər bütün sahələrdə hər gün müxtəlif növ yeniliklər of innovations are applied every single day to all areas
tətbiq edilir. Təbii ki, yeniliklərlə ayaqlaşmaq heç də asan starting from technology to medicine. Obviously, keeping
deyil. Bu gün aldığımız mobil telefon cəmi bir aydan sonra step with innovations is not easy at all. The mobile phone
dəbdən düşür. Elə təhsil sahəsində də belədir. Artıq tədris we have recently bought gets old after a few months. The
olunan bəzi fənlər və ixtisaslar “köhnəlməyə” başlayıb. same process is applicable for education as well. Some of
Bir çox mütəxəssislər fikirləşir ki, yaxın gələcəkdə ən pers- the taught disciplines and programs have already started
pektivli ixtisaslardan biri informasiya texnologiyaları (İT) to “wear out”.
olacaq. Çünki bu sahə müasir dövrün nəbzini tutmağı According to many experts, one of the most prospective
bacarır və zamanın tələbinə uyğun olaraq inkişaf edir. occupations in the near future will be Information Tech-
Həmçinin, onların fikrincə yaxın gələcəkdə yalnız elmlə nology (IT). Because this field is able to keep pace with
bağlı olan sahələr öz mövcudluğunu qoruyub saxlaya və the modern era and develops in line with the demands of
Oil and Industry | Noyabr 2017

E H T İ Y A C D U Y U L A N İ X T İ S A S L A R | S P E C I A L T I E S I N D E M A N D 53

inkişaf etdirə biləcəklər. the time. Moreover, in their view, only science-related
Ümumiyyətlə, baş verən bu inkişafın qanunauyğunluğuna areas will continue to exist and develop in the imme-
əsasən, məişət həyatımızda hər gün istifadə etdiyimiz xid- diate future.
mətlərdə də ciddi dəyişikliklər olacaq. Bəzi ənənəvi sahələr Generally, pursuant to the legality of this develop-
gələcəkdə öz vacibliyini saxlasa belə, bəzilərinin hətta yox ment, there will be serious changes in services that
olmaq təhlükəsi var. Məsələn, Google, Tesla kimi şirkətlər öz we use in our daily life. While some traditional areas
self-driving (özü sürən) avtomobil xidmətlərini təklif edir ki, continue to be required in the future, some are even
bu zaman artıq sürücüyə ehtiyac qalmır. Yaxud da Yaponiya- in danger of disappearing. For instance, companies
da “insansız” zavodların sayı kifayət qədərdir. such as Google, Tesla offer their own self-driving car
Başqa bir xidmət sahəsi olaraq bank sektorundakı xid- services, in which case there is no need for a driver. Or
mətlərin də dəbdən düşəcəyi ehtimal olunur. Çünki tex- there is a sufficient number of “unmanned” factories
nologiya bu gün elə sürətlə inkişaf edir ki, artıq bu proseslər in Japan.
elektron üsulla öz həllini tapacaq. Necə ki, artıq bu proses It is more likely that services in the banking sector will
başlayıb və sürətlə yayılmaqdadır. İT inkişaf etdikcə, robotex- go out of style as being another service area. Because
nikanın həyatımıza müdaxiləsi də artır. Lakin hesab olunur ki, today technology is developing so fast, that these
həkim, müəllim kimi ənənəvi sahələr bir o qədər də ciddi processes will be solved electronically. Indeed, it has
təhlükədə deyillər. Çünki onlara hər zaman ehtiyacımız var. already begun and is spreading quickly. As IT devel-
Bir müddət əvvəl “Microsoft” korporasiyası 10 ildən son- ops, robotics interferes with our lives more and more.
ra ən çox tələb olunacaq peşələrin siyahısını dərc edib. Si- However, it is considered that traditional vocations
yahıda əsasən elm və kosmosun mənimsənilməsi ilə əlaqə- such as doctor and teacher are not that much threat-
ened, as they are always needed.
Some time ago, Microsoft published a list of profes-
sions that will be in demand in 10 years. Science and
space exploration-related specialties top this list. The
top 10 most popular professions, according to the cor-
poration, include space guide, virtual reality designer,
digital culture commentator, roboethics lawyer, brain
volume optimizer, economical energy consumption
specialist, internet technology expert, natural re-
sources restoration specialist and body engineer.
Most of the professions listed by Microsoft analysts
do not yet exist. However, the corporation strongly
advises students to take a closer look at the list.
Experts of Fast Future have compiled a list of profes-
sions, that will be needed for the next 20 years. If to
analyze this list, one can find quite interesting and un-
common occupations:

- Body part maker
- Nano-medic
- Pharmer of genetically engineered crops
and livestock
- Old age wellness consultant
- Memory augmentation surgeon
- New science ethicist
- Space pilots, architects and tour guides
- Vertical farmers
- Climate change reversal specialist
- Quarantine enforcer
- Weather modification police
- Virtual lawyer
- Avatar managers/virtual teachers
- Alternative vehicle developers
- Narrowcasters
- Waste data handler
- Virtual clutter organizer
- Time broker/time bank trader

Oil and Industry | Noyabr 2017

54 E H T İ Y A C D U Y U L A N İ X T İ S A S L A R | S P E C I A L T I E S I N D E M A N D

dar ixtisaslar yer alıb. Şirkətin versiyasına görə, ən çox - Social networking worker
tələb olunan peşələr onluğuna kosmik bələdçi, virtual - Personal brander (this specialist will be focus-
reallıq dizayneri, mədəniyyət sahəsində rəqəmli şərhçi, ing on creating the client’s personal brand)
robot etikası ilə əlaqədar işlər üzrə hüquqşünas, beyin
həcmi üzrə optimallaşdırıcı, enerjidən qənaətli istifadə Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) has
sahəsində işçi, internet texnikası sahəsində mütəxəssis- a great reputation in the Soviet Union and socialist states
lər, təbii resursların bərpası üzrə mütəxəssis və bədən as being a higher education institution preparing highly

qualified oil and
gas engineers.
Besides, there are
specialties cover-
ing industry, ener-
getics, economics,
information tech-
nology (IT) and
other areas. The
management of
ASOIU takes prac-
tical measures to
educate students
as highly qualified
personnel so that
they could easily
find a job.
One of the steps
taken to improve
the quality of
teaching is the
accreditation of
the three spe-
cialties taught

mühəndisi daxildir.
“Microsoft” analitiklərinin qeyd etdikləri
peşələrin əksəriyyəti hazırda mövcud
deyil. Lakin korporasiya mütəxəssisləri
məktəblilərə tərtib edilən siyahıya çox
ciddi yanaşmağı tövsiyə edirlər.
“Fast Future” şirkətinin ekspertləri
növbəti 20 il üçün ehtiyac duyula-
caq peşələrin siyahısını tərtib edib. Bu
siyahıya nəzər saldıqda olduqca maraqlı
və qeyri-adi peşələri görə bilərik:

- İnsan orqanlarının istehsalı üzrə
mütəxəssis
- Nanotibb üzrə mütəxəssis
-Genetik modifikasiyalı kənd
təsərrüfatı bitkilərinin becərilmə-
si və genetik mühəndisliyin tət-
biqi ilə mal-qaranın çoxaldılması
üzrə mütəxəssis
- Qocalar üçün məsləhətçi
- Yaddaşın artırılması üzrə cərrah
- Yeni elmlərin etikası üzrə mütəx-
əssis

Oil and Industry | Noyabr 2017

E H T İ Y A C D U Y U L A N İ X T İ S A S L A R | S P E C I A L T I E S I N D E M A N D 55

- Kosmonavtlar, kosmik bələdçilər və arxitek- at the university by ASIIN, one
torlar of the world’s largest accredi-
- Şaquli (çoxmərtəbəli) ferma mütəxəsisləri tation organizations located in
- İqlim dəyişiklikləri ilə mübarizə üzrə mütəx- Dusseldorf. Another five special-
əssis ties are projected to be accred-
- Karantin üzrə mütəxəssis - Hava polisi (hava- ited soon. Furthermore, 21 pro-
da baş verən gözlənilməz dəyişikliklərin ara- grams are taught at the English
dan qaldırılması üçün) sector of ASOIU. All this is crucial
- Virtual hüquqşunas for students’ degree programs
- Avatar menecerləri/virtual müəllimlər to be easily recognized in Eu-
- Alternativ nəqliyyat növləri üzrə tədqiqatçılar rope, enabling them to pursue
- Ünvanlı yayım üzrə (narrowcaster) mütəxəs- their education abroad.
sislər Of course, the university ad-
- Lazımsız məlumatların istifadəsi üzrə mütəx- ministration, along with imple-
əssis menting measures to develop
- Virtual məkanın nizama salınması üzrə the potential programs, is also
mütəxəssis planning to take out or merge
- Müvəqqəti broker/zaman bankının treyderi the specialties, which will slowly
- Sosial şəbəkələrdə sosial işçilər lose their value.
- Fərdi brendinq üzrə mütəxəssis (bu mütəx-
əssis müştərinin fərdi “brend”inin yaradılması ASOIU’s Vice-Rector for Aca-
üzərində işləyəcək) demic Affairs, Associate Profes-
sor Gasim Mammadov spoke
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti (ADNSU) about the programs, that are
yüksək ixtisaslı neft-qaz mühəndisləri hazırlayan ali təhsil planned to be taught at the uni-
müəssisəsi kimi keçmiş SSRİ-də və sosialist düşərgəsinə versity in the future. According
aid ölkələrdə böyük nüfuza malikdir. Eyni zamanda bu- to him, the university has been
rada sənaye, energetika, iqtisadiyyat, informasiya tex- working on the specialties, that
nologiyaları (İT) və başqa sahələri əhatə edən ixtisaslar will be in demand in a few years:
var. ADNSU rəhbərliyi tələbələrin yüksək ixtisaslı kadr “There are currently areas,
kimi yetişdirilməsi və onların asanlıqla iş tapması üçün which operate as a collaborative
əməli tədbirlər görür. field of science. In the future, we

Tədrisdə keyfiyyə- will train specialists in the most needed area of Engineer-
tin artırılması üçün ing Physics – Laser and Optical Physics, as well as Logis-
atılan addımlardan tics and Transport Technology (oil and gas transportation
biri universitetdə technology). At the same time, we are thinking to start the
tədris olunan 3 ixti- training of Industrial Engineering Managers and teaching
sasın Düsseldorfda of potential specialties in various branches of agriculture”.
yerləşən dünyanın Associate Professor Gasim Mammadov noted that the
ən böyük akkredi- specialties, which are taught now, but not going to be
tasiya təşkilatların- needed after a while, will be either completely eliminat-
dan biri olan ASİİN ed or merged with other specialties: “There will be a time
təşkilatı tərəfindən when we will no longer need the specialists that we train
akkreditasiya olun- today. New specialties will be created. The state pursues
masıdır. Bu yaxınlar- a purposeful policy in that area. In this regard, the clas-
da isə daha 5 ixtisasın sification of Bachelor’s degree programs is modified and
akkreditasiyadan approved by the Cabinet of Ministers. We hope that the
keçirilməsi nəzərdə classification of new specialties will be approved in 2018.
tutulub. Eyni za- If so, out of 57 technical and technological specialties 39
manda ADNSU-nun will remain at the university. Disqualified specialties will
ingilis bölməsinə 21 most likely be merged with others”.
ixtisas üzrə tədris According to the Senior Methodologist of the Academic
aparılır. Bütün bunlar Services Office, Associate Professor Zarifa Afandiyeva, fu-
tələbələrin seçdiyi ture engineers should possess not only technical training
ixtisasların Avropada but also technological entrepreneurship. She thinks that
rahatlıqla tanınması the future specialist should see the challenge, understand
və onların təhsilləri-
ni xaricdə davam et-

Oil and Industry | Noyabr 2017

56 E H T İ Y A C D U Y U L A N İ X T İ S A S L A R | S P E C I A L T I E S I N D E M A N D

dirməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. its risks, evaluate it and give it a consuming response:
Əlbəttə, universitet rəhbərliyi perspektivi olan “As in most countries of the world at present, many ex-
ixtisasların inkişaf etdirilməsi üçün addımlar atmaq- perts in Azerbaijan are also trying to figure out the most
la yanaşı getdikcə əhəmiyyətini itirəcək ixtisasları da demanded specialties of the future. There is one answer
tədricən azaltmağı və ya başqa ixtisaslarla birləşdirməyi only: we cannot exactly say which specialty can be long-
planlaşdırır. term and prospective in the future. However, we know for
ADNSU-nun tədris işləri üzrə prorektoru, dosent sure that there is a need for specialties, including techno-
Qasım Məmmədov gələcəkdə universitetdə tədrisi plan- logical, which can briskly meet the requirements related
laşdırılan ixtisaslardan danışıb. Onun sözlərinə görə, bir to personal growth and development. This challenges ed-
neçə ildən sonra ehtiyac duyulacaq ixtisaslar üzərində ucation with new demands. Therefore, by changing the
universitetdə bir müddətdir ki, iş aparılır: “Hazırda elə technology and content of preparation of new engineers
sahələr var ki, onlar müştərək elm sahəsi kimi fəaliyyət fundamentally, we can succeed to train a specialist, who
göstərir. Biz gələcəkdə mühəndis fizikası ixtisasının ən will have a comprehensive outlook and meet the require-
çox ehtiyac duyulan lazer və optik fizika sahələri üzrə, ments of the modern era. Such specialists will definitely be
logistika və nəqliyyat texnologiyası (neftin və qazın required by any innovative company in the future”.
nəqli texnologiyası) ixtisasları üzrə kadr hazırlamağı Dean of the Faculty of Economics and Management, Asso-
planlaşdırırıq. Eyni zamanda sənaye mühəndisliyi üçün ciate Professor Ilham Rustamov believes that the teaching
menecerlərin hazırlanması, kənd təsərrüfatının ayrı-ayrı process is an inflexible mechanism. In his opinion, the pos-
sahələrinə aid perspektivli ixtisasların tədris olunmasına itive or negative result of any decision about the teaching
başlamağı düşünürük”. process today is felt after 10 to 15 years: “The teaching
Dosent Qasım Məmmədov indi tədris olunan, amma bir process should overtake its development speed in the so-
müddət sonra ehtiyac olmayacaq ixtisasların ya tama- ciety by at least 10 years so that a qualitative specialist
milə sıradan çıxacağını ya da digər ixtisaslara birləşdi- could be trained. A qualitative specialist is mainly the one,
riləcəyini qeyd edib: “Elə bir dövr gələcək ki, bu gün who matches the requirements of the modern labor mar-
hazırladığımız mütəxəssislərə sabah ehtiyac olmayacaq. ket.
Yeni bir ixtisaslar sahəsi yaranacaq. O sahədə dövlət özü The globalization of the world economy, rapid techno-
məqsədyönlü siyasət aparır. Bununla bağlı olaraq baka- logical progress and quick transformation of the modern
Oil and Industry | Noyabr 2017

E H T İ Y A C D U Y U L A N İ X T İ S A S L A R | S P E C I A L T I E S I N D E M A N D 57

lavr səviyyəsində kadr hazırlığı aparılan ixtisasların təsnifa-
tı Nazirlər Kabineti tərəfindən dəyişdirilir və təsdiq olunur.
Ümid edirik ki, 2018-ci ildə yeni ixtisasların təsnifatı təs-
diq olunacaq. Belə olacağı təqdirdə bu gün universitetdə
mövcud olan texniki və texnoloji ixtisaslar üzrə 57 ixtisas-
dan 39-u qalacaqdır. Ləğv edilən ixtisaslar çox güman ki,
digərlərinə birləşdiriləcək”.

Tədris-metodiki şöbənin baş metodisti, dosent Zərifə
Əfəndiyevanın fikrincə gələcək mühəndislər təkcə tex-
niki hazırlığa deyil, həmçinin texnoloji sahibkarlığa
da malik olmalıdırlar. O belə hesab edir ki, gələcəyin
mütəxəssisi çağırışı görməli, riskini başa düşməli, onu
qiymətləndirməli və qənaətedici cavab verməlidir:
“Hazırda dünya ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda
da gələcəkdə hansı ixtisaslara daha çox ehtiyacın olması
bir çox mütəxəssisləri düşündürür. Bunun bir cavabı var:
biz deyə bilmərik hansı ixtisas gələcəkdə uzunmüddətli və
perspektivli ola bilər. Ancaq biz onu dəqiq bilirik ki, şəxsən
artım və inkişafla bağlı olan tələblərə çevik cavabvermə
xüsusiyyətinə malik olan ixtisaslar lazımdır, o cümlədən
texnoloji. Bu isə təhsil qarşısında yeni tələb qoyur. Ona
görə də biz yeni mühəndislərin hazırlanma texnologiyasını
və məzmununu əsaslı şəkildə dəyişdirməklə, gələcəkdə
kifayət qədər geniş dünyagörüşünə malik, müasir dövrün
tələblərinə cavab verən mütəxəssis hazırlamağa nail ola
bilərik. Belə mütəxəsisslər gələcəkdə istənilən yenilikçi bir
şirkət üçün dəqiq lazım ola bilər”.

İqtisadiyyat və Menecment fakültəsinin dekanı, dosent
İlham Rüstəmov isə hesab edir ki, tədris prosesi çevik
dəyişə bilməyən mexanizmdir. Onun fikrincə bu gün tədris
prosesi ilə bağlı qəbul olunan hər hansı bir qərarın müs-
bət ya mənfi nəticəsi 10-15 il sonra hiss olunur: “Demək,
tədris prosesi cəmiyyətdəki inkişaf tempini ən az 10 il
qabaqlamalıdır ki, keyfiyyətli mütəxəssis hazırlansın. Bu-
rada keyfiyyətli dedikdə əsasən müasir əmək bazarının
tələbatına uyğun mütəxəssisdən söhbət gedir.

Dünya iqtisadiyyatının qloballaşması, sürətli texnolo- development level of production cannot be denied. These
ji inkişaf, istehsalın müasir inkişaf səviyyəsinin çevik facts rapidly change the demands of the labor market.
dəyişməsi faktlarını təkzib etmək mümkün deyil. Bu Meeting the requirements of the labor market for the staff
faktlar əmək bazarının tələblərini sürətlə dəyişir. Əmək becomes one of the main targets of the universities. In
bazarında kadrlara olan tələbatın ödənilməsi universi- such case, it is possible to say that the future higher edu-
tetlərin əsas hədəflərindən birinə çevrilir. Belə bir şərait- cation system will be built on digital technologies. As for
də gələcək ali təhsil sisteminin rəqəmsal texnologiyalar Economics, the training of specialists in “Digital Market-
üzərində qurulacağını söyləmək mümkündür. İqtisadiyyat ing”, “e-Commerce Organization”, “Global Client Manage-
sahəsinə gəldikdə isə “Rəqəmsal Marketinq”, “E-ticarətin ment Platforms” will become trending”.
təşkili”, “Qlobal müştəri pla�ormalarının idarə edilməsi”
kimi ixtisaslar üzrə mütəxəssis hazırlığı aktuallaşacaq”.
ADNSU-da tədris olunan ixtisasların müasir standartlara
cavab verməsi istiqamətində işlər davam edir və perspek-
tivli sahələrin inkişaf etdirilməsi universitet rəhbərliyinin
başlıca hədəflərindən biridir.

Work is underway at ASOIU to match
the taught specialties with modern
standards, and development of pro-
spective areas is one of the major goals
of the university management.

Oil and Industry | Noyabr 2017

58 B İ Z İ M M Ə Z U N | O U R A L U M N U S

Günel Cəlalqızı

Gunel Jalalgizi

Şəfaət
Mehdiyev

Geologiya elminin zirvəsi

The zenith of geology – Shafaat Mehdiyev

Ömrünü elmə, gələcək nəsilin maariflənməsinə, Those who devote their lives to science, education
ölkənin inkişafına həsr edənlər gələcək nəsillər üçün of the next generation and development of the
sönməz işıq yandıranlardır. Onların zəkası sanki country, are the ones who make an eternal light for
bütün xalqın yoluna işıq tutur. Bu cür görkəmli şəx- future generations. It is like their intelligence en-
siyyətlərdən biri də Azərbaycanın məşhur geoloqu, lightens the path of the entire nation. One of such
geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, əməkdar prominent personalities is the well-known geolo-
elm xadimi, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının həqiqi gist of Azerbaijan, Doctor of Geological Mineralog-
üzvü, professor Şəfaət Mehdiyevdir. ical Sciences, honored scientist, active member of
Azerbaijan Academy of Sciences, Professor Shafaat
O, 1910-cu il dekabrın 15-də Cənubi Azərbaycanın Mehdiyev.
Sərab qəzasında (İran) anadan olub. Uşaqlığı Bakının
Sabunçu qəsəbəsində keçib, peşə məktəbində, He was born on December 15, 1910, in the Sarab
neft texnikumunda əldə etdiyi biliklər onu 1930-cu region of the Southern Azerbaijan (Iran). He spent
ildə Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun (indiki his childhood in Sabunchu settlement of Baku. The
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) knowledge, acquired in vocational school and oil
geoloji-kəşfiyyat fakültəsinə gətirib çıxarıb. İnstitutun technical college, brought him to the Faculty of
ictimai həyatında fəallığı, qabiliyyət və bacarığı ilə Geological Exploration at Azerbaijan Oil and Chem-
seçilən Ş.Mehdiyevə elə ikinci kursdan “Ümumi istry Institute (now Azerbaijan State Oil and Indus-
geologiya” və “Kristolloqrafiya kursu”ndan müha- try University) in 1930. Distinguished by his ac-
zirələr oxumağa icazə verilib. Azərbaycan və rus tiveness, capabilities, and skills in the social life of
dillərində sərbəst mühazirələr oxuyan Ş.Mehdiyevin the Institute, S. Mehdiyev was given permission to
tələbə ikən ən böyük xidmətlərindən biri də read lectures on “General Geology” and “Crystal-
P.Suşinskinin “Kristalloqrafiya kursu” kitabını tərcümə lography course” from the second year of his stud-
etməsi olub. Bu kitab 20-25 il ərzində demək olar ki, ies. One of the greatest services of S. Mehdiyev,
ölkə institutlarının Azərbaycan bölmələrində dərslik who independently read lectures in the Azerbai-

Oil and Industry | Noyabr 2017

B İ Z İ M M Ə Z U N | O U R A L U M N U S 59

kimi istifadə edilib. 1933-1941-ci illərdə o müxtəlif jani and Russian languages while being a student,
geoloji təşkilatlarda işləyib. Ş.Mehdiyev hələ tələbəlik was the translation of “Crystallography course” by
illərində elmi-tədqiqat işləri ilə ciddi məşğul olurdu. P. Sushinski. This book has been used as a text-
O illərdə Azərbaycanda milli mütəxəssislərin çox az book at the Azerbaijani sectors of the local insti-
olması ilə əlaqədar Şəfaət Mehdiyev oxuduğu insti- tutions for almost 20-25 years. From 1933 to 1941
tutda və Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda (indi he worked at various geological organizations.
Azərbaycan Pedaqoji Universitetində) kristallo- Mehdiyev was already seriously engaged in scien-
qrafiya fənnindən Azərbaycan bölmələrində müha- tific research in his student years. Due to lack of
zirələr oxuyub. national specialists in Azerbaijan in those years,
Shafaat Mehdiyev read lectures from crystallog-
Ş.Mehdiyevin gənclik və tələbəlik illərində deputat raphy at the Azerbaijani sectors of his own insti-
seçilməsi də ona dövlətin və ictimaiyyətin yüksək tute and Azerbaijan Pedagogical Institute (now
etimadı ilə bağlı olub. 1936-cı ildən Pirsaat və Azerbaijan Pedagogical University).
Neftçala neft mədənlərində geoloq kimi fəaliyyətə

başlayan Ş.Mehdiyev az sonra Azərbaycan Neft Elmi- Election of S. Mehdiyev a deputy during his stu-
Tədqiqat İnstitutuna baş geoloq və direktor müavini dent years was also related to high trust of the
vəzifələrinə təyin edilir. Bu məsuliyyətli vəzifələrdə state and public in him. Starting to work as a ge-
çalışan Ş.Mehdiyev elmi-tədqiqat işləri ilə daha ologist at Pirsaat and Neftchala oil fields from
ciddi şəkildə məşğul olmaq üçün İ.M.Qubkin adına 1936, S. Mehdiyev was soon appointed the Chief
Geologiya İnstitutunda (indiki Geologiya və Geofizika Geologist and Deputy Director of Azerbaijan Oil
İnstitutu) aspiranturaya daxil olur. O, 1938-ci ildə Scientific Research Institute. Having such responsi-
Pirsaat və Neftçala neft mədənlərində baş geoloq və ble positions, S. Mehdiyev began his postgraduate
Azərbaycan Neft Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direk- studies at I.M. Gubkin Institute of Geology (now
tor müavini vəzifələrində çalışır. 1939-1941-ci illərdə Institute of Geology and Geophysics) to be able to
Ş.Mehdiyev Azərbaycan geoloji fondunun və Abşeron conduct more serious research. In 1938 he worked
geoloji partiyasının rəisi vəzifələrində işləyir. Bu as the Chief Geologist at Pirsaat and Neftchala oil
dövrdə o, Abşeron yarımadasının geoloji xəritələrinin fields and Deputy Director of Azerbaijan Oil Scien-
tərtib edilməsində mühüm işlər görür. Elmi-tədqiqat tific Research Institute. In 1939-1941, S. Mehdiyev
işlərini sistemləşdirdiyi ilk illərdə yəni - 1939-cu was the head of Azerbaijan Geological Fund and
ildə SSRİ Geologiya Mərkəzi tərəfindən Azərbaycan Absheron Geological Party. During this period, he
Geologiya Fonduna və Azərbaycan Geoloji Birliyinin carried out important works in the composition

Oil and Industry | Noyabr 2017

60 B İ Z İ M M Ə Z U N | O U R A L U M N U S

Abşeron Geoseysmik Partiyasına rəis təyin olunur. Bu of the geological maps of the Absheron peninsula. In
illərdə apardığı tədqiqatlar nəticəsində Azərbaycanda the early years of systematizing the scientific research
neftin əmələ gəlməsi və neft yataqlarının yaranması works, that is in 1939, he was appointed by the USSR
problemləri ilə bağlı yeni elmi nəticələr əldə edir. İkinci Geology Center the head of the Azerbaijan Geology
Dünya müharibəsi başlayanda aspirant, tədqiqatçı, baş Fund and the Absheron Geoseismic Party of Azerbai-
geoloq, iki ictimai vəzifənin daşıyıcısı, neft mütəxəssisi jan Geological Union. As a result of the research con-
kimi arxa cəbhədə daha çox lazım olsa da, ön cəbhəyə ducted during these years, he obtained new scientific
yola düşür. Müharibənin ilk ilini Qara dəniz qrupunda, results with regard to issues of formation of oil and
4-cü Ukrayna cəbhəsində döyüşən Ş.Mehdiyev həm də emergence of oil fields in Azerbaijan. After the World
şərəfli əsgər taleyi yaşayıb. 1944-cü ildə neftçi-geoloq War II had kicked off, though he was needed more on
Şəfaət Mehdiyev gərəkli kadr kimi Vətənə göndərilib the backline as a postgraduate student, researcher,
və bir il sonra 1945-ci ildə “Abşeron yarımadasının neft chief geologist, possessor of two public positions and
yataqlarının geotermiyası” mövzusunda namizədlik dis- oil specialist, he chose to be on the frontline. Fight-
sertasiyasını müdafiə edib. Geologiya İnstitutunun Elmi ing in the Black Sea group and the 4th Ukrainian
Şurası və SSRİ Elmlər Akademiyası tərəfindən yüksək battle-front during the first year of the war, S. Meh-
qiymətləndirilən tədqiqat işinin istehsalata tətbiqinə də diyev also had a life of an honorable soldier. In 1944
həmin ildə icazə verilib. O, dissertasiyanı müdafiə etdik- oilman and geologist Shafaat Mehdiyev was sent to
dən sonra Geologiya İnstitutunda elmi işçi vəzifəsinə the Homeland as a necessary specialist and defended
təyin olunub. Ş.Mehdiyev Böyük Vətən müharibəsi his Ph.D. thesis on “Geothermy of oil fields of the Ab-
dövründəki xidmətlərinə görə “Almaniya üzərində sheron peninsula” a year later – in 1945. His research
work, highly evaluated by the Scientific Council of the
qələbə” və “1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Institute of Geology and the USSR Academy of Scienc-
es, was also sent to production in the same year. Af-
rəşadətli əməyinə görə” medalları ilə təltif olunub.

Ş.Mehdiyev 1950-ci ildə “Lənkəran vilayəti- ter defending his thesis, he was appointed the scientific
nin geoloji quruluşu və neftlilik perspektivliyi” worker at the Institute of Geology. S. Mehdiyev was
mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə awarded the medals “For the Victory over Germany”
edib. Doktorluq dissertasiyası müdafiəsindən sonra and “For Valiant Labor in the Great Patriotic War 1941-
Geologiya İnstitutunun Neft yataqlarının geologiyası 1945” for his services in the Great Patriotic War.
laboratoriyasına rəhbərlik edib, Abşeron yarıma-
dasında yerləşən neft yataqlarının aşkar olunması, S. Mehdiyev defended his doctoral dissertation on
öyrənilməsi ilə bağlı elmi nəticələri əldə etməklə “Geological structure and perspective of oil explora-
yanaşı, laboratoriyanın əməkdaşlarının da iş prinsi- tion in Lankaran region” in 1950. After defending his
pini və istiqamətlərini müəyyən etməklə geologiya doctoral dissertation, he headed the Laboratory of Oil
elminin inkişafına əvəzsiz xidmətlər göstərmiş olub. Fields Geology at the Institute of Geology, gained sci-
Elmi əsərləri, monoqrafiyaları, dərslik və dərs vəsait- entific results on discovering and studying the oil fields
ləri ilə gənc geoloqların yetişdirilməsinə böyük töh- in the Absheron peninsula, and rendered invaluable
fələr verən görkəmli alim Bakı Dövlət Universitetində services to the development of geological science by
“Neft və Qaz Geologiyası” və “Ümumi geologiya” defining the principles and directions of the laboratory
kafedralarına rəhbərlik etməklə yanaşı, həm də bu staff. A prominent scientist, who contributed to the de-
kafedraların qurucusu olub. velopment of young geologists with his scientific works,
monographs, textbooks and training manuals, along
1954-cü ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının with chairing “Oil and Gas Geology” and “General Ge-
Geologiya İnstitutuna direktor təyin edilən ology” departments at Baku State University, was also
Ş.Mehdiyev 1955-ci ildə Azərbaycan Elmlər the founder of these departments.
Akademiyasının (indiki AMEA) müxbir üzvü, 1958-ci
ildə isə həqiqi üzvü seçilib. O, 1958-1965-ci illərdə Appointed the Director of the Institute of Geology of
tədris apardığı Bakı Dövlət Universitetinin rektoru Azerbaijan Academy of Sciences in 1954, S. Mehdiyev
olub. was elected the corresponding member of Azerbaijan
Academy of Sciences (present ANAS) in 1955 and be-
Bu gün əminliklə deyə bilərik ki, Ş.Mehdiyev Neft came its full member in 1958. He taught and was the
və qazın geologiyası və geokimyası sahəsində rector of Baku State University in 1958-1965.
neftçi-geoloqların Azərbaycan məktəbinin əsasını
qoyanlardan biri olub. EA-nın Geologiya İnstitutunun
“Neftin mənşəyi və böyük dərinliklərin neft-qazlılıq
problemləri” laboratoriyasına rəhbərlik edən akade-
mik neftin mənşəyinin dərinlik-biogen nəzəriyyəsinin

Oil and Industry | Noyabr 2017

müəllifidir. O, Azərbaycan ərazisinin termal sularının və B İ Z İ M M Ə Z U N | O U R A L U M N U S 61
bitumlu süxurlarının sənayedə istifadəsinin vacibliyini
elmi cəhətdən əsaslandırıb və neft geologiyası elminin Today, we can assuredly note that S. Mehdiyev was one
bir sıra aktual problemlərini tədqiq edib. O, Azərbaycan of the founders of the Azerbaijani school of oilmen and
geoloqlarından plitə tektonikası nəzəriyyəsinə də diqqət geologists in the field of geology and geochemistry of
göstərən ilk alim olub. Akademik Ş.Mehdiyev çoxlu oil and gas. Leading the laboratory “Origin of oil and
sayda geoloji atlasların, müxtəlif miqyaslı xəritələrin, oil-gas problems of large depths” of AS Institute of Ge-
Azərbaycanın geologiyası və neft-qazlılığı üzrə funda- ology, he is also the author of the depth biogenic the-
mental monoqrafiyaların məsul redaktoru və müəllifi ory of the origin of the academic oil. He scientifically
olub. “Azərbaycanda neftin əmələ gəlməsi və neft-qaz justified the importance of the use of thermal waters
yataqlarının yaranması” və “Neftin genezisi və neft-qaz and bituminous rocks in Azerbaijan and conducted a
yataqlarının əmələ gəlməsi problemləri” monoqrafi- research on many topical issues of oil geology. He was
yaları ona dünya şöhrəti qazandırıb. Görkəmli alim the first scientist among Azerbaijani geologists to pay
attention to the theory of plate tectonics. Academician
S. Mehdiyev was a responsible editor and author of a

large number of geological atlases, various scale maps and fundamental monographs
on Azerbaijan’s geology and oil and gas. The monographs “Formation of oil and emer-
gence of oil and gas fields in Azerbaijan” and “Problems of oil genesis and formation of
oil and gas fields” made him renowned in the world. In 1988 the outstanding scientist
was awarded the State Prize of Azerbaijan for the “Map of oil and gas fields and per-
spective structures of the Azerbaijan SSR”.

Oil and Industry | Noyabr 2017

62 B İ Z İ M M Ə Z U N | O U R A L U M N U S

“Azərbaycan SSR-in neft-qaz yataqları və perspektiv strukturları Academician S. Mehdiyev worked as a corre-
xəritəsi”nə görə 1988-ci ildə Azərbaycanın Dövlət mükafatına sponding member of the International Com-
layiq görülüb. mission on the history of Geology, Chairman
of the Scientific Council of the Caucasus and
Akademik Ş.Mehdiyev geologiya elminin tarixi üzrə Beynəlxalq Transcaucasia Regional Commission for Oil
Komissiyanın müxbir üzvü, SSRİ Elmlər Akademiyasının Neft və and Gas Geology and Geochemistry of the
Qazın Geologiyası və Geokimyasına dair Qafqaz və Zaqafqaziya USSR Academy of Sciences.
üzrə Regional Komissiya Elmi Şurasının sədri vəzifələrində çalışıb.
The contributions made by S. Mehdiyev to
Ş.Mehdiyevin elmə verdiyi töhfələr bununla da bitməyib. O, science do not finish here. He is also one of
həmçinin Azərbaycanın elm tarixində “Vulkan püskürmələri pay- the co-authors of the discovery of “Space
lanmasının məkan-zaman qanunauyğunluğu” kəşfinin həmmüəl- and time conformity of distribution of volca-
liflərindən biridir. 70-dən çox elmlər doktoru və namizəd hazır- nic eruptions” in Azerbaijan’s science history.
layan geoloq 400 elmi əsərin, o cümlədən 40 monoqrafiyanın Having supervised over 70 doctors and can-
müəllifi olub. didates of sciences, he is the author of 400
scientific works, including 40 monographs.
O, xarici ölkələrdə, o cümlədən ABŞ, Avstraliya, Almaniya,
Hindistan, Kanada, Meksika, Fransa, Çexoslavakiya, Bolqarıstan,

Macarıstan, İran, Türkiyə və digər ölkələrdə Azərbaycan He highly represented Azerbaijani science in
elmini yüksək səviyyədə təmsil edib, xüsusən neft foreign countries, including the United States,
geologiyasının geniş təbliğatçısı olub. Onun 400-dən Australia, Germany, India, Canada, Mexico,
çox elmi əsəri ölkəmizin müxtəlif nəşriyyatlarında France, Czechoslovakia, Bulgaria, Hungary, Iran,
və xarici mətbuat səhifələrində çap olunub. Şəfaət Turkey and other countries, and was an active
müəllimin hər bir əsəri, o cümlədən elmi monoqrafi- propagandist of oil geology. His more than 400
yaları, dərslik və dərs vəsaitləri mütəxəssislər və ali scientific works have been published in various
məktəb tələbələri tərəfindən həmişə böyük maraq publishing houses of our country and foreign
və rəğbətlə qarşılanıb. Geologiya terminləri lüğətinin press pages. Each of his work, including scientif-
tərtibçi-müəlliflərindən birincisi məhz Ş.Mehdiyev ic monographs, textbooks, and training manuals,
olub. Həmin lüğət indi də geoloqların masaüstü has always aroused great interest and sympathy
kitabıdır. Şəfaət Mehdiyev 1967-ci ildən Azərbaycan of specialists and university students. S. Mehdiyev
Sovet Ensiklopediyası redaksiya heyətinin üzvü olmaqla was the first author of the Geology terminology
çox faydalı işlər görüb. Onun “Ümumi geologiya” dərs- dictionary.
liyi indi də ali məktəblərdə istifadə olunur. Akademik
Ş.Mehdiyev Azərbaycan, Gürcüstan, Qazaxıstan, The dictionary is still widely used by geologists.
Türkmənistan, Dağıstan, Sibir, habelə bir sıra Asiya From 1967, Shafaat Mehdiyev became the mem-
və Afrika ölkələri üzrə 70-dən çox elmlər doktoru və ber of the Editorial Board of Azerbaijan Soviet
namizədi yetişdirib. Encyclopedia and accomplished many things. His
“General Geology” textbook is now used in higher
Akademik Ş.Mehdiyev elmi və ictimai fəaliyyətindəki education institutions. Academician S. Mehdiyev
xidmətlərinə görə “Azərbaycanın əməkdar elm xadimi”, has trained more than 70 doctors and candidates
“SSRİ-nin fəxri neftçisi” və “SSRİ qaz sənayesinin fəxri of sciences in Azerbaijan, Georgia, Kazakhstan,
işçisi” adlarına, “Şərəf” nişanı, iki dəfə “Qırmızı Əmək Turkmenistan, Dagestan, Siberia, as well as some
Bayrağı” ordenlərinə, müxtəlif medallara, həmçinin Asian and African countries.
Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fəxri fər-
manlarına layiq görülüb. Ümumdünya Sülh Şurasının, Academician S. Mehdiyev was awarded the titles
Sovet İ�faqı Sülhü Müdafiə Komitəsinin, Neft Sənayesi “Honored Scientist of Azerbaijan”, “Honorary Oil-
Nazirliyinin fəxri fərmanları, “S.Vavilov” adına medalla man of the USSR” and “Honorary Worker of the
təltif olunub. USSR Gas Industry”, “Honor” emblem, “Red La-
bor Flag” Order (twice), various medals, as well
Oil and Industry | Noyabr 2017 as honorary certificates of the Presidium of the

B İ Z İ M M Ə Z U N | O U R A L U M N U S 63

Elmi yaradıcılıqla yanaşı dünya şöhrətli neftçi-alim Supreme Soviet of the Azerbaijan SSR for
həm də gözəl publisist qələmə malik olub. Onun bu his scientific and social activities. He was
səpkidə yaradıcılığı dörd pyesdə, bir çox hekayələrdə, granted honorary certificates of the World
miniatürlərdə, publisistik məqalələrdə və şeirlərdə öz Peace Council, the Soviet Union Peacekeep-
əksini tapıb. “Mirzə Fətəli”, “Ərk qalası”, “Vicdan yükü”, ing Committee, the Ministry of Oil Industry,
“Sabir” kimi pyesləri, “Su pərisi”, “Rüşvət ustası”, “Keçi and the “S. Vavilov” medal.
əhvalatı”, “Falçının məsləhəti”, “Dələduz” və s. onlarca
hekayələri ona həm də geniş oxucu rəğbəti qazandırıb. Along with scientific activity, the world-re-
nowned oilman and scientist also had
Akademik Şəfaət Mehdiyev 1993-cü il dekabrın wonderful writing skills. His creative work
15-də - doğulduğu gündə dünyasını dəyişib. Vəfatından was reflected in four plays, many stories,
sonra akademikin adını əbədiləşdirmək məqsədilə miniatures, publicist articles, and poems.
ümummilli lider Heydər Əliyevin fərmanı ilə Bakı şəhəri- “Mirza Fatali”, “Arg of Tabriz”, “Weight of
nin Yasamal rayonundakı küçələrdən birinə onun adı conscience”, “Sabir”, “Mermaid”, “The bribe
verilib, yaşadığı evin fasadına xatirə lövhəsi vurulub, master”, “Story of a goat”, “Fortune-teller’s
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin advice” and dozens of such stories brought
geoloji fakültələrində oxuyan tələbələr üçün “Akademik him the sympathy of many readers.
Ş.Mehdiyev adına təqaüd” təsis edilib.

Academician Shafaat Mehdiyev passed away on December 15, 1993 – on the day he was born. In order to
eternalize the name of the academician after his death, by the decree of the national leader Heydar Aliyev, one
of the streets in Yasamal district of Baku was given his name, a memorial tablet was put on the facade of his
house, and a scholarship named after academician S. Mehdiyev was established for the students of geological
faculties of Azerbaijan State Oil and Industry University.

Oil and Industry | Noyabr 2017

64 A Z Ə R B A Y C A N D A | I N A Z E R B A I J A N

Azərbaycan ilə AYİB arasında The Southern Gas Corridor CJSC (SGC) and the European
yeni kredit sazişi imzalanıb Bank for Reconstruction and Development (EBRD) signed
on October 20 a contract on the allocation of a loan for the
Azerbaijan and EBRD sign new loan Trans-Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP) project. The
agreement loan agreement in the sum of $500 million was signed by
SGC Director General Afgan Isayev and EBRD Director for
Oktyabrın 20-də “Cənub Qaz Dəhlizi” QSC (CQD) və Energy and Natural Resources in Russia, Caucasus, Central
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) arasında Asia Mrs. Aida Sitdikova. A guarantee agreement on the
Trans-Anadolu Təbii Qaz Boru Kəməri (TANAP) layihəsi- loan was signed by Azerbaijani Minister of Finance Samir
nin dəstəklənməsi məqsədilə kredit ayrılmasına dair Sharifov and Mrs. Aida Sitdikova. On October 18, the Board
müqavilə imzalanıb. 500 milyon ABŞ dolları məbləğində of Directors of the European Bank for Reconstruction and
olan kredit sazişini CQD-nin Baş direktoru Əfqan Development approved the loan on allocating $500 million
İsayev və AYİB-in enerji və təbii sərvətlər bölməsinin for financing the TANAP project. The loan is issued by state
Rusiya, Qafqaz, Mərkəzi Asiya üzrə direktoru, xanım guarantee for a period of 18 years.
Aida Sitdikova, kredit müqaviləsinə dair zəmanət
sazişi isə Azərbaycan hökuməti adından maliyyə nazi-
ri Samir Şərifov və xanım Aida Sitdikova imzalayıblar.
Bundan əvvəl oktyabrın 18-də CQD TANAP layihəsinin
maliyyələşdirilməsi üçün dövlət zəmanəti əsasında 18
il müddətinə 500 milyon ABŞ dolları məbləğində kredi-
tin ayrılmasına dair Avropa Yenidənqurma və İnkişaf
Bankının Direktorlar Şurası müsbət qərar qəbul edib.

Karbamid Zavoduna cəlb edilən kreditin 300 mln. avrosu istifadə olunub

Carbamide Plant spends 300 million EUR of attracted loan

Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) Sumqayıt-
da inşa edilən Karbamid Zavoduna cəlb edilən 500 mln.
avroluq kreditin 300 mln. avrodan çox hissəsi istifadə
olunub. Bunu zavodun direktoru Xəyal Cəfərov bildirib.
Qeyd edək ki, layihənin maliyyələşdirilməsi üçün 500
mln. avro məbləğində kredit ayrılıb. Kreditin 251 mln.
avroluq hissəsi Koreyanın “Eximbank”ı (KEXIM), 249 mln.
avroluq hissəsi isə KEXIM-in zəmanəti ilə “UniCredit”,
“Societe Generale”, “Deutsche Bank” tərəfindən ayrılıb.
Layihə ilkin mərhələdə dövlət büdcəsindən ayrılan və-
sait hesabına maliyyələşdirilib. Onun sözlərinə görə, cəlb
olunan kreditin 2019-cu ilin sonundan qaytarılmasına
başlanılacaq: “Gələn ilin ortasında zavodun istismara
verilməsi gözlənilir. Cəlb edilən kredit isə zavodun istis-
mara verilməsindən 1,5 il sonra qaytarılmağa başlanıla-
caq. Kreditin qaytarılma müddəti 10 ildir”. X.Cəfərov
qeyd edib ki, təbii qazın və karbamidin hazırkı qiymətinə
əsasən, zavodun istismara verildikdən 8-9 il sonra mən-
fəət əldə edəcəyini demək olar.

Over 300 million EUR out of 500 million EUR of the loan attracted to the Carbamide Plant of the State Oil Company of
Azerbaijan Republic (SOCAR), which is under construction in Sumgait, has been used. This was reported by the plant’s
director Khayal Jafarov. Notably, 500 million EUR loan has been allocated to finance the project. 251 million EUR of the
loan was allocated by Korea Eximbank (KEXIM), 249 million EUR by UniCredit, Societe Generale, Deutsche Bank under
the guarantee of KEXIM. At the initial stage, the project was funded at the expense of funds allocated from the state
budget. According to him, repayment of the attracted loan will begin by late 2019: “The plant is expected to be put into
operation in the mid-2018. The attracted loan will be repaid 1.5 years after the commissioning. The loan repayment
period is 10 years”. Jafarov noted that according to the current price of natural gas and carbamide, the plant will gain
benefit 8-9 years after its commissioning.

Oil and Industry | Noyabr 2017

A Z Ə R B A Y C A N D A | I N A Z E R B A I J A N 65

Beynəlxalq maliyyə qurumları Azərbaycanda alternativ enerji istehsalına
dəstək verəcək
International financial institutions to support production of alternative energy in Azerbaijan

“Çin Azərbaycana 3 mln. ABŞ dolları dəyərində günəş “China will grant to Azerbaijan the autonomous energy
və dizel generatorlarından ibarət avtonom enerji ciha- systems consisting of solar and diesel generators worth
zları bağışlayacaq”. Alternativ və Bərpa Olunan Enerji $3 million”. Deputy Director of the State Agency for Al-
Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyinin (ABOEMDA) direk- ternative and Renewable Energy Sources of Azerbaijan
tor müavini Cəmil Məlikovun sözlərinə görə, hazırda bu (SAARES) Jamil Melikov says that currently, China possess-
məqsədlə Azərbaycan tərəfinin imzaladığı sənədlər Çin es the documents, which have been signed by Azerbaijan:
tərəfindədir: “Bu aqreqatların gücü 2 kVt-dan 100 kVt-a “The capacity of these aggregates varies between 5kW
qədər dəyişir”, - deyə o, qeyd edib. Agentlik rəsmisi onu and 100 kW” – he noted. The agency official added that
da bildirib ki, Strateji Yol Xəritəsində Azərbaycanda alter- the Strategic Road Map envisages an investment of 1.04
nativ və bərpa olunan enerji sahəsinə 1,04 mlrd. manat billion manats in alternative and renewable energy sec-
investisiya qoyulması nəzərdə tutulub. Onun sözlərinə tor of Azerbaijan. According to him, several international
görə, bir sıra beynəlxalq maliyyə institutları Azərbaycan- financial institutions are interested to allocate funds for
da bu sahəyə pul ayırmaqda maraqlıdır: “Xüsusən də this field in Azerbaijan. “KfW bank of Germany, Asian De-
“KfW” bankı (Almaniya), Asiya İnkişaf Bankı (ADB), Avro- velopment Bank (ADB), European Bank for Reconstruction
pa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (EBRD) bu məsələlərdə and Development (EBRD) are especially keen on this issue.
maraqlıdır. Artıq ADB bioenerji sahəsində texniki-iqtisadi ADB has already completed the work on technical eco-
əsaslandırma sənədləri üzərində işi yekunlaşdırıb. Bank 3 nomic feasibility documents in bioenergy. The bank will
regionda reallaşacaq bu layihələrə 46 mln. dollar ayıra- allocate 46 million dollars for projects to be implemented
caq. “KfW”-nin isə Azərbaycana 130 mln. avro kredit in three regions. KfW will allocate a loan worth 130 mil-
ayıracağı gözlənilir”. lion EUR to Azerbaijan”.

“SOCAR Methanol” bu ilin istehsal hədəfini artıq 100% yerinə yetirib

SOCAR Methanol completes this year’s production target for 100%

“SOCAR Methanol” şirkəti artıq bu il üçün nəzərdə tu-
tulan istehsal planını tam olaraq yerinə yetirib. Bunu
“Azərbaycanda emal sənayesinin inkişafında yerli isteh-
salın dəstəklənməsi” mövzusunda Bakıda keçirilən təd-
birdə “SOCAR Methanol” MMC-nin baş direktoru Elnur
Mustafayev bildirib: “Bu il zavod fasiləsiz və təhlükəsiz
istehsala davam edib”. O qeyd edib ki, zavodda istehsal
olunan məhsulun 95%-i SOCAR-ın Marketinq və İqtisadi
Əməliyyatlar İdarəsi tərəfindən ixrac edilir: “Zavodun
məhsullarına böyük tələbat var. İstehsal olunan məh-
sulun 5%-i daxili bazarda satılır. Daxili bazarda əsasən
bir neçə müəssisəyə satış həyata keçirilir”. Qeyd edək ki,
Zavodda bu il 250 min ton metanol istehsalı proqnoz-
laşdırılırdı. O bildirib ki, dünyadakı metanol zavodlarının
istehsalında “SOCAR Methanol”un payı 0,7% təşkil edir.

“SOCAR Methanol” LLC has fully implemented its production plan for 2017. This was noted by Director General of
“SOCAR Methanol” LLC Elnur Mustafayev at the event titled “Supporting domestic production in development of pro-
cessing industry in Azerbaijan”: “This year, the plant has continued uninterrupted and safe production”. He noted that
95% of the plant’s output is exported by SOCAR’s Marketing and Economic Operations Department: “There is a great
demand for the plant’s products. 5% of products are sold on the domestic market. Sales in the domestic market are
mainly carried out to several entities”. Notably, this year the plant has predicted the production of 250.000 tons of
methanol. According to him, one of the company’s strategic goals is to increase production and reduce the cost of
goods. He said that the share of SOCAR Methanol in the production of methanol plants in the world is 0.7%.

Oil and Industry | Noyabr 2017

66 A Z Ə R B A Y C A N D A | I N A Z E R B A I J A N

Kreditlər 24,7% azalıb Azərbaycanlılar daha çox
Loans decrease by 24.7% Türkiyəni seçir
Azerbaijanis prefer Turkey

2017-ci ilin 1 iyul tarixinə iqtisadiyyata maliyyə-kredit təşkilat- 2017-ci ilin birinci yarımilində turizm yollayışların-
larının təqdim etdiyi kreditlərin həcmi 2016-cı ilin 1 iyul dan istifadə etməklə ölkə ərazisində istirahət edən
tarixinə nisbətən 24,7% azalaraq, 13,882 mlrd. manat təşkil Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının sayı 6,3
edib. Bu barədə Azərbaycanın 2018-ci il və gələn üç il üzrə iq- min nəfər olub. Səyahət agentlikləri və turopera-
tisadi və sosial inkişaf konsepsiyası və proqnoz göstəricilərində torların vasitəçiliyi ilə xarici ölkələrdə istirahət edən
qeyd edilib. Cari ilin iyulun 1-nə milli valyutada verilən kreditlərin AzərbaycanRespublikasıvətəndaşlarınınsayı20,0min
cəmi kreditlərdə payı 57,3% olub. Sənəddə vurğulanıb ki, ötən nəfər olub. Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsindən
illərdə həyata keçirilmiş devalvasiyalar və manatın dollar məlumat verilib. Bildirilib ki, onların 47,7 faizi
qarşısında dəyərdən düşməsi, həmçinin bankların xarici Türkiyə, 12,7 faizi Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, 12,4
valyutada kreditlərə üstünlük verməklə öz risklərini azaltmağa faizi Rusiya Federasiyası, 9,1 faizi İran, 3,0 faizi Al-
cəhd etməsi və konvertasiya amili ilə əlaqədar olaraq 2017-ci maniya, 1,6 faizi Gürcüstan, 1,4 faizi İtaliya, 1,3 faizi
ilin 1 iyul tarixinə milli valyutada verilən kreditlərin həcmi 2016- Çexiya, 0,7 faizi Ukrayna və 10,1 faizi digər ölkələrə
cı ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 16,8%, xarici valyutada ver- səyahət edib.
ilən kreditlərin həcmi isə 33,2% azalıb.
In the first half of 2017, the number of citizens of the
As of July 1, 2017, the volume of loans, provided to the econo- Republic of Azerbaijan choosing different regions of
my by financial and credit organizations, decreased by 24.7% the country as tourist destinations was 6.300 people.
as compared to July 1, 2016, and made 13.882 billion manats. The number of citizens of the Republic of Azerbaijan
This was stated in the economic and social development con- heading to foreign countries for vacation through
cepts and forecasts of Azerbaijan for 2018 and the next three travel agencies and tour operators was 20.0 thou-
years. As of July 1 of this year, the share of loans in total loans sand people. This was reported by the State Statis-
given in national currency was 57.3%. The document stressed tical Committee. It was noted that 47.7% of them
that due to the devaluations of previous years and the depre- traveled to Turkey, 12.7% to the United Arab Emir-
ciation of the manat against the dollar, as well as the attempts ates, 12.4% to the Russian Federation, 9.1% to Iran,
of banks to reduce their risks by preferring loans in foreign cur- 3.0% to Germany, 1.6% to Georgia, 1.4% to Italy, 3%
rency, and conversion factor, the volume of loans issued in na- to the Czech Republic, 0.7% to Ukraine and 10.1% to
tional currency decreased by 16.8%, while the volume of loans other countries.
given in foreign currency fell by 33.2% as of July 1, 2017 com-
pared to the analogical period in 2016.

Azərbaycanın 2018-ci ilin büdcəsində neftin baza qiyməti 45 dollardan götürülüb
Base oil price in Azerbaijan’s 2018 budget to be $45

Azərbaycanın 2018-ci il dövlət büdcəsində neftin baza qiyməti Base oil price will be calculated at $45 per barrel for
45 dollar/barel səviyyəsində götürüləcək. Bu barədə “2018-ci 2018 state budget of Azerbaijan. This is reported in
il dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsində məlumat verilir. the draft law “On the state budget for 2018”. The
Sənəddə deyilir ki, gələn il dünya bazarında neftin qiymətinin document says that in 2018, world oil prices will fluc-
50 dollar/barel ətrafında dəyişəcəyi proqnozlaşdırılır. Bu, 2017- tuate around $50 per barrel. This is more by 12.5%
ci ildəki analoji baza qiymətindən 12,5% və yaxud 5 dollar/bar- or $5 per barrel than the analogical base price for
el çoxdur. 2017 budget.

Oil and Industry | Noyabr 2017

A Z Ə R B A Y C A N D A | I N A Z E R B A I J A N 67

Növbəti dörd ildə birrəqəmli inflyasiya olacaq
Single-digit inflation forecasted for next four years

Azərbaycan hökumətinin proqnozuna əsasən, 2017-ci
ildə orta illik inflyasiya 13,2% təşkil edəcək. Bu, 2018-
2021-ci illər üzrə iqtisadi və sosial inkişaf konsepsiyası
və proqnoz göstəricilərində əksini tapıb. Hökumətin
proqnozlarına görə, 2018-ci ildə orta illik inflyasiya
6,1% olacağı təqdirdə, 2019, 2020 və 2021-ci illərdə
bu göstərici müvafiq olaraq 4,3%, 3,1% və 3,1% ola-
caq. Bu il ölkədə yaşayış minimumu 155 manat təşkil
edəcək. Hökumətin gözləntilərinə əsasən, gələn il
yaşayış minimumu 173 manat olacaq, 2019, 2020 və
2021-ci illərdə isə bu məbləğ müvafiq olaraq 180, 186
və 192 manata çatacaq.

According to the forecasts of the Azerbaijani government, average annual inflation in 2017 will make 13.2%. This is re-
flected in the economic and social development concepts and forecasts for 2018-2021. According to the government’s
estimations, if the average annual inflation in 2018 is 6.1%, this figure will be 4.3%, 3.1% and 3.1% in 2019, 2020 and
2021 respectively. This year, the subsistence minimum in the country will be 155 manats. In line with the government’s
expectations, the subsistence minimum will rise to 173 manats in 2018. This figure will reach 180, 186 and 192 manats
in 2019, 2020 and 2021 respectively.

Azərbaycanda qızıl və gümüş hasilatı artıb
Gold and silver production increases in Azerbaijan

Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda 4 434,6
kq qızıl hasil olunub ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqa-
yisədə 3,1 dəfə çoxdur. Gümüş hasilatı isə illik müqay-
isədə 14,1% artaraq 311,8 kq təşkil edib. Hazırda Azər-
baycanda qızıl Daşkəsən (“AzerGold” QSC tərəfindən) və
Gədəbəy (Böyük Britaniyanın “Anglo-Asian Mining” şirkəti
tərəfindən)rayonlarındahasilolunur.“Anglo-AsianMining”
Azərbaycanda 1997-ci il avqustun 21-də imzalanmış PSA
(Production Sharing Agreement/Hasilatın Pay Bölgüsü) ti-
pli müqavilə çərçivəsində hasilatla məşğul olur. Müqavilə
6 yatağın - Naxçıvanda 1, Gədəbəydə 2, hazırda erməni
işğalı altında olan Kəlbəcər və Zəngilanda 3 yatağın işlən-
məsini nəzərdə tutur. Müqavilədə Azərbaycanın payı 51%,
Britaniya şirkətinin payı 49% təşkil edir.

In January-September of this year, gold production in Azerbaijan made 4 434.6 kg which is 3.1 times more than the
corresponding period in 2016. Silver production increased by 14.1%, becoming 311.8 kg. Gold production in Azerbaijan
is currently carried out in Dashkasan (AzerGold CJSC) and Gedabek (Great Britain’s Anglo-Asian Mining). Anglo-Asian
Mining extracts gold and silver in Azerbaijan within the framework of the contract such as PSA (Production Sharing
Agreement), signed on 21 August 1997. The agreement foresees the development of six fields: 1 in Nakhchivan, 2 in
Gedabek, 3 in Kalbajar and Zangilan, which are currently under Armenian occupation. Azerbaijan’s share in the agree-
ment is 51%, while the British company takes 49%

Oil and Industry | Noyabr 2017

68 Y U B İ L E Y | J U B I L E E

YAP Nəsimi rayon təşkilatının
X konfransı keçirilib

YAP Nasimi district branch holds its The 10th conference of the
10th conference Nasimi district branch of the New
Azerbaijan Party (YAP) was held
in Baku on October 26. The event
was attended by the Assistant
to the President of the Repub-
lic of Azerbaijan for public and
political issues, member of the

Oktyabrın 26-da Bakıda Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP) Nəsimi YAP Board of Directors Ali Hasanov, member of Parlia-
rayon təşkilatının X konfransı keçirilib. Tədbirdə Azərbaycan Res- ment Malahat Ibrahimgizi, head of Executive Power of
publikası Prezidentinin ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçi- Nasimi District Asif Asgarov, well-known public and po-
si, YAP İdarə Heyətinin üzvü Əli Həsənov, millət vəkili Məlahət litical figures, university rectors, including the Rector of
İbrahimqızı, Nəsimi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Asif Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU),
Əsgərov, tanınmış ictimai-siyasi xadimlər, universitet rektorları, Professor Mustafa Babanli, as well as academic staff
o cümlədən Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin members and students of the university.
(ADNSU) rektoru, professor Mustafa Babanlı, eləcə də universi- At the conference commenced with the National An-
tetin professor-müəllim heyəti və tələbələr iştirak edib. them, founder of YAP great leader Heydar Aliyev and
martyrs who lost their lives for Azerbaijan’s territorial
Dövlət Himninin səsləndirilməsi ilə başlayan konfransda integrity and sovereignty were commemorated with a
YAP-ın yaradıcısı ulu öndər Heydər Əliyevin, Azərbaycanın ərazi minute of silence.
bütövlüyü və suverenliyi uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərin
xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib. Addressing the event, member of the YAP Politi-
cal Council, chairperson of the party’s Nasimi district
YAP Siyasi Şurasının üzvü, partiyanın Nəsimi rayon təşkilatının branch, member of the Milli Majlis (National Assembly)
sədri, Milli Məclisin deputatı Məlahət İbrahimqızı tədbirdə çıxış Malahat Ibrahimgizi provided information on the work
edərək ötən müddətdə görülmüş işlər barədə məlumat verib. accomplished during the past period. A video featur-
Konfransda Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması və 25 illik ing the creation of the New Azerbaijan Party and its
uğurlu fəaliyyəti ilə bağlı videoçarx nümayiş etdirilib. Sonra YAP successful activities within 25 years was demonstrated
Nəsimi rayon təşkilatının nəzarət-təftiş komissiyasının hesabatı at the conference. The report of the control-inspection
dinlənilib. commission of the YAP Nasimi district branch was then
presented.
YAP Siyasi Şurasının üzvü, Nəsimi Rayon İcra Hakimiyyəti-

Oil and Industry | Noyabr 2017

Y U B İ L E Y | J U B I L E E 69

Member of the YAP Political Council, head
of Executive Power of Nasimi district Asif
Asgarov said the influence of the New
Azerbaijan Party grows day by day. He em-
phasized that the party’s Nasimi district
branch takes an active part in the public and
political life of the district.
Making a speech at the conference, As-
sistant to the President of the Republic of
Azerbaijan for public and political issues,
member of the YAP Board of Directors
Ali Hasanov spoke about the factors that led
to the establishment of the New Azerbaijan
Party, pointing at the difficult public and po-
litical situation of the country at that time.
Assistant to the President noted that found-
ed by great leader Heydar Aliyev, the New

nin başçısı Asif Əsgərov Yeni
Azərbaycan Partiyasının nüfuzu-
nun gündən-günə artdığını bildi-
rib. O, partiyanın Nəsimi rayon
təşkilatının rayonun ictimai-siya-
si həyatında fəal şəkildə iştirak
etdiyini söyləyib.

Konfransda çıxış edən Azərbay-
can Respublikası Prezidentinin
ictimai-siyasi məsələlər üzrə
köməkçisi, YAP İdarə Heyətinin
üzvü Əli Həsənov Yeni Azərbay-
can Partiyasının yaranmasını
zərurətə çevirən amillərdən,
həmin dövrdə ölkəmizdə
mövcud olmuş ağır ictimai-siyasi
vəziyyətdən danışıb. Prezidentin
köməkçisi qeyd edib ki, ulu öndər
Heydər Əliyevin yaratdığı Yeni
Azərbaycan Partiyası cəmiyyətin
bütün təbəqələrindən olan in-
sanları öz ətrafında birləşdirib.
Bu gün Yeni Azərbaycan Partiyası
ümummilli lider Heydər Əliyevin

parlaq ideyalarının daşıyıcısı kimi cəmiyyətdə aparıcı Azerbaijan Party has united people from all classes of society.
rolunu daha da möhkəmləndirir. Azərbaycan Respub- Today, the New Azerbaijan Party continues to strengthen its
likasının Prezidenti, Yeni Azərbaycan Partiyasının sədri leading role in the society as being a bearer of brilliant ideas of
İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə partiyanın uğurları getdik- national leader Heydar Aliyev. Achievements of the party con-
cə daha da artır. Çıxışlardan sonra təşkilati məsələlərə stantly increase under the leadership of the President of the
baxılıb. Republic of Azerbaijan, Chairman of the New Azerbaijan Party
Ilham Aliyev. Organizational issues were examined following
Partiyanın rayon təşkilatının bir sıra fəal üzvlərinə the remarks. Certificates of appreciation were presented to ac-
təşəkkürnamələr təqdim edilib. Sonda konfrans tive members of the party’s district branch.
iştirakçıları adından Azərbaycan Respublikasının The message to the President of the Republic of Azerbaijan,
Prezidenti, Yeni Azərbaycan Partiyasının sədri İlham Chairman of the New Azerbaijan Party Ilham Aliyev on behalf
Əliyevə müraciət qəbul olunub. of the conference participants was adopted at the end of the
conference.

Oil and Industry | Noyabr 2017

70 F E S T İ V A L | F E S T I V A L

SHOPPING FESTIVAL Zərifə Ələkbər
Zarifa Alakbar

TURİSTİ PAYIZDA SAYARLAR

COUNT THE TOURISTS IN AUTUMN

2017-ci ildə Azərbaycanda turizm sektorunun ar�mı barədə II Bakı Şoppinq
Fes�valından sonra fikir yürütmək olacaq
The growth of tourism sector in Azerbaijan for the year of 2017 may only be discussed
after the Second Baku Shopping Festival

Müasir turizmin yaranmasında əsas rolu We would not be mistaken by saying that

ticarət oynayıb desək, yanılmarıq. Qədim trade has played an essential role in the

dövrlərdən bəri uzaq ölkələrə karvanların, foundation of the modern tourism. The de-

ticarət gəmilərinin yola düşməsi yeni sivili- parture of caravans and merchant ships to

zasiyaların kəşf olunmasına, mədəni müba- distant countries since the ancient times

diləyə, yeni bilik və texnologiyalara yiyələn- contributed to the discovery of new civ-

məyə kömək edib. Səyahətçilər getdikləri ilizations, cultural exchange, acquisition

ölkələrdə müvəqqəti yaşayış və qidalan- of new knowledge and technologies. As

ma yerlərinə ehtiyac duyduqlarından on- travelers needed temporary living and nu-

ların yerləşməsi üçün yerli əhali müəyyən trition places in the countries they visited,

şərait yaradır və bunun müqabilində qa- the locals would provide certain conditions

zanc əldə edirdi. Beləliklə, şərq ölkələrində for their accommodation and make a profit

karvansaraylar yaradılmağa başladı. Elə in return. Thus, caravanserais started to be

bu karvansaraylar turizm industriyasının built in eastern countries. These caravanse-

ilk müəssisələri sayıla bilər. Ticarət bu gün rais may be considered the first enterprises

də dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan of the tourism industry. Today, the trade

səyahətçiləri imtiyazlı ticarət şərtləri olan continues to remain as a solid argument

ölkələrə səyahət etməyə sövq edən tutarlı that drives travelers from different parts

arqument olaraq qalmaqdadır. Əgər bunu of the world to travel to countries offer-

biz əvvəllər Dubay, İstanbul, Berlin və ya ing privileged trading terms. If we used

Sinqapur ticarət festivallarının timsalın- to see such examples in Dubai, Istanbul,

da görürdüksə, bu il Bakıda keçirilmiş ilk Berlin or Singapore trade festivals, this

şoppinq festivalın gedişatı zamanı da müşa- year, we were able to observe it during the

hidə etdik. Hazırda paytaxtımızda İkinci first shopping festival held in Baku. The

Bakı Şoppinq Festivalı keçirilir və onun Second Baku Shopping Festival is currently

miqyaslarına görə birincidən daha geniş taking place in the capital, and it seems to

olacağı gözlənilir. be broader than the first by its scales.

Oil and Industry | Noyabr 2017

F E S T İ V A L | F E S T I V A L 71

Şoppinq festivalı turizm aləti kimi

Shopping festival as a tourism tool

Bakı Şoppinq Festivalı əslində ölkədə turizmin inkişaf The Baku Shopping Festival has been in fact proposed
etdirilməsinə dəstək kimi təklif olunub. Ticarət festi- to support the development of tourism in the country.
vallarının təşkili prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə The organization of trade festivals has been included
“İxtisaslaşmış turizm sənayesinin inkişafı üzrə Strateji in the “Strategic roadmap for development of special-
yol xəritəsi”nə daxil edilib. Strateji yol xəritəsindən irəli ized tourism industry” by the order of the President of
gələn vəzifələrin qısa müddət ərzində icrası sayəsində Azerbaijan Ilham Aliyev. As a result of implementation
cari ildə aprelin 10-dan mayın 10-dək nəinki Azərbay- of duties emerging from the strategic road map within
canda, hətta keçmiş SSRİ məkanında ilk ticarət festi- a short period of time, the first trade festival not only in
valı keçirildi. Turizm sahəsində ən mühüm və perspek- Azerbaijan but even in the former USSR was held from
tivli layihə olan I Bakı Şoppinq Festivalı üçün dünya April 10 to May 10, 2017. The First Baku Shopping Fes-
təcrübəsi, digər ölkələrdəki analoji festivallar, bu işdə tival, the most important and prospective project in the
dövlət və özəl sektorun əməkdaşlığı öyrənilib. Ticarətin field of tourism, studied the world practice, similar festi-
genişləndirilməsi, xüsusilə də pərakəndə satışların həc- vals in other countries, cooperation of the state and pri-
minin artırılması baxımından effektiv vasitə olan şop- vate sector in this area. As an effective tool in terms of
pinq festivalı satış məbləğindən ƏDV-nin qaytarılması expanding the trade, in particular, increasing the volume
sisteminin tətbiq edilməsinə şərait yaratdı. Digər of retail sales, the shopping festival enabled to apply VAT
ölkələrdən fərqli olaraq Azərbaycanda ƏDV-nin qay- refund system from the amount of sales. In contrast to
tarılması praktikası əcnəbilərlə yanaşı yerli sakinlərə də other countries, in Azerbaijan, VAT refund practice was
şamil edildi. Bu dünyada analoqu olmayan təcrübə idi. applicable to local residents along with foreigners. This
Onu da qeyd edək ki, ticarət festivalları dövründə ƏDV- was a unique practice in the whole world. It should also
nin qaytarılması ilə «Tax Free» sisteminin əsas fərqi bun- be noted that the main difference between VAT refund
dadır ki, ticarət festivallarında alıcıya fərq qoyulmur. “Tax during trade festivals and the Tax Free system is that
Free” sistemində isə ƏDV-nin qaytarılması yalnız əcnəbi all buyers receive equal rights at trade festivals. VAT
turistlərə şamil edilir. Daha bir fərq də budur ki, “Tax refund in the Tax Free system is only applicable for for-
Free” sistemində 300 manatdan artıq alınmış mallar eign tourists. Another difference is that if the Tax Free
üzrə ƏDV-nin qaytarılması nəzərdə tutulurdusa, ticarət system provides VAT refund for purchased goods worth

Oil and Industry | Noyabr 2017

72 F E S T İ V A L | F E S T I V A L 300 manats, this requirement is even less during trade
festivals – the value of goods purchased by electron-
festivalları zamanı bu hədd daha aşağıdır - bir e-VHF ic tax invoice must exceed 100 manats, including VAT.
üzrə alınan malların dəyəri ƏDV ilə birlikdə 100 manat- In the Tax Free system, VAT is returned 90 days latest
dan çox olmalıdır. «Tax Free» sistemində alıcı malı ölkə after the buyer leaves the country, whereas at trade
ərazisindən çıxardıqdan sonra ən geci 90 gün ərzində festivals there is no such limit – VAT is refunded in cash
ƏDV geri qaytarılır, ticarət festivallarında isə belə məh- on the day of purchase or by transfer to a customer’s
dudiyyət yoxdur - mal alındığı gün ərzində ƏDV nağd card/bank account within the next 10 days. Checking
qaydada və ya sonrakı 10 gün ərzində nağdsız qaydada of goods and returning of VAT in the Tax Free system
geri qaytarılır. «Tax Free» sistemində malların yoxlanıl- is implemented at border checkpoints, while during
ması və ƏDV-nin qaytarılması gömrük sərhəd-buraxılış trade festivals this process is conducted at special ki-
məntəqələrində, ticarət festivallarında isə bilavasitə ti- osks, established directly in shopping centers.
carət məkanlarında yaradılan xüsusi köşklərdə həyata
keçirilir. According to data provided by festival organizers – the
Azerbaijan Convention Bureau under the Ministry of
Festivalın təşkilatçılarının – Mədəniyyət və Turizm Culture and Tourism – the First Baku Shopping Festi-
nazirliyinin nəzdindəki Azərbaycan Konqreslər val was successful. Thus, over 258.000 tourists visited
Bürosunun verdiyi məlumata görə I Bakı Şoppinq Fes- the country within the first ten days of April and May,
tivalının nəticələri uğurlu olub. Belə ki, aprel və mayın which is by 32% more compared to the same period of
ilk on günü ərzində ölkəyə 258 min nəfərdən artıq tur- 2016.
ist gəlib ki, bu da ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə
32% artıqdır. Out of 205 stores participating in the first festival, 172
joined VAT refund program. Overall, 23.242 invoices
İlk festivalda 205 mağaza iştirak edib, onlardan 172- were provided within the frames of the Tax Free sys-
si ƏDV-nin qaytarılması proqramında iştirak edib. tem. The total turnover of submitted invoices made
“Tax-Free” sistemi çərçivəsində ümumilikdə 23,242 up 18.2 million manats, whereas the amount of VAT
hesab-faktura verilib. Təsdiqlənmiş hesab-fakturaların
ümumi dövriyyəsi 18,2 mln manat, alıcılara qaytarılmış

ƏDV-nin məbləği isə 1,8 mln manat təşkil edib. Onu
da qeyd edək ki, hesab-fakturaların 19,119 mini
Azərbaycan vətəndaşları, 1734-ü isə əcnəbilər
tərəfindən təqdim olunub. Bir ay ərzində davam edən
festival zamanı alıcılar 30%-70% arasında dəyişən çox-
saylı endirim kampaniyalarından yararlanıblar. Festival
iştirakçılarından əldə olunmuş məlumata görə, 2016-
cı ilin aprel ayı ilə müqayisədə cari ilin eyni dövründə
geyim dükanları və premium klass aksessuar
mağazalarında satışların həcmi 15%, kütləvi səviyyəli
geyim dükanlarında satışların həcmi 46%, elektronika
və məişət cihazları satan dükanlarda isə 200% artım
müşayət edilib. Şoppinq festivalından sonra keçirdiyi
mətbuat konfransında Mədəniyyət və Turizm naziri
Əbülfəs Qarayev festivalın keçirilməsinə 700 min manat
vəsaitin xərcləndiyini, bunun müqabilində dövlət büd-
cəsinə 5,6 mln. manat vəsaitin daxil olduğunu bildirib.
Aparılmış sorğulara görə festivalda alış-veriş edənlərin
98%-i məmnunluğunu bildirib.

Birinci Bakı Şoppinq Festivalından sonra bir tərəfdən
ölkənin təcrübə qazanmasına, digər tərəfdən də sa-
hibkarların ticarət bayramında iştirakın üstünlükləri-
ni gördüyünə görə II Bakı Şoppinq Festivalı daha
irimiqyaslı oldu. Onu da qeyd edək ki, II Bakı Şoppinq
Festivalının yüksək səviyyədə təşkili məqsədilə dövlət

Oil and Industry | Noyabr 2017

başçısı İlham Əliyevin sərən- F E S T İ V A L | F E S T I V A L 73
camı ilə prezidentin ehtiyat
fondundan 1 mln manat və- reimbursed to buyers was 1.8
sait ayrılıb. Oktyabrın 15-dən million manats. It is worth
noyabrın 15-dək keçirilən noting that 19.119 thousand
festivalda iştirakçıların sayı invoices were provided by
500-ü keçdi. İlk dəfə olaraq Azerbaijani citizens, whereas
Bravo hipermarketi və Neptun 1734 – by foreign shoppers.
supermarketi, eləcə də bir sıra During the 1-month long festi-
apteklər festivala qoşuldu- val, customers benefitted from
lar. Bundan əlavə, turistləri numerous discount campaigns
cəlb etmək üçün aviabileti, ranging between 30% and
transferi, sığortanı, oteldə 3 70%. According to the report
gün qalmanı, layihədə iştirak received from festival partici-
edən mağazalara şoppinq tur- pants, compared to April 2016,
ları əhatə edən xüsusi turizm in the same period of this year,
təklifləri hazırlanıb. Eyni za- the volume of sales at cloth-
manda, festivalın hər bir işti- ing stores and premium class
rakçısı ticarət mərkəzlərində accessory stores increased by
təşkil olunan “ani lotoreyalar- 15%, the volume of sales at
da” iştirak imkanı qazanıb. public clothing stores by 46%,
Əvvəlki festivallarla müqay- and shops selling electron-
isədə Festivalın təbliği, onun ics and household appliances
dünya KİV-lərində işıqlandırıl- demonstrated the growth of
ması istiqamətində geniş 200%. At the press conference
marketinq işləri aparılıb. held after the shopping fes-
Şoppinq festivalı zamanı tival, Minister of Culture and
Azərbaycanın mədəni və Tourism Abulfas Garayev said
700.000 manats were spent on
tarixi irsinin, potensialının təbliğinə xidmət edən çox- the organization of the festi-
saylı tədbirlərin keçirilməsi respublikamızın əcnəbi
turistlər üçün cəlbediciliyini artırır. Bu isə Azərbaycana val, which in return brought revenues worth 5.6 million
turist axınının güclənməsinə və bunun nəticəsi olaraq manats to the state budget. According to surveys, 98%
pərakəndə ticarətin, turizmin, otel və mehmanxana of those who did shopping at the festival, expressed
biznesinin, nəqliyyat, restoran və digər sahələrin inki- their satisfaction.
şafına təkan verir.
The Second Baku Shopping Festival became more
Oktyabrın 18-də Caspian European Club və large-scale as, after the First Baku Shopping Festival,
Caspian American Club-un təşkil etdiyi Caspian the country gained an experience on the one hand, and
Energy Tourism Forumda çıxışı zamanı Azərbaycan the entrepreneurs saw the advantages of participating
Respublikasının mədəniyyət və turizm nazirinin müa- in the trade festival on the other hand. It is also note-
vini Nazim Səmədov son iki il ərzində ölkəmizə əcnə- worthy that by the order of the Head of state Ilham
bi turist axınının yüksəldiyini bildirib. Onun sözlərinə Aliyev, 1 million manats were allocated from the Pres-
görə, 2015-ci illə müqayisədə Azərbaycana gələn xarici idential Contingency Fund for the high-level organiza-
turistlərin sayı 2016-cı ildə 11,7% artaraq 2 248 800 tion of the Second Baku Shopping Festival. The Festival,
nəfər olmuşdur. “2017-ci ilin ilk 9 ayı ərzində Azərbay- that is being held from October 15 to November 15,
cana səfər etmiş əcnəbi vətəndaşların sayı ötən ilin mobilized over 500 merchants. The Bravo hypermarket
analoji mərhələsi ilə müqayisədə 20,9%, yəni 2 071 and the Neptun supermarket, as well as a number of
918 nəfər təşkil edib. Əsas artım Rusiya, İran, BƏƏ və pharmacies joined the festival for the first time. Fur-
İraqdan gələn turistlərin sayında müşahidə olunur”, - thermore, to attract the attention of tourists, special
deyə nazir müavini qeyd edib. tourist packages have been prepared for the travel
Onu da qeyd edək ki, şoppinq festivalı üçün aprel və agencies. This includes air ticket, transfer to hotel, in-
oktyabr aylarının seçilməsi təsadüf deyil. Bu tarixlər surance, 3-night hotel accommodation and shopping
qış və yayda mövsümi turizm dövrü səngidikdən son- tours to the participating stores. At the same time,
ra ölkəyə turist axınını stimullaşdırmaq məqsədilə each festival participant received a chance to take part
in “Ani lottery” organized at shopping centers. Com-
pared to previous festivals, extensive marketing activi-

Oil and Industry | Noyabr 2017

74 F E S T İ V A L | F E S T I V A L ties have been carried out to promote the Festival and
feature it on world mass media. Holding of numerous
müəyyənləşdirilib. Odur ki, ticarət bayramı qur- events, serving to the promotion of Azerbaijan’s cul-
tardıqdan sonra elan olunacaq statistika Bakı Turizm tural and historical heritage and potential during the
Festivalının ölkəyə nə qədər əcnəbi cəlb edildiyini shopping festival, raises the attractiveness of our re-
aşkara çıxaracaq. Artıq indidən bu rəqəmin minlərlə public for foreign tourists. This increases the flow of
olacağını söyləməyə əsas var. Bu isə ilin sonunadək tourists to Azerbaijan, thereby giving impetus to the
Azərbaycanı ölkənin müstəqilliyi tarixində rekord development of retail trade, tourism, hotel business,
sayda turistin ziyarət edəcəyini düşünməyə əsas transport, restaurants and other spheres of economy.
verir. Görünən budur ki, Azərbaycanın kütləvi turizm
məkanına çevrilməsi artıq qarşısıalınmaz hal alıb.

Deputy Minister of Culture and Tourism of the Republic of Azerbaijan Nazim Samadov said during his speech at
Caspian Energy Tourism Forum, organized by the Caspian European Club and Caspian American Club on October
18, that the inflow of foreign tourists into the country was fixed over the last two years. According to him, the
number of foreign tourists who visited Azerbaijan in 2015 increased by 11.7% in 2016 and reached 2.248.800
people. “Compared to the same period of the last year, the number of foreign citizens, who arrived in Azerbaijan
within the first 9 months of 2017, increased by 20.9% – up to 2.071.918 people. The highest increase was in the
number of tourists from Russia, Iran, UAE and Iraq” – the Deputy Minister noted.

It should also be underlined that holding the shopping festival in April and October is not a coincidence. These
dates were determined to stimulate the influx of tourists into the country, as the seasonal tourism period slows
down in winter and summer. Therefore, once the trade holiday finishes, the statistics will report how many for-
eigners have been attracted to the country as a result of the Baku Tourism Festival. There is already a reason to
say that this figure will exceed thousands. It gives an argument to think that by the end of the year Azerbaijan
will be visited by a record number of tourists in the history of the country’s independence. It is evident that the
transformation of Azerbaijan into a mass tourism destination is already irresistible.

Oil and Industry | Noyabr 2017

F E S T İ V A L | F E S T I V A L 75

Elanlar

İsmayılzadə İbrahim İsmayıl oğluna verilən tələbə Məmmədov Rəşad Əhməd oğluna verilən tələbə
bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır
Qasımov Bünyat İntiqam oğluna verilən tələbə bileti Əhmədova Aysel Rəhman qızına verilən tələbə bileti
itdiyi üçün etibarsız sayılır və təqaüd kartı itdiyi üçün etibarsız sayılır
Nəsibli Səməd Səbuhi oğluna verilən tələbə bileti Zeynalov Marif Hüseynağa oğluna verilən tələbə
itdiyi üçün etibarsız sayılır bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır
Hüseynov Abduləli Rasim oğluna verilən tələbə bileti Yusubova Leyla Azər qızına verilən tələbə bileti itdiyi
itdiyi üçün etibarsız sayılır üçün etibarsız sayılır
Tağıyev Oruc Əhliman oğluna verilən tələbə bileti Nəsirov Vasif Məqsəd oğluna verilən tələbə bileti
itdiyi üçün etibarsız sayılır itdiyi üçün etibarsız sayılır
Qocayev İzmir Rizvan oğluna verilən müvəffəqiyyət Şirinov Vahid Şamil oğluna verilən tələbə bileti itdiyi
kitabçası itdiyi üçün etibarsız sayılır üçün etibarsız sayılır
İbrahimli İlyas Elçin oğluna verilən tələbə bileti itdiyi Feyzullayev Namizəd Aqil oğluna verilən
üçün etibarsız sayılır müvəffəqiyyət kitabçası itdiyi üçün etibarsız sayılır
Niftəliyeva Gülşan Şahnəzər qızına verilən magistr Mayılov Namiq Nadir oğluna verilən tələbə bileti
bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır itdiyi üçün etibarsız sayılır
İsmayılzadə İbrahim İsmayıl oğluna verilən tələbə Sultanova Çimnaz Rüstəm qızına verilən tələbə
bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır
Əliyev Əli Zaur oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün Xələfov Ziya İsmayıl oğluna verilən tələbə bileti
etibarsız sayılır itdiyi üçün etibarsız sayılır
Orucova Samirə Azay qızına verilən tələbə bileti itdiyi Quluyev Sadik Sənan oğluna verilən tələbə bileti
üçün etibarsız sayılır itdiyi üçün etibarsız sayılır
Abdullazadə Xəzər Cavid oğluna verilən tələbə bileti Bayramova Pərvin Mübariz qızına verilən tələbə
itdiyi üçün etibarsız sayılır bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır
Salmanzadə Salman Ağakişi oğluna verilən tələbə Babayev Səmid İntiqam oğluna verilən tələbə bileti
bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır itdiyi üçün etibarsız sayılır
Nəbiyeva Sevil Ataş qızına verilən tələbə bileti itdiyi Süleymanova Qəmər Valeh qızına verilən tələbə
üçün etibarsız sayılır bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır
Əliyeva Lamiyə Salman qızına verilən tələbə bileti Məmmədov Rüfət Mübariz oğluna verilən tələbə
itdiyi üçün etibarsız sayılır bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır
Cəfərov Şahin Əli oğluna verilən tələbə bileti itdiyi Mahmudova Aytən Əli qızına verilən tələbə bileti
üçün etibarsız sayılır itdiyi üçün etibarsız sayılır
Həsənov Vüsal Məqsəd oğluna verilən tələbə bileti Eyyublu Şərif Baba oğluna verilən tələbə bileti itdiyi
itdiyi üçün etibarsız sayılır üçün etibarsız sayılır
Abızadə İsmayıl Cabir oğluna verilən tələbə bileti Həsənov Elvin Vüqar oğluna verilən tələbə bileti
itdiyi üçün etibarsız sayılır itdiyi üçün etibarsız sayılır
Ramizli Ayşə Vüqar qızına verilən tələbə bileti itdiyi Abızadə Elmin Miyad oğluna verilən tələbə bileti
üçün etibarsız sayılır itdiyi üçün etibarsız sayılır

Oil and Industry | Noyabr 2017

76 D Ü N Y A D A | I N T H E W O R L D

OPEC hasilatın azaldılması ilə Members of the Organization of the Petroleum Exporting
bağlı anlaşmanın müddətinin Countries (OPEC) discuss the extension of the production
uzadılmasını müzakirə edir cut agreement by late 2018. The statement says that OPEC
members are also developing a separate strategy on the
OPEC discusses extension of output deal. The goal is to convince the public that OPEC will not
cut deal sharply increase offer in oil market after the expiration. This
may be approved at the next summit of the organization,
Neft İxrac Edən Ölkələr Birliyinin (OPEC) üzvləri hasi- which will be held on November 30 in Vienna (Austria).
latın azaldılması ilə bağlı anlaşmanın müddətinin gələn However, its approval may be suspended by 2018.
ilin sonuna qədər uzadılmasını müzakirə edir. Bununla
belə, məlumatda deyilir ki, OPEC üzvləri anlaşma ilə
bağlı ayrıca strategiya da hazırlayır. Məqsəd ictimai-
yyəti anlaşmanın müddəti bitdikdən sonra OPEC-in
neft bazarında təklifi kəskin artırmayacağına inandır-
maqdır. Bu plan təşkilatın noyabrın 30-da Vyanada
(Avstriya) keçiriləcək növbəti sammitdə təsdiq edilə
bilər. Bununla belə, onun təsdiqlənməsi gələn ilə də
qala bilər.

ABŞ-da şist neft hasilatı hələ pik səviyyəyə çatmayıb
Shale oil production in the U.S. has not yet reached peak level

ABŞ-da şist neft hasilatı bərpa olunub və yaxın illərdə Shale oil production in the United States has been restored
artmağa davam edərək neft qiymətlərinə və OPEC-in and will continue increasing in upcoming years, thereby
qərarlarına təsirini davam etdirəcək. Londonda “Oil having an impact on oil prices and OPEC decisions. Speak-
and Money” neft-qaz konfransında çıxış edən “Ener- ing at the Oil and Money Conference in London, Senior En-
gy Intelligence” araşdırma şirkətinin energetika üzrə ergy Economist of Energy Intelligence Group David Knapp
baş iqtisadçısı Devid Knapın (David Knapp) fikrincə, says shale oil production in the United States will reach its
ilin sonunadək ABŞ-da şist neft hasilatı pik səviyyəyə peak by late 2017. The main area where U.S. shale oil is
çatacaq. ABŞ-ın şist neftin hasil olunduğu əsas bölgə- extracted is the Perm basin and the Eagle Ford field. Two-
si - Perm hövzəsi və “Eagle Ford” yatağıdır. Burada 6 thirds of the total shale oil output equal 6 million barrel/
mln. barel/günə yaxın olan məcmu şist neft hasilatının day is extracted here. It is noteworthy that the shale oil
2/3-ü hasil edilir. Qeyd edək ki, şist neft hasilatı ardıcıl production has grown for 10 consecutive months, and is
10 ay artıb və noyabrda 6,12 mln. barel/günə çatacağı forecasted to reach 6.12 million barrel/day by November.
proqnozlaşdırılır. Ümumiyyətlə, 2018-ci ildə ABŞ-da neft In general, oil production in the United States is expected
hasilatının 10 mln. barel/günü ötməsi gözlənilir. Perm to surpass $10 million barrel/day by 2018. If in early 2017
hövzəsində 2017-ci ilin əvvəli 2,2 mln. barel/gün neft ha- oil extraction in the Perm basin was 2.2 million barrel/day,
sil olunurdusa, ilin sonuna hasilatın 2,7 mln., 2018-ci ilin the production is scheduled to reach 2.7 million barrel/
sonuna isə 3,3 mln. barel/gün olacağı proqnozlaşdırılır. day by late 2017 and 3.3 million barrel/day by late 2018.

Oil and Industry | Noyabr 2017

D Ü N Y A D A | I N T H E W O R L D 77

OPEC: Yaxın 3 ilə qlobal neft tələbatı 100 mln. barel/günü ötəcək

OPEC: Global oil demand to exceed 100 million barrel/day in forthcoming 3 years

“2020-ci ilə qlobal neft tələbatının 100 mln. barel/gün “Global oil demand is expected to exceed 100 million
həddini ötəcəyi gözlənilir”. Belə bir proqnozla OPEC- barrels/day by 2020”. This was stated by OPEC Secretary
in baş katibi Məhəmməd Barkindo Londonda keçirilən General Mohammed Barkindo at the Oil and Money Con-
“Oil and Money” neft-qaz konfransında çıxış edib. Bu, ference in London. This is by 3.3% more than oil demand
2017-ci ilin yekununa gözlənilən 96,8 mln. barel/gün of $96.8 million barrel/day, forecasted for the end of
neft tələbi göstəricisindən 3,3% çoxdur. Barkindo həmçi- 2017. Barkindo also noted that the process of balancing
nin qeyd edib ki, qlobal neft bazarının tarazlanması the global oil market speeds up. The highest demand for
prosesi sürətlənir. Yaxın zamanlarda neftə tələbatın pik oil is not expected for the coming years. Oil prices and de-
nöqtəsi gözlənilmir, neft qiymətləri və tələbat artmaqda mand will continue to grow. Thus, the growth rate of the
davam edəcək. Belə ki, dünya iqtisadiyyatının artım world economy keeps rising.
tempi yüksəlməyə davam edir.

ABŞ-ın büdcə kəsiri təxminən 666 milyard dollara çatıb
U.S. budget deficit reaches almost $666 billion

ABŞ-ın 2017-ci maliyyə ilində büdcə kəsiri 80 milyard dol-
lar artaraq 665,7 mlrd. dollara çatıb. Bu barədə Amerika
Maliyyə Nazirliyinin məlumatları deməyə əsas verir. Bildi-
rilir ki, 2016-cı ildə büdcə kəsiri 585 mlrd. dollar, 2015-ci
ildə isə 438 mlrd. dollar təşkil edib. Prezident Administra-
siyasının rəyinə görə, bu rəqəm vergilərə yenidən baxıl-
ması üzrə tədbirlərə ehtiyac olduğunu göstərir. Bundan
əvvəl ABŞ Senatı 2018-ci maliyyə ili üçün büdcə layihəsini
təsdiq edib.

The U.S. budget deficit for 2017 fiscal year grew by $80 billion, reaching $665.7 billion. This gives reason to say from
the data of the U.S. Department of the Treasure. It is reported that the budget deficit was $585 billion in 2016 and $438
billion in 2015. According to the presidential administration, this figure indicates the need for measures to revise taxes.
Earlier, the U.S. Senate has approved the budget for 2018 fiscal year.

Dünyada ən çox satılan smartfonlar açıqlanıb

Named the best-selling smartphones in the world

2017-ci ilin birinci yarısında dünyada ən çox satılan
smartfonların siyahısında “iPhone 7” birinci yeri tutub.
“iPhone 7 Plus” isə bu siyahıda ikinci olub. “Samsung”un
“Galaxy Grand Prime Plus” modeli bu reytinqdə III, 2015-
ci ilin buraxılışı olan “iPhone 6S” IV və “Samsung S8” V
yerdə qərarlaşıb. Bundan əvvəl də birinci yer “Apple”
şirkətinə məxsus olub. “iPhone 6” və “iPhone 6S” smart-
fonları 2015-2016-ci illərin birinci yarısında ən çox satılan
modellər olub. Buna baxmayaraq, onların bazar payı
əvvəl 10%-dən 7%-ə, daha sonra isə 5%-ə düşüb

iPhone 7 tops the list among the best-selling smartphone
models globally during the first half of 2017. iPhone 7 Plus
held the number two spot in the list. They are followed by
Samsung Galaxy Grand Prime Plus model the third spot,
iPhone 6S production of the 2015 year the fourth spot and
Samsung S8 the fifth spot. In previous years, the leader
of the best-selling smartphones also belonged to Apple.
iPhone 6 and iPhone 6S were the best-selling models in
the first half of 2015 and 2016. Nevertheless, their market
shares initially fell from 10% to 7% and to 5% afterwards.

Oil and Industry | Noyabr 2017

78 D Ü N Y A D A | I N T H E W O R L D

Ukrayna “Qazprom”un əmlakından Xarici investorlar İranın neft-
6,7 mlrd. dollar cərimə tutacaq kimya sektoruna 10 mlrd. dollar
Ukraine to charge Gazprom $6.7 billion in form yatıracaq
of property Foreign investors to invest $10 billion
in Iran’s petrochemical industry
Kiyev şəhər Təsərrüfat Məhkəməsi Antiinhisar Komitəsi və
Ədliyyə Nazirliyinin icra xidmətinin iddiasını təmin edərək Fransa, Almaniya və Yaponiya şirkətləri İranın neft-
Rusiyanın “Qazprom” şirkətindən 6,7 mlrd. ABŞ dolları həc- kimya sektoruna ümumilikdə 10 mlrd. ABŞ dolları
mində cərimənin tutulması qərarının həyata keçirilməsi qa- həcmində investisiya yatırmağa hazırlaşır. Bu barədə
ydasına dəyişiklik edib. Bu barədə məlumatı Ukraynanın İranın neft nazirinin müşaviri Moed Hüseyni Sədr
ədliyyə naziri Pavel Petrenko verib. Petrenko bildirib ki, bildirib. Sədr qeyd edib ki, “Total” şirkəti ilə neft
“əgər əvvəl “Qazprom”un bank hesablarından cəriməni tut- sahəsində 5 mlrd. dollarlıq müqavilə imzalandıqdan
maq mümkün idisə, indi artıq borclunun bütün əmlakından sonra, bu şirkət daha 5 mlrd. dollarlıq investisiya
tutula biləcək”. Nazir məhkəmə qərarının yaxın günlərdə qoymağa maraq göstərir və yaxın zamanda yeni
ictimaiyyətə açıqlanacağını qeyd edib. Xatırladaq ki, 2016-cı anlaşmanın imzalanması gözlənilir. Almaniyanın
ilin fevral ayında Ukrayna Antiinhisar Komitəsi “Qazprom” “Basque Linde” və daha bir yapon şirkətinin investisi-
şirkətini 85,9 mlrd. qrivna (3,36 mlrd. dollar) cərimələyib. Buna ya yatırması barədə sualları cavablandıran müşavir
səbəb kimi, iqtisadi rəqabətin qorunması haqqında qanunun bildirib ki, İran neft-kimya kombinatlarını xammal-
tələblərinin pozulması göstərilib. Daha sonra Komitə cəriməyə la təmin edən güvənli bir ölkə olduğu üçün, bir çox
100% dəbbə əlavə edib. Dekabrda Məhkəmə Komitənin iddi- xarici şirkət bura investisiya yatırmaqda maraqlıdır.
asını təmin edib və “Qazprom”dan 172 mlrd. qrivna (6,7 mlrd. Qeyd edək ki, 2018-ci ildə İranda neft-kimya kombi-
dollar) cərimə tutulmasına qərar verib. Bu ilin avqust ayında natlarının istehsal gücü 72 mln. tona çatdırılacaq və
“Qazprom” Ukrayna Ali Məhkəməsinə qərara yenidən baxıl- məcmu dəyəri 17 mlrd. dollar təşkil edəcək. Hazırda
ması üçün müraciət etsə də imtina cavabı alıb. isə bu göstərici 62 mln. ton təşkil edir.
Granting petition of Anti-Monopoly Committee of Ukraine
and Executive Service of the Ministry of Justice, Kyiv court French, German and Japanese companies intend
has made a change in the decision to fine Russian gas giant to invest a total of $10 billion in the petrochem-
Gazprom in the sum of $6.7 billion. This was stated by ical industry of Iran. This was stated by Moayed
Ukrainian Justice Minister Pavlo Petrenko. According to him, Hosseini Sadr, Adviser to Iranian Petroleum Minister.
“If earlier it was possible to charge bank accounts of Gazprom, Sadr noted that after signing the contract worth $5
now charge will be in the form of property”. The Minister said billion with Total in the oil sector, this company is in-
the court’s decision will be shared with public soon. Notably, terested in investing another $5 billion, and the new
in February 2016, the Ukrainian Anti-Monopoly Commit- agreement will be signed soon. Answering the ques-
tee fined Gazprom $85.9 billion hryvnias ($3.36 billion). The tions about investments of German company Basque
reason for this was the violation of the requirements of the Linde and a Japanese company, the Adviser said that
law on the protection of economic competition. The Commit- as Iran is one of the reliable countries for providing
tee then added 100% fines to the penalty. In December, the petrochemical plants with raw materials, many for-
Court granted the lawsuit of Committee and claimed a total eign companies are interested in investing in Iran.
of 172 billion hryvnias ($6.7 billion) from Gazprom for fines. Notably, the production capacity of petrochemical
In August of this year, though Gazprom appealed to the Su- plants in Iran will reach 72 million tons, and their to-
preme Court of Ukraine for reconsideration of the decision, it tal value will make up $17 billion in 2018. Currently,
received a refusal. this indicator is 62 million tons.

Oil and Industry | Noyabr 2017

D Ü N Y A D A | I N T H E W O R L D 79

Ermənistan əsas kapitala yatırımların dinamikasına görə MDB-də
sonuncu yerdədir
Armenia settles for last place in CIS for dynamics of fixed capital investments

Azərbaycanda əsas kapitala qoyulan investisyanın
həcmi 2010-2016-ci illər ərzində 1,2 dəfə artıb. Bu
barədə MDB-nin Dövlətlərarası Statistika Komitəsi-
nin hesabatında bildirilib. Sənəddə vurğulanıb ki, bu
müddət ərzində əsas kapitala edilən yatırımların həc-
minin artım tempinə görə ən pis nəticə Ermənistan-
da qeyd alınıb. Bu ölkədə 2010-2016-cı illər ərzində
müvafiq yatırımların həcmi 29% azalıb. Bu göstəriciyə
görə Ermənistan Moldova (-5%) və Belarusdan (-28%)
sonra gəlir. Mərkəzi Asiya ölkələri əsas kapitala qo-
yulan yatırımların dinamikasına görə liderdir (1,7-2,2
dəfə). Hesabata əsasən, 2017-ci ilin ilk yarısında MDB
ölkələrində əsas kapitala edilən yatırımların həcmi
ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 4,3% artıb.

The volume of investments in fixed assets in Azerbaijan increased 1.2 times during 2010-2016. This was noted in the
report of the Interstate Statistical Committee of the CIS. The document underlines that the worst indicators for the
growth rate of investments in fixed assets within this period were recorded in Armenia. During 2010-2016, the vol-
ume of corresponding investments in the country decreased by 29%. Pursuant to this statistics, Armenia comes after
Moldova (-5%) and Belarus (-28%). The countries of Central Asia are leaders due to dynamics of investments in fixed
capital (1.7-2.2 times). According to the report, compared to the corresponding period of 2016, the volume of invest-
ments in fixed assets in the CIS countries increased by 4.3% in the first half of 2017.

Venesuela yenidən defolt ola bilər
Venezuela may default again

2014-cü ildə dünya bazarında neftin ucuzlaşmasından
sonra həmişə defolt olmaq riski yaşayan Venesuela iri
borc ödənişləri həyata keçirməli olduğundan sözügüdən
təhlükəyə daha da yaxınlaşıb. Bu ölkənin dövlət neft
şirkəti “PVDSA” oktyabrın 27-də 985 mln. ABŞ dolları,
noyabrın 2-də isə 1,2 mlrd. dollar borc qaytarmalıdır. Bu
isə qızıl-valyuta ehtiyatları son 15 ildə ilk dəfə 10 mlrd.
dollardan aşağı düşən Venesuela üçün böyük məbləğdir.
Hazırda Venesuelanın xarici kreditorlara borcu 140 mlrd.
dollara yaxındır. Ölkənin qızıl-valyuta ehtiyatları isə
ancaq təcili borcları ödəməyə çatır. Aparılan sorğular
“PVDSA”nın defolt olma ehtimalını yaxın 1 il üçün 75%,
yaxın 5 il üçün isə 99% göstərir. Qeyd edək ki, Vene-
suelanın Mərkəzi Bankı dolların məzənnəsini 10 bolivara
bərabər müəyyən etsə də, “qara bazar”da qiymət 40 min
bolivardan çoxdur.
Venezuela, which is at constant risk of default in the world market after the oil price declined in 2014, has come very
close to the threat, as it has to pay large-scale debt. Venezuela’s state-owned oil company PDVSA has to pay $985
million on October 27 and $1.2 billion on November 2. This is a big deal for Venezuela, gold and currency reserves
of which fell below $10 billion for the first time in the last 15 years. Currently, Venezuela’s debt to foreign creditors is
close to $140 billion. The country’s gold and currency reserves are only for immediate payments. The surveys show
that the probability of PVDSA default is 75% for a year and 99% for the next 5 years. Notably, while the Central Bank of
Venezuela has set the dollar rate at 10 bolivars, price in the black market is more than 40.000 bolivars.

Oil and Industry | Noyabr 2017

80

Startap və İnnovasiya Mərkəzi
eazi START Startup & Innovation Center

Azərbaycan Dövlət Ne� və Sənaye Universite�
“eazi START” Startap Məktəbi ADNSU tələbə və +müəl-
limlərinin startap layihələrinə, yenilikçi ix�ralarına dəstək
olmaqla yanaşı həm də biznes inkubasiya mərkəzi rolunu
oynayır. Startapçılara bazar araşdırması, layihənin iq�sadi
və texnoloji yönünün təyini və idarə olunmasında dəstək
olur, eyni zamanda startap komandalarını layihələrinin

hazırlanması üçün də ofis ilə təmin edir.

Oil and Industry | Noyabr 2017

81

1920-ci ildən bəri təhsil, elm və təcrübə beşiyi

11000-dək tələbə
29 ixtisas üzrə tədris
22 ixtisas üzrə ingilis dilində tədris
Magistratura və Doktorantura
MBA və BBA proqramları
Azİİ İT Klub

“eazi START” Startap və İnnovasiya Mərkəzi
3 tədris korpusu
Azərbaycan-Fransız Universiteti

2 elmi tədqiqat institutu

Sənaye Müəssisələri İşçilərinin İxtisasartırma
və Yenidən hazırlanma İnstitutu
56 tədris laboratoriyası
5 elmi-tədqiqat laboratoriyası
1 mln-dək kitab fondu olan kitabxana
100-dək xarici universitetlə əməkdaşlıq
Erasmus+ Beynəlxalq Kredit Mobilliyi proqramı
Mevlana mübadilə proqramı
Zigen və Corciya Universiteti ilə ikili proqramlar
Müasir İdman Kompleksi

Geniş sosial fəaliyyətlər Oil and Industry | Noyabr 2017

82

AZii || Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti

Azii 1920 || Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti

Oil and Industry | Noyabr 2017