ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง เศรษฐศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จัดท าขึ้นตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โดยมีเป้าหมายให้นักเรียนและครู ใช้เป็นสื่อประกอบการเรียนการสอน เพื่อพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามสาระมาตรฐาน การเรียนรู้ ตัวชี้วัด และสาระการเรียนรู้แกนกลางที่หลักสูตรก าหนด เล่มที่ 1 ปัจจัยการผลิตสินค้าและบริการ ในเล่มประกอบด้วย สาระส าคัญ จุดประสงค์การเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน เนื้อหาเรื่องปัจจัยการผลิตสินค้า และบริการ ที่เรียงจากง่ายไปหายาก เพื่อให้ผู้เรียนเรียนรู้ อ่านแล้วท าความเข้าใจได้ง่าย รวมทั้งการฝึกปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้และแบบทดสอบหลังเรียน เพื่อวัดความรู้ ความเข้าใจของผู้เรียน ผู้จัดท าหวังว่า ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนา การเรียนรู้ของนักเรียน และพัฒนาการเรียนการสอน ด าเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ และบรรลุตามจุดหมายของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ขอขอบคุณผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่ท าให้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มนี้ส าเร็จลุล่วงไปด้วยดี กิตติมา แก้วบุญ ค ำน ำ
หน้ำ ค าแนะน าการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 1 สาระส าคัญ จุดประสงค์การเรียนรู้ 2 แบบทดสอบก่อนเรียน 3 ความหมายของการผลิตและปัจจัยการผลิต 6 ประเภทของปัจจัยการผลิต 7 ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการผลิตสินค้าและบริการ 10 สรุป 15 กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 – 6 16 แบบทดสอบหลังเรียน 22 บรรณานุกรม 25 ภาคผนวก 26 เฉลยกิจกรรมการเรียนรู้ที่1 – 6 27 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 33 สำรบัญ
หน้ำ ภาพที่ 1 การท าโต๊ะ เก้าอี้ จากไม้ตาล 6 ภาพที่ 2 การผลิตอาหาร 6 ภาพที่ 3 ภาพยางลบ 8 ภาพที่ 4 การบริการตัดผม 9 ภาพที่ 5 การใช้หุ่นยนต์ในการผลิตอาหาร 12 ภาพที่ 6 การผลิตผลไม้แปรรูปบรรจุกระป๋อง 19 สำรบัญภำพ
1 1. นักเรียนอ่านสาระส าคัญและ จุดประสงค์การเรียนรู้ เพื่อให้ทราบว่าเมื่อศึกษาเนื้อหาจบแล้วจะได้ความรู้อะไรบ้าง 2. ท าแบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อวัดความรู้พื้นฐาน 3. ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน 4. ศึกษาเนื้อหาและฝึกท ากิจกรรมการเรียนรู้ที่ก าหนดให้ 5. เมื่อเกิดปัญหาในการท ากิจกรรมต่าง ๆ ควรสอบถามครูทันที 6. ตรวจกิจกรรมการเรียนรู้แต่ละกิจกรรม ถ้าตอบผิดควรกลับไปศึกษาเนื้อหาใหม่ 7. ท าแบบทดสอบหลังเรียนเมื่อจบบทเรียน 8. ตรวจแบบทดสอบหลังเรียนแล้วเปรียบเทียบความก้าวหน้าในการเรียน กำรใช้ชุดกิจกรรมกำรเรียนรู้มีขั้นตอน ดังนี้ ค ำแนะน ำกำรใช้ชุดกิจกรรมกำรเรียนรู้
2 สำระส ำคัญ การผลิตสินค้าและบริการจ าเป็นต้องอาศัยปัจจัยการผลิต เพื่อให้ได้ สินค้าและบริการที่มีคุณภาพ ตรงตามความต้องการของผู้บริโภค การศึกษา เรื่องปัจจัยการผลิตสินค้าและการบริการจะท าให้เรามีความรู้และสามารถ ตัดสินใจเลือกซื้อสินค้าหรือบริการได้อย่างเหมาะสม 1. บอกความหมายของการผลิตและปัจจัยการผลิตได้ 2. อธิบายปัจจัยการผลิตสินค้าและบริการได้ 3. อธิบายปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการผลิตสินค้าและบริการได้ 4. บอกหลักการในการบริโภคที่ดีได้ จุดประสงค์กำรเรียนรู้
3 1. เมื่อน้ ามันเชื้อเพลิงขึ้นราคา จะมีผลต่อการผลิตสินค้าในด้านใดมากที่สุด ก. ราคาของสินค้าเพิ่มขึ้น ข. เวลาในการผลิตเพิ่มขึ้น ค. กระบวนการผลิตเพิ่มขึ้น ง. ปริมาณของสินค้าเพิ่มขึ้น 2. แม่ของแก้วตาจ้างคนเก็บล าไย 10 คน ใครคือแรงงาน ก. แก้วตา ข. คนเก็บล าไย ค. แม่ของแก้วตา ง. เจ้าของสวนล าไย 3. สิ่งจ าเป็นขั้นพื้นฐานที่ผู้ผลิตน ามาผ่านกระบวนการผลิตจนเกิดเป็นสินค้าและบริการ เรียกว่าอะไร ก. วัตถุดิบ ข. ปัจจัยการผลิต ค. อุปกรณ์การผลิต ง. ผลิตภัณฑ์การผลิต แบบทดสอบก่อนเรียน ชุดกิจกรรมกำรเรียนรู้ เรื่อง เศรษฐศำสตร์ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้สังคมศึกษำ ศำสนำและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษำปีที่ 5 เล่มที่ 1 เรื่อง ปัจจัยกำรผลิตสินค้ำและบริกำร จ ำนวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ค ำชี้แจง ให้นักเรียนท าเครื่องหมาย ทับตัวอักษรหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุด
4 4. ผู้ด ำเนินกำรผลิต เพื่อให้เกิดเป็นสินค้ำต่ำง ๆ ข้อความนี้กล่าวถึงปัจจัยการผลิตใด ก. ทุน ข. ที่ดิน ค. แรงงาน ง. ผู้ประกอบการ 5. ข้อใดไม่ใช่ปัจจัยการผลิต ก. แรงงาน ข. ผู้ประกอบการ ค. พื้นที่เพาะปลูก ง. สิ่งแวดล้อมทางสังคม 6. ข้อใดเป็นปัจจัยการผลิตประเภททุนในการท านา ก. ชาวนา ข. พื้นที่ท านา ค. เจ้าของที่นา ง. เมล็ดพันธุ์ข้าว 7. ข้อใดไม่ใช่ผลที่เกิดจากเทคโนโลยีในการผลิตสินค้าและบริการ ก. ท าให้ผู้บริโภคลดลง ข. ท าให้ผลิตสินค้าได้มากขึ้น ค. ท าให้ประหยัดเวลาในการผลิต ง. ท าให้ผลผลิตมีคุณภาพได้มาตรฐาน
5 8. ในการผลิตทุเรียนแปรรูป สิ่งใดจัดเป็นที่ดิน ก. ที่ตั้งโรงงาน ข. อุปกรณ์ต่างๆ ค. คนขายทุเรียน ง. เจ้าของโรงงาน 9. นักเรียนคิดว่าปัจจัยใดไม่มีผลในการเลือกซื้อสินค้าและบริการของผู้บริโภค ก. รายได้ ข. คุณภาพ ค. ราคาสินค้า ง. ขั้นตอนการผลิต 10. ข้อใดเป็นเทคโนโลยีในการเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร ก. กวนสับปะรดไว้กิน ข. ผสมเทียมพันธุ์ปลา ค. การผ่าตัดผ่านกล้อง ง. การอุ่นอาหารด้วยไมโครเวฟ
6 กำรผลิต หมายถึง กระบวนการเปลี่ยนแปลงหรือแปรรูปปัจจัยการผลิตให้เป็น สินค้าและบริการ เพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์ เช่น - การน าไม้ตาลส่วนที่เป็นก้านตาล มาท าโต๊ะ เก้าอี้ - การเลี้ยงสัตว์เพื่อน ามาผลิตอาหาร ปัจจัยกำรผลิต หมายถึง สิ่งจ าเป็นขั้นพื้นฐานที่ผู้ผลิตน ามาผ่านกระบวนการผลิต จนเกิดเป็นสินค้าและบริการ เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค ภาพที่ 1 การท าโต๊ะเก้าอี้จากไม้ตาล ที่มา : http://kraipet111.blogspot.com /2012/11/blog-post.html. วันที่สืบค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559. ภาพที่ 2 การผลิตอาหาร ที่มา : http://www.salforest.com. /blog/sustainablebiz1. วันที่สืบค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559. ควำมหมำยของกำรผลิตและปัจจัยกำรผลิต
7 สิ่งจ าเป็นขั้นพื้นฐานที่ผู้ผลิตน ามาผ่านกระบวนการการผลิตจนเกิดเป็นสินค้า และบริการ เราเรียกว่า ปัจจัยการผลิต ซึ่งแบ่งเป็น 4 ประเภท ดังนี้ 1.ที่ดิน หมายถึง พื้นที่ที่ใช้ประกอบการท างานทางเศรษฐกิจ เช่น เพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ ที่ตั้งอาคารหรือโรงงาน ซึ่งรวมไปถึง แร่ธาตุ ป่าไม้ ผลตอบแทนที่ผู้ผลิตให้กับเจ้าของ ทรัพยากรที่ดิน คือ ค่าเช่า 2.แรงงำน หมายถึง ทรัพยากรมนุษย์ที่ใช้ก าลังกาย และก าลังสติปัญญา ในการผลิตสินค้าและบริการ ผลตอบแทนที่ได้รับคือ ค่าจ้าง 3.ทุน หมายถึง สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นหรือมีไว้เพื่อใช้ในการผลิตสินค้าและบริการ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 3.1 วัตถุทุน คือ เครื่องมือเครื่องใช้ประเภทต่าง ๆ เช่น เครื่องมือ เครื่องจักร โรงงาน และอุปกรณ์การผลิต 3.2 เงินทุน คือ เงินที่น าไปซื้อ หรือท าให้ได้มาซึ่งวัตถุทุน หรือจ่ายเป็นค่าจ้าง โดยผู้ที่เป็นเจ้าของทุนจะได้รับผลตอบแทนคือ ดอกเบี้ย 4.ผู้ประกอบกำร หมายถึง ผู้ด าเนินการผลิต ที่ท าหน้าที่ตัดสินใจและรับสภาพการเสี่ยง จากการน าปัจจัยการผลิตทั้ง 3 ประเภท คือ ที่ดิน แรงงาน และทุน มาใช้ร่วมกัน ผลิตสินค้าและบริการ โดยผลตอบแทนที่ผู้ประกอบการได้รับ คือ ก าไร (องค์การค้าของ สกสค., 2553, หน้า 69) ประเภทของปัจจัยกำรผลิต
8 ตัวอย่ำงกำรผลิตสินค้ำและบริกำร กำรผลิตยำงลบ - ที่ตั้งโรงงานผลิตยางลบ ที่ดิน - พนักงานผลิตยางลบ - ผู้ออกแบบลวดลายยางลบ แรงงำน - ยางพารา - เครื่องจักร - สารเคมี - กระดาษห่อ ทุน ภาพที่ 3 ภาพยางลบ ที่มา:https://www.lazada.co.th/staedtler-526-35n-50-13844343.html วันที่สืบค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559 - เจ้าของโรงงานผลิตยางลบ ผู้ประกอบกำร
9 กำรให้บริกำรตัดผม - ที่ตั้งร้านตัดผม ที่ดิน - เจ้าของร้านตัดผม ผู้ประกอบกำร - ช่างตัดผม - ผู้บริหารงานในร้าน แรงงำน - กรรไกรตัดผมและ อุปกรณ์ต่างๆ - หวี - กระจก - เก้าอี้ - แชมพู ทุน ตัวอย่ำงกำรผลิตสินค้ำและบริกำร ภาพที่ 4 การบริการตัดผม ที่มา: https://www.tvpoolonline.com/content/136361. วันที่สืบค้นข้อมูล 22 มีนาคม 2559.
10 ปัจจัยอื่น ๆ จะเป็นตัวก าหนดปริมาณของสินค้าและบริการ ที่ต้องการผลิตอย่างไรครับ รำคำน้ ำมัน ถ้าราคาน้ ามันแพง ต้นทุนการผลิตก็จะสูงขึ้น ดังนั้นผู้ผลิตจึงต้องเพิ่มราคา สินค้าเพื่อไม่ให้ขาดทุน ถ้าราคาน้ ามันลดลง ต้นทุนการผลิตก็จะลดลงตามด้วย ต้นทุนในกำรผลิต ถ้าต้นทุนในการผลิตต่ า ผู้ผลิตจะสามารถผลิตสินค้าได้จ านวนมากขึ้น และมีก าไร มากขึ้น แต่ถ้าต้นทุนในการผลิตสูงขึ้น โดยที่ราคาสินค้า ยังคงเดิม ย่อมท าให้ได้ก าไรน้อย ดังนั้นผู้ผลิตจึง จ าเป็นต้องผลิตสินค้าน้อยลง วัตถุดิบ ก็เช่นกันถ้าวัตถุดิบอยู่ในประเทศ จะท าให้ต้นทุนการผลิตสินค้ามีราคาถูก ถ้าน าเข้าจากต่างประเทศจะท าให้ต้นทุน การผลิตสินค้ามีราคาสูงขึ้น (สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.), 2554) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อกำรผลิตสินค้ำและบริกำร 1. รำคำวัตถุดิบและรำคำน้ ำมันเชื้อเพลิง
11 เทคโนโลยีในกำรผลิตสินค้ำและบริกำร หมายถึง การน าความรู้และเครื่องมือทาง วิทยาศาสตร์มาใช้เพื่อเพิ่มผลผลิต หรือแก้ปัญหาเกี่ยวกับการผลิตสินค้าและบริการ รวมทั้ง การคิดค้นหาวิธีการน าทรัพยากรมาใช้ในด้านใหม่ๆ เพื่อใช้ทรัพยากรให้มีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชน์สูงสุด กำรใช้เทคโนโลยีในด้ำนเกษตรกรรม ได้แก่ การใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มความสามารถ ในการท านา เช่น การไถนา หว่าน การเก็บเกี่ยว การผสมเทียมพันธุ์ปลา หรือการใช้ เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มผลผลิต เช่น การใช้ปุ๋ยชีวภาพ การให้น้ าพืชแบบหยด ท าให้ผลผลิตมี คุณภาพ ปริมาณมากขึ้นและต้นทุนต่ าลง กำรใช้เทคโนโลยีในด้ำนอุตสำหกรรม เช่น น าเครื่องจักรมาใช้ในอุตสาหกรรมทอผ้า จึงผลิตสินค้าได้จ านวนมาก ประหยัดเวลา และก าหนดราคาสินค้าต่ าลงได้ (องค์การค้าของ สกสค., 2553, หน้า 70) 2. เทคโนโลยีในกำรผลิตสินค้ำและบริกำร เทคโนโลยีมีผลต่อการผลิตสินค้าและบริการ สามารถสนองความต้องการของผู้บริโภคได้อย่าง รวดเร็ว ทั้งคุณภาพ ราคา และปริมาณ อย่างไรก็ตาม การใช้เทคโนโลยีก็มีต้นทุนสูง จึงควรยึดหลักการพึ่งพาตนเองเป็นส าคัญ และการใช้เทคโนโลยีอาจส่งผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมได้
12 กำรน ำเทคโนโลยีต่ำงๆ เข้ำมำช่วย มีผลดังนี้ 1. เพิ่มผลผลิตให้มีมากขึ้นในเวลารวดเร็ว ปริมาณเพียงพอต่อการบริโภค 2. ลดต้นทุนการผลิต เพราะเทคโนโลยีจะช่วยลดแรงงาน หรือก าลังคน และลดเวลาการผลิต แต่ได้สินค้ามาก 3. ช่วยในการคิดค้น ประดิษฐ์รูปแบบของสินค้าอย่างหลากหลาย เป็นการเพิ่มคุณค่าและคุณภาพของผลิตภัณฑ์ มีแบบให้เลือกหลากหลาย 4. ท าให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพได้มาตรฐานสากล และสามารถส่งออก ไปจ าหน่ายประเทศอื่นได้ ภาพที่ 5 การใช้หุ่นยนต์ในการผลิตอาหาร ที่มา:http://www.thaibizchina.com/thaibizchina/th/businessopportunity/detail.php?SECTION_ID=698&ID=16858. วันที่สืบค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559.
13 3.พฤติกรรมของผู้บริโภค พฤติกรรมของผู้บริโภค หมายถึง การแสดงออกในการเลือกซื้อ เลือกใช้สินค้า และบริการ เพื่อสนองความต้องการของตนเอง (เยาวลักษณ์ อักษร, สุพน ทิมอ่ า และวิริยะ บุญยะนิวาสน์, 2551, หน้า 121) มีหลายประการดังนี้ 1. รำยได้ ผู้บริโภคที่มีรายได้มากย่อมมีการซื้อสินค้าและบริการมากกว่า ผู้มีรายได้น้อย เพราะผู้ที่มีรายได้น้อยต้องค านึงถึงความจ าเป็นก่อน 2. คุณภำพ ผู้บริโภคส่วนหนึ่งจะเลือกสินค้าและบริการที่มีคุณภาพ แม้สินค้าจะมี ราคาแพงกว่าสินค้าที่มีคุณภาพต่ า แต่จะเลือกซื้อเพราะคุ้มค่ากับเงินที่จ่ายไป 3. รำคำสินค้ำ สินค้าชนิดเดียวกันแต่มีราคาที่แตกต่างกัน ผู้บริโภคจะเลือกซื้อสินค้า และบริการที่มีราคาถูกกว่า (สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.), 2554, หน้า 146) 5. กำรโฆษณำ การโฆษณาท าให้ผู้บริโภครู้จักสินค้าและบริการต่าง ๆ ได้กว้างขวางขึ้น ส่งผลให้ผู้บริโภคสนใจที่จะใช้สินค้าและบริการนั้น ๆ 6. สภำพดินฟ้ำอำกำศ สภาพดินฟ้าอากาศมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมของผู้บริโภค เช่น ฤดูฝน คนย่อมต้องการเสื้อกันฝน ในฤดูหนาวก็ย่อมต้องการ เสื้อกันหนาวเพื่อท า ให้ร่างกายอบอุ่น 4. รสนิยม หมายถึง ความชื่นชอบส่วนบุคคลที่มีต่อสินค้าและบริการนั้น ๆ รสนิยม แตกต่างกัน ท าให้มีความต้องการสินค้าและบริการแตกต่างกันด้วย
14 การบริโภค หมายถึง การกินหรือการใช้สินค้าและบริการ เพื่อตอบสนองความ ต้องการของมนุษย์ เช่นการซื้ออาหาร การซื้อสินค้า การบริการรถโดยสารประจ าทาง ผู้บริโภคแต่ละคนมีรายได้ไม่เท่ากัน สามารถเลือกซื้อสินค้าและบริการได้แตกต่างกัน เมื่อการบริโภคมีข้อจ ากัดในเรื่องงบประมาณและความพึงพอใจ ทางเลือกในการบริโภคจึงมี หลักการ (องค์การค้าของ สกสค., 2553, หน้า 73 – 74) ดังนี้ 1. หลักควำมจ ำเป็น ผู้บริโภคควรเรียงล าดับความจ าเป็นในการเลือกซื้อโดยเลือก ซื้อสินค้าและบริการที่มีความจ าเป็นก่อนเป็นอันดับแรก 2. หลักควำมคุ้มค่ำ ค านึงว่าสินค้าและบริการที่ซื้อให้ประโยชน์คุ้มค่า และเหมาะสม กับราคาหรือไม่ และควรเลือกซื้อสินค้าให้เหมาะสมกับการใช้งาน 3. หลักคุณภำพหรือควำมปลอดภัย พิจารณาถึงคุณภาพและความปลอดภัยของผู้บริโภค 4. หลักกำรประหยัด รู้จักเลือกซื้อสินค้าและบริการที่เหมาะสมกับฐานะทางเศรษฐกิจ ของตนเอง และเมื่อซื้อสินค้ามาแล้วควรบริโภคอย่างประหยัด 5. หลักกำรรอบคอบ ควรตรวจสอบข้อมูลเกี่ยวกับตัวสินค้าและบริการที่สนใจซื้อ ก่อนการตัดสินใจซื้อ การบริโภคตามความพึงพอใจแต่เกินกว่างบประมาณหรือรายได้ที่มีอยู่จะเกิดหนี้สิน ขึ้นได้ ในทางตรงข้ามหากรู้จักเลือกบริโภคอย่างมีเหตุผลและความคุ้มค่า ก็อาจเหลือเงิน ออม ซึ่งการออมเงินก็เป็นทางเลือกหนึ่งที่ท าให้ผู้บริโภคเกิดความพึงพอใจแทนการได้รับ สินค้าและบริการ หลักกำรในกำรบริโภคที่ดี
15 ปัจจัยการผลิตสินค้าและบริการ ประกอบด้วย ที่ดิน แรงงาน ทุน และผู้ประกอบการ และยังมีปัจจัยอื่นที่เป็นตัวก าหนดปริมาณสินค้าและบริการ การผลิต หมายถึง กระบวนการเปลี่ยนแปลงหรือแปรรูปปัจจัยการผลิตให้เป็น สินค้าและบริการ เพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์ ปัจจัยการผลิต คือ สิ่งจ าเป็นขั้นพื้นฐานที่ผู้ผลิตน ามาผ่านกระบวนการผลิต เพื่อให้ได้มาซึ่งสินค้าและบริการ ปัจจัยการผลิตแบ่งเป็น 4 ประเภท ดังนี้ 1. ที่ดิน คือ พื้นที่ที่ใช้ประกอบการท างานทางเศรษฐกิจ เช่น เพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ ที่ตั้งอาคารหรือโรงงาน ซึ่งรวมไปถึง แร่ธาตุ ป่าไม้ ความอุดมสมบูรณ์ของดิน 2. แรงงาน คือ แรงงานทางก าลังกาย และก าลังความคิดของมนุษย์ ท าให้สินค้า และบริการต่างๆ เกิดขึ้นตามความต้องการ 3. ทุน คือ เงินที่ใช้ในการผลิต รวมทั้งอุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ ตลอดจนเครื่องจักรต่าง ๆ 4. ผู้ประกอบการ คือ บุคคลที่น าที่ดิน แรงงาน และทุนมาด าเนินการผลิต อย่างเป็นกระบวนการ เพื่อผลิตสินค้าและบริการ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการผลิตสินค้าและบริการ ได้แก่ ราคาวัตถุดิบ ราคาน้ ามัน เทคโนโลยีในการผลิตสินค้าและบริการ และพฤติกรรมของผู้บริโภค เทคโนโลยีในการผลิตสินค้าและบริการ หมายถึง วิธีการ หรือ เครื่องมือ ทางวิทยาศาสตร์ ที่น ามาใช้เพื่อเพิ่มผลผลิต หรือแก้ปัญหาการผลิตสินค้าและบริการ พฤติกรรมของผู้บริโภค หมายถึง การแสดงออกในการเลือกซื้อ เลือกใช้สินค้าและบริการ เพื่อสนองความต้องการของตนเอง ปัจจัยการผลิต เป็นสิ่งที่ส าคัญต่อการผลิตสินค้าและบริการ ดังนั้นถ้าต้องการผลิต สินค้าให้ได้ปริมาณมากและมีคุณภาพดี ต้องเพิ่มปริมาณปัจจัยการผลิต และต้องใช้ปัจจัย การผลิตที่มีคุณภาพด้วย สรุป
16 ค ำชี้แจง ตอบค าถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง (คะแนน 4 คะแนน) 1. การผลิต หมายถึง...................................................................................... …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………................................................................... 2. ปัจจัยการผลิต หมายถึง .............................................................................. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………….................................................................. กิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 1
17 ค ำชี้แจง ท าเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูก และ เครื่องหมาย หน้าข้อความที่ผิด (คะแนน 5 คะแนน) 3. ผู้ที่ใช้ก าลังกายและก าลังความคิดในการผลิตสินค้าและบริการ จัดเป็นแรงงาน 1. พื้นที่ที่ใช้ประกอบการท างานทางเศรษฐกิจ เช่น เพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ ที่ตั้งอาคารหรือโรงงาน จัดเป็น ที่ดิน 2. ผลตอบแทนที่ผู้ประกอบการได้รับ คือค่าจ้าง 5. เครื่องคัดแยกผลไม้ มีไว้เพื่อใช้ในการคัดแยกผลไม้ จัดเป็น ทุน 4. ผู้ประกอบการคือบุคคลที่น าที่ดิน แรงงาน และทุน มาด าเนินการผลิตสินค้าและบริการ กิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 2
18 ค ำชี้แจง โยงเส้นข้อความที่สัมพันธ์กัน (คะแนน 4 คะแนน) กิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 3 ที่ดิน เครื่องมือ เครื่องใช้เพื่อเพิ่มผลผลิต แรงงาน ทุน ผู้ประกอบการ เจ้าของโรงงานผลิตอาหาร ก าลังคนในการผลิตสินค้าและบริการ ที่ตั้งโรงงาน และ พื้นที่เพาะปลูก
19 ค ำชี้แจง สังเกตภาพแล้ววิเคราะห์ ปัจจัยที่ใช้ในการผลิตลงในแผนภาพ (คะแนน 4 คะแนน) ภาพที่ 6 การผลิตผลไม้แปรรูปบรรจุกระป๋อง ที่มา https://m.mgronline.com/smes/detail/9490000100707. วันที่สืบค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559 ที่ดิน ............................................. ............................................. ............................................. แรงงาน ............................................. ............................................. ............................................. ทุน ............................................. ............................................. ............................................. ผู้ประกอบการ ............................................. ............................................. ............................................. กิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 4
20 ค ำชี้แจง ให้นักเรียนวิเคราะห์ข้อความที่ก าหนดให้ แล้วระบายสี ในช่อง ที่สัมพันธ์กัน (คะแนน 5 คะแนน) ข้อ ข้อความ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการผลิตสินค้าและบริการ ราคาวัตถุดิบ และราคาน้ ามัน เทคโนโลยี การผลิต พฤติกรรม ของผู้บริโภค 1 ปัจจุบันมีการซื้อขายสินค้า ทางอินเทอร์เน็ต 2 ประชาชนหันมาใส่ใจสุขภาพ ท าให้ผักปลอดสารพิษขายดี 3 แม่ค้าขนมหวานลดปริมาณขนมลง เพราะราคาน้ าตาลสูงขึ้น 4 ระบบให้น้ าแบบหยดช่วยประหยัดน้ า และแรงงาน 5 ความชื่นชอบส่วนบุคคลที่มีต่อสินค้า และบริการ กิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 5
21 ค ำชี้แจง เขียนแผนผังมโนทัศน์ หลักการในการบริโภคที่ดี(คะแนน 5 คะแนน) กิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 6 ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ หลักการในการบริโภคที่ดี
22 1. สิ่งจ าเป็นขั้นพื้นฐานที่ผู้ผลิตน ามาผ่านกระบวนการผลิตจนเกิดเป็นสินค้าและบริการ เรียกว่าอะไร ก. วัตถุดิบ ข. ปัจจัยการผลิต ค. อุปกรณ์การผลิต ง. ผลิตภัณฑ์การผลิต 2. ผู้ด ำเนินกำรผลิต เพื่อให้เกิดเป็นสินค้ำต่ำง ๆ ข้อความนี้กล่าวถึงปัจจัยการผลิตใด ก. ทุน ข. ที่ดิน ค. แรงงาน ง. ผู้ประกอบการ 3. ข้อใดไม่ใช่ปัจจัยการผลิต ก. แรงงาน ข. ผู้ประกอบการ ค. พื้นที่เพาะปลูก ง. สิ่งแวดล้อมทางสังคม แบบทดสอบหลังเรียน ชุดกิจกรรมกำรเรียนรู้ เรื่อง เศรษฐศำสตร์ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้สังคมศึกษำ ศำสนำและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษำปีที่ 5 เล่มที่ 1 เรื่อง ปัจจัยกำรผลิตสินค้ำและบริกำร จ ำนวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ค ำชี้แจง ให้นักเรียนท าเครื่องหมาย ทับตัวอักษรหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุด
23 4. ข้อใดเป็นปัจจัยการผลิตประเภททุนในการท านา ก. ชาวนา ข. พื้นที่ท านา ค. เจ้าของที่นา ง. เมล็ดพันธุ์ข้าว 5. แม่ของแก้วตาจ้างคนเก็บล าไย 10 คน ใครคือแรงงาน ก. แก้วตา ข. คนเก็บล าไย ค. แม่ของแก้วตา ง. เจ้าของสวนล าไย 6. ในการผลิตทุเรียนแปรรูป สิ่งใดจัดเป็นที่ดิน ก. ที่ตั้งโรงงาน ข. อุปกรณ์ต่าง ๆ ค. คนขายทุเรียน ง. เจ้าของโรงงาน 7. ข้อใดไม่ใช่ผลที่เกิดจากเทคโนโลยีในการผลิตสินค้าและบริการ ก. ท าให้ผู้บริโภคลดลง ข. ท าให้ผลิตสินค้าได้มากขึ้น ค. ท าให้ประหยัดเวลาในการผลิต ง. ท าให้ผลผลิตมีคุณภาพได้มาตรฐาน
24 8. นักเรียนคิดว่าปัจจัยใดไม่มีผลในการเลือกซื้อสินค้าและบริการของผู้บริโภค ก. รายได้ ข. คุณภาพ ค. ราคาสินค้า ง. ขั้นตอนการผลิต 9. ข้อใดเป็นเทคโนโลยีในการเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร ก. กวนสับปะรดไว้กิน ข. ผสมเทียมพันธุ์ปลา ค. การผ่าตัดผ่านกล้อง ง. การอุ่นอาหารด้วยไมโครเวฟ 10.เมื่อน้ ามันเชื้อเพลิงขึ้นราคา จะมีผลต่อการผลิตสินค้าในด้านใดมากที่สุด ก. ราคาของสินค้าเพิ่มขึ้น ข. เวลาในการผลิตเพิ่มขึ้น ค. กระบวนการผลิตเพิ่มขึ้น ง. ปริมาณของสินค้าเพิ่มขึ้น
25 กอปรทิพย์ อัจฉริยโสภณ. (2558). ธุรกิจผลิตและแปรรูปอาหารทะเล. วันที่ค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559. เข้าถึงได้จาก http://www.salforest.com. /blog/sustainablebiz1 ไกรเพชร ชัยศรีจันทร์. (2555). การท าโต๊ะเก้าอี้จากไม้ตาล. วันที่ค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559. เข้าถึงได้จาก http://kraipet111. blogspot.com/2012/11/blog-post.html. บริษัททีวีพูล. (2559). การบริการตัดผม. วันที่ค้นข้อมูล 22 มีนาคม 2559. เข้าถึงได้จาก https://www.tvpoolonline.com/content/136361 บริษัท ลาซาด้า กรุ๊ป. (2559). ภาพยางลบ. วันที่ค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559. เข้าถึงได้จากhttps://www.lazada.co.th/staedtler-526-35n-50- 13844343.html. ผู้จัดการออนไลน์. (2549). การผลิตผลไม้แปรรูปบรรจุกระป๋อง. วันที่ค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559. จาก https://m.mgronline.com /smes/detail/9490000100707. เยาวลักษณ์ อักษร, สุพน ทิมอ่ า และวิริยะ บุญยะนิวาสน์. (2551). คู่มือสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่5. กรุงเทพ:อักษรเจริญทัศน์. สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). (2554). สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ป. 5 กรุงเทพ:พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). ส านักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล. (2557). ภาพการใช้หุ่นยนต์ในการผลิตอาหาร. วันที่ค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559. สืบค้นได้จาก http://www.thaibizchina.com /thaibizchina/th/business-opportunity/ detail.php?SECTION_ ID=698&ID=16858. องค์การค้าของ สกสค.(2553). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการด าเนินชีวิตในสังคม เศรษฐศาสตร์ และภูมิศาสตร์ ป. 5. กรุงเทพ: สกสค.ลาดพร้าว. บรรณำนุกรม
26 ภำคผนวก
27 ค ำชี้แจง ตอบค าถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง (คะแนน 4 คะแนน) เฉลยกิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 1 1. การผลิต หมายถึง กระบวนการเปลี่ยนแปลงหรือแปรรูปปัจจัยการผลิตให้ เป็นสินค้าและบริการ เพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์ 2. ปัจจัยการผลิต หมายถึง สิ่งจ าเป็นขั้นพื้นฐาน ที่ผู้ผลิตน ามาผ่านกระบวนการผลิตจนเกิดเป็นสินค้า และบริการ เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค
28 ค ำชี้แจง ท าเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูก และ เครื่องหมาย หน้าข้อความที่ผิด (คะแนน 5 คะแนน) 3. ผู้ที่ใช้ก าลังกายและก าลังความคิดในการผลิตสินค้าและบริการ จัดเป็นแรงงาน 1. พื้นที่ที่ใช้ประกอบการท างานทางเศรษฐกิจ เช่น เพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ ที่ตั้งอาคารหรือโรงงาน จัดเป็น ที่ดิน 2. ผลตอบแทนที่ผู้ประกอบการได้รับ คือค่าจ้าง 5. เครื่องคัดแยกผลไม้ มีไว้เพื่อใช้ในการคัดแยกผลไม้ จัดเป็น ทุน 4. ผู้ประกอบการคือบุคคลที่น าที่ดิน แรงงาน และทุน มาด าเนินการผลิตสินค้าและบริการ เฉลยกิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 2
29 ค ำชี้แจง โยงเส้นข้อความที่สัมพันธ์กัน (คะแนน 4 คะแนน) ที่ดิน เครื่องมือ เครื่องใช้เพื่อเพิ่มผลผลิต แรงงาน ทุน ผู้ประกอบการ เจ้าของโรงงานผลิตอาหาร ก าลังคนในการผลิตสินค้าและบริการ ที่ตั้งโรงงาน และ พื้นที่เพาะปลูก เฉลยกิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 3
30 ค ำชี้แจง สังเกตภาพแล้ววิเคราะห์ ปัจจัยที่ใช้ในการผลิตลงในแผนภาพ (คะแนน 4 คะแนน) ภาพที่ 6 ภาพการผลิตผลไม้แปรรูปบรรจุกระป๋อง ที่มา http://www.manager.co.th/iBizchannel/ViewNews.aspx?NewsID=9490000100707 วันที่สืบค้นข้อมูล 20 มีนาคม 2559 เฉลยกิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 4 ที่ดิน - ที่ตั้งโรงงาน แรงงาน - พนักงาน ทุน - โรงงาน - เครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ ผู้ประกอบการ - เจ้าของกิจการผลไม้แปรรูป
31 ค ำชี้แจง ให้นักเรียนวิเคราะห์ข้อความที่ก าหนดให้ แล้วระบายสี ในช่อง ที่สัมพันธ์กัน (คะแนน 5 คะแนน) ข้อ ข้อความ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการผลิตสินค้าและบริการ ราคาวัตถุดิบ และราคาน้ ามัน เทคโนโลยี การผลิต พฤติกรรม ของผู้บริโภค 1 ปัจจุบันมีการซื้อขายสินค้า ทางอินเทอร์เน็ต 2 ประชาชนหันมาใส่ใจสุขภาพ ท าให้ผักปลอดสารพิษขายดี 3 แม่ค้าขนมหวานลดปริมาณขนมลง เพราะราคาน้ าตาลสูงขึ้น 4 ระบบให้น้ าแบบหยดช่วยประหยัดน้ า และแรงงาน 5 ความชื่นชอบส่วนบุคคลที่มีต่อสินค้า และบริการ เฉลยกิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 5
32 ค ำชี้แจง เขียนแผนผังมโนทัศน์ หลักการในการบริโภคที่ดี (คะแนน 5 คะแนน) เฉลยกิจกรรมกำรเรียนรู้ที่ 6 หลักความจ าเป็น หลักคุณภาพ หรือหลักความปลอดภัย หลักการรอบคอบ หลักการประหยัด หลักความคุ้มค่า หลักการในการบริโภคที่ดี
33 1. ก 2. ข 3. ข 4. ง 5. ง 6. ง 7. ก 8. ก 9. ง 10. ข 1. ข 2. ง 3. ง 4. ง 5. ข 6. ก 7. ก 8. ง 9. ข 10. ก แบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลังเรียน เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน เรื่อง เศรษฐศำสตร์ เล่มที่ 1 ปัจจัยกำรผลิตสินค้ำและบริกำร