การปลูกมะนาวในบอ่ ซีเมนต์
การปลูกมะนาวในบ่อซีเมนต์ เป็นอีกแนวทางเลือกหนึ่งของเกษตรกรท่ีต้องการให้มะนาว
สามารถออกลกู นอกฤดู และง่ายต่อการจดั การ เนื่องจากการปลูกในบ่อซีเมนต์สามารถปลูกให้มีขนาดทรงพุ่ม
เท่ากบั การปลูกในแปลงดนิ ได้ และงา่ ยตอ่ การงดนำา้ เพ่อื บังคัับใหอ้ อกลูกนอกฤดู
พันธม์ุ ะนาวท่แี นะนาำ ให้ปป ลูก ไดแ้ ก่ มะนาวแปน้ มะนาวแป้นพันธุ์พิจติ ร
ขอป ดีการปลูกมะนาวในบอ่ ซเี มนต์
1. สามารถบงั คับั ใหม้ ะนาวออกลูกนอกฤดูหรือตลอดท้งั ปีได้งา่ ย
2. ไม่เปลืองแรงงานหรอื เกดิ คัา่ ใชจ้ า่ ยในการเตรียมแปลงหรอื ปรบั พ้ืนท่ี
3. งา่ ยตอ่ การดแู ล และการใหน้ ้ำามีประสทิ ธภิ าพ
4. ป้องกันโรคับางชนดิ ไดง้ ่ายจากสภาพดนิ ทไ่ี มเ่ หมาะสม
5. เหมาะสำาหรับการปลูกไวร้ ับประทานเองหรือเพอ่ื ส่งจำาหนา่ ย
6. สามารถใช้เป็นไม้ประดับได้อีกทาง
ขอป เสยี
1. มีคัา่ ใชจ้ า่ ยเพิม่ ข้นึ ในส่วนของบอ่ ซเี มนต์
2. อายขุ องตน้ มะนาวสัน้ กวา่ การปลูกในแปลงดินแต่ไม่แตกต่างกันมาก
วสั ดุอุปกรณ์
1. บอ่ ซีเมนต์
บ่อซีเมนต์ที่ขายในท้องตลาดมีหลายขนาด ต้ังแต่เส้นผ่าศูนย์กลาง 80-100 เซนติเมตร สูง
40-60 เซนติเมตร แต่ที่นิยมคัือ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 80 เซนติเมตร สูง 40-50 เซนติเมตร พร้อมฝาปิดบ่อ
ท้ังน้ี อาจไมต่ อ้ งใชฝ้ าปิดบอ่ ก็ได้หากพน้ื ทีม่ สี ภาพหนา้ ดนิ แนน่ และแห้ง สามารถระบายนำา้ ดี
2. ดิน
เนื่องจากดินทใ่ี ช้มปี ริมาณมากกว่าการปลูกมะนาวในกระถาง อัตราส่วนการผสมจึงอาจแตก
ตา่ งกนั ไดต้ ามงบประมาณการลงทนุ โดยใชด้ นิ รว่ นหรอื ดนิ ร่วนปนทรายผสมกบั มูลสตั ว์ แกลบหรอื ผสมวสั ดุอ่ืน
เช่น ขี้เถ้า กากมะพร้าว เป็นต้น ในอัตราส่วนดินต่อวัสดุอื่น 2:1 หรือ 3:1 พร้อมผสมด้วยปุ๋ยเคัมีสูตร 15-15-
15 ปริมาณ 10 กโิ ลกรมั /ดนิ 1 คัวิ
3. กงิ่ พันธุ์มะนาวตอน
4. ไมไป ผ่ และเชือกฟาง
การปลกู
1. จัดวางฝาปิดบ่อซีเมนต์ในระยะห่างระหว่างแถว และระหว่างต้นในระยะ 3×3 เมตร
พรอ้ มนำาบอ่ ซเี มนตว์ างทบั ดา้ นบน 1 ไร่ จะได้ประมาณ 150 ตน้
2. นาำ ดนิ ทผี่ สมแลว้ ใส่ในกระถาง ให้ระดบั ดนิ ตำ่ากวา่ ขอบบ่อประมาณ 10 เซนตเิ มตร สาำ หรบั
ต้นมะนาวขนาดเล็ก ส่วนต้นมะนาวขนาดใหญ่่ที่ปลูกไว้ก่อนในกระถางนาน 1 ปี ให้ใส่ดินประมาณ 2 ใน 3
ของบ่อ แล้วนำาตน้ มะนาวลงบ่อ แล้วจึงใส่ดินกลบทีหลังหรืออาจใส่ดินให้ได้ระดับก่อนคั่อยขุดหลุมปลูกทีหลัง
ก็ได้ โดยนำาถุงพลาสตกิ หรือกระถางออกกอ่ นปลูกทกุ คัรัง้
3. สำาหรบั ต้นมะนาวขนาดเล็กใหใ้ ช้ไม้ไผ่ปกกข้างลาำ ต้น พรอ้ มผูกเชือกร้งั ให้ลำาตน้ ตรง ส่วนตน้
มะนาวขนาดใหญ่ไ่ มต่ อ้ งรง้ั ตน้ ดว้ ยไมก้ ไ็ ด้ หากแต่ตน้ มีก่งิ สาขาแผก่ วา้ งให้ใชไ้ ม้ไผป่ กกคั้าำ ทัง้ 4 ดา้ น
4. เม่ือปลูกเสร็จให้รดน้ำาให้ชุ่ม โดยสังเกตนำ้าท่ีซึมออกบนฝารองด้านล่าง และนำาฟางข้าว
แกลบหรอื เศษใบไม้มากลบบรเิ วณโคันตน้ และปากบ่อทั้งหมด เพื่อรกั ษาคัวามชมุ่ ชืน้ หนา้ ดนิ
การดูแล
การให้นำ้า หากปลูกไม่ก่ีต้นก็สามารถให้น้ำาด้วยการตักรดก็ได้ แต่หากปลูกหลายต้นหรือเพ่ือ
การคั้าอาจติดตั้งระบบนำ้าหยดเพื่อให้นำ้าจะง่าย และสะดวกกวา่ โดยระยะแรกจะให้ทุกวัน และเม่ือต้นมะนาว
ต้งั ตัวไดแ้ ล้วจะให้วันเว้นวันก็ได้ขึ้นอยู่กับสภาพหน้าดิน และสภาพอากาศ นอกจากน้ัน หากมีการให้น้ำาแบบ
สปรงิ เกอรแ์ ลว้ เกษตรกรมกั นิยมปลกู ผกั แซมบริเวณรอบต้นมะนาวรว่ มด้วย
การใสป่ ุ๋ย ใหใ้ ส่ปยุ๋ สูตร 15-15-15 ประมาณ 1 กำามือ ในคัวามถ่ี 1 คัรงั้ /เดอื น หรืออาจผสม
กบั น้ำารดบริเวณโคันตน้ ก็ได้ ทง้ั นี้ คัวรใส่ป๋ยุ หมกั รว่ มดว้ ยในปริมาณ 1 ถังเล็ก ทกุ ๆ 6 เดอื น
การตดั แต่งกงิ่ คัวรตดั แตง่ กงิ่ ใหม้ ีทรงพ่มุ เสมอกันในทุกดา้ น โดยใหต้ ดั แตง่ ก่ิงท่ยี าวหรอื ยืน่
ออกนอกทรงพ่มุ มากเกินไป หรอื กง่ิ ท่เี ป็นโรคัไมเ่ จรญิ ่เตบิ โตท้ิงเสีย
การทำาให้อป อกลูกนอกฤดู
โดยปกติมะนาวจะติดดอกในช่วงเดือน มีนาคัม-เมษายน และจะเก็บผลผลิตในช่วงเดือน
พฤษภาคัมเป็นต้นไปจนถึงเดือนตุลาคัม ตามขนาดที่ต้องการในชว่ งน้ีจะทำาให้มะนาวมรี าคัาถูกมาก แต่จะแพง
มากในชว่ งเดือนพฤศจิกายน-เมษายน ดงั นั้น การบังคัับให้มะนาวออกลูกในชว่ งพฤศจิกายน-เมษายน จะขาย
มะนาวได้ในราคัาท่สี งู ข้ึนมาก
สาำ หรับการทำาใหม้ ะนาวออกลูกนอกฤดกู าลสามารถทำาไดโ้ ดยงดการใหน้ า้ำ และการตดั แต่งกง่ิ
โดยมะนาวจะออกดอกเม่อื มีการแดกก่ิงใหม่ และออกใบใหม่ ซ่งึ มขี ้ันตอนดงั นี้
1. เลอื กตน้ มะนาวทมี่ ีอายุตั้งแต่ 8-12 เดอื น หรือตน้ มะนาวทป่ี ลูกจากตน้ ทเ่ี พาะในกระถางที่
มีอายุต้งั แต่ 1 ปี และหลังจากปลกู ในท่อซเี มนต์แลว้ 6 เดือนขึน้ ไป
2. ใหเ้ ลือกก่งิ แก่หรอื กงิ่ ทีม่ ใี บแกแ่ ลว้ และทาำ การตดั แตง่ กง่ิ
3. งดการใหน้ ้าำ มะนาวเปน็ เวลา 7-10 วัน จนใบเหี่ยวหรือเร่มิ รว่ ง หากในชว่ งดงั กลา่ วมแี นว
โนม้ ทฝี่ นจะตกให้ใช้ผา้ ใบพลาสตกิ คัลุมคัอบปากท่อทัง้ หมด
4. หลังจากงดใหน้ ำ้าประมาณ เวลา 7-10 วนั จะสงั เกตใุ บแก่จะเรม่ิ เหี่ยวหรอื มีใบรว่ ง ทัง้ น้ี
ขึ้นอยกู่ บั สภาพคัวามชุ่มชนื้ ของดนิ ด้วย
5. ในระยะแตกใบใหม่ และออกดอกใหฉ้ ดี ด้วยนาำ้ หมกั หรอื นา้ำ ตม้ สมุนไพรเพือ่ ปอ้ งกนั หนอน
หรือแมลงกนิ ใบอ่อนหรอื ฉดี พน่ ด้วยยากำาจดั แมลง
6. ให้ปุ๋ยสตู ร 12-12-24 หรือ 15-15-15 หรืออาจใหป้ ยุ๋ ละลายนำ้า พรอ้ มรดนาำ้ ให้ชุ่ม
7. มะนาวจะแตกกิง่ และออกใบใหมป่ ระมาณ 15-20 วนั พรอ้ มแตกดอก
8. ให้นำา้ ปกติ วนั ละคัรงั้ หรือวันเว้นวนั จนถึงการเกบ็ เกี่ยวผลิต