การดูแลสุขภาพจิตผู้สูงอายุด้วยความสุข 5 มิติ

การดแู ลสขุ ภาพจิตผ้สู งู อายดุ ้วย
ความสขุ 5 มิติ

โดย...ศูนย์สุขภาพจติ ท่ี 1

สขุ ภาพจติ คืออะไร??

• ภาวะจิตใจที่เป็นสขุ
• สามารถปรับตวั แก้ปัญหา
• สร้างสรรค์ทางานได้
• มีความรู้ สกึ ท่ีดีตอ่ ตนเองและผ้อู ่ืน
• มีความมน่ั คงทางจติ ใจ มีวฒุ ภิ าวะทางอารมณ์ อยใู่ นสงั คม และ

ส่ิงแวดล้อมท่ีเปลย่ี นแปลงได้

ผ้สู งู อายกุ บั การเปลย่ี นแปลง

• การเปลย่ี นทางร่างกาย
• การเปล่ยี นแปลงทางด้านจิตใจและอารมณ์

- อารมณ์เปล่ยี นแปลงงา่ ย
- นสิ ยั เปล่ยี นแปลงไป
- ความทกุ ข์ใจ
• การเปลย่ี นแปลงทางสงั คม เศรษฐกิจ
และวฒั นธรรม

ผ้สู งู อายกุ บั การเปลย่ี นแปลง

• การเปลี่ยนแปลงทางสงั คม เศรษฐกิจและวฒั นธรรม
- การปลดเกษียณหรือออกจากงาน
- การเปล่ยี นแปลงทางครอบครัว
- สงั คม/วฒั นธรรมเปล่ียน

ทำอยำ่ งไรใหม้ ีสุขภำพจิตดี
และมีควำมสุข

ผสู้ ูงอำยมุ ีสุขภำพจิตดีและมีควำมสุข
ดว้ ยควำมสุข 5 มิติ

สุขสบำย

1. ออกกาลงั กายให้เหมาะสม เช่น ยืดเหยียด โยคะ เดนิ เป็นต้น

2. ทานอาหารมีประโยชน์ ครบ 5 หมู่ ในปริมาณท่ีเหมาะสม



3. รักษาสขุ ภาพร่างกายให้แขง็ แรง รักษานา้ หนกั ให้เหมาะสม ตลอดจน
โรคประจาตวั ที่เป็นอยู่

4. หยดุ /หลกี เล่ยี งพฤตกิ รรมเส่ยี งตอ่ สขุ ภาพ

สุขสนุก

กิจกรรมสนกุ สนาน ร่ืนเริง ราวงย้อนยคุ จดั สวน ทางานฝีมือ เป็นต้น

กิจกรรมท่ี 1 ทดสอบความจา
วิธีการเล่น

1. ใหผ้ ้สู งู อายุ ชี้ ตา หู จมูก ปาก ตามลาดับ
2. จับผู้ทท่ี าผดิ 15-20 คน ออกหนา้ ห้อง

กิจกรรมท่ี 2 ปรบมอื บวก/ลบ เลข
วธิ กี ารเล่น

1. วิทยากรสง่ั ให้ผู้สงู อายปุ รบมอื ตามจานวนทบี่ อก
2. ใหผ้ ้สู ูงอายปุ รบมอื แลว้ บวก หรือลบเลขไป อีก 1
3. จับผูท้ ีท่ าผดิ 15 – 20 คน ออกมาหน้าหอ้ ง

กจิ กรรมที่ 3 ราวงกระด้าง
วิธกี ารเลน่

1. ใหผ้ สู้ งู อายุราวงเปน็ วงกลมตามจงั หวะเพลง เม่ือเพลงหยุดให้คา้ ง
อยู่ในท่าเดิม

2. ผ้สู งู อายคุ นไหนกระดกุ กระดกิ ก่อนใหก้ ลับไปน่งั ท่ีเดิม
3. ราวงไปจนเหลือคนสุดท้ายถือวา่ ชนะ ไดร้ ับของรางวัล

สุขสง่ำ

- คดิ เชิงบวก
- ความภาคภมู ิใจท่ีฉนั มี
- สงู วยั อาสา
- ใจเขาใจเรา

กิจกรรม คิดเชิงบวก

- อาสาสมคั ร/สมุ่ ตวั แทน 3 - 4 คน
- เลือกสถานการณ์สมมตุ ิอนั เลวร้ายท่ีเกิดกบั ตวั เรา
- ให้ฝึกคิดเชิงบวกตอ่ สถานการณ์สมมตุ นิ นั้

- รู้สกึ อย่างไรตอ่ สถานการณ์สมมตุ ินนั้
- ฝึกคดิ เชิงบวก / ข้อดีของสถานการณ์สมมตุ นิ นั้

กิจกรรม เล่ำควำมภำคภูมิใจ

- อาสาสมคั ร/สมุ่ ตวั แทน 3 คน
- มาเลา่ เหตกุ ารณ์ท่ีสร้างความภาคภมู ิใจให้กบั ตวั เอง

- ทาประโยชน์ ชว่ ยเหลือสงั คม
- ได้รับรางวลั การช่ืนชม
- สร้างช่ือเสียงให้กบั ชมุ ชน

สุขสวำ่ ง

- ความจาดี ไมห่ ลงลืม
- การบริหารสมอง
- ฝึกการเคล่ือนไหวร่างกาย

กิจกรรมทดสอบสภำพสมอง : AMT

สุขสวำ่ ง

สุขสวำ่ ง

สุขสวำ่ ง

สุขสงบ

- ฝึกการรับรู้ลมหายใจ
- ฝึกการคดิ เชิงบวก
- ฝึกการทาสมาธิ

กจิ กรรม 1 ฝึ กการหายใจทถี่ ูกวธิ ีเพื่อลดความเครียด

• นง่ั ในทา่ ที่สบาย หลบั ตา เอามือประสานไว้บริเวณท้อง คอ่ ย ๆ หายใจเข้า
พร้อม ๆ กบั นบั เลข 1 ถงึ 4 เป็นจงั หวะช้า ๆ 1...2...3...4... ให้มือรู้สกึ วา่ ท้อง
พองออก

• กลนั้ หายใจเอาไว้ชวั่ ครู นบั 1 ถงึ 4 เป็นจงั หวะช้า ๆ เช่นเดียวกบั เม่ือหายใจ
เข้า

• คอ่ ย ๆ ผอ่ นลมหายใจออก โดยนบั 1 ถึง 8 อยา่ งช้า ๆ
1...2...3...4...5...6...7...8...

• พยายามไลล่ มหายใจออกมาให้หมด สงั เกตวา่ หน้าท้องแฟบลง
• ทาซา้ อีก โดยหายใจเข้าช้า ๆ กลนั้ ไว้ แล้วหายใจออก โดยชว่ งที่หายใจออก

ให้นานกวา่ ชว่ งหายใจเข้า

กจิ กรรม 2 การฝึ กการเกร็งเหยยี ดกล้ามเนื้อ

ความเครียด นอนไม่ ปวดต้น โรคกระ
หลับ คอ เพราะ

หงุดหงดิ ปวดหลัง โรคหวั
ง่าย ใจ
ปวดไหล่
อารมณ์ โรค
แปรปวน ปวดหวั ความดนั

ไม่มีสมาธิ โรคมะ
เร็ง

กจิ กรรม 3 ปรับวธิ ีคดิ พชิ ิตความเครียด

1. คิดในแงย่ ดื หยุ่นให้
มากขึน้

5. คดิ ถงึ คนอ่นื บ้าง 2. คิดอยา่ งมีเหตผุ ล

4. คดิ แต่เร่ืองทด่ี ีๆ 3. คดิ หลายๆ แงม่ ุม

กจิ กรรม 4 ฝึ กจติ ให้นิ่งโดยอยู่กบั ลมหายใจ