ประวัติและผลงานสุนทรภู่

..¹ŒÍÁÃíÒÅÖ¡ ¤ÃÙ¡Å͹ ÍÑ¡ÉÃÈÔÅ»Š..
ÇѹÊع·ÃÀ‹Ù
òö ÁԶعÒ¹

¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÌÙÀÒÉÒä·Â âçàÃÕ¹ÃÒªÇÔ¹ÔµºÒ§á¡ŒÇ

สดดุ ี สนุ ทรภู

¢ÑºÅíÒ¹íÒ¤íÒ¡ÇաѧÇÒ¹¡ŒÍ§
ä·Âà·È¾ÃŒÍ§¹ÒÁÃкÍ× Êع·Ã¢Ò¹
¡Å͹¹ÔÃÒÈ»ÃҪޏÍÑ¡ÉÃàʹÒСҹµ
ËÇÁÊ׺ÊÒ¹¢Íà¤Òþ¤íÒ¹º¤Ø³

¤³Ð¤ÃÙ¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙÀŒ ÒÉÒä·Â âçàÃÂÕ ¹ÃÒªÇ¹Ô µÔ ºÒ§á¡ÇŒ

ชวี ประวัติของสนุ ทรภู

¾ÃÐÊع·ÃâÇËÒà ¹ÒÁà´ÔÁ ÀÙ‹ ËÃ×Í·èÕàÃÕ¡¡Ñ¹·ÑèÇä»Ç‹Ò Êع·ÃÀ‹Ù (òö ÁԶعÒ¹
¾.È. òóòù- ¾.È. òóùø) ໚¹ÍÒÅѡɳªÒÇä·Â·ÕèÁÕªè×ÍàÊÕ§àªÔ§¡ÇÕ ä´ŒÃѺ¡‹ͧ໚¹
ડÊໂÂÏáË‹§»ÃÐà·Èä·Â à¡Ô´ËÅѧ¨Ò¡µÑ駡ÃاÃѵ¹â¡ÊÔ¹·Ãä´Œ ô »‚ áÅÐ䴌ࢌÒÃѺÃÒª¡ÒÃ
໚¹ÍÒÅѡɳÃÒªÊíҹѡã¹ÃѪÊÁѾÃк·ÊÁà´ç¨¾Ãоط¸àÅÔÈËŌҹÀÒÅÑ àÁè×ÍÊéÔ¹ÃѪ¡ÒÅä´Œ
ÍÍ¡ºÇªà»š¹àÇÅÒËÇÁ òð »‚ ¡‹Í¹¨Ð¡ÅѺࢌÒÃѺÃÒª¡ÒÃÍÕ¡¤ÃÑé§ã¹»ÅÒÂÃѪÊÁÑÂ
¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾ÃйÑè§à¡ÅÒŒ à¨ÒŒ ÍÂÙ‹ËÇÑ â´Â໚¹ÍÒÅѡɳã¹ÊÁà´¨ç ਌ҿ҇ ¨±Ø ÒÁ³Õ¡ÃÁ¢Ø¹ÍÔÈàÃÈ
ÃѧÊÃä ã¹ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè ô ä´ŒàÅ×è͹µíÒá˹‹§à»š¹ ¾ÃÐÊع·ÃâÇËÒà ਌ҡÃÁÍÒÅѡɳ½†ÒÂ
¾ÃÐÃÒªÇѧºÇà «§Öè ໚¹µíÒá˹§‹ ÃÒª¡ÒÃÊØ´·ŒÒ¡͋ ¹ÊÔ¹é ªÇÕ µÔ

ผลงานของสนุ ทรภู

สุนทรภเู ปน กวที มี่ คี วามชํานาญทางดา นกลอน ไดสรางขนบการประพนั ธก ลอนนทิ าน และกลอน
นิราศข้นึ ใหมจนกลายเปนทีน่ ยิ มอยา งกวางขวางสบื เนอื่ งมาจนกระทัง่ ถึงปจจบุ ัน

ผลงานท่มี ชี อื่ เสียงของสุนทรภมู ีมากมายหลาย อาทเิ ชน นิราศภเู ขาทอง นิราศสพุ รรณ เพลงยาว
ถวายโอวาทกาพยพ ระไชยสรุ ยิ า และ พระอภัยมณี เปน ตน

โดยเฉพาะเรอื่ ง พระอภยั มณี ไดรบั ยกยองจาก วรรณคดีสโมสร วา เปนยอดของวรรณคดีประเภท
กลอนนทิ าน และเปนผลงานทแี่ สดงถึงทกั ษะ ความรู และทศั นะของสนุ ทรภอู ยางมากทีส่ ุด

งานประพนั ธหลายชนิ้ ของสนุ ทรภูไ ดร ับเลือกใหเปนสว นหน่งึ ในหลกั สูตรการเรยี นการสอนนับแต
อดตี มาจนถึงปจ จุบัน เชน กาพยพระไชยสุริยา นิราศภเู ขาทอง นิราศพระบาท และอกี หลาย ๆ เรื่อง

ตวั อยางผลงานของสุนทรภู



ตัวอยางวรรคทองของสนุ ทรภู

อนั ออ ยตาลหวานลนิ้ แลวส้ินซาก ถงึ มวยดนิ สิ้นฟามหาสมทุ ร
แตลมปากหวานหูมิรูห าย ไมส้ินสดุ ความรกั สมคั รสมาน
เจบ็ อน่ื แสนมิแคลนเจบ็ ใจกาย แมนเกดิ ในใตห ลา สธุ าธาร
เจบ็ จนตายก็เพราะเหนบ็ ใหเจ็บใจ ขอพบพานพิศวาสไมคลาดคลา

(เพลงยาวถวายโอวาท (พระอภัยมณี

เปนมนษุ ยสดุ นยิ มเพยี งลมปาก จะหักอ่ืนขนื หกั กจ็ กั ได
จะไดยากโหยหวิ เพราะชวิ หา หักอาลยั น้ไี มห ลุดสุดจะหกั
แมนพูดดมี คี นเขาเมตตา สารพดั ตัดขาดประหลาดนัก
จะพดู จาพิเคราะหใ หเ หมาะความ แตตดั รักนี้ไมขาดประหลาดใจ

(สุภาษิตสอนหญิง (นิราศอเิ หนา

ตวั อยางวรรคทองของสุนทรภู

ถึงบางพูดพดู ดีเปนศรศี กั ดิ์ จะพดู จาปราศรยั กับใครนนั้
มีคนรกั รสถอยอรอยจิต อยาตะคนั้ ตะคอกใหเ คอื งหู
แมน พดู ชั่วตวั ตายทําลายมติ ร ไมควรพูดอ้ือองึ ข้นึ มงึ กู
จะชอบผดิ ในมนุษยเ พราะพดู จา คนจะหลลู วงลามไมขามใจ

(นิราศภเู ขาทอง (สุภาษติ สอนหญิง

ถึงทกุ ขใ ครในโลกทโ่ี ศกเศรา ไมเมาเหลาแลวแตเรายงั เมารกั
ไมเหมอื นเราภมุ รนิ ถวิลหา สดุ จะหักหามจิตคิดไฉน
จะพลดั พรากจากกนั ไมทันลา ถึงเมาเหลา เชา สายก็หายไป
ใชแ ตตาตา งถอ ยสุนทรวอน แตเ มาใจน้ปี ระจาํ ทุกคาํ่ คืน

(นิราศเมอื งแกลง (นริ าศภเู ขาทอง

เกยี รตคิ ุณและอนุสรณ

ป พุทธศักราช 2529 ในโอกาสครบรอบวันเกิด 200 ปของสุนทรภู องคการ
ยูเนสโกไดประกาศใหสุนทรภู เปนบุคคลสําคัญของโลกทางดานวรรณกรรม นับเปนชาว
ไทยคนที่ ๕ และเปนสามัญชนชาวไทยคนแรกที่ไดรับเกียรติน้ี ในปนั้น สมาคมภาษาและ
หนังสือแหงประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภจึงไดจัดพิมพเผยแพรหนังสือ "อนุสรณสุนทรภู
200 ป" และมีการจัดต้ังสถาบันสุนทรภูขึ้นเพ่ือสงเสริมกิจกรรมเก่ียวกับการเผยแพรชีวิตและ
ผลงานของสุนทรภใู หเปนที่รูจ กั กันอยา งกวา งขวางมากย่ิงขึน้

ความเปนมาของวนั สุนทรภู

หลังจากองคการยูเนสโกไดประกาศยกยองใหสุนทรภูเปนผูมีผลงานดีเดนทางวรรณกรรมระดับ
โลกเม่ือป พ.ศ. 2529 ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๓๐ นายเสวตร เปยมพงศสานต อดีตรองนายกรัฐมนตรี ได
จดั ต้งั สถาบันสุนทรภขู น้ึ และกาํ หนดใหวันท่ี ๒๖ มิถุนายนของทกุ ป เปน วันสุนทรภู นับแตน้ันทุก ๆ ปเม่ือ
ถึงวันสุนทรภู จะมีการจัดงานรําลึกถึงสุนทรภูตามสถานท่ีตาง ๆ เชน ท่ีพิพิธภัณฑสุนทรภู วัดเทพธิดา
ราม และทจ่ี ังหวัดระยอง (ซึง่ มกั จดั พรอมงานเทศกาลผลไมจงั หวัดระยอง รวมถึงการประกวดแตงกลอน
ประกวดคําขวัญ และการจดั นทิ รรศการเก่ียวกับสุนทรภูใ นโรงเรยี นตาง ๆ ทัว่ ประเทศ

ปกณิ กะ

ชีวติ และงานของสนุ ทรภู รวมนิทาน บทเหก ลอ ม และสุภาษติ

เคร่อื งมือของใชจ ากวรรณกรรมสนุ ทรภู

บรรณานุกรม

เครื่องมือของใชจ ากวรรณกรรมสนุ ทรภ[ู ออนไลน] http://164.115.27.97/digital/items/show/14921
(สืบคนเมอื่ วนั ท่ี ๑๘ มถิ นุ ายน ๒๕๖๔

ชวี ติ และงานของสนุ ทรภู [ออนไลน] http://164.115.27.97/digital/items/show/14919
(สบื คน เมื่อวันที่ ๑๘ มิถนุ ายน ๒๕๖๔

รวมนทิ าน บทเหกลอ ม และสุภาษติ [ออนไลน] http://164.115.27.97/digital/items/show/14920
(สบื คน เมื่อวนั ที่ ๑๘ มถิ ุนายน ๒๕๖๔

วิกพิ เี ดยี สารานกุ รมเสรี [ออนไลน] https://th.m.wikipedia.org/wiki/พระสุนทรโวหาร_(ภู
(สบื คน เมื่อวนั ท่ี ๑๘ มถิ ุนายน ๒๕๖๔

หอสมุดแหงชาติ [ออนไลน] https://www.nlt.go.th (สบื คนเมอ่ื วนั ท่ี ๑๘ มิถุนายน ๒๕๖๔