Labor Market Restructuring

บทท่ี 4 ระบบฐานขอ้ มูลดา้ นการจ้างงานและดา้ นการศึกษาของไทย | 51

BOX ที่ 4.1
ฐานข้อมูลตลาดแรงงาน: ขมุ ทรัพย์เพอ่ื การออกแบบนโยบายอย่างตรงจดุ

ในโลกยุคดจิ ิทลั “ฐานขอ้ มลู ” มคี ่ามหาศาล จนกระทงั่ ถกู เปรยี บเปรยวา่ “Data is the New Oil” เพราะฐานขอ้ มลู ขนาดใหญ่
ทถ่ี กู สร้างขนึ้ จากการทาธุรกรรมผา่ นระบบดจิ ทิ ลั มีศกั ยภาพการใชง้ านท่ีไม่สนิ้ สุด และสามารถใชซ้ ้าได้ ยิ่งไปกว่านน้ั หาก
นามาเชอ่ื มโยงกันและใชป้ ระโยชนม์ ากขน้ึ เท่าไร ก็จะยิง่ มมี ลู คา่ มากข้ึนเท่าน้นั ทผี่ า่ นมา ไมเ่ พียงแคฐ่ านขอ้ มลู จะถูกนาไปใช้
เพ่ือสรา้ งการเติบโตทางธรุ กจิ แตใ่ นมติ ขิ องผดู้ าเนนิ นโยบาย “ฐานขอ้ มลู ” ไดก้ ลายเปน็ เครอื่ งมอื ทสี่ าคญั สาหรบั การบริหาร
จัดการเศรษฐกจิ และสงั คม ดังเชน่ ในรายงาน World Development Report 2021 ทกี่ ล่าวว่า ขอ้ มูลเป็นอาวุธสาคัญทีจ่ ะ
ชว่ ยตอ่ สกู้ บั ความยากจนในประเทศที่รายได้ต่าและรายได้ปานกลาง1 นอกจากนั้น การใช้ขอ้ มลู เชิงลกึ อย่างเตม็ ศักยภาพ ยงั
สามารถเปลยี่ นมาตรการ “หวา่ นแห” ใหเ้ ปน็ มาตรการ “ตรงจดุ ” ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพสงู สดุ ได้

สาหรบั การดาเนนิ นโยบายดา้ นแรงงานและการปรบั โครงสรา้ งตลาดแรงงานไทย ในระยะตอ่ ไป จาเปน็ ทจี่ ะตอ้ งสรา้ งโครงข่ายระบบ
ฐานขอ้ มลู ดา้ นแรงงานทสี่ มบรู ณ์ และผลกั ดันให้เกิดการนาขอ้ มลู ไปใชป้ ระโยชนอ์ ยา่ งเตม็ ศักยภาพ โดยการบรรลเุ ปา้ หมาย
ดังกลา่ ว ภาครัฐจาเป็นตอ้ งสร้างให้เกิดกลไกทเี่ รยี กวา่ “สญั ญาประชาคมเพอื่ ขอ้ มลู ทสี่ มบรู ณ์ (A Social Contract for Data)”
ซงึ่ แมว้ ่าในปัจจบุ นั จะมกี ารตราพระราชบัญญตั ิคุ้มครองขอ้ มลู สว่ นบคุ คล ปี 2019 แตใ่ นทางปฏบิ ตั ิ ยงั ตอ้ งสร้างองคป์ ระกอบ
แห่งสญั ญาประชาคม 3 ประการ นนั่ คอื Value หรอื มูลคา่ ทางเศรษฐกจิ และสังคมจากการแบง่ ปัน/ใช้ซ้า/รวมข้อมลู เพอื่ ให้ได้
ข้อมลู เชิงลกึ Equity ความเทา่ เทยี มของการใชป้ ระโยชนจ์ ากขอ้ มลู ตอ้ งตกอยกู่ ับทุกกลมุ่ และ Trust ขอ้ มลู ระดบั บุคคลและ
โครงสร้างพน้ื ฐานทางขอ้ มลู จะตอ้ งได้รบั การปกป้องจากการใชป้ ระโยชนใ์ นทางท่ผี ดิ และอาชญากรรมไซเบอร์2

ตัวอยา่ งของการนาข้อมูลมาใช้ประโยชน์ในการออกแบบนโยบายด้านแรงงาน

1. การตดิ ตามการเคลอื่ นยา้ ยแรงงานในเชงิ พน้ื ที่ จากขอ้ มลู Mobile Big Data ของผใู้ ชโ้ ทรศพั ทม์ อื ถอื
(กรอบสแี ดง) ข้อมลู ทางเลือกสาหรบั การตดิ ตามภาวะตลาดแรงงาน โดยเฉพาะในช่วงทมี่ กี ารระบาดของ COVID-19
ซึ่งมขี อ้ จากดั ในการลงพืน้ ท่ีและจดั ทาแบบสารวจภาวะการทางานของประชากร

ู้ผใ ้ชบริการโทรศัพท์มือ ืถอ1/
่ัชวโมงการทางานรวม2/

แรงงานในระบบประ ักนสังคม3/

น้อยกว่าค่าเฉลี่ย มากกวา่ ค่าเฉลยี่ ลดลง เพมิ่ ข้ึน

0% 50% -50% 50%

หนว่ ย % YOY อตั ราการขยายตวั ปี 2020 เทยี บกับปี 2019
ที่มา: 1/ ข้อมูลจาก Telco 2/ ขอ้ มลู การสารวจภาวะการทางานของประชากร สานักงานสถิตแิ ห่งชาติ 3/ ข้อมูลจากสานักงานประกันสงั คม คานวณโดย ธปท.

1 World Bank. (2021). A World Bank Group Flagship Report: Data for Better Lives.
2 สอดคล้องกบั หลักการดา้ นการบริหารจดั การข้อมูลภายใต้ General Data Protection Regulation (GDPR) ของสหภาพยโุ รป

บทท่ี 4 ระบบฐานข้อมลู ดา้ นการจ้างงานและดา้ นการศึกษาของไทย | 52

2. มาตรการเพอื่ สนบั สนนุ การจา้ งงาน ผา่ นการใชป้ ระโยชนจ์ ากฐานขอ้ มลู ระดบั บรษิ ทั ทมี่ กี ารเชือ่ มตอ่ และวเิ คราะห์
ฐานขอ้ มูลการเปล่ยี นแปลงการจา้ งงานรายบริษทั (ของสานกั งานประกันสงั คม) และการเปลยี่ นแปลงการนาส่ง
ภาษมี ูลคา่ เพมิ่ เพ่ือสะทอ้ นระดับรายได้3 (ของกรมสรรพากร) เปรียบเทียบชว่ งกอ่ นสถานการณ์ COVID-19 กบั ช่วง
ทีม่ กี ารระบาดและกระทบเศรษฐกิจ เพอ่ื คัดกรองกลมุ่ ธรุ กจิ 3 ประเภท

i. กลมุ่ ธรุ กจิ เขม้ แขง็ และมแี นวโนม้ ธรุ กิจดสี ามารถจ้างงานเพมิ่ ขนึ้ ได้ (กรอบสนี ้าเงิน) อาจใชม้ าตรการเพอื่ เพ่ิม
การจา้ งงาน เพอื่ ชว่ ยดูดซบั แรงงานทีต่ กงาน และเปน็ แรงส่งในการฟนื้ ตวั ของเศรษฐกจิ ในระยะตอ่ ไป

ii. กลมุ่ ธรุ กจิ ทพี่ น้ื ฐานดี (ยังมกี ารขยายตัวของรายได/้ การจ้างงาน) อาจใชม้ าตรการยกระดบั ปรบั ทกั ษะ
(Upskill/Reskill) ทงั้ สาหรบั แรงงาน เพอ่ื เพมิ่ โอกาสการมีงานทาในอนาคต และสาหรบั ธุรกจิ เพอื่ เสรมิ ใหม้ ี
ความเขม้ แขง็ พรอ้ มเตบิ โตเมอ่ื เศรษฐกิจฟน้ื ตวั

iii. กลมุ่ ธรุ กจิ ออ่ นแอทไี่ ด้รบั ผลกระทบสงู และมกี ารปรบั ตัวผ่านการลดการจา้ งงานเพอื่ ใหธ้ รุ กจิ อยรู่ อด (กรอบสแี ดง)
อาจใชม้ าตรการเพ่อื รกั ษาการจา้ งงาน (Job Retention) เพ่ือลดผลกระทบตอ่ ตลาดแรงงาน และลดปญั หา
การตงึ ตวั ของหว่ งโซก่ ารผลติ เม่อื เศรษฐกจิ ฟืน้ ตัว ควบคกู่ บั การสร้าง Demand ผ่านการส่งเสริมการ
จ้างงานจากภาครฐั และสนับสนนุ การเปล่ียนผา่ นส่ธู รุ กิจใหม่

ตวั อย่างการวเิ คราะห์ผลกระทบตอ่ การจ้างงานและรายได้ของสถานประกอบการ (รายบริษทั ) สี = สาขาอุตสาหกรรม

ัอตราการเป ่ลียนแปลงระ ัดบรายไ ้ดฐาน VAT เ ืดอน มี.ค. – ต.ค. 2020/2019 (%YOY) ขนาด = จานวนแรงงาน

อตั ราการเปลี่ยนแปลงการจา้ งงาน (Manmonth) เดอื น มี.ค. – ต.ค. 2020/2019 (%YOY)

หมายเหต:ุ คานวณโดย ธปท.
3 ใช้ขอ้ มูลการนาสง่ ภาษีมูลค่าเพมิ่ จากยอดจาหนา่ ย (VAT) ของกรมสรรพากร ในระดับสาขาอุตสาหกรรมย่อย (6-Digit ISIC)

BIBLIOGRAPHY 4 | 53

BOT พระสยาม MAGAZINE. (2020). ยกระดบั ทักษะคนไทย กลไกพัฒนาชาติ. กมั พล พรพฒั นไพศาลกุล. (2020). Labor Market Digital Transformation:
ธนาคารแห่งประเทศไทย. หนทางต้านวกิ ฤต. ธนาคารแห่งประเทศไทย.
https://www.bot.or.th/Thai/BOTMagazine/Pages/256306TheKnowledge_T https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/ArticleAndResearch/Page
haiMeeNganTum.aspx s/FAQ171.aspx

BOT พระสยาม MAGAZINE. (2021). รศ. ดร.วรากรณ์ สามโกเศศ www.ไทยมี ธาดา ราชกิจ. (2019). ช่องทางการสรรหาบคุ คลากร (Recruitment
งานทา.com แพลตฟอร์มของวนั น้ีและอนาคต ชว่ ยปรับโครงสร้างเศรษฐกิจไทย. Channel) ท่หี ลากหลายในยคุ ปัจจบุ ัน.
ธนาคารแหง่ ประเทศไทย. https://th.hrnote.asia/recruit/190321-recruitmentchannel/
https://www.bot.or.th/Thai/BOTMagazine/Pages/256402TheKnowledge_T
haiMeeNgarnTum.aspx ธาดา ราชกิจ. (2019). แหลง่ เรยี นออนไลนเ์ พ่อื การพฒั นาศกั ยภาพ (Online
Chen, C., & Marcus, H. (2016). Realizing the potential of digital job-seeking Learning for Developing Yourself).
platforms. https://www.brookings.edu/wp- https://th.hrnote.asia/orgdevelopment/190828-online-learning-
content/uploads/2016/07/Global_20160720_Blum_ChenHaymon.pdf develop-yourself/

CWIE. สถติ ิ CWIE (ปกี ารศึกษา 2558-2562). ปรญิ ญา น้อยดอนไพร. MOOCS (มู้กส์) – MASSIVE OPEN ONLINE
https://cwie.mua.go.th/cwieStatistics COURSES. https://arit.sru.ac.th/th/news-activities/arit-share/751-
moocs.html
HardcoreCEO. (2020). 5 เว็บไซตป์ ระกาศงาน แบบเฉพาะเจาะจง ยอดนิยมในไทย.
https://hardcoreceo.co/5-เวบ็ ไซตห์ างาน-แบบเฉพาะ/ เสาวณี จันทะพงษ์ และคณะ. (2021). Upskill & Reskill: สร้างทักษะ สรา้ ง
อาชพี ให้ “แรงงานเข้มแขง็ ” ในยคุ ดิจิทัล. ธนาคารแหง่ ประเทศไทย.
Nuttapong. (2020). รวมเว็บไซต์ หางาน อาชีพเสรมิ สรา้ งรายได้พิเศษ. https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/articles/Pages/
https://cheechongruay.smartsme.co.th/content/26303 Article_16Mar2021.aspx

OKMD สานกั งานบริหารและพัฒนาองค์ความร.ู้ เทรนดก์ ารเรียนรูข้ องคนรุ่นใหม่ใน
ยคุ ดิจิทลั . http://www.okmd.or.th/okmd-
opportunity/FutureLearningPlatform/899/Digilearn_infographic

Taey Ch. (2017). 7 เวบ็ ไซตห์ างานในไทย เรียนจบแล้วยังไม่รูจ้ ะไปไหน กม็ าน่ี!.
https://www.mangozero.com/websites-help-finding-job/

Top Best Brand. 10 อันดบั เวบ็ ไซต์หางานที่ดีทีส่ ุดในประเทศไทย.
https://topbestbrand.com/หางานทา/#job-thai-guard
VICTORY TALE. (2021). รวม 16 “เว็บไซต์หางาน” ทั้งในและตา่ งประเทศท่ชี ว่ ยคุณ
หางานในฝนั ได้. https://victorytale.com/th/16-best-job-search-websites/
Workpoint TODAY. (2018). รูจ้ ัก “MOOC” มหาวทิ ยาลัยออนไลน์ เรียนได้ท่ัวโลก.
https://workpointtoday.com/เจาะตลาด-mooc-มหาวทิ ยาลยั /

บทที่ 4 การออกแบบแรงจูงใจ | 54

5 การออกแบบแรงจูงใจ เพ่ือปรบั โครงสร้างตลาดแรงงาน

แรงจงู ใจเพื่อรับมอื ปัจจัยกระทบระยะสนั้ และเพ่อื ปรบั โครงสร้างระยะยาว

การออกแบบแรงจงู ใจ เพ่ือปรับโครงสรา้ งตลาดแรงงาน

แรงจงู ใจเพ่อื รับมือปจั จยั กระทบระยะสนั้ และเพื่อปรับโครงสร้างระยะยาว

นอกเหนอื จากการมีกลไกเชงิ สถาบนั (Institution) ทตี่ ้องบรู ณาการให้เกดิ การทางานท่ีสอดประสานและรว่ มแรงรว่ มใจกัน
ทงั้ ภายในและระหวา่ งหนว่ ยงานภาครฐั รวมถงึ ความรว่ มมอื จากภาคเอกชน และระบบฐานขอ้ มลู (Data Infrastructure)
ทตี่ ้องเชือ่ มโยง ครอบคลุม และเป็นมาตรฐานเดียวกนั แล้ว การสรา้ งแรงจงู ใจ (Incentive) นบั เปน็ ฟันเฟืองสุดท้ายท่ขี าดไมไ่ ด้
สาหรับการปรบั โครงสร้างตลาดแรงงาน เพราะการออกแบบแรงจงู ใจที่เหมาะสมจะกระตุ้นใหแ้ รงงานและภาคธรุ กจิ เปลยี่ นแปลง
พฤติกรรมไปในทิศทางที่ผู้ดาเนนิ นโยบายวางแผนไว้ และจะนาไปสกู่ ารบรรลุเปา้ หมายการปรับโครงสรา้ งตลาดแรงงาน
ในระดบั ประเทศ (ตาราง 5.1)

บทท่ี 5 การออกแบบแรงจงู ใจ | 55

การออกแบบแรงจูงใจสาหรบั นโยบายระยะสน้ั ระยะสั้นในช่วงต่อไปมปี ระสทิ ธภิ าพยง่ิ ขึ้น จงึ มีประเดน็
สาคัญท่ีตอ้ งทบทวน 4 ประการ ไดแ้ ก่
สาหรับมาตรการระยะสัน้ ซง่ึ เป็นเครือ่ งมือสาคัญ
ในการรองรบั ผลกระทบจากสถานการณว์ กิ ฤติ ประการแรก สรา้ งแรงจงู ใจเพอ่ื ดงึ ดดู แรงงานทอี่ ยู่
ทสี่ ่งผลกระทบรุนแรงตอ่ ระบบเศรษฐกิจและตลาด นอกระบบประกนั สงั คมใหเ้ ขา้ สรู่ ะบบ หรอื อยใู่ นระบบ
แรงงาน อย่างเชน่ การแพรร่ ะบาดของ COVID-19 ฐานขอ้ มลู ของภาครฐั ทเ่ี ปน็ แบบรวมศนู ยเ์ บด็ เสรจ็
ในครงั้ น้ี ภาครัฐไดจ้ ัดสรรงบประมาณจานวนมาก เพอ่ื ใหภ้ าครฐั มฐี านขอ้ มูลในระดับบคุ คลทเ่ี ชือ่ มโยงกนั
เพอื่ ดาเนนิ มาตรการให้เงนิ ช่วยเหลือเยยี วยาแก่ เปน็ ระดบั ครวั เรือน ในระดบั พื้นที่ท่ีเชือ่ มโยงกนั เป็น
ประชาชนทีเ่ ดือดรอ้ นเพ่ือใช้ในการดารงชีพ โดยมี ระดบั ประเทศ และสะท้อนข้อมลู ในเชิงเศรษฐกจิ การเงิน
มาตรการที่สาคญั อาทิ มาตรการใหเ้ งินเยยี วยาแก่ และสังคมดา้ นอน่ื ๆ ซงึ่ จะชว่ ยให้ผดู้ าเนนิ นโยบาย
ประชาชนท่ัวไปผ่านบตั รสวสั ดิการแห่งรัฐ (กลมุ่ สามารถประเมินสถานการณ์และกาหนดเงอ่ื นไขการให้
ประชาชนผู้มรี ายไดน้ ้อย) มาตรการให้เงนิ เยียวยา ความชว่ ยเหลอื ไดอ้ ย่างตรงจุด มขี ้อมลู ทเ่ี พยี งพอ
เกษตรกร (กลุ่มเกษตรกรที่ข้ึนทะเบียนเปน็ เกษตรกร สาหรบั การออกแบบนโยบายท่ีคานงึ ถึงมติ ดิ ้าน
กับหน่วยงานภาครฐั อาทิ กรมสง่ เสรมิ การเกษตร) ความเทา่ เทยี มทางโอกาส ซึง่ จาเป็นทจ่ี ะตอ้ งพจิ ารณา
มาตรการใหเ้ งินเยยี วยาแรงงานท้งั ท่อี ย่แู ละไม่ไดอ้ ยู่ จากขอ้ มูลด้านสภาพครัวเรอื น อาทิ สถานะครอบครวั
ในระบบประกันสงั คมผ่านโครงการเราไมท่ งิ้ กัน (จานวนบุตร จานวนสมาชกิ ครอบครัวท่ีเป็นผอู้ ยใู่ น
(ผู้ประกอบอาชพี อิสระที่ไม่ได้เปน็ ผปู้ ระกนั ตนตาม วยั ชราภาพหรือทุพพลภาพท่ตี ้องเลย้ี งดู) รายไดข้ อง
ม. 33) โครงการเราชนะ (แรงงานทวั่ ไป ยกเว้น บุคคลและครอบครัว ภาระรายจ่ายและหนี้สิน เป็นตน้
ผู้ประกันตนตาม ม. 33 และขา้ ราชการ) และโครงการ รวมถงึ สามารถสร้างกลไกเพ่อื ให้ความช่วยเหลือ
เรารกั กัน ม.33 (ผู้ประกนั ตนตาม ม. 33) อย่างไรก็ตาม ผู้วา่ งงานหรือแรงงานทีไ่ ดร้ บั ผลกระทบแบบอัตโนมตั ิ
แมว้ ่าการดาเนนิ มาตรการขา้ งตน้ จะสามารถชว่ ย (Automatic Stabilizer) อาทิ การกาหนดสิทธิ
บรรเทาความเดอื ดรอ้ นของแรงงานในกลุ่มตา่ ง ๆ ประโยชนเ์ มอ่ื เกดิ วกิ ฤตท่ีกระทบตอ่ การจา้ งงาน
ไดอ้ ย่างทว่ั ถึง แต่การดาเนนิ การที่ตอ้ งใหป้ ระชาชน และรายได้สาหรับแรงงานในแตล่ ะกลมุ่ เป้าหมายแบบ
ผูเ้ ดอื ดรอ้ นทาการลงทะเบียนเพอื่ ขอรบั ความ เฉพาะเจาะจง ซึง่ จะเปน็ ประโยชน์สาหรับรองรับวิกฤต
ชว่ ยเหลือ รวมถึงเงอ่ื นไขการได้รบั สิทธิ์ทม่ี สี ว่ นท่ี ในคร้ังตอ่ ๆ ไป
ซา้ ซ้อนกัน สะทอ้ นวา่ ประเทศไทยยังขาดการพัฒนา
ระบบฐานข้อมลู ด้านแรงงานทีเ่ ชอ่ื มโยงกบั ขอ้ มูล ประการท่สี อง สรา้ งแรงจงู ใจใหส้ ถานประกอบการและ
ครวั เรือนในเชงิ เศรษฐกจิ การเงนิ และสังคมดา้ นอนื่ ๆ แรงงานปรบั วธิ กี ารทางานใหส้ อดรบั กบั สถานการณ์
ซง่ึ ทาใหก้ ารออกแบบมาตรการทแี่ ม่นยาและรวดเร็วนั้น การแพรร่ ะบาดของ COVID-19 โดยสรา้ งแรงจูงใจท่ี
ยังทาไดจ้ ากดั ดังนน้ั เพื่อให้การดาเนินการมาตรการ เอ้อื ให้มกี ารทางานทยี่ ืดหยนุ่ ทง้ั เรือ่ งสถานทแ่ี ละเวลา

บทท่ี 5 การออกแบบแรงจงู ใจ | 56

โดยเฉพาะในชว่ งที่ต้องรกั ษาระยะหา่ งทางสงั คม ประการท่ีสาม สรา้ งแรงจงู ใจเพอ่ื รกั ษาการจา้ งงาน
(Social Distancing) หรอื มีการปดิ สถานท่หี รือพื้นท่ี และ/หรอื สง่ เสรมิ การจา้ งงาน โดยอาจพิจารณา
ทม่ี ีความเสีย่ งในการแพร่ระบาดช่ัวคราว โดยภาครฐั ดาเนนิ การในชว่ งที่สถานการณ์แพรร่ ะบาดบรรเทาลง
อาจพจิ ารณาอุดหนนุ ค่าจา้ งแรงงานใหแ้ ก่ธรุ กิจ โดยมุ่งชว่ ยให้แรงงานมีรายได้เล้ียงดคู รอบครวั เออ้ื ให้
SMEs ท่ีปรับวธิ ีการทางาน อาทิ การให้ลกู จา้ ง ภาคธุรกิจรกั ษาลกู จ้างทีม่ คี ณุ ภาพไวก้ ับตวั และ
สามารถทางานจากทไ่ี หนกไ็ ด้ (Work From Anywhere) สามารถดาเนินกิจการได้ทนั ทีเมื่อเศรษฐกิจฟน้ื ตัว
หรอื สามารถเลอื กเวลาเข้า-ออกงานได้ เป็นตน้ โดยมาตรการทส่ี ร้างแรงจูงใจในลักษณะนี้ เชน่
โครงการจา้ งงานเด็กจบใหมข่ องกระทรวงแรงงาน
นอกจากน้ี เพอ่ื สนับสนนุ ใหภ้ าคเอกชนที่สามารถ ซ่ึงภาครัฐเป็นผจู้ ่ายเงินสมทบครึ่งหนง่ึ ของเงนิ เดือน
ดาเนนิ กจิ การตอ่ ไปได้ แตป่ ระสบปัญหาขาดแคลน ใหล้ ูกจ้างและนายจา้ งจ่ายส่วนทีเ่ หลอื และโครงการ
แรงงานกะทนั หนั เน่ืองจากการระบาดของโรคในกล่มุ ต่อยอดทอี่ ย่รู ะหว่างเสนอรัฐบาลพจิ ารณา ซึง่ ขยาย
แรงงาน ภาครัฐจึงควรสนบั สนนุ ใหเ้ กดิ กลไกจับค่งู าน กลุ่มเป้าหมายเปน็ แรงงานท่วั ไปและมวี ตั ถุประสงคห์ ลกั
ระหวา่ งสถานประกอบการกบั แรงงานท่ถี ูกเลิกจ้างหรอื เพือ่ รกั ษาการจา้ งงาน นอกจากนี้ ยังมโี ครงการ
ว่างงานจากการปดิ กจิ การของสถานประกอบการอนื่ สินเชือ่ ดอกเบ้ียตา่ เพ่ือส่งเสรมิ การจ้างงานของ
โดยเออื้ ใหเ้ กิดกลไกท่ีเชอื่ มโยงขอ้ มลู ความตอ้ งการของ ประกนั สังคม และโครงการจ้างงานระดับพ้ืนท่ี อาทิ
นายจ้างและแรงงานทว่ี า่ งงานเข้าด้วยกัน เช่น สนับสนนุ โครงการ 1 ตาบล 1 มหาวิทยาลัย ของ อว. เพ่ือจ้าง
การจดั หางานของธรุ กิจ Outsource ท่ีมคี วามเชีย่ วชาญ งานประชาชนท่ีวา่ งงานย้ายกลับถิน่ ฐานและบณั ฑิต
ในการจับคูง่ านและมคี วามเข้าใจความเป็นไปของ จบใหม่ทไี่ ม่สามารถหางานทาได้ และโครงการของ
สถานการณด์ ้านตาแหน่งงานในเชิงลกึ ซ่ึงจะช่วย กระทรวงมหาดไทย เชน่ โครงการอาสาสมคั รบรบิ าล
ลดผลกระทบใหก้ บั สถานประกอบการทยี่ งั ดาเนนิ ทอ้ งถ่ินเพ่ือดูแลผูส้ ูงอายุทีม่ ภี าวะพึ่งพิง โครงการ
กจิ การตอ่ ไปไดแ้ ละเป็นการสรา้ งงานให้แก่ผูท้ ว่ี ่างงาน พฒั นาพื้นทตี่ น้ แบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตาม
ในอีกทางหน่ึง อยา่ งไรกต็ าม มาตรการน้ีจาเปน็ ต้อง หลกั ทฤษฎีใหม่ ประยุกตส์ ู่ “โคก หนอง นา โมเดล”
ทาควบคู่กับมาตรการด้านสาธารณสุขท่ีเน้น และโครงการพฒั นาตาบลแบบบรู ณาการ เพื่อสง่ เสริม
การตรวจการติดเช้ือในกลุ่มแรงงานแบบเชิงรุก การจ้างงานและการพฒั นาทกั ษะ เปน็ ตน้
และการแยกแรงงานทตี่ ิดเชอ้ื ออกจากแรงงานทีเ่ หลือ
อย่างรวดเร็วเพื่อควบคุมการแพร่ระบาดและ ประการทสี่ ี่ สรา้ งแรงจงู ใจในการพฒั นาทกั ษะ
ลดผลกระทบต่อการดาเนินกิจการของ เพื่อสร้างความยืดหยนุ่ และเออ้ื ใหแ้ รงงานสามารถ
สถานประกอบการทีจ่ ะตามมา ปรบั ตวั ไดใ้ นโลกบรบิ ทใหม่ (New Normal) อาทิ
การสนับสนุนคา่ หลักสูตรแกล่ ูกจ้างและการสนบั สนนุ
เงินชดเชยให้นายจ้างกรณีทสี่ ง่ ลูกจ้างไปฝกึ อบรม

บทท่ี 5 การออกแบบแรงจงู ใจ | 57

โดยอาจพจิ ารณาให้เฉพาะในสาขาที่ยงั ไมส่ ามารถ ทีม่ ีกลไกการคา้ ประกนั หรอื ไดส้ ่วนลดดอกเบยี้ เปน็ ตน้
ดาเนนิ ธุรกิจไดต้ ามปกติจากสถานการณ์ COVID-19 ซงึ่ นอกจากจะเปน็ การช่วยให้แรงงานท่วี า่ งงาน
เชน่ สาขาโรงแรม ร้านอาหาร การท่องเทย่ี ว และการบนิ มงี านทาแลว้ ยงั เปน็ การสรา้ งธรุ กจิ ใหมท่ ่สี ามารถ
เปน็ ตน้ การสนับสนุนสภาพคลอ่ งให้แกภ่ าคธรุ กจิ ดดู ซบั ผวู้ า่ งงานรายอน่ื ได้อกี ดว้ ย
SMEs ท่ีมีโครงการฝึกงานและคงการจ้างงานของ
ผฝู้ ึกงาน ผา่ นการจา่ ยค่าเบ้ยี เลี้ยงการฝึกอบรม และ/ ประเด็นที่สอง การสรา้ งแรงจงู ใจใหภ้ าคเอกชนเขา้ มา
หรือการสนบั สนุนคา่ จ้างแรงงาน โดยอาจเนน้ เฉพาะ เปน็ ผดู้ าเนินการดา้ นการจดั หาแทนภาครฐั โดยใช้
กลมุ่ เป้าหมายท่เี ปน็ ผู้จบการศกึ ษาใหม่ แรงงาน กลไกตลาดเป็นตวั คัดสรร ซ่งึ จะช่วยเพิม่ ประสิทธภิ าพ
วัยกลางคนทถี่ ูกเลิกจา้ งและผู้สงู วัยทม่ี ีความเส่ยี ง การดาเนินการและเปน็ ประโยชน์ตอ่ งบประมาณ
ท่จี ะกลบั สูต่ ลาดแรงงานได้ยาก ในระยะยาว เน่อื งจากผ้ใู หบ้ ริการเอกชนมกี ารทางาน
ร่วมกับผ้ปู ระกอบการธรุ กจิ อย่างใกล้ชิด จงึ มีความ
การออกแบบแรงจงู ใจสาหรับนโยบายระยะยาว เขา้ ใจตลาดแรงงานในแต่ละพน้ื ท/ี่ สาขาอตุ สาหกรรม
ได้ลกึ ซึ้งกว่า ทง้ั น้ี อาจพิจารณาการใช้แรงจงู ใจแบบ
สาหรบั ระยะยาว การออกแบบแรงจูงใจต้องม่งุ เน้น ค่าตอบแทนตามผลงาน (Performance-Based
การปรับโครงสร้างตลาดแรงงานใน 4 ประเดน็ Payment) อยา่ งเชน่ ในออสเตรเลยี และเกาหลใี ต้
ทผี่ ้ใู ห้บริการจะไดร้ ับก็ต่อเม่ือสามารถช่วยให้ผหู้ างาน
ประเดน็ แรก การสรา้ งแรงจงู ใจใหผ้ วู้ า่ งงานสามารถ ได้งานและรักษาการจา้ งงานไดต้ ามเง่อื นไขท่ีกาหนด
กลับเขา้ สตู่ ลาดแรงงานไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ โดยอาจใช้
สิทธปิ ระโยชน์ตามระบบประกันสังคมเป็นกลไกสาหรบั ประเด็นท่ีสาม การสรา้ งแรงจงู ใจใหเ้ กดิ การพฒั นา
แรงงานในระบบ และเงนิ ชว่ ยเหลอื แบบมเี งอ่ื นไขสาหรบั ทกั ษะแรงงานทส่ี อดคลอ้ งกับความตอ้ งการของธรุ กจิ
แรงงานนอกระบบ (Conditional Cash Transfer) ในปัจจบุ ันและสอดรบั กับทศิ ทางการพฒั นาเศรษฐกจิ
ใหม้ ีการจา่ ยสิทธิประโยชน์หรอื เงินช่วยเหลือที่สมั พันธ์ ของประเทศในอนาคต ซง่ึ ควรออกแบบแรงจูงใจให้
กบั ความกระตอื รอื ร้นในการหางาน อยา่ งเช่น เหมาะสมกบั แตล่ ะกลุ่มเปา้ หมาย เชน่ กลุ่มวยั เรียน
ออสเตรเลยี ท่ีมีกลไกลกั ษณะนี้ ซึง่ สามารถชว่ ยลด ควรมกี ารแนะแนวการศกึ ษาและการประกอบอาชีพ
การพง่ึ พาเงนิ เยยี วยาจากภาครัฐไดใ้ นที่สดุ หรือ และแนวโนม้ อาชีพท่ีเหมาะกบั บริบทเศรษฐกจิ
อย่างเช่นเกาหลใี ต้ ท่ใี ชแ้ รงจูงใจกระตุ้นให้ผู้หางาน ในอนาคต การให้ทนุ การศกึ ษาเพอื่ ไปฝกึ งาน
ใชค้ วามพยายามอยา่ งท่ีสุด เพอื่ ให้มีงานทาและ ในต่างประเทศหรือทุนการศึกษาเรียนตอ่ ตา่ งประเทศ
กลับเขา้ สู่ระบบประกันตน ซ่ึงจะเป็นผลดตี ่อการ ในสาขาวิชาชพี ที่เนน้ ทกั ษะขั้นสูงหรือทกั ษะในโลกใหม่
คุ้มครองแรงงานในระยะยาว และในกรณีของจีน และการสนับสนุนโครงการฝึกงานจากการปฏบิ ัติงานจริง
ท่สี นับสนุนการเปน็ ผู้ประกอบการและเรมิ่ ต้นธรุ กจิ ในสาขาเศรษฐกิจตา่ ง ๆ เป็นตน้ สาหรบั กลมุ่ วยั
ผ่านการใหเ้ งนิ อุดหนุน สทิ ธิพเิ ศษทางภาษี สินเช่ือ

บทท่ี 5 การออกแบบแรงจงู ใจ | 58

ทางาน อาจพิจารณาใหเ้ งนิ อดุ หนุนค่าหลกั สตู รหรอื ทางการเงินและที่ไมใ่ ช่การเงิน (โดยเฉพาะการปรบั ลด
เงินเบีย้ เล้ียงระหว่างฝึกอบรมแก่แรงงานอยา่ งตอ่ เนือ่ ง กฎระเบียบท่ีเป็นขอ้ จากัด) เพอื่ ดงึ ดดู แรงงานทักษะสูง
โดยเฉพาะกลุม่ ท่ีเลือกพัฒนาทกั ษะในหลักสตู รทต่ี รง ทั้งจากต่างชาตแิ ละชาวจีนโพน้ ทะเล อาทิ การลด
กบั ความต้องการของตลาด และการให้เงนิ อดุ หนุน ข้ันตอนการขอสถานะ Permanent Resident ของ
เพ่ือปรับทักษะสาหรับพนักงานกลมุ่ เส่ยี งทีไ่ ด้ ตา่ งชาติ การปรบั นโยบายวีซา่ สาหรบั นักศกึ ษา
ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี เป็นต้น ตา่ งชาตใิ หอ้ าศัยอยตู่ อ่ เพอื่ ทางานหรอื จัดตง้ั ธุรกิจ
สาหรับผปู้ ระกอบการ อาจให้การสนบั สนนุ ผ่าน โดยใหแ้ รงจงู ใจเร่อื งทอ่ี ย่อู าศยั การจา้ งงาน การศกึ ษา
เงินชดเชยให้นายจา้ งกรณที ่สี ง่ ลูกจา้ งไปฝกึ อบรม ของบตุ รและเงนิ สนบั สนุน เป็นตน้
โดยอาจกาหนดใหแ้ ตกตา่ งตามระดบั หรือประเภท
ทกั ษะทีต่ ้องการสนับสนุน และสาหรับผู้ให้บรกิ าร นอกจากการดงึ ดูดแรงงานตา่ งชาตทิ ักษะสงู อีกหนง่ึ
ฝกึ อบรม อาจส่งเสรมิ โดยการให้เงนิ อดุ หนุนและ นโยบายทต่ี อ้ งทบทวน คือ การจดั ระเบยี บแรงงาน
เคร่อื งมือหรืออุปกรณ์ เพื่อส่งเสริมการพฒั นา ต่างชาติทักษะตา่ จานวนมากทเ่ี ข้ามาใชแ้ รงงานอยูใ่ น
หลักสตู รใหม่ ๆ หรอื สรา้ งกลไกให้เกิดการแข่งขนั ประเทศไทย โดยในระยะสน้ั ควรมุ่งสรา้ งแรงกระตนุ้
ระหว่างผูใ้ หบ้ รกิ ารฝกึ อบรม เพอ่ื กระตนุ้ ใหม้ ีการ ใหม้ กี ารขนึ้ ทะเบียนใหเ้ ป็นแรงงานตา่ งดา้ วที่ถกู
พัฒนาหลกั สูตรและบริการที่ดีอย่างตอ่ เนือ่ ง กฎหมายและได้รบั ความคมุ้ ครองทางสงั คม ขณะท่ี
ในระยะยาวควรสรา้ งสมดลุ ระหวา่ งการเออื้ ให้ธุรกจิ
ประเดน็ สุดทา้ ย สรา้ งแรงจงู ใจเพอ่ื ดึงดดู แรงงาน สามารถจดั หาแรงงานตา่ งชาตทิ กั ษะต่าเพ่อื สนับสนนุ
ตา่ งชาตทิ กั ษะสงู ในสาขาทข่ี าดแคลนและสรา้ งกลไก การผลติ ได้อย่างถกู กฎหมายและในตน้ ทุนท่ตี า่
ถา่ ยทอดองคค์ วามรสู้ แู่ รงงานไทย ภายใต้ยุทธศาสตร์ กบั การสนับสนุนการลงทุนสร้างและใช้เทคโนโลยี
Thailand 4.0 ทม่ี ุ่งเพมิ่ ศักยภาพของอุตสาหกรรม นวัตกรรม (Automation and Robotics) เพ่อื ทดแทน
เป้าหมาย การพัฒนาแรงงานทักษะสูงจานวนมากเพ่ือ แรงงานตา่ งชาติทกั ษะต่า ซ่งึ จะเปน็ การชว่ ยยกระดับ
รองรบั การพัฒนาประเทศจึงกลายเปน็ ความทา้ ทาย อตุ สาหกรรมของประเทศไทยไดอ้ ีกทางหน่ึง
ดา้ นนโยบายท่สี าคัญ อยา่ งไรก็ดี การพฒั นาทักษะ
แรงงานเป็นประเด็นที่ต้องใช้เวลา ดงั นั้น เพื่อรบั มอื กบั
ปญั หาขา้ งต้น ไทยจึงควรใหค้ วามสาคญั กบั การสรา้ ง
แรงจงู ใจท่เี หมาะสมควบคูก่ บั การปรบั ปรุงกฎระเบยี บ
เพอื่ สรา้ งระบบนเิ วศทเี่ อ้ือให้เกิดการดึงดูดแรงงาน
ทักษะสูงจากต่างประเทศและสนบั สนุนการถ่ายทอด
องคค์ วามรู้สู่แรงงานไทย ตวั อยา่ งนโยบายท่ีนา่ สนใจ
ของต่างประเทศ เชน่ ประเทศจีนทม่ี ีการสร้างแรงจงู ใจ

บทที่ 5 การออกแบบแรงจูงใจ | 59

ตาราง 5.1 การปรับโครงสร้างตลาดแรงงานไทยตามองคป์ ระกอบ 3Is

PAST PRESENT FUTURE

3Is Before 2020 From 2020 Onwards Based on Foreign Experience

Institution Fragmented & EEC Sandbox Strong Collaboration
Government-Led (In Progress) Public & Private
Infrastructure Fragmented & E-Workforce Ecosystem
Non-Standard (In Progress) Labor - Education - Economy
Integrated & Open
ไทยมงี านทา National Data System

Short-Term COMPENSATION

Incentive  สิทธิประโยชนจ์ ากประกนั สงั คม  เงนิ เยยี วยาชว่ ง COVID-19 ผา่ น  เงินเยียวยาท่คี านึงถงึ สถานการณแ์ ต่ละ
บคุ คล เชน่ มบี ุตรทอี่ ย่ใู นวัยศกึ ษา/
Long-Term ม.33/ม.39/ม.40 บัตรสวสั ดกิ ารแห่งรฐั /เงินเยยี วยา ผพู้ กิ าร/ผูส้ ูงอายุ
 เงินชดเชยจากนายจา้ ง ไมน่ ้อยกวา่ 75% เกษตรกร/เราไม่ท้งิ กัน/เราชนะ/
ของคา่ จ้าง กรณีหยุดกจิ การทงั้ หมด ม.33 เรารักกัน/ผูอ้ ยใู่ นพ้ืนทสี่ ีแดงเข้ม  เงนิ เยยี วยาแบบมีเง่ือนไข (Conditional
หรือบางสว่ นชวั่ คราว (ม. 75 ตาม  เงินเยยี วยาผู้สมคั รประกันสังคม ม.40 Cash Transfer) โดยผกู ใหเ้ ขา้ รว่ ม
พ.ร.บ.คุม้ ครองแรงงาน พ.ศ. 2541)  ลดอตั ราเงนิ สมทบของนายจ้างและ โครงการจัดหางาน/การพัฒนาทักษะ

ผปู้ ระกนั ตน
 เพมิ่ สิทธิประโยชน์กรณีวา่ งงาน
เนือ่ งจากเหตุสดุ วสิ ัย

 มาตรการภาษีเพอื่ สง่ เสรมิ การ EMPLOYMENT  เงนิ อดุ หนนุ คา่ จ้างเพอ่ื รักษาการ
จ้างงานผู้สูงอายุ/ผ้พู กิ าร จ้างงาน เม่ือเจอวิกฤตเศรษฐกจิ
 เงินอุดหนนุ คา่ จา้ งเด็กจบใหม่
(Co-Payment 50%)  เงินอดุ หนนุ /แรงจูงใจอืน่ สาหรบั
การเริ่มตน้ ธุรกจิ ขนาดเล็ก/Startup
 ลดหย่อนภาษี SMEs 3 เท่าของคา่ จ้าง
ช่วง COVID-19  คา่ ตอบแทนแบบ Performance-Based
แก่ผูใ้ ห้บรกิ ารจดั หางานเอกชน
 สินเชื่อดอกเบี้ยตา่ เพอื่ ส่งเสรมิ
การจ้างงานช่วง COVID-19

SKILLS DEVELOPMENT

 สทิ ธิประโยชนท์ ไี่ ดร้ ับจากการดาเนนิ การ  เบย้ี เลย้ี งระหวา่ งฝกึ อมรมในโครงการ  กลุ่มวยั เรยี น: สนบั สนนุ การแนะแนว

ฝกึ อบรม ตาม พ.ร.บ. สง่ เสรมิ การ ช่วง COVID-19 เช่น การศกึ ษาและการประกอบอาชพี /
พัฒนาฝมี อื แรงงาน พ.ศ. 2545  ก.แรงงาน: ฝึกอาชพี ในครวั เรือน ให้ทุนการศกึ ษา/สนับสนนุ การจดั หา
(สถานประกอบการทีม่ ลี กู จา้ ง 100 คน ตามหลกั เศรษฐกิจพอเพียง/จา้ งงาน โครงการฝกึ งาน ล
ขน้ึ ไปอยูใ่ นข่ายบงั คับ ตอ้ งดาเนินการ เรง่ ดว่ นและพัฒนาฝีมือ/ฝกึ ทักษะผา่ น  กลุ่มวยั ทางาน: เงินอุดหนนุ คา่ หลกั สูตร/
ฝึกอบรมให้แก่พนกั งานไมน่ อ้ ยกวา่ 50% ออนไลน์ ล เบ้ยี เลี้ยง ตามการเลอื กเรียนหลักสูตร
 ก. อว.: โครงการจดั อบรมบคุ ลากร  สถานประกอบการ:
ของลกู จ้างท้งั หมด)  เงินชดเชยแกส่ ถานประกอบการเมื่อสง่
 คา่ ใช้จา่ ยในการฝึกอบรมสามารถนาไป ธรุ กจิ ท่องเท่ยี ว
หกั ลดหย่อนภาษเี งินไดน้ ติ ิบคุ คลได้ 2 เท่า  ก. มหาดไทย: อาสาสมัครบริบาล ลูกจ้างฝกึ อบรมในหลักสตู รท่ีกาหนด
 ยกเว้นอากรขาเขา้ และภาษมี ลู ค่าเพิม่ ทอ้ งถิน่ เพอ่ื ดูแลผสู้ ูงอายทุ ่ีมภี าวะพ่งึ พงิ /  เงินอุดหนนุ ค่าฝึกอบรมตามสดั ส่วนท่ี
สาหรบั เครื่องมอื เคร่ืองจกั รและอุปกรณ์ พฒั นาพืน้ ทตี่ น้ แบบการพฒั นา กาหนดจากการประเมินระดับทกั ษะของ

ทน่ี าเขา้ เพ่อื ใช้ในการฝกึ อบรมฝมี ือ คณุ ภาพชวี ติ ตามหลกั ทฤษฎีใหม่ หลกั สูตรหรือรปู แบบการฝกึ อบรม
แรงงาน ประยกุ ต์สู่ โคก หนอง นา โมเดล /  ให้รางวลั แกส่ ถานประกอบท่สี นับสนนุ
 ไดร้ บั การหกั คา่ ไฟฟ้าและคา่ ประปาเป็น โครงการพฒั นาตาบลแบบบรู ณาการ
การพัฒนาทกั ษะแกพ่ นักงาน เพ่ือสรา้ ง

จานวน 2 เทา่ ท่เี สยี ไปในการฝึกอบรม วัฒนธรรมการเรียนรู้ในที่ทางาน
ฝีมือแรงงาน  ผู้ใหบ้ รกิ ารฝกึ อบรม:
 วงเงนิ เพม่ิ เตมิ ในบตั รสวสั ดกิ ารแหง่ รฐั  เงนิ อุดหนุนเคร่ืองมอื หรอื อปุ กรณ์

กรณีเขา้ รว่ มฝึกอบรมและพัฒนาทกั ษะ เพ่อื สง่ เสริมการพฒั นาหลักสตู ร
ในโครงการพัฒนาคุณภาพชวี ติ  สรา้ งระบบใหเ้ กิดการแข่งขันระหว่าง

ผู้ให้บรกิ ารฝกึ อบรม เพอื่ การบรกิ ารและ
พฒั นาหลกั สูตรท่ีดีอยา่ งต่อเนอ่ื ง

BIBLIOGRAPHY 5 | 60

Aidis, R., & Estrin, S. (2013). Institutions, Incentives and Entrepreneurship. กระทรวงแรงงาน. (2020). รายงานประจาปี 2562.
https://doi.org/10.4337/9781782540427.00008 https://www.mol.go.th/wp-content/uploads/sites/2/2020/03/รายงาน
Department of Education, Skills and Employment. Supporting Apprentices ประจาปี-2562-กรง.pdf
and Trainees. https://www.dese.gov.au/supporting-apprentices-and-
trainees ประชาชาตธิ ุรกจิ ออนไลน์. (2021). เราชนะ-เราไมท่ ้ิงกนั เง่อื นไข
Foundation for Teaching Economics. Lesson 6: Incentives, Innovations, แจกเงินตา่ งกนั อยา่ งไร. https://www.prachachat.net/finance/news-
and Roles of Institutions. https://www.fte.org/teachers/teacher- 593308
resources/lesson-plans/efllessons/lesson-6-incentives-innovations-and-
roles-of-institutions/ พริ ิยะ ผลพริ ุฬห.์ (2021). บทเรียนจากโควิด-19 ตอ่ การปรบั โครงสรา้ ง
Grimsley, S. (2019). Economic Incentives: Definition & Examples. ตลาดแรงงาน. https://www.posttoday.com/finance-
https://study.com/academy/lesson/economic-incentives-definition- stock/columnist/643634
examples-quiz.html
McQuerrey, L. Importance of Incentive Plans. ไพศาล ฮาแว. (2021). ความสบั สนท่ีสรา้ งโดย ‘รฐั ’ ระบาดพร้อม
https://smallbusiness.chron.com/importance-incentive-plans-75495.html โควิด-19 ระลอกใหม่ และวัคซีนความหวงั สวู่ นั พ้นวกิ ฤต.
Ministry of Employment and Labor. (2020). Government will simplify https://thestandard.co/covid-19-vaccines-and-hope/
procedures for subsidy for flexible work arrangements to fight against
COVID-19. ภัณฑลิ า ธนบูรณ์นิพัทธ.์ (2020). แรงงานมที ักษะข้ามชาติกบั การขับเคล่อื น
https://www.moel.go.kr/english/poli/poliNewsnews_view.jsp?idx=1555 เศรษฐกิจไทย. https://researchcafe.org/foreign-talent-policy-in-
Rupali, G. Incentives: Meaning, Importance, Types, Classification and support-of-thailand-strategy/
Plans. https://www.economicsdiscussion.net/human-resource-
management/incentives-meaning-importance-types-classification-and-
plans/32238
SSG. Enhanced Training Support Package and Enhanced Absentee
Payroll to mitigate COVID-19.
https://www.ssg.gov.sg/ETSP_EnhancedAP.html
SSG-WSG. SGUnited Jobs and Skills Package. https://www.ssg-
wsg.gov.sg/sgunitedjobsandskills.html/

บทที่ 5 EEC Sandbox | 61

6 ตEตนะ้EใตEวนแCน้ันEบเขแอCบบตSอกบพaกSากnัฒรaาdพnนรbฒัdพาobพัฒนxoเิาศนxแษารแภงรงางาคงนาตเนชะวิงเชพันิงอื้นพอทนื้ กแ่ี ทล่แีะลเชะงิเชยงิ ทุ ยธุทศธาศสาตสรต์ในร์เขตพัฒนาพิเศษภาค

บทเรยี นสาคัญจาก EEC Sandbox เพ่อื การปรบั โครงสร้างตลาดแรงงาน คือ การประสานความร่วมมอื เชงิ สถาบนั ทเ่ี ขม้ ข้น
ระหวา่ งหนว่ ยงานภาครฐั สถานศกึ ษา และสถานประกอบการภาคเอกชน เพอ่ื รว่ มกันทางานตง้ั แต่ระดับนโยบายไปจนถงึ
การปฏิบตั งิ านจริงในพนื้ ที่ และผลกั ดนั ใหเ้ กิดการปรับรูปแบบการเรียนการสอนจาก Supply Push ไปสู่ Demand Driven
แต่สาหรบั ระดบั ประเทศนนั้ ส่ิงท่ีสาคญั ยง่ิ กว่า คือการขบั เคลอื่ นใหม้ กี ารขยายผล EEC Sandbox อย่างตอ่ เนอ่ื งและเปน็
รปู ธรรม เพื่อใหก้ ารวางรากฐานกลไกการพัฒนาทกั ษะแรงงานนี้ เป็นฟนั เฟอื งสาหรบั การฟ้ืนตัวและพัฒนาเศรษฐกจิ ประเทศ
ใหผ้ ่านพ้นสถานการณ์ COVID-19 และกระแสความทา้ ทายทีจ่ ะเกิดขึน้ ในระยะขา้ งหน้า

บทท่ี 6 EEC Sandbox | 62

ภาพที่ 6.1 EEC ปรับรูปแบบการศกึ ษาและการพฒั นาทกั ษะแรงงานตามแนวทาง Demand-Driven

แนวคดิ การพัฒนาแรงงานเพอ่ื รองรับ ในการแข่งขนั ตามแนวทางอุตสาหกรรม 4.0 และ
การพัฒนาอตุ สาหกรรมเปา้ หมาย การยกระดบั การลงทนุ ดา้ นโครงสรา้ งพน้ื ฐานเชงิ
กายภาพ (Physical Infrastructure) แลว้ EEC ยงั ให้
เขตพฒั นาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) เป็นโครงการ ความสาคญั กับการพฒั นาและเตรยี มความพรอ้ ม
แหง่ ชาติท่จี ดุ ประกายความหวังของคนท้งั ประเทศ ดา้ นกาลงั คน เพ่ือให้เกิดการกระจายผลประโยชน์
เพราะเป็นทง้ั จดุ เรม่ิ ต้นและต้นแบบของการสรา้ ง จากการพัฒนาเขตเศรษฐกจิ มาสคู่ รัวเรือนใหม้ ีงานทา
เขตเศรษฐกจิ พิเศษ ทม่ี ่งุ เน้นการพฒั นาทงั้ มิตดิ า้ น มรี ายได้ และเตบิ โตอยา่ งย่งั ยนื
เศรษฐกิจและสงั คมในเชิงภมู ิภาค ผา่ นการเชือ่ มโยง
การผลติ การคา้ และการลงทุนระดับพนื้ ที่ ใหไ้ ปสู่ นบั ตง้ั แต่ปี 2017 คณะกรรมการนโยบายการพฒั นา
ระดับประเทศและระดบั โลก โดยนอกจากจะต้งั เปา้ หมาย ระเบียงเศรษฐกจิ พิเศษภาคตะวนั ออก มมี ตใิ นการ
การพฒั นาอตุ สาหกรรมเปา้ หมาย (S-Curve) ท่ีเนน้ ประชมุ ครั้งที่ 1/2017 ให้จัดทาแผนการพัฒนาพืน้ ที่
การเพิม่ ประสทิ ธิภาพการผลติ และความสามารถ EEC ทั้งหมด 8 แผน ซึ่งมคี วามครอบคลมุ การพฒั นา
ทกุ มิติและเชื่อมโยงกนั เพอื่ นาไปสู่การพฒั นาพน้ื ท่ี

บทท่ี 6 EEC Sandbox | 63

อย่างสมบรู ณ์แบบ เป็นรูปธรรม และยง่ั ยืน เพ่ือให้การขับเคล่ือนการพัฒนากาลังคนในพ้ืนที่
โดยมีแนวคดิ การพัฒนาเศรษฐกิจและอตุ สาหกรรม EEC สาเรจ็ ตามเปา้ หมาย จงึ มกี ารจดั ตงั้ คณะทางาน
ควบคไู่ ปกับการพฒั นากาลงั คนเพื่อผลิตแรงงาน ประสานงานดา้ นการพฒั นาบคุ ลากรในเขตพฒั นา
ให้มคี ุณภาพและมที ักษะตรงกบั ความต้องการของ พเิ ศษภาคตะวนั ออก (EEC HDC) ทาหนา้ ทปี่ ระสาน
ตลาด การสรา้ งความเชื่อมโยงระหวา่ งการพฒั นาคน ความรว่ มมือกบั ทุกภาคสว่ นในพนื้ ทีผ่ า่ นคณะทางาน
และการพฒั นาอตุ สาหกรรม เริ่มตง้ั แต่กระบวนการ ชุดต่าง ๆ อาทิ คณะทางาน 10 S-Curve และ
ประมาณการความตอ้ งการกาลงั คนระยะ 5 ปี เพอ่ื EEC Industrial Forum (EIF) ประสานความรว่ มมอื
รองรับกจิ กรรมของอตุ สาหกรรมเปา้ หมาย ท้งั 10 ภาคเอกชนในการเสนอแนะและวางแนวทางการพัฒนา
ประเภท1 ซง่ึ จะถกู นาไปใชเ้ ปน็ แนวทางให้กับหนว่ ยงานที่ แรงงานให้สอดคล้องกบั ยุทธศาสตร์ และ EEC Net
เกี่ยวขอ้ งเพ่ือวางแผนควบคมุ ปรมิ าณและคุณภาพ ศนู ยเ์ ครือขา่ ยการพัฒนาบคุ ลากร 11 แห่ง นอกจากนี้
ของอปุ ทานแรงงานในแตล่ ะระดับชั้นคณุ วุฒแิ ละทกั ษะ EEC ยงั มีโครงการความรว่ มมอื กับสถานศกึ ษาและ
ใหต้ รงกับความตอ้ งการของสถานประกอบการ สว่ น หน่วยงานจดั ฝึกอบรม ผ่านการทางานขององค์กร
ดา้ นสถานศกึ ษาและสถานประกอบการก็ต้องปรบั เครือข่ายต่าง ๆ แล้ว 27 แห่ง ประกอบด้วย
รปู แบบการเรียนการสอนและการฝึกอบรมพนักงาน วิทยาลยั เทคนคิ ของภาครฐั 14 แหง่ วทิ ยาลยั เทคโนโลยี
ท่สี นบั สนนุ ใหแ้ รงงานปรับตวั ตอบสนองกับพลวตั ของ ของภาคเอกชน 5 แห่ง และมหาวิทยาลยั 8 แหง่
เทคโนโลยที ีเ่ กิดขน้ึ ตลอดเวลา ดว้ ยเหตุนี้ EEC จึง
นาเอารูปแบบการพัฒนาทักษะบุคลากรตาม กระบวนการพฒั นากาลังคนตาม EEC Model เนน้
ความตอ้ งการจากโครงการสตั หบี โมเดล2 มาต่อยอด ความรว่ มมอื กับเอกชนอยา่ งเขม้ ขน้ ตั้งแต่การเช่อื มโยง
เพ่ือยกระดับการจัดการศึกษาและพัฒนาเป็น ความต้องการแรงงานจากสถานประกอบการกับ
EEC Model ทม่ี ุ่งเน้นการปรับโครงสร้างการพัฒนา การฝึกอบรม จบั คู่สถานศึกษาและอุตสาหกรรมเป้าหมาย
ตลาดแรงงาน จาก Supply Push ไปสู่ Demand เพือ่ รว่ มเสนอหลกั สตู รและฝึกอบรม (Co-Endorsement)
Driven ให้เกิดผลเป็นรูปธรรมในพื้นที่และเป็น ร่วมสนบั สนุนคา่ ฝกึ อบรม (Co-Payment) พรอ้ มการ
การทดลองนโยบาย (Policy Sandbox) เพื่อขยายผล กากบั ดแู ลและประเมนิ ผลการทางานใหเ้ ปน็ ไปตาม
ตอ่ ไปในระดบั ประเทศ (ภาพที่ 6.1) แผนงานและเปา้ หมาย โดย EEC ให้การสนับสนนุ สทิ ธิ
ประโยชนแ์ กเ่ อกชนท้งั ทางตรงและทางออ้ ม (ภาพที่ 6.2)

1 ประมาณความตอ้ งการกาลงั คนเพ่ือรองรับ 10 อตุ สาหกรรม 2 วิทยาลยั เทคนคิ สัตหบี พฒั นารูปแบบการเรยี นการสอนแบบบรู ณาการ
เป้าหมายทัง้ สนิ้ 475,668 คน แบง่ เป็นความตอ้ งการบุคลากรในสาย รว่ มกับการทางาน (Work-Integrated Learning: WIL) จากความ
อาชีพร้อยละ 53 และความตอ้ งการบุคลากรสายสามัญท่รี อ้ ยละ 47 ร่วมมอื ของ 3 ฝา่ ย ประกอบดว้ ย สถานศึกษา สถานประกอบการ และ
สมาคมหรือองคก์ รวชิ าชพี ภายใตช้ ่ือว่า “สตั หบี โมเดล”

บทท่ี 6 EEC Sandbox | 64

ภาพที่ 6.2 การพฒั นาทกั ษะแรงงานตาม EEC Model ผ่านกลไก 3Is

เจาะลึกการพฒั นาทักษะแรงงาน EEC Model แรงงานท่ที างานอย่ใู นสถานประกอบการ เพื่อผลติ
กาลังคนระยะเรง่ ด่วน โดย EEC สนบั สนุนงบประมาณ
การขบั เคล่ือนการพฒั นาคนให้ตรงกับความตอ้ งการ อดุ หนนุ ค่าใช้จา่ ยไม่เกินร้อยละ 50 และเอกชนร่วมจา่ ย
ของตลาดแรงงาน อาศัยกลไกความรว่ มมือระหว่าง ร้อยละ 50 รวมถงึ ใหแ้ รงจงู ใจแก่สถานประกอบการใน
หน่วยงานภายใตแ้ ผนงบบูรณาการ 3 ส่วน คอื รปู แบบของการหักลดหยอ่ นภาษเี งนิ ไดไ้ มเ่ กนิ 2.5 เท่า
(1) การฝกึ อบรมทกั ษะขนั้ สงู เพอ่ื รองรบั ความตอ้ งการ ภายใตเ้ ง่ือนไขการทาสญั ญาว่าจะรบั ผู้ผ่านการฝกึ อบรม
อตุ สาหกรรมเปา้ หมาย ประกอบดว้ ย 2 รปู แบบ ได้แก่ เข้าทางานเปน็ ระยะเวลาอย่างน้อย 1 ปี (2) การพฒั นา
Type A หรือการเรยี นการสอนในสถานศกึ ษาท่มี ีวฒุ ิ สมรรถนะบคุ ลากรในภาพรวมโดยเฉพาะทักษะที่ขาดแคลน
การศกึ ษา เพ่ือเปน็ การเตรียมกาลงั คนในระยะยาว อาทิ ภาษาต่างประเทศ การเช่อื มระดบั สากล รวมถงึ
โดยสร้างความร่วมมอื ระหวา่ งสถานประกอบการกบั Soft Skills และ (3) การพฒั นาบคุ ลากรตง้ั แตร่ ะดบั
สถานศกึ ษา เพอื่ ให้รว่ มออกแบบหลกั สูตรพรอ้ มกับ ขน้ั พ้นื ฐานทัง้ ระดบั ประถมและมธั ยมศกึ ษาเพื่อ
การฝึกงานระหวา่ งเรียน (Work-Integrated Learning) ยกระดบั ระบบนิเวศการเรยี นการสอนใหส้ อดคลอ้ งกบั
และ Type B หรอื การอบรมหลกั สตู รระยะสัน้ ให้แก่ การพฒั นาอตุ สาหกรรมเป้าหมาย (ภาพที่ 6.3)

บทท่ี 6 EEC Sandbox | 65

ภาพที่ 6.3 แนวทางการพฒั นาทักษะบคุ ลากรและการศกึ ษาในพนื้ ท่ี EEC

ในชว่ งปี 2018-2020 มกี ารจดั การเรยี นการสอนและ กรมการจดั หางานอีกจานวน 33,593 คน นอกจากนี้
ฝกึ อบรมตาม EEC Model ไปแลว้ 8,392 คน แบง่ เปน็ ยงั รว่ มกับหน่วยงานดา้ นการศึกษาข้ันพื้นฐาน เช่น
Type A จานวน4,660คนและ Type B จานวน 3,732คน สานักงานอาชีวศกึ ษา และสานักงานส่งเสรมิ เศรษฐกิจ
ในกล่มุ อตุ สาหกรรมตา่ ง ๆ อาทิ สาขายานยนตแ์ หง่ สร้างสรรค์ (องคก์ ารมหาชน) ในการสร้างและบ่มเพาะ
อนาคตจานวน 5,031 คน สาขาอเิ ล็กทรอนกิ ส์ องคค์ วามรู้แก่นักเรียนและผูป้ ระกอบการ เพ่ือยกระดับ
จานวน 565 คน สาขาพาณชิ ย์นาวีจานวน 669 คน การพัฒนาบุคลากรต้งั แตร่ ะดับข้นั พื้นฐานและระบบนิเวศ
และสาขาหุน่ ยนตจ์ านวน 514 คน เปน็ ต้น ขณะท่ี ของการเรยี นรูแ้ ลว้ กวา่ 34,402 คน และเพอื่ เป็นการ
การพัฒนาสมรรถนะบคุ ลากรในภาพรวมและสาขา รวบรวมฐานข้อมลู ดา้ นกาลังคนทผี่ ่านการฝึกอบรม
วชิ าชีพท่ขี าดแคลนนั้น EEC ใหก้ ารสนับสนนุ ด้าน ซึ่งเป็นปัจจัยสาคัญในการตัดสินใจลงทุนของ
งบประมาณการฝกึ อบรมผ่านหน่วยงานท่ีเกีย่ วขอ้ ง ภาคอตุ สาหกรรม EEC จงึ ไดพ้ ัฒนาแพลตฟอรม์
ซ่ึงดาเนินการไปแลว้ กวา่ 40,426 คน เช่น การฝกึ อบรม การพฒั นาทักษะแรงงานภายใต้ EEC Model ขึ้น
แรงงานทว่ั ไปของกรมพัฒนาฝมี อื แรงงานจานวน ภายใต้ชอ่ื www.ออี ซี มี งี านทา.com อีกด้วย
6,653 คน และการแนะแนวอาชพี แก่ผู้กาลังหางานของ

บทท่ี 6 EEC Sandbox | 66

การดาเนินการในระยะถดั ไป EEC มีแผนพฒั นา  ปรบั หลกั สตู รการฝกึ อบรมระยะสน้ั (Short
บคุ ลากรตาม EEC Model อยา่ งต่อเน่ืองเพอื่ ตอบสนอง Course) ใหแ้ กแ่ รงงานทีท่ างานในสถานประกอบการ
ความตอ้ งการกาลังคนของภาคอตุ สาหกรรม โดยเฉพาะ โดยรว่ มมอื กบั กรมพฒั นาฝีมอื แรงงาน กระทรวง
อย่างย่งิ การแพร่ระบาดของ COVID-19 สง่ ผลให้ แรงงาน ผลักดนั การออกแบบหลกั สตู รที่ชว่ ยให้
ความต้องการแรงงานดังกล่าวเปลย่ี นแปลงไป แรงงานสามารถกา้ วทนั ความเปลย่ี นแปลงของ
ทง้ั ปริมาณและสาขาการผลติ ดังนน้ั การท่ีจะบรรลุ เทคโนโลยี รวมถึงดงึ เอกชนเขา้ มามีส่วนร่วมออกแบบ
เปา้ หมายดังกลา่ วได้จงึ จาเป็นต้องเร่งขยายผลความ เนือ้ หาหลักสตู ร และการสนับสนุนอปุ กรณ์การฝึก
รว่ มมือกับหนว่ ยงานอื่นใหม้ ากขนึ้ โดยมีรายละเอยี ดดังน้ี ผ้สู อน และองคค์ วามร้ทู ่เี ก่ียวข้องกับนวตั กรรมต่าง ๆ
อาทิ การฝึกอบรมของสถาบันพฒั นาบคุ ลากร
 จดั ตงั้ ศนู ยค์ วามเปน็ เลศิ ทางอาชวี ศกึ ษา สาขาเทคโนโลยีการผลิตอัตโนมัติและหุ่นยนต์
(Excellent Center) โดยรว่ มมอื กับกระทรวง (Manufacturing Automation and Robotics
ศึกษาธิการ เพือ่ ผลกั ดนั ใหม้ กี ารพัฒนาทักษะ Academy: MARA) ของกรมพัฒนาฝีมือแรงงาน
เฉพาะด้านวิชาชีพใหก้ ับนักเรยี นได้อย่างตรงจดุ และ ในจงั หวดั ชลบรุ ี เป็นต้น
สามารถเขา้ ทางานได้ทันทีเมือ่ เรยี นจบ ผา่ นกลไก
ความร่วมมอื เครอื ข่ายกบั ภาคเอกชนที่มศี กั ยภาพ  ขยายผลการทางานดา้ นการศกึ ษาตามแนวคดิ
โดยปจั จุบัน ไดม้ ีการจัดต้งั ศนู ยค์ วามเปน็ เลิศแลว้ การจดั ตงั้ โรงเรยี นในโรงงาน (Univertory) ทไ่ี มไ่ ด้
จานวน 5 แห่ง ได้แก่ ศนู ย์ยานยนต์สมัยใหมท่ ่ี จากัดอยแู่ ตเ่ ฉพาะในสถานศึกษา แต่เปน็ การใชก้ ลไก
วิทยาลัยเทคนิคฉะเชงิ เทรา ศนู ยด์ ิจิทัลและหุ่นยนต์ ความร่วมมอื กับภาคเอกชนทั้งในและต่างประเทศ
ทว่ี ทิ ยาลยั เทคนิคพนมสารคาม ศูนยร์ ะบบรางและ โดยเฉพาะสถานประกอบการที่เป็นผูน้ าทางดา้ น
โลจิสติกสท์ ่ีวทิ ยาลยั เทคนิคชลบุรี ศูนย์การบินท่ี เทคโนโลยีและรปู แบบการผลิต เพ่ือเอ้ือใหเ้ กิดการ
วิทยาลยั เทคนคิ สัตหีบ และศูนยด์ ้านระบบอัตโนมตั ิ พัฒนาทักษะในสภาพการทางานจรงิ ขณะเดียวกนั
และหุ่นยนตท์ ่วี ิทยาลยั เทคนคิ ระยอง เพอื่ ตอบโจทยค์ วามตอ้ งการการลงทุนจากตา่ งประเทศ
และการปรบั ตัวสู่โลกดจิ ิทัล EEC ยงั ไดข้ ยายผลความ
 สง่ เสรมิ การพฒั นาหลกั สตู รของสถาบนั รว่ มมือนไี้ ปยังองคก์ รเอกชนระหว่างประเทศ อาทิ
อดุ มศกึ ษาตามแนวทาง Demand-Driven โดย จดั ตัง้ EEC-Huawei ASEAN Academy (Thailand)
รว่ มมอื กับ อว. เพอื่ ส่งเสรมิ การจัดการสหกิจศกึ ษา ทเี่ น้นการพัฒนาหลักสตู รทีเ่ กีย่ วข้องกับเทคโนโลยี
และการศึกษาเชงิ บรู ณาการกับประสบการณ์ทางานจรงิ 5G ICT และดิจิทลั และความรว่ มมือกบั กลุม่ CISCO &
(Cooperative Work Integrated Education: CWIE) Mavenir ในการพฒั นาหลกั สตู รทเี่ กีย่ วขอ้ งกับเทคโนโลยี
ให้สามารถผลติ คนได้ตรงกบั ความตอ้ งการ และสารสนเทศ เพอื่ รองรบั การเติบโตของโลกดจิ ทิ ลั
ทั้งในเชิงปรมิ าณและคณุ ภาพ และการพฒั นาอตุ สาหกรรม 4.0 ทีก่ าลงั เกดิ ขนึ้

บทท่ี 6 EEC Sandbox | 67

การพฒั นาหลกั สูตร (EEC Demand-Driven ร่วมมือย่ืนขอรับการสนับสนุนการจดั ทาหลกั สตู ร
Curriculum) ตอ่ คณะทางานพิจารณารับรองหลกั สูตรฝกึ อบรม
เพ่อื พฒั นาทักษะบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์
เพอื่ ให้การเรียนและฝึกอบรมในพนื้ ที่ EEC เป็นไปตาม เทคโนโลยี และวศิ วกรรมขั้นสูง เมื่อไดร้ บั การรบั รอง
หลัก Demand-Driven และเออ้ื ให้แรงงานมีทกั ษะท่ดี ี แล้ว EEC จะประกาศเผยแพรห่ ลักสตู รดังกลา่ วบน
มงี านทา และมรี ายไดส้ งู และสรา้ งกาลงั คนเพอ่ื รองรับ เว็บไซตแ์ ละทาการแจง้ ไปยังหน่วยงานท่ดี แู ลด้านสทิ ธิ
กจิ กรรมทางเศรษฐกิจในพน้ื ที่ EEC จงึ เปิดโอกาสให้ ประโยชน์ อาทิ กรมสรรพากรและสานักงาน
เอกชนเข้ามามสี ว่ นรว่ ม ท้ังในรปู แบบผรู้ ว่ มกาหนด คณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (BOI) จากนน้ั
เนือ้ หาหลักสตู ร (Co-Endorsement) ผู้ร่วมอบรม จึงสามารถดาเนินการจัดฝกึ อบรมได้ โดยให้
(Co-Trainer) และผรู้ ่วมลงทนุ ในค่าใชจ้ ่ายฝกึ อบรม สถานศึกษาเก็บเงนิ คา่ ใชจ้ า่ ยในการอบรมรอ้ ยละ 50
(Co-Payment) โดยมีกลไกสาคญั ทเ่ี อ้อื ให้เกิด จากผูป้ ระกอบการ และอีกครึง่ หน่ึงภาครัฐเป็นผู้จ่าย
การทางานรว่ มกนั ระหว่างสถานประกอบการและ ซ่ึงคา่ ใชจ้ า่ ยในส่วนของผู้ประกอบการสามารถนาไป
สถานศกึ ษาในการพฒั นาหลักสตู รระยะสั้น (EEC หักลดหยอ่ นไดต้ ามทีก่ ฎหมายกาหนด (ตาราง 6.2)
Model Type B) คอื กลไกการขอรบั รองและการให้
แรงจงู ใจผา่ นสิทธปิ ระโยชนต์ า่ ง ๆ โดยมเี ง่ือนไข ปัจจบุ นั ณ มถิ นุ ายน 2021 คณะทางาน ไดอ้ นุมัติ
(1) จะต้องเป็นหลักสตู รทจ่ี ัดโดยสถานศกึ ษาและ หลกั สูตรท่เี ป็น EEC Model Type B ไปแล้ว
มีวัตถุประสงค์เพ่ือการพัฒนาแรงงานของ 100 หลกั สตู ร ประกอบด้วย สาขาห่นุ ยนตจ์ านวน
สถานประกอบการในอุตสาหกรรมเป้าหมาย 55 หลักสตู ร สาขายานยนต์แห่งอนาคตจานวน
(2) ต้องได้รบั การยอมรับจากสถานประกอบการวา่ 31 หลักสูตร สาขาอิเล็กทรอนกิ สอ์ ัจฉรยิ ะจานวน
สามารถพฒั นาบคุ ลากรใหต้ รงความตอ้ งการได้จริง 4 หลกั สูตร สาขาการบินจานวน 4 หลักสูตร สาขา
โดยใหส้ ถานประกอบการท่ีเปน็ นิตบิ ุคคลอยา่ งน้อย โลจิสตกิ ส์จานวน 5 หลกั สูตร และสาขาอตุ สาหกรรม
หน่งึ แหง่ ใหก้ ารรับรอง และ (3) มขี อ้ ตกลงระหว่าง ระบบรางจานวน 1 หลกั สตู ร โดยท่จี านวนชวั่ โมง
สถานประกอบการกับสถานศกึ ษาวา่ ผู้ผ่านการ การฝึกอบรมและค่าใชจ้ า่ ยฝึกอบรมจะแตกตา่ งกันไป
ฝกึ อบรมจะตอ้ งปฏบิ ัตงิ านในสถานประกอบการ ตามแต่ละอตุ สาหกรรม ท้ังนีจ้ านวนชัว่ โมงอบรมเฉล่ีย
เป็นระยะเวลาไม่นอ้ ยกว่า 1 ปี (ตาราง 6.1) จะอยู่ที่ 19 ช่วั โมงตอ่ หลักสตู ร และค่าฝึกอบรมเฉลี่ย
อยทู่ ี่ 7,000 บาทต่อคนต่อหลักสตู ร
ภาพรวมข้ันตอนการทางานดังกล่าว เร่ิมตั้งแต่
ใหส้ ถานศกึ ษา เช่น วทิ ยาลัยเทคนคิ มหาวทิ ยาลยั
สถาบนั พฒั นาฝมี ือแรงงาน ทาหนา้ ที่พัฒนาบุคลากร
พรอ้ มกนั น้ันก็ให้สถานประกอบการทม่ี ีความสนใจ

บทท่ี 6 EEC Sandbox | 68

ศูนยเ์ ครอื ข่ายการพฒั นาแรงงาน (EEC ในปจั จบุ ัน EEC จดั ต้งั ศูนย์เครอื ขา่ ย (EEC Net) แล้ว
University Industrial Training Network) ทั้งส้ิน 11 แห่ง โดยมศี นู ยเ์ ครอื ข่ายทไี่ ด้รบั การจัดสรร
งบประมาณแลว้ 5 แหง่ ไดแ้ ก่ ศนู ย์เครือขา่ ยเพ่อื การ
EEC ดาเนินโครงการอยา่ งเปน็ รปู ธรรมผา่ นการจดั ตงั้ เรียนรรู้ ะบบอัตโนมตั ิ ศูนย์เครือข่ายโลจิสติกส์ ศูนย์
ศนู ย์เครอื ขา่ ยความรว่ มมอื ในการพฒั นาฝมี อื แรงงาน เครือข่ายระบบราง ศนู ย์เครือข่ายอุตสาหกรรมพาณชิ ย์
และการสนับสนุนในมิติต่าง ๆ ทัง้ ดา้ นงบประมาณ นาวี และศนู ย์เครอื ขา่ ยการทอ่ งเท่ยี วรายได้สงู ขณะที่
อปุ กรณ์ประกอบการเรยี น สถานท่ี และครผู ู้สอน ศูนย์ท่เี หลอื อย่รู ะหวา่ งการจดั สรรงบประมาณ ตวั อย่าง
โดยหลักเกณฑก์ ารจดั ตัง้ ศูนย์เครอื ขา่ ยประกอบดว้ ย โครงการความรว่ มมือของศนู ย์เครือขา่ ย อาทิ EEC
(1) มีความร่วมมอื ทช่ี ดั เจนระหว่างสถานศึกษากบั Automation Park ท่มี ีความร่วมมอื กับมิตซูบิชิ อเี ลค็ ทรคิ
ภาคอตุ สาหกรรม (2)มีความร่วมมอื กบั สถานประกอบการ ในการฝึกอบรมทงั้ ในและนอกสถานที่กว่า 23 หลกั สตู ร
เอกชนท้ังในระยะสั้นและยาว และให้บริการโดยสถานศึกษา ซึ่งเป็นหลกั สตู รท่ไี ดร้ ับการรับรองจากประเทศญีป่ นุ่
ทเ่ี ปน็ เครอื ขา่ ย (3) ใชง้ บประมาณลงทนุ จากภาครฐั และมีทมี วทิ ยากรจากบรษิ ทั มติ ซบู ิชทิ ม่ี ีประสบการณ์
เพียงชว่ ง 2 ปีแรก หลังจากนนั้ ต้องบรหิ ารจัดการดว้ ย การทางานจริงมาถ่ายทอดความรู้ พร้อมกับสนับสนนุ
ตนเอง และ (4) มที ศิ ทางท่ีชดั เจนว่าจะยกระดบั การพัฒนา อปุ กรณแ์ ละชุดทดลองท่ที ันสมัย (ภาพท่ี 6.4)
บคุ ลากรท่ีสอดคลอ้ งกับการพฒั นาอตุ สาหกรรม4.0

ภาพที่ 6.4 ความร่วมมือการพฒั นาบุคลากรในพ้นื ท่ี EEC เพ่ือรองรบั อุตสาหกรรมเปา้ หมาย
(11 ศนู ย์เครือขา่ ย และ 4 โครงการสนับสนนุ )

หมายเหตุ: CLIL คอื Center of Content-Language Integrated Learning

APPENDIX 6 | 69

ตาราง 6.1 ตัวอยา่ งรายชอ่ื หลักสตู รระยะสน้ั สถานประกอบการ และสถานศกึ ษาใน EEC

ทมี่ า: สานกั งานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒั นาพิเศษภาคตะวันออก

APPENDIX 6 | 70

ตาราง 6.2 สทิ ธิประโยชนก์ ารลงทนุ ดา้ นการพัฒนาทกั ษะบคุ ลากร ในพนื้ ท่ี EEC

จัดทาโดย: สายงานการลงทนุ และความร่วมมอื ระหวา่ งประเทศ รวบรวมโดย สานกั ยทุ ธศาสตร์องคก์ ร สกพอ. (ณ 13 พ.ค. 2021)
หมายเหตุ: โปรดศกึ ษา พรฎ. และประกาศหลักเกณฑ์ ท่เี ก่ียวข้องโดยละเอยี ด / หากมขี อ้ สงสยั หรอื สอบถามกรณุ าติดตอ่ สกพอ.

BIBLIOGRAPHY 6 | 71

พระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรษั ฎากรว่าดว้ ยการยกเวน้ รัษฎากร
(ฉบบั ที่ 712) พ.ศ. 2563. (2020). https://www.eeco.or.th/web-
upload/filecenter/model/712.pdf
สานกั งานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก. การพัฒนาทกั ษะ
บคุ ลากรตามแนวทาง EEC model. https://www.eeco.or.th/th/eec-model
สานกั งานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒั นาพเิ ศษภาคตะวนั ออก. (2020). คาส่ัง
สานกั งานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวนั ออกท่ี 90/2563 เรอ่ื ง
แต่งตง้ั คณะทางานประสานงานด้านการพฒั นาบคุ ลากรในเขตพฒั นาพเิ ศษภาค
ตะวนั ออก (EEC-HDC). https://www.eeco.or.th/web-
upload/filecenter/model/EECHDC.pdf
สานักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพเิ ศษภาคตะวันออก. (2021). รายงาน
ความก้าวหน้าออี ีซโี มเดลการพฒั นาทักษะบุคลากร: สร้างคนตรงความตอ้ งการ
มงี านทาทกุ คน รายไดส้ ูง พฤษภาคม 2564. https://anyflip.com/wenrg/juob/
Thaipublica. (2018). “ดร. วชั รินทร์ ศิรพิ านชิ ” อาชวี ะต้นแบบ “สัตหีบโมเดล” สร้าง
คน “made to order” ยกระดบั สู่ EEC Model.
https://thaipublica.org/2018/11/people-in-news-vocational-education-
training-sattahip-model-watcharin-siripanich-eec/

บทสรุป 3 กลไกเพือ่ ความสาเร็จของการปรบั โครงสร้างตลาดแรงงาน | 72

7 แนวทางการปรบั โครงสรา้ งตลาดแรงงาน
3 กแนลไวกทเพา่ืองกควาารมปสราับเรโจ็ค:รปงัจสจรยั า้เชงงิ ตสลถาาบดันแรรงะงบาบนฐานข้อมลู และแรงจงู ใจ

3 กลไกเพ่อื ความสาเร็จ: ปัจจยั เชิงสถาบนั ระบบฐานขอ้ มลู และแรงจูงใจ

ในโลกบริบทใหม่ทมี่ ีความทา้ ทายและเปล่ียนแปลงอย่ตู ลอดเวลา การปรับโครงสรา้ งตลาดแรงงานทเ่ี คยเปน็ เสน้ ทางเป้าหมาย
ทย่ี าวไกล กลับกลายเปน็ ทางหลวงยกระดบั ทส่ี ลับซบั ซอ้ นราวกบั ระบบเส้นทางรถไฟใต้ดินในมหานครลอนดอน การปรับ
โครงสรา้ งตลาดแรงงาน จงึ ตอ้ งม่งุ เน้นการพฒั นาแรงงานแห่งโลกอนาคต ใหม้ ีความคลอ่ งตัว พร้อมเรยี นรู้และปรบั ตัวเขา้ กับ
วิถชี วี ติ ใหม่ และตอบโจทย์ความต้องการของตลาด (JFF, 2021) และหวั ใจสูค่ วามสาเร็จในการพัฒนาแรงงาน ต้องอาศัยกลไก
การปรบั โครงสรา้ งตลาดแรงงานทส่ี าคญั 3 ดา้ น คือ ปัจจยั เชงิ สถาบนั (Institution) ระบบฐานขอ้ มลู (Infrastructure) และ
แรงจงู ใจ (Incentive)

บทสรุป 3 กลไกเพอ่ื ความสาเร็จของการปรับโครงสรา้ งตลาดแรงงาน | 73

INSTITUTION
บูรณาการความร่วมมือเชงิ สถาบัน ผ่านการสรา้ งระบบการศกึ ษาทเ่ี ชือ่ มโยงกับตลาดแรงงาน
และการผสานบทบาทระหวา่ งภาครัฐและภาคเอกชนในฐานะผู้ร่วมคดิ และลงมอื ทา

1 เชอื่ มโยงระบบการศกึ ษากบั ตลาดแรงงานแบบไรร้ อยตอ่

ใหส้ ถาบนั ดา้ นแรงงานมบี ทบาทหลกั ในการกาหนดกรอบนโยบายด้านกาลงั คน วางเป้าหมาย
การพฒั นาแรงงาน และประมาณการความต้องการของตลาดแรงงาน (Skilled and
Unskilled Labor Demand and Supply) สาหรบั ระยะปานกลาง โดยคานึงถงึ ปัจจยั กระทบ
ระยะสั้นและบริบทโลกท่ีเปล่ยี นแปลงในระยะข้างหน้า ขณะทใ่ี หส้ ถาบันดา้ นการศกึ ษากาหนด
กรอบการพัฒนาแรงงานเพ่อื สร้างอุปทานแรงงานทมี่ ที กั ษะสอดคล้องกับความต้องการ
ของตลาด วิเคราะห์ทิศทางและวางแผนพัฒนาทักษะกาลงั แรงงานทส่ี อดรับกับโลกในอนาคต
ผ่านการสร้างกลไกความเชื่อมโยง 3 ลาดับ

National Assessment Accreditation of Training

การผสEาdนuบcทaบtาioทnระSหtวa่าnงภdาaคrdรฐั และภาคเอกชน โมเดSลกtrาaรteพgัฒyนาทักษะแรงงานท่ีปรCะสoบuคrวsาeมaสnาdเรจ็Pขrอoงvปidรeะเrทศ

ตกเพาน้ รหแสาบนแมะถรบภดาางาทตงบมคาศิรันหี นเทฐอดลราากักา้ ่วนงนชกมครนกากว่วเราันมปาสรมกขน็ ศาอตาดคกึ หงอ้า่ัญษหนนงาลกอดหแกัายลกนรสา่ะร้าแดตูงอใรนหา้รบงเนนงวาึ่งทนทีกผ่ขี าาา่รดนแไฐขสกมง่าถา่ไขนดราปนั ขสบ้รคแอ้ รันะลมือเา้มดะลูงกกนิา้ตขานาทนารรแกัแายรใหษหดกงนะภ้ใงรแห่งาาระญงนดคงางพบัเ่นาอเเพฒันศก(Jโือ่รชดนoษปนยาbฐรเรใขชะกCะ้าเบ้มจิrมeบขินาaอมtงoีบปrท)รบะเแารทสลทะศถบะใผานบแบพู้ลทรนัะุกฒบัั เดปรรนน็า้ะอดานผงบัหคกู้เลขลณุา้ันน่กัรภขหศสอาลึกตู พงักษรกหใานผาพลรกา่ กัฒพันาสรกฒั นตู าารนรา

การศกึ ษา เพ่ือใชเ้ ปน็ กรอบ คณุ สมบัติของแรงงานในขั้นตน้ วิเคราะหฐ์ านข้อมูลโปรไฟลข์ อง

ในการจดั ทาและพฒั นาหลกั สตู ร (Pre-Assessment) และเชอื่ มโยง องค์กร และหลักฐานความสาเรจ็

ทคี่ รอบคลุมองคค์ วามรู้ในแนวด่งิ กับสถาบนั ด้านการศกึ ษา ในการพัฒนาทักษะแรงงาน

ตั้งแต่ระดับพน้ื ฐานไปจนถึง เพ่อื นาไปสู่การจัดหาหลกั สูตร จากการปอ้ นแรงงานท่ีผ่าน

ระดับสงู เพือ่ สรา้ งทักษะแหง่ ฝึกอบรมท่ีเหมาะสม รวมถงึ การยกระดับทกั ษะแล้ว

อนาคต และองคค์ วามรู้ในแนวราบ ประเมนิ คณุ ภาพของแรงงาน กลบั เขา้ สตู่ ลาดแรงงาน

ตง้ั แต่ระดบั วิชาการไปจนถึงระดบั หลังผ่านการฝึกอบรม (Post-

วิชาชีพท่ีสอดรับการปฏบิ ตั ิ Assessment) เพือ่ ใช้เปน็

ในสนามเศรษฐกิจจรงิ เคร่อื งมอื ในการติดตามผล

บทสรุป 3 กลไกเพอ่ื ความสาเร็จของการปรบั โครงสร้างตลาดแรงงาน | 74

2 ผสานบทบาทระหว่างภาครัฐและภาคเอกชนในการรว่ มคิดและลงมือทา

เปดิ โอกาสใหภ้ าคเอกชนเขา้ มามีบทบาททกุ ระดบั ขั้นของการพัฒนาแรงงาน ตง้ั แตก่ ารกาหนด
ทศิ ทางการพฒั นาแรงงาน การวางกลยุทธ์นโยบายการพฒั นาแรงงาน การกาหนดมาตรฐาน
และพฒั นาหลักสตู ร (Course Developer) การเป็นผใู้ หค้ วามรูแ้ ละฝกึ ฝนแรงงาน (Course
Provider) รวมไปถงึ การพัฒนาและบรหิ ารจดั การระบบฐานข้อมลู ท่ใี ชใ้ นการประเมินทกั ษะ
แรงงานและรับรองผู้จัดทาหลักสตู ร (Project Operator) ขณะที่ภาครฐั ให้น้าหนักกับการ
ทาหน้าท่ีสร้างระบบนิเวศทเี่ ออ้ื ให้เกดิ กลไกการพฒั นา (Facilitator) ผา่ นการบรู ณาการ
สรา้ งระบบฐานขอ้ มูลและการออกแบบแรงจูงใจท่เี หมาะสม และลงมาทาหน้าทีเ่ ปน็ ผู้ปิดชอ่ งว่าง
ในสว่ นท่ีกลไกตลาดไม่ทางานสาหรับกลุ่มแรงงานเปราะบางที่ขาดโอกาสการเขา้ ถงึ
การพฒั นาทักษะ หรือปรับตวั เพื่อพฒั นาทกั ษะใหม่ ๆ ได้ยาก

5 บทบาทของภาคเอกชนในการรว่ มพัฒนาทักษะแรงงาน

ร่วมกาหนดกรอบและเปา้ หมาย ประมาณการแนวโน้ม ร่วมกาหนด Common
การพฒั นาแรงงาน ความตอ้ งการแรงงานทักษะ Standard ของหลักสูตร
ทเ่ี ชือ่ มโยงกบั การวางแผน ที่สะทอ้ นความต้องการของตลาด
ให้มีทักษะสอดรับกบั การยกระดบั ผลติ สรา้ งตาแหน่งงานภาคเอกชน และนาไปสโู่ อกาสในการมีงานทา
ภาพการผลติ ในรายพนื้ ท่ีและสาขาเศรษฐกิจ หรือกลบั เขา้ สู่ตลาดแรงงาน

ในระดับบรษิ ทั และสาขาเศรษฐกจิ

COURSE รว่ มดาเนนิ โครงการจดั หางาน
และแนะนาหลกั สตู ร
ร่วมพฒั นาหลกั สูตรและ
จัดการเรียนการสอน ที่เหมาะสมกับแตล่ ะกลุม่ เปา้ หมาย โดยภาครฐั สนบั สนนุ
ท่เี ป็นไปตามกรอบมาตรฐานรว่ มและไดร้ บั การ ใหเ้ กดิ การแข่งขันการใหบ้ รกิ าร ผ่านการให้แรงจงู ใจ
รับรองคุณภาพตามข้อเท็จจรงิ จากการประเมิน เพือ่ กระตุ้นใหเ้ กดิ การพัฒนาบริการ
ผ่านระบบประเมินผล และบริหารจดั การอยา่ งมีประสทิ ธิภาพสงู สดุ

บทสรปุ 3 กลไกเพอื่ ความสาเร็จของการปรบั โครงสร้างตลาดแรงงาน | 75

INFRASTRUCTURE
พฒั นาระบบฐานขอ้ มูลแรงงานแบบครบวงจร เพ่อื ใช้วิเคราะห์จดุ อ่อนด้านทกั ษะของแรงงาน
เพอื่ นาไปสกู่ ารออกแบบนโยบายพัฒนาทักษะทตี่ รงจดุ และมเี ครือ่ งช้ีวดั ผลสาเรจ็ ได้ชัดเจน

เชือ่ มโยงและพัฒนาระบบฐานขอ้ มลู ขนาดใหญ่ (Data Infrastructure) ทีส่ ะท้อนพฤตกิ รรมการจ้างงานของธุรกจิ
และพฤติกรรมการเรียนรแู้ ละเคลอื่ นย้ายของแรงงาน เพ่อื ใช้เป็นฐานสาหรบั การวางแผนนโยบายและกาหนด
ทิศทางการพฒั นาแรงงานทีต่ อบโจทย์อยา่ งตรงจดุ ตามหลกั Evidence-Based และเปน็ ข้อมลู สะท้อนท่สี าคญั
สาหรับผ้ดู าเนนิ นโยบาย ท่ีจะใชใ้ นการปรับปรุงแผนการพฒั นาทกั ษะแรงงานใหด้ กี ว่าเดิม โดยผลักดนั ใหเ้ กิดการ
เชือ่ มโยง พัฒนา และใชป้ ระโยชนจ์ ากระบบฐานขอ้ มลู ขนาดใหญ่ใน 3 มติ ิ

E-Portfolio Job-Training Evaluation
Platform Metric
พฒั นาระบบแฟม้ สะสมผลงาน
(Labor E-Portfolio) พฒั นาแพลตฟอรม์ และเชอื่ มโยง พฒั นาเครอื่ งชวี้ ดั และระบบการ
ระบบฐานข้อมูลทีเ่ ป็นประโยชนต์ ่อ ประเมนิ ผล จากการวิเคราะห์
เพ่ือใชศ้ กึ ษาเสน้ ทางการพัฒนา ขอ้ มลู ความสาเร็จของผทู้ ผ่ี ่าน
ทักษะที่ถกู กาหนดจาก การชจี้ ดุ ออ่ นดา้ นทกั ษะของ การพัฒนาทกั ษะและการกลับเขา้
ประสบการณ์ทั้งหมด แรงงาน และการจบั คู่ สตู่ ลาดแรงงาน (อาทิ จานวน
ผ้พู ฒั นาทกั ษะ ความเร็วในการ
ตลอดช่วงชีวิต โดยตดิ ตามและ อปุ สงคแ์ ละอปุ ทานแรงงาน ไดร้ ับงานทา หรอื คา่ ตอบแทน)
วเิ คราะหค์ วามสัมพันธ์ของ ผ่านการพฒั นาระบบชดุ ข้อมลู รวมถงึ พัฒนาระบบรายงานการ
จดั อนั ดับ (Rating) และกระดาน
การเรยี นรกู้ ับการประกอบอาชพี ทกั ษะและความสามารถ สรปุ ผล (Dashboard) เพอื่
ผ่านข้อมูลการศกึ ษา (Skills and Competency Set) ประชาชนใช้เปน็ ข้อมูลในการ
ที่วเิ คราะหจ์ ากฐานข้อมลู ตวั ตน วางแผนพฒั นาทกั ษะตนเองและ
การฝกึ อบรม การฝึกงาน แรงงาน ฐานขอ้ มูลธรุ กิจท่สี ะทอ้ น ตดิ ตามผลสาเร็จของโครงการ
และการทางานจริง ความเช่อื มโยงกบั ห่วงโซ่อุปทาน
และข้อมูลความต้องการดา้ น
ทักษะเฉพาะด้านเพอ่ื ตอบโจทย์
ความตอ้ งการของธุรกิจแตล่ ะราย

บทสรปุ 3 กลไกเพื่อความสาเร็จของการปรับโครงสร้างตลาดแรงงาน | 76

INCENTIVE
ออกแบบแรงจูงใจท่ีสนบั สนุนใหเ้ กดิ การยกระดับปรบั ทักษะใหพ้ ร้อมรับมือกบั โลกในอนาคต
มงุ่ ส่กู ารเรียนรตู้ ลอดช่วงชีวติ และตอบโจทยย์ กระดบั ผลติ ภาพการผลิตภาคธรุ กิจ

เปล่ียนแรงจงู ใจแบบใหเ้ ปล่า (Unconditional) มาเปน็ แบบมเี ง่อื นไข (Conditional) ผา่ นการออกแบบกลไกแรงจงู ใจ
ทกี่ ระตุ้นใหเ้ กิดการปรบั พฤตกิ รรมเปา้ หมายท้งั 3 กลุม่ คอื “กาลงั แรงงาน” ให้ศกึ ษาและเรยี นรู้ทต่ี อบโจทย์
ความตอ้ งการของตลาด ยกระดบั ปรบั ทกั ษะใหพ้ ร้อมรบั มือกบั โลกบรบิ ทใหม่ และมุ่งสู่การเรยี นรู้ตลอดช่วงชีวิต
“นายจา้ ง” ใหส้ นบั สนนุ การพฒั นาทักษะแรงงานท่ีชว่ ยเพ่ิมโอกาสในการคงอยู่หรือกลบั เข้าสูต่ ลาดแรงงาน รวมถงึ
“ภาคเอกชน” ให้เข้ามามีส่วนร่วมในการให้บรกิ ารโครงการจดั หางานและฝกึ อบรม

Promoting Ensuring Enhancing
Skills Development Employment Market Efficiency

o สนับสนุนทุนการศึกษา o สร้างกลไกแรงจงู ใจให้กลุม่ o สนบั สนุนให้ภาคเอกชนเข้ามา
กล่มุ เป้าหมาย “วัยเรยี น” “เดก็ จบใหม”่ มโี อกาสฝึก ดาเนินการบรหิ ารจดั การ
ใหเ้ ลือกเรียนสาขาวิชาทต่ี รง ปฏิบตั ใิ นภาคธุรกจิ จรงิ และ อปุ สงคแ์ ละอปุ ทานแรงงาน
กับความต้องการของตลาด ไดร้ ับงานทาเม่อื ฝึกฝนสาเร็จ (Labor Market Matching
และเนน้ สรา้ งกลุม่ STEM and Clearing) โดยควบคุม
o สนบั สนุนใหแ้ รงงาน “สงู วยั ” คณุ ภาพการให้บรกิ ารผา่ น
o สรา้ งแรงจงู ใจให้กลุ่มเปา้ หมาย มีโอกาสพฒั นาทกั ษะที่จาเป็น การกาหนดคา่ ตอบแทนที่
“วัยทางาน” ปรบั ตัวใหส้ อดรับ สาหรบั การอยรู่ อดในอาชีพ เป็นไปตามหลัก
กับบรบิ ทโลกใหม่ผา่ นการ ภายใตโ้ ลกบรบิ ทใหม่ Performance-Based
ยกระดบั ปรบั ทกั ษะ และเนน้ และใช้ Performance Rating
สรา้ งทกั ษะสาหรบั โลกอนาคต o กระต้นุ ใหแ้ รงงาน “ทกั ษะตา่ ” เป็นตัวช้ีวัดประสิทธผิ ล
มโี อกาสยกระดับทักษะ
o สนบั สนุนการเรยี นรตู้ ลอดชว่ ง ผา่ นการใหเ้ บีย้ เลยี้ งสนบั สนนุ
ชีวิต (Lifelong Learning) และมีโอกาสเติบโตในอาชพี
ผ่านระบบสะสมเครดติ การ
เรยี นรู้ ที่ได้รบั เม่อื เรยี นจบ o สง่ เสริมให้ “ผวู้ า่ งงาน” เข้าถึง
หลักสูตร และใชส้ าหรับ ขอ้ มลู การจ้างงาน มีอาชพี
ต่อยอดพัฒนาทกั ษะตอ่ ไป เสรมิ /สารอง และกลับเข้าสู่
ตลาดแรงงานได้เร็ว

ACKNOWLEDGEMENT | 77

คณะ8อนุกAรรcมkกาnรoEw-WloerkdfogrceemEceosnysttem

นคร ศลิ ปอาชา ประธานกรรมการสถาบันคณุ วฒุ ิวชิ าชพี

เมธนิ ี เทพมณี

นยิ ม สองแกว้ รองปลดั กระทรวงแรงงาน

ดร.นพดล ปยิ ะตระภมู ิ ผู้อานวยการสถาบนั คณุ วุฒวิ ิชาชพี

จลุ ลดา มีจุล รองผูอ้ านวยการฝา่ ยวชิ าการ สถาบนั คุณวุฒิวิชาชีพ

ผศ.ดร.พลู ศกั ด์ิ โกษยี าภรณ์ ผู้ชว่ ยผู้อานวยการ สานักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา

วทิ ยาศาสตร์ วิจยั และนวตั กรรมแหง่ ชาติ (สอวช.)

ดร.นิติ นาชติ ผอู้ านวยการสานักมาตรฐานการอาชวี ศึกษาและวิชาชีพ

ชลอ อนิ ทพันธุ์ นักวชิ าการคอมพิวเตอรช์ านาญการพเิ ศษ

สานักบริหารการทะเบยี น กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

กอบชยั วอ่ งไวยุทธ์ ผูอ้ านวยการศนู ยว์ จิ ยั และนวัตกรรมแรงงาน

สานักงานปลัดกระทรวงแรงงาน

มงคล สงคราม ผอู้ านวยการศูนยเ์ ทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร

กรมการจดั หางาน

นติ ยา โพธ์ิสุข ผูอ้ านวยการสานักพฒั นามาตรฐานแรงงาน

กรมสวัสดิการและค้มุ ครองแรงงาน

ไกรวทิ ย์ เอกธรรมสุทธิ์ ผอู้ านวยการศนู ย์ข้อมูลเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่อื สาร

กรมพัฒนาฝมี อื แรงงาน

ภคมน ศิลานุภาพ ท่ีปรึกษาด้านประสทิ ธภิ าพ สานกั งานประกันสังคม

ดร.นครินทร์ อมเรศ รองผู้อานวยการ ฝ่ายนโยบายโครงสรา้ งเศรษฐกจิ

ธนาคารแห่งประเทศไทย

บรรพต ตเี มอื งสอง นักวชิ าการสถติ ิชานาญการพิเศษ สานักงานสถิตแิ ห่งชาติ

พัชราภรณ์ ลี้ธนะรุ่ง นักวิชาการคอมพิวเตอรช์ านาญการ

สานักงานคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล

ACKNOWLEDGEMENT | 78

คณะอนกุ รรมการ E-Workforce Ecosystem

นราธร ปานดี นกั วเิ คราะห์นโยบายและแผนชานาญการพเิ ศษ
สานักงานขับเคลอื่ นการปฏิรูปประเทศ ยทุ ธศาสตร์ชาติ
ภทั รพร เลา้ วงศ์ และการสร้างความสามคั คีปรองดอง
ดร.มนต์ศักด์ิ โซ่เจรญิ ธรรม นักวิเคราะหน์ โยบายและแผนชานาญการพิเศษ
นพพร ชนเจริญ สานักงานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาติ
พรภทั รา ฉิมพลอย ผอู้ านวยการฝ่ายเดตาโซลชู ันสภ์ าครฐั
ธนพร คาขจร สานักงานพฒั นารัฐบาลดิจิทลั (องค์การมหาชน)
ผอู้ านวยการสานกั เทคโนโลยีสารสนเทศ
สถาบันคุณวฒุ วิ ชิ าชีพ
รกั ษาการในตาแหน่งผู้อานวยการ
สานักขับเคลือ่ นภารกิจพเิ ศษ สถาบนั คณุ วฒุ วิ ิชาชีพ
นกั วชิ าการมาตรฐานวิชาชพี สถาบนั คุณวฒุ วิ ิชาชีพ

ACKNOWLEDGEMENT | 79

คณะทางานพัฒนาแพลตฟอร์มไทยมงี านทา

ดร.ธันยา เลาหทัย ผูอ้ านวยการ สานักงานบริหารนโยบายของนายกรฐั มนตรี

สุชาติ พรชยั วเิ ศษกลุ รองปลดั กระทรวงแรงงาน

ธวัช เบญจาทิกลุ อธบิ ดกี รมพัฒนาฝมี อื แรงงาน

จิรวรรณ สุตสนุ ทร ผตู้ รวจราชการกรมพัฒนาฝีมอื แรงงาน

พนั เอกสรุ ิยะ ทองเพชร และคณะทางานรฐั มนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน

ไกรวทิ ย์ เอกธรรมสุทธิ์ ผู้อานวยการศนู ย์ข้อมูลเทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสาร

กรมพัฒนาฝมี ือแรงงาน

วุฒศิ กั ด์ิ ปฐมศาสตร์ หวั หนา้ ศูนยท์ ะเบียนขอ้ มลู ตลาดแรงงาน กรมการจดั หางาน

ผศ.ดร.พลู ศักด์ิ โกษียาภรณ์ ผชู้ ่วยผูอ้ านวยการ สานักงานสภานโยบายการอุดมศกึ ษา

วทิ ยาศาสตร์ วจิ ยั และนวตั กรรมแห่งชาติ (สอวช.)

จุลลดา มจี ลุ รองผอู้ านวยการฝ่ายวชิ าการ สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ

ดร.อาศิส อัญญะโพธิ์ ผอู้ านวยการฝา่ ยพฒั นาดิจิทัลโซลชู นั ส์

สานกั งานพฒั นารฐั บาลดิจิทัล (องคก์ ารมหาชน)

อาววี รรณ อินทกาญจน์ รองผูอ้ านวยการ (ควบ) ฝ่ายเทคโนโลยสี ารสนเทศ

ธนาคารแห่งประเทศไทย

ACKNOWLEDGEMENT | 80

สานกั งานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒั นาพเิ ศษภาคตะวันออก

ดร.คณิศ แสงสพุ รรณ เลขาธกิ ารคณะกรรมการนโยบายเขตพฒั นาพิเศษภาคตะวันออก
ดร.อภชิ าต ทองอยู่ ประธานคณะทางานประสานงานดา้ นการพัฒนาบุคลากร
ในเขตพัฒนาพเิ ศษภาคตะวนั ออก (EEC-HDC)
รศ.ดร.ชติ เหล่าวัฒนา รองประธานคณะทางานประสานงานดา้ นการพฒั นาบุคลากร
ในเขตพฒั นาพเิ ศษภาคตะวันออก (EEC-HDC)
ผศ.ดร.ณยศ คุรกุ ิจโกศล คณะทางานประสานงานดา้ นการพฒั นาบุคลากร
ในเขตพฒั นาพิเศษภาคตะวันออก (EEC-HDC)

คณะผู้จดั ทา | 81

คณะทปี่ รกึ ษา

สานกั งานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒั นาพเิ ศษภาคตะวนั ออก

ดร.คณิศ แสงสพุ รรณ เลขาธกิ ารคณะกรรมการนโยบาย เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวนั ออก

ดร.อภิชาต ทองอยู่ ประธานคณะทางานประสานงานดา้ นการพฒั นาบุคลากร

ในเขตพัฒนาเศรษฐกจิ พิเศษภาคตะวนั ออก (EEC-HDC)

ธนาคารแหง่ ประเทศไทย

เมธี สุภาพงษ์ รองผวู้ า่ การ ด้านเสถยี รภาพการเงิน

ดร.ทติ นันทิ์ มลั ลกิ ะมาส ผชู้ ่วยผวู้ า่ การ สายนโยบายการเงิน

ดร.จติ เกษม พรประพันธ์ ผอู้ านวยการอาวโุ ส ฝา่ ยนโยบายโครงสร้างเศรษฐกิจ

จรี พรรณ โอฬารธนาเศรษฐ์ ผู้อานวยการ ฝ่ายนโยบายโครงสร้างเศรษฐกจิ

ดร.นครินทร์ อมเรศ รองผอู้ านวยการ ฝ่ายนโยบายโครงสร้างเศรษฐกิจ

คณะผ้เู ขยี นบทความ

สานกั งานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒั นาพเิ ศษภาคตะวนั ออก

ดร.ชลจติ วรวังโส วรี กุล ผชู้ ่วยเลขาธิการดา้ นเศรษฐกจิ มหภาค

ธนาคารแหง่ ประเทศไทย

ปณั ฑา อภัยทาน ผ้ชู ่วยผู้อานวยการ ฝ่ายนโยบายโครงสร้างเศรษฐกิจ

กัมพล พรพัฒนไพศาลกลุ เศรษฐกรอาวโุ ส ฝา่ ยนโยบายโครงสรา้ งเศรษฐกจิ

พรชนก เทพขาม เศรษฐกร ฝา่ ยนโยบายโครงสร้างเศรษฐกจิ

พรพรรณ รจุ วิ าณชิ ย์ เศรษฐกร ฝ่ายนโยบายโครงสร้างเศรษฐกิจ

แนวทางการปรบั โครงสรา้ งตลาดแรงงาน เพอื่ ขบั เคลอ่ื นเศรษฐกจิ ไทย
Thailand Labor Market Restructuring

ผเู้ ขียน ดร.ชลจิต วรวงั โส วรี กุล
ปณั ฑา อภยั ทาน
พมิ พค์ รง้ั ท่ี 1 กัมพล พรพัฒนไพศาลกุล
จานวน พรชนก เทพขาม
จดั พมิ พโ์ ดย พรพรรณ รจุ ิวาณิชย์
พ.ศ. 2564
1,000 เลม่
ธนาคารแหง่ ประเทศไทย
สานกั งานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพเิ ศษภาคตะวันออก

ลิขสทิ ธขิ์ องธนาคารแหง่ ประเทศไทย
สงวนสทิ ธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ 2537
ห้ามคัดลอกเนือ้ หากอ่ นไดร้ บั อนุญาต

9 ISBNขอ้ มลู ทางบรรณานกุ รมของหอสมดุ แหง่ ชาติ
แนวทางการปรับโครงสรา้ งตลาดแรงงาน เพ่อื ขับเคลื่อนเศรษฐกจิ ไทย = Thailand labor market
restructuring.-- กรงุ เทพ : ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2564.
83 หน้า.

1. ตลาดแรงงาน. I. กมั พล พรพัฒนไพศาลกุล. II. ชื่อเร่ือง.

331.12
ISBN 978-616-7220-38-3

พมิ พท์ ี่
บริษทั สนุ ทรฟิลม์ จากดั
13/11-15 ซอยวดั พระยายัง ถนนพระราม 6 แขวงถนนเพชรบรุ ี เขตราชเทวี กรุงเทพ 10400
โทร. +66 2216 2760-8