TOKOH TEMPATAN

TOKOH











TEMPATAN















AISYA IRDINA BINTI FAIRUZ AFFANDI


5 KENYALANG























1

TOKOH TEMPATAN





































1. Haji Abdul Rahman Limbong





❖ Haji Abdul Rahman Limbong atau nama

lengkapnya, Haji Abdul Rahman bin Haji Abdul


Qadir (1868-1929) merupakan seorang pendakwah

dan pejuang yang berasal dari Terengganu.





❖ Haji Abdul Rahman Limbong mendapat pendidikan


asas ilmu-ilmu Islam sejak kecil di Mekah. Antara

gurunya ialah Haji Tun Muhammad, salah seorang

ayah saudaranya. Ketika pulang ke Terengganu,




2

beliau mendapat pendidikan daripada Haji Ya’qub

dan Haji Musa yang tinggal di Paya Bunga dan

seterusnya daripada Tok Ku Paloh. Haji Abdul

Rahman Limbong juga, seperti gurunya Tok Ku


Paloh, ialah seorang pengamal Tarikat

Sammaniyah.









❖ Menentang British kerana penguatkuasaan

undang-undang binatang buas, peraturan tanah


baharu dan pas kebenaran untuk menjalankan

aktiviti pertanian.





❖ Pada tahun 1922, Haji Abdul Rahman Limbong


bertindak sebagai peguam untuk membela petani

di Kuala Telemong yang ditangkap kerana

menentang peraturan baharu. Mereka telah

membersihkan tanah tanpa mengambil pas


kebenaran.






❖ Pihak British juga telah mengancam akan

mengambil tindakan undang-undang ke atas

mereka yang enggan membayar cukai.






3

❖ Ancaman British untuk mengambil tindakan

undang-undang menyebabkan para petani telah

menduduki balai polis dan bangunan kerajaan di


Kuala Berang.





❖ Walau bagaimanapun, menurut laporan oleh H. W.


Thomson dan J. L. Humphreys, Haji Abdul Rahman

Limbong dan pengikutnya dilabel sebagai

penderhaka kepada kerajaan Terengganu. Akhirnya


Haji Abdul Rahman Limbong ditangkap dan dibuang

negeri ke Singapura dan selanjutnya dibuang ke

Mekah dalam tahun 1928.








































4

2. Dato’ Bahaman


•Menentang British disebabkan kehilangan hak


mengutip cukai dan dilucutkan gelaran sebagai

pembesar.





•Pada tahun 1891, Dato' Bahaman menyerang Balai


Polis Lubuk Terua dan menawan kembali Lubuk Terua

dengan bantuan Tok Gajah dan anaknya Mat Kilau.






•Pada tahun 1894, Dato' Bahaman menawan Kuala

Tembeling dan Jeram Ampai. Walau bagaimanapun

British telah bertindak menawan semula Jeram Ampai.






•Dato' Bahaman terpaksa berundur ke Kelantan dan

mendapat perlindungan di Chiengmai, Thailand.






5

• Menentang British disebabkan kehilangan hak

mengutip cukai dan dilucutkan gelaran sebagai

pembesar.






• Pada tahun 1891, Dato' Bahaman menyerang Balai

Polis Lubuk Terua dan menawan kembali Lubuk


Terua dengan bantuan Tok Gajah dan anaknya Mat

Kilau.






• Pada tahun 1894, Dato' Bahaman menawan Kuala

Tembeling dan Jeram Ampai. Walau bagaimanapun

British telah bertindak menawan semula Jeram

Ampai. Menentang British disebabkan kehilangan


hak mengutip cukai dan dilucutkan gelaran sebagai

pembesar.






• Pada tahun 1891, Dato' Bahaman menyerang Balai

Polis Lubuk Terua dan menawan kembali Lubuk

Terua dengan bantuan Tok Gajah dan anaknya Mat


Kilau.





• Pada tahun 1894, Dato' Bahaman menawan Kuala


Tembeling dan Jeram Ampai. Walau bagaimanapun





6

British telah bertindak menawan semula Jeram

Ampai.






• Dato' Bahaman terpaksa berundur ke Kelantan dan

mendapat perlindungan di Chiengmai, Thailand.-

Dato' Bahaman terpaksa berundur ke Kelantan dan


mendapat perlindungan di Chiengmai, Thailand.
























































7

3. Dato’ Maharaja Lela





▪ Menentang British kerana British memperkenalkan

sistem cukai baharu dan campur tangan dalam adat


resam orang Melayu.





▪ Sultan Abdullah, Dato' Maharaja Lela dan


pembesar-pembesar lain telah mengambil

keputusan untuk membunuh J.W.W. Birch.

▪ Dato' Maharaja Lela dan Seputum telah membunuh


J.W.W Birch.





▪ Dato' Maharaja Lela telah ditangkap dan dijatuh


hukuman gantung pada tahun 1877.






8

▪ Menentang British kerana British memperkenalkan

system cukai baharu dan campur tangan dalam

adat resam orang Melayu.






▪ Sultan Abdullah, Dato’ Maharaja Lela dan

pembesar-pembesar lain telah mengambil


keputusan untuk membunuh J.W.W. Birch.





▪ Dato’ Maharaja Lela dan Seputum telah membunuh


J.W.W. Birch.





▪ Dato’ Maharaja Lela telah ditangkap dan dijatuh

hukuman gantung pada tahun 1877.


































9

4. Dol Said



o Dato' Abdul Said bin Omar, atau Dol Said (1773 –


Ogos 1849),ialah Penghulu Naning yang

kesembilan. Perang Naning yang berlaku pada

tahun 1831 menjadikan beliau seorang pahlawan


yang telah mengukir tempat di sejarah Melaka.

Daripada suku Semelenggang, Dol Said mewarisi

Penghulu Anjak sebagai Penghulu Naning pada


tahun 1799 ketika hanya berumur 26 tahun.



o Menentang British bagi mempertahankan

kedaulatan Naning.






o Menentang pelaksanaan undang-undang British


dan bayaran cukai.








10

o Penghulu Dol Said telah berjaya mendapat

sokongan orang Melayu seramai 1,000 orang untuk

menentang British dalam Perang Naning yang

bermula pada 6 Ogos 1831 dan berakhir pada 24


Ogos 1831 iaitu kira-kira 18 hari berperang. Dalam

peperangan tersebut, Penghulu Dol Said telah

mendapat kejayaan dan sebab utama kejayaan


tersebut adalah kerana perpaduan yang wujud di

kalangan orang Melayu serta sokongan orang

Melayu di wilayah yang lain.






o Dol Said akhirnya terpaksa berundur ke Pasir Besar

setelah kalah dalam perang Naning kedua pada


Februari 1832 dan dalam masa 4 bulan akhirnya

Naning jatuh ke tangan British pada 15 Jun 1832.

Naning kemudiannya diletakkan di bawah


peraturan Negeri-negeri Selat pada 27 Oktober

1832.


























11

5. Yamtuan Antah




➢ Nama penuhnya ialah Yamtuan Antah ibni

Almarhum Tuanku Radin. Dilahirkan pada


tahun 1812. Meninggal pada tahun 1888 di Seri

Menanti, Negeri Sembilan.




➢ Menentang British kerana tidak bersetuju

dengan perjanjian antara British dengan Dato’

Kelana Sungai Ujong.






➢ Tidak bersetuju dengan tindakan British

menyokong tindakan Dato’ Kelana yang

mengisytiharkan Terachi sebagai wilayahnya.




➢ Yamtuan Antah telah menawan Paroi dan

membina kubu pertahanan.Pihak British telah


mengalahkan pasukan Yamtuan


12

Antah.Yamtuan Antah terpaksa berundur ke

Bukit Putus.






➢ Yamtuan Antah dan British telah mengadakan

rundingan pendamaian. Yamtuan Antah telah


diiktirafkan sebagai Yamtuan Besar Seri

Menanti.



















































13

6. Tok Janggut



Nama sebenar Haji Mat Hassan bin Munas.


Dikenali sebagai Tok Janggut kerana beliau

menyimpan janggut hingga ke paras dada.

Dilahirkan tahun 1853 di Kampung Jeram, Pasir

Puteh, Kelantan. Mendapat pendidikan pondok


di Kelantan dan Makkah.



Tok Janggut menentang Bristish disebabkan cukai


dan peraturan tanah baharu yang

membebankan.






Pada tahun 1915, Tok Janggut telah melancarkan

serangan ke atas Pasir Puteh.






14

Pihak British bertindak menyerang Tok Janggut

yang berkubu di Kampung Saring.






Tok Janggut terkorban dalam pertempuran itu.
























































15

7. Mat Salleh




✓ Datu Mat Salleh, lebih dikenali dengan mudah

sebagai Mat Salleh, merupakan pejuang Sabah


yang terkenal dalam penentangan yang hebat

terhadap penjajahan British di Sabah.




✓ Mat Salleh membantah cukai yang dikenakan

serta peraturan baharu yang membebankan.

Pada tahun 1897, Mat Salleh telah mendirikan

kubu di Ranau dan menyerang Pulau Gaya dan


Ambong.





✓ Mat Salleh telah ditewaskan di Tambunan dan


dikatakan telah terkorban.

✓ Menentang Syarikat Borneo Utara British (SBUB)

kerana kehilangan kawasan pengaruh.











16

✓ Datu Paduka Mohammad Salleh bin Datu Balu

dilahirkan di Inanam, Sabah dan berketurunan

Bajau-Suluk. Beliau memang terkenal dengan

sifat kepahlawanan dan keberanian berperang.



























































17

8. Antanom




➔ Antanom adalah anak keturunan Suku Murut

Tagol dari golongan bermartabat mengikut adat


istiadat kaum murut. Beliau dibesarkan dalam

zaman daerah kampungnya dilanda oleh

persengketaan kaum dan oleh ancaman

pemburu kepala kaum Dayak dari kawasan


perbatasan atau dikenali dengan istilah ”

Pengayau “.



➔ Didikan yang diterimanya ialah mengenal


kehidupan rimbanya dan bermain

senjata.Antanom menyatukan orang Murut

menentang SBUB demi menebus maruah


mereka. Menentang SBUB kerana kehilangan

kuasa dan pengaruh, menentang pembayaran

cukai yang dikenakan, menjadikan orang Murut


sebagai buruh paksa dan menceroboh kawasan

hutang orang Murut yang membina jalan raya.



18

➔ Feb 1915 - Antanom menyerang Pensiangan

dan membakar bangunan kerajaan. Kejayaan itu

menaikkan lagi semangat perjuangan orang


Murut dan pengikut Antanom bertambah

menjadi 900 orang .




➔ Apr 1915 - SBUB menghantar 400 orang

tentera menyerang kubu Antanom.



➔ Antanom dan 400 pengikutnya terkorban


dalam mempertahankan Rundum.



➔ Terkorban dalam pertempuran di Sungai


Selangit.



➔ Penentangan ini dikenali sebagai 'Kebangkitan


Rundum'.



➔ Pertempuran berlaku selama 6 minggu.




➔ Antanom membina kubu pertahanan di Sungai

Selangit yang mengandungi 7 rumah bawah

tanah .










19

➔ Mac 1915 - Antanom memimpin kira-kira 600

orang Murut menyerang Rundum dan berjaya

memusnahkan pejabat pentadbiran SBUB.






























































20

21