The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by Punjab Times, 2015-09-29 17:44:11

Punjab Times October 2015 Edition

gzikp NkJhwzgzikp NkJhwz FOR

BETTER RESPONSE,

ADVERTISE

s[jkB{z fej' IN
PUNJAB TIMESfijk bZfrnk<
Monthly
PUNJAB TIMESf;vBh s'A gqekfSs gfjbk gzikph wjhBktkoh nypko
nkgD/ ;[MkU THE FIRST PUNJABI INDIAN MONTHLY PUBLISHED FROM SYDNEY, AUSTRALIA

P O Box 8055, Glenmore Park, NSW 2745, Sydney, Australia This is its 15th successful
;kB{z io{o G/i' MOBILE: 0431 377 716
year in the market
Editor: Harpreet Singh, E-mail: [email protected]

Year 15, Edition 4, Australia's Top Leading, Most Popular, Reliable & Successful free copy

Sydney, October 2015 Punjabi Indian Newspaper

Punjab Times Pty Ltd. Trading as Punjab Times ACN No. 110 708 579

2 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

VALET MIGRATION

3 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

WESTERN UNION

4 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

KHANNA KHAZANA

5 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

GAIN HOME LOANS

6 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

ROYAL SWEETS

7 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

NEW LOOK BEAUTY POINT

JAMES AN COLLEGE

8 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

fJ; n"os dh iZch ftedh j? jzkoK 'u j?bw/N s'A pDk fdZsk j/no tkSo, gzi

fwzN 'u X' e/ ;[ek fdzd? tkb

fBT{:koe (fpT{o') nwohek d/ fBT{:koe ftu rb/ bZr e/ ;"D dk fJe BtK u/B r'Are/ B/ nkgDh
fpzB?Z; S[o{ j'fJnk j? ns/ fJ; fpzB?Z; B{z eoB tkbh n"os dhnK w"z pjkoK bZr be[nkrq;s dkdh B{z nkgD/
rJhnK jB. tkb X'Ad/ j'J/ gq/SkB j[zd/ d/
fynk ;h. T[; ;w/A T[; B{z
n;b ftu fBT{:koe d/ oku?;No dh ofjD tkbh 32 ;kbk i?eh ;?w[nb fJe ftuko nkfJnk fe e[M
gq'c?SBb evbo (rb/ bZrD tkbh) j?. T[j fJ; soQK nBikD wodK Bkb fbgN e/ nfijh uhi pDkT[Dh
;"D d/ g?;/ ewk e/ nkgDh gVQkJh ns/ p/N/ dk youk u[Ze ojh j?. T[j o'zkBk fJ; ukjhdh j? fi; Bkb
soQK ;"D pdb/ 360 vkbo :kBh 14 jzko o[gJ/ ewk b?Adh j?. ftnesh nkgD/ tkb
nk;kBh Bkb X' ;e/. 38
i?eh B/ fJj ezw g?f;nK dh ewh d/ ekoB S[o{ ehsk ;h. T[; dk efjDk j? fe ;kbk u/B B/ g[okD/ j?bw/N,
fJ; ezw ftu e'Jh p[okJh BjhA j?. i?eh fJe jcs/ ftu c"ihnK s'A b? e/ g?BSoK sZe d' S'N/ tkNo e?B ns/ gkto
seohpB 30 wodK Bkb nkgDk ;wK fpskT[Adh j?. eJh tko nkT[D tkfbnK ftu ezNo'b :{fBN Bkb nfijh
n"osK th Skwb j[zdhnK jB. wShB pDk fdZsh i' gzi
fwzNK 'u gkDh row eo
i?eh d/ nB[;ko T[; d/ e[M g[okD/ e;Nwo jB, fiBQK dhnK gsBhnK dh w"s j' fdzdh j?, tkbK B{z X' fdzdh
u[Zeh j?. e[M nfij/ th jB, i' gfjbh tko fe;h n"os Bkb ;"D dk nB[Gt b?Dk j?, Bkb jh w;ki eoe/ T[BQK
ukj[zd/ jB. e[M nkgDhnK xo/b{ go/SkBhnK Bkb fxo/ jB. i?eh nkgDh ;oft; B{z ;[ek th fdzdh j?. fJ; B{z
dk nkBbkJhB gquko th eodh j?. fsnko eoB 'u u/B B{z 16
;kb bZr/ ns/ fJ; B{z fsnko
j?okBhiBeL fJE/ fJZem/ j[zd/ jB jzkoK ;Zg eoB 'u T[; B/ 18 j?bw/N
s'V fdZs/. fJ; d"okB T[;
N'oKN' (fpT{o') i/eo n;hA d'-uko ;ZgK B{z fJeZm/ d/y bJhJ/ sK ;kv/ o"ArN/ yVQ/ dh dkdh dk d/jKs j'
j' iKd/ jB go fJE/ fJe ;EkB 's/ fJe-d' BjhA ;r'A jzkoK dh frDsh 'u ;ZgK B{z frnk. u/B B{z fJ; rZb dk
fJeZm/ j[zd/ d/fynk frnk j?. don;b, e?B/vk d/ Bkof;; ;B/e v/B; 'u s[;hA gSsktk j? fe fJ; wShB
n;kBh Bkb nfij/ BzkfonK dk nBzd b? ;ed/ j'. fJ; bJh ngq?b-wJh dk ;wK dh tos'A dkdh BjhA eo ;eh,
;G s'A ;jh ofjzdk j? feT[Afe fJ; d"okB ;ZgK d/ fwbD dk w";w j[zdk j? ns/ T[j go fJj eJh b'eK bJh
nkgD/ x[ofBnK 'u'A pkjo fBeb e/ fJeZm/ j[zd/ jB. w?fBN'pk oZyoykn w[skpe, ckfJd/wzd ;kfps j't/rh.
fJ; s'A pknd ;szpo 'u fJj ;Zg fco s'A nkgD/ x[ofBnK 'u tkg; ub/ iKd/ jB.
e?B/vk 'u 'tKN/v' ngokXh j'fJnk fJj gzikph

B"itkB, SowBke ekok eoe/ j'fJnk coko

t?Be{to (fpT{o') Gkos ftu T[po T[ZE/ e?B/vk ftu fJe gzikph T[po N?e;h nzfwqsgkb f;zx BK d/ fJ; gzikph
N?e;h vokJhto tZb'A fdZbh dh n"os Bkb vokJhto d/ xNhnk eko/ B/ g{o/ gzikp B"itkB 's/ e?p ftu fJe 25 ;kbk
pbkseko dh xNBk s'A pknd fiZE/ s/ Gkos dk f;o M[ek fdZsk j?. gzikp n"os Bkb nSbhb joesK eoB ns/
Gkos ftu tZv/ gZXo 's/ fJ; ftd/Sh dh UNKohU g[b; fJe gzikph B"itkB T[; 's/ ekw[e jwb/ eoB dk d'S bZrk
N?e;h ezgBh dk fto'X ehsk frnk ;h, N?e;h vokJhto dh sbkS eo ojh j?. j?. e?B/vk ftu T[po N?e;h n;kbN dh
fJj gfjbh xNBk j? ns/ fJ; ftu fJe
gzikph dk BK Skwb j?.

xNBk thotko okshA tkgoh. 25
;kbk n"os B/ N'oKN' dh :zr ;NqhN s'A
ngD/ xo ikD bJh T[po N?e;h dhnK
;/tktK bJhnK ;B. nzfwqsgkb f;zx oks
fJe ti/ n"os B{z bko?A; n?tfBT{ SZvD
ik fojk ;h. fJ; d"okB n"os B{z fJeZbh
d/y e/ nzfwqsgkb B/ T[; Bkb nSbhb
joesK ehshnK. n"os B/ nzfwqsgkb dk
fto'X ehsk ns/ fJ; d"okB T[j zywh
th j' rJh. N?e;h s'A T[sod/ jh ghVs
n"os B/ g[b; B{z fJ; xNBk dh
ikDekoh fdZsh go T[d'A sZe nzfwqsgkb
coko j' frnk.

fJ; wkwb/ d/ ;kjwD/ nkT[D s'A
pknd T[po ezgBh B/ nzfwqsgkb B{z T[po
gb/Nckow s'A jNk fdZsk s/ ezgBh g[b;
dh iKu ftu g{ok ;fj:'r d/ ojh j?.
g[b; B/ nzfwqsgkb dh frqcskoh bJh
n?boN ikoh eo fdZsk j?. T[po ezgBh
dk efjDk j? fe T[BQK B{z fJ; xNBk 's/
p/jZd nc;'; j?.

gb{N' 's/ th jB y{p;{os pochb/ gjkV, Bk;k d/ ftfrnkfBe th j?okB

f;Zy n?;';hJ/SB nkc nk;Nq/bhnk dh u'D 8 Btzpo B{z bzvB (fpT{o') Bk;k B/ gb{N' dhnK
nB'yhnK s;thoK fyZuhnK jB, fi;
f;vBh, (fpT{o') f;Zy n?;';hJ/SB nkc nk;Nq/bhnk fJzeH (r[od[nkok ;kfjp ftu fJj S'Nk fijk rqfj ;kvh Xosh
g?BfoE) dh ;kbkBk iBob pkvh whfNzr dk nk:'iB n?stko, 8 Btzpo B{z ehsk dh soQK ftykJh d/ fojk j?. fJBQK
ik fojk j?. fJ; ;pzXh ikDekoh fdzfdnK n?;';hJ/SB d/ ;eZso gqhs f;zx Xkbhtkb s;thoK ftu gb{N' 's/ pochb/ gjkV
B/ dZf;nk fe fJj whfNzr 15-24 pb/eh o'v, i?wh;BNkT[B n?B n?; vpfbT{- Bzo nk oj/ jB. fJj Bzkok d/y e/
2750 fty/ d[gfjo 1 s'A 3 ti/ sZe j't/rh. fJ; whfNzr ftZu ;kb 2014-15 dk Bk;k d/ ftfrnkBe y[d j?okB jB.
ftZsh b/yk i'yk ehsk ikt/rk ns/ 2015-17 bJh n?;';hJ/SB d/ nj[d/dkoK dh
u'D ehsh ikt/rh. fJj Bzkok 14 i[bkJh d/ Ybd/ ;{oi
dk j?, id'A Bk;k B/ fJ; Bzko/ B{z
T[BQK fejk fe u'D eotkT[D bJh foNofBzr nc;o ;qH joihs f;zx frZb s;thoK ftu e?d ehsk. Bk;k d/
j'Dr/ id'A fe ;qH pbpho f;zx T[BQK B{z ;fj:'r eoBr/. T[BQK fejk fe u'D bVD d/ ftfrnkfBe fJBQK gjkVhnK dh T[ZukJh
ukjtkB nkgDk Bkwidrh ckow 31 nes{po B{z Skw 5 ti/ sZe foNofBzr 11 jzko c[ZN wzB oj/ jB. w[Zy
nc;o B{z d/ ;ed/ jB. BkwidrhnK tkfg; b?D dk ;wK fwsh 1 Btzpo B{z d[gfjo ftfrnkBh gq'H n?bB ;NoB B/ fejk fe
1 ti/ sZe j't/rk. i/eo b'V gJh sK 8 Btzpo B{z ;t/o/ 8 ti/ s'A 12H30 ti/ sZe fJBQK s;thoK B{z t/y e/ nfijk br
u'D bJh t'NK g?DrhnK. T[BQK fejk fe whfNzr bJh e'ow dk g{ok j'Dk io{oh j? ns/ fojk j? fe fit/A s[;hA y[d gb{N' 's/ j'.
i/eo e'ow g{ok Bk j'fJnk sK fJj whfNr 15 Btzpo B{z ehsh ikt/rh. Bk;k d/ ftfrnkBhnK w[skfpe Xosh
tKr fJE/ th ihtB dh T[whd j?.

9 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

MERITON APARTMENTS

10 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

izwdh pZuh B/ ehsk nfijk uwseko j?okBhiBeL n"os d/ f;o 'u ehV/

fe vkeNo th ofj rJ/ j?okB B/ wukfJnk efjo, fdZs/ nzv/

e"o'bhBk, (fpT{o') T[Zsoh e?o'bhBk 'u jcs/ pknd fJe nfijk uwseko pknd pZuh SKsh Bkb ;'Adh ojh. bzvB (fpT{o') 'f;o dod' j'Dk nieb fJe nkw ;wZf;nk j?. go ed/-ed/
S?bh ekbh BK dh wfjbk T[; ;w/A e'wk vkeNoK B/ pZuh B{z E'Vk fijk wkfJrq/SB ekoB th f;o dod tZX iKdk j?. go fJj dod id'A jZd s'A fznkdk tZX
'u ubh rJh id'A T[; B/ pZuh B{z iBw j'fJnk fi; s'A pknd ;kfonK d/ fujo/ ikt/ sK, s[jkvk vkeNo e'b ikDk jh p/jso j[zdk j? ns/ :kfdok o';so' BK dh fJ;
fdZsk. fJ; rZb dh ;zGktBk y[d S?bh fjbkfJnk sK i' T[j nktkz eo/. wfjbk B/ th fJj pdb u[fDnk.
B/ j;gskb iKd/ j'J/ zkfjo ehsh ;h, fyVQ rJ/. don;b, S?bh dk fJbki eo vkeNoK d/ nfijk eoB 's/ pZuh o'D
go T[; ;w/A fe;/ B{z th th fJj nzdkzk oj/ vkeNo B{z fJe BoS n?Sb/ w?B[; B/ bZrh. fco eh ;h, pZuh d/ o'D dh nktkz don;b, :kfdok o';so' B{z fgSb/ eohp 9 ;kb gfjbK f;o dod j'Dk S[o{
BjhA ;h fe S?bh dh fJj rZb ;Zu j' ;bkj fdZsh fe feT[A Bk ;feB N{ ;feB B{z wK B/ e'wk 'u j'D d/ pkti{d th ;[D j'fJnk ;h, go fdB'A-fdB T[; dh jkbs ftrVB bZrh. f;o dod fJzBk fznkdk
ikt/rh. fJj rZb ;Zu th j' rJh. fbnk. Bo; n?Sb/ w[skpe, fobkB e[M tXD bZrk fe T[; dk n;o T[; dhnK nZyK dh o'SBh 's/ th g?D bZrk. id'A :kfdok
ezN?ZeN 's/ ezw ehsk ikt/. ;ko/ vkeNo d/o jh o'Jh fe nukBe wkfBNo dh ;[Jh vkeNo e'b fJbki bJh rJh sK itkp j?okB eoB tkbk ;h. vkeNoK B/ T[; B{z
pZuh B{z iBw fdzd/ jh S?bh e'wk 'u fJ; ftuko 's/ f;jws j' rJ/. vkeNoK dZf;nk fe T[; d/ f;o dod dkekoB N/gtkow ;h, i' T[; d/ f;o sZe gj[zu frnk
ubh rJh. pZuh d/ nkT[D dh y[Sh dh B/ Btizwh pZuh B{z S?bh d/ ;oho Bkb B/ joes ehsh ns/ ;ko/ dzr ofj rJ/. ;h ns/ T[; B/ :kfdok d/ f;o 'u nzv/ d/Dk S[o{ eo fdZsk ;h.
pikJ/ gfotko 'u wksw Sk frnk. go brk fe T[; dh r'd 'u fJ; soQK gk
fdZsk fe wK-p/Nh dh uwVh fJe-d{i/ pZuh d/ Nu ns/ o'D dh nktkz ;[D e/ dZf;nk ik fojk j? fe fJj goihth :kfdok d/ ;oho 'u eohp d' ;kb gfjbK
S?bh e'wk 'u'A pkjo nk rJh ns/ dkyb j'fJnk ;h, id'A T[j w?e;he' dh :ksok 's/ rJh ;h. fJj goihth nkws"o 's/
Bkb i[Vh oj/. S?bh dh r'd 'u b/NB s'A nkfyoeko fJ; soQK pZuh B/ nkgDh wK wb gdkoEK Bkb gqd{fSs G'iB 'u gkfJnk iKdk j?. d[oGkr Bkb :kfdok d/ y{B
okjhA j[zdk j'fJnk N/gtkow T[; d/ fdwkr sZe g[jzu frnk. vkeNoK B/ fJbki
dh ikB puk bJh. eoe/ :kfdok d/ f;o 'u'A fJ; N/gtkow B{z eZfYnk. vkeNoK dk efjDk j? fe :kfdok
S/sh jh mhe j' ikt/rh. w?E'fv;N vZbk; w?vheb ;?ANo B/ :kfdok d/ fJbki dh
S?bh d/ gsh B/ dZf;nk fe n;hA T[whd thvhU th S/no ehsh j?.
SZv fdZsh ;h fe T[j ed/ mhe j't/rh.
eh s[;hA ykDk ukj'r/ fJe bZy dk
e'wk 'u'A pkjo nkT[D s'A pknd S?bh B/
fejk, i' th j'fJnk T[j fJedw ;?Avftu, ikD' eh j? fJ; dh yk;hns

j?okBhiBe ;h. w?A j[D th j?okB j' iKdh

jK id'A fJj ;'udh jK fe w/oh S'Nh fijh

pZuh B/ fJzBk tZvk ekoBkwk eo fdZsk,

fi; ftu vkeNo th n;woE ;B. T[;

d/ o'D dh nktkz B/ w?B{z nzdo' fjbk e/
oZy fdZsk ns/ e'wk 'u'A pkjo eZYD 'u
w/oh wdd ehsh. S?bh B/ nkgD/ gsh i/o/
wh ekbh Bkb fwb e/ fJ; xNBk 's/
fJe feskp th fbyh ;h.

nwohek ftu f;ZyK dh ;[oZfynk

's/ you/ ikDr/ 52 bZy o[gJ/

tkfSzrNB (fpT{o') nwohek ftu rbscfjwh B{z d{o eoB bJh nwoheh nwohek dh soZeh ftu f;ZyK d/ jK-
f;ZyK gqsh tXdhnK B;bh Bcos dhnK
xNBktK s'A pknd f;ZyK B/ nkgD/ f;Zy fJe ikro{esk w[fjzw ubkT[Dr/. gZyh :'rdkB pko/ ikDekoh d/Dr/.
GkJhuko/ d/ b'eK d/ pukn bJh w'ouk n?ZBH n?Z;H ;hH f;Zy GkJhuko/ d/ ;zxoS
y'bQD dh fsnkoh eo bJh j?. nwohek fJ; w[fjzw ftu 80 jzko nwoheh vkbo B{z do;kT[D bJh f;Zy GkJhuko/ dh fjzws
ftu 9$11 d/ nZstkdh jwb/ s'A pknd (52,97,200 o[gJ/) you/ ikDr/.
f;ZyK B{z nwohek d/ b'e rbs BzoK ns/ fJwkBdkoh B{z fpnkB eoB dk wzu
Bkb d/yd/ jB ns/ T[BQK d/ j[bhJ/ ekoB bk; J/Aib; y/so ftu eohp 300
T[BQK B{z nZstkdh ;wM b?Ad/ jB. fJ; s'A tZX f;ZyK B/ fJe p?me ftu Skwb j' gqdkB eo/rh.
e/ fJ; okSNoh f;Zy w[fjzw ( n?ZBH n?Z;H
;hH) B{z S[o{ eoB dk n?bkB ehsk. fJj fzeo:'r j? fe jkb ftu fSekr'
b'e f;Zy Xow pko/ b'eK B{z dZ;Dr/ ns/ ftu fJe f;Zy pz[or B{z B;bh Bcos
ekoB p/ofjwh Bkb e[ZfNnk frnk. fJe

B"itkB B/ fJzdoihs f;zx wZeV BK d/

fJ; ftnesh B{z 'U;kwk fpB bkd/B'
ns/ 'nZstkdh' efjzd/ j'J/ jwbk eo
fdZsk ;h. nwoheh ndkbs B/ fJ;

wkwb/ B{z B;bh ngokX dk wkwbk wzBD

s'A fJBeko eo fdZsk ;h. fi; dk

nwoheh f;Zy GkJhuko/ d/ b'eK B/ ekch

fto'X ehsk ;h. fi; s'A pknd d'Sh 's/
B;bh ngokX dk wkwbk doi ehsk

frnk ;h. fJ;/ soQK d/ 2013 ftu
;kjwD/ nkJ/ B;bh ngokX d/ fJe

wkwb/ ftu fgnkok f;zx BK d/ pz[or
's/ B;bh jwbk eoB tkb/ d'Sh 13
;kbK dh ;zk ;[DkJh rJh j?.

GrtkB dk efoSwk, jZE d/

pokpo g?dk j'Jh pZuh w?e;he' (fpT{o') i/ s[;hA th ykD-ghD d/ S"ehB j' sK jw/Sk tZy-tZy soQK dhnK
ns/ ehwsh uhzK yKd/ oj/ j't'r/ go fco th SkfJd jh s[;hA ed/ fJe bZy dk
BthA fdZbh (fpT{o') fJ; B{z GrtkB ;?Avftu ykXk j't/. s[jkB{z ikD e/ j?okBh j't/rh fe :{fNT{p thvhU u?Bb j';N n?Avh
dk efoSwk ej' iK e[M j'o fe vkeNoK
B/ 23 jcfsnK 'u jh fJe n"os dh ikoi B/ fJe fueB ;?Avftu fsnko ehsk j?, fi; dh ehws 1500 vkbo :kBh 1
fvbtoh eo fdZsh. fJzBk jh BjhA, fJj bZy o[gJ/ oZyh rJh j?. fJ; ;?Avftu B{z pDkT[D ftu 6 wjhfBnK dk ;wK bZfrnk
pZuh fpbe[Zb f;jswzd g?dk j'Jh j?.
ikDekoh w[skpe vkeNoK dk efjDk ;h j?.
fe t'pu BK dh fJj pZuh BjhA pu gkt/
rh go e[dos B{z sK e[M j'o jh wBz{o ;h. ikoi tZb'A pDkJ/ rJ/ fJ; ;?Avftu dh thvhU 'jkT{ N{ w/e J/ 1500 vkbo
fco eh ;kY/ gzi wjhB/ 'u jh fJe pZuh ;?Avftu fJB nkBbh 6 wzE;' B{z 15 ;szpo B{z :{fNT{p 's/ ngb'v ehsk frnk. fJj
dk iBw j' frnk. ;?vh eq?ub/ id'A roG thvhU f;oc d' fdBK ftu jh 1 fwbhnB s'A fznkdk tko d/yh ik u[Zeh j?.
ftt;Ek d/ 23 jcfsnK 'u th sK T[; B{z
b/po g/B j'Jh ns/ npkoSB dh fbfwN th thvhU ftu ;?Avftu pDkT[D bJh ikoi gfjbK ;pzhnK T[rkT[Ad/ jB, Sfjd
24 jcs/ th j[zdh j?. vkeNoK d/ efjD d/ eZYd/ jB. rK dk d[ZX b? e/ uhi pDkT[Ai/ jB ns/ ;?Avftu pDkT[D bJh pq?Zv sZe
pknd th ;?vh ns/ T[; d/ gsh B/ e/;h 's/
Go';k BjhA s'fVnk ns/ p/Nh B{z iBw xo pDkT[Ad/ jB. fJZE'A sZe fe T[j Bwe th y[d gqSKs wjk;kro d/ gkDh s'A
fdZsk. pZuh dh uzrh soQK d/yGkb ehsh fsnko eod/ jB.
rJh ns/ j[D e/;h 8 wjhB/ dh j' rJh j?.
T[; dk Gko th j[D ;kY/ fszB feb' j' nZi d/ ;w/A ftu fiZE/ jo uhz pDkT[Nh fwbdh j?, T[ZE/ jo uhz e[dosh ;q'sK s'A
frnk j?. nkgDh pZuh B{z f;jswzd d/y e/ fsnko eoe/ T[BQK s'A fsnko ;?Avftu ykD ftu fezBK bihz j't/rk fJj sK ikoi
wksk-fgsk th pj[s y[S jB. jh dZ; ;ed/ jB iK fco T[j i' ikoi dk fJj ;?Avftu ykDk ukj[zd/ jB.

11 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

DIWALI MELA

12 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015 ikD', nZstkdh bkd/B dh
fJ; wkvb B/ eotkfJnk nkyoh oks dk g{ok ;Zu!

wrowZS Bkb ysoBke c'N'S{N

w?fe;e'(fpT{o') s[;hA eJh b'eK B{z ikBtoK d/ Bkb s;thoK fyZutkT[Ad/ d/fynk tkfSzrNB (fpT{o') nZstkd dk d{ik T[wo ftu 10 ;kbK dk nzso bZrdk ;wK tXhnk ;h Bk wkj"b. xo 's/
j't/rk go nfijk c'N'S{N fJj j?, nfijk sK :ehBB s[;hA gfjbK BjhA d/fynk j't/ BK pD u[Ze/ bkd/B d/ nZstkd B{z ;h. whvhnk ftu T[; dhnK i' s;thoK T[Zsod/ jh fJe j?bhekgNo eq?S eo
rk. fJNkbhnB BK dh fBvo wkvb B/ fzzdrh dk ;[gBk g{ok eoB bJh w?fe;e' d/ frnk. T[; ftu w?N BjhA ;h. fco d{ik
p?ABe' fuzu'o' 'u wrowZS dh fpbe[Zb e'b ik e/ c'N'S{N eotkfJnk j?. wkvb fJ; nwohek dh ;hb Nhw B/ T[; d/ xo ftu nkT[AdhnK ;B, T[j fuZN/ tkbK s/ dkVQh
c'N' 'u wrowZS d/ mhe ;kjwD/ fdykJh fdzdh j?. fJNkbhnB B/ wrowZS d/ Bkb j?bhekgNo fJwkos dh SZs 's/
tZy-tZy soQK d/ g'z fdZs/. tV e/ ysw ehsk ;h. 2 wJh, 2011 B{z tkbhnK ;B go T[AM T[j ebo eoe/ T[skfonk frnk. ;hb Nhw e'o nkgq/SB
bkd/B B{z ysw eoB d/ gbkB B{z nzikw ysw eoB bJh f;oc 30 fwzNK dk ;wK
whvhnk Bkb rZbpks d"okB wkvb B/ dZf;nk fe T[; dk pugB s'A ;[gBk ;h oZydk ;h. jh ;h, feT[Afe j?bhekgNo ftu UBK jh
fe T[j wrowZS d/ Bkb c'N'S{N eotkJ/. T[; B/ dZf;nk fe c'N'S{N s'A gfjbK eohp fdZsk frnk go T[; d/ esb dhnK i'
10 xzN/ sZe ;thfwzr dh fojo;b ehsh ns/ wrowZS d/ pko/ 'u ikDekohnK 'nkgq/SB B?gfNT{B ;ghno' ftu fcT{b ;h.
fJeZmhnK ehshnK jB. fJNkbhnB B/ dZf;nk fe 4 whNo dh bzpkJh tkb/ wrowZS s;thoK ;kjwD/ nkJhnK ;B, T[BQK s'A fjZ;k b?D tkb/ ;hb ewKv' dh feskp
d/ Bkb c'N'S{N eotk e/ fJj ;kps eoBk ukj[zdh ;h fe wrowZS p[o/ ikBto BjhA bkd/B nkgD/ d' p/fNnK ykfbd,
j[zd/. pknd brksko fJj ;tkb T[Zm oj/ ;B ftu Bk f;oc bkd/B dh w"s Bkb i[V/
nfjwd nb e[t?sh ns/ Gok npoko nb
nk;Nq/bhnk 'u gkJh rJh itkbkw[yhnK dh ;G s'A tZvh bVh fe bkd/B esb tkbh oks nukBe ;B;Bhy/i y[bk;/ jB ;r'A bkd/B B{z wkoB
e[t?sh Bkb ofj fojk ;h. xo d/ pkjo
itkB fet/A j' frnk. fJ; gqSB ns/ bJh nkgq/SB fe; jZd sZe gbkB ehsk
fJ; ;w/s j'o eJh okzK s'A godk T[Zm frnk ;h, fJ; dk th ft;Eko Bkb fzeo r?;N jkT{; ;h, fiZE/ nfjwd nkgD/
frnk j?. ;kpek B/th ;hb Nhw d/ w?Apo ehsk frnk j?. 36 ;kbk w?N fp;'B/N B/
gfotko Bkb ofjzdk ;h. r?;N jkT{;
B/ T[; oks dk y[bk;k ehsk j?, fiBQK U;kwk fwSB dk fzeo eod/ j'J/
fbfynk fe T[j 1 wJh, 2011 dh ekbh jB/o/ ftu ;h ns/ nzdo ikD d/ o;s/
dh feskp 'B' fJzh v/-fd oks ;h. ncrkfB;skB d/ ibkbkpkd
nkN'pkfJUrqkch nkc J/ B/th ;hb' e[M ftu b'j/ d/ dotkz/ ;h. Ut/B B/ pzp
;kbK gfjbK fobhz j'Jh ;h. T[BQK B/ s'A B/th ;hb ewKv'z B{z bkd/B d/ fNekD/ brk e/ r/N spkj eo fdZs/. fJ; d/
dZf;nk fe bkd/B tkb ozrD bJh ebo gkfe;skB d/ n?pNkpkd ftu fbnKdk
Bkb jh ;kjwfDUA J/ e/ 47 s'A r'bhpkoh
dh tos'A eodk ;h, fi; ekoB T[; dh frnk ;h. T[BQK fejk fe T[BQK bJh Bk
j'D bZrh. itkp ftu ;hb Nhw B/ th

ckfJfozr ehsh. fJ; ftu nb e[t?sh

wkfonk frnk. nrbk Nkor/N bkd/B

;h. bkd/B dk gfotko shih wzfzb 's/
;h. fJ; ftu npoko nb e[t?sh s/ T[;

dh gsBh B{z ikB r[nkT[Dh gJh. d{ih

wzfzb 's/ bkd/B d/ p/Nk ykfbd wkfonk
frnk. Nhw j"bh-j"bh shih wzfzb tZb
tZX ojh ;h. T[;/ ;w/A T[BQK B/ jkb ftu

E'VQ/ fij/ y[ZbQ/ dotkz/ 'u'A fJe nkdwh
dh Mbe d/yh s/ T[; 's/ fBSkBk
brkfJnk. T[j nkdwh bkd/B jh ;h.

ewo/ 'u'A n"osK d/ uheD dh nktkz
nkJh. n"osK B{z fJe gk;/ eoe/ T[BQK dh

sbkSh bJh rJh. T[BQK B/ bZe 's/
nkswxksh pzp pzBQ/ j'J/ ;B.

feskp d/ w[skpe zwhB 's/ gJh bkS
's/ w?N s/ T[; d/ ;kEhnK B/ r'bhnK
po;kJhnK sK i' T[j fzzdk Bk pu/. T[BQK
B/ fSBkys ehsh fe fJj bkd/B jh ;h.
bkS d/ tkb ekb/ j'D eoe/ SZe j'fJnk
sK ;hb Nhw B/ pkbeBh 's/ yVQh e[Vh s'A
g[ZfSnk fe fJj e"D ;h. T[; B/ fejk,

'U;kwk fpB bkd/B'. e[M d/o pknd jh
fJj ypo nwohek sZe gj[zu rJh fe

bkd/B wkfonk frnk.

w?bp'oB (fpT{o') g{oph nk;Nq/bhnk 'u d[Bhnk dh ;G s'A tZvh wjkdhg f;o eZND s'A pknd th 18
itkbkw[yhnK dh bVh gkJh rJh j?. eohp 2,000 feHwhH s'A fznkdk fjZ;/ 'u c?bh
fJ; bVh dk fBowkD eohp 3H30 eo'V ;kb gfjbK j'fJnk ;h. dZf;nk iKdk j? fe wjhB/ fojk fzzdk w[ork
itkbkw[yh dh fJj gqkuhB bVh dZyD-gZSw 'u ;fEs wZX ethA;b?Av sZN d/ e/g
fjb;p'o' s'A fteN'ohnk d/ e';rq't sZe c?bh j?. nk;Nq/bhnB B?SBb :{Bhtof;Nh d/ e'b'o/v' (fpT[o') nwohek d/ co{Nk
o'vqh v/ft; B/ dZf;nk fe fJ; gqkuhB itkbkw[yh bVh dk fBowkD 3H30 eo'V ;kb e'b'o/v' 'u fJe nB'yh xNBk B/ d[Bhnk
gfjbK j'fJnk ;h. nk;Nq/bhnk d/ T[Zso-g{op 'u fy;e ikD Bkb j[D fJj ;Nq/N 'u Go d/ iht ftfrnkBhnK B{z j?okB eo
;fEs j?. v/ft; fJ; nfXn?B d/ b/ye th jB. T[BQK fejk fe nk;Nq/bhnk Xosh 's/ fdZsk. nZi s'A mhe 70 ;kb gfjbK 10
fyZ;eD dhnK rshftXhnK Bkb ;G s'A fznkdk gqGkfts j'D tkbk d/S j?. fJj jo ;szpo, 1945 B{z j'Jh fJ; xNBk 'u
;kb 7 ;?ANhwhNo fJzv'B/Shnk tZb fy;e iKdk j?. fJe w[or/ B/ fpBk f;o d/ eJh wjhfBnK
sZe fzzdk ofj e/ g{oh d[Bhnk B{z j?okB
fJE/ fJe c'B 's/ fwbdh j? gsBh, fwb/rk gsBh tork ;[Zy eo fdZsk.

N'ehU(fpT{o') ikgkB dh okiXkBh pD e/ g[oSK B{z ykDk go';dhnK jB. e'b'o/v/ 'u co{Nk d/ fe;kB bkfJb
'Uo B/ :'w' BK d/ fJe e?c/ 'u ikD nkb;B ns/ T[; dh gsBh ebkok w[or/
N'ehU 'u y[ZbQ/ o?;N'o?AN 'u jo nkdwh tkb/ rkje gfjbK s'A c'B 's/ p[fezr -w[orhnK eZN oj/ ;B. T[BQK B/ 40-50
ikD dh fJZSk oZy/rk. ypo w[skpe eoe/ nkgDk BK dZ; fdzd/ jB. fJ; s'A w[or/-w[orhnK d/ f;o eZN/, go fJBQK
'u'A fJe wkfonk BjhA. T[j fzzdk ;h ns/
N'ehU d/ e'b jhrkSh fJe/p[e'o' BK d/ pknd id'A T[j e?c/ gj[zud/ jB sK T[BQK fpBk f;o d/ th d"V fojk ;h. f;o XV
fJe Sfjo 'u fJe e?c/ y[ZfbQnk j? fi; s'A tZy j'D d/ pkti{d fJj w[ork 18
'u ezw eoB tkbhnK n"osK t/No gsBh dk ;[nkrs fJe yk; t/No eodh j?. wjhB/ sZe fzzdk fojk. gsh-gsBh B/
T[; B{z fJe pe;/ 'u pzd eo fdZsk.
rkje ukj/ sK e?c/ dh t?Zp;kJhN 's/ bkfJb B/ id'A d{i/ fdB pe;k y'fbQnk
nkgDh g;zd dh t/No th p[Ze eo ;ed/ sK T[j w[ork fzzdk ;h. fJj d/y e/ T[j
pj[s j?okB ;h. nkb;B B/ f;o eZN/
jB fi; 'u T[BQK dk iBwfdB, g;zdhdk w[or/ dk BK wkfJe oZy fdZsk ;h.
ykDk, ed ekmh ;G dh ikDekoh fdZsh
nkb;B/ B/ wkfJe B{z ykDk ns/ gkDh
ofjzdh j?. fJE/ n"os t/No T[BQK B{z gsBh fgbkT[D dk th okj bZG fbnk. T[j
wkfJe dh G'iB Bbh 'u nkJhvq'g okjhA
dh soQK ykDk go';dh j? ns/ T[; Bkb ykDk-gkDh gj[zukT[Adk ;h. fJe fdB
fe;/ ezw 'u o[M/ j'D ekoB nkb;B
gsBh dh soQK fttjko eodh j?. fJBQK wkfJe B{z ykDk-gkDh BjhA d/ ;fenk
sK d{i/ fdB T[; dh w"s j' rJh. fJ;
tb'A ':'w' dk wsbZp j[zdk j? 'wkJh w[or/ d/ pko/ 'u T[; ;w/A nwoheh whvhnk
tkJhc'. :{Bhckow dh rZb ehsh ikt/ 'u th y{p ypoK ;kjwD/ nkJhnK ;B.
sK fJj wfjbk t/No fpeBh d/ T[Zgo

f;oc J/gokB gfjBdh j? ns/ fJe uzrh

gsBh dh soQK g/S nkT[Adh j?. fJj BjhA,
T[j rkje B{z T[; d/ BK Bkb p[bkT[Adh

j? fi; soQK fJe gsBh p[bkT[Adh j?. e?c/

B/ nkgD/ ftfrnkgB 'u SgtkfJnk j?
fe 'vhno fit/A jh s[jkB{z gsk br/ fe
s[;hA fezB/ ti/ sZe gj[zu'r/' w?B{z dZ; d/
Dk. w?A s[jkvk fvBo fsnko oZyKrh.

13 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

HOPE COLLEGE

gfjbh tko ;kjwD/ nkfJnk u[zpeh y/so tkbk gfjbk

nfijk nihp'rohp iht Gkoh pkfJBoh skok fwfbnk

f;vBh (fpT{o') nk;Nq/bhnk d/ f;vBh 'u ;fEs fJe fuVhnkxo 'u fJe nfijk N'oKN' (fpT{o') ftfrnkfBeK B/
iht fwfbnk j? fi; B{z d/y e/ jo e'Jh j?okB j?. fJ; nihp'rohp ikBto dk BK
gfjbK nfijk pkfJBoh skok bZG fbnk
j? o[v'bc ns/ fJ; dh T[wo 8 ;kb j?. fJj iht w";w mhe j'D s'A pknd gfjbh
j? fi; 'u d't/ jh sko/ u[zpeh y/so jB.
tko zwhB 'u'A pkjo nkfJnk j?. nkws"o 's/ fJj iht pkjo BjhA fBebdk ns/ fJ; pkfJBoh sko/ dk BK n?g;kJhbB
bzph BhAd bJh zwhB 'u 40 s'A 50 ;?ANhwhNo j/mK fJe soQK dh r[ck 'u ofjzdk j?. b{gh j?. pkfJBoh ;Nko n;b d' iK d'
s'A fznkdk skfonK dk fJe ;w{j j[zdk
iht dhnK eJh s;thoK ;'Sb whvhnk 's/ tkfJob th j' rJhnK jB ns/ b'e j? i' fJe ;KM/ e/Ado d/ uko/ gk;/ x[zwdk
fJBQK B{z y{p S/no eo oj/ jB. whvhnk Bkb rZbpks d"okB fuVhnkxo d/ ;Nkc j?. fgSb/ e[M ;kb s'A Bkb jh 'u w"i{d
w?Apo r/p/ ftor'Bk B/ dZf;nk fe xZN skgwkB 'u fJj y[d B{z row oZyD bJh th pkfJBoh ;Nko d/ u[zpeh r[DK dk
fJj zwhB d/ nzdo ofjzdk j?. T[BQK dZf;nk fe wzrbtko B{z skgwkB 28 fvroh 's/ nfGn?B eoB bJh pkfJBkfwe; e'b?p'o/
gj[zuD ekoB fJj iht gfjbh tko zwhB 'u'A pkjo nkfJnk j?. fJ; iht B{z d/yD SB dk rmB ehsk frnk ;h. fJj ;zx
bJh d{o'A-d{o'A b'e nk oj/ jB. nfijk e'Jh fgzv y'i eZYD dh e'fSS
eodk fojk j?. T[BQK B/ fJj y'i e?B/vk-
cqK;-jtkJh d{odoSh dh wdd Bkb
ehsh j?. e?B/vk 'u ethokfJb
n?;N'Bkwheb ;';kfJNh dh gZsfoek
wzEbh B'Nh;/; 'u gqekfSe ehsk frnk
j?.

f;o d/ nko-gko j'fJnk sho, fco th 9 fdBK sZe fiT[Adk fojk ezrko{

w?bp"oBfJBQK s;thoK B{z d/y e/ s[jkB{z j?okBh j't/rh

go fJj ikfDnk iKdk j? fe fJ; ezrko{ d/ f;o 'u fJe
tZvh sho B" fdB gfjbK jh bZr rJh ;h.

e[dos dk efoSwk ej' iK GrtkB dk ofjw go s[;hA
fJ; rZb 's/ :ehB BjhA eo bU fe e'Jh iht B" fdB sZe
f;o 's/ sho bZrD d/ pknd th fiT[Adk ofj ;edk j?. fJj
wkwbk nkfJnk j? nk;Nq/bhnk d/ w?bp'oB s'A fiE/ fJe

pukn db B{z ;gkN BK dk fJj ezrko{ izrb 'u sVcd/
j'J/ fwfbnk. ezrko{ o' fojk ;h ns/ T[; d/ f;o 'u'A y{B th
fBeb fojk ;h. sho d/yd/ jh pukn db B/ nzdkzk
brkfJnk fe sho ekch fdBK s'A bZfrnk j?.

T[BQK B/ ezrko{ dh nfijh jkbs d/y e/ T[; B{z ;G s'A

gfjbK bkoN f;wE n?Bhwb j;gskb 'u G/fink. T[E/
ezrko{ d/ sho dh iKu eoe/ vkeNoK B/ dZf;nk fe fe;/ p/

ofjw fSekoh B/ fJ; ezrko{ d/ f;o 'u B" fdB gfjbK jh
fJj sho wkfonk ;h. sho bZrD d/ pkti{d th ezrko{ T[E'A

pZu fBebD 'u ekw:kp j' frnk ;h .

14 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

The Elegant Creations (TEC) organised
Jhalak Dikhla Jaa (Dancing with the Stars)

Sydney (Bureau) The Exactly 3 months earlier, TEC millions of viewers in the Asia will also get to visit the Jhalak The Elegant Creations, has

Elegant Creations (TEC) organised Colors Australia Talent Pacific region and Gauri became House where she will have a g r e a t l y c o n t r i b u t e d t o t h e

organised Jhalak Dikhla Jaa Hunt in Sydney where an international celebrity dance workshop with her local community by providing

(Dancing with the Stars) contestants came from all over overnight. favourite celebrity opportunities to talented

Australia Spotlight on 6th Australia to showcase their The winner of Jhalak Dikhla choreographer. Divya will also individuals to display their

September 2015. talent. Gauri Saki was declared Jaa Australia Spotlight, Divya have a dinner date with the talent on global platforms.

Dr Madhvi Mohindra, director the winner who performed on Saxena has become the next lead actors Anushka Ranjan “This is just the beginning,

of The Elegant Creations the sets of India’s Got Talent emerging talent from Sydney and Diganth Manchale from there is more talent, glitz and

organised this event in front of celebrity judges; who has received the chance the new upcoming movie glamour to be witnessed and

successfully which has now Karan Johar, Malaika Arora Khan to go on the sets of Jhalak “Wedding Pullav”, directed by experienced in Australia”, says

become one of her many and Kirron Kher. The Dikhla Jaa to become a part Binod Pradhan. the co-founder of TEC, Mr.

milestones. performance was viewed by of the shoot in Mumbai. She Performing Arts Academy; Vikram Mohindra.

National Sikh Council of Australia congratulated Amrit Versha on becoming the first recipient of

the Individual Award of the National Association for Prevention of Child Abuse and Neglect

Sydney (Bureau) National Sikh chosen for being an inspiring of the National Child protection week services industry, she is especially She has been ably supported in this
Council of Australia proudly advocate for children’s safety and at Admiralty House Kirribilli Sydney. dedicated to working with refugee program by Gurmeet Kaur and the
announces and congratulates Amrit wellbeing in the migrant and refugee This ceremony was attended by Ajmer and humanitarian entrants, women very active and dedicated SWAGG
Versha on becoming the first community. The award was presented Singh Gill President NSCA, Gurmeet and children from migrant and members.
recipient of the Individual Award of on Friday 7 September 2015 by his Kaur Assistant Secretary NSCA and refugee backgrounds who have
the National Association for Excellency the Governor General of members of Amrit’s immediate family. experienced family violence. Amrit is Amrit believes that through
Prevention of Child Abuse and the Commonwealth of Australia currently an educator at Granville supporting women and their families
Neglect (NAPCAN), for Inspiring General the Honourable Sir Peter Amrit has more than 25 years of TAFE where she coordinates we provide strength throughout our
Prevention Initiatives. She was Cosgrove AK MC (Retd) at the Launch grassroots work in the community Community Services courses, community. Her work in empowering
specialising in social justice issues and migrant and refugee families directly
human rights education, building the impacts the safety and wellbeing of
critical capacities of students so that children by educating, resourcing and
the current & next generation of supporting parents and extended
community practitioners is equipped family members.
to work towards social change. She
has been a leader in developing National Sikh Council is proud of
training around community Amrit Versha who is an inspiring
development using human rights advocate committed to promoting the
approaches in community work in the safety and wellbeing of children,
multicultural sectors. young people and their families.

Amrit is the founder and patron MATRIMONIAL
of the Sikh Women’s and Girls’ Group
(SWAGG) – a program of the National Beautiful qualified girl for
Sikh Council of Australia launched in Australian Jat Sikh very handsome
March this year. She used community tall cleanshaven boy 28/5’11”
dialogues to mobilize the women and Bachelor in Comm & Accounting.
men from the community to join an
education movement to prevent Own accounting business
violence against women and children. $80K annually. Girl around 24/5’-
The group has since gathered 5”already in Australia preferred.
momentum and is using action learning
strategies to harness leadership Only brother Engineer. Family
amongst women and girls to support settled in Sydney. Details
women who are affected by domestic preferably with photo first
violence and to create prevention instance .
programs that are culturally relevant.
Email :
[email protected]

15 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

MONEY GRAM

16 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

C N R ACCOUNTING

17 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

p'fJzr pDk ojh ;G s'A tZvk :ksoh ijkz, b?Av Gkosh w{b dk pZuk pfDnK ;g?fbzr ph u?AghnB
eotkT[D bJh w'VB/ g?Dr/ fJ; d/ gzy
fejk fe w?A fJj wfj;{; eoB bJh
w?bp'oB (fpT{o') Gkosh w{b dk 9 ftZfdne ;ekbofSg Bkb Btkfink
frnk ns/ T[; d/ Bkb jh T[; d/ ;e{b nkgDhnK nZyK oZrVhnK fe w?A ;Zuh
;kb dk nfBo[ZX ekfEot/b 50 jzko B{z 10 jzko vkbo dk ;BwkB fdZsk
vkbo dk 'fd rq/N nk;Nq/bhnB ;g?fbzr frnk. BzBQ/ ekfEot/b B{z fJBkw fiZsD ikr fojk jK iK e'Jh ;[gBk sK BjhA d/
ph' w[ekpbk fiZs e/ nk;Nq/bhnk dk BtK dk :ehB BjhA j'fJnk. T[; B/ j'o
;g?fbzr u?AghnB pfDnk j?. sfwb gqsh:'rhnK B{z fejk fe T[j T[; B{z u[zvh y fojk. ekfEot/b B/ fejk fe w?A fpnkB
tZYD sK i' T[; B{z :ehB j't/. T[; B/
gfotko 'u w?bp'oB 'u izw/ ekfEot/b BjhA eo ;edk. fJj w/oh fzzdrh dk p/
B{z wzrbtko B{z 50 jzko vkbo d/ sohB fdB ;h. T[; d/ fgsk fgqEthoki

ns/ wK ;[iksk 16 ;kb gfjbK nk;Nq/

bhnk nkJ/ ;B. BzBQ/ ekfEot/b B/ fejk

fe w?A d' ;kb dh T[wo s'A gVQBk S[o{ eo
fdZsk ;h. j"bh-j"bh gVQB dk w/ok S"Ae
bczK Bkb fgnko 'u pdb frnk. w/o/
wK-pkg B/ w?B{z j";bk fdZsk ns/ ;g?fbzr

dh d[Bhnk 'u yoQk T[soB 'u wdd
ehsh. T[; B/ fejk fe w?A ;g?fbzr w[ekpb/

'u gfjbh tko T[; ;w/A fjZ;k fbnk id'A
w?A gfjbh rq/v 'u gVQdk ;h. go ;g?fbzr
w[ekpb/ 'u w/ok gfjbk ;kb u[D"shnK
Bkb Gfonk ;h. ekfEot/b B/ fejk fe

j"bh-j"bh w/ok nkswftStk; tfXnk
ns/ w?A ;g?fbzr dh nkgDh ;woEk

tXkT[Adk frnk. fJ; soQK ;g?fbzr d/ w/

o/ ;co dk nkrkz j'fJnk.

;ckoh rkJhv; B/ g/S ehsh fJB;kBhns dh ;G s'A tZvh fw;kb, s;tho d/y s[;hA th eo'r/ ;bkw

bzvB (fpT{o') p'fJzr d[Bhnk dk ;G s'A tZvk :ksoh ijkz pDk ojh j?. fJ; fzzpkpt/ (fpT{o') dZyDh ncohek 'u yD B{z fwbh id'A d' ;ckoh rkJhv; B/ T[; B{z BthA fzzdrh fdZsh. fJBQK ;ckoh
ijkz 'u fJeZm/ 400 :ksoh T[vkD Go ;eDr/ . fJ; d/ goK dh bzpkJh 235 c[ZN, fzzpkpt/ d/ fJe izrb 'u T[; ;w/A nkgDh ikB dh gotkj ehs/ fpBk fuZeV rkJhv; B/ j"A;bk BjhA SZfvnk ns/
5 fJzu :kBh eohp 71H8 whNo j?. J/nog'oN 's/ T[ZsoB d/ d"okB T[; d/ goK dh fJB;kBhns dh ;G s'A tZvh fw;kb d/ 'u p[oh soQK c;/ jkEh B{z pkjo eZY e/
bzpkJh fJzBh fznkdk j't/rh fe T[BQK B{z w'VDk j't/rk . jkEh B{z fuZeV ftu'A pkjo eZYD bJh

p'fJzr dk efjDk j? fe 777-9 n?e; d[Bhnk dk ;G s'A tZv/ ns/ ;G s'A uzr/ g{oh ikB brk fdZsh.

o/ 2 fJziDK tkbk ijkz j't/rk. fJ; dhnK ;hNK 43 s'A 47 ;?ANhwhNo u"VhnK don;b, sZgdh rowh ns/ fgnk;
j'DrhnK. fJ; d/ e?fpB 40 ;?ANhwhNo u"V/ j'Dr/. fJj jtkJh ijkz nwohek dh J/
no'gb/B e?ghNb efjbkD tkb/ Sfjo f;nkNb 'u pDkfJnk ik fojk j?. fJ; dk Bkb gq/SkB jkEh gkDh dh Gkb 'u fJe
fBowkD 2017 'u S[o{ j'D dh ;zGktBk j?. gkDh d/ N'J/ sZe ik g[Zik, fiE/ E'VQk

ezgBh dk efjDk fe 6 J/nobkJhB; ezgBhnK s'A T[; B{z 320 ijkzK d/ pj[s gkDh fdykJh d/ fojk ;h. jkEh B/
fBowkD dk nkovo fwfbnk j?. fJ; jtkJh ijkz B{z pDkT[D tkbh c?eNoh fJzBh
tZvh j? fe fJ; 'u 25 c[ZNpkb chbv ;wk ;ed/ jB . fit/A jh T[; ftu'A gkDh ghD dh e'fSS
ehsh T[j T[E/ jh c; frnk. jbKfe jkEh

B/ fJ; dbdb 's'A fBebD dh ekch
e'fSS ehsh go T[j ekw:kp BjhA j'
;fenk ns/ j'o c; frnk. fJj jkEh

fgSb/ uko fdBK s'A fuZeV 'u cf;nk
j'fJnk ;h. x[wD nkJ/ fJBQK d' ;ckoh

rkJhv; dh Bzo T[; jkEh 's/ gJh sK
T[BQK B/ fe;/ th ehws 's/ T[; B{z pukT[D
dh mkD bJh ns/ T[; B{z puk e/

fJB;kBhns dh fw;kb ekfJw oZyh.

HERBAL, HAIR & BEAUTY

18 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

19 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

dhfgek s/ nfGS/e B/ ftSt eZg nkJha n?; dk fJSfsjko, Bkot/Jh s/ uhBh e?dhnK dh brkJh p'bh
ckJhBb bJh ehsk e[nkbhckJh
B{z
ekfjok, (fpT{o') fJ;bkfwe ;N/N d/ nZstkdh ;zrmB Bkb fJ; BtK feZ;k t/uD dk fJSfsjko fdZsk j?. fJ;
ysoBke nZstkdh ;zrmB nkJhH n?;H i[V frnk j?. ikDekoh w[skpe, nkJhH fJSfsjko ftu fbfynk j? fe e'Jh th
nkJhH n?;H nkgD/ ekoBkfwnK ekoB n?;H B/ d' Bkot/Jh ns/ uhBh e?dh dhnK ftnesh fJBQK e?dhnK B{z yohd ;edk
jw/Sk ;[oyhnK ftu ofjzdk j?. j[D fJ; s;thoK fJe w?rzhB ftu Skg e/ T[BQK j?. ftfrnkgB ftu e?dhnK dh s;tho
d/ j/mK fJe c'B Bzpo th fdZsk frnk j?
i' fJokeh Bzpo j?. fieo:'r j? fe nkJhH
n?;H d/ nZstkdh ;hohnk ns/ fJoke
ftu pj[s tZv/ gZXo s/ fjz;k ns/ esb/
nkw eo oj/ jB. pj[s ;ko/ w[;bwkBK
d/ f;o ebw eo u[Ze/ jB. g[oksZst
wjZst dhnK fJwkosK B{z spkj eo oj/
jB. n"osK B{z r[bwk pDk e/ T[BQK Bkb
pbkseko eo oj/ jB. T[BQK B{z
zpod;sh godk eoB bJh wip{o ehsk
ik fojk j?. nkJhHn?;H nZstkdhnK dk
w"s d/D dk sohek fdb dfjbk d/D
tkbk j?.

i/b ftu ofj e/ th jo ;kb 300 eo'V o[gJ/ ewk fojk j? nk;k okw

e'beksk, (fpT[o') Gkosh shonzdkz dhfgek e[wkoh s/ nfGS/e towk B/ ;?SB b'B d/ o{g ftu ohnb n;N/N, ;okck s'A b? e/ eJh
d/ nkyoh shonzdkzh ftSt eZg ckJhBb bJh e[nkbhckJh eo fbnk j?. fJj XzfdnK ftu bZr/ j'J jB. fJ; s'A T[BQK B{z jo ;kb
N{oBkw?AN 24 s'A 25 nes{po se w?e;he' fut eotkfJnk ikt/rk. dhfgek B/ eohp 300 eo'V o[gJ/ ftnkz fwb fojk j?. ;{soK nB[;ko
Skg/ ftu w'jB b[fXnkDh ns/ j'o eko'pkohnK s'A fwb/
foeot s/ nfGS/e B/ ezgkT{Av tor bJh e[nkbhckJh ehsk j?. nzNkbhnk ftu d;skt/zK ftu fJj okSh b'B d/ o{g ftu eJh b'eK B{z
fJ; ;kb r/V d' d/ ftSt eZg ftu eK;/ w?vb fiZsD s'A pknd dhfgek B{z fJj d/D d/ ;p{s fwb/ jB. nkwdB N?e; ftGkr dh g[ZS-
w"ek fwfbnk j?. fJj ;kpek Bzpo fJe Gkosh shonzdkz e'bzphnk d/ w/v/fbB ftu frZS ftu eJh b'eK B/ ep{b th ehsk fe T[j ftnkz s/
uZb oj/ r/V uko d/ ftSt eZg ftu fjZ;k BjhA b? ;eh j?. g?;k uZbk oj/ jB ns/ fJ; Bkb T[BQK B{z eo'VK o[gJ/
;kbkBk ftnkz fwb fojk j?.
fgSb/ wjhB/ g'b?Av fty/ pq'ebk ftu j'J/ r/V fszB d/ ftSt eZg ftu r'bv
w?vb fiZsD tkbk fdZbh dk nfGS/e towk th w/v/fbB ftu EK BjhA pDk ;fenk. ukj, ohnb n;N/N eko'pkoh w'jB b[fXnkDh nk;k
T[; B/ 39 o/fNzr nzeK Bkb ftSt eZg ckJhBb bJh e[nkbhckJh ehsk. okw NoZ;N dk g{ok ezweko ;zGkbdk j?. T[j r[oe{b
;e{b ftu th vkfJo?eNo j?. ;{soK nB[;ko fJ; d/ e'b
th b'B d/ o{g ftu eo'VK o[gJ/ d/D d/ ;p{s fwb/ jB.
iKu ftu Sqhokw fpbvo d/ e'b zwhB ftu 2 eo'V
o[gJ/ s'A tX rZv/ fwb/. fwbh ikDekoh nB[;ko nkwdB
N?e; ftGkr dh fJ; wkwb/ ftu iKu fcbjkb ikoh j?.
fJzd"o, (fpT{o') Bkpkbr bVeh Bkb pbkseko wkwb/ ftu nk;k ;{soK nB[;ko 2 ;kb gfjbK nk;k okw dh frqcskoh d/
okw Gkt/A jh i'Xg[o i/b ftu pzd j'D go T[j nZi th eo'VK o[gJ/ ewk ;w/A nkSow s'A g[bh; B{z 42 p'o/ d;skt/i fwb/ ;B. fJ;
oj/ jB. fJj rZb j?okB eoB tkbh j? go fJ; rZb dk y[bk;k nkwdB ftu fe;-fe; B{z fezB/ o[gJ/ ubkT[D bJh fdZs/ jB,
N?e; ftGkr B/ ehsk j?. nk;k okw dk eo'VK o[gJ/ pkzko ftu b'B d/ fJ; dk fzeo ;h. fJ; d/ Bkb jh g{o/ d/S ftu c?bhnK
o{g ftu uZb fojk j?. ;{soK nB[;ko nkwdB N?e; ftGkr B/ fJzd"o ;zgshnK dh ikDekoh ;h. nkwdB ftGkr tZb'A fJBQK
ftu 16 EKtK s/ iKu ehsh sK gsk bZrk fe nk;k okw d/ ekch o[gJ/ dh iKu ehsh ik ojh ;h.

NITIN SOLAR

20 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

;zgkdeh fpjko u'DK dh nkV ftZu b[e e/ nkgD/ f;nk;h d[SwBK dk fSeko eo/rh Gkigk

gzikp NkJhwz phs/ d' ;kbK s'A d/S dhnK ;kohnK e[b 243 ;hNK ftZu Gkigk f;oc 155 T[whd n;d[ZdhB Up?;h s'A th j? ns/
u'DK dk fJeZbk w[Zdk Bfozdo w'dh jh T[; B{z bZrdk j? fe wjkokSNo d/ pknd
wB[ZyK d/ izrb oki dh G/AN uVQ rJ/ jB. fpjko ftXkB;Gk u'DK th fJ;dk T[Zs/ nkgD/ T[whdtko feT[A d/D ik ojh SkfJd fpjko ftZu th T[j gkoNh bJh
ngtkd BjhA jB. fJZE/ th t'NK T[BQK d/ ckfJd/wzd ;kps j'D.
Xosh d/ nZX/ s'A tZX izrb gZy ftZu iK T[BQK d/ fto[ZX jh g?D j?<
tkbhnK jB. fpjko ftXkB;Gk u'Dk tk;s/ j'D
fJZe ;wK ;h id'A Xosh T[Zs/ xD/ izrbK dk oki ;h. j[D fJZE/ ikfjo j? fe e'Jh Bk e'Jh d[ftXk tkbk ;kok gquko ns/ bzphnK-u"VhnK
fJz;kBK dk izrb oki j?. ftfrnkBhnK B/ gsk brkfJnk j? fe id'A fgSb/ ;w/A d"okB j'JhnK nkw u'DK rZbK nkgDh EK, go zwhBh gZXo s/ i/
s' wB[Zy B/ e[jkVh dh tos' eoDh f;Zyh j? T[d'A s'A Xosh nkgD/ nZX/ ns/ gzi-S/ okiK dhnK ftXkB ;Gk u'DK io{o j?. j[D sZe Gkigk B{z nkgDh eo w[;bwkB GkJhuko/ B/ 1990 d/
s'A finkdk doys rtk u[Zeh j?. fJZe fo;ou d/ nB[;ko nZi Xosh Bkb fJZE/ fJZe coe fdykJh d/ fojk j?. djke/ tKr ;wki d/ fgSV/ torK d/
T[Zs/ eohp 3000 nop doys jB, gozs{ fJj frDsh wB[Zy dh j'Ad T[j fJj fe okSNoh okiBhsh ftZu w'dh skes d/ fJbktk fto'Xh fXo dh ewi'oh Bkb r'bpzd j' e/ Gkigk d/ fto[ZX t'N
s'A gfjbK w"i{d doysK dk f;oc 45 ch;dh j?. d/ T[Gko d/ pknd s'A fJj gfjbh u'D gk fdZshnK sK Bshik t'N frD/ ikD
j?, fi; ftZu Gkigk B/ fJZe fsjkJh s'A dk Gog{o ckfJdk fwbdk fojk j?. fiZE/ s'A gfjbK jh x'fSs j' ikt/rk.
ftfrnkBhnK B/ T[gfrqjK s'A gqkgs s;thoK ns/ izrbK s/ fo;ou fznkdk ;hNK nkgDhnK ;fj:'rh
d/ i[NkJ/ rJ/ nzefVnK ns/ ;[go ezfgT{NoK Bkb ehshnK rJhnK gkoNhnK B{z d/D dk c?;bk ehsk j? ns/ th T[;B{z fJj ckfJdk BjhA fwfbnk iK jkbKfe nfijk j'Dk nk;kB BjhA
rDBktK B{z fJeZmk eoB d/ pknd gfjbh tko nzNkoefNek B{z SZv y[d d' fsjkJh s'A xZN ;hNK T[Zs/ bVB j?. 1990 s'A b? e/ j[D sZe rzrk ns/
e/ d[Bhnk d/ ;ko/ wjKdhgK ftZu T[ZrD tkb/ doysK dk ;Nhe ik ojh j?. xZN fwfbnk (fit/A fdZbh ns/ ;'B torhnK T[; dhnK ;jkfJe BdhnK
nB[wkB brkfJnk j?. fgSb/ nfXn?BK ftZu d[Bhnk ftZu 400 nop ftZu ekch gkDh tr u[Zfenk j?. go i'
doys ns/ gqsh 61 nkdwhnK T[Zs/ fJZe doys j'D dk nzdkik Gkigk dh ;hNK dh ;"d/pkih ftZu fjwkub gqd/S ftXkB;Gk u'DK ;wkfie tor fpjko ftZu Gkigk d/
brkfJnk frnk ;h, gozs{ j[D d[Bhnk Go ftZu doysK d/ xBst d/ fgZS/ jZND dh fJj oDBhsh eh fJ; rZb f;gj;kbko dh G{fwek fBGkT[Ad/ nkJ/
40,000 nzdkfinK d/ nkXko T[Zs/ ehs/ rJ/ finkdk ;Nhe nfXn?B dh nksw-wBi{oh j? fe w'dh ;oeko dk ftZu), T[ZE/ gkoNh B{z M[eDk fgnk. jB ns/ gkoNh d/ e/Ado ftZu ;ZskXkoh
d/ nB[;ko fJ; ;w/A 3040 nop doys jB. d{Zi/ SpdK ftZu gqsh jBhw{B ghohnv ysw j' u[Zfenk j? ns/ j'D d/ pknd s'A fiBQK dk jwbktog[Dk
ftnesh 442 doys jB. i/eo gkoNh B/ u'D u'D fiZsDh j? sK fpjko ftZu fBshS e[wko dh fJzBh eJh r[Dk tZX ufenk j?, T[j u'DK d/
T[;B{z w'dh dh SyShns d/ ckfJd/ d/ d"okB i/eo nkgD/ ;[Gkfte o{g ftZu
fJj mhe j? fe doysK dh n;bh frDsh nzdkfinK s'A eohp fJbktk e[ZM d{Zi/ B[es/ th ngBkT[D/ yk;hns wzBDh j't/rh fe d; ;kb uZb ;kjwD/ nk rJ/ sK itkph r'bpzdh fe;/
nZm r[Dk finkdk j?, gozs{ fJj th mhe j? fe n;h nkgD/ izrbK B{z g?Dr/< d/ th o'fenK BjhA o[eD tkbh. Gkigk
BjhA puk gk oj/ jK. ftfrnkBhnK B/ fusktBh fdZsh j? fe d[Bhnk u[Zeh nkgDh ;oeko d/ fybkc g{ok B{z th fJ;/ rZb dk vo j?, fJ; bJh T[j
ftZu jo ;kb 15 nop doysK dk ;ckfJnk j' fojk j?. izrbK d/ d[ftXk sK io{o j? uko rZbK ;[De/ th okwftbk; gk;tkB,
eZN/ ikD dh fJj do ;uw[Zu fuzskiBe j?. doysK dk ;G s'A fznkdk Gkigk ns/ w'dh d/ ;woEe SkfJd okSB-gkDh b? e/ uVQ ikD dk w"ek T[BQK T[g/Ado e[Stkjk ns/ ihsBokw ;KMh B{z
B[e;kB T[SD ns/ row y/soK ftZu j' fojk j?, fiZE/ d[Bhnk d/ ;G s'A fJ; rZb Bkb fpbe[b th ;fjws Bk nZr/ oZyDk ukj[zdh j?, sK fe u'DK d"okB
g[okD/ ns/ tZv/ doys gkJ/ iKd/ jB. j'D go n;bhns fJjh j? fe w"i{dk B/ Gkigk B{z fpbe[b BjhA fdZsk. fJ; T[;B{z gqGktSkbh ikshnK dh gkoNh dh
ftXkB;Gk u'DK ftZu Gkigk ns/ n?B soQK g/S Bk ehsk ik ;e/.
ftfrnkBhnK B/ fj;kp brkfJnk j? fe T[SD izrbK ftZu 1390 vh J/ dk ;kok gquko gq'rokw gqXkBwzsoh fe;w dh sho nzdkih bJh Gkigk j[D
nop doys T[r oj/ jB. nwohek ns/ eBkvk tor/ mzv/ y/soK ftZu d/ nkb/ d[nkb/ jh p[fDnk frnk j?. T[BQK b?cN eh eo/rk
eohp 610 nop doys jB, id'A fe e?B/vk ns/ ;kJhp/fonk d/ pj[s dhnK uko ;GktK oki ftZu j' u[ZehnK bkb{ gqSkd B{z g[sb/ dh soQK fJZE/ fJj fieo th io{oh j? fe gfjbh
d{o T[Zsoh fJbkfenK ftZu T[r oj/ doysK dh frDsh eohp 740 jB ns/ u'D gquko d/ d"okB 12 ;GktK tko fpjko ftZu ;kohnK tkwgzEh
nop j?. doysK d/ pko/ ftZu BthBsw fo;ou B/uo gfsqek ftZu j'o j'DhnK jB. fJ;s/wkb eoBk ukj[zdh j?. b'eK B{z T[BQK gkoNhnK fwbe/ u'DK bV ojhnK jB.
gqefSs j'Jh j?. fJ; fo;ou Bkb i[V/ gqw[Zy ftfrnkBh ns/ :/b nkzkd Gkos d/ fJfsjk; ftZu nZi fJ; wkV/ ;w/A ftZu th oki d/ brGr
:{Bh-tof;Nh d/ gq'c?;o Ekw; eo'do dk efjDk j? fe doysK d/ sZe fe;/ oki dhnK ftXkB;Gk u'DK dk izrb oki :kd eokT[D dk fJZe th 100 ftXkB;Gk y/soK ftZu T[BQK d/ gzi
ft;fsqs t/ot/ Bkb ;kB{z fJj ;ZwMD ftZu wdd fwb/rh fe Xosh nfijhnK BjhA j'JhnK, fi; ftZu gh s'A b? e/ 25 jiko sZe gZe/ t'No jB,
T[Zs/ ihtB ;jkfJe gqDkbhnK ftZu doys fezBh wjZstg{oD G{fwek n?w B/ fJzBk fznkdk ;wK fdZsk j't/ w"ek T[j BjhA SZv ojh j?. go okiBhfse fiBQK ftZu finkdkso nfs fgSVhnK
fBGkT[Ad/ jB. ns/ fi;dh gquko ;wZroh ftZu T[;d/ ns/ dfbs ikshnK s'A nkT[Ad/ jB. fJ;
tkfJfdnK, GkSDK ns/ fujo/ dk fJzBk izrK ftZu ozr T[d'A nkT[Adk j? id'A T[j bJh Gkigk B{z fszB nkg' pD/ B/sktK
gq'H eo'do d/ nB[;ko doys ;kv/ rqfj d/ ;Gs'A gqw[Zy ihtK ftZu'A fznkdk fJ;s/wkb j'fJnk j't/. dh skes T[Zs/ fJjBK GkJhukfonK d/
jB, gozs{ n;h j[D/ sZe T[BQK dh ftnkgesk ns/ tzv B{z mhe Yzr nfij/ ftZu fJj efjDk rbs j't/ toswkB ftZu bVhnK iKdhnK jB. t'N E'e Gkt ftZu MNe b?D B{z b? e/
Bbkb BjhA ;ZwM gkJ/ jK. rk fe w'dh d/ u[Bkth wjZst B{z b? e/ fznkdk nk;tzd BjhA ofjDk ukjhdk.
Gkigk ns/ T[; dhnK ;kEh gkoNhnK nshs fJ;dk uzrk wkfXnw BjhA j?. ;zy/g ftZu ejhJ/ sK fpjko ftZu d/S B{z
fo;ouoK B/ T[gfrqjK s'A fwb/ fusoK dh tos'A eoe/ doysK d/ dk Go';k gfjbK s'A xZN j'fJnk j?. go ekch ;w/A pknd fJZe seVh okiBhfse
;zxD/gD ;zpzXh nzeV/ fJeZm/ ehs/. T[BQK B/ d[Bhnk Go ftZu ;orow ;tkb fJj th j? fe i/eo Gkigk B{z Gkigk dh d{ih w[Sfeb ;wkfie izr d/yD bJh fwb/rh. T[whdtko nkT[D/
w?dkBh ftfrnkBhnK tb'A ;{uBktK th fJeZmhnK ehshnK. fJ; T[BQK dk fujok fdyk e/ u'D fiZs b?D S[o{ j' rJ/ jB ns/ S/sh jh gsk ub
nkXko T[Zs/ T[j fJj nkebB eoB ftZu ;cb oj/ fe ibtk:{, dk fJzBk jh Go';k j? sK fco oki dhnK ;wheoBK Bkb i[Vh j?. i/ vh-:{, nko ikJ/rk fe fe;dk gbVk Gkoh j?.
fwZNh, G{r'fbe jkbks ns/ fJB;kBh gqGktK B/ fe; soQK doysK dh
frDsh B{z gqGkfts ehsk j?. i/ vh ns/ eKro; dk fJZe d{i/ d/ Bkb

doysK dh ;Gs'A fznkdk xDsk o{;, ;e?AvhB/ftnk ns/ T[Zsoh nkT[Dk, fgSb/ d' ;kbK ftZu Gkigk
nwohek d/ d{o d[okv/ d/ T[Zsoh y/soK ftZu T[ZrD tkb/ izrbK ftZu
t/yh rJh j?. fJ;dk ekoB fJj j? fe fJZE/ gkJ/ ikD tkb/ doys nkr{nK d/ xZN frDshnK d/ fto'X ftZu
T[SD gqd/SK d/ xD/ izrbK dh s[bDk ftZu itkB jB ns/ T[BQK d/
tXD dh ocsko xN j?. ;G s'A fznkdk tZv/ izrb nw/iB tor/ ehsh iKdh fpnkBpkih dk itkp fejk
T[SD y/soK ftZu jh gkJ/ iKd/ jB. d[Bhnk d/ eohp 43 ch;dh
doys fJBQK y/soK ftZu jB. Xosh d/ d{o d[okv/ d/ T[Zsoh y/soK ik ;edk j?. T[zM th i/eo y[d Gkigk
ftZu eohp 24 ch;dh ns/ mzv/ y/soK ftZu 22 ch;dh doys jB.
nkgD/ fJ; otZJhJ/ ftZu e[ZM th
d[Bhnk d/ doysK dh frDsh fBoXkos eoB bJh ehs/ rJ/
;kw{fje :sBK ftZu 15 d/SK d/ eohp 40 fo;ouoK B/ fjZ;k fbnk. b[ekT[D :'r BjhA wzBdh sK T[;B{z
T[BQK B/ izrb eZN/ ikD ns/ iwhB dh tos'A ftZu ehshnK rJhnK
spdhbhnK d/ gqGktK dk ft;Ekos t/otk fsnko ehsk j?. T[BQK B/ w[;fbw GkJhuko/ d/ fdb' fdwkr s/ jkth
gkfJnk fe fit/A-fit/A wB[Zy dh nkpkdh tXh, doysK dh frDsh
ftZu froktN j[zdh rJh. Bshik fJj j'fJnk fe izrb nZX/ ofj j[zdh n;[ofynk dk ;kwQDk eoB bJh
rJ/. fJ;dk n;o ibtk:{ ns/ wB[Zyh f;js T[Zs/ th fgnk j?. fJj
nfXn?B fJ; rZb B{z o/yKfes eodk j? fe d[Bhnk ftZu izrbK dh th fsnko ofjDk ukjhdk j?.
szd[o[;s wksok pjkb eoB bJh fezB/ finkdk :sB eoB/ g?D/ jB.
fcbjkb e'Jh th gkoNh nfijh BjhA
gzikp NkJhwz ftZu Sg/ fJSfsjkoK bJh fJSfsjko d/D tkb/ y[d
fizw/tko jB ns/ SghnK ouBktK d/ gkso ekbgfBe jB i' nkw fizdrh j? i' dknt/ d/ Bkb y[d B{z f;XKstkdh
d/ ftZu fe;/ Bk fe;/ Bkb fwbd/ i[bd/ j' ;ed/ jB. b/yeK dhnK nkgDhnK
ouBktK T[jBK dh ebgBk s/ nkXkfos jB ns/ b/ye nkgDhnK ouBktK iK nkdoS tkdh efj ;e/. i/eo fe;/
bJh y[d fizw/tko jB.
gkoNh dk ;kok dko'wdko jh fi;

GkJhuko/ d/ ;woEB T[Zs/ fNfenk j't/,

T[;B{z gfjbk w"ek fwbd/ jh fBjZEk eo

d/D tkbhnK gkoNhnK B{z nkw bkb'A e[ZM

fznkdk w"ek go;s fejk ikDk ukjhdk

j?. w[bkfJw f;zx dh ;wkitkdh gkoNh

ns/ Sod gtko dh n?B ;h gh dk ;KMk

otZJhnk fpjko ftZu e[ZM nfijk jh j?.

fJBQK d'tK d/ fJbktk Gkigk B{z e[ZM

fJjh jkb fojk sK fJZe fdB fjzd[;skB pD ikt/rk p?fB;skB

w'dh ;oeko d/ nkT[D d/ pknd s'A gkoNhnK B{z th nkgD/ T[Zs/ jkth j'D T[BQK Bkb i[fVnk fJZe feZ;k e[ZM ns/
Bk f;oc ;N/N n?eNo; B{z ;r'A BkB ;N/ dk w"ek d/ fdZsk. jh ejkDh efjzdk j?. r[ioks d/ whN
N n?eNo; B{z th ftS/S GkJhukfonK dh tgkohnK B/ oki ;oeko tb'A fe;/ yk;
GktBk ns/ SoXk d/ Bkw T[Zs/ e[ZM th don;b T[;B/ f;oc whN T[Zs/ o'e fsT{jko T[Zs/ wk; dh fteoh T[Zs/ brkJh
eoB dh S{N fwb rJh j?. nkzkdh d/ brkJh ;h, wZShnK T[Zs/ BjhA. ndkbs rJh o'e B{z b? e/ ;[gqhw e'oN dk dotkik
pknd d/S ftZu bZrD tkbhnK B/ g[ZfSnk fe nkfyo wZSh B{z feT[A pkjo yN-yNkfJnk ;h. T[; ;w/A ekNi{ B/ fJ;
gkpzdhnK dk ;ot/yD fe;/ B/ BjhA ehsk oZfynk frnk< ;oeko dk w{oysk g{oD p?B B{z fJ; nkXko T[Zs/ mhe dZf;nk ;h
fe fe; j[e{ws B/ ed'A fe; uhi T[Zs/ itkp ;h fe wSbhnK B{z eZNDk BjhA fe nepo d/ iwkB/ ftZu th nfijk
p?B brkfJnk, gozs{ fgSb/ bZrGZr v/ g?Adk. fit/A wZShnK nksw jZfsnk eoD j[zdk ;h. T[; ;w/A T[BQK B/ nkgD/ c?;b/
Y ;kb s'A sK fit/A p?B jh p?B jkth j' d/ fJokd/ Bkb y[d jh SkbK wko e/ gkDh d/ Bkb fJZe fttkd rq;s fpnkB th
frnk j?. s'A pkjo nkT[AdhnK j'D ns/ wS/o/ T[BQK fdZsk ;h fe e[ZM fdB sZe i/eo
B{z u[Ze e/ pkzko ftZu t/u nkT[Ad/ j'D. wk;kjkoh b'eK B{z wk; BjhA fwb/rk sK
j[D whN p?B B{z jh bt/A. Gkigk don;b cvDth; ;oeko B/ wZShnK T[BQK B{z e'Jh w[Sfeb BjhA j'Dh ukjhdh.
Skf;s okiK tb'A i?B GkJhuko/ d/ B{z fJ; o'e s'A pkjo fJ; bJh oZfynk fJj th fe eh T[j nkg;h ;dGkt bJh
g{iBhe fsT{jko dk jtkbk d/ e/ ns/ feT[Afe T[j fJ;d/ tgko ftZu bZr/ e'bh i?BhnK dhnK GktBktK dk fynkb BjhA
T[BQK dhnK GktBktK dk fynkb eoB GkJhuko/ B{z Bkoki BjhA eoDk ukj[zdh eo ;Zed/<
dh rZb eod/ j'J/ fi; soQK jo soQK d/ ;h. fieo:'r j? fe f;oc w[zpJh ftZu jh
wk; dh fteoh T[Zs/ o'e brkJh rJh, BjhA pbfe oki d/ pkeh fjZf;nK ftZu Gkos dh pj[bsk tkdh Sth B{z
T[;B/ g{o/ d/S B{z j?okB eo fdZsk. ;'funk th e'bh pokdoh dh uzrh - yk;h sko-sko eod/ nfij/ edwK Bkb fJ;
ik ;edk j? fe fJjBK ;oekoK dh fJ; nkpkdh j?. d/S d/ pko/ ftZu d[Bhnk dh eh okJ/ pDdh
ekotkJh Bkb whN d/ eko'pko ftzu bZr/ j't/rh, fJ;dk nzdkik brkT[Dk w[Seb
bZyK ekfwnK ns/ tgkohnK B{z fezBk whN p?B d/ iohJ/ wjkokSNo ;oeko BjhA j?. T[zM th fJj XkoBk j[D g{oh
B[e;kB u[ZeDk fgnk j't/rk. fJZe sho Bkb d' fBSkB/ ;kX ojh ;h - d[Bhnk ftZu iVQK iwkT[D bZr rJh
xZN frDsh i?B GkJhuko/ dhnK j? fe Gkos ftZu toswkB ;oeko d/
wZShnK feT[A BjhA GktBktK dh rZb eod/ j'J/ T[BQK B{z y[S nkT[D d/ pknd xZN frDshnK T[Zs/
whN fBo:ks d/ ezw ftZu S'NhnK eoDk ns/ whN d/ g/S/ ftZu pj[skfJs jwb/ tX/ jB. ;oeko d/ nkgD/ jh
tZvhnK eJh ezgBhnK bZrhnK j'JhnK oZyD tkb/ d{Zi/ xN frDsh w[;bwkB nKeV/ fJ;B{z ;kfps eod/ jB. fJBQK d/
jB. nzso okSNoh gZXo d/ eJh ekog'o/ GkJhuko/ dh o'ih - o'Nh T[Zs/ bZs wkoBk. w[skpe 2014 dh ;Zsk spdhbh d/
N ;w{j th fJ; ftZu nkT[D dk fJokdk j[D/ e[ZM jh wjhB/ gfjbK T[;B/ nkgD/ pknd s'A fcoe{ xNBktK ftZu 25 ch;dh
oZyd/ j'Dr/. gozs{ i/eo o'i fJ; y/so phc p?B d/ nkd/S d/ ifoJ/ fJ; GkJhuko/ dk tkXk j'fJnk j?. T[E/ jh j[D gkpzdhnK
ftZu p?B bZrd/ ofjDr/ sK T[j Gkos / d/ fJZe fjZ;/ B{z pkeh ;wki s'A nbr- d/ f;bf;b/ Bkb ;oeko dh eZNV tkdh
dk o[y Gbk feT[A eoDr/< j[D fJj rZb Ebr eoD dh e'fSS ehsh ;h. fdbu;g Sth j'o wip{s j' ojh j?. SkfJd ;oeko
j'o j? fe gqXkBwzsoh x[zw-x[zw e/ sK fJj j? fe p?B dh nkgDh f;nk;s d/ eosk Xosk ;ZwM oj/ jB fe
T[d:'rgshnK ns/ fBt/SeK B{z Gkos B{z ikfJi mfjokT[D bJh Gkigk fJ;B{z fgZSbhnK nkw u'DK T[j Gb/ jh ftek;
nkT[D dk ;Zdk fdzd/ ofjzd/ jB gozs{ gozgok iK fJfsjk; dk fjZ;k dZ;D d/ Bkjo/ d/ sfjs fiZs rJ/ j'D, gozs{
j[D/ i' wkj"b pD fojk j?, T[; ftZu sK bZrdh j?. nkgDh ;j{bhns d/ fj;kp w[be B{z nkofEe ftek; dh fdSk ftZu
ftzd/Sh ezgBhnK fJZE/ nkT[D s'A gfjbK tb'A T[j ed/ fJ;B{z n"ozri/p sK ed/ b? ikDk T[BQK d/ bJh ;zGt BjhA j' gk
;" tko ;'uDrhnK. wk; fteoh T[Zs/ o'e nepo Bkb i'V fdzdh j?. fojk j?. nfij/ ftZu g[okBk niwkfJnk
B{z b? e/ yk;eo wjkokSNo ;oeko B/ pj[ frDsh - xZN frDsh dk ekov jh
y[d B{z p/jZd jk;'jhDh jkbs ftZu fbnk ;[gqhw e'oN d/ ;kpek iZi wkoezv/ w[chd j?.
yVk ehsk ns/ nkgDhnK ;fj:'rh n ekNi{ fJ; p?B ebuo d/ fybkc ekch
w[yo fdy/ jB, gozs{ e[ZM ;wK gfjbK

21 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

G D & ASSOCIATES

DREAMS AUSTRALIA

PT RAGHAV

22 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

;[GkS uzdo p"; pko/ j'fJnk BtK y[bk;k,
eotkfJnk ;h u?e n"os Bkb d{ik ftnkj

BthA fdZbh (fpT{o') B/sk jh ;[GkS uzdo p"; dhnK iBse ehshnK rJhnK With the launch of the iPhone 6s the first customer who got the
ckJhbK 'u j[D fJe j'o BtK y[bk;k j'fJnk j? go fJj n;gSN j?. don;b fJBQK iphone 6s, a young 17 year old boy named Oliver Banks who was
ckJhbK 'u jh fJe r[gs gZso ;kjwD/ nkfJnk j? i' fe 12 wJh 1948 dk j?. fJ; waiting at the store for almost 16 hrs despite the rainy weather.
gZso 'u T[BQK dh d{ih gsBh dk fzeo j?. gZso d/ w[skpe B/sk ih dh d{ih gsBh
u?Ze w{b dh ;h ns/ T[BQK 'u'A T[BQK B{z fJe p/Nh th j'Jh ;h. p/Nh dk BK Bhwk ;h. nzX ftStk; 'u nzBQ/ j'J/ i'V/ B/ uVQkJh 5 wjhfBnK dh wk;{w dh pbh

nypko w[skpe p"; B/ :{og :ksok d"okB fJj ftnkj ehsk ;h jkbKfe B/sk c?zkpkd (fpT{o') T[Zso gqd/S 'u gsBh ;[Shbk ns/ 5 wjhfBnK dh pZuh wkod/ j'J/ ;EkBe b'eK B/ d/fynk sK
c?zkpkd d/ e'stkbh y/so 'u nzX Bkb ;o:{ Bdh d/ ezY/ ;fEs okw g?vh T[j d't/A T[E'A GZi rJ/. d'jK B/ GZi e/
ih d/ Gshi/ ;[rksk p"; B/ nfij/ fe;/ th ftnkj s'A fJBeko ehsk j?. T[E/ e[M b'eK ftStk; 'u fJe i'V/ tb'A wk;{w pZuh okw dh g?mh ;fEs fJe sbkp 'u Skb
dh pbh uVQkJ/ ikD dk wkwbk ;kjwD/ wm 's/ frnk. fJE/ T[j up{so/ 's/ p?m e/ wko fdZsh. b'eK B/ i'V/ B{z cVQ e/ g[b;
dk efjDk j? fe y[chnk J/iz;hnK B/ B/sk ih dh gsBh n?fwbh B{z jh T[BQK dh d{ih MkV-c{e eoB bZrk. fJ; d"okB T[; B/ d/ jtkb/ eo fdZsk. g[b; B/ d'jK B{z
nkfJnk j?. g[b; nB[;ko nzp/veo fzb/ frqcsko eoe/ SkDphD S[o{ eo fdZsh
gsBh ;wM fbnk j't/rk. fJ;/ gZso 'u noftzd p"; dk th fzeo j? i' fe;/ d/ oki/ ;[bskBg[o y/so tk;h bkbwDh nkgDh 5 wjhfBnK dh pZuh B{z up{so/ j?.
ftfdnkoEh ;zw/bB 'u fjZ;k b?D ;kb 1947 'u gqkr rJ/ ;B. T[j fJ; u?Ze
wfjbk Bkb fwb/ ;B. wfjbk B/ noftzd B{z p"; dh nksweEk dhnK gKv{fbghnK fgzv tk;h w{b uzdo u"of;nk nkgDh 'u d' fszB tko wkfonk, fi; Bkb T[;
dh w"s j' rJh. id'A pZuh B{z up{so/ 'u
th fdZshnK ;B ns/ T[; wfjbk B/ B/sk ih d/ okJhfNzr e/; ;w/s d{ihnK e[M uhzK
noftzd B{z th fdZshnK ;B. fJ; gZso 'u fzeo j? B/sk ih dh w"s ijkz jkd;/ 'u
BjhA j'Jh ;h. wfjbk B/ noftzd B{z fejk ;h fe shih gKv{fbghnK gqekfSs Bk
eotkU feT[Afe T[; 'u e[M nfijhnK rZbK jB, fiBK 'u ;kps j' ikt/rk B/sk
ih dh w"s ijkz jkd;/ 'u BjhA j'Jh ;h.

CRYSTAL DENTAL CARE

Dr. AZIZ TAXI COLLEGE

23 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

VIGIL TRAINING

24 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

r[od[nkok ;kfjp n";Nob dhnK y/vK 2015 X{wXkw Bkb ;zgzB j'JhnK

f;vBh (fpT{o') jo ;kb dh soK fJ; fJBK y/vK ftZu Gkr b?D bJh jo e[ZM wzB'ozie y/vK th eotkJhnK rJhnK ew/Nh w?poK, ;zgk;oK ns/ tbzNhnoK B/ v dk g{ok nkBzd wkfDnk ;h . y/vK
;kb th r[od[nkok ;kfjp n";Nob T[wo d/ fyvkoh B{z w"ek gqdkB ehsk ;B . fJBK y/vK dk w[Zy wzst B"i[nkBK fJBK y/vK B{z ekwikp eoB bJh t[vw[Zbk T[gozs, ;H fJzdoihs f;zx ofjb B/
(f;vBh), tb' y/vK 12-13 ;szpo B{z frnk ;h . fJZE/ tkbhpkb, epZvh, B{z y/vK Bkb i'VBk ns/ GkJhukoe ;KM :'rdkB gkfJnk ;h . w";w ;[jktDk r[odtko/ tb', ;G nkJ/ j'J/ wkJh GkJh
nk:'fis ehshnK rJhnK ;B. c[ZNpkb, r"bk ;[ZNDk, d"VK s' fJbktk B{z tXkT[Dk j? . fJ; ;kb th ;zrsK, j'D eoe/, eohp 300 doSeK B/ jo y/ dk XzBtkd ehsk ;h.

27 fdB pknd xo tkg; nkfJnk fwqs c{bek d/ n;shc/ Bkb gzikp dh f;nk;s 'u fJe

ftnesh, gsBh d/y j' rJh p/jS' j'o G{ukb, 'nkg' B{z bZrk tZvk MNek

BthA fdZbh (fpT{o') fdZbh 'u ofj fJ; edo vo rJh fe p/j'S jh j' rJh. B"itkB dh w"s j'Jh ;h ns/ fi; dk uzvhrVQ (fpT{o') nkw nkdwh gkodh d/ ;hBhno nkr{ s/ B?SBb ekB{zBh w[yh
oj/ gfotko 'u T[; ;w/A nihp'-rohp fJj ;fEsh gfotko dhnK j'o n"osK dh n?ZuH n?Z;H c{bek B/ gkoNh d/ ;ko/ nj[fdnK s'A n;shck d/ fdZsk j? jkbKfe T[BQK
;fEsh g?dk j' rJh, id'A fwqs n?bkB gfotko tkfbnK B/ nzfsw ;z;eko sZe
B"itkB nkgD/ xo nk frnk. gfotko th ;h. T[j th fJ; B"itkB B{z fzzdk d/y B/ gkoNh dh w[ZYbh w?ApofSg dk fsnkr BjhA ehsk j?. uzvhrVQ fty/ fJe gZsoeko
tkfbnK B/ fJ; B"itkB B{z fwqs wzBd/ e/ p/j'S j' rJhnK ;B. fJ; xNBk s'A eo fdZsk, nkyoeko T[j B"itkB e"D ;zw/bB d"okB c{bek B/ gkoNh d/ ;ko/ nj[d/ SZvD dk n?bkB ehsk j?. c{bek B/
j'J/ T[; dk nzfsw ;z;eko eo fdZsk ;h. pknd g[b; dh ekoiS?bh 's/ th ;tkb
T[; dk nkw tshok d/y e/ T[; dh gsBh T[Zm oj/ jB ns/ g[b; j[D fJ; ;tkb ;h. fejk fe f;nk;h rshftXhnK ftu wSo{c j'D d/ uZbfdnK T[j 1984 dzrk ghVsK
bJh ehsh ik ojh ekB{zB bVkJh B{z g{ok ;wK BjhA d/ gk oj/ ;B. fbjkzk T[BQK B/
dk itkp bZGD 'u i[N rJh j? fe fi; 23 nr;s B{z pkdbh fJbke/ 'u f;nk;s SZvD dk c?;bk ehsk j?. fJ; s'A gfjbK Grtzs wkB s/ Xowtho rKXh
u'oh eo e/ d"V oj/ fJe u'o B{z b'eK B/
ftukb/ bhe j'Jh rZbpks dh N/g ftu Grtzs wkB tZb'A c{bek T[Zs/ gkoNh ftu
cV fbnk ;h ns/ T[; dh izw e/ e[ZNwko
tZy XVk pDkT[D dk d'S brkT[D dh rZb ;kjwD/ nkJh ;h. fJ; N/g d/ BSo j'D
ehsh. fJ; Bkb T[; dh w"e/ 's/ jh w"s j' s'A pknd c{bek tZb'A s[ozs e'Jh itkph gqshfefonk BjhA nkJh ;h. go fJ; y[bk;/
rJh.
d/ eohp d' jcfsnK pknd c{bek B/ gkoNh d/ nj[d/ SZvD dk n?bkB eo fdZsk j?.
;{uBk fwbD s'A pknd w"e/ 's/ g[Zih
g[b; B/ bkS epz/ 'u b? bJh ;h. T[; nkw nkdwh gkoNh fJ; B{z fJe tZv/ MNe/ d/ s"o d/ d/fynk ik fojk j? feT[Afe
;w/A fwqs dh gSkD ntX/S (30) g[Zso
eow f;zx tk;h pkdbh fgzv d/ o{g 'u c{bek dh f;Zy GkJhuko/ 'u ekch ;ky j? ns/ T[BQK B/ nkgDh fzzdrh dk tZvk fjZ;k
j'Jh ;h. g[b; B/ g';NwkoNw s'A pknd 84 d/ dzrk ghVsK B{z fBnK fdtkT[D d/ ;zxoS ftu brkfJnk j?. c{bek fgSb/
;kb b[fXnkDk s'A b'e ;Gk dh u'D bV/ ;B ns/ T[BQK B{z d' bZy s'A fznkdk t'NK
bkS B{z eow f;zx B{z ;"Ag fdZsk, fi; dk fwbhnK ;B.
nzfsw ;z;eko th eo fdZsk frnk. 20
;szpo dh Skw ntX/S xo tkg; nk
frnk. fJ; s'A pknd g{o/ fJbke/ 'u T[;
d/ nkT[D dh ypo nZr dh soQK c?b

rJh. wkwb/ dh ;{uBk g[b; B{z fwbh sK

T[j th T[; d/ xo g[Zi rJh. iKu s'A

pknd fJj ;kps j' frnk fe tkg;

nkfJnk B"itkB ntX/S jh j?. g[b;
g[ZS-frZS 'u ntX/S B/ dZf;nk fe T[j
NoZe ukbe j? ns/ T[; B{z nukBe NoZe

B{z b? e/ byBT{ ikDk fgnk ;h. T[; e'b

w'pkJhb BjhA ;h. nfij/ 'u T[j gfotko
B{z ;{fus BjhA eo ;fenk ;h.

2 5 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

dS/ K dh bVkJh 'u c;h fJj c[Zb gzikp d/ 'Sjhd' dh ojZ;wJh s/ ;Zuh ejkDh

Goh pZuh, ;[D' fJ; dk dod eg{oEbk$i'Xg[o (fpT{o') fJzBh tZvh fJe MoB/ 'u fvr rJ/. c"i B/ joGiB 'u nk e/ nkgDh fJZSk dZ;dk j?. Gkos-
B{z bZGD s'A d/ 5 fdBK pknd bkgsk uhB ;ojZd 's/ skfJBks eJh c"ih fJ;
oZek (fpT{o') fJj pZuh wfjz e[M fdBK dh j?, id'A dh fJ; dh fJj s;tho j?. d[Bhnk 'u pj[s xNBktK nfijhnK n?bkB fdZsk. fco e[M nfijk j'fJnk rZb dh g[SNh eo u[Ze/ jB. f;oc fJj
fJj wk;{w d/SK dh bVkJh d/ ftueko c;h j'Jh j?. fJ; B{z iBw s'A jh SoBkoEh tkgo iKdhnK jB, fiBQK 's/ nZyK B{z fe c"ih th j?okB ofj rJ/. jh BjhA uhB d/ f;gkjhnK B/ th fJ;
j'D dk N?r ftok;s 'u fwfbnk j?. fJj ;hohnk dh SoBkoEh pZuh j? fi; dh wK :ehB eoBk n"yk j' iKdk j? go id'A
fJ; B{z roG ftu b? e/ fJ; dh ;[oZfynk d/ fJzszkw eoB bJh d/S SZv e/ GZi ojh joGiB B/ fJe c"ih d/ ;[gB/ 'u nk c"ih B{z nkgDhnK nZyK Bkb x'V/ 's/
;h. fJ; d"okB rqh; d/ fJe Nkg{ 's/ fJ; pZuh dk iBw j'fJnk. fJj pZuh SoBkoEh fJj xNBktK fpbe[b ;ZuhnK j[zdhnK e/ nkgDh bkS pko/ dZf;nk, fi; s'A rSs eod/ j'J/ d/fynk j?.
:[;/c npk ihd ns/ T[; dh gsBh nBto dh j? s/ fJ; dk BK okc j?. okc d/ pknd joGiB f;zx dh fwqse d/j T[ZE'A
wksk-fgsk bJh fiZE/ fJj fJe y[Sh dk gb ;h, T[ZE/ T[; d/ GftZy dh fuzsk ftu jB sK j'o e'Jh ;'uD 's/ wip{o j' iKdk jh pokwd eo bJh rJh ns/ ;oekoh fe;/ B{z :ehB j't/ iK Bk j't/ go d/
T[j x[bd/ ik oj/ jB. j?. eg{oEbk d/ Sjhd dh ejkDh th e[M ;BwkBK Bkb T[BQK dk nzfsw ;z;eko
nfijh jh j?, i' fizBh ;Zuh j?, T[BQK jh ehsk frnk. joGiB d/ nzfsw ;z;eko S dk fJj Sjhd fgSb/ 3 djkfenK s'A
okc d/ wksk-fgsk SoBkoEhnK bJh fJ;s/wkb ehs/ ikD tkb/ w[Zy o;s/ s'A pknd c"ihnK Bkb e[M nfijhnK ;ojZd dh oZfynk eo fojk j? ns/ fJjh
jzroh gj[zuD dh nk; ftu ;ophnk-jzroh ;ojZd 's/ gj[zu/ go jzroh B/ nkgDh T[; 's/ :ehB eoBk w[Seb j?, fi; xNBktK xNhnK, fiBQK Bkb T[BQK dh
;ojZd B{z fJBQK ;w/s eJh SoBkoEhnK bJh pzd eo fdZsk. jzroh B/ nkgD/ d' w[skpe fJe c"ih Sjhd j'D s'A pknd joGiB f;zx gqsh SoXk tX rJh ns/ ekoB j? fe j[D b'e T[BQK B{z e?gNB
dZyDh wzvbK ftu n?woi?A;h dh x'SDk ehsh j?. fJZE/ okc T[BQK jzkoK SoBkoEhnK th ;ojZdK dh oytkbh eodk j? ns/ T[BQK B/ joGiB d/ pzeo B{z fJe wzdo
Bkb o;s/ d/ y[ZbQD dk fJzszko eo ojh j?. jkbKfe fJj o;sk y[ZbQD d/ nk;ko dk o{g d/ fdZsk. pkpk joGiB f;zx d/ BK Bkb g[ekod/
Bzo BjhA nk oj/ jB s/ okc dk ihtB fcbjkb jB/fonK ftu iKdk fdykJh d/ T[; B{z fJ; dh pekfJdk sBykj ns/
fojk j?. nfijk wzfBnk iKdk j? fe fJj jB ns/ T[BQK d/ pzeo 's/ pD/ wzdo 'u
S[ZNhnK th fdZshnK iKdhnK ojhnK jB. Sjhd nZi th ;ojZd 's/ skfJBks nkgDhnK w[okdK b? e/ iKd/ jB. e[M
c"ihnK B{z fdykJh fdzdk j? ns/ nkgDk
n;b 'u eg{oEbk 'u 3 nr;s, ;[B/jk gj[zukT[D bJh c"ihnK d/ ;[gB/ ;kb gfjbK sZe sK fJ; Sjhd B{z d'
1941 B{z iBw/ Sjhd e?gNB joGiB wjhB/ dh S[ZNh ns/ sBykj th fdZsh
f;zx B/ 1966 'u 23thA gzikp
pNkbhnB i[nkfJB ehsh ;h. 1968 'u iKdh ;h.
f;Zew dh ;ojZd s'A joGiB f;zx x'V/
fgzv ikD bJh fJ; Sjhd bJh
's/ ;tko j' e/ w[Zy dcso ik oj/ ;h fe pekfJdk J/H ;hH co;N ebk; 'u fozot/
SB eotkJh iKdh ;h ns/ d' c"ih T[BQK
B{z fgzv sZe SZv e/ nkT[Ad/ ;B. joGiB

dh S[ZNh d"okB fJj wzB e/ uhB ;ojZd

's/ u"e;h tXk fdZsh iKdh ;h fe pkpk
T[BQK dh wdd bJh fJZE/ w"i{d BjhA jB

go fco pkpk dh S[ZNh t/b/ b'eK tb'A

fe;/ Xkofwe ;wkrw tork nk:'iB

ehsk ikD bZr fgnk, fi; ekoB pkpk

dh S[ZNh pzd eo fdZsh rJh ns/ j[D

T[j 12 wjhB/ fvT{Nh 's/ jh ofjzd/ jB.
wzdo 'u pkpk dk fJe ewok

pDkfJnk frnk j?, fiZE/ o'z ;ckJh j[zdh
j? ns/ T[BQK dh todh ns/ i[Zs/ oZy/ iKd/

/jB. efjzd/ jB fe o'z ;ckJh eoB 's/
i[ZfsnK 'u fuZeV bZfrnk d/fynk iKdk
j? ns/ ukdo 's/ th f;btNK j[zdhnK
jB. pkpk joGiB f;zx dk wzdo c"ihnK

ns/ b'eK d'jK bJh nk;Ek dk e/Ado

pD u[Zek j? ns/ fJbke/ 'u nkT[D tkbk
jo BtK c"ih gfjbK fJ; wzdo 'u wZEk
N/edk j?. nfijk th wzfBnk iKdk j? fe

pkpk d/ pzeo 'u ekghnK oZyhnK jB,
fiBQK 's/ b'e i' th w[okdK fbyd/ jB,
T[j g{ohnK j' iKdhnK jB.

WARATAH REAL ESTATE

26 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

fvgq?SB B{z o'e ;ed/ jB cb s/
;pzhnK L nfXn?B

Hon Michelle Rowland Marks 5 Years in Parliament.

bzvB (fpT{o') G{ wZX ;kroh nkjko iK cb, ;pzhnK, cbhnK, pkdkw ns/ ;?e; B{z jfEnko pDk e/ oki ikDB tkbh
nyo'N nkfd j'o f;js Gog{o nkjko fvgq?SB B{z o'eD ftu wddrko ;kps j'
;ed/ jB. fJj rZb Bt/A nfXn?B ftu ejh rJh j?, fi; ftu 15093 b'eK B{z o{;h i;{; fJe tko fco uouk 'u
Skwb ehsk frnk ns/ gsk bZrk fe fvgq?SB dk g'Se sZsK dh xkN Bkb ;zpzX j?.
y'iekoK B/ 3 nkjkoK- G{ wZX ;kroh nkjko, Skekjkoh nkjko gqshwkB ns/ wk;e' (fpT{o') ;?e; B{z jfEnko pDk e/ d[SwDK d/ oki
ftebge f;js ykD-ghD ;{ueKe-2010 dh s[bBk ehsh. ikDB tkbh o{; dh wSj{o i;{; n?Bk u?gw?B fJe tko fco
uouk 'u nk rJh j?. jkb jh 'u T[; B/ fJe pZu/ B{z iBw
nfXn?B ftu fjZ;k b?D tkfbnK B/ u[Dh j'Jh y[oke gqsh nkgD/ brkn B{z fdZsk j?, i' ypo whvhnk 'u nkT[D s'A pknd jo e'Jh fJ;
pZu/ d/ fgsk d/ pko/ 'u ikDBk ukj[zdk j?. go n?Bk T[; d/
wkgD bJh fJe nze gqDkbh dk fJ;s/wkb ehsk. T[Zu y[oke nze B/ ;ze/s fdZsk fe fgsk d/ pko/ 'u dZ;D s'A esok ojh j?. nwohek 'u ysoBke
i;{; ojh n?Bk nZi wkvb ns/ fJe n?AfNe S'o{w dh n'Bo
w[ekpb/pkz f;jswzd y[oke b? fojk j?. ;g/B ;fEs :{Bhtof;Nh nkc bk; gkbw; j?. T[j wk;e' 'u NhHthH S'n dh j';N th j?. n?Bk B/ dZf;nk
d/ rqK e?B/ohnk d/ y'ieko nbw[d/Bk ;Ku/i-ftb/rk; B/ fejk fe n;hA fJj ;wMDk fe pZu/ d/ fgsk dk BK ;heq/N j?. T[j fJ; foSs/ B{z gqkfJt/
N oZyDk ukj[zdh j?.
ukj[zd/ ;h fe wkBf;e f;js ftu eh G{fwek j?, fit/A n;hA wzBd/ jK fe e[M yk;

y[oke Bw{B/ ;kv/ fdwkr dh oZfynk eo ;ed/ jB.

JURIS AUSTRALIA

27 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

UNINDIAN

28 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

JAZBAA

29 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

KIS KISKO PYAR KAROON

30 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

SHAREEK

31 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

e[ZM nfijhnK nkdsK i' gkT[AdhnK jB f;js T[Zs/ n;o tkbK B{z f;jswzd oZyDk
j? sK jo o'i eo' S?Ag{
p[ok n;o g?Adk j? ns/ nZyK d/ j/mK
o'i dh ihtB S?bh ftZu ne;o uwVh B{z o[Zyk pDkT[Adh j? fi; d/ Bkb ekbkgB th fdykJh bZr iKdk j?. rowhnK ftZu tkbK dh fznkdk d/yGkb eoB dh zo{os j[zdh j?. X[Zg, X{V,
;kvhnK e[ZM nfijhnK nkdsK j[zdhnK M{ohnK S/sh jh Bzo nkT[D bZrdhnK
jB, i' f;js T[Zs/ n;o gkT[AdhnK jB. jB. f;ro/N ghDk ;kv/ ;oho ftZu pj[s d/o sZe p?mDk th nZi ;kv/ g;hB/ Bkb tkbK dh ;kcNB?; ns/ uwe ysw j' iKdh j?. pkb p/ikB j' ikD Bkb
ekoB n;h ;w/A s'A gfjbK T[wodoki ftNkfwB ;h dh ewh eo fdzdk j? fi;d/ ezw dk fjZ;k pD frnk j?. d/o sZe
fdyD bZrd/ jK. zo{os s'A fznkdk ezw Bkb uwVh ftZu o[ZykgD fdykJh d/D brksko p?mD Bkb r[od/ ns/ fjod/ Bk sK e'Jh j/no ;NkJhb pD gkT[Adk j? ns/ Bk jh tkb f;jswzd ofj ;ed/ jB.
dk sDkn, fJeZm/ fJZe jh ;w/A ftZu bZrdk j?. f;roN, r[Nyk, phVh nkfde T[Zs/ n;o g?Adk j?. e?A;o torhnK
eJh ezw fBgNkT[D dh ibdh, jo o'i ftZu w"i{d fBe'fNB M{ohnK dk ekoB tZvhnK fpwkohnK dk th ysok pfDnk i/eo s[jkv/ tkb p/ikB ns/ o[Zy/ jB sK j[D gq/SkB j'D dh zo{os BjhA j?. nZi n;h
xzfNnK ezw eoBk ;kvh f;js T[Zs/ p[ok pDdk j?. ezw dk sDkn, w'pkJhb, Nh ofjzdk j?. w'Nkg/ dk th ysok j[zdk j?.
n;o g?Adk j?. fJZe fo;ou ftZu fJj th, ezfgT{No B/ b'eK dh BhAd T[Zs/ p[ok s[jkB{z wSj{o j/no n?e;goN ikt/d jphp d/ fdZs/ rJ/ e[ZM nfij/ nk;kB 6 fNg;
rZb ;kps j'Jh j? fe fJ; Bkb fJzB;kB n;o gkfJnk j?. ;kB{z o'ikBk 7-8 xzN/ pj[s d/o sZe p?mDk j't/ sK E'VQh-
ibdh jh T[wodoki fdykJh d/D dh BhAd io{oh j?, go nZieZbQ d/ wShBh E'VQh d/o ftZu T[Zme/ Nfjb bU. jo o'i dZ; oj/ jK, fiBQK B{z ckb' eoe/ s[jkv/ tkb fco s'A f;jswzd ns/ y{p;{os fdykJh
bZrdk j?. o'i dk fJj sDkn th fJ; ihtB ftZu j[D fJj ;zGt BjhA bZrdk. e;os Bkb s[;h nkgDh T[wo ftZu tkXk
dk fJZe ekoB j?. xZN ;'D Bkb e'Jh th ezw ;w/A s/A BjhA eo ;ed/ j'. e;os ;kvh f;js T[Zs/ d/Dr/.
j' gkT[Adk ns/ fdwkr EZfenk- EZfenk ;ekokswe gqGkt gkT[Adh j?.
f;roN ghDk, Sokp, phVh ns/ fijk wfj;{; eodk j?. xZN ;'Dk w'Nkg/ tkbK B{z oZy' ;kc
r[Ny/ dh p[oh nkds ;kvh f;js bJh p/ dk ekoB th pDdk j?. nZyK T[Zs/ th w'pkJhb eqKsh d/ fJ; d"o ftZu nZi
jZd B[e;kBdkfJe j?. ;w'fezr ;kvh jo e'Jh T[Zuh nktki ftZu ;zrhs ;[Ddk b'eK d/ fdwkr ftZu fJj pj[s tZvk fwE j? fe o'i S?Ag{ eoB Bkb tkb yokp
j?. fJ; tiQk BkbA ;w/A s'A gfjbK ezBK
T[Zs/ n;o g?Dk S[o{ j' iKdk j?. T[Zuh j[zd/ jB. ;Zu sK fJj j? fe s[;h nkgD/ tkb fizB/;kc oZy'r/, tkb UB/ jh f;jswzd
ntki ftZu rkD/ ;[DB Bkb ftnesh
d/ ;[DB dh ;woZEk xZN j[zdh iKdh j?. ofjDr/. yk; s"o s/ BkoE fJzvhnk ftZu ofjD tkb/ b'eK B{z g;hBk pj[s nkT[Adk
rkD/ ;[DB/ jB sK j"bh ntki ftZu
;[D' ns/ j?vc'B s'A d{o oj'. j?. nfij/ ftZu ;bkj j? fe o'i S?Ag{ eoBk ukjhdk j?.

pj[s fznkdk fwZmk ykDk, fznkdk Uto BkJhfNzr UJ/fbzr s'A gkU S[Nekok
s/b:[es ykBk, fJj ;G T[wo tXkT[Ad/
jB. fznkdk uhBh Bkb uwVh o{yh ns/ oks B{z s/b brk e/ ;'Dk ns/ ;t/o/ S?Ag{ eoB dh nkds eJh b'eK dh j[zdh j?. go
p/ikB ftykJh fdzdh j?. nZyK d/ j/mK
M[ohnK ;w/A s'A gfjbK fdykJh d/D
bZrdhnK jB. fznkdk fwZm/ s'A d{o oj'.
fJj vkJhfpfNi dk th ekoB pDdk j?.
mhe uoph s[jkvh uwVh B{z Bwh fdzdh
j? fit/A wZSh ns/ w/tk. fJ; ftZu Uw/
rk-3 c?Nh n?f;v j[zdk j?. ykDk y[oke
wkfjoK d/ w[skfpe jcs/ ftZu d' tko
wZSh ykU. mhe fdB ufonk ns/ mhe
ykDk-ghDk s[jkB{z f;jswzd oZy/rk.

fpT{o'

fJj tkbK bJh yokp j[zdk j?. tkbK ftZu s/b, S?Ag{ eoB s'A d; fwzN gfjbK brkU.

roG ftZu jh j' ;edk j? pZu/ dhnK iBw iks ;wZf;nktK dk fJbki fJj S?Ag{ j'D tkb/ B[e;kB B{z p?b/A; eoBk j?. e'fSS eo' fe n;bh ;o;'A dk s/

b tkbK B{z brkU.

ozr Bjh j? p[ok, wfjzdh p?;N nkgSB

ehsk ik u[Zfenk j?. fJZe e[Zy ftZu ne;o b'e e?wheb d/ ubd/ tkbK B{z ozr eoB s'A pud/ jB go i/eo s[;h

fszB s'A ;Zs tko NqK;fcT[iB eoBk j[zdk tkbK B{z ozr eoB d/ S"ehB j' sK p/fceo j' e/ ozr eo'. p; ozr B{z ed/ th ;e?bg

j?. fvbhtoh d/ pknd pZuk g{oh soQK sZe Bk brkU. jkJh bkJhfNzr ;G s'A uzrk ebfozr nkgSB j?. tkbK B{z B?uo[b

Bkb f;jswzd j[zdk j?. fJ; ftZu ozr ns/ ezvhSfBzr d/Dh j? sK wfjzdh sK nkb NkJhw fjN j?.

fJzi?eSB d/ iohJ/ NqK;fcT[iB ehsk mzv ftZu tkbK B{z row gkDh Bkb BjhA X'Dk ukjhdk
iKdk j?. fJj u[D"sh Gog{o j? feT[Afe
mzv ftZu tkbK B{z row gkDh Bkb Bk X't'. row gkDh Bkb th ;e?bg vqkJh

e[Zy ftZu pZuk x[zwdk ofjzdk j?. pkjo j[zdh j?.

s'A fJzi?eSB d/ iohJ/ NqK;fcT[iB pj[s bkJhc ;NkJhb ;[Xko'
jh N?eBheb j[zdk j?, fJ; bJh wkfjo
tkbK s'A b? e/ ;oho dh ;[zdosk ns/ f;js bJh io{oh j? fe s[;h fJZe fpjso

dh zo{os j[zdh j?. bkJhc ;NkJhb B{z ngDkU. fJ; tk;s/ ;t/o/ ibdh T[m', ;w/A s/ ykDk ykU, d[ZX,
chNb foveSB
ski/ cb-;pihnK ykU ns/ y{p ;kok gkDh fgU. tkbK B{z jw/Sk ;kc oZyD dh

J/w; dh vkeNo ngoDk Sowk e'fSS eo'. j?bw/N gfjBD s'A gfjbK tkbK T[Zs/ o[wkb io{o pzB'.
nB[;ko fe ne;o nkJh th n?c d/ d"okB
fpT{o'

n?pqhU 5 s'A fznkdk gk fdZsk iKdk j?, c'N' ftZu Bk Bzo
sKfe ;e;?; o/N fznkdk j't/. i/eo gzi/
n?pqhU fJeZm/ fvt?bg eoB bZr ikD

sK 80 gqshSs gq?r?/A;h gzi wjhB/ sZe nkJ/ tZXdh T[wo
npkoN eoBh g?Adh j?. J/w; B/ 2011
ftZu BthA seBhe chNb foveSB dh d/t/rh.
S[o{nks ehsh j? ns/ j[D sZe 32 S{i
wkwfbnK ftZu ekw:kph fwbh j?. vkH
cb?N cb'No iK i[Zsh nkokwd/j sK
dhfgek dZ;d/ jB fe fJ; gq';hio bJh j[zdh j?, go fJj ;NkJhfbS BjhA bZrdh.
fJ; s'A fJbktk :ksok d/ d"okB p{N gkU/
wfjo dh zo{os j? feT[Afe pkjo s'A . jkbKfe fJBQK B{z gfjBe/ uZbDk s[jkv/
fJzi?eSB d/ iohJ/ n?pqhU B{z ysw eoBk bJh E'VQk w[Sfeb j' ;edk j?, go fJj
g?Adk j?. fJ; ftZu nbNok;kT{Av s'A p{N s[jkvh b[e B{z tXhnk pDk d/Dr/
fi;d/ Bkb s[;h nkgDh T[wo s'A itkB
gfjbK ewz'o Go{D B{z u[fDnk iKdk j?. Bzo nkUr/.
fJj th t/fynk iKdk j? fe Go{D ;ofte;
fpT{Nh gq'veN;
d/ e'b Bk j't/ fJ; d/ pknd jkoN T[Zs/ wkoehN ftZu fwbD tkb/ eJh
fpT{Nh gq'veN; ftZu e?wheb; Gkoh
e[Zy ftZu gb oj/ pZu/ dk th fJbki dk f;jswzd j'Dk th UBk jh zo{oh j?. fJzi?eSB brkfJnk iKdk j?. i' fpjso wksok ftZu fwb/ j[zd/ jB, fiBQK Bkb
j' ;edk j? e'Jh fvc?eN j'D T[Zs/ S'Nh pZu/ d/ j?Avhe?gv j'D BkbA fzzdrh Go Go{D j[zdk j?, T[; B{z jh pukfJnk iKdk uwVh B{z B[e;kB g[Zidk j?. fJ; s'A/ fpBK
;oioh iK E?ogh Bkb fJbki ehsk ik gq/SkBh j[zdh j?. fJ; s'A puD bJh w?vheb nk:{[ot?fde fpT{Nh gq'veN; fJ;s/wkb
;edk j?. fdb ftZu ;wZf;nk, E?b/ N?;N dk gq'N'ekb j? fi; B{z ckb' eoBk j?. eo', i' s[jkvh uwVh B{z B[e;kB th BjhA
;hwhnk, vkT[B f;zvo'w ns/ jhw'chbhnk ukjhdk j?. T[BQK dk efjDk fe fe g/Av{ gj[zukT[Dr/ ns/ s[jkvh b[e B{z th fByko
sZe dk fJbki ehsk ik ;edk j?. J/ fJbkfenK s'A nfij/ e/; nkT[Ad/ jB c?N';e'gh b?io n?pb/SB nkt/rk.
w; B/ fJ; d/ bJh w?NoBb chNb w?vh;B fiBQK ftZu n"osK gzi s'A d; tko fw;e?o/ e?wheb :[es fpT{Nh gq"veN; s'A
fvgkoNw?AN S[o{ ehsk j?. J/w; dh gq'c?;o i j'D T[Zs/ fJbki bJh nkT[AdhnK jB. J/w; dh vkHts;bk vvtkb dZ;d/ pukn oZy/
dhfgek v/ek B/ dZf;nk fe pZu/ B{z T[d'A T[BQK dh phwkoh dk gsk uZbdk j?.
j?Avhe?gv j'D s'A pukT[D bJh eJh tko nfij/ wohz B{z ibdh J/w; iK tZv/ ;?ANo jB fe id'A e[Zy ftZu i'V/ pZu/ j'D ns/ ekch ;kok gkDh
fJbki eoBk zo{oh j[zdk j?. jkbKfe ftZu o?co eoBk ukjhdk j?. gkDh s[jkvh uwVh B{z
ikDekoh Bk j'D dh tiQk Bkb nfijk gb/;?ANk fJZe jh j'D sK c/N';e'gh b?io wkJhSuokfJi oZydk j?, fi; d/ Bkb
BjhA j' ;edk. T[BQK dZf;nk fe d/S ftZu fJzNok :{NohB NqK;fcT[iB n?ANh J/fizr d/ ;kJhB xZN s'A xZN Bzo
2 s'A 3 gqshSs iBw fvc?eN; j[zd/ jB, vkH dhghek efjzd/ jB fe i/eo wK n?pb/SB ehsk iKdk j?. fJ; ftZu tZXdh T[wo i/eo c'N' ftZu Bzo nkT[Ad/ jB ns/ uwVh T[Zs/ uwe pDh
fi; dh tiQk Bkb pZu/ B{z fdwkrh ewi'oh dk pZbv ro[Zg nko n?u B?r/fNt ns/ d{ophB dh wdd Bkb b?io E?ogh fdZsh nkT[D bZrh j?, sK :ksok d/ d"okB ofjzdh j?. fJ; bJh fdB ftu xZN'-xZN
j' iKdh j? iK T[;dk fdb yokp j' iKdk fgsk dk nko n?u g'ihfNt j't/ sK pZu/ fszB s'A uko bhNo gkDh zo{o ghU.
j?. nfij/ pZfunK B{z ihtBGo gq/SkBh j' ftZu nko n?u fvihi (R.H.E.S.u.s) iKdh j? ns/ gb/;?ANk B{z ;kV e[ZM yk; rZbK dk fXnkB oZy' sKfe
;edh j? go i/eo ;w/A T[Zs/ fJbki j' j'D dk ysok ofjzdk j?. fJ; s'A pZu/ fpT{o'
ikt/ sK ;wZf;nk mhe j' ;edh j?. ftZu n?Bhwhnk j' iKdk j? ns/ e[Zy ftZu fdZsk iKdk j? sK fe d't/A Go{D tZy j' s[;h c'N' ftZu itkB Bzo nkU.
n?Aw; dh vkeNo B{sB nrotkb jh pbZv NqK;fcT[iB eoBk j[zdk j?. j[D vq?;
nB[;ko fe fizBh io{oh gq?rB?A;h j?, pZu/ sZe n?Aw; ftZu 373 n"osK ftZu 1,022 ikD. j[D sZe J/w; ftZu nfij/ 7
tko fJzNok :{NqhB NqK;fcT[iB (I.U.T) fizBh e{b v?q; j't/rh, UB/ jh s[;h
;cb fJbki ehs/ ik u[Ze/ jB. e[Zy ftZu
itkB Bzo nkUr/. i/eo s[jkvk ;oho
gb oj/ pZu/ B{z i/eo fevBh gq'pbw j? w'Nk j?, sK s[;h fYZbh vq?; gkU ns/ i/

sK SzN; fvtkJh; gk e/ pZu/ B{z pukfJnk eo s[;h ;fbZw j', sK fcNv vq?; s[jkB{z
iKdk j? jB ns/ fvbhtoh d/ pknd T[;
tXhnk b[e d/t/rh. Bkb c?SB dk th
dh ;oioh eotkJh iKdh j?. j[D sZe fXnkB oZy'. i/eo s[;h b/N/;N c?SB e?oh
eoBrhnK sK s[jkv/ nzdo Go';k sK
n?Aw; ftZu nfij/ 11 wkwfbnK ftZu
j't/rk jh, Bkb jh s[jkvh vq?; s[jkvh
ekw:kph fwb u[Zeh j?.
go;B?fbNh B{z itkB b[e th
fpT{o'

32 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015 STAFF REQUIRED

ROLE OF YOUTH

DIWALI CIA

33 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

fcbwh ;zrhs-wSj{o i'Vh Szeo i? feSB

g[oksB ;w/A s'A jh ;zrhs ns/ rhs vkfJo?eNo uzdoktdB GZN d/ dcso ftu gogZe ;B. d'BK d';sK B/ fJe d{i/ i' t?Skbh d/S dh okiBoseh 'nwogkbh' jo Skdh ftnkj d/ wkbk t/b/ pikfJnk
dk wB[Zyh ihtB 'u ftS/S wjZst j?. dh feqnkskfwe T[giK ftu :'rdkB d/ fgnko ftu c; iKdk j? fJj rhs iKdk ;h ;{oi fcbw dk rkBk okfizdo
ukj/ fJj Grsh dk gqZG{ d/ gqsh T[;ssh uZeo eZNd/ ofjzd/ ;B. Szi'r tS T[BK gkfJnk ns/ ekw:kp i[rb pzdh dh fJe pj[s wX{o ns/ fgnko dh izihoK ftu
dk o{g XkoB eo b?Adk j?. ;kX, ;zrs dh w[bkeks Szeo ih Bkb j' rJh. e[b fw;kfJb ekfJw ehsh. ieVh j[;Bgoh dh GktBktK B{z ftnZes e[wko ns/ t?izsh wkbk T[Zs/ fcbwkfJnk
ns/ f;woD dk nzr pD e/ fJB;kBh w[bkeksK ftu fJj d'Ssh ftu pdb
feqnk eow dk :'r pD iKdk j? iK fco rJh. Szeo ih i? feSB B{z fgqEth oki nDfrDs rhsK dhnK X{BK eodk j? ns/ T[; d/ Bidhe nkT[D bJh frnk ;h. j;os i?g[oh ih dk fbfynk
ebkws f;ZXh ns/ d[fBnkth wB'oziB eg{o ih dh nkfrnk fpBK jh jow'Bhnw pDkJhnK L jo fJe rhs dk fieo fezBk ftnke[b j?. fJj rhs ;?b/do ih
dk G{sekb,toswkB ekb ns/ GftZy Bkwz[wfeB j? b/feB w/oh e'fSS fJ; soQK B/ fbfynk j? ns/ bsk ih B/ pj[s rhs ns/ w[jzwd och ih dh nktki ftu
ftu ftS/S ;kXB oj/rk. fJj ebk ed/ gb/no dh-B"eoh bJh fgqEth fEn/No b? j? fe w?A T[BQK dh ;zrhswJh T[giK d/ e[M
whoK d/ GiB o{g ftu iK fe;/ ;{ch ;zs nB'y/ gfjb{ gVB tkfbnK d/ ;kwB/ oZyK fgnkoh nktki ftu rkfJnk j? fcbw ;ikfJnk ;h.
dh dorkj s/ epkbh dk o{g b? b?Adk j?. rJ/. fJ; d"okB d'B'A fJeZm/ ezw eod/ , i' T[BK dh feqnksfwe ;co dk Mo'yk ftu ;[Bhb dZs ns/ t?izsh wkbk d/ T[go
oki/ ns/ wjkoki/ th nkgD/ wzB'oziB pD ikt/. fcbwkfJnk frnk j? ebk;heb okr s/ 'pjko'A c{b po;kT[
bJh, eth, SkfJo, rkfJe ns/ X[BK pBke/ ozfjzd/. Bkb jh fEn/No ftu w/ok wfjp{p nkfJnk j?.
;zrhseko nkgDh ;Gk ftu w'e/ w'e/ s/ o'wkfue rhsK dh bVh dk c[Zb nXkfos rhs d/ p'b fJ; soQK jB.
Skfwb eod/ oj/ jB. fwozk rkfbp, ndkeko d/ o{g ftu o'b th eoB bZr fcbw 'oks n"o fdB' dk rhs i' bsk ih 'sVg :/ fdB oks eh fit/A fe Szeo i? feSB ih dh
wjkB rkfJe ;wokN skB;/B ns/ p?i{ ns/ wzBk v/ dk i[rb rhs j? ns/ fcbw e;e :/ fpB pks eh nBfrBs ;zrhs ezwg'zhSBi j? fiBQK
pktok i?;/ wjkB ftnesh nkgDk gJ/. oki eg{o ih dk fgqEth fEn/No ftu ftu Bofr; ns/ fco'zykB T[Zs/ d/ pko/ uouk ysw Bk j'D tkbh j?. b/
:'rdkB gk e/ d[BhnK B{z fBjkb eoe/ fcbwkfJnk frnk ;h. rkB/ dh X[zB p/jZd Gbk :/ o'r j? e?;k
ub/ rJ/. nkDk ikDk bZfrnk ofjzdk ;h T[BK fgnkoh j? i' fe itkB fdbK B{z wzso SiB nZp s' psk d/ nZp s' psk d/ feB oki eg{o ih dh fJe Bk G[bD tkbh
w[okd eo fdzdk j?. fJe nfijk nfj;k; fi; soQK n;h ikBd/ jK fe oki fcbw dk fieo eoKrk i' ihtB d/ d[yd
rhs ns/ ;zrhs dh pVh g[oksB Bkb gfjukB j'Dk ;[Gkfte ;h feT[Afe fdbkT[Adk j? fe o'wK; d/ gbK B{z Gog{o ns/ o[wKfue gfjb{ dk fwSoB j?. ;ko/
eEk ;dhnK s'A ufbs j? fi;B/ nkX[fBe sohe/ Bkb nkBzd T[mkT[. rkB/ d/ p'b eg{o ih B/ T[BK B{z fcbw ftu fbnkdK. rhs pj[s wBw'je jB p; ;[BB B{z pko
:[r ftu fjzd';skB dh fcbw fJzv;Nohz itkB, j'Djko, ebkekoK dh o;kfJDe jB T[BK dh fcbw 'po;ks' ftu Bk G[ZbD pko fdb eodk j?, fJzBk ftu d' rkB/
ftu fJe yk; ;EkB ns/ wjZssk gkJh tkbk ;zrhs fdZsk j? ;qh 420 fcbw dk n?;/ jB fiBK dk fieo eo fojk j?.
j?. fJ; aaaas/ ;zrhseko i'Vh Szeo i? fwSoB u'A fwmk;, b? ns/ sozrK B/ wkj"b ' fdb eh frokj y'b d/ fJj rkBk d[BhnK Go ftu wSj{o j'fJnk.
feSB B/ g{oh X{w wukJh- Szeo f;zx B{z o'wkfue pDk fdZsk. oki eg{o ih T[; u[g Bk p?m' e'Jh rhs rkT[ fJj rkB/ s/i XVeB, T[oik ;zwgB 'w'o/ nzr bZr ik pkbwk'
ox{tzSh ns/ i? feSB ih dh ekw:kp wfjcb w/A nZp e'B j? niBph ocsko tkb/ jB ;NkfJb o'e B o'b ;?b/do ih B/ fJe n"os dh ghVk ns/
i'Vh gzikj ns/ ;Zm d/ djke/ ftu t/b/ e/dko Sowk d/ ;jkfJe fBod/Se d/ s[w w/o/ gk; nkT[' nkgD/ gqhsw dh ftojk ftu sVg B{z
fcbwh-irs T[Zs/ g{oh soQK SkJh j'Jh o{g ftu ezw f;Zy ns/ eo oj/ ;B. oki T[; d"o dh fJe fcbw 'nwogkbh' tork j?. py{ph-fpnkB ehsk j?. ns/ nkSk G'Sb/
;h. pBh ;h i' g[oksB fjzd';skBh ;wokN Szeo i? feSB dk fJe yk; ;zrhs ih B/ pj[s nkeofSe sohe/ Bkb
eg{o ih B/ nkgDh gfjbh fcbw 'nkr' 'niks;so{' d/ ihtB T[Zs/ nXkfos ;h. ftnes ehsk j?. d{;ok rhs e[M T[dk;h
Szeo ih B/ ;zrhs dh pohehnK ftu 'okw rkr{bh' s'A ;zrhs fbnk. fJ; nze ebk;heb okr nXkfos jz[dk ;h. tkbk j? i' fe ;kv/ ihtB dk :Ekos,
T[;skd BkfSo ykB;kp ns/ ytkik fcbw s'A pkd ;pzXK ftu sBkt nk ns/ ;Zuk j? ;[Bd/ jh n;h Gkt[e j' T[Zmd/
y[oShd nBto ih s'A f;yhnK. pzp/ nk fJ; ;zdoG ftZu T[BK B/ wzBk v/ s'A jK. oki eg{o ;h, Szeo i? feSB ns/
e/ fgqEth-fEn/No ftu stbuh d/ o{g frnk. oki eg{o ih nkgDh nrbh p/jsohB rkB/ rtkJ/ fi; ftu fcbw j;os i?g{oh ih dh fJe ;zrhs ns/
ftu ezw S[o{ ehsk ns/ j"bh j"bh T[; 'w/o/-ji{o' dk rkBk i' ndkeko fcbw irs B{z ndG[s d/D j?. rhs d/
tes d/ ;zrhs eko j[SBbkb Grsokw fcbw 'po;ks' d/ ;zrhs fe;/ Bt/A j'Djko 'okie[wko' d/ T[Zgo fcbwkfJnk frnk p'b jB.
d/ Bkb ;jkfJe d/ o{g ftu i[V rJ/. ftnesh B{z d/Dk ukj[zd/ ;B. T[BQK dh ;h. j;os i? g[oh B/ fbfynk ;h. 'ikB/ ejk rJ/ t' fdB
Bkb Bkb fgqEth fEn/No ftu S'N/ S'N/ eos/ E/ s/oh okj w/
o'b th fBGKd/ oj/. nkozGe id'A ifjd Bzo Szeo ih s/ g? rJh ns/ fcbw dk 'MBe MBe s/oh pki/ gkfJbhnk Bzo'A e' jw ftSkJ/r/.
T[; pkbht[Zv dh d[BhnK bZyK b'e ;zrhs Szeo ih d/ Bk eo fdZsk. Szeo ih gqhs e/ rhs ;[BkJ/ gkfJbhnk. nkfyo ftu fJe rZb s[jkv/ Bkb
nkgDh fe;ws niwk oj/ jB. iB{Bh B/ oki eg{o ih nkgD/ ;kEh d';s i? oki eg{o ih dh fcbw 'shSoh eSw' ;KMh eoKrk fe ;kfJz; th wzBdh j? fe
pzd/ s{ckBh d"o ftu th nkgDh-wzib, ftu fJe rhs i' wZX Gkos dh ;z;feqsh nktkz dhnK sozrK jo soQK d/ ihtB B{z
ns/ feBkok bZG b?Ad/ jB. d{ih soc i? feSB ih Bkb ob e/ ;zrhs /d/D bJh Gotkfts eodhnK jB yk; eo fJB;kB
feSB ih jow'Bhnw pikD dh ebk wBk fbnk. nfijhnK fwSkbK d';sh d/ ns/ ihtB S?bh d/ Bkb i[fVnk j'fJnk fi; B{z gqw/Sto B/ fdb ns/ Gktt[esk
r[ioks s'A b? e/ nkJ/ ;B ns/ ezw d/ iip/ B{z p[bzd eo fdzdhnK jB ns/ nZi j? B"ANeh d/ o{g ftu nkw ftnesh d/ pySh j? B{z nkgD/ ozr ftu ozr b?Adh j?.
f;b;b/ ftu fJe r[ioksh fcbw wzB'oziB dk ;kXB ;h rhs ;?b/Ado ih B/ y[Sh d/ w"e/ BZuDk, rkT[Dk ns/ GzrV/ d/
d/ d"o ftu Bk wkso jh Bzo nkT[dhnK o{g ftnes j'Dk ns/ ftokr ftu ghVk
jB fJj i'Vh B/ ;cbsk dh vro s/ fbfynk j? ns/ nkSk G';b/ ih B/ pj[s dk goKrk rhsK d/ o{g ftu ;ikDk ns/
jh uzub, S'y nktki ftu tjhdk ofjwkB sozr d/ o{g ftu ftnkfynkB eotk
dwdko S[o{nks ehsh. fJ; i"Vh B/ T[Zs/ fcbwkfJnk frnk j?. rhs fJ; soQK rkfJe ns/ ;zrhs eko d/ ebK dk nwo
rhseko S?b/do ns/ j;os i? g[oh ih d/ Bw{zBk j' iKdk j?. nfij/ ebkekoK B{z
Bkb fwb Bk G[ZbD tkb/ rhs ;zrhs j?. :kd eoe/ T[BK dh ekpbhns dk
gkB ykJ/ ;JhnK jwko' J/jsokw eoBk ;kvk coi pD iKdk j?.
ftu wV/ ns/ nB/eK fcbwK dh ;cbsk ;Ktbh ;[oshnk j'Am bkb bkb'
fJZe j'o rhs i' ;kB{z ;kfonk B{z ed/ gtB e[wko
dk neko pB/. Szeo ih B/ fJ; ;cbsk
fwbD s/ nkgD/ ;NkfJb ns/ fJw/i B{z Bk G[bD tkbk j? 60-70 ns/ pkd ftu

ekch T[Zgo u[fenk, gkoNhnK ftu ;'jD/

;'jD/ eZgV/ ns/ ;NkfJfbS Yzr Bkb
nkgD/ nkg B{z g/S ehsk.

Szeo ih dk M[ekt S?b/do ih tZb ;h
ns/ T[BK dh skes vK; ns/ NkfJNb

rhs ;B. i? feSB ih p?rokT[Av ;zrhs
d/ wkfjo ;B ns/ o'wkfue rhs pBkT[D

VEE MECH

34 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

ejkDh w?vw ;kfjpk

fJetke f;zx gZNh

rZb T;[ ;wA/ dh j? id fJNz oBZ? N d/ zwkB/ fJj feT[A< idfe j'o bVe/ sK fJZe fdB fwjBs ehfsnK iK fpBQK e[ZM rn[ KfJnK, oZp s/ fJj T[;dh fizdrh dk T[j jcsk ;h fe T[j yVQh j'Jh. fJ;s'A gfjbK fe rZvh ftZu'A e'Jh
dh S[o{nks jh j'Jh ;h, ns/ nfijhnK ypoK rZb eo' d{i/ fdB w'pkfJb BzH s/ fco c'N' B/ ;kvk w/b eotk e/ ;kps eo fdZsk, fe oZp fJZe gb bJh th ;'A BjhA ;h gkfJnk. fJZe T[sodk, o'zdhg pkJhe s/ feZe wko e/ rbh
nkT[D bZr gJhnK ;B fe fJzNoB?ZN s/ jh fdykT[D bJh z'o gkT[D bZr iKd/ jB. go B/ ;kB{z d'jK B{z fJZe' ;Zu/ ftZu Ykfbnk j?, fdB b?AvbkJhB c'B s'A w?vw ;kfjpk dh ekb d/ w'V sZe ik u[Zek ;h.
e[Vh w[zv/ dk ftnkj j' frnk. y?o! phHJ/H c;N s[;hA fJZe tko th nfijk BjhA fejk, Bk jh fJZe o{j s/ d' ;oho. nkJh. pZ; fJzBk jh efj ;eh w?B{z b? ikT[
:hno dh gVQkJh s'A pknd o'zdhg th BtK j?Zvc'B s/ rZb eoB B{z, Bk t?Zp-e?w, Bk c'N' o'zdhg, BjhA sK w?A wo ikDk fJZE/. o'zdhg B/ TZ[ Xo wfBdz o f;xz pktk B,/ rb[ zko f;xz
ezfgT{No b? nkfJnk s/ T[; T[Zgo fJzNoB?ZN bJh s/ Bk w'pkfJb BzH bJh<' jK! o'zdhg, oZp B/ sK ;kB{z fJZe d{i/ dh w?A ibdh nktKrk ni/ fejk jh ;h fe d{i/ B{z w{zj fdykT[D i'rk Bk fojk ns/ g[Zso d/
e[B?eSB th ubtk fbnk. :kj{ w?;/Aio s/ gfjukD eotk fdZsh, go eh fJj ;wki, fJj gkf;T[A c'B eZfNnk frnk, (SkfJd e'Jh e'b tsho/ s'A d[yh j' ;N'o ftZu ik e/ ;bck;
ukfNrz eoB pko/ eZ[ M ikDekoh jkf;b ehsh. o'zdhg efjD bZrk, w?vw ;kfjpk! d[Bhnk, ;kv/ gfotko tkb/ fJj ;ZG ;wM nk frnk j't/). fBrb bJh. xo ftZu uhe-fujkVk wZu
nkJhHvhH pDtkJh s/ ukfNzr dh fgV ftZu fJjBK uhzK dh b'V sK T[jBK B{z g?Adh j?, bD? r</ frnk. s[ozs ;zX{ ;kfjp dh rZvh ftZu gk e/
T[Zso frnk. pZ; e[VhnK dh nkJhvhnK s/ fiBKQ B/ Seb ;o{ s dy/ e/ d;' sh nZr/ tXkTD[ h nrbh ;t/o/ jh gZr pzBQ e/, nkgDk p?r j;gskb fbikfJnk frnk. r[nKY ofjdz / o'z
rZb eoBh, gZ[m/ f;ZX/ ;tkbK d/ in[ kp, eV[ hnK jt' ,/ cboN eoBk jt' / iK fco fi;wkBh go{ sh gsk BjhA w?vw ;kfjpk! go w?A sK tZy g?e eoe/ s/ e[ZM o[gJ/ Brdh b? e/ id oz' dhg d/ d;' s T;[ / tb/ / o'zdhg Bz{ Ne? ;N w;? i ehsk,
ns/ wfz[ vnK tZbA' xofdnK sA' uo' h ehsh iKdh bJh fe;/ B{z c;kT[D s'A gfjbK T[;dk j[;B ofj e/ fiT{D Bkb'A w"s gqtkB eoBk ukj[zrk. xo'A fBebD bZrk sK T[;d/ gkgk (wfBzdo fi; B{z gVQ e/ d';s tZb'A dZ;/ w[skfpe f;ZXk
B?ZN-nkSeh, gVQkJh d/ pjkB/ e?c/ ftZu ik e/ sZeDk j't/. s{z w/oh fJzNoB?ZN s/ d';s j?A, s/o/ fJ;/ soKQ dj' K B/ rZbK eofdnK oks we[ k bJh. f;zx pktk) B/ ntkz wkoh, U g[Zsok feZE/ j;gskb gZ[ ik. ik e/ df/ ynk ;Xz { gfotko ns/
BzrhnK rZbK, fJj ;ZG e[ZM o'zdhg B{z Bkb w/ok ;[Gkn, w/oh ;'u bZrGr 80 ch;dh jo nkJ/ fdB fJZe d{i/ B{z fwbD dh sKx uZfbnK, T[o/ nk s?B{z y[Sh tkbh rZb dZ;K. pktk gfotko fJ; soQK fJZem/ p?m/ ;B fit/A
fpbe[Zb th g;zd Bk nkfJnk s/ nkJhHvh s'A th tZX fwbdh j?. fJj fJZe uzrh rZb j?, fJzBh e[ pfjpb ;h fit/A gszrk, nZr Bkb e'Jh pj[s g[okDh ns/ gZeh foSs/dkoh j't/.
vhne? NhtN/ eoe/ fJ; rdz ftZu fBeb frnk. w?A y[S jK fe w?B{z pj[s uzrh d';s fwbh j?, i' M[b;D bJh fsnko j' ikt/ go nZr fes/ Bk jKih, gkgk ibdh dZ;', eh rZb j?HH<
w/o/ Bkb NkJhw eZY e/ o'z ukfNzr okjhA rZb fdZ;/. d{i/ gk;/ w?vw ;kfjpk dh jkbs n?;h p/Nk pZ; gzi fwzN mfjo, nkj nkgDh o'z dh wK B/ oz' dhg nZr/ fiZd ehsh ns/
o'zdhg fJZe ;z;ekoh ykBdkBh gfotko eodh j?. s[jkvk ftneshst, s[jkvk j[;B ;h, fit/A fe;/ B/ wSbh B{z gkDh ftZu'A eZY rbh d/ w"V s/ s/o/ nzeb s/ w/o/ nkVh r[bzko gqhs Bkb ftnkj bJh jK eo d/D bJh tk;s/
Bkb ;pzX oZydk ;h. e[ZM fdB gfjbK jh ns/ sj[ kvh yp{ ;o{ sh Bz{ sj[ kvhnK rZbK-pksK, fdZsk j't/ s/ wZSbh gkDh sZe g[ZiD bJh f;zx ;zX{ dh c?fwbh nk ojh j? Bkb T[jBK dh gkJ./ fgT[ Bz{ fJ; jkbs ftZu dy/ e/ o'z B/ 'jK'
T[;dh wzrDh B/V/ d/ jh fJZe fgzv dh e[Vh s[jkvh uzrh Bo'Jh ;'u ftZu'A w?A d/y fbnk j?, sVc ojh j't/. pN/ h ro[ ghq s th j? nZi sB? z{ oe' e/ (SrB brk eo fdZsh. j;gskb sA' SZ[ Nh fwbd/ jh oz' dhg
wBwhs Bkb j'Jh ;h s/ S/ e[ wjhfBnK sZe fwZNh d/ ;oho B{z sZeD Bkb e[ZM BjhA j[zdk, e/) ikDk T[jBK B/, n;hA s?B{z sK BjhA dZf;nk dk ftnkj r[ogqhs Bkb eo fdZsk frnk.
ftnkj gZek j' u[Zfenk ;h. ftnkj d/ ekov ;{os dk BjhA w[Zb ;hos dk g?Adk j?. ;hos jZ;fdnK y/vfdnK rZbK eoB tkbhnK feT[Afe s{z r[ogqhs B{z uzrh soQK ikDdk j? s/
SZg e/ tzv/ ik u[Ze/ ;B s/ fsnkohnK dk z'o ;'jDh j'Dh ukjhdh j? ;{os nkg/ ;'jDh j' fJj d' o{jK j[D i[dkJh d/ jzM{nK ftZu fdB T[j th s?B{z. foSsk th T[jBK B/ nkg wzfrn? go w?vw ;kfjpk B{z T[j ed/ Bk G[Zb
;h, fe gsk bZrk fe wBwhs, o'zdhg Bkb iKdh j?. pshs eoB bZr gJ/. fJZe gk;/ o'zdhg dhnK s/ nkgK s?B{z nZi ;ogqkJhz d/Dk ;h. ;fenk ns/ Bk jh G[Zb ;e/rk. j[D gqhs Bkb
BjhA, fe;/ j'o Bkb ftnkj eotkT[Dk ukj[dz h e[ZM wip{ohnK ;B s/ d{i/ gk;/ w?vw ;kfjpk go gkgk, w?B{z fJZe tko g[ZS sK b?Ad/, Bk T[;dh fizdrh uZb sK ojh j?, go fe;/ fgnko
j?. fJZe tko sK fit/A xo dhnK ;kohnK jh o'zdhg dhnK fJj rZbK ;'chnk d/ fdb dhnK. fJ;/ soQK S/ wjhB/ s/ fco ;kb phs s;[ hA fgSbh tko gf[ Snk ;h s/ Bk jD[ , eh wo/ h d/ ;jko/ BjhA, f;oc jwdodh d/ ;jko/. fe;/
y[ShnK, T[wzrK ns/ uktQK s/ gkDh fco frnk s/ v{zxk n;o eo rJhnK. j[D ukfNzr okjhA frnk. g{ok ;kb j' frnk ;h. d't/A fwb s/ Bk e'Jh fizdrh BjhA< w?A ni/ BjhA eotkT[Dk soQK fJ; rZb dh ;{j w?vw ;kfjpk sZe th
jt' ./ foSsd/ koK B/ ;wMkfJnk go wBwhs TZ[ s/ fJZe d{i/ dh fBZih fizdrh B{z ekch jZd sZe ;e/ go 24 xzfNnK ftZu 20 xzN/ fJZe d{i/ ftnkj. pZ; fJjh wo/ k nkyoh c;? bk j.? oz' dhg g[Zi rJh, f;oc fJZe tko c'B eoe/ o'z B{z
e'Jh n;o Bk j'fJnk s/ fJZe fdB fe;/ r?o d't/A ikD/ ;wM u[Ze/ ;h. Bkb rZbK eod/ ;B s/ f;oc 4 xzN/ ;"Ad/ ;B. B/ fejk. fJzBk jh fejk fe, i' th j'fJnk uzrk j'fJnk,
Bkb x[zwdh B{z o'zdhg B/ nkg d/y fbnk. w[zvk 'fejVh fizdrh g[Zs< pZfunK dh fizdrh j[D s[;hA nkgDh fizdrh gqhs Bkb S[o{ eo' .
ekch nwho gfotko dk bZrdk ;h. nZyhA d/ dhtkbh Btzpo wjhB/ nkT[D tkbh ;h. jcs/ e[ pknd ;c' hnk d/ xo fJ; rZb dk s/ gfjbK jZe wK-pkg dk j[zdk j? s/ fJj jZe
yD s'A pknd o'zdhg B/ th wBwhs Bkb ukfNzr eofdnK ;'chnk B/ fejk, fJ; tko gsk bZr frnk fe fJj fe;/ bVe/ Bkb rZb T[jBK e'b'A eJ' h BjhA y'j ;edk', wfBdz o f;xz j[D pj[s d/o j' u[Zeh j?, o'z. w?B{z G[Zb
ftnkj Bk eotkTD[ dk c;? bk nkgD/ gfotko fdtkbh s/ feT[A Bk n;hA fJZe d{i/ B{z e'Jh eodh j?, T[; e'b'A w'pkfJb y'j fbnk frnk. p'fbnk. ikT[ .
Bkb ;KMk ehsk. s'jck d/JhJ/, w?A s[jkB{z ekb eoe/ dhtkbh dh idA' dk dj' K ftZu foSsk if[ Vnk ;h fJj gfjbh gkgk w?A e[ZM fdB bJh xo'A pkjo ik fojk
w[pkoepkd d/tKrh. Bkb/ ;kvh gfjbh tko tko j'fJnk ;h fe fJZe jcsk phs frnk d'jK jK, fJZE/ fojk sK gkrb eo dt/ r' / wB? ,z{ efjdz k fJzBk efj e/ ;'chnk B/ c'B eZN fdZsk s/
s/ nkyho d'jK gfotkoK dh ozkwzdh Bkb c'B s/ fJZe d{i/ Bkb rZb j' ikt/rh ns/ fJZe B/ rZb Bk ehsh. j'fJnk r[Z;/ ftZu xo'A pkjo fBeb frnk r/N w'pkfJb ftZu f;Zw eZY e/ s'V fdZsh, n"oe[N
ftnkj j'D s'A gfjbK jh fJj ftnkj N[ZN di{ / dh nktkz th ;D[ ;eKr./ oz' dhg B/ th jK yf' bnQ k sK nZr/ rb[ zko f;xz ;Xz { dh rZvh nk nekT[AN vh-n?eNht/N eo fdZsk . go nZi
frnk. s/ Tb[ Nk eV[ h gfotko B/ bVek gfotko eo fdZsh sK ;'chnk B/ nkgDk BzH T[;B{z ;?Av ;c' hnk dk ;oho o' o' e/ nZXk ofj frnk ;h eJh ;kb phsD sA' pknd th oz' dhg B/ fdwkr
s/ d'S brk e/, M{m dh p[fBnkd s/ wzrDh s/ eo fdZsk ns/ oz' B/ ;'chnk B.{z dhtkbh nkJh s/ d{i/ gk;/ w'pkfJb dh ;eohB tZb fNefNeh ftZu fJZe jh :kd j?, fJZe jh nk; j?, fJZe jh
j'J/ you ns/ rfjD/ ;w/s j'o th ekch g;? k b? sK d'jK B/ Skw g?D s/ fJZe d{i/ Bkb y{p bzph brkJh pm? / oz' dhnK nZyK gZEok rJhnK ;B. T[whd j?, s/ T[j j? 'w?vw ;kfjpk.'
e/ okihBktK ehsk. fJ; T[bMD s'A ftjbk j' uV" h rZbpks ehsh. fJZe di{ / Bkb jJ' h gfjbh
e/ o'zdhg B/ nkgD/ ewz eko tZb fXnkB dD/ k tko fJ; rZbpks B/ fJZe d{i/ B{z j'o th eohp ;[bskB-T[b-e"w pkpk iZ;k f;zx nkjb{tkbhnk ih d/ e[M thosk g{ote ekoBkw/
S[o{ eo fdZsk. fJjBK fdBK ftZu jh c[o;s d/ b? nKdk.
gbK ftZu nkgDh ;'Sb ;kJhN n'oe[N s/ 20 nes{po B{z po;h 's/ ftS/S
nkgDh nkJhHvhH oh-ne? NhtN/ ehsh. d-' uko fJZe jcsk r[zfonk sK ;'chnk B/ fejk,
cA?qv fb;N ftZu Skfwb d;' sK dhnK gc'q kJhb; eh s[;hA w?B{z nkgDh c'N' ;?Av eo'r/ w?A s[jkB{z d/ ;[bskB-T[b-e"w pkpk iZ;k f;zx ih B{z pzdh pDk e/ b? ik fojk ;h, id'A db ykb;/ ftu 12 fw;bK dh c"i nzfwqs;o s'A ;ojzd
d/y e/ nkJhHvh pzd eo fdZsh ns/ roT[Av yDk ukj[zdh jK, ukj[zdh sK w?A fJj th jK fe nkjb{tkbhnk gzikp ns/ f;ZyK d/ f;ow"o B{z fJ; dh ikDekoh fwbh, sd pkpk ih dh tb s[oh. okj ftu wb/oe'Nbk, y/Vh, w'fozvk
ftZu okT[Av d/D bJh ufbnk frnk. nrb/ ibdh jh s[jkB{z fwbK ns/ sj[ kv/ ;kjwD/ p?m nrtkJh ftu npdkbh dh c"i T[Zs/ jwbk nkfd cfsj eoe/ f;zxK B/ ;ojzd nk x/fonk,
fdB nkfc; nk e/ T[;B/ ezw eko s'A ftjb/ j' e/ Y/o ;kohnK rZbK eoK, go ni/ NkJhw BjhA BkfJe ;B. nkg ih B/ pjkdoh, fBvosk ns/ eo fdZsk. db ykb;/ B/ n"osK B{z nzkd T[E'A d/ rtoBo i?B yK B/ ;[bkj eoe/ ikB
e/ wV[ nkgDk nkoeZ[ N nekTA[N uZ? e ehsk sK bZr fojk, go s[;hA w?B{z nkgDh c'N' zo{o G/i' f;Zde dk fJfsjk; f;ofink. pkpk ih B/ Bkdo eotkfJnk. pkpk ih B{z fJ; ekoBkw/ ekoB pukT[Dh ukjh, go f;Zy T[; dh ukb ftu Bk
fJZe ;c' hnk Bkw d/ bVeh dh d;' s ;u{ h ftZu w/oh Jh-w/b s/, sK fe w?A s[jkB{z d/y ;eK ns/ Skj, who wB{z, ieohnk ykB, ndhBk p/ok, b'e pzdhS'V efjD bZr gJ/. nkJ/, x'o dk :[ZX j'fJnk. pkpk ih dh r'bh
Skfwb eoB bJh (qJs[J;N) p/Bsh nkJh j'Jh w?A nkgDh c'N' ;?Av eo fdZsh j?. ;bkps yK nkfd d/ ddz yZN/ ehs./ ew" d/ ;o? B/ Bkb i?B yK wkfonk frnk. ;koh ;ojzd dh
;h. T[;dh nkJhHvh s/ ;o;oh Bzo wkoB s'A T[; ;w/A d/ J/Shnk d/ ;G s'A tZv/ XkVQth ns/ 5H bkj"o T[Zs/ epik (nes{po 1761) L f;zxK B/ fJZN Bkb fJZN yVek fdZsh ns/ 52
pknd ne;?ZgN eo bJh. id d'jK B/ fJZe d{i/ dhnK s;thoK d/ Bkekg b[N/o/ nfjwd Skj npdkbh B{z GkiVK 22 nesp{ o Bz{ fdtkbh we" / f;xz K dk nfz wsq ;o bZy d/ fJbke/ T[Zs/ f;zxK B/ epzk eo fbnk.
yhnK dk fJj s;thoK d'jK bJh j?okBh tkbh gkfJhnK. nkg ih B/ f;ZyK d/ 40 ;kbK d/ n"y/ ftu fJeZm jf' Jnk. nekb sys fty/ ro[ wsk fiZs ftu ;H iZ;k f;xz ih nkgD/ fjZ;/ nkJ/ 9
;'chnk dk w?;/i nkfJnk. fco j?b', jkJ/, rZb fJj j'Jh fe i'-i' ebgBk fJZe d{i/ pko/ ;w/A ftu nrtkJh ehsh. pkpk ih dh sbtko gk; ehsk fe bkj"o T[Zs/ epik ehsk ikt/. bZy o[gJ/ ;qh dopko ;kfjp dh ;/tk bJh G/N
jkU nko :{' s'A rZb S[o{ j' e/ e[ZM fdBK ftZu ehsh j'Jh ;h, i'-i' ;[gB/ d/y e/ nkgD/ B/ fdZbh BwJh, ekpb GikfJnk, o'j'N/ ns/ nodk; ;'X e/ f;zxK B/ pkpk ih dh nrtkJh eo fdZs/. fJ; s'A fJbktk nkg B/ r[od[nkok
jh fJZe d{i/ dh g;zd, Bk-g;zd sZe g[Zi ;[gfBnK d/ okie[wko ns/ okie[wkoh dh ftu bkjo" Bz{ xo/ fbnk. bkjo" dk ;p{ d/ ko Tp[ / cfsjrVQ ;kfjp dh ;t/ k ftu nfjw :r' dkB
rJh. brGr d'jK B{z ukfNzr eofdnK fJZe ebgBk fBZih s"o s/ nkgDh fizdrh ftZu wojZN/ d'VkJ/. gzikp dk oki gqpzX gzikp d/ d yK Nkeok eoB dh EK feb/ ftu pzd j' p?mk gkfJnk.
wjhB/ s'A tZX ;wK phs frnk fe fJZe fdB d'jK ehsh j'Jh ;h, nZi T[j ebgBk fJ; ;jh tko;K B{z ;g[od eoB ftu nfjw G{fwek f;zxK B/ bkj"o T[Zs/ epik eo fbnk. pkpk ih
;c' hnk B/ oz' dhg Bz{ pVk nihp ;tkb gZ[fSnk, d[Bhnk ftZu fiT[Ad/ ikrd/ jehes j' fBpVh fBGkJh. nkg ih d/ ihtB d/ eM[ thosk go{ te B{z sys 's/ fpmk e/ ;[bskB-T[b-e"w dk 8H eg{oEb/ 's/ epik (1777) L eg{oEbk
's[;hA ;Zuh e'Jh bVe/ jh j', i' w/o/ Bkb fJZe ;h. fyskp fdZsk. Skjh Ne;kb T[Zs/ epik eoe/ fonk;s rJ/ fJpokfjw GZNh d/ epi/ ftu ;h.
wjhB/ sA' rZb eo oj/ j<' fes/ s;[ hA eJ' h bVeh ekoBkw/ fJ; soQK jB L- f;Zek ubkfJnk, fi; T[Zs/ fbfynk j'fJnk T[; dk T[dkb nkjb{tkbhnk e'b ;h ns/
sK BjhA, i' c/e nekT[AN pDk e/ w/o/ Bkb oz' dhg sK wv? w ;kfjpk dh s;tho dy/ e/ 1H Bkdo Skj dk jwbk (1739) L JhokB ;h L nkg; ftu fyu'skD j[zdh ofjzdh ;h. 1777
ukfNzr eo oj/ j'< j?okB j' frnk, T[;B/ x[ZN e/ e[ZM d/o bJh JhL ftu pkpk ih B/ eg{oEb/ T[Zs/ jwbk eo
nkgDhnK nZyK whu bJhnK, fJZe bzwk ;kj d/ XkVth Bkdo Skj B/ 1739 ftu Gkos f;Ze id do ijK pci{b nekb fdZsk ns/ fJpokfjw s'A eg{oEbk y'j fbnk.
o'zdhg B/ j?okB j' e/ g[fSnk, fJj feZdK fbnk sK T[jh fujok j{-p-j{ nZyK ftZu T[Zs/ jwbk ehsk. fdZbh gj[zu e/ i[bkw dk w[be nfjwd frqcs iZ;k ebkb eg{oEb/ B{z BthA okiXkBh pDkfJnk. fJ; s'A
dk ;tkb jf' Jnk wv? w ;kfjpk< (oz' dhg fgnko fdZ;D bZrk fijVk T[j fgSb/ bzp/ ;w/A s'A Brz k Bku yf/ vnk. Sfjo dh bZ[ N-e;Z[ N ehsh. 6H tZvk xZb{xkok (cotoh 1762) L gfjbK nkjbt{ kbhnk dh okiXkBh cfsnkpkd
Bkb ;'chnk B{z w?vw ;kfjpk efj e/ p[bkT[Adk pzd nZyK Bkb d/ydk nk fojk ;h s/ gfjbh ef' jBo{ jhok jk;b ehsk ns/ 20,000 d/ eohp nfjwd Skj npdkbh B/ Gkos T[Zs/ S/tK (j[D jfonkDk) j[zdh ;h.
;h) tko e[ZM d/o gfjbK jh ezfgT{No s/ w?vw pZu/, n"osK ns/ pz[orK B{z w"s d/ xkN jwbk e/tb f;ZyK B{z w[ezwb ysw eoB bJh
;kfjpk dk d/fynk ;h. d{i/ gk;/ ;'chnk fJ; T[skfonk. tkg;h t/b/ 800 fjzd{ n"osK ns/ ehsk. db ykb;k jwb/ ekoB pZ[ fynK, no" sK 9H fdZbh dh c"i GikJh (1779) Lwkbt/
T[j efjD bZrh, fJZe wjhB/ s'A ;kvh rZb'A j?okB ;h fe o'zdhg dh fJj s;tho sK 500 d/ eohp w[;bwkBK, n"osK B{z pzdh pDk ns/ pZfunK B{z ;[oZfyns EK b? ik fojk fe d/ f;ZyK B{z ;oK eoB bJh fdZbh sys d/
d';sh ftZu pj[s BzdhehnK nkJhnK jB, T[;B/ nZi s'A 5 ;kb gfjbK nkgDh fBZih e/ fbik fojk ;h. ioB?b iZ;k f;zx ndz ki/ s'A T[bN npdkbh gfjbK gj[zu frnk. Btkp npd[b nfjwd ns/ Skjzkdk coyzdk
n;hA fJZe d{i/ dh g;zd, Bk-g;zd ns/ j'o vkfJoh d/ fJZe ;c/ s/ vokn ehsh ;h. fJedw nkjb{tkbhnk B/ j'o f;Zy ;odkoK Bkb fwb npdkbh dhnK c"iK B/ iE/ B{z wb/oe'Nbk B/V/ pys 50,000 ci" ns/ 200 sg' K b? e/ 18 iB{
pj[s ftfSnK s/ rZbpks ehsh j?. ;kvh ;'u T[;B/ o'z d/ Bzpo s/ c'B brk fdZsk go Bzpo e/ Bkdo Skj s'A 200 n"osK nkzkd e[Zg d/ ;EkB T[Zs/ x/o fbnk ns/ 20,000 s'A 1779 B{z fdZbhUA s[o/. o;s/ ftu spkjh
ftZu, ;wM ftZu, ;[Gkn ftZu pj[s ;kohnK fpzh nkT[D bZr fgnk, feT[Afe d{i/ gkf;T[A eotkJhnK. nkg ih dh T;[ ;wA/ Tw[ o 21 ;kb 30,000 f;xz Sjhd eo fdZs/. fJ; jwb/ ftu nes{po gfNnkbk gj[zu/. gfNnkbk d/ okik
rZbK fJZe d{i/ Bkb fwbdhnK jB. fJZe d{i/ o'zdhg, ;'chnk B{z ekb eo fojk ;h s/ fJzM dh ;h. pkpk iZ;k f;zx ih B{z 22 cN nwo f;zx B/ Nkeo/ dh fsnkoh ehsh. Skjh
Bkb ukfNzr s'A fpBQK uzrk BjhA bZrdk, go dj' K Bz{ fJZe di{ / dk Bpz o ftn;E nk fojk ;h. bZr/. fJ; y{Bh ;ke/ B{z tZvk xZb{xkok nkyd/ c"iK B/ gfNnkbk B{z x/ok gk fbnk. d' fdB
fJ; do" kB nZi sZe s;[ hA wo/ / eb' A' wo/ k wp' kfJb 2H S'Nk xZb{xkok (1746) L bkj"o d/ jB. bVkJh j[zdh ojh. okik nwo f;zx dh jko
BzH, iK w?B{z w/oh c'N' fdykT[D bJh BjhA fejk, d'jK B/ fJj rZb fJZe d{i/ Bkb S/no Bk 7H ;ojzd T[Zs/ epik (iBtoh 1764) L fBSfus ;h, gqzs{ nwo f;zx dh wdd bJh
ehsh. go fJZe oks B{z w?;i ukN okjhA rZb dhtkB bygs okJ/ B/ 50,000 c"i b? e/ f;ZyK d;zpo 1763 ftZu gzE B/ ;ofjzd cfsj eoB iZ;k f;zx dh wdd bJh iZ;k f;zx
eofdnK ;'chnk B/ o'zdhg B{z w[V fJZe ;tkb dk Bkw' fBSkB ysw eoB bJh s[o fgnk. dk c?;bk ehsk. pkpk iZ;k f;zx dh nrtkJh nkjb{tkbhnk j'o f;Zy ioB?b Bkb fwb e/
ehsk, 'o'z v{ :{ bt wh<' ;ZuhA o'z s;[ hA T[jh j' f;Zy pukt bJh dfonk okth B/V/ ekjB{ztkb 2 bZy c"i b? e/ s[o/ jh ;B fe fdZbh d/ Btkp
fi; B{z w?A eJh ;kbK s'A ukj ojhA jK, fi; B{z xpok rJ/ ns/ nkgDh ikB dh ybk;h bJh
;[gfBnk ftZu sZfenk, fi; B{z fdb dk whs d/ izrbK ftu b[e rJ/. dhtkB dhnK c"iK B/ okik nwo f;zx Bkb ;wM"sk ehsk ns/
sK w?A, s[jkv/ Bkb w/b j'D s'A gfjbK jh pDk izrb x/o fbnk ns/ jzkoK f;zx Sjhd eo gfNnkbk ftu b[ZNh d"bs tkg; ehsh ns/
u[Zeh ;K. fdZs./ fJ; xNBk Bz{ SN' k xZbx{ kok fejk iKdk nkgD/ pukU bJh i[owkBk fdZsk.

;tkb d/ i[nkp ftZu o'z B/ fejk, j?. fJ; ;w/A pkpk ih fiBQK dh T[; t/b/ T[wo 10H fdZbh d/ sys T[Zs/ p?mDk (1783) L
fpbe[Zb nfijk ;Zu jh w/oh fizdrh ftZu th 28 ;kb dh ;h, pj[s pjkdoh fdykJh. 11 wkou 1783 dk fdB fJfsjk; ftu pj[s
j,? wA? sj[ kvh s;tho dy/ D sA' gfjbK eJh tko wjZstg{oB j?, fJ; fdB pkpk iZ;k f;zx
s[jkB{z fJSe d/ gkrbgD ftZu fwb th 3Heoskogo[ dk xZbx{ kok (1757) L bkjo" nkjb{tkbhnk dh ewkB j/m db ykb;k B/
uZ[fenk jK. oz' dhg B/ th in[ kp jK ftZu fdZsh bkb feb/ 's/ epik ehsk. ;H px/b f;zx
s/ fejk, ':?Z;, nkJh bt :{< n?Av :{< dk c"idko Bkf;o nbh f;ZyK dk d[SwB ;h. eo'VK f;ZxK B/ ykb;/ dk e/;oh Mzvk bkb
T[; B/ GkJh tvGkr f;zx ns/ f;ZyK B{z ;pe feb/ T[Zs/ bfjokfJnk ns/ pkpk ih B{z sys
nkJh bt :{ N{ o'z, gbhz w?B{z ibdh f;ykTD[ bJh eoskogo[ TZ[s/ jwbk eo fdZsk, dhtkB-J/-nkw 's/ fpmkfJnk frnk.
fwb', j[D j'o d{oh ;jh BjhA ikDh w/o/ s'A. i' th ;kjwD/ nkfJnk T[; B{z w"s d/ xkN
gbhz Xowtho pkpk iZ;k f;zx nkjb{tkbhnk
T[sko fdZsk. Sfjo B{z nZr bk fdZsh, pj[s fBowkD, dkBh, d/; ns/ e"w d/ fjs/Sh ns/
jK! w?vw ;kfjpk, ibdh fwbKr/, tZ; fznkdk ikB ns/ wkbh Be[ ;kB jf' Jnk. pkpk tZv/ ;dkukoh ;B. fJ; e"w d/ wjKBkfJe dk
ftZu j[zdk sK fJZe gb ftZu s[jkv/ e'b j[zdk. iZ;k f;xz ih B/ fJ; dk pdbk bD? bJh ibXz o dj/ Ks 20 nesp{ o 1783 Bz{ nfz wsq ;o jf' Jnk.
w?vw ;kfjpk, fpbe[Zb th :ehB BjhA j[zdk
fe ;[gB/ jehes pD ;ed/ jB, T[j th fpBQK 's/ jwbk eo fdZsk. Bkf;o nbh Bz{ fidz k ibk wfjzdo f;zx tkbhnk
fdZsk.

4Hpzdh S'V (iBtoh 1761) L nfjwd

Skj npdkbh ns/ wojZfNnK ftueko
gkDhgs dh shih bVkJh j'Jh. fJ; bVkJh
ftu wojZN/ po[ h soKQ jko rJ./ npdkbh tkg;h

tb/ / bZ[N-x;Z[N dk wkb ns/ 2000 fjdz { no" sK

35 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

d/y' d[Bhnk dk ;G s'A bzpk i'Vk fJ; bVeh dh y{p;{osh B/ ;'Sb

whvhnk 's/ wukfJnk sfjbek

phfizr (fpT{o') uhB 'u fJe bVeh dh ekohroh j?. fJ; bVeh dk BK j? bh sZe dh ;oioh eotk bJh. ;oho dk
B/ nkgD/ p[nkJ/cq?Av dk fdb fiZsD jh v?B/. 15 ;kb dh bh B/ nkgD/ p[nkJ/ SkfJd jh e'Jh fjZ;k j't/ i' ;oioh
bJh fJzBh ;oioh eotkJh fe fJZewd cq?Av B{z tkg; gkT[D ns/ T[; B{z foMkT[D eokT[D s'A pu frnk j't/. bh B/ id'A
d/yD 's/ brdk j? fit/A fJj ezfgT{No bJh nkgDhnK nZyK fJj s'A b? e/ pq?;N nkgD/ pdb/ j'J/ nzdki ns/ ntsko
dhnK s;thoK ns/ thvhU ;'Sb ;kJhN
's/ gkJhnK sK T[j e[M jh fwzNK 'u ;Nko
pD rJh.

j[D ;'Sb whvhnk 's/ bh dh y{p;{osh
d/ fgZS/ dhtkfBnK dh frDsh 5 bZy
sZe j' rJh j?. fJzNoB?ZN 's/ T[; dh fJ;
BthA b[Ze Bkb sfjbek wfunk j'fJnk
j?. bh B{z T[whd th BjhA ;h nkgD/ p[nkJ/
cq?Av dk fdb fiZsD bJh eotkJh rJh
;oioh T[; B{z ;'Sb whvhnk 's/ fJzBk
wSj{o eo d/t/rh. bh dhnK s;thoK 's/
b'eK dhnK tZy-tZy gqshfefonktK jB.
e[M b'eK dk efjDk j? fe fJzBh y{p;{os
bVeh T[BQK B/ nZi sZe BjhA d/yh. e[M
dk efjDk j? fe bh d/ fujo/ dh fJj
y{p;{osh f;oc fe;/ ;kcNt/no Bkb
pDkJh rJh j?. bh dh fJ; y{p;{osh dh
fgZS/ ukj/ okz e[M th j't/ go ;'Sb
whvhnk 's/ fJ; B{z brksko g;zd ehsk
ik fojk j?.

uhB (fpT{o') phfizr 'u ofjD tkb/ i'V/ B/ d[Bhnk d/ ;G s'A bzpk i'Vk j'D dk wzrb s'A uZNkB d/ Bw{B/ fbnkT[D dk fwSB j't/rk S[o{
foekov nkgD/ BK eo fbnk j?. n;b 'u fJ; i'V/ B/ 4H37 ;?ANhwhNo fznkdk
bzpkJh j'D d/ ekoB fgSbh i'Vh B{z wks fdzd/ j'J/ nkgDk BK frBhz p[Ze tobv tkfSzrNB (fpT{o') ftfrnkBhnK B/ fejk j? fe Bk;k d/ 2020 wko; o'to
foekov 2016 'u Skwb eotk fbnk j?. fJBQK d'tK dh bzpkJh fwbk e/ 13 c[ZN 11 d/ okjhA fJeZm/ ehs/ rJ/ uZNkB d/ Bw{fBnK bJh Xosh 's/ fbnkT[D dk fwSB
fJzu j?. 2022 ftu S[o{ j' ;edk j?. Bk;k d/ fJe J/w/; fo;ou ;?ANo B/ 'o?Zv vq?rB'
gqki?eN bJh fJe gq;skt ftef;s ehsk j? i' J/b'B w;e dh ezgBh ;g/;
ikDekoh w[skpe ;B fwzrfwzr (33) dh bzpkJh 7 c[ZN 8H9 fJzu ns/ T[; dh
n?e; d/ Bkb Bk;k d/ rmi'V 's/ ftuko eo/rk.
gsBh :kB (29) dh bzpkJh 6 c[ZN 1H7 fJzu j?. ;B pk;eNpkb dk fyvkVh j?, fJ; w[fjzw B{z fcbjkb wBz{oh BjhA fwbh j?. fJ; okjhA wzrb s'A bJ/

idfe :kB j?Zvpkb y/vdh j?. ;B B/ dZf;nk fe B?SBb r/w; d"okB T[BQK dh gsBh uZNkB d/ Bw{fBnK B{z Xosh 's/ G/fink ikt/rk ns/ fco bkb rqfj :kBh
dh w[bkeks j'Jh ;h ns/ 2013 'u d't/ ftnkj d/ pzXB 'u pZM rJ/ ns/ :kB efjzdh wzrb rqfj 's/ G{sekb ftu ihtB d/ ;zGkfts ;ze/sK B{z b? e/ fJBQK Bw{fBnK
j? fe w?A ed/ BjhA ;'funk ;h fe w/ok ftnkj w/o/ s'A bzp/ ftnesh Bkb j't/rk. fJ; dh dh iKu ehsh ikt/rh. fJ; gqki?eN dh o{g-o/yk fsnko eoB tkb/ ftfrnkBhnK

bzpkJh fznkdk j'D d/ ekoB fJBQK d'tK B{z fdB Go d/ ezw 'u E'VQh w[Sfeb nkT[Adh dk efjDk j? fe fJ; gqki?eN ftu ;g/; n?e; ckbeB j?th oke/N ns/ ezgBh
j? fit/A fJBQK d'tK d/ bJh eko s'A b? e/ gb/B 'u ;co eoBk w[Sfeb j?.
d/ o'p'fNe vq?rB ekor' e?g;{b d/ ;'X/ rJ/ o{g dh tos'A ehsh ikt/rh.

BSK FABRICATION

Glenwood Medical Centre

36 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

jk;/ s/ jzM{ ;wK nkT[D sZe ;ZG e[M mhe j' ikt/rk -

feosh, w[bkiwK, p/oz[ rkoK, n"osK, pz[orK BjhA bZrd./ giz kp ftZu gkoNh YKuk fjZfbnk dh pikJ/ f;o iV' B dh ioo{ s j.? BjhA sK fJj ;ko/ T[D/ ykp o[b fwZNh u fwb ikDr/. v[Zp
d/ w;fbnK dh ;oeko Bz{ eJ' h fusz k BjhA j? Bk fgnk j.? giz kp dh okiBhsh eJh orz K u trdh d{;ohnK gkoNhnK torh jh pD e/ ofj ikt/ fojk j? gzikp. fJjd/ dfonktK dh g[eko ;[D',
jh e'Jh ;o'eko j?. XB, pkj{pb, b'e b[GkT{ j?. gzikp d/ b'e i/ fJe tko fJe tfjD ftZu rh. fJzz gzikphnK Bkb pj[s tZvk X'yk j't/ fJjdh fwZNh eh efjzdh j?-T[jdh ;[D'-Ujdh
BknfonK d[nkb/ gzikp okiBhsh e/Adfos j?. tfj No[ B, zoo{ h BjhA fe nrbh tko th UXo rk. fJ; t/b/ gzikp 'nkg' B{z rb bkT[D s/ nkpo{ tZb Mke'-
jh N[oB. nj[fdnK dh nk; fgnk; ;G B{z d{;ohnK gkoNhnK B{z bKG/ eoB bJh fsnko
giz kp ndz o nkw nkdwh gkoNh d/ gr'q okw fsnkrDh gT{ u'DK sZe. BjhA sK GNe/ b'e p?mk j?. c'eh S[nos bkbu t?o fto'X fsnkr'-
s'A e[M BthA feoB dh nk; j?. nkw nkdwh nkgDh woih th eo ;ed/ jB. gzikp u 13 BthA ghVQh dh ;[D'-
f;Z;Nw pdbD s/ okiBhse ;fGnkuko u ;hNK 's/ nkJ/ BshfinK B/ nekbh-Gkigk dh s/ jK nZi tork iS' fco ty/ D Bz{ BjhA i/
spdhbh dh T[whd d/y fojk j?. i' wozh efj wkVh ekorz[ koh ftykJh j.? tN' oK Bz{ nkw nkdwh bZGDK- :kd oZfyU! SyShnsK jh gkoNhnK ;kidhnK B./ tN' K
bU ni/ sZe gzikp u n;hA fJZe j'o Grs gkoNh fJe BtK wkvb fwfbnk j?. b'e ;Gk o[ZyK B{z BjhA g?AdhnK-Bhns s/ fsnkr d/ vZp/
f;zx iK e/iohtkb d/ eZd dk B/sk BjhA g?dk u'DK B/ gzikp u pdbkn d/ ;ze/s io{o fdZs/ fJj t/bk fsnkr dk j?-;[gB/ tZv/ eo', God/ B/. bZrdk dk sK j? fe ;wK nkT[D sZe
eo ;e/. jB. sKjh gzikphnK B/ nkw nkdwh gkoNh B{z BjhA sK wkVhnK BhsK fBZehnK ;'uK gzikp d/ ;ZG e[M mhe j' ikt/rk.
xo p{jk y'b fpmkfJnk j?.
fdZbh u i' nkw nkdwh gkoNh B{z uVQdh fJe p[Ze ohMK
ebk tkbh fiZs jk;b j'Jh, T[;B/ ;ko/ vkL dbihs f;zx tor/ nkr{, fi; B/
gzikp fJ; t/b/ ni/jk nkr{ bZG fojk j? b'e ;Gk u'D 'u u'yhnK t'NK jk;b ehshnK fJe p[Ze ohMK, T[Xko s?E'A wzr e/, nkHHHfe w?A izpksK u t/jD
i' T[; dh fjZe dh uh; ikD/, Ujdh T[Arbh vk nwoihs NKvk (f;vBh) ;B s/ fi; Bz{ gkoNh dh nBS[ k;Bh ewN/ h dk u/ fJj ykbh ykbh fzzdrh GokT[D nkJh tjkT[DnkJh jKHHH
cV/. B/sktK dh th nkg; u th d"V j? fe fe;/ now?B pDkfJnk frnk ;h, B{z th gkoNh s'A jK HHH
Bk fe;/ sokQA n/sehA pkih io{o wkoh ikt/. GkoshnK Bz{ nuGz / ftu gk fdsk ;h fe eZbQ Bz{ pkjo dk o;sk fdyk fdZsk frnk. sh;o/ pdb G[Zb/ ft;o/ Uj fNwfNwkT[Ad/ B?Bk fJe p[Ze ohMK, T[Xko s?E'A wzr e/,
nkw nkdwh fGqSNkukoh, okiBhse iBw b?D tkbh fJe fBwkDh s/ S'Nh i/jh dh sbkS eod/ gzikp d/ b'e p/jZd fBokS s/ tkb/, fJj ykbh ykbh fzzdrh GokT[D nkJh
;fGnkuko s'A nZfenk fgnk j? s/ T[j bVQ gkoNh Tj[ eM[ eo ftykJr/ h, i' tfonQ K sA' jA'd jkbA'-pj/ kb jJ' / Bzo nk oj/ jB. nkw nkdwh o[Z;/ e[M ;[cB/ wBkT[D nkJh jKHH jK HHH
bZG fojk j? fi; B{z cVQ e/ T[j fJ; jbks s'A ftu nkJhnK f;nk;h s/ gZe/ so" Ts[ / go? iwkJh gkoNh tZbA' csfjrVQ ;kfjp sA' be' ;Gk wA?po p{jk y'b fJe tkoh, Gbk Mksh 2H p[ok Gbk ejQ w?B{, fdb j"bk
fBzks gkt./ nkw nkdwh th nkJh gh, tSz tkdh, gkoNhnK B/ th ed/ eo e/ BjhA ;h ftykfJnk . jfozdo ykb;k s/ gfNnkbk s'A b'e ;Gk w?Apo wkoyK , eo b? ,
ns/ nc;oSkjh dh okiBhse ns/ gqSk;fBe gzikp d/ b'eK s'A fJZe tkoh gkobhw?AN dhnK vkL Xowtho rKXh Bz{ gkoNh ftoX' h rshftXhnK nZi s?B{ s/o/ Bkb w?A fwbkT[D nkJh t/yhA fJ; tko e[M fdb u Bk oj
;fGnkuko eo e/ ;ZskXkoh wdkohnK BV/ / Ye[ uko ;hNK pDh jJ' h fJj gkoNh jtk Bkb fiZs ekoB wn[ Zsb eo fdZsk frnk j.? TB[ KQ dZf;nk jKHHH ikt/ HHH
BjhA ;ed./ giz kp dh okiBhsh ftZu be' ssz oh ikD fgZS'A fJj ;wM p?mh j? fe j[D gzikp dk fe fJBQK d'tK nkr{nK B/ gfjbK th eJh 1H ikDdh jK nZi, fJe no;/ skjB/ w/jD/ wko, w?A ;[BB bJh s/
doSB' ftyktk jh pD u[Zek j?. fiZE/ nkw oki ;kvh i/p ftZu j?. pkehnK s'A tZyokgD w[ZfdnK B{z b? e/ gkoNh dh ;hBhno bhvofSg pknd ik e/ , nko jK ,
nkdwh B/V/ th BjhA cVe ;edk fJj oki fJ; gkoNh dk fJj j? fe T[BQK d/ nkr{ oki ybkc w'ouk y'fbQnk ;h s/ pkpk pekbk fty/ y[d Bkb o{jpo{ ,o{j w/oh j' ojhHHH fe s/ok fJj frZbk fSetk th bj
dopko pD frnk j? j[D. jZeK dh rZb eoB fwbD fgZS'A nj[d/ b?D B{z bVd/ jB, fJj fJBkQ tZbA' tZyoh ekBco;z eoe/ gkoNh fybkc fJ;/ bJh SkfJd , u[g ukg ni/ ikt/ HHH
tkfbnK d/ vKrK g?AdhnK jB. gfjbK jh r[ZEw r[ZEh j'Jh ik oj/ jB. w?A fpnkBpkzh s/ fsZy/ Spdh jwb/ ehs/ rJ/. th, jo e"V p'b f;o wE/ btkT[D nkJh
;kfonK Bkb rZbK ehshnK jB s/ fejk fe gkoNh 'u uZb ojh fyZu'skD s/ T[Eb-g[Eb ny d/ feBko/ tkbk jzM{ be' ojhHHH jK HHH
b'e nkgD/ w"o GBk xo gosd/ B/-noz d';s' ob fwb N[o'-go wzB/ sK ;jh. id'A uko ekoB gkoNh dh ;{p/ 'u gfjbK tkbh ;fEsh fJe p[Ze ohMK, T[Xko s?E'A wzr e/,
eoB nkJ/. eJh 2 fdB fco g;bhnK B{z ;/e ;hNK fiZs/ ;h T[j ;wK pj[s fgZS/ ofj frnk BjhA ojh s/ b'eK 'u gfjbK-gfjb i' fJ; fJj ykbh ykbh fzzdrh GokT[D nkJh
fdzd/ ofjzd/ jB, oki/ d/ doSB eoB nkJ/. j?. X{oh T[Zg u'D u nkw nkdwh gkoNh dh gkoNh dk gqGkt ;h T[j th xNdk Bzo nk jK HHH
bckc/ u fbnKdk N[Ze th GhV u fvZr e/ ftXkB ;Gk ftZu iVQ bZr ;edh ;h-pE/ok fojk j? < fJ; B/ gkoNh d/ nzdo{Bh jkbks j'o 3H s/o/ fpBk ikDdh jK nkgDk Bk
fpyo iKdk j?. G[Zyh fjZe ;'udh j? fe ni/j/ fejk e'Jh Bk wzfBnk. th yokp eo fdZs/ jB. rKXh s/ ykb;k fdZbh e'Jh fJE/ ,
oki/ d/ Tj[ ;howA/ gh ikt./ fJj th fdB nkTD[ / d/ Bs/ ktK dk giz kp TZ[ go epzk ;theko BjhA gsk BJh s/o/ s'A ed'A d{o j' rJh HHH
;B b'e'! fe xoK s'A T[whdK b? e/ nkfJnK B/, fdZbh dh u'D fi; gkoNh B/ ;Zso ftZu'A eod/. gzikp d/ b'e e'Jh sh;ok okj bZG oj/ fJe T[bMD i/jh fJj nihp
xo B{z f;gkjhnK s'A o'bh gZr s/ frZN/ r'fvnK ;skjm ;hNK Bkb fiZsD dk fJfsjk; jB go fJe-d{;o/ T[Zgo d'S brkD Bkb d[fB:kdkoh j? ,
s/ iyw xo B{z b? e/ ikD/ ;B. f;ofink ;h, T[j fdZbh dh nkgDh ;oeko B{z gkoNh ewz'o j' ;edh j?. y[d s'A nDikD go b'eK u wSj{o
dyb ekoB th ubk ojh j?. go gzikp d/ d{b/ j' rJh HHH
B"itkB gzikp d/ e?b/c"oBhnK 'u'A ftd/S fJj ;wMd/ jB fe fdZbh d/ z'o Bkb uzvhrVQ nekbhnK ekro;hnK B{z ih nkfJnk w?A e[M Bjh s/o/ fpBk p; fJj
GZiDk ukjdz[ k j.? jB[ owdz , ftfrnkBh, feosh, ik p?mKr/. J/;/ bJh T[j j[D/ s'A jh ;ko/ nkg' nkyD bJh pkjK y'bQh fcod/ jB s/ vkeNo ;wikT[D nkJh jKHHH
seBheh wj[ kos tkb/ po/ z[ rko Bi" tkBK dhnK ftZu wzsoh s/ w[Zy wsz oh dhnK e[o;hnK fyZuh dbihs tor/ be' K Bz{ xoA' so' h iKd/ jB< fJiz fJe p[Ze ohMK, T[Xko s?E'A wzr e/,
YkDhnK job-job fcodhnK BShb/ gdkoEK fcod/ jB. jo e'Jh fJZe d{;o/ s/ sho f;zBhQ gkoNhUA pkjo eZYh ikD Bkb eh jk;b j't/ fJj ykbh ykbh fzzdrh GokT[D nkJh
d/ ;t/ B ns/ s;eoh 'u Skwb, ngokXh wkchnk p?mk j?. rk< fes/ fJj Bk j't/ fe oDihs f;zUA fco jK HHH
ftZu Skwb j' ojhnK jB. nkw b'eK, fe;kB, dopko nk bkt./
gkoNh d/ e[Zb uko w?Apo gkobhw?AN jB s/ Btihs e"o ;zX{
T[j fJ; gkoNh dh bhvofSg d/ ezNo'b ftZu gzikp dh nkg B{z fJ; t/b/ bZsK fyZuD

SINGH MECHANIC

37 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

DIWALI LABOR PARTY

38 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015 p/p/ ro/ih p'bdh nk

d' s/ohnK d' w/ohnK

bkitkp j' iKdk j?. ;oho s'A g[ZS' fe T[; d/ bJh eh zo{oh j?, ykD s'A fJBeko Bk eo fdT[. nkgDh B{z gukT[D bJh s[o' fco' Bk.
wkfjoK dk efjDk j? fe xZN ed/ pkvh b?Ar{J/i ;[D e/ Bk ykU. T[wo s/ nkgD/ ezw d/ nB[;ko Bk ykU. NhE thE d/ ;kjwD/ p?m e/ ykD

Bk ykU-BJh sk szdo[;s j' ikUr/- xo ftu sfbnk G'iB ykU. go"Amk G'iB s'A gfjbK ;{g, fco G'iB, fco Bkb Uto JhfNzr Bjh j' ;edh. G'iB
fuzskw[es ihtB Bk ihU, J/j' i/jh ykU. nkgDh G'iB fsqgsh d/ pknd fwmkJh s/ cb ykU. E'VQk Bk ykU. fJ; B{z SKs wB Bkb upk-upk Bk ykU.
fiAzAdrh dk eh c?dk. ed/ E'VQk Bk ykU,
ed/ uzrk Bk ykU. i' th n;hA yKd/ jK, gzikph e"A;b nkc nk;No/bhnk B/ pbs/i gzB{z d/ fwSB
t?;/ jh pD iKd/ jK. ykDk yk e/ j'o
gukT[Dk uzrh f;js dh e;"Nh Bjh j?. 'fzzdrh fzzdkpkd' dh wSkb f;vBh ftZu irkJh

i/eo s[jkB{z r?;, jkoN poB,

pdjzwh j? sK s[;hA nkgD/-nkg B{z
szdo[;s wzB ;ed/ j'. szdo[;s Bk

xotkbh d/ tko 2 efjD 's/ th vk nwoihs NKvk (f;vBh) f;vBh (fpT{o') phsh 12 ;szpo B{z nk;No/bhnk B/ BthA fgos gkJh. o"fJb ;thN; d/ wkbe soBihs f;zx
n;hA ;ZstK go"Amk th o/VQ iKd/ jK. gzikph e"A;b nkc nk;No/bhnk d/ ;Zd/ gqXkBrh wzvb ftZu ;L ;kX{ f;zx ;{Bo, B{z th T[BQK dhnk ;/tktK bJh ;BwkB
fJBeko BjhA j[zdk c/o ypo/ feZdD ofjDk fJe ebk j?. go szdo[;sh B{z s/ pbs/i gzB{ f;vBh d/ gzikphnK d/ ;L fwjo f;zx, ;L T{Xw f;zx ;zx'Nk,ekL fBSkBh fdZsh rJh. rZbpks d/ d{;o/
bZGD. Ud{z pkd-e[i BJh p; yZN/ bzw/ ;w/A sZe Bk pDkJh oZyDk wjK ebk o{po{ j'J/. pb?eNkT{B ftZu o"fJb ;thN; nihs f;zx, ;L u/s f;zx(;hHvh p?Nohz), d"o ftZu ;tkbk itkpK dk f;bf;bk 1
veko, jkoN poB-Sksh ftu ibD, j?. nkj e[i B[;Zy/ :kd oZyDK nkgD/ d/ czeSB ;?ANo ftZu gzikph e"Af;b nkc e?L;ofizdo f;zx ;zX{ ns/ ntsko xzN/ sZe uZfbnk. pbs/i gzB{z B/ jkb
g/N ftu jbub, GkohgD, ;kok fdB nkg jh nszdo[;sh nk ikt/rh xo s/ nk;No/bhnk d/ ;Zd/ s/ f;vBh d/ e'B/- f;zx(skoh) f;ZX{ Skwb j'J/. wzu ;zukbB ftZu'A T[Zm/ jo ;tkb dk soeg{oD
p/u?Bh, ;[;sh dk nkbw pfDnk ofjzdk pkjo th- e'B/ s'A nkJ/ j'J/ gzikp dodhnK d/ Got/ dh i[zw/tkoh ;L gqGi's f;zx ;zX{ B/ i[nkp fdZsk. T[Zx/ e[w?AN/No oDihs y/
j?. ykD d/ ;w/A id'A g/N Go iKdk j? A fJeZm B{z ;zp'XB eod/ j'J/ pbs/i gzB{z fBGkJh ns/ ;w[Zu/ ;wkrw dh d/y-Gkb Vk B/ fejk fe pbs/i fJeZbk fJj
sK ;zs[SNh dk ;zd/S th ;kv/ jZE w{zj i/eo s[;hA w'Nkg/ d/ fSeko j' sK B/ ;G B{z T[BQK d/ fwSB 'fzzdrh ekoiekoBh w?Apo pboki ;zxk, fvzgh bVkJh BjhA bV ;edk ;r'A ;kB{z ;kfonK
B{z d/ fdzdk j?. go ;kv/ ezB 's/ i{z sZe xZN e?b'oh tkbk G'iB Bk ykU. fzzdkpkd' ftZu Skwb j'D dk ;Zdk ;zX{ ns/ wBXho ;zXk B/ ehsh. ;wkrw B{z T[;d/ fwSB 'fzzdrh fzzdkpkd' Bkb
BjhA ;oedh. n;hA g/N B{z rNo ;wM fdZsk. T[BQK gzikphnK Bkb brGr 2 dh y{p;{osh fJj ;h fe o;wh GkSBK dh i[VBk ukjhdk j?. gzikph e"Af;b nkc
b?Ad/ jK. fJ; ftu i/ e[M ;ktXkBh uhBh-Bwe fxT[ dk gq:'r xZN Bk xzN/ sZe gzikp d/ jkbks pko/ y[ZbQh pikJ/ f;ZXk jh pbs/i gzB{z B{z ;N/i s/ nk;No/bhnk tZb'A nkJ/ wfjwkBK bJh
tosh rJh sK w'Nkg/ fpwkoh s'A pu eo'. fJjh s[jkv/ ;oho dh B[jko B{z ;[nko/ rZbpks ehsh. ;wkrw dh S[o{nks p[bk fbnk frnk. T[BQK B/ gzikp d/ ukj ge"fVnK dk ftS/S gqpzX ehsk
ikUr/-nfijk BJh eoBk-;' jo t/b/ rk . gzikph e"Af;b nkc nk;No/bhnk d/ jkbksK pko/ nkJ/ wfjwkBK B{z ikD{ frnk ;h. gzikph GkJhuko/ B/ gzikph
tZX s'A tZX xZN ykD dk jh ;'u'-fJj e'nkovhB/No vkL wfBzdo f;zx B/ pbs/ eotkfJnk. pbs/i gzB{ B{z fJZe xzN/ sZe e"Af;b nkc nk;No/bhnk d/ fJ; T[gokb/
s[jkv/ BjhA ;kv/ xo dh ejkDh j?. ;bkd fznkdk Bk ykU. fJj i gzB{ dk o;wh ;tkrs eofdnK ehsh. nkJ/ gzikphnK B/ ;kj o'e e/ ;[fDnk. dh Gog{o Sbkxk ehsh s/ EkgVk fdzd/
xo nk e/ cowkfJS ehsh iKdh j? id'A ckJhpo c{v s[jkv/ gkuB szso B{z ekp{ nkgD/ nj[d/dkoK B{z gk;/ oZy e/ pbs/i fJ; s'A pknd gzikph e"Af;b nkc j'J/ fejk fe nk;No/bhnk ftZu pbs/i
eb'Bh ftu nKY-r[nKY ;t/o/ ftu oZy e/ g/N ftu ;kfzS eo d/Dr/. gzB{ Bkb ;fseko:'r pz[orK B{z gqXkBrh nk;No/bhnk B/ pbs/i gzB{ B{z 'gzikphns gzB{ d/ fwSB 'fzzdrh fzzdkpkd' dh s[;hA
T[mfdnK jh go"Am/ pDkT[D dh y[Sp' wzvb ftZu fpmk e/ gzikph e"Af;b nkc dk wkD' n?tkov Bkb ;BwkfBnk. nrtkJh eo', n;hA ;ko/ s[jkv/ Bkb jK.
BZe ns/ fdwkr ftu o[wKu g?dk eo G'iB dh ;{uh ftu johnK ;pzhnK
fdzdh j?. nBzd Bkb BkSsk ehsk w/Eh, gkbe, cbh, wNo B{z th Skfwb
iKdk j?- id'A N/pb s/ fse'D nkeko Bk eo',
d/ vpb gos fJe gos d/ go"Am/ jkzo
j' iKd/ jB, Bkb djhA, wZyD, wbkJh whN wk; xZN Bk ykU.
fxT[ th fgnk j[zdk j?. G[Zb iKd/ jK
n;hA fe w{zj ftu eh gkJhJ/ ns/ eh Bk yk; w"fenK 's/ iK fsT[jkoK 's/
gkJhJ/.fdb dh nD;[Dh ehsh iKdh fwmkJhnK yohdD dk fotkz tXkU. T[;
j?. zpkB d/ ;[nkd ;kjwD/ fdwkr dh EK 's/ cbK dh tos' Bk eo'.

;' zpod;sh g/N m{; e/ Go',
fJBeko eoBk Bk f;Zy'. SKs j' e/ nkgD/

SUPER SIKHS TANDA PEST CONTROL

39 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

okfJ;jkwfgXnBkot/ zesk oGkfkJr;mk, fi;su[ ;BdkkfJ;[y..[ j'Jh ..

r[o{ rqzE ;kfjp ftZu S/ r[o{ ;kfjpK, 1H pkpk fco we/ rfJnk Bhb ukb ns/ bczK dh ;KM j?. fJBQK s'A T[; dk g{ok f;ob/y, 'f;oh okr, gjo/, ý ;fsr[o gq;kfd.. ;'ofm wjbk
gzdoK GrsK, fszB r[of;ZyK ns/ frnkoK p;sq Xko/ pBtkoh.. fJjh Bshik fBebdk j? fe r[o{ nwo wjbk ¡, xo[ '¡' j?. ¡ xo[ £
GZNK dh fbZyh j'Jh pkDh doz j?. r[o{ dk; ;kfjp e'b r[o{ BkBe ;kfjp dh
rqzE ;kfjp d/ ¡¤¢© gzB/ jB. r[opkDh nk;k jfE feskp efS e{ik pKr pkDh w"i{d ;h. f;oh okr ftZu Grs p/Dh ih d/ ik fs;[ Gktk sd jh rktk..
e/tb ¡¤¢® gzfBnK s/ doz j?. gzBK w[;Zbk Xkoh.. (tko ¡, gT[Vh £¢) fJ; Spd dk 'xo[' Gh '¡' j?. fJ; bJh sk rkt/ ek cb[ gktk..
¡¤¢© s/ doz okr wkbk r[opkDh BjhA r[o{ BkBe ;kfjp dh pkDh r[o{ okw fJ; Spd B{z 'xo' gfjb/ ftZu jh rkT[Dk rkt/ ek cb[ j'Jh..
j?. okr wkbk tko/ eth GkJh ;zs'y f;zx, 2H g[SfB c'fb feskp B' fjzd{ fe dk; ;kfjp ns/ r[o{ noiB ;kfjp gk;L j?. bcz 'xo[ '¡' d/ EK fJZE/ f;ob/y ik nkg/ d/t? ;'Jh..¡..
r[o gqskg ;{oi ftZu fbZyd/ jB fel w[;bwkB'Jh.. f;oh okr ftZu, gjo/ f;ob/y tkbh 'gjfonk e? xfo rktDk' fJ; bJh wB w/o/ r[o puBh fBfX gkJh..
r[opkDh e/tb r[o{ BkBe ;kfjp, r[o{ fbfynk frnk j? feT[Afe 'gjo/ wjbk ¡' sk s/ ;u wfj ofjnk
''okr wkbk r[o eh feqs Bfj, j? pkpk nky/ jkihnk ;[Gh nwbk okw dk; ;kfjp ns/ r[o{ noiB ;kfjp ns/ Grs p/Dh ih d/ fJ; Spd dk ;wkJh..¡..ojkT[.. gzBK •©©
w[zdktDh bkr r[op?B''. pkMj[ d'B' o'Jh.. (tko ¡, gT[Vh ££) B/ jh fbyh j?. fJBQK SpdK dk f;ob/y, wzw{B fJZe ns/ s[ZeK dh ukb ns/ fJBQK d'BQK SpdK B{z fXnkB Bkb
s[ZeK dh ukb ns/ bzpkJh nkg; ftZu bzpkJh fJZe' fijh j?. d'BQK SpdK dk gVQ e/ eJh ;KMhnK rZbK fwbdhnK jB.
SwS/o f;zx nS'e, oh;ou ;ekbo fJ; dk Gkt fJj j? fe id'A r[o{ fwbdh j?. fJBQK fszBQK SpdK dk wzw{B fJj ;zpzX nukBe BjhA pfDnk. fJ; d'jK SpdK dh ukb fJZe j?. pj[s ;ko/
Sq'wDh r[od[nkok gqpzXe ew/Nh, BkBe ;kfjp B/ w[;bwkBK d/ e/Adoh Gh fJZe ns/ eJh bcz ;KM/ jB. j/m Spd dk f;ob/y Grs p/Dh ih B/ BjhA bcz ;KM/ jB. d'BQK SpdK ftZu fynkb
nfwqs;o, w[skpe ''r[o{ rqzE ;kfjp d/ ;EkB wZek ikD bZr/ sK T[BQK B/ fbZy/ fJBQK fszBQK SpdK s'A ;kc zkjo fdZsk. fJj f;ob/y r[o{ BkBe ;kfjp Gh fJZe j?. go fiBQK fynkbK B{z Grs
gzBK ¡¤¢© s/ doz okr wkbk fe;/ gzE w[;bwkBh gfjoktk gfjB fbnk ;h. T[j j[zdk j? fe r[o{ okw dk; ;kfjp ns/ iK r[o{ noiB ;kfjp B/ fdZsk j?. f;oh Bkwd/t ih B/ v{zx/ r{M bczK dh okjhA
d'yh dh nkfbw eth d/ Bktb ''wkXt nkgD/ jZE fJZe ;'Nk oZyd/ ;B. r[o{ noiB ;kfjp e'b r[o{ BkBe ;kfjp okr d/ fJ; Spd d/ f;ob/y ns/ wzw{B fpnkB ehsk ;h T[BQK fynkbK B{z r[o{
Bb ekw ezdbk'' s'A Beb ehsh j'Jh ;kfjp w[;bwkBh Xow dhnK oftnksK dh pkDh w"z{d ;h. s'A n;hA fJj efj ;ed/ jK fe Grs p/ BkBe ;kfjp B/ ;kdk s/ ;[ykb/ bczK
j?''. ns/ p'bh s'A Gbh gqeko ikD{z ;B. fJBQK Dh ih dk fJj Spd r[o{ BkBe ;kfjp ftZu fpnkB eo fdZsk j?. fJj ;KM ;kB{z
tkoK s'A fJj ;/X Gh fwb ojh j? fe r[o{ r[o{ BkBe ;kfjpL ns/ r[o{ noiB ;kfjp e'b w"z{d ;h. fJ; Bshi/ s/ gj[AukT[Adh j? fe fJj Spd
nekb sys tb'A gzE gqtkfDs ns/ BkBe ;kfjp nkgD/ e'b jw/SK fJZe ý ;fsr[o gq;kfd.. fbyD t/b/ Bkw d/t ih dk T[gq'fes Spd
Sq'wDh r[od[nkok gqpzXe ew/Nh, feskp(g'Eh) oZyd/ ;B. wZe/ gj[zu e/ r[o{ f;ohokr[ wjbk ¡ gjo/ xo[ ¡.. r[o{ BkBe ;kfjp ns/ Grs epho r[o{ BkBe ;kfjp e'b w"z{d ;h.
nfwqs;o tb'A Skgh iKdh f;Zy ofjs ;kfjp B/ w[;bwkB b'eK Bkb r';Nh th gfjb? gjo? o?fD e? tDikfonk fwsqk ihL r[o{ nwo dk; ;kfjp ns/ Grs
wo:kdk w[skpe, ''(U) ;qh r[o{ rqzE ehsh. w[;bwkB b'e r[o{ BkBe ;kfjp j[efw gfJnk roGkf;.. Bkw d/t ihL
;kfjp d/ gkm(;kXkoB iK nyzv) dk s'A fJj g[ZfSnk fe nkgDh feskp y'b T[oX sg[ nzsfo eo/ tDikfonk r[o{ BkBe ;kfjpL Grs Bkw d/t ihL
G'r w[zdktDh T[Zs/ iK okrwkbk gVQ e/ e/ ;kB{z fJj dZ;' fe w[;bwkB tZvk j? fwsqk y;w ;/sh nodkf;.. f;oh okr[ wjbk ¡ xo[ ¤.. ý ;fsr[o gq;kfd..
ubdh ;EkBe ohsh nB[;ko gkfJnk iK fjzd{. r[o{ ;kfjp B/ ;wMkfJnk fe y;w ;/sh nodkf; tykD? T[oX J/e[ ;[nkB[ d[fJ ;[nkBh Bkfb.. G?oT[ pkDh Bkwd/T[ ihT[ eh xo[ ¡
ikt/.(fJ; rZb pkps gzE 'u ni/ sZe uzr/ r[DK s'A pr?o e'Jh Gh uzrk BjhA. fXnkfB fbt bkrk.. Gbe/ GT[efj ;dk pfJnkfb.. ;zvk woek ikfJ g[eko/..
wsG/d j?, fJ; bJh okrwkbk s'A fpBQK Bk woikd[ nkfJnk efb Ghsfo e{V[ S[ok w[mk w[odko[.. gV? Bjh jw jh gfu jko/..
;qh r[o{ rqzE ;kfjp ih dh phV fbyD iK r[o{ BkBe ;kfjp dh pkDh r[o{ nzrd pkj[fV ik;h Bkrk.. XkDe o{fg ojk eosko..¡.. gzBK okw[ ej? eo skb pikt? uNhnk ;G?
SkgD dk jhnk e'Jh Bk eo/). (f;Zy ;kfjp gk; i?;h ebw t[Vh j? w;sfe s?;h ¢¤ fprko/..¡..
ofjs wo:kdk, gzBK ¡®) ihnV/ gkf;.. Grs epho ihL okw Bkwk ifgp' eo?..
1H r[o{ BkBe ;kfjpL ej[ BkBe gqkDh gfjb? gjo? j[efw ý ;fsr[o gq;kfd.. fjod? jfo ih e' f;woB[ Xo?..¡..
fJE/ dZ;Dk zo{oh j? fe dopko ukeo[ br? ukeoh i/ ub? y;w? gfJnk roGkf;..¡.. gzBK §• f;ohokr[ epho ihT[ ek.. ojkT[..
;kfjp, nfwqs;o s/ okr wkbk gVQh GkfJ.. r[o{ okw dk; ;kfjpL J/e[ ;[nkB[ e? xfo rktDk.. -------- --------
iKdh j? go nekb sys s/ fJj okr j[owfs fs; B' nrbh Uj[ tij[ fG f;ohokr[ wjbk ¤.. iBBh ikBs ;[s[ pvk j's[ j? fJsBk joBky;[ fifB Byj fpdkfoU ;[fo
wkbk gVQh BjhA iKdh. d{Dk ykfj.. gzBK ¤§¤ gfjb? gjo? o?fD e? tDikfonk fwsqk e[ B ikB? fi fdB fdB ntX xNs[ Bo ehJ/ ;BkEk..
r[o{ nzrd ;kfjpL jfo gkfJnk T[do wzMkfo.. j?.. efj Bkwd/T[ jw Bojfo fXnktj
nc;'; j? fe gzE B/ okr wkbk d/ ukeo[ br? ukeoh Bkb/ rkop[ w'o w'o efo nfXe bkv[ Xfo g/ys okw[ nG? gd dksk..C..£..©.. gzBK
w;b/ dk nZi sZe e'Jh jZb BjhA tkd[.. pbfpzdo f;zx jh iwokT[ j;?..¡.. gzBK ©¡ ¡¡¦•C
bZfGnk. rbk eo/ xD/ohnk y;w B gkJ/ fJ; Spd dk f;o-b/y 'J/e[ ;[nkB[ r[o{ nwo dk; ;kfjpL
;kd.. gzBK ¤§¤ jfo fXnkt? jfo T[uo? tDikfonk e? xfo rktDk' Gh r[o{ BkBe ;kfjp B/ G?oT[ wjbk £..
T[; ftZu e'Jh ;funkJh BjhA brdh 2H r[o{ BkBe ;kfjpL fwsqk jfo jfo Bkw[ ;wkfo.. iK r[o{ noiB ;kfjp B/ fdZsk j?. fJj w/oh gNhnk fbyj[ jfo r'ftzd
fe e/tb r[o{ noiB ;kfjp B{z gfjbh ;/Jh g{o/ ;kj tys? T[gfo bfV f;ob/y Grs epho ih B/ fe;/ jkbs r'gkbk..
tko r[opkDh B{z fbyD ns/ ;zGkbD dk w[J/.. gzBK ¡¤• jfo jfo Bkw[ ig/ nkokX/ ftfu ftZu BjhA fdZsk. r[o{ BkBe ;kfjp ns/ d{i? GkfJ ckE/ iw ikbk..
fynkb nkfJnk ;h. fJE/ dZ;Dk zo{oh r[o{ nzrd ;kfjpL nrBh jfo ifg ihftnk.. Grs epho ih d/ fJBQK d'BQK SpdK dk ;fsr[o[ eo/ w/oh gqfsgkbk..
j? fe r[o{ BkBe ;kfjp B/ nkg r[opkDh ;/Jh g{o/ ;kj fiBh g{ok gkfJnk.. wzw{B Gh fJZe j?. bcz 'xo' dk ;zpzX jfo ;[ydksk w/o? Bkbk..¡..
B{z fbyD ns/ ;zGkbD dk ezw So{ ehsk gzBK ¡¤¦ pkjfo iBw[ GfJnk w[fy bkrk ;o;/ 'rkT[D' Bkb j?. okrhnK B{z fJE/ fJj r[o T[gd/f; gqfjbkd[ jfo T[uo?..
;h. r[osk rZdh d/D t/b/ fJZemh ehsh 3H r[o{ BkBe ;kfjpL fgsk wks Ehftnk.. jdkfJs j? fe r[o{ BkBe ;kfjp ns/ ;k;Bk s/ pkbe[ rw[ B eo?..¡..
ns/ ;zGkbh j'Jh pkDh r[o{ BkBe ;kfjp gfjb p;zs? nkrwfB gfjbk Grs epho ih d/ fJBQK d'BQK SpdK B{z ojkT[..
s'A r[o{ nzrd ;kfjp, r[o{ nzrd ;kfjp wT[fbU ;'fJ.. fi; eh t;s[ fs;[ u/sj[ gqkDh efo f;oh okr d/ u"E/ xo ftZu rkT[Dk j?. ------- -------
s'A r[o{ nwo dk; ;kfjp, r[o{ nwo dk; fis[ wUfbn? ;G wT[bhn? fs;fj B fjod? r[ow[fy phukfo.. fJE/ dZ;Dk zo{oh j? fe bcz 'xo' dk ;zs iBk e/ jfo ihT[ ekoi ;tko/..
;kfjp s'A r[o{ okw dk; ;kfjp ns/ r[o{ wUfbj[ e'fJ.. gzBK §©¡ ;zpzX bcz 'wjbk' Bkb BjhA j?. fJ; gqjbkd iB e/ fJehj e[b T[Xko/..
okw dk; ;kfjp s'A j[zdh j'Jh r[o{ noiB r[o{ nzrd ;kfjpL ej[ BkBe gqkDh gfjb? gjo? jfo bJh bcz 'xo' dk ;zpzX bcz 'wjbk' r[o e? ;pfd jT[w? fpy[ wko/..
;kfjp e'b ;[fofyns gj[zu rJh ;h. r[o{ gfjb p;zs? nkrwfB fs; ek eoj[ ighn? feogk Xkfo..¡.. gzBK §¦ Bkb ;wM e/ T[; dk T[ukoB 'wjZbk' BkBe okw Bkfw ;zs fB;sko/
noiB ;kfjp B/ nkgDh, pkeh r[o{nK phuko[.. eoBk rbs j?. fJ; dk T[ukoB pr?o ..C..¡0..¢0.. gzBK ¡¡££
ns/ GrsK dh ;koh pkDh B{z soshp d/ BkBe ;' ;kbkjhn? fi ;G;? d/ r[o{ noiB ;kfjpL nZXe d/ wjbk j?. wjbk dk noE fiBQK b'eK B/ Grs gqfjbkd dh ;kyh
e/ nkgDh fBrokBh j/m GkJh r[odk; nkXko.. gzBK §©¡ f;ohokr[ wjbk •.. ekfJnK iK ;oho pDdk j?. GkJh pbtzv gfjbK ed/ ;[Dh Bk j't/ T[BQK B{z Bkwd/
s'A fbytk e/ fJZe rqzE fsnko eotkfJnk r[o{ rqzE ;kfjp ftZu r[o{ nzrd gfjb? gjo? o?fD e? tDikfonk fwsqk B/ nkgDh tko ftZu fJj rZb ;kc eo t ih dk Spd gVQ e/ g{oh ;kyh B{z ;wMD
ns/ ¡¦0¤ Jh;th ftZu fJ; rozE dk ;kfjp d/ eJh j'o Gh Sb'e jB fiBQK dh Xfo gkfJsk T[do? wkfj.. fdZsh j?l bJh eJh rZbK g[ZSD dh b'V ofj iKdh
;qh dopko ;kfjp, nzfwqs;o, ftZu gfjbh r[o{ BkBe ;kfjp dh pkDh Bkb B/Vsk d;h wk;h wkB;[ ehnk tDikfonk bjD/ dh c/okJhn? BkBek d'jh j?. T[j ;kohnK rZbK dk itkp r[o{
tko gqekS eo fdZsk. fJ; s'A gsk uZbdk j? ns/ pj[s bcz ;KM/ jB. fJj ;KM fwsqk efo w[jbfs eow ewkfj.. yNhn?.. nwodk; ;kfjp B/ fJ; Spd ftZu
j? fe r[opkDh dhnK g'EhnK pkpk w'jB nukBe BjhA pDh. fJj ;KM sK jh j' w[jbfs efo dhBh eow ewkD/ i?;k i'sh Ujk i[rfs ;kfJ ;fj ekfJnk fdZsk j'fJnk j?. d'BQK SpdK dh 'ojkT['
ih B/ ed/ Gh BjhA ;B ;zGkbhnK. pkp ;edh ;h i/ r[o{ nzrd ;kfjp e'b r[o{ fbys[ X[fo gkfJnk.. c/fo gbNhn?.. gzBK ©¦¦ dh s[Ze gVQ e/ gsk uZbdk j? fe fijVh
w'jB tko/ GkJh r[odk; ih fbyd/ jB BkBe ;kfjp dh pkDh w"i{d ;h. wks fgsk GkJh ;[s pfBsk fsB okr, f;o-b/y ns/ wzw{B dh ;KM rZb Grs Bkwd/t ih B/ y'bQ e/ BjhA ;h
fe T[j sK ewbk ;h. T[;B/ nkgD/ r[o{ r[o{ BkBe ;kfjp dh pkDh r[o{ nwo Ghsfo gqG{ ;zi'fJnk.. ;kB{z fJ; Bshik T[Zs/ ngVkT[Adh j? fe dZ;h T[j rZb r[o{ nwodk; ;kfjp B/
fgsk, r[o{ nwo dk; ;kfjp dk efjnk dk; ;kfjp gk;L eow ;[eow eokJ/ nkg/ fJ;[ izs? r[o{ BkBe ;kfjp B/ nkgDk fJj Spd pj[s ;kdk, ;[zdo ns/ ;gSN bczK ftZu
BjhA ;h wzfBnk. 1H r[o{ BkBe ;kfjpL tf; feS[ Bkfj.. Grs epho ih d/ Spd dh ftnkfynk dZ; fdZsh j?. Grs Bkwd/t ih ns/
okr[ rT[Vh g{oph Szs wjbk ¡.. ej[ BkBe gqkDh gfjb? gjo? Xfo tk;s/ T[ukfonk j?. fJ; bJh Grs epho r[o{ nwodk; ;kfjp d/ d'BQK SpdK dk
w'jD[ ewbk j'fJnk uT[pkok w'joh w[zX o?fD d[j/bVhnk ihT[ Bhd B gkfJsk T[do? wkfj..¡.. gzBK §§ ih dk fJj Spd r[o{ BkBe ;kfjp ns/ d{ik pzd gVQ e/ gsk brdk j? fe Bkwd/
wBkfJnk.. nkt?.. GrsK dh pkDh r[o{ ;kfjpK gk;L r[o{ noiB ;kfjp gk; w"z{d ;h. t ih d/ bcz 'fpBsh' B{z r[o{ nwodk;
;k XB d[pbhnk ihT[ fgo e? jkt?.. r[o{ BkBe ;kfjp ns/ Grs p/Dh r[o{ BkBe ;kfjp, r[o{ nwo dk; ih B/ feBQ/ fgnko-Go/ bczK Bkb
----- ------ XB EhJh d[pfb ezs jkt? e/t B?Dh ih ;kfjp ns/ Grs Bkw d/t ihL j[D n;hA ;wMkfJnk j?. okr, wzw{B ns/ fynkbK
uzdB tk;[ B tk; p'jkfJnk..££.. d/yJ/.. ;qh r[o{ rqzE ;kfjp d/ f;oh okr ftZu d/yKr/ fe Grs Bkw d/t ih dh th pkDh dh ;KM s'A fJ; soQK fJj rZb fpbe[b
r[o{ r'fpzd f;zx B/ GkJh wBh f;zx ;hrko fwm o; G'r G'iB ;G[ M{m[ gzBK ©£ s/ Grs p/Dh ih dk j/m r[o{ BkBe ;kfjp ns/ r[o{ nwo dk; gosZy j? fe Bkwd/t ih dk fJj Spd
s'A fJZe j'o BtK rqzE fsnko eotkfJnk fes? B b/yJ/.. fbfynk Spd gVQ e/ d/y'L ;kfjp e'b w"z{d ;h. r[o{ nwodk; ih d/ ;kjwD/ w"i{d ;h.
fi; ftZu r[o{ s/r pjkdo ;kfjp dh w? ws i'pfB rofp rkbh d[Xk EDh ý ;fsr[o gq;kfd.. r[o{ BkBe ;kfjp ns/ Grs Bkw fJj fynkb rbs j? fe GrsK d/ Spd
pkDh Gh doz eo fdZsh. ¡§0® ftZu B nktJ/.. f;oh okr pkDh Grs p/Dh ihT[ eh.. d/t ihL r[o{ noiB ;kfjp B/ fJeZm/ ehs/ ;B.
fJ; ;z;ko B{z SZvD s'A gfjbK r[o{ r'fpzd BkBe ;k XB fwb? fwbkJh fpB[ fgo gjfonk e? xfo rktDk.. Grs Bkw d/t pkpk S/y cohd d/ ;b'e ns/ Grs
f;zx B/ fJ; Bt/A rqzE B{z r[osk pyS Bhd B nktJ/..¡.. gzBK ¢¤¢ o/ Bo roG e[zvb ip nkSs T[oX ý ;fsr[o gq;kfd.. epho ih d/ ;b'e Gh r[o{ ;kfjpK d/ e'b
fdZsh ns/ SySh r[osk dk ;dk tk;s/ r[o{ nwo dk; ;kfjpL fXnkB fbt bkrk.. okr[ ;'ofm pkDh Grs Bkwd/ ih ;BL
G'r gk fdZsk. nkg B/ n?bkB eo fdZsk okr[ rT[Vh g{oph Szs wjbk £ fwose fgzfv gd wd Bk nfjfBf; eh xo[ ¢
fel XB o?fD ;[j/bVhJ/ ihT[ jfo f;T[ J/e[ nfrnkB ;[ Bkrk.. ip d/yk sp rktk.. pkeh ;ck 41 s/
'';G f;ZyB e' j[ew j?, r[o{ wkBhUz fus[ bkJ/.. s/ fdB ;zwb[ e;N wjk d[y np sT[ iB Xhoi[ gktk..¡..
rqzE''. ;fsr[o[ ;/t/ GkT[ eo/ ihT[ ftuj[ fus[ nfXe g;kfonk.. Bkfd ;wkfJb' o/ ;fsr[o[ G/fNb/
fJ; soQK r[o{ rqzE ;kfjp d[BhnK nkg[ rtkJ/.. roG S'fv fwqs wzvb nkfJnk sT[ d/tk..¡.. ojkT[.. gzBK ¦•¦
dk gfjbk Xkofwe rqzE j? fi; ftZu r[o{ ftuj[ nkg[ rtkJ/ jfo r[D rkJ/ Bojfo wBj[ fp;kfonk..¡.. gzBK ©£ Grs Bkw d/t ih fJ; Spd B{z
;kfjpK dh nkgDh fbyh f;Zfynk ;jh nBfdB[ bkrk GkU.. fJ; Spd dk f;ob/y,''gjfonk e? ;wMD bJh ;'ofm okr ftZu jh doz
o{g ftZu ;zGkbh j'Jh j?. ;[fD ;yh ;j/bh ihn eh w/bh r[o e? xfo rktDk'' j?. fJ; dk Gkt fJj j? r[o{ BkBe ;kfjp dk Spd gVQBk zo{oh
fJ; b/y ftZu n;hA GkJh r[odk; ;pfd ;wkU.. fe Grs p/Dh ih d/ fJ; Spd T[; 'xo' j?. d/y' fe d'BQK SpdK dk nkg; ftZu
dhnK tkoK ns/ r[opkDh ftZu'A e[ZM jfo r[D ;koh sk ezs fgnkoh Bkw/ ftZu rkT[Dk j? fi; dk f;o-b/y feBQh B/Vsk j?.
T[dkjoDK g/S eo oj/ jK fiBQK s'A fJj Xoh fgnko'.. ''gjo/'' j?. n;hA T[go d/y nkJ/ jK fe
gsk ubdk j? fe r[o{ BkBe ;kfjp B/ BkBe ekwfD Bkj fgnkoh okw Bkw[ f;oh okr ftZu fJj Spd fi; dk r[o{ BkBe ;kfjpL
nkg pkDh fJZeso eoBh S[o{ ehsh ;h rfb jko'..¢.. gzBK ¢¤£ f;ob/y ''gjo/'' j?, r[o{ BkBe ;kfjp
ns/ jo/e r[o{ e'b T[BQK dh nkgDh ns/ r[o{ rqzE ;kfjp ftZu r[o{ nwo dk; dk fbfynk j'fJnk j?. fJj Spd ;qh r[o{
T[BQK s'A gfjb/ ;ko/ r[o{ ;kfjpK tb'A ih d/ eJh j'o Spd Gh jB fiBQK dh rqzE ;kfjp d/ gzBK §• T[Zs/ doz j?.
fJZeso ehsh ns/ fbyh pkDh w"z{d ;h.
GkJh r[odk;

40 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015 r[o{ ih pha n?;apho

ejkDh

wkoehfNzr w/ok feZsk th j? s/ fJSN w[fNnko dk fJe S'n-gh; th. mhe pkoQK G{nk pkbVh B/ g[ZfSnk . j'fJnk fe T[j oi tkbk ihtB ihn eowK 'u d[y fbfyn? aaaaaw?A G'rD? aaaaaaaw?A
th. w?B{z Gkos dhnK tZvhnK-tZvhnK ti/ ojh ;h.aaago T[BZsh ;kb T[wo dh rZb j;d/-j;d/ G'rK sK tkfjr[o{ ih y[S
ezgBhnK d/ gqw[ZyK s/ nfjw s/ T[u- w/oh eko r[o{ ih d/ xo ;kjwD/ ;h. w?A ''wo ikDhJ/A , feT[A gkg uVkT[Bh JA/ w/o/ fzjB 'u nNeh yVh ;h s/ jzw j'D j'Dr/aaaa.@
nj[fdnK s/ p?m/ ftneshnK B{z fwbDk ;{uBk-p?b dk pNB dpkfJnk sK ;Zm e[ w/o/ f;o.aaXh fXnkDh s'A fJzM e"D eokT[Ad?<aaa dk BK Bjh b? ojh ;h. cb ykD wro'A
g?Adk j?. T[BQK dh Bpz cVBh s/ fco ;kb dh ;c/d fbpk; ftu w[;eokT[Adh v?vh Bzpo N{ s/ r[o{ ih d/ fgsk ih w?B{z fJj nky fgsk ih dhnK gbeK e[M
gVQBh g?Adh j?. T[BQK dh g;zd-Bk g;zd fJe fJ;soh B/ d't/A jZE i'V ;[nkrs nZSk ;[D, fJj B/ nzeb aaas/o/'' fJSko/ Bkb vokfJzr o{w tZb b? rJ/ fe fuo bJh pzd j' rJhnK. rb Go nkfJnk
B{z x'yDk g?Adk j?. T[BQK dhnK soihjK ehsk. ''aaaaw?A aaaaw?A<aaar[o{ ''fJBQK dk Bk sh t/<@ pkbVh d/ w{zj'A s/ T[E/ B/V/ jh bkZph 'u tkSt/;B ;h fiE/ ;h. T[BQK e'b'A p'b BjhA ;h j' fojk.
B{z iKuDk g?Adk j?. T[BQK dhnK ewz'ohnK ihaaaB{zaaaaafwbDk ukjKrk<@ w?B{z bfrnk w?A jZE X'J/ s/ eb'z-ng e[ob/ aaaanZyK u'A jzM{nK dh MVh fijh aaphih th
s/ wzp{shnK B{z tkuDk, goyDk s/ fe SkfJd T[j fJ;soh jh r[o{ ih ;h fi; Spd feo/. ehs/. N[E-fge Bkb dzdK 'u cf;nk o[wkb BZe s/ oy pfj nkgD/ d[y B{z
;wMDk g?Adk j?. fJj fJe ;Zu j? fe Bkb c'B s/ rZb j'Jh ;h. T[; fJ;soh B/ ''aaaw/ok BKaaaae[bpho f;zx,@ w?A d';sh G'iB efYnk s/ fco d' fszB tko e[ob/ dpkT[D dk :sB eo oj/ ;B.
d[BhnK d/ jo fJe ftnesh dh e'Jh Bk w?B{z 'ih nkfJnk' nkfynk s/ w?B{z fJe ehs/ s/ fco r[BrB/ gkDh 'u jbek
e'Jh ewz'oh zo{o j[zdh j? Gkt/A T[j fezBk p?vo{w tZb b? rJh/. w?A xpokfJnk feT[Afe dk jE tXkfJnk. Bwe gk roko/ ehs/. w?A T[fmnk s/ cfoZi 'u'A gkDh dh
th tZvk, fezBk th nfjw s/ fezBk jh ne;o fe;/ d/ xo ikU sK T[j s[jkB{z p'sb eY, d' rbk;K 'u gkDh gk,
nfXnkswe s/ fezBk jh eow :'rh feT[A vokfJzr o{w b? iKdk j?. w/o/ wB dh pkoh ''pj[s fgnkbk BK J/ nzebaaaa.@ fco n;hA fszB'A vokfJzr o{w ftu d'j/A pz[orK B{z g/S ehsk. T[BQK fJe x[N
Bk j't/. T[AM sK ihtB d/ jo y/so ftu 'u'A S?skB MkeD br fgnk ;h. w?A p?vo{w w?B{z Bkb fbnKd/ p?r dk u/sk nk ftS/ ;'c/ 's/ p?m/ rJ/ s/ phih th T[E/ nk gkDh ghsk s/ rbk; w/z 's/ oy fds/.
;cb j'D bJh ;fji j'Dk s/ ;fji d/ nzdo frnk sK T[ZE/ fJe pZuh fp;so rJ/ ;B. w?A ezX brh xVh tb t/fynk, phih B/ fejk-''p/Nk ih, s[;hA feT[ sebhc
ofjDk b[VhAdk r[o j?, go wkoehfNzr s/ b/Nh j'Jh ;h s/ ;fsBkw-tkfjr[o{ d/ frnk. T[; ftu ukeb?N dk fJe g?eN d' ti oj/ ;B. w?B{z :kd nkfJnk fe d' ehsh<aaaaas[;hA fJzBK eSN eo oj/ j'< e[M
ftu fJ; r[o fpBK s[;hA nZr/ Bjh tX f;woB dh e?;/N ub ojh ;h. w?B{z nzdo s'A uko gfotko dk s/ yk; s"o s/ r[o{ ih d/o d't/A u[g oj/ s/ fco phih efjD br/
;ed/. go ;G s'A nfjw r[o wkoehfNzr fbnkT[D tkbh fJ;soh B/ fejk. ;h . w?A eY e/ pkbVh B{z G/N ehsk. d/ nokw eoB dk ;wK j?, fJ; bJh -
bJh j?-s[jkvh gq'c?SBb gj[zu iK fJzM fJzkis wzrh. v?vh Bzpo N{ B/ fejk-''w?A
nkfynk ik ;edk j?, T[go'es d;/ ''fwb'! fJj B/ r[o{ ih,@ w?A j?okB j' ''nzeb , w?A ukeb/N BjhA yKdh. r[b{ sK fvT{Nh 's/ ikDk j?. fgsk ih s/ phih ''fJj wo ikDhaaw'j dk ;w[zdo J/
s[jkv/ feZs/ gqsh fBSmk s/ seBheh frnk. T[; pZuh B/ ukdo ftZu'A jZE ih efjzd/ B/ ukeb?N Bkb dzd s[s iKd/ fJE/ B/. s[;hA p?m'aas/ d{ih rZb r[o{ ih th aaafJ; d/ ebk; c?b' ftnkj/ rJ/ B/ aaaeJh
w[jkos. fJj fpnkB/ r[o s[jkB{z pkjo eZfYnk, w[;eokT[Ad/ j'J/ e[o;h s/ ukjz[d/ B/ fe s[;hA e[M ;wK j'o ;kv/ Bkb pZfunK tkb/ B/aaaaB"eohnK s/ B/aaeJh
wkoehfNzr 'u tX/o/ ;cb pDk ;ed/ p?mD dk fJSkok nZyhnK Bkb ehsk s/ B/. fpskU. p; g?Ash-ukbh fwzNK wro'A, j[D th nkT[Ad/ B/ g[SD fwbD. fijV/
jB. s[;hA ;pzfXs ftnesh B{z wfj;{; rodB fjbk cfsj p[bkJh. w/oh ihG nkgK r[o{ ih d/ ewo/ 'u ubKr/.@ fJj BjhA nk ;ed/, T[j c'B eod/ ofjzd/ B/
eotkT[Dk j[zdk j? fe s[;hA T[; dh ;z;Ek skb{ B{z br rJh. wz{j ;[eD bZrk, ''ewbhJ/! nzeb s'A b? b?. fgnko Bkb nky v?vh Bzpo N{ pkjo ubk frnk. w/ aaa.@
gqsh, T[; d/ gqsh s/ T[; d/ gfotko gqsh ;'funk iBob w?B/io B/ SkfJd w/ok d/ oj/ B/aaaaykJhA Bk p/SZe. ;e{b ftu ;j/ o/ nzdo nB/eK gqSBK dk e'bjkb
S[Gfuzse j'. ekm dh jKvh B{z pko- pko ngq?b c{b pDkfJnk j?. go ni sK s/oQK bhnK 'u gqSkd tzv d/JhA.aaaagqSkd pD e/ wfunk j'fJnk ;h. fJe gqSB sK ;[bM ''aae'Jh th fJ; B{z fJe tko fwb bt/
nZr 's/ BjhA oZfynk ik ;edk. s[jkv/ ng?qb j?, fco :kd nkfJnk. toskJh s/ gqSkd ;wM e/ ykJh e'Jh th frnk ;h fe T[; B{z r[o{ ih feT[A efjzd/ aaaap; J/; dk j' iKd?.aaaaafizBk
d[nkok ehsh fJe G[b iK u{e, s[jkB{z uhz fe;/ B{z th yokp BjhA eodh.@ r[o{ ih jB. T[; d/ BK d/ gfjb/ fjZ;/ s'A r[o{ pDk w[;eokT[Adh J/aaaT[ZBk j;kT[Adh th J/aafe
bzw/ ;w/A bJh pj[s wfjzrh g? ;edh j?. pz[or fJ;soh fJzB/ se No/n ftu B/ T[; B{z ;wMkfJnk fe sK T[; B/ ''E?Ae fbnk frnk j't/rk. w?A j";bk ehsk, eJh tko ;[DB tkb/ dhnK nZyK 'u jzM{
d' rbk; gkDh b? e/ nk rJh ;h. fJ;soh :{@nky ukeb/N dk g?eN b? e/ gbzx s/ ''r[o{ ih dh T[wo ;Zuh w[Zuh T[BZsh ;kb nk iKd/ B/aaafSt dk o{gaaad[yK d/ zfjo
aaaaw?B{z fJe tko j?dokpkd ikDk B/ gkDh dk frbk; w?B{z fdZsk s/ w?A d' x[N J/< iK w/o/ Bkb r[o{ ih B/ wy"b ehs?<@ dk fgnkbk gh rJh J/aaed/ fSekfJs
fgnk s/ T[E/ fJe wbNhB?SBb ezgBh gh e/ nkgD/ ;[e oj/ rb/ B{z e[M okjs jh oy fdZsk s/ w?A Y[etK w"ek t/y e/ BjhAaaaae'Jh frbk BjhAaap; aaatkfjr[o{
ftu fJe gzikph ;odko Bkb fwbDh d/D dh e'fSS ehsh s/ T[; B/ ny"sh r[o{ ''aaaBjhA s[jkv/ Bkb T[; B/ wy"b tkfjro{ aaaa;fsBkw eodh ofjzdh J/.
j'Jh. gzikph s'A Gkt gzikp dk f;y- ih B{z ;jkok d/ e/ T[mkfJnk s/ p?v dh r[opkDh s/ gzikph b'e rhsK dhnK e?;NK feT[A eoBk ;haaaS'jdh B/aaa.@ phih B/ aaaafJ; d/ d' S"Ae B/HHHr[opkDh gVQBk-
;odko ;h T[j. T[AM ezgBhnK ftu pj[s/ Y'n Bkb ;jkok d/ e/ fpmk fdZsk. r[o{ SZs tZb t/fynk s/ fJe mzvk jT[ek ;[DBk iK u[Neb/ gVQB/. tXhnK g[;seK
fwbd/ f;Zy fdZbh, w[zpJh iK Gkos d/ ih Y'n b? e/ tX/o/ w[;eokT[D bZrh. s/ ;hvhnK r[o{ ih B{z G/N ehshnK s/ Bkb fbnk. d'jK d/ fujo/ rzGho j' rJ/. fgsk th gVQdh J/. aaagsk BjhA feE'A-feE'A jk;/
d{i/ fjZf;nK s'A nkJ/ j[zd/ jB. w/ohnK- gkDh dk rbk; T[; d/ w{zj B{z bkn s/ ih B/ nZyK okjhA fJSkok ehsk fe G/d B{z d/ r[pko/ fbnk e/ c'Vdh J/aaa@, pz[or B/
T[; Bkb uko f;fNzrK s/ whfNzrK j'JhnK. fgbk, pz[or fJ;soh w[V d{i/ ewo/ ftu jh tke-w?B. aaar[o{ ih B/ gfjbK nkgD/ G/d ofjD fdZsk ikt/. df;nk s/ fco u[g j' rJ/.
w?B{z wfj;{; j'fJnk fe T[j n;{bK tkbk ubh rJh . SkfJd e[M mzvk -row b?D
ftnesh ;h s/ T[; B{z frcN iK e'Jh j'o bJh. r[o{ ih B/ w?B{z g[fSnk aaa fgsk s/ fco phih tZb sfenk s/ fco fJe w/o/ e'b'A fojk Bk frnk. w?A fejk, phih B/ xo dk s/ T[; dh fzzdrh dk
bkbu Bkb ikb ftu c;kT[Dk n"yk '';Zkoh, w/o/ nkT[D Bkb s[jkB{z sebhc G/d y'fbQnk. ''fJe w[zvk ;h aaaafJ; d/
;h. gfjbK T[j w/oh sZEK dh g/Sekoh ''e'Jh sebhc sK BjhA j'Jh, xo fwzN w'pkfJb s/ rZb ehsh, ''v?vh, ;fs ;qh j'Jh j?. aaago i/ w? ubk frnk sK w/o/ ;e{b ftu. fJ; s'A d' iwksK nr/.
(gq?zBN/SB) s'A gqGkfts j'fJnk s/ T[; bGD 'u<@ nekbaanzeb e[bpho nkJ/ B/. fJzBk e[M fdb fdwkr s/ fJe p'M fijk fgnk oj/ aaafJe d{i/ bJh nzsK dk w'j
wro'A jh T[; B/ w?B{z B/V/ Y[eD fdZsk. w?A rk.aaas[;hA w?B{z e[bpho Bk ;wM' ;r'A oyd/aaaa.aaaaid'A fJj fpwko g? rJhaaaasK
wfj;{; ehsk fe T[; B{z r[opkDh s/ ''BjhAaaaafpbe[b BjhA,@ nzdo'A w/ok d/ oj/B/. aad;' eh j[ew j?<@ w'pkfJb s/ pbihs f;zx jh ;wM bU.@ th T[j xo nkT[Adk fojk.aatkfjr[o{ B{z
r[owfs Bkb brkU ;h s/ gzikphns fdb eo/ fe w?A frcN d/ Bkb fbnKdk
Bkb th. w?A T[; B{z e[M e?;NK s/ ;hvhnK ;wkB T[; d/ w{zj s/ wkoK s/ pkjo fBeb ''jK@ fwbD wro'A jh r[o{ ih B/ w/o/ s'jc/ aaafgsk ih dh w[dok e[M rzGho j'Jh wBz{o BjhA ;haaan;hA d'jK B/ wB 'Xkfonk
r[owfs s/ gzikphns Bkb ;zpzfXs g/S iktK. r[o{ ih B/ ;fji Bkb efjzd/ j'J/ ;theko ehs/. fco w?A uoy/ dk S'n gh; g/ s/ p'b/-''g[Zso ih! n;hA BjhA ukj[zd/ fe ;h fe i/ fJj d't/A ukj[Dr/ sK fJBQK B{z
eoBhnK ukjhnK sK T[; B/ fejk ''fJ; fejk.- S ehsk sK T[j Gkt[e fijh j' rJh s/ T[; s[;hA r[o{ ih pko/ ikD e/ d[yh j't'.aafJj
dh e'Jh b'V BjhA.@ id'A w?A E'VQ/ fij/ dhnK gbeK u'A jzM{ fuzpV rJ/. r[o{ ih B/ d[y dks/ B/ f;oc ;kB{z pyS/ B/aaafJ; ihtB ;kEh pDdk t/y n;h y[S j'tKr/
ftBwo Gkt Bkb g/SeS ehsh sK ''w/o/ v?vh Bzpo tB B{z fwb/ ;h. T[j dks B{z n;hA fe;/ j'o Bkb BjhA tzvkT[Dk . T[j th doSBh w[zvk ;h aaaG[y bfjzdh ;h,
efjD bZrk-''uzrk! i/ pj[s jh z'o fet/A B/<@ o[wkb Bkb gbeK g{zMtkJhnK s/ ;G uhzK ukj[zd/.@ T[; B{z t/y e/ aaaag{ok r[owfs dk
fdzd/ j' sK s[;hA w/o/ r[o{ ih B{z fJj G/N pV/ nkdo s/ ;bhe/ Bkb ep{bhnK.
eo d/Dk.@ w?A pj[s gq;zB j'fJnk s/ r[o{ w?A ;wMD dh e'fSS ehsh-''nZSk ''aaafJ; dk wsbp j'fJnk fe s[;hA XkoDhaaaa.aaaagqh w?vheb eoB se T[j
ih dk gsk wzfrnk. T[; B/ w?B{z r[o{ ih ;odko pbihs f;zxaaafpbe[b mhe B/- ''phih, s[jkv/ uoyk esD t/b/ dh s;tho. w/o/ SpdK 's/ ftStkS Bjh ehsk s/ w?B{z
dk c'B Bzpo d/ fdZsk s/ dZf;nk fe T[; pj[s fwbkgV/ B/<@ feT[A phih, j? Bk<@ w?B{z ;wM Bk nkt/ fe ;a pbihs f;zx d/ fBnkJhA Bjh fJ; dk jkb-ukb g[SD nkT[Adk ;h.
d/ r[o{ ih gzikp d/ B/V/ gzue{b/ jh ofjzd/ ;wfMnk. aaaad[y d;D Bkb e[M okjs
jB. T[; B/ w/ok b'VhAdk ezw eo fdZsk ''w/oh wzwh Bzpo tB B{z th fwb/ ;T[A<@ fJj gzi-S/ ;kb dh r[o{ 'u fJzBh ;wM fwbdh j?.@ fJ; B{z efjzdk, 'r[o fceo Bk eo,
;h. go bzw/ ;w/A bJh tgkfoe-;zpzX ''w?A ;wfMnk BjhAaaaa<@ feE'A s/ fet/A nk rJh. fBzp{ gkDh ghD vkeNo pDKrk s/ s/ok fJbki w?A
pDkT[D ykso w?A id'A gzikp tkfg; '';odkoBh pbihs f;zx B{zaaaa<@ fgsk ih e[M ;fezNK bJh w"B oj/ s/
gofsnk sK w?A T[; d/ r[o{ ih B{z c'B ''BjhAaaaaBjhA, T[j ;[Gkr BjhA fwfbnk wro'A xo-gfotko pko/, r[o{ ih s/ T[; d/ fco efjD bZr/aaaa''r[o{ ih B/ B"thA gk; eoKrk,aaaaw?vheb 'u 'tihck fwfbnk
ehsk. T[; ;w/A j?okBh j'Jh id'A nktkz .@ w?B{z bfrnk fe T[j p/s[e/ s/ puekBk ehsh sK T[j uzrh Gbh ;h. brGr ;kY/ s/ fBT{:koe ubk frnk w?vheb dh
iBkBk ;[DB Bz{ fwbh. T[; B/ fejk-''jK fij/ ;[nkb eo ojh j?. aaaa''v?vh Bzpo wksk-fgsk B/ g[ZfSnk. w?A dZf;nk fe w?A gzi c[N ed ;h-bzwh ;o{ tKr tX ojh
w?B{z ;zd/S fwb frnk j? s/ w?A T[; B{z tBaaawzwh Bzpo tB aaa.@ ;h . d;thA 'u ni/ dkyb j'fJnk B{z fJe gVQkJh eoB. aac'B nkT[Ad/ ofjzd/ aaa. gzi
fwbD gzue{b/ fe;/ th tes nk ;edk ni/ rZbK eo jh oj/ ;h fe pz[or w[jkbh ofjzdk jK. v?vh Bzpo N{ fes/ pkjo wjhBk jh j'fJnk ;h fe rowh dhnK
jK. p; fdB d/ d' ti/ s'A uko ti/ shthA N/qn b? e/ nzdo nk rJh ;h. uko S[ZNhnK 'u fJj fpwko g? rJh. fJ; d/ ;kb gVQkJh g{oh ehsh s/ tkg; fJzvhnk
ftueko BjhA. Bkb jh T[; B/ fejk fe rbk;K ftu fBzp{ gkDh s/ d' gb/NK 'u ezw ubk frnk s/ wzwh Bzpo N{ s/ phih ;ko/ ;oho 'u nihp fij/ dod s/ nuthA
i/ bzro SeDk ukj' sK mhe fJe ti/ fp;e[N s/ poch. T[; pz[or n"os B/ fSVB brh.aaaanB/eK vkeNo pdb/ nkT[D dh fsnkoh 'u ;h fe fJe eko-
g[iDk feT[Afe T[BQK d/ bzro dk ;wK No/n w/o/ ;kjwD/ oyh. fJzB/ ftu fJe SkfJd o;'Jh ftu ykD/ dh fsnkoh eoB aaafJ; dk s[oB p?mD B{z ihn Bk eo/ n?e;hv?AN 'u ;fsr[o{ dh r'd ftu ik
v/Y ti/ j?.@ pz[or f;o 's/ e/;oh d;sko ;ikJh ub/ rJ/ ;B. fgsk ih pkEo{w ub/ rJ/ sK aaaap; b/Nh oj/. fJ; d/ ebk; c?b' fJ; p?mkaaaa.@ fJj nky phih dhnK nZyK 'u
nzdo nk rJ/. B{z T[mD- x[zwD fcoB bJh z'o bkT[D, ;kT[D wjhB/ dh MVh br rJh. w?A th
T[; nktkz B/ w?B{z wzso-w[rX eo ''fwb'! w/o/ fgsk ih B{z@, r[o{ ih B/ w?A g[fSnk- go Bk fJ; dk fuZs wzB/ s/ Bk jh ;oho
fdZsk ;h s/ w?A fejk-''mhe j? w?A s[jkv/ fejk. pz[or B/ d'j/A jZE i'V/ s/ gbzx s/ . e[M wjhfBnK wro'A n;hA wfj;{; ehsk g;hi frnk. w/ohnK nZyK ;bQkphnK
doSB th eoBk ukjKrk s/ ft;Eko r[o{ ih d/ g?oK tkb/ gk;/ uA"eVk wko p?m ''r[o{ ih, s[;hA nkgDk BK BjhA fe fJ; dk eZd nZXk e[ c[N xN
;fjs tNKdok th. eh w?A ;kY/ pkoK ti/ rJ/. pz[or shthA tZb fJSkok eod/ dZf;nk.@ frn?.aaa;kB{z fuzsk j'D brh. ghaiha rJhnK.
nk ;edK<@ j'J/, r[o{ ih B/ fejkL nkJh rJ/. vkeNo j?okB, T[BQK bJh r[o{
''fJj w/o/ phihaaaa.@ ''w/ok BK r[ofwjo e"o.@ ih dh fpwkoh fJe p[Mkos s/ j?okB ''aaaafJj ypo ;[D e/ ;kv/ xo T[d'A
''s[jkvk ;[nkrs j't/rk. ukj' sK w?B{z ;wM Bk nkt/ fe fJj eh wkiok ''aaas/ s[jkvh fezBh e[ T[wo j'Dh J/<@ eoB tkbh ;h s/ y'i bJh fJe BtK se u[bQk Bk pfbnk id se T[; dk
pkoK ti/ th nk ikU.@ j?. fgsk ih, phih, wzwh Bzpo tB, v?vh ''T[BZsh ;kbaaaa@ T[; B/ w[;eokT[Ad/ ftSk. ;G N?;N j'J/ wfjzr/ s'A
Bzpo tB. ni/ rZbK eo jh oj/ ;h fJe j'J/ fejk. wfjzr/. aae[M th vkeNoK B{z ;wM Bk ;;eko Bk j' frnk. fJj woikDh r[o
w?B{z T[; B{z fwbD bJh nuth s/ B"itkB i'Vk nzdo dkyb j'fJnk s/ nkt/. fco T[;/ ;oho 'u'A wk; d/ d' fszB
X[eXeh fijh fSV rJh. ;'uD bZrk fe T[BQK Bkb fszB e[ ;kb dh pZuh th ;h. w?B{z bZfrnk fe fe;/ B/ w/o/ f;o s/ uhEV/aaaabzvB s/ fBT{:koe xb/ rJ/. pkjo'A j;dh ojhaaaafJe th jzM{ ;kv/
fJe sK bVeh dh nktkz s/ d{ih rZb T[j d"V e/ r[o{ ih e'b g[i rJh s/ T[; d/ d[BhnK d/ vkeNoK bJh fJj nuzfGs
fe T[j ezgBh d/ iBob w?B/io wE/ B{z u[zfwnk s/ r[o{ ih B/ th T[; d/ w{zj e[;fs dk tZvk ;kok jE"Vk z'o dh wko eo d/D tkbk e/; ;haaa. eJh wjhB/ ;kjwD/ fJ; B/ Bk e/fonk.aaaaago fJ; d/
wkoehfNzr dh r[o{ j?. :ehBB e'Jh B{z u[zfwnk s/ T[; pkbVh B/ r[o{ ih B{z fdZsk j't/. w/o/ fujo/ s/ j?okBrh d/ GktK ghaihankJh 'u dkyb ojh. T[E/ th eZd
gjz[uh j'Jh uhz j't/rh. w?A r[opkDh rbteVh gk bJh s/ r[o{ ih B/ nkgDk e[M fJzu xN frnk. aaaafco xo b? nkJ/ frZb/ o[wkb s/ frZbhnK u[zBhnK w?A t/y-
dhnK e?;NK, ;hvhnk s'A fJbktk fJe f;o T[; d/ f;o Bkb i'V fdsk ;h. r[o{ B{z T[; B/ tkfunk s/ fco w[;eok fdsk. s/ Bkb-Bkb fiE/ th e'Jh efjzdk b?
tke-w?B N/g foekvo th b? fbnk s/ ih B/ ikDekoh eotkJh- iKd/. aau?BJh-w[zpJh s/ nB/eK SfjoK t/y, fJ; d/ nzdob/ dod B{z wfj;{;
gzikp d/ ;fGnkuko Bkb ;zpzfXs ''fJj w/o/ v?vh Bzpo N{ s/ fJBQK d/ ni/ w?A e'Jh rZb g[SD jh brk ;K fe T[; ftu gqf;ZX j;gskbK d/ wzB/ gqwzB/
ckJhpo dk pfDnk uoyk-esdh Bkb w/o/ wzwh Bzpo N{ s/ fJj w/oh G{nk vkeNoK B{z ftykfJnkaago e'Jh coe Bk eodh.aaafJj fBxodh rJhaaae[M fpwkoh
fgof;cs@ s/ T[; B/ Bkb p?mh pkbVh d/ dh phih s/ wzwh Bzpo d' g[i rJ/. T[BQK fgnk.aaaar[ofwjo ;kB{z t/y e/ efjzdh-
f;o B{z w[V uz[w fbnk. ''s[;hA T[dk; feT[A j[zd/ j'<aaafJj sK w/o/ ekoDaaas/ e[M fJ; ;dw/ ekoDaaaa.@
''r[b{ ih, w?A s[jkvhnK bZsK x[NK<@ g[fSnk-''bzro feE/ Se'r/<aaa. vkJhfBzr
N/pb s/ iK fJE/aaa<@ pkeh ;ck 41 s/

''fiE/ s[jkB{z uzrk br/aaaa. w?B{z e'Jh
fJsoki Bjh@, w?A fejk.

wzwh Bzpo N{} B/ gbk;fNe dk fJZe

tZvk w/zg'S vpb p?Zv s/ ftSk fdsk s/
;pzhnK, dkb, okfJsk, uktb d/ v'Ar/,
;bkd dh gb/N T[; 's/ oy fds/ s/ S/ c[b
gb/NK uwu nkfd th. nkb/-d[nkb/ B{z

goyd/ j'J/, w?A fejk-''tkSt/;B s'A jZE
X'Dk ukjKrk.@

fgsk ih B/ pkEo{w tZb fJSkok ehsk
s/ w?A nzdo ik e/ fvN'b sob-;kpD Bkb

jZE X', g{zM nkfJnk. w?B{z bfrnk r[o{ ih

B/ T[BZsh ;kb T[wo d; e/ w/ok wy"b

T[vkfJnk j?. v?vh Bzpo d' th ;kv/ Bkb

ykD/ 'u Skfwb j' frnk ;h.
bzhz ykD/ dk b[sc T[mkfJnk. jo

soekoh ftu Bk p/b'Vk fxU ;h Bk

w;kbk s/ Bk jh p/b'VhnK fwouK. ykDk

yKd/ oj/. ykD/ d"okB rZbK Bk- wkso

j'JhnK. ;G ;fji s/ fJekrofus j'

G'iB Se oj/ ;B. fco fSZb/ s/ ckVhnK

ehs/ j'J/ ;/p s/ ;zso/ dhnK nbZr-nbZr

ehshnK ckVhnK dhnK gb/NK nk rJhnK.

r[o{ ih B/ nkgD/ jZE pkjo BjhA eZY/ ;B.

T[; d/ w{zj ftu wzwh Bzpo N{ s/ pkbVh G{nk

p[oehnK iK uktb d/ uwu gkT[Ad/ oj/.

r[o{ ih d/ fujo/ s/ B{o se e/ wfj;{;

41 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

jw XBtzs Gkrm ;u BkfJ ..

;ck 39 dk pkeh fenk ikDk fet wojr/ e?;k woDk dk;, r[o{ nwo dk; ;kfjp ns/ r[o{ ftZu'A r[o{ BkBe ;kfjp d/ • ns/ r[o{ GkrK tkb/ pDd/ ik oj/ jK. nkswe
1H ;b'e pkpk S/y cohd ns/ r[o{ nwo dk; ;kfjp d/ ¤ Spd jB. nv'bsk ftZu fNe/ ofjzd/ jK ns/ gq/w
;kfjpkBL r[o{ rqzE ;kfjp d/ gzBK ¡£§§ j'fJ .. BkBe ;kfjp dh pkDh w"z{d ;h. ftZu wrB ofjzd/ jK.¡. ojkT[.
s/ doz '';b'e ;/y cohd e/'' d/ f;ob/y i/ efo ;kfjp[ wBj[ B th;o? sk fJj rZb j'o tX/o/ ;ZgSN eoB bJh okr wko{ ;'bj/ ftZu r[o{ BkBe
j/m ;b'eK dh frDsh ¡£0 j? . fJBQK ;kfjp d/ ¢¢ ns/ r[o{ nwo dk; ;kfjp id'A w?A r[o{ BkBe ;kfjp s'A b? e/
¡£0 ;b'eK ftZu pkpk S/y cohd d/ ;fjbk woDk j'fJ .. fe jo/e r[o{ ;kfjp gk; nkgD/ s'A gfjb/ d/ ¢¤ Spd jB. fe;/ j'o r[o{ ;kfjp dh ;ko/ ns/ r[o{ ;kfjpK ns/ GrsK dh pkDh
¡¡¢, r[o{ BkBe ;kfjp d/ ¤, (;b'e fJ; f;ob/y ftZu pkDh BjhA j?. dk yzkBk y'bQ e/ t/fynk sK w/o/ wB
BzE £¢,¡¡£,¡¢0 ns/ ¡¢¤), r[o{ nwo woD? s/ irs[ vo? ihftnk b'V? ;G[ r[o{ ;kfjpK dh ;koh pkDh w"i{d ;h n;hA ftZu nkswe nkBzd dk Gzvko Go
dk; ;kfjp d/, (;b'e BzH ¡£, •¢, ¡0¤, fpbktb[ okr ftZu r[o{ BkBe frnk.¡.
¡¢¢ ns/ ¡¢£), r[o{ okw dk; ;kfjp e'fJ .. f;oh okr ns/ e[ZM j'o okrK ftu'A e[ZM ;kfjp dh ''fEsK'' ns/ r[o{ nwo dk;
dk fJZe, (;b'e BzE ¡¢¡) ns/ r[o{ ;kfjp dh ''tko ;s'' pkDh j?. fJ; yzkB/ ftu gqwkswk dh f;cs-
noiB ;kfjp d/ (;b'e BzH §, •¢, •£, r[o go;kdh ihts[ wo? j[ew? p{M? gqwkD d/ oj/ jK. ;kbkj d/ nw'be osBK ns/ bkbK d/
¡0, ¡0•B{Zs'A ¡¡¡) ;b'e jB. fJE/ b'VQ fJ; soQK fiT[A fiT[A n;hA r[opkDh Gzvko/ Go/ j'J/ w?A t/y/ jB. fJj ;ko/ yzkB/
nB[;ko r[o{ ;kfjpK B/ pkpk pkpk S/y ;'fJ .. f;oh okrL ;ko/ r[o{ rqzE ;kfjp ftZu dh nzdo{Bh rtkjh B{z d/yd/ jK sK fJj ed/ w[Ze BjhA ;ed/ ns/ fJj yzkB/ ed/
cohd d/ ;b'eK dh j'o ftnkfynk eo ;ZgSN j[zdk iKdk j? fe jo/e r[o{ ;kfjp s'b/ BjhA ik ;ed/.¢.
fdZsh sK fe e'Jh G[b/yk Bk ofj ikt/. BkBe n?;h woBh i' wo? sk ;d e/tb ¢© Spd nSNgdhnK ;w/s nfij/ e'b nkgD/ s'A gfjb/ ;ko/ r[o{ ;kfjpK
fJ; ;KM Gh nukBe BjhA pDh. fJBQK jB fiBQK d/ ''ojkT['' Bkb bcz ''GkJh dh ;koh pkDh w"z{d ;h. pkDh d/ fJ; j/ GkJh! fijV/ gqkDh ;s;zr ftZu
Sb'eK dh ftnkfynk sK jh ;zGt ;h i/ ihtD[ j'fJ .. gzBK ••• o/'' bZrk j'fJnk j?. fJBQK ftu'A ¢• f;oh ;ko/ yzkB/ B{z gVQ e/ jh r[o{ noiB fJeZm/ j' e/ fJBQK GzvkfonK B{z nkg
pkpk S/y cohd d/ ;ko/ ;b'e r[o{ BkBe Grs epho ih d/ fJ; 'n?;h woBh okr ftZu jh jB. pkeh uko SpdK ftu'A ;kfjp B/ j/m fdZsk fJj Spd fbfynk tosd/ jB ns/ j'oK B{z Gh tzvd/ jB,
;kfjp, r[o{ nwo dk; ;kfjp, r[o{ okw Gh d' r[o{ BkBe ;kfjp, fJZe r[o{ nwo ns/ nkfynk feL T[BQK gqkDhnK e'b fJ; yzkB/ dh ewh
dk; ;kfjp ns/ r[o{ noiB ;kfjp e'b i' wo?' ns/ n?;/ woB/ i' wo? d/ Gkt B{z BjhA j[zdh. fJj yzkBk ;r'A j'o j'o tXdk
w"z{d ;B . ;wMkT[D bJh r[o{ nwodk; ih fbyd/ dk; ;kfjp, ns/ fJZe r[o{ okw dk; rT[Vh r[nko/oh wjbk •.. iKdk j?.£.
2H ;b'e Grs epho ih ns/ r[o{ jw XBtzs Gkrm ;u BkfJ ..
nwo dk; ;kfjpL r[o{ rqzE ;kfjp ftZu jB fe gqwkswk B{z ed/ wB'A BjhA ;kfjp dk j?. jfo r[D rktj ;jfi ;[GkfJ ..¡.. go j/ BkBe! fi; iht d/ wZE/ T[s/
Grs epo ih d/ ¢¤£ ;b'e jB. fJj ojkT[ .. gqwkswk dh pySS dk b/y fbfynk j[zdk
;b'e gzBK ¡£¦¤ s'A S[o{ j' e/ gzBK ¡£§§ ft;koBk ns/ T[; dh ozk B{z ;wMDk f;oh okr ftZu r[o{ BkBe ;kfjp ghT{ dkd/ ek y'fb fvmk yikBk .. j?, T[j iht jh fJ; f;cs-;kbkj d/
s/ ysw j' iKd/ jB. nkgDk ftSk j?. Grs epho ih fbyd/ jB 'n?;h woBh sk w/o? wfB GfJnk fBXkBk ..¡.. yzkB/ ftZu ;KMhtkb pDkfJnk iKdk
;wMkT[D bJh fJBQK ;b'eK ftu'A Grs i' wo?'l ;fsr[o{ ih fbyd/ jB 'BkBe d/ ££ Spd jB. fJBQK ftu'A S/ ''ojkT['' osB bkb ik ek eS{ B w'b[ .. j?. Gkt T[j jh iht ;kX ;zrs ftZu nk
ih dk e/tb ¢©tK ;b'e b? oj/ jK. n?;h woBh i' wo?'. Grs epho ih fbyd/ tkb/ nfij/ Spd jB fiBQK ftZu ''wB Go/ Gzvko ny{N ns'b ..¢.. e/ f;cs-;kbkj dh pkDh dk nkBzd
r[o{ rqzE ;kfjp ftZu d' EktK s/ wkw{bh jB 'pj[fo B woBk j'fJ'l ;fsr[o{ ih o/'' gzi tko, ''w/o/ wB'' fJZe tko, fsBQK yktfj youfj ofb fwfb GkJh .. wkD ;edk j?.¤.
coe Bkb Grs epho ih dk fJj ;b'e fJ;/ fynkb B{z j'o bczK ftZu fbyd/ ftZu ''GkJh o/'' ns/ fJZe Spd ftZu s'fN B nkt? tXd' ikJh ..£..
doz j?l jB 'sk ;d ihtD[ j'fJ'. ''w[zX/'' j?. fJ; d/ w[ekpb/ f;oh okr ftZu ej[ BkBe fi;[ w;sfe b/y[ fbykfJ fJ; Spd d/ gfjb/ pzd tb fXnkB
;b'e .. r[o{ nwo dk; ;kfjp d/ £¡ Spd jB. .. d/Dk j? fe r[o{ ;kfjp B/ bcz ''y'bQ e/''
ephok wosk wosk ir[ w[nk wfo SpdK dh ukb, fynkb ns/ bczK fJBQK ftZu ''ojkT['' dhnK s[ZeK tkb/ ;[ J/s[ yikB? bfJnk obkfJ ''t/fynk'' fbfynk j?, ''fJeZmk ehsk''
fG B ikB? e'fJ .. dh fJj ;KM sK jh pDh i/ r[o{ nwodk; ¢• Spd jB i' ''wB o/'' (•), ''w/o/ ..¤..£¡..¡00.. gzBK ¡®•¦ BjhA fbfynk. fJ; s'A fJj gsk ubdk
n?;h woBh i' wo? pj[fo B woBk wB$wB w/o/'' (¡¢), ''GkJh o/'' (©) ns/ gdnoEL XBtzs-XB tkb/, XBkY, j? fe r[o{ noiB ;kfjp B/ ;ko/ r[o{
j'fJ ..¡.. gzBK ••• ih d/ e'b Grs epho ih dk fJj Sb'e ''w[zX/'' (¢) Bkb S[o{ j[zd/ jB . Gkrm-GkrK tkb/, ;u BkfJ-;dk-fEo ;kfjpK dh pkDh nkg fJeZmh BjhA ;h
epho wosk wosk ir[ w{nk wfo w"i{d ;h. r[o{ nwodk; ih B/ Grs ofjD tkb/ gqwkswk d/ Bkw dh poes ehsh. ;koh fJeZmh ehsh j'Jh pkDh
Gh B ikfBnk e'fJ .. f;oh okr ftZu r[o{ okw dk; ;kfjp Bkb, ;[GkfJ-;q/SN gq/w ftZu, y'fb-y'bQ fJBQK B{z r[o{ okwdk; ih s'A fwbh ;h.
n?;/ woB/ i' wo? pj[fo B woBk j'fJ epho ih fJ; ;b'e B{z y[bQ/ bczK ftZu e/, wfB-wB ftZu, fBXkBk-yzkBk,
..¢©.. gzBK ¡£¦¦ j'o ;gSN eo fdZsk j?. fJ; bJh fJj d/ S/ ''ojkT['' tkb/ Spd ''GkJh o/'' Bkb ny{N-Bk w[ZeD tkb/, ofb fwfb-fJeZm/ r[o{ rqzE ;kfjp dh r[osk d/ fdjkV/
r[o{ nwo dk; ;kfjpL ejkDh rbs j? fe GrsK dh pkDh r[o{ S[o{ j[zd/ jB. j' e/, w;sfe-wZE/ T[s/, J/s[ yikB?-fJ; dh ;G ;zrsK B{z bZy bZy tXkJh j't/
w. £ .. yzkB/ ftZu. ih.
noiB ;kfjp B/ fJeZmh ehsh ;h. fJj f;oh okr ftZu r[o{ noiB d/ noEL fiT[A fiT[A n;hA gqwkswk d/
fwb e/ r[D rkT[Ad/ jK sK ;dk-fEo gqG{ tkfjr[o{ ih ek ykb;k ..
sK gfjbK jh r[o{ BkBe ;kfjp, r[o{ ''ojkT['' tkb/ £0 Spd i' ''wB o/'' ''w/o/ d/ Bkw dh poes Bkb n;hA gqwkswk d/ tkfjr[o{ ih fe csfj..
wB'' iK ''GkJh o/'' Bkb S[o{ j[zd/ jB. Bkw-XB Bkb nwho pDd/ ik oj/ jK.
nwo dk; ;kfjp ns/ ro{ okw dk;
f;oh okr ftZu r[o{ BkBe dhnK
;kfjp e'b w"z{d ;h.
okrK, SzdK, SpdK, ;b'eK ns/ ¡§ n;NgdhnK ftZu ¦ tko ''GkJh o/''
ns/ d' tko ''w[zX/'' nkT[Adk j?.
tkoK dh ;KML
r[o{ nwo dk; ;kfjp d/ B{Z SpdK
r[o{ rqzE ;kfjp d/ £¡ okr jB. ftZu £ tko ''GkJh o/'' nkfJnk j?.

fJBQK ftu'A r[o{ BkBe ;kfjp B/ ¡© ns/ j'o okrK ftZu ;fsr[oK dh pkDh

r[o{ nwo dk; ;kfjp B/ ¡§ okrK ftZu dh ;KML

pkDh fbyh j?. fsbzr ns/ s[ykoh okr okr nk;kL ''gNh'' pkDh e/tb r[o{
BkBe ;kfjp ns/ r[o{ nwo dk; ;kfjp
ftZu r[o{ nwo dk; ;kfjp dh e'Jh pkDh
B/ jh fbyh j?.
BjhA j?. r[o{ okw dk; ns/ r[o{ noiB
tvjz; okr ftZu nbkjDhnK d/ ©
;kfjp B/ £0-£0 okrK ftZu pkDh fbyh.
fJBQK okrK dh fJj nB'yh ;KM sK jh

pDh i/ r[o{ noiB ;kfjp e'b r[o{ okw

r[o{ ih

;ck 40 dk pkeh pDkT[Adh jKaaaafszB Bzpo sK ckvh j[zd?aas/ jh r[nk p?mh-Bk gsk fojk Xh g[Zso dk, ;Zuh-w[Zuh f;Zy ;h s/ ;Zuh-w[Zuh T[; 's/ ''ykDk bktKaaaa< g?r bUr/ gfjbK<@ w?A
w? bZkph 'u frnk s/ tkSt/SB 'u w?A BjhA ukjz[dh fe w/ok e'Jh nkgDk ckvh Bk gSkD jh ojh gsh dh, Bk g/fenK dh, gqwkswk dh w/jo ;h, pyfSS ;h-jo ne;o d' g?Zr jo o'z b?Adk jK. w?A
nkgDk fujok X'sk s/ s"bhJ/ Bkb ;kc pD/.@aaaaT[; B/ fco ;kB{z j;kT[D dk Bk ;j[fonK dhaaaas[;hA e'jVh t/y'aaa jkbks Bkb i{MD dh, jo jkbks 'u y[S w[;eokT[Ad/ j'J/ fejk-''ni fJe 'r[o{
eo nzdo nkfJnk. T[BQk d'jK B/ th :sB ehsk s/ efjD bZrh '' fwbNB B{z ftukfonK B{z xo'A p/xo/ eo fdZsk iKd? ofjD dh, w?A wfj;{; eo fojk ;K. ih' fwb/ fe ;koh T[wo bJh dko{ fsnkr
nkgD/ nkg B{z ;zGkfbnk s/ fujo/ ;fji s[;K gfVQnk j'D?aaaa. ;koh T[wo B/sojhB aaaae'jV-nkSowK 'u jzkoK e'jVh B/ fdsh j?. jK, i/ T[; dh Ekt/A e'Jh ;{g fwb
ehs/. ;kB{z fszBK B{z gsk ;h fe r[o{ ih dk fojkaaago fbfynk fJzBk tXhnk, ewkb aaas[;hA gkrbykB/ t/y/ j'Dr? aaaaw/o/ d[y ''nZSk r[o, s[;hA nkgD/ gfotko s'A ikt/ sK p/jso j't/rk.@
p[bktk fe;/ th ;w/A nk ;edk j?. w?B{z j?. fJe EK fbyd? oZp nkgD/ fgnko B{z sK T[BQK d/ w[ekpb/ e[M th BjhAaaaa. w/o/ j'o fe; uhz dh nk; oyd/ j'<@
df;nk frnk fe wzwh Bzpo N{ T[; dk v{zx/ gkDh ftu v'pD bJh BjhA ;[Ndk Bkbaaaaw/o/ d[y-;[y ftu fezB/ jh ;[fjod fJe gsBh bJh fJ; s'A tZvh eh rZb
vkfJbf;; eo ojh ;h. jcs/ ftu d' tko ;r'A T[; Bz{ gftZso eoB bJh. r[opkDh w/o/ nkgD/, e[M gokJ/ j' e/ th w/o/ Bkb ''aaagfotko 'u j[D s[;hA th j'<aaaw?A j' ;edh j? fe i/ T[; dk gsh Sokp ghDh
eoBk zo{oh ;h, fJj th dZf;nk fe T[; 'u fbfynk j'fJn? ;[y d[y d[fJ eo egV/ yVQ/ B/aaani w?B{z nzeb Bzpo tB fwb ukjz[dh jK fe d[BhnK s'A w/o/ o[y;s j'D jw/Sk bJh fsnkr d/t/. E'VQh d/o pknd
B{z fgSkp iK g'Nh eotkT[Dh j't/ sK fJ; gfjofj ikfJ wB[yaaaa.aaaas[;hA t/y' w?A op rJ/ B/aaaaajK ed/ ed/ d[y fJe rZb dk T[j ;{g d/ d' fgnkb/ fbnkJh s/ efjD
d/ d't/A Gok pbihs s/ e[bihs e'Jh Sow dhaaadks/ dh S[eo r[zko jKaaafe w?B{z j[zd? aaafe w?A ;G s'A ;/tk eotk ojh jKaaaa;/ s/ e'Jh uhy fujkVk Bk gt/. p; fJe' brh-''w?B{z nkgD/ r[o{ ih d/ doSB BjhA
BjhA eod/ s/ fJt/A jh T[BQK dhnK gsBhnK. d[yK d/ Bkb Bkb nDfrDs ;[y th fds/ tk eoB dk w"ek BjhA fwfbnk. aaar[o{ eokT[r/ fi; B/ s[jkvh Sokp dh ;kbK
j[D w?B{z gsk brk fe T[j fJjBK B/aaafJj' fij/ wksk-fgsk, d/t g[oSK noiB d/t ih ssh sth s/ p?m e/ s/ok Spd w/o/ jo S[G-fuzse dh z[pkB s/ j't/ pZXh nkds fJe fwbDh 'u S[vk fdsh
GoktK B{z v?vh feT[A efjzdh ;h s/ tor/ Gok s/ d/thnK ;o{g GoikJhnK GkDk whmk bkr/' efjzd/ s/ w[;eokT[Ad/ -'d/j[ ;iD, n;h;VhnK fiT[ j't? ;kfjp j?<@
GoikJhnK B{z wzwh tB s/ s/ wzwh Bzpo N{ aaaG{nk fgof;cs e"o torh ;j/bh. fJj oj/aaaT[; d/ w[ekpb/, w?B{z fejVk d[y f;T[ w/b[. go id se fJj pyfSnk
feT[A ;Zddh ;h. sK fi; B/ uzr/ eow ehs/ j[zd/ B/, T[BQK J/<@ ihtB j?, T[; dh ozk B{z wzBK. aago ''S/sh jh eoktKrk. fwb/Arh sK s{z
r[o{ ih dk p[bktk nkfJnk. brGr B{z fwbd/ B/. w?A sK ;[Gkrh jKaaa. i/ fco r[opkDh dk fJj ;zd/S ;w[Zuh wB[Zysk j?okB th j't/Arh s/ XzB th. fJj nky
fJe xzNk br frnk ;h. n;hA nkgD/ th w?A nfeqsxD pDk s/ S[eokBk Bk ''nZSk r[o{ ih! fJe gq;B<@ bJh j?-'J/j b'e ;[yhJ/ gob'e ;[j/b/.' n;hA ykDk yk e/ ;" rJ/. T[; oks w/o/
tZb'A ;fji j'D dk g{ok g{ok BkNe eo eoK sK w?B{z tkfjr[o{ ih ed/ pySDr/< ''s[;hA gZsoeko sK BjhA<@ ;[gfBnK ftu r[o{ ih nkT[Ad/ oj/. ;t/o/
oj/ ;K. r[o{ ih d/ ewo/ ftu g[i/. ;kv/ aaa;kB{z fwbhnK dksK dk S[eokBk ;[nk;- ''fJj sK s[jkB{z gs? fe w? eh jK. jK ''aaaar[opkDh wB[Zy B{z GKitkdh th
fszBK dhnK rodBK M[ehnK j'JhnK ;B. ;[nk; eoBk ukjhd? s/ i' BjhA fwbhnK i/ gqwkswk s[jkB{z g{oB szdo[;sh d/ d/t/ BjhA pDkT[dh. r[opkDh sK efjzdh j? fe T[fmnk. r[Ne/ s'A X{V ;kc ehsh s/ ig[ih
r[o{ ih B{z p?v 's/ fbNk fdsk frnk ;h s/ SkfJd fJ; ftu th e'Jh GbkJh j't/aaa.@ sK s[;hA eh eo'r/aaaa<@ ;kfjp dk gkm eoB wro'A c'B ehsk fe
;ojkDk vpb eoe/l T[j ;kv/ fujo/ t/ ''aaaw?Aaaaaw?A< p; fJe ;[y-nkSow feos eo', tzv e/ Se', Sow-Xow dk r[ofwjo d/ iBw-fdB 's/ T[; B{z tXkJh
y ;edh ;h. r[o{ ih Ee rJ/ ;B. T[; B/ gkDh dh y'bQKrh aaaaafpbe[b fJ; xo torkaaafiE/ ;[w/b j't/ ihtB aaas/ feos eofdnK fJ; d/ d/tK. gsBh th B/V/ nk yVQh ;h tXkJh
''aaaaphih aaas[;hA nzeb B{z feT[A d[yh fJZSk zkjo ehsh sK w?A rbk; ph ih d/ jo soQK d/ ;ohoe-eSN tkfbnK B{z fJ; d/D bJh. c'B s/ w?A fejk-''eh w?A r[o Bkb
ehs?< aaaafJBQK dk fujok sK t/y' fit/A jZE'A cV fbnk s/ fejk, ''r[o{ ih B{z gkDh xo tork tksktoD w[jZJhnk eokT[D d[BhnK B{z ofjD-:'r pDkUaaaaar[opkDh rZb eo ;edK< tXkJh d/Dh j?,@ v?vh
xzfNnK pZXh o' e/ nkJ/ B/aaaaa.aaa s[;hA w?E'A fgbkT[D dk ;[Gkr ni w?A b? ;edK<@ dk :sB eoKrh. aaas[jkvh tkfjr[o{ ih
tZv/ j'aaaago fJe wfjwkB B{z fJzM szr Bkb T[m-p?m j?<@ sK d[yK s'A vo e/ izrbK 'u GiD bJh Bzpo N{ B/ c'B u[fenk s/ fejk-
eohd?<@ sK T[j w[;eokJh s/ w?A T[; dh r[o{ ih B/ fJ; soQK ;fji s/ th BjhA nkydh j? s/ Bk jh BS/ eoe/ iK ''j[D sKaaaa'd/j' ;iD n;h;VhnK'
''aaar[o w?B{z wfjwkB Bk ;wMhAaaai/ rodB yp/ jE Bkb Tgo u[e e/ gkDh w[;eokjN dk ;?AN ;go/n ehsk fe n;hA Sokp gh e/ d[yK s'A u{j/A tKr nyK whuD
w?B{z th v?vh Bzpo fszB nky p[bkt/aaasK d/ d' x[N fgbkJ/. T[; dk w{zj wzwh Bzpo ;ko/ ;fjisk dh y[Sp' Bkb wfjeD br bJh nkydh j?. feos s/ f;woB d/ y[wko Spd okjhA jh T[; B{z w[pkoepkd nky'.@
uzrk br/rk.@ d' B/ ;kc ehsk. e[M fwzN u[g ojh s/ fco gJ/. r[o{ ih efjD br/-''r[opkDh ftu w? c'B nkg jh pzd eo fdsk ;h s/ w?A
fJ; wro'A j'o Spd p'bD dh ;woZEk r[o{ ih p'b/- ftneshrs ihtB dh jo n"eV s/ jo ;kjwD/ ;G BS/ fcZe/ jB.@
w/o/ ftu Bk ojh. aaas/ w?A SZs s'A w[Seb dk jb w"i{d j?aaaab'V j? fJ; id'A w?A Skw dh ukj gh e/ fJikzs nkgDhnK nZyK 'u nkJh ;bkp B{z
gkoaaaank;wkB s'A gko t/yD dk :sB ''nzeb Bzpo tB. w?A fezB/ wjhB/ ;kro B{z foVeD dh, w'sh bGD dhaaaafizBk b[ekT[D dk :sB eo fojk ;K. cb?N B{z
ehsk fe SkfJd tkfjr[o{ w/o/ wB dh rZb j;sgskbK ftu ojh jK. w?A t/y/ B/ foVe'aaaUB/ jh w'sh bGd/ B/ aaajz;fdnK bJh sK w/ok ;w[Zuk nkgk nkgD/ -nkg
;wM ikD, ;[D b?D. nB/eK wohz i' e'w/ ftu -p/;[osh ftu y/bzfdnK g?BzfdnK yktzfdnK ftu/ j't? bke eo, fpBK fe;/ T[u/u d/ w/oh gsBh
''aaaaaub' w?A s[jkB{z nzeb Bzpo tB ;kb-;kb gJ/ ofjzd/ B/aaaaw?A t/y/ B/ po/B w[efs.@ r[o ih d/ ;kjwD/ M[e frnk ;h. nrbk s/ w?A gzue{b/ ik oj/ ;K s/ eko d/ ;NhohU
fNT{wo d/ wohz wjhfBnK pZXh p/;[os r[o-fwjo ;Zuw[Zu r[o{ ih iK r[o{ dh 'u ehosB ;'fjb/ dk gkm ub fojk ;h.
gJ/aaaaw?A gfVQn? fJe wohz n"os pko/ fe fdB ft;kyh ;h s/ ft;kyh tkb/ fdB r[o
T[j gzikj ;kb dh T[wo ftu :kddkSs pha n?;a pho
dk iBw fdB ;h, fJj th w?B{z gsk brk. c'B L 00919988886364

w?A gfjbk jh tXkJh s/ fejk fe Gbe/ BkGk, gzikp

BjhA nk ;edk feT[Afe xo p?m e/ zo{oh
ezw fBgNkT[D/ jB. r[o efjD br/-

''ezw iK eow ;G s'A tZvh Grsh j?aaaas/
w/o/ bJh s[jkv/ eow w/o/ iBw fdB bJh

;G s'A tZvh w[pkoepkd j't/rhaaaaanw[Zb/

frcN s[;hA ni d/ jh ub/ j'.@

w?A eko ubk oks B{z xo g[ik. o;s/

ftu e[M ezw fBgNkJ/. gsBh B/ g[fSnk,

42 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

frnkBh fwjo f;zx r[opkDh dh b'n ftu ;wki

gqw/So dk fJe pj[s ftbZyDsk tkbk ftu gkg-g[zB dh ftuko BjhA, fizB/ fzzdo/ oh wjbk 4, gzBk 164) ejkDh.. f;oi/ ftu gsh-gsBh Bz{ nfijhnK fpwkohnK
fB:wj?feiBwwroA' joihtdkihtBBkb bZrd/ jB, fJj gS{nK iK gzShnK eoe/ BjhA gZSwh w[beK dh fzzdrh fJzBh Boe Goh wK fgT[ go jfo eo? g{i d/th d/t B ;/t dk ;kjwDk BjhA eoBk g?Adk pbfe T[BQK dk
pj[s fgnko pD iKdk j?. iht jo T[gokbk pbfe wB[Zy iksh f;o jh ebze j?. wB[Zy d/ xo sK ;dk ;[ZyK Bkb Gfonk ofjzdk j?.
eodk j? fe wA? ihtB ihn ;eK. ihtB fiTD{ pdb ikD Bkb jh ;kohnK spdhbhnK jD' dkekoBf;ocfJe'jhj?fefJZEA' d/pZfunK ewkDh..
bJh gfjbK-gfjbK fJ; B/ nkg pj[s e'fSSK nkT[AdhnK jB. wB[Zyh fzzdrh dk ;[Xko jh d/ f;o s'A wkfgnK dk T[j fgnko ns/ ;B/j wK fgT[ go jfo BktDk, nm;fm shoE ;/tk eoBh s/ d;tzd eZYDkL-
ehshnK jD' rhnK, go fco th fzdz rh d/ ys/ o ;s:[Zr B{z iBw fdzdk j?. wB[Zyh fzzdrh dk Gfonk jZE T[Zm frnk, fi; eoe/ fJBQK w[beK ;wki ftu nB/eK b'e jB, fijV/ feos
ftu nB/eK nfij/ ezw ;B, fiBQK B{z wB[Zy fBxko jh ebi[Zr dk iBwdksk j?. Gkt i[r, d/ pZu/ wkg/ j'D d/ pkti{d th nBkEK tKr x[zwD tkDh.. eko sK pj[s z'o bk e/ eod/ jB, go fco th
fJeZbk ;gz {oBsk BjhA d/ ;edk ;h, fi; eoe/ ;dhnK, ;wK ;G e[M wB[Zy d/ pdbD Bkb jh GNed/ jB. ro[ pkDh ndz o fJZEA' sZe ;X/ pySh wKfgT[gojfoeo?dkB,pJ/ hwkBnfrnkB ;wkiedV" ftZugSViKd/jB.ro[ {gkfsSkj
b'e fJZe d{i/ d/ ;fj:'rh j'D bZr gJ/. E'VQ/ pdbdk j?, fi; eoe/ ;ZG s'A gfjbK oZph pkDh j? fe fe;/ t/b/ wkg/ th rbs c?;bk b? b?D sK ih B/, nfij/ nB/eK b'eK B{z jh obkT[D bJh
;w/A wro'A e[M ekoi fBSfus jh eo bJ/ fe B/fJeBe/ ns/;Z[u/fJB;kBdhjhxkVsxVh nb" kdTB[ KQ thnkgD/coz:kdeotkTA[dhj.? gokDh.. eJh nfij/ :'r sohe/ gqdkB ehs/ jB, fiBQK
fJj ekoi nkg; ftu fwb tzv e/ eoB/ jB. j?. fit/A wB[Zyh fcsok (nkds) j? fe fJj jw/Sk fJ;/ eoe/ sK ro[ pkDh dh oS" Bh ftu f;ofink wK fgT[ go jfo tos eo, wo wo iwA? Gow ftuA' ;t/ keoBhiKd;tXz GktnkgDhewkJh
nfijh GktBk B/ ;wki B{z f;ofink. j[D d{finK d/ nT[rD t/ydk j?, go oZph pkDh ;wki;dkBon' kofj;edkj.? by/ d/tZXikD ftu'A e[M XzB fJBQK b'VtzdK bJh youDk
ekoi jh fJeZm/ BjhA eod/ pbfe fJeZm/ nB[;ko sK ;r'A d/voekoBf;ocd'jhTd[ kjoDKfJSko/wkso GbkDh.. ftXkBpDkfdZsk.pekfJdkTg[ d/SpyS/jB
ofjD th bZr gJ,/ fi; eoe/ fgvz iK tZ;A' jA'd ;KMhnK eodk jK. gfjbh, id'A Grs gqfjbkd r[o gow/;o ;ko B ikDh.. fe
ftu nkJh. fJeZm/ ofjD eoe/ eJh tkoh cohdk i/ s{z nefb bshc[ ekb/ fby[ B ih dh wksk th wwsk tZ; j' e/ joBkeS dk r[opkDh B{z gVQ e/, ;[D e/, ihtB ftu ftfu d[Bhnk ;/t ewkJhn?.. sk dorj
y[ShnK wBkT[DhnK, edh rwhnK dk Gko by/ .. nkfrnkekoh pDB bJh gq/odh j? s/ y[dk tZb'A p?;D[ gkJhn?..
fJeZm/ j' e/ tzvk b?Dk ns/ ed/ bV-MrV e/ fJBekohjD' bJhnkydhj?sKGrsihgEq kfJ Ykb e/ uZbD tkbk gqkDh id'A nfij/ ;wki (f;ohokr[ wjbk1, xo[ 5, gzBk 26)
f;nkD/be' Keb' A' c;? b/eotkbD? /fJfsnkfde nkgBV/ frohtkB wfj f;o[ BhtK efo fJj nzfwqs p'b fezBh fBZro nrtkJh pySd/ dk nzr pD/rk sK :ehBB jh efj ;ed/ jK fe xkfb ykfJ feS[ jEj[ d/fJ .. BkBe okj[
go{ pbhnKrZbKB/wBZ[yBz{fJe;wkipyfSnk. dy/ .[ . jB. nfijk ;wki Xosh 's/ ;tor dk jh d{;ok BK gSkDfj ;f/ J..1..
wB[Zyh fzzdrh dh ;zg{oBsk bJh fJj pj[s jh jt' r/ k. (;b'e wjbk 1, gzBk 1245)
zoo{ hth;h,fitA/ jouhzd/d-' d'gk;/jdz[ /jB, (;b'e ;/y cohd e/, gzBk 1378) wksk T[gd/;? gqfjbkd fgnko/.. g[sq okw fe; soQK dk nd[Zsh ;wki xfVnk, fiZE/
fJ; soQK jh fJ; ;wki ftu e[M uzr/ b'e th p'bhn? ;u[ Xow[ M{m[ B p'bhn?.. i' r[o[ d;? Bkw[ S'vj[ ihT b/j[ T[pko/.. gsh gsBh fe;/ B{z g?oK EZb/ bskV e/ nZr/ bzxD dk
;B, e[M wkVhnK fpqshnK d/ wkbe th ;B, tkN w[ohdk i'bhn?.. ekdo B/ ed[ os dh yv/ Bz{ uZbfdnK oZyD T[gokbk BjhA eodk pbfe b'VtzdK B{z th
fi;eoe/eJhtkoh;wkfiepo[ kJhnKfzdz rh (nk;k ;y/ cohd ihT[ eh pkDh, gBz k 488) gqfjbkd ej? ;[Bj[ w/oh wkfJ.. okw Bkw[ B bJh dzgsh ihtB pDkJ/ jB. eohp jo gZy Bkb obk e/ fJe-d{i/ d/ d[ZyK-;[ZyK dk
d/ ftjV/ B{z pj[s rzdk eo fdzdhnK jB. XzB jw BjhA uzr/ p[ok Bjh e'fJ.. gqDtfs S'vk r[fo dhnk p[MkfJ.. ftu jh Bo ns/ wkdk GkJhtkb pDdk j?.
;qh r[o{ rzqE ;kfjp ih wjkoki B/ feogk ehsh BkBe[ sko/ ;'fJ.. t/yD ftu fwbd/ jB, fiBQK dk ;[w/b ;zskB- BS/
fe uzr/ dhnK uzfrnkJh B{z fet/A ;zGkb e/ (;{jh wjbk 1 xo 2, gzBk 728) (G?oT[ wjbk3, gzBk 1133) o{gh-cb ;z;ko dh M'bh ftu gkT[Adk j?. wB[Zyh wBZ[yskd/gwq Z[yto? hnKftuA' BSkthfJe
oZyDk j? ns/ p[fonK ftu'A p[ofnkJhnK fet/A wB w/o/ G{b/ egN[ B ehi?.. nzfs d{ih ftuko j?, id'A Grs Bkwd/t ih d/ fzzdrh nzdo th fJ;soh ns/ g[oS dk i'Vk yk;j,? fi;Bkbet/ bXBz dhjhpopkdhBjhA
ysw j' ;edhnK jB nkfde dh nrtkJh fBp/ok s/o/ ihn gfj bhi?.. wksk ih th nfijh jh ftuko b? e/ Grs Bkwd/ pDkfJnk j?. nkg gS{-gzShnK s'A wB[Zy tZyok pbfe ;oho dk BkS j[zdk j?. BSJh wB[Zy dk
pj[s jh y{p;{os pyfSS ehsh j?. fJ; pySh (okr[ ;o' fm pkDh Grs epho ih eh, gBz k tiheb' nkJ,/ fiBKQ Bz{fefcoz' sr[ beB/pdz h j'D eoe/ iK fJj ;wkfie iht j'D eoe/ ;wki nzdo e'Jh ;fseko-fgnko BjhA j[zdk.
nrtkJh dh ;KM jh fJ; b/y dk w[Zy w[Zdk j?. 656) pDk fbnk ;h, sd T[BQK B/ th ;kc efj fdZsk fJ;soh ns/ g[oS B{z ;ZfGnsk dh wfonkdk d{i/ SpdK ftu efj bJhJ/ fe nfij/ wBZ[ y iK
fJerZbgfjbKftukobD? hioo{ h;wMdkjK Gkt nB/eK nfij/ puB jB, fijV/ fBZi ;h fe ftu th pzfBQnk j?, fi; eoe/ fJ; wfonkdk B{z fJ;soh sK ;rA' wBZ[ ysk bJh ebez jB. nZi
fe Xkofwe rqzE sK gfjbK th ;B, go T[BQK B/ xkVs bJh gq/oBk fdzd/ jB fe ;ZG s'A gfjbK B jT[ s/ok g{zrVk B s{z w/oh wkfJ.. (G?oT[ ;wMkT[D bJh r[o{ ;kfjp ih B/ pj[s jh ;z[do fco ;z;koe gZXo s/ d[jkJh g? ojh j? fe eJh
;r'A wB[Zyh ;wki nzdo yZbpbh wuk fdZshl nkgk ;[nko' feT[Afe ;[Xfonk j'fJnk jh ;[Xko Bkwd/T[ ihT[ xo[ 2, gzBk 1165) s/ pk-ewkb T[gd/SK dk dks pySh j?. BS/spz ke{nkfdeeA?;oiKjo' xksefpwkohnK
wB[Zy d/ B/V/ j'D dh pikJ/ d{o eo fdZsk ;h, ;edk j?. go di{ / gk;/ fiBz KQ wkfgnK B/ nkgD/ cozK nkw b'eK B/ sK fJ;soh-g[oS d/ fJeZm/ B{z ;Zdk d/ oj/ jB. no'rsk s/ y[ShnK Gfonk
fi; eoe/ fJj ;wki pj[s d{fSs j' frnk ;h, ikDj[ i'fs B g{Sj[ iksh.. ;w[Zuh B{z ;wMfdnK nkgDh n"bkd B{z ofjDBz{jhgsh-gsBhefjfdZskgoro[ pkDh ihtB r[zkoB bJh BfSnk s'A jw/SK tk;s/
fit/A T[dkjoD d/ s"o 's/ e[M fdqSNKs jB fe wkBtsk ftu tZ;d/ fJe gqw/Sto dk dhdko Be/ rD[ f;ykJ,/ ;Zu, ;iz w dh ;M' h fdZsh, TB[ KQ ftu f;oc fJ;soh-g[oS d/ fJeZm/ ofjD iK w[es ofjDk jh T[sw eow j?, fi; bJh
e'Jh efj fojk ;h fe izrbK ftu ofj e/ jh eoB tkbk ;ZG Bkb fgnko sK eodk j?, go dk nfsnzs ;fseko th ehsk j'fJnk j?. ;;z kfoeftjkoKbJhfJeZm/pm? ikDkjhgsh- ro[ pkDhB/wkB'pkjA' geV-geVe/;wMkfJnk
gqwkswk dk fwbkg j' ;edk j?, fi; Bkb e[ZM fe;/ Bkb t?o-fto'X, Jhoyk nkfde tZ; j' e/ nkfg bhJ/ bfV dfo dot/; ;/.. fsB XzB[ gsBh BjhA nytkT[Adk fJZE/ sK ;r'AL j? fe GkJhL-
uzr/ fJB;kB ;wki B{z ;/X fe;/ dk p[ok BjhA eodk. ;qh r[o{ rzqE ;kfjp iD/dh wkT[ nkJ/ ;cb[ ;/.. XB fgo[ J/fj B nkyhnfB pfjB fJem/ fis[ ghs? wfs d{fo j'fJ pob[ gt? ftfu
d/D dh pikJ/ izrbK ftu v/o/ bk wjkoki dh pkDh gfjbK T[gd/S nkg ewkT[D (nk;k ;/y cohd eh pkDh, gzBk 488) jf' J.. nkfJ..
p?m/. e'Jh efj fojk ;h fe BjhA ;ko/ fJe' fij/ bJh jh skehd eodh j?. r[opkDh nzdo gqwkoE dk T[gd/S j'fJnk Je/ if' sdf[ Jwo{ shXBfgo[ejhn?;f' J..3.. nkgDk gokfJnk B gSkDJh y;wj[ Xe/
BjhAl T[BQk B/ fe;/ B{z pqkjwD, fe;/ B{z yZsoh, iB[ BkBe[ X{fV wzr? fs;[ r[of;y eh i' th, ;z;ko dkzo{oh nzr, ;wkfie ihtB dhnK (wjbk 3 gzBk788) ykfJ..
fe;/ B{z t?S s/ S{do nkfde efj e/ nB/eK o{g nkfg ig? ntoj Bkw[ igkt?.. r[zMbK y'bQfdnK gkfsSkj ih B/ fJe ;Zu/ s/ ;oho Gkt/A d' j'D go ftuko s/ nksfwe (;b'e wjbk 3, gzBk 554)
ftu tzv fdZsk. XzB ;qh r[o{ rqzE ;kfjp ih d/ (wjbk 4, gzBk 306) ;ZfGne wksk-fgsk B{z th T[BQK d/ cozK gqsh ;KM eoe/ fJZe j'D Gkt fJe i'fs j' ikD. fJ; ;kc ;[Eo/ ;wki ftu b'e ;z;koh BfSnK
gktBgftZsoTg[ dS/ B/;kfonKBz{fJZenbj ;Zu-/ ;Z[u/;wkidhxkVsftuwkskfgsk ;wMkT[AfdnK n;b s;tho ftykJh j?, fiZE'A fJZe i'fs bJh e[ZM e[ coz gsh bJh th fB:s dh EK oZph gwq/ dh yw[ koh ftu yht/ jf' J ''ghtj[
dk Bo{ efj e/ ;fsekfonk jh BjhA pbfe fiZE/ dk th nfjw ob' j.? n;b ftu ed[ os d/ Bzko/ e'Jh th nrtkJh b? ;edk j? ehs/ s/ e[M cozK dh wkbk gsBh d/ rb/ dk th nzfwqs ;dk ojj[ jfo ozfr ifgj[ ;kforgkDh'
gfjbkgeq kSehskfrnk(;uyvz ;hq jfowdz o Bz{ sZe e/ fJj ;fji/ jh pX' j' iKdk j? fe ed[ os B/e g[Zso fSzrko pDkJh fit/A gsh bJh Tgd/S j?L dh nt;Ek ftu ofjzd/ jB.
;kfjp fty/), T[E/ uko dotki/ oZy e/, ;kJh d/ ekoykB/ ftu d' jh gqw[Zy skesK jB. fJZe ig[ih ;kfjp dh pkDh wB-fuZs Bkb fenk rkbkfJU G{S, go t/fb B i'j/ ezs dki
whnK who ih e'b'A BhAj oytk e/ ;gZSN eo s/z s/ d{ih SKsh tkbh. fJZe gk;/ c[Zb j?, d{i/ gVQB ;kb ifrnk;{ fet/A nkgD/ wksk-fgsk s.z{ . nZi;wkfiepo[ kJhnKftuA' dkithfJe
fdZsk fe nkgK sK ;ko/ fJe' jh jK, e'Jh S'Nk- gk;/ ezvk. nzfwqs tork d[ZX j? d{i/ gk;/ ;ys B{z G[bk ;edk j?, id fe T[j o'z gVQdk j? fe BkBe c[bk ;zdh tkfV fyfVnk jG[ ;z;ko[ gwq Z[ y po[ kJh pD e/ nBe/ K tZ;d-/ o;d/ xoK Bz{
tZvk iK T{u -Bhu dk wkbe BjhA. gktB f;zr jB. gkDh ns/ nZr d/ fJeZm ftu'A g?dk gtD[ r[o{ gkDh fgsk wksk Xofs wjs[. fiT.[ .3.. Ti[ kVojhj.? ;fsro[ {gkfsSkjihdhgftZso
r[otke j?L jJ' h;NhwnZidhfzdz rhd/nBe/ KekoKBz{go{ k (igi[ h, gBz k8) (wjbk 5, gzBk 1095) pkDh B{z ftuko e/ gVB tkbk fJ; p[okJh s'A
eodh j? Gkt, fJe gk;k EV' kQ ;ys s/ di{ k EV' kQ nfijk g[Zso d[BhnK d/ j'o ;ko/ coz ;z;ko dh prhuh ftu'A fijVk woih c[Zb ;fji/ jh pZu iKdk j?. nzfwqs puB jB feL-
ntfb nbj B{o[ T[gkfJnk e[dofs e/ Bow j[zdk j?. pZ; fJ;/ soQK jh wksk-fgsk dk fBGkT[AfdnK nkgD/ wksk-fgsk dh ;/tk ftu uD[ b,? goidA' uD[ fbnkfcofJeesz dkcoz jfo gqG[ w/o/ pkp[bk jfo d/tj[ dkB[ w?
;G pzd/.. :r' dkBjdz[ kj.? ro[ pkDhndz ofgskdk;G[ kn ed/ th ewh BjhA nkT[D fdzdk T[; B/ pugB j? fe pkeh c[ZbK T[Zs/ T[;dk e'Jh jZe BjhA. dki.' .
nfs dk pySzd fpnkfBnk j?. fit/AL ftu wksk-fgsk dh rd' ftu wkfDnk ;Z[ y ed/ go fsnq oktfD ikfj ;J/ h sk bkihnfj.. jfo egV' jfo ;'Gk d/tj[ fis[ ;to? w/ok
J/e B{o s/ ;G[ ir[ T[gfink eT[B Gb/ i?;k pkbe[ GkfJ ;[GkJh by ngokX G[bkfJnk BjhA iK fco fJT[A efj bJhJ/ fe (c[Bj/ wjbk 5, gzBk 1362) eki.' .
e' wzd/.. ewkt.? . ro[ pkDhB/Tj[ fto;kjwS/ Kso-' skzkoZfynk. j'o th r[owfs d/ n;{bK nB[;ko fJ; gk;/ jfo jfo Grsh eki[ ;j[ b/ k rf[ o ;fsrf[ o
efo T[gd/S fMVe/ pj[ Gksh pj[fV fgsk jo oz' gVQB tkbk wkfgnK tZb'A pyS/ ;[Zy fet/ ;ys skVBk j?. gsBh bJh r[o T[gd/S j? fe dkB[ fdtkfJnk..
(fpGk; gqGksh pkDh Grs epho ih rfb bkt?. A G[Zb ;edk j?. Y{Y/dhJ/ ;[jkr e{ sT[ sfB ekJh yfz vtoGfz vjfo;G' kjJ' hfJj[dkB[Bob?
eh, gzBk 1348) (;'ofm wjbk 5, gzBk 624) sw[ wksfgskjwpkfoeso/ ./ .sw[ ohfegq k e'o .. obkfJnk..
Gkosh;;z fesq hnB;[ kofgsk-gXq kB;wki wfj ;{y xB/o/.. fiBQk BkT[ ;[jkrDh fsBqk Mke Bk j'o.. jfo wBw[y dki[ fi ofy fdybkfj ;[ e{V[
Gkt/A fe oZph pkDh B/ jo gZy'A ;kc-;[Eo/ j'D eoe/ fgsk n"bkd d/ Gb/ dh ykso i/eo (rT[Vh ;[ywBh wjbk 5, gzBk 268) (;b'e cohd e/, gzBk 1384) njzeko eu[ gki'..
;wkfieihtBdhnrtkJhpyShj,? gonkgK feZXo/ fMVeh th d/t/, sd fco ;[wfs d/ e/ rb/ nfijk g[Zso sK pbfe jo o'z nkgDh nBe/ Kjo' EktK's/th;j[ krDhBz{;bkfjnk jfo gqG w/o/ pkp[bk jfo d/tj[ dkB[ w?
e[M e[ jh ftukoK ;KMhnK eo gktKr/. ;ZG s'A Bkb th brk b?Adk j?. fiZE/ fgsk dk ;[Gkn neb d/ sokz{ ftu gk e/ s'bdk ofjzdk j? fe frnk j?. d[jkrfD bJh fcNekoK jB. ;[uZih- dki.' .4..
gfjbK B/e fJB;kB, uzrk fgsk, uzrh wksk, pySzd j?, T[ZE/ wksk dk ;[Gkn gqfsgkbe fizB/ ;[Zy w?B{z wkfgnK B/ fdZs/ ;B, eh w?A nZi e[uZih fJfsnkfde ;ko/ T[gd/S fJ; bJh jh (f;oh okr[ wjbk 4 xo[ 2 Szs, gzBk 78-
uzrk g[Zso, uzrk gsh, uzrh gsBh, ;/tk fpnkfBnkfrnkj.? wKed/thnkgD/gfq sgkbDk TB[ KQ Bz{TB[ / ;Z[ y d/ ;fenk jK fe BjhA< ro[ pkDh jB, fe uzr/ :'r gsh-gsBh dh fizdrh fej' 79)
eoBh,d;tXz dD/ k,BfSnksA' we[ shns/dki ftu ewh BjhA nkTD[ fddz h. fJZEA' sZe fe nkg ftu v[Zp e/ fiBQK B/ jho/-w'sh bZG/ jB, T[BQK fijh j't/. fijV/ ;wki ftu gsh-gsBh ;zk nfij/;wkiftufcopkpb[ d/xoXhdh
nkfde. nkT[ jD[ fJe-fJZe dh eM[ e[ ftuko Bz{fe;/tesgSq kd-gkDhBkthfwb,/ sd;po B/ th nfij/ jh j' e/ bkJ/ jB, fe wksk fgsk Sow s/ gftZsosk tkbk ihtB r[zko oj/ j'D, w"s dk ;Zdk BjhA ikJ/rk. ;r'A ;[Zy ;[B/jVk
eohJ./ th eo b?Adh j?, go i/eo pZu/ B{z fwb ikt/ sd d/ Tg[ eko ft;ko e/ wB[Zy ed/ th ;[yh BjhA ofj T[ZE/ nZi torh fGnkBe spkjh th BjhA nk ikJr/ k.
fJ; ftu jh T[; B{z g{oB fsqgsh j' iKdh j?. ;edk. GkJh r[odk; ih dh ;z[do ftuko j? ;edh. nZi ;kok ;z;ko fJZew[Zm j' e/ fJ;
B/e fJB;kBL ;z;ko nzdo wB[Zy S'qwDh wksk gqhfs eo/ g[s[ ykfJ.. (rT[Vh r[nko/ fe L- fGnkBe spkjh bJh :sB eo fojk j? feTA[fe
ikwk j'D eoe/, ;ZG e[M eohp wB[Zy 's/ jh wK fgT[ go jfo ;[D? td/ G/d B ikD? eEk fJ; J/vz dh spkjh dk e'Jh j'o jZb BjhA
w[BZ;o (fBoGo) eodk j?. gS{ iK gzSh irs fwbdk, f;oc fJe jh jZb j? fe gsh-gsBh dk
ihtB gftZso ihtB j't/. r[opkDh nB[;ko

g'Eh dkdk ih dh

w/o/ jhno? osB[ Bkw[ jfo pf;nk uko soQK d/ Grs jB. Spd fbt bkfJ r[o{ dk T[gd/S, fi; jofwzdo J/j' ;oho j?L- fJ; sB okjh B/soK s'A nZr/. w?A p/;wM jK, feogk eo.
r[fo jkE[ XfoT w/o/ wkEk. (gzBk frnkBh Grs-rb B{z ;wM e/ Grsh ftu e/tb gqwkswk dk fzeo j't/. gqwkswk dh ehosh eoBh j?. wB nkgD/ Spd dk, nkgDh ofjws dk
696 SGGS) eoBh pdfbnk, ;z;ko pdfbnk. d/ts/, d?s, gZbk cVkT[Dk eo'. d:k eo', fBowbsk
;fsr[o{ okwdk; ih B/ pj[s feogk nfBB Grs-nkgD/ fBSkB/ s'A gk;/ r[o{ dh ofjws gqkgs eoB bJh gS{, gzSh, ;G w'j ftu c;/ jB. fJj w'j nkt/. i?;/ nrB e/ nGkt ;/ e'fJbk
ehsh j?. BjhA jz[d/, i' wozh eo' ;fsBkw[ tkfjr[o{ p'b'. gqwkswk fJe j?, pj[s gopb j? . w'j dh geV ftZu jB. 'ekbk' fsnkrB/ i'r j' iksk j? n?;/ jh
d{fink B{z ;wMkT[D dk ;kvk ;[Gkn t/yk t/yh Grs-fij' fijh bfjo T[; ftu dt?s BjhA. ;t? dk gqekSe j?. r[o{ s/ r[o{ dh ;zrs tZvh j?. r[o{ eh uoB SoB w/ ofjs/ j{J/ ;wM
pD frnk j?. go ubh T[j' fij/ j' rJ/. r[o{ dh ofjws ;dek, r[o{ B/ w/o/ wE/ s/ nkBh S[o{ j' iksh j?. nkgD/ ;o{g ek
''gfjbk wB go p'X/ nkgDk gkt? noE Grs-b'VK bJh Grsh eoBh pyfSS Gfonk jZE ofynk. w/o/ wB ftu fus uoB Bkw-r[o{ T[gd/S ngDk frnkB gqkgs j'sk j?. ''ig' ykb;k ih
nto[ ohMkt?@ d{finK B{z f;fynk d/D d/ ezw T[j eo fi; Bkb Grs pD Bkw fNe frnk. w/ok ihtB go?eNheb pDkT[Dk ehsk j?. s[;h irdh i's B{z ih@ i' s[jkv/ ;kv/
pikJ/ gfjbk nkgDk ;[Xko eo/. j/ w/o/ ikJ/. fJe oZ; nkT[D br gJ/. j' frnk. gqwkswk dk Bkw igD Bkb pkpk efjzdk j? dk;K dk dk; pD ik. nzdo jh j?.
wBk s{z Xzfdnk dh wkbk c/odk j?, T[; ''gqG e/ f;woB fofX f;fX BT[ fBfX@ iBw iBwksok dk b/yk i'yk ysw j'
irQK s/ op B{z :kd eo s/o/ ;G ezw gqG e/ f;woB frnkB fXnkB ss[ p[fX iKdk j?. ofjD dk sohek pdb, nfGnk; j/ irs BkE s{ ;ko/ ;z;ko B{z BfEnk g'soh
j'Dr/. pqjw fpzd/ fs;dk pqjws oj? J/e eo', ;z;ko s[jkvk Bjh, ;z;ko pzd/ dk j'fJnk j?.
wB j?. gowihs e"o
fwfo BkBe b'ek gktfjL- w/ok f;o
s/ b'eK d/ g?o j'tD. wB s/ p[Xh o{gh B?SBb e?ghNb e?Bpok

43 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015 fdwkrh e;osgtB e[wko

ozr Go'

pZfuU\ nkgDhnK ozrdko g?A;bK u[Ze' ns/ ozr Go'. pZfuU, Gkb{ dh nkgD/ xo gj[zuD ftZu wdd eo'.

fJ; wjhB/ dk s[jkvk okShcb

w/yL nkb; fznkdk eoeL w[edw/ nkfd s[bkL fJ; wjhB/ dk weoL nkb; xZN
ns/ T[sSkj Sesh ftu ekoiK ftu g{oD ;cbsk cb fwfbnk-i[fbnk ns/ T[sSkj Sesh
ewh oj/rh. p/eko dh GZi- oj/rh. ;[Zy ;kXB th gfjbK oj/rk. eko'pko dofwnkBk ftu ftS/S tkXk
d"V th pDh oj/rh. eko'pko tKr pD/ ofjDr/. eko'pko ns/ nkwdB ;kXkoB oj/rk. wB'pb th
ftu ;zxoS fznkdk eoBk ftu o[M/tK fznkdk oj/rk. oj/rh. f;js gZy s'A jbeh
gt/rk. wjhB/ d/ wZX ftu cb;o{g XB-nkwdB ftu tkX/ d/ :'r jB. gq/SkBh ofjD d/ :'r jB. wkBf;e ;fEsh T[Zu ofjD d/ :'r jB. XB-nkwdB
fe;/ :ko-fwZso Bkb wB-w[Nkn d/ th :'r yofunK s/ th ekp{ oj/rk. eko'pko ftu th T[ukN fijh oj/rh. GftZy dh fuzsk
jB, nkgD/ s/ ekp{ oZyDk jh bkGdkfJe tkX/ dh :'iBk pD/rh. d[SwD s/ dpkn wB ftu oj/rh. xo/b{ tkskg{oB S[G jh T[whd s'A fznkdk oj/rh. eko'pko
oj/rk. ftfdnkoEh tor bJh jkbks ftu oj/rk. fto'XhnK dhnK ukbK ekw:kp BjhA oj/rk. ftu wB fznkdk bZr/rk ns/ o[uh
jbe/ pdbkn d/ :'r jB. fwjBs dk cb j'DrhnK. th fznkdk oj/rh. Xkofwe ezwK ftu
fwb/rk. f;js gZy'A f;skok ewz'o oj/rk. fpqSue L ;[Gkn ftu th wB bZr/rk. xo/b{ tksktoD S[G
f;zxL G"fse ;[Zy ftu r[Z;k fznkdk iK oj/rk ns/ whB okSh tkfbnK s'A
fpqyL wkBf;e ;fEsh ftS/S tkX/ d/ :'r jB. ;tkoh fuVfuVkgD oj/rk. f;js ftS/S wkD-fJZzs fwb/rh. d{o B/V/
;kXkoB ns/ f;js gZy s'A ;[Zy th g{oD oj/rk. fJ;soh tZb th ftS/S fXnkB dh :ksok eoBh g? ;edh j?.
th jbeh gq/SkBh pDh tor bJh ;wK ftS/S s"o s/ fdT[. ;tkoh nkfd
oj/rh. eko'pko dofwnkBk S[G oj/rk. xo fSzrko dhnK ubkT[Ad/ ;w/A ns/ :ksok ez[G L fJ; wjhB/ dk
ns/ nkwdB th nkw oj/rh. uhzK s/ fznkdk you/ d/ :'r nkfd eod/ ;w/A ftS/S ;tkXkBh tos'A. cb fwfbnk-i[fbnk
xo/b{ yofunK ftu tkXk jB. ;KM/dkoh d/ ezwK ftu th g{oD ;cbsk eko'pko nkw tKr oj/rk. B"eoh gZy ftu
oj/rk. zwhB ikfJdkd d/ yohd-t/u ftu d/ :'r jB. B"eoh tor bJh th ;wK T[Zsw th skbw/b ftu ewh d/ :'r jB. oj/rk. XB-nkwdB
bkG d/ :'r BjhA jB. ihtB;kEh dh fpwkoh ofjD dk :'r jB. d{o dh :ksok eoBh g? nfXekohnK Bkb pfj; s'A pukn oZy' ns/
ekoB wkBf;e gq/SkBh oj/rh. ;kM/dkoh dk ;edh j?. fto'XhnK s'A ;ktXkB oj'. T[whd nB[;ko oj/rh.
ftuko fsnkr fdU ns/ d{o dh :ksok B{z
fcbjkb Nkb fdU. ezfBnkL wjhB/ dh S[o{nks XB[L ftfdnkoEh gozs{ p/eko dh GZi-d"V
S[G jh oj/rh. nkb; xZN ns/ tor bJh fJj jcsk S[G
fwE[BL wjhB/ dh S[o{nks T[s;kj Sesh ftu ftS/S oj/rk iK okjs dh ;kj th pDh oj/rh. wkBf;e ;fEsh
;kXkoB jh oj/rh. f;js tkXk oj/rk. wB'pb th T[Zuk fwb/rh. eko'pko th
dofwnkBh ns/ wB'pb ftu oj/rk. ekoi y/so ftu th ;kXkoB jh oj/rk. XB vktKv'b fijh oj/rh. f;js gZy s'A
th jbeh froktN oj/rh. XB wB fznkdk bZr/rk. XB nkwdB nkw tKr pDh
nkwdB th fgSb/ wjhB/ s'A nkwdB ftu tkXk j't/rk. f;js bkG oj/rh. f;js fJ; wjhB/ S[G oj/rh. th jbeh gq/SkBh d/ :'r jB. ;Z[y
xZN oj/rh. ekoi-y/so ftu o[M/tK fznkdk oj/rk. ;zskB dh soZeh Bkb fdb y[S j' wkBf;e ;zs[bB th pfDnk oj/rk. n"bkd ;kXB th g{oD ofjDr/. w[eZdw/
ofjD d/ :'r jB. ftfdnkoEh tor bJh ikt/rk. B/V/-d{o dh :ksok eoBh g? ;edh gZy s'A th fe;/ y[Sh d/ ;wkuko d/ :'r
okjs dk ;wK oj/rk. wjhB/ d/ nyho ftu j? go :ksok d/ d"okB yk; s"o s/ f;js dk jB. ftd/S dh :ksok eoBh g? ;edh j?. nkfd ftu th ;cbsk d/ :'r jB.
e'Jh wjZstg{oB fzzw/tkoh th fBGkT[Dh fynkb oZyDk io{oh j't/rk. ;kM/dkoh tXhnk :ksok d/ d"okB f;js dk fynkb oZy'. whBL ftfdnkoEh
gt/rh. B/Vb/ ;kEh Bkb ;kM/dkoh eo oj/rh ns/ d'jK gZyK B{z ekch ckfJdk jkf;b ikfJdkd dh yohd' co'ys d/ wkwb/ ftZu
;ed/ j'. j't/rk. ;ktXkBh tos'. tor bJh fJj ;wK uzrk

cb d/D tkbk oj/rk.

e'fSS ekw:kp j't/rh.
eko'pko ftu XB ;'u

;wM e/ brkU.

GkJhtkbh bJh th ;wK S[G BjhA j?.
f;js ;kXkoB oj/rh. zwhB
ikfJdkd dh yohd-t/u ftu th fe;/

ftS/S bkG d/ :'r BjhA jB. B"eoh
tor ftu skbw/b g{oD oj/rk.

44 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015 gsh gow/Sto

ejkDh

d; toQ/ sK j' jh rJ/ j'D/ T[; rZb Bkb b? rJ/. wK fgsk dk xo SZv w?B{z fJj ;G j'Dk w?B{z j?okB sK eodk go ftXtk B{zj dk goSktK. S/sh jh gsh n?; ;keh
B{z fijVh w?B{z ni :kd nk ojh j?. d{i/ xo ikDk g? frnk. d{ih EK ikDk uzrk th Bk bZrdk. gow/Sto gzvsK d/ xo she gj[zu
pkjo rbh tZb dh p?me ftu fJeZbh g? frnk. ;j[o/ xo B{z N[oD s'A gfjbK frnk. c/o T[jBK d't/A goSkftnK xo T[wo d/ ;Zso s'A tZX ;kb c/o fJ;/
wzi/ s/ bzwh gJh jK w?A. fdB ;odhnK d/ wK B/ fezBhnK jh uzrhnK wZsK fdZshnK ftnkj pknd fszB-uko wjhB/ sK nzdo dkyb j' dotkzk pzd eo fbnk. soQK bzx iKd/ B/. c/o fJe fdB gsh
B/. g[Zs, pj{nK, pZu/ ed'A d/ ;" rJ/ w?B{z. sd wktK XhnK B{z B/e s/ f;nkDg ;G mhe mke fojk go c/o J/; ihtB gow/Sto oksh ;"Adk s/ ;t/o/ BjhA
B/. ewo/ dh pZsh pzd eoe/ w?A jB/ok eo dhnK rZbK ;wMk e/ ;j[o/ xo G/fink dh N[odh ejkDh ftu pdbkn nk w?A w[V nk wzi/ s/ bzwh g? rJh. nzdo T[Zmdk. T[j sK ;dk dh BhAd ;"A iKdk.
oZfynk. jB/o/ ftu u[g fijk ewok w?B{z eodhnK ;B, frnk. fit/A fJe G[ukb fijk T[Zmdk. w/ok
j'o tZX u[g ikg fojk. SKs ;[Gk fJe s/z ubd/ MZyV dk o{g xo ftu T[; bJh w/o/ g[Zs o' oj/
''gsh s/ok gow/Sto j?. T[jdk w/ok gsh fijVk gzdoK fdBK ik XkoB eo b?Adk. gbK ftu T[j w/ok ;G B/. T[; bJh pj{nK o' ojhnK B/. xo
T[; phsh rZb Bkb w/ohnK fezBhnK fynkb oyDk, T[jdh g{ik eoBk s/ok wjhB/ ftu fJe uZeo wkfonk eodk e[M s'V GzB eoe/ Ykj Y/oh eo fdzdk. ftu T[; bJh T[jBK d/ pZu/ o' oj/ B/,
jh :kdK i[VhnK j'JhnK B/. nkgD/ xo Xow j?. ;h s/ eJh tkoh d{i/ fdB jh tkg; yk;k fuo wzi/ s/ bzwh gJh w?A jB/o/ ftu go w?B{z o'Dk BjhA nkT[Adk.
dhnK :kdK fiZE/ w/o/ wksk fgsk ofjzd/ ikfJnk eodk ;h. j[D T[j d; fdBK x{o-x{o t/ydh ofjzdh jK. w?B{z sK e[ZM
;B. fiZE/ w?A g?dk j'Jh. fiZE/ w/oh T[jdh jo fJe rZb ftu s/oh jK pknd iK eJh tkoh sK jcs/ pknd jh th BjhA ;[ZM fojk fe eh eoK w?A< g[ZsK B/ T[jdh fwsqe d/j B{z pkjo
gotfoS j'Jh. fiZE/ w?A tZvh j'Jh. j't/rh. Sfjo nk iKdk. c/o nrb/ fdB fgzv p?me ftu zwhB s/ gk ofynk. fijVk
w[VD dh EK d' fdBK she fNfenk e'Jh nZX/ xzN/ pknd w/ok gsh ;koh T[wo w/o/ Bkb, pZfunK Bkb
;j[o/ xo dhnK :kdK fiZE/ ;Z; ''nkgDk jZe ;wM s{z ;j[ok xo ofjzdk. Gkt/A gshgow/Sto dk S/sh- gow/Sto c/o jB/o/ ftu p'u e/ g?o i[fVnk fojk ;h. fi; B/ nkgD/ ;ko/
;j[ok s/ T[jBK dk NZpo ofjzdk ;h. SZv ;kv/ e'b ed/ BjhA nkt/Arh. T[; S/sh xo nkT[Dk w?B{z uzrk brdk ;h. Xodk p?me ftu w[V nkfJnk. T[; B/ coz f;o/ ukVQ/. nZi T[j p/fceo fijk
fiZE/ w/oh ;koh T[wo bzxh. nZ;h fpnk;h xo'A pZ; s/oh noEh jh T[m/rh.@ go w?B{z fJzM th ikgdk fit/A w/o/ j"b/ d/ e/ pkjo rbh tkb/ p{j/ dh e[zvh Xosh s/ bzwk fgnk.
toQ/ xZN E'VQ/ j[zd/ B/. n?vh bzph T[wo gshgow/Sto d/ xo nkT[D s/ gzvsK ukVQh s/ wzi/ s/ nk bzwk g? frnk. e[M
G'r w?A ni/ th ;[u/s jK. w?A e'Jh th rZb wK dhnK B;hjsK gZb/ pzBQ w?A ;j[o/ dh B{zj io{o fyVh fyVh s/ Nfjedh fuo pknd w?B{z T[jd/ bzp/-bzp/ ;kj w?A nkgD/ T[Zgo ukdo UfY T[; d/
BjhA G[Zbh. xo nk rJh. ;j[ok xo pzd rbh ftu ofjzdh ;h. T[j fdB ftu eJh tkoh b?D dh nktkz ;[DkJh fdzdh j?. T[j sK fwsqe ;oho e'b p?mh jK fi; B{z fuZN/
;h. rbh ftu ;Zi/-yZp/ xoK dhnK d' w/o/ e'b nk iKdh. w/o/ gshgow/Sto ewo/ 'u nk fJzM nkokw Bkb ;"A iKdk egV/ Bkb eZfink j'fJnk. T[; dk
gfjbK dk tes ni d/ tes Bkb'A eskoK ;B. fiBQK ftu ;Zi/ gk;/ dh Bkb nyK wNek-wNek rZbK wkodh fit/A e[M th BjhA ;h j'fJnk, e[M th e/tb fujok fuZN/ egV/ 'u pkjo fd;
fJe' tkoh nZv ;h, tZyok ;h. pj[s esko ftu nyhobk xo w/o/ ;j[fonK ofjzdh . aaaafdB ;odh d/ nk rJ/ ;B. BjhA ;h xfNnk. fojk. T[; dhnK nZyK pzd B/. T[; tZb
f;ZXh fijh fzzdrh j[zdh ;h sd. e'Jh th dk ;h. xo pj[s tZvk Bjh ;h. d' ewo/ gsh gow/Sto fgzv'A nkfJnk j'fJnk t/fynK fezBk SKs bZr fojk T[j.
BZ;-GZi BjhA j[zdh ;h. fzzdrh ftu ;B. o;'Jh ;h. poKvk ;h. pkjo tkb/ ;h. gfjbK rowh eoe/ n;hA pkjo ''fJj eh j' frnk<@ w?A ;'uD bZrdh fit/A T[; B{z sK nkgD/ e[M wkVk ehs/
e'Jh wkok-wkoh th BjhA ;h j[zdh. fJe gk;/ fJe p?me ;h fi; dk fJe dotkzk ftjV/ ftu ;A"d/ ;h. go j[D ;kv/ wzi/ jK. dk gsk jh BjhA. T[; dh fwsqe d/j e'b
pzdk ewkT[D tkbk s/ T[; Bkb ;kok nzdo tZb s/ d{ik pkjo rbh tZb B{z pkjobh p?me ftu ub/ rJ/ ;B. gsh p?mh w?A fezBhnK jh ;'uK ftu y'Jh j'Jh
NZpo i[fVnk j[zdk ;h. T[; dh ewkJh y[bQdk ;h. xo 'u ;Z; ;h, ;j[ok ;h. gow/Sto fgzv'A nkfJnk j'fJnk ;h. xo c/o w/o/ B/V/ gJ/ gsh gow/Sto pko/ jK.
Bkb xo N[odk ;h. xo N'oD tkfbnK xo 'u gsh gow/Sto ;h. nkT[D s/ w?A T[;dk pj[s fynkb oZydh. ;'u sK w?B{z fJzM bZrD bZrdk fit/A
ftu sd pj[s Xhoi j[zdk ;h. w/oh fJj' e'fSS j[zdh ;h fe T[; d/ ykD w?B{z sK fgnko Bkb gkb/ s/ ;KG ;KG ikDB tkb/, B/V/ xoK d/ b'e j"b/
;fjBShbsk j[zdh ;h. pj[s ;po j[zdk gfjb/ fdB ;j[o/ xo nk w?A xo dk bJh o'z jh tXhnk s/ ;[nkdh uhzK oZy/ fJe zfjohb/ Bkr B/ v; fbnk ;h. j"b/ fJeZm/ j' oj/ B/. fijVk th pzdk
;h. i' th fwbdk T[; Bkb oZp dk S[eo ;kok ezw ;KG fbnk. jZEK dh wfjzdh pDktK fijVhnK gshgow/Sto B{z fgzv s/ T[; dk ftS w/o/ ;oho d/ eD-eD pkjo'A nkT[Adk o'D tkbk w{zj pDk e[M
wBk r[zkok j[zdk. T[; ewkJh 'u poes T[soB dh T[vhe BjhA ehsh. xo dk ftu Bk fwbdhnK j'D. w/oh ;'u nB[;ko ftu x[b fwb frnk ;h. gbK bJh w/o/ B/V/ pfj, nc;'; ikjo
th pj[s j[zdh ;h. sd wkok-wkoh sK o'Nh N[Ze, xo dh ;ckJh,. xo 'u ofjD gsk BjhA T[; B{z fgzv ftu ykD bJh eodk s/ w?B{z fwb gfjbK s'A nkJ/ b'eK
j[zdh jh BjhA ;h. tkb/ ihnK dk fynkb oZyDk. gsh B{z uzrh o'Nh fwbdh th ;h iK BjhA< fJj ;'ufdnK w/ok nzdo sK fit/A ftu Skwb j' iKdk. gsh gow/Sto dh
gow/Sto ;wM, T[; dh ftS/S ;/tk ;[zB j' iKdk, fBoiht pD iKdk. d/j e'b p?mh w?A fezBhnK jh ;'uK ftu
eJh eJh pZu/ j[zd/ ;B sd wkfgnK eoBh. T[; fdB Skwh t/fynk xo ftu gosd/ c/o w/ohnK pzd nZyK ;kjwD/ y'Jh jK. w?A fj;kp brkT[D bZrdh jK,
d/. T[; t/b/ xZN iK tZX T[bkd pko/ e'Jh th ;pzh BjhA ;h. c/o T[; bJh w?B{z w/ok gshgow/Sto nk yVk j' iKdk
;'funk BjhA ;h iKdk. n;hA th wK gsh d' fdB jh xo fojk s/ shi/ jh pzko ikDk fgnk. Gkt/A T[; t/b/ fi; pko/ w/oh wK B/ ftnkj s'A gfjbK ''T[; rZb B{z phfsnK e?vk bzpk
fgsk d/ gzi pZu/ ;h. T[jBK gziK ftu'A fdB nkgDk M'bk u[Ze fgzv tZb fBeb gsh gow/Sto xo ftu jh ;h, go id'A w?B{z fezBhnK jh uzrhnK wZsK d/ e/ ;j[o/ tes fBeb frnk. Gkt/A T[; xNBk s'A
;G s'A tZvh w?A ;h. ;G s'A gfjbK i' frnk. c/o jo tkoh fJ; soQK j[zdk. w? T[; B{z pzko ikD bJh nkfynk sK xo G/fink ;h, gzdoK fdBK pknd jh gzvsK dh ftXtk
nkJh ;h. gfjbk pZuk nkT[Adk sK gsh gow/Sto gzdoK fdBK pknd xo T[; B/ f;o d[yD dk pjkBk pDk wBQk B{zj w[jZb/ d/ fe;/ wz[v/ Bkb BZ; rJh
pj[s ftuko ehsk iKdk ;h. w/o/ pko/ nkT[Adk. d' fdBK bJh mfjodk s/ c/o eo fdsk. ''gsh dk xo sK wzdo j[zd?. gsh ;h, go sK th gsh gow/Sto tkbh T[;
'u th pj[s ehsk j'Dk. sd th ;ko/ nkgDh B"eoh s/ ufbnk iKdk. w/o/ T[; wzdo dk d/tsk. ;koh T[wo T[; dh rZb B{z Bk;{o pDk ;koh T[wo bJh w/oh
w[zvk jh ukjz[d/ ;B. Bkb T[jdh rZb Bk j[zdh. w?A T[j d' fdB ;pzh b? id'A w?A e'Jh xzN/ pknd g{ik eoBk jh s/ok Xow j?.@ d/j ftu gotfoS gkT[D bJh SZv rJh
gsh dk g{ok fynkb oZydh. wK dh tkg; w[Vh sK t/fynk gzvsK dh B{zj fi; dh ghVk w?A jo t/b/ wfj;{; eodh
sd xN pZu/ ;e{b gVQD iKd/ ;B. nkyh gsh gow/Sto tkbh rZb w/o/ wB jkb/ th gsh gow/Sto Bkb jZ;-jZ; go wK dh nkyh fJj rZb ;Zu f;ZX ojh. w?A ;'uD bZrdh jK,
nZi tKr gfjbK s'A jh T[jBK ykso ftu ofjzdh. e/ rZbK eo ojh ;h. w?B{z nkfJnk t/y BjhA j'Jh. c/o fit/A w?A nkgD/ nkg e'b'A
e[M th BjhA ;h fwZfEnk j[zdk fe tZv/ e/ T[j nkgD/ xo ubh rJh. g[ZSdh jK, ''gsh gow/Sto d/ ehs/ fJe r[Bkj
j' e/ T[j eh pDBr/< T[BQK B{z eh j"b/-j"b/ rbh 'u ofjD tkbhnK dh n?vh tZvh ;ik sK fwb rJh T[; B{z
pDkfJnk ikt/rk< pZ; T[jBK i' pDBk n"osK Bkb w/oh ikD-gfjukD tZXdh w? pj[s ukn Bkb oksh o'Nh gekJh. ''eh gow/Sto th fe;/ B{z X'yk fijVh w/o/ nzdo Bk ed/ tZX j'Jh s/ Bk
jz[dk nkg/ pD iKd/. e[VhnK pj[sk Bk rJh. w/o/ uzr/ ;[Gk eoe/ rbh dhnK fwZmh yho pDkJh. gsh gow/Sto B{z fdzdk<@ ed/ xZN j'Jh. s/ c/o nZi fJ; dh fJj
gVQdhnK. pZ; w;K fszB uko iwksK n"osK w/o/ e'b nk p?m iKdhnK. pj[s fgnko Bkb y[nkJh. fJe fJe fwZNhaaaa<@
jh. T[jBK B{z fJzBk jh gVQkfJnk iKdk nkgDhnK xoK dhnK rZbK w/o/ Bkb row c[bek bkj T[jdh Ekbh ftu go sd/ w?B{z nkgD/ nzdo'A fJj dk
;h fi; Bkb T[j wkfgnK xo'A nkJh tzvdhnK. w?A T[jBK B{z jw/Sk uzrh wZs oZfynk. fJ; soQK eoe/ w?B{z pj[s ;[Zy itkp fwb iKdk, fJj ;'ufdnK c/o gsk BjhA w?B{z eh
fuZmh iKu ;eD. xo dk fj;kp- jh fdzdh fijVh wK B/ w?B{z d/ e/ ;j[o/ xo fwb fojk ;h. c/o oks fxo nkJh. GKv/ j' iKdk. fit/A w/ok sK nzdo jh ykbh
feskp oZy ;eD. tZvh T[wo j'fJnK G/fink ;h. s/ o;'Jh uzrh soQK ;KG w?A gsh Bkb ''BjhAaaaaaBjhAaaaafJj ;G M{m j?. j' iKdk. T[; ftu e'Jh ;'u BjhA
e'Jh Xkofwe g[;se gVQ ;eD. p?me ftu ;"D ubh rJh. oks j[zfdnK ''gow/Sto sK efbnkBekoh j[zd?. ofjzdh. pZ; w/ok c/o fJe jZE fet/A
;j[o/ xo d/ n?B ;kjwD/ eoe/ E'Vh mzY tZX rJh ;h. T[j sK ;z[dosk dh w{os s/ ;Zu dk nkg/ nkgD/ T[Zgo TfY ukdo d/ pkjo
XhnK E'VhnK tZvhnK j'D gzvsK dk xo ;h. d't/A xoK d/ p{j/ fJe ;to{g j[zd?. T[j M{m fet/A p'b ;edk<@ fBeb nkT[Adk. T[j jZE c/o ezpdk
bZrdhnK sK wktK T[jBK d/ ftnkjK d{i/ d/ ;kjwD/ ;kjwD/ g?Ad/ ;B. w?B{z nkgD/ wzi/ s/ bzwh fgnK w/ok wB T[; s'A T[go sK j'o e'Jh BjhA. j'fJnk j"b/ j"b/ Xosh s/ gJ/ T[; g[oS
dk fceo eoB bZr iKdhnk, ftnkjK S/sh jh gsk uZfbnk ;h fe T[; xo eo fojk ;h fe gsh gow/Sto T[Zm e/ ''gow/Sto fe;/ B{z th X'yk BjhA d/ fujo/ she gjz[u iKdkaaaa. fi; Bz{ w?A
pko/ ;'uDk S[o{ eo fdzdhnK. e'Jh th ftu tZvh T[wo dk fJe g[oS ofjzdk w/o/ e'b nk ikt/. T[j w?B{z fgnko fdzdk. fJj ;G sK e/tb fJB;kB jh fsnkr fdZsk ;h. fi; B{z w?A jw/Sk bJh
BthA uhz fwbdh. e'Jh th ezw nkT[D ;h. T[j fe;/ wzdo 'u g[ikoh ;h. wZE/ s/ eo/. T[j w/o/ Bkb rZbK eo/. w/o/ ezw dh eo ;edk.@ nkgD/ Bkb'A nZv eo fdZsk ;h.
tkbh S? fd;dh sK ;zd{e 'u ;KG oZy uzdB dk bzpk fsbe bk e/ oZydk. f;o Sbkxk eo/. go fJ; soQK BjhA j'fJnk. fJ; ;'u B{z j'o bzpk Bk eoe/ w?A sd/
bJh iKdh. fJj efj, fJj ;'u, Xh d/ d/ fgSb/ gk;/ rzY wkoh p'dh ;h pZ; T[j sK u[g ukg nkgD/ wzi/ s/ bzwk fJZe fdqV c?;bk eo b?Adh jK. c/o fszB uko tkoh w?A T[; jZE Bkb
ezw nkt/rh. T[jd/. T[;dk gfjoktk g[ikohnK tkbk fgnk bzp/-bzp/ ;kj b? fojk ;h. e[M fuo gsh gow/Sto w/oh ;'u ftu fJe T[; d/ fujo/ B{z ;bkj[zdh jK, gb';dh
j[zdk ;h. fuZNh X'sh, fuZNk e[Vsk g?oK pknd w?B{z bZrk fit/A T[j sK ;" frnk ;XkoB g[oS pD e/ ofj iKdk. s/ c/o jK. T[; d/ fujo/ B{z fgnko eodh jK
c/o w/oh tkoh nkJh. w?A j'b/-j"b/ ftu nzr{m/ tkbh uZgb. T[; xo ftu ;h. c/o w?A fJeZbh eh eodh< w?A sd/ T[; ;XkoB g[oS dk jw/Sk bJh ns/ nkgD/ nzdo Goh T[woK dh e[VZsD
tXdh tZvh i' fd;D bZrh ;h. T[; gzvs g[oS dh gsBh th ofjzdh ;h. fsnkr eoe/ T[; B{z nkgD/ wB Bkb', pkjo eZY nkgDk fsnkr tkbk gqD
c/o wK s/ fgsk w/o/ ftnkj dhnK rZbK fJe w'Nh fijh GZXh xo/b{ n"os. T[wo w?A pZsh pzd eo fdZsh. ewo/ ftu nkgDh nkswK Bkb' s'V nkgD/ nkg s'V w[V T[; gshgow/Sto Bkb i[V
eod/, ;bkjK pDkT[Ad/. go w?B{z e[M Bk 'u g[oS Bkb'A yk;h tZvh. x[Zg jB/ok j' frnk ;h. fJj ;G j'Dk B{z w[es eo b?Adh jK. T[; Bkb'A fdb'A w?A iKdh jK. Gkt/A nfijk eo w?A T[; B{z
dZ;d/. sd XhnK g[ZsK B{z T[jBK d/ w?B{z uzrk BjhA bZrk. w?A yk;k fuo nkgD/ ;ko/ foSs/ s'V e/tb T[; bJh fJe tkoh c/o ngDk fbnk ;h, go sd
ftnkjK pko/ gfjbK s'A jh e[M BjhA ;h T[; xo ftu T[jBK dh B{zj th ;h ikrdh ojh. s/ c/o gsk Bjh ed'A w/oh nkgDh d/j s/ T[; dk nfXeko ofjD she pj[s d/o j' rJh ;h.
dZf;nk iKdk. i' th wkg/ eo fdzd/ w[zv/ e'Jh gZuh SZph ;kbK dh. w?A t/ydh T[j nZy bZrh s/ ed'A w?B{z BhAd nkJh. fdzdh jK.
e[Vh d'jK Bz{ ep{b j[zdk ;h. ;c?d egV/ gfjD e/ oZydh ;h. f;o jo nrb/ fdB T[j fgzv tkg; w[V w/o/ g[Zs, w/ohnK pj{nK T[; gsh
t/b/ uz[Bh Bkb eZfink ofjzdk ;h. pkjK nukBe oks frnK nkg/ w/oh nZy iKdk. gow/Sto B{z f;ftnK tZb b? ikD dh
c/o T[jBK foSs/dkoK ftu, ikD u{VhnK tKM' ;ZyDhnK j[zdhnK ;B. y[bQ rJh. w?B{z bZrk fit/A w/ok gsh tes bzxfdnK w/oh sK c/o ;koh fsnkoh eo oj/ B/.
gfjukD tkfbnK ftu w/o/ ftnkj bJh ezBK ftu, rb/ ftu e'Jh z/to th Bjh gow/Sto sK nkgD/ wzi/ s/ bzwk fgnk T[wo bzx iKdh j?. w?A T[; d/ d' g[ZsK s/
th fe;/ w[zv/ dh rZb N'oh. c/o fJe w[zv/ j[zdk ;h. gk;/ wko fojk ;h. gfjbK w/o/ wB nkJh fJe Xh dh wK pD iKdh jK. nZi d; toQ/ j' rJ/ B/ T[jBK rZbK
dk gsk bZrk. ;oekoh B"eoh ;h T[; T[; B{z g[ZSK go w?A fJ; soQK Bjh ehsk. pZu/ tZv/ j' iKd/ B/. T[j nkgD/ B{z. w?A pkjo tZb dh p?me ftu fJeZbh
dh fgzv ftu. w?B{z e[M gsk BjhA bZrk gfjbK sK w?B{z fJ; d/ ekoB dk o'zrko s/ bZr iKd/ B/. T[j ftnkj/ wzi/ s/ bzwhA gJh jK. ewo/ ftu w?A x[Zg
w[zvk eh B"eoh eodk ;h. T[j fejV/ gsk jh BjhA bZrk. go c/o S/sh jh e[ZM fuo pknd gshgow/Sto w?B{z iKd/ B/. nZr/ T[jBK d/ pZu/ B/. ;G e[M jB/ok eo oZfynk. u[g-ukg fijk ewok
fgzv ftu fet/A ofjzdk ;h. sd SkfJd gV"; dh fJe n"os B/ dZf;nk fe T[j wzi/ s/ p?mk fdZf;nk. jB/o/ ftu T[j sK j? xo ftu, go gsh j[D T[; xo ni ;Zu-w[Zu jh w?B{z jB/o/ ftu tZX
fJj ;G ikDB dh b'V BjhA ;h j[zdh. w?A ftXtk j?. T[; dk gsh d' ;kb gfjbK ekb/ gZEo dk p[Zs fijk ikg fojk ;h. ftu gow/Sto pD e/ BjhA ofj fojk u[g ikg fojk.
ni ;'udh jK tes fesBk pdb s/JhJ/ skg Bkb wo frnk ;h. sd T[j T[; B{z BjhA ;h gsk fe T[; t/b/ w?A ikr T[j sK ;r'A fJe ;XkoB fijk iht pD
frnk j?. sd Bk e[Vh wz[v/ B{z t/ydh ;h tes jh nfijk ;h. e'Jh ftXtk dk ojh ;h. sd/ gsh gow/Sto wzi/ s'A T[j nkgD/ coz fBGkTAdk. B"eoh s'A nukBe w/ohnK T[Arbk d/ g'N/
s/ Bk jh w[zvk ftnkj s'A gfjbK e[Vh B{z d{ik ftnkj BjhA ;h eodk, c/o T[j th T[Zfmnk s/ dp/ g?ohA rbh 'u y[bQd/ p{j/ g?SB b? xo nk iKdk. T[j w/o/ pZfunK w/ohnK nZyK B{z N'Ajd/ B/, S'j e/ t/yd/
fwbdk ;h. d'jK dk e'Jh w/b BjhA ;h wzdo d/ g[ikoh dh B{zj. T[j sK c/o xo tZb N[o fgnk. w?A jB/o/ ftu wzi/ s/ bzwh dk fynkb oZydk. T[j T[jBK d/ pZfunK B/ fiBQK ftu ni fJzB/ tfoQnK pknd
eotkfJnk iKdk. pZ; wz[vk e[Vh B{z 'u pZ; ;Z; ;j[o/ dh ;/tk eoB bJh ofj ;kj o'eh T[; B{z iKd/ B{z t/y ojh ;h. T[; dk fynkb oydk. T[; B/ ;koh T[wo th gsk BjhA feT[A gkDh Go nkfJnk
o'Nh y[nk ;e/ fJj' gfjbh Sos j[zdh ;h rJh ;h. B/ j"b/ d/ e/ dotkz/ dh e[zvh y'bQh s/ g[ZsK B{z, pj{nK B{z, T[jBK d/ pZfunK B{z j?.
e[Vh d/ wkfgnK dh. pkjo rbh ftu fBeb frnk. w?A th pj[s fgnko ehsk. T[jBK dh S'Nh s'A
Gkt/A S[o{ ftu w/oh gzvsK dh B{zj sd/ ekjbh Bkb nkgD/ wzi/ s'A T[Zm S'Nh rZb dk fynkb oZfynk. n?;a ;keh
w/oh rZb th id'A f;o/ uVQ rJh sK Bkb pj[s rZb-pks Bk j'Jh, go nZX y[b/Q p{j/ she nkJh. w?A t/fynk gsh T[; B/ w/o/ jo d[Zy ;[Zy ftu ;KM c'B L 0061 403848789
fgsk ftnkj dh fsnkoh eoB bZr/. tes g?D s/ n;hA fJe d{i/ dhnK gow/So rbh 'u c?b/ jB/o/ 'u j"b/-j"b/ gkJh. w/o/ jo ;[Zy-d[Zy ftu ;jkJh Email : [email protected]
sd f;ZX/ fij/ b'e s/ f;ZX/ fij/ fotkz gZehnK ;j/bhnK pD rJhnK. fJe Bzr/ g?o Xodk ;kjwD/ gzvsK d/ xo pfDnk. w/oh wkVh fizBh sebhc B{z th
;B. e'Jh uwe-dwe BjhA ;h j[zdh. d{i/ d/ B/V/ j' rJhnK. T[j j[D eJh tZb ik fojk ;h. rZb w?B[{z ;wM ftu wB s'A wfj;{; ehsk. gqzs{ T[; d/ fJzBk f;vBh, nk;Nq/bhnk.
e'Jh fdyktk th BjhA ;h jz[dk. j[ZbV tkoh ;kv/ xo nk iKdh. fezBk-fezBk BjhA nkJh. jB/o/ ftu N[fonk iKdk e[M eoB d/ pkti{d th w/o/ wB 'u Bt/A Sg oj/ ;skot/A ejkDh ;zrqfj
pkzh th BjhA ;h j[zdh. d{finK e'b'A fuo ;kvhnK sK rZbK jh Bk w[ZedhnK. T[j fpbe[b fJe goSkt/A fijk bZr y[fGnk gzvsK dh ftXtk B{zj dk T[j ''Bzpo fpnk;h s/ gjkV fijh'' u'A!
tkj-tkj b[ZND dh ykfjS th BjhA ;h T[j w/o/ e'b' g[oSK pko/ fezBk e[M fojk ;h. go id'A w?A fXnkB Bkb feZb pkjo BjhA fBefbnk. T[; dh
j[zdh. g[ZSdh ofjzdh. i/ w/ok gsh gow/Sto t/fynk sK gzvsK d/ xo dk dotkik ghV w?A ;koh T[wo wfj;{; eodh ojh.
fgZS'A xo nkfJnk j[zdk sK th gzvsK th y[Zbk ;h fi; ftu gfjbK s'A jh fJe id'A th T[j w/o/ ;kjwD/ nkT[Adk. T[j
c/o fJe fdB d; gzdoK pzd/ nkJ/ dh B{zj dk ;kv/ xo uZeo wkoBk Bk j'o goSktK yb'sk ;h, gzvsK dh rZb sd/ w?B{z u/s/ nk iKdh ojh s/
s/ w?B{z c[bekoh 'u fbgNh B{z nkgD/ xZNdk, ;r'A T[j sK w/o/ gsh gow/Sto eu'Ndh ojh.
Bkb th jZ;-jZ; e/ rZbK eodh ofjzdh.

45 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

fjzdh ejkDh ykbh ewok b/yek L nkSk ;keh
nB[tkdeL n?; ;keh

SkbBh dhnK nZyK ;B fe brksko BjhA bZfrnk ;h T[; B{z. j[D d' ewfonK ftu r[zkok eoBk gZek eo fdZsk ;h. ;'u s/, nkgD/ jh fynkb s/. T[jdk
po;h ik ojhnK ;B. pj[s ;wMkT[Adh fszBK ftu'A fJe ewo/ ftu T[jd/ pj[s n"yk j' frnk ;h T[jBK bJh. fJ; ''pZ; T[;dk ftnkj j' ikt/ s/ tZvk g[Zso, pj{ s/ g'sk th pzko'A x[zw
j? T[j nkgD/ nkg B{z fe fJ; ftu o'D tes ftu T[jd/ th d' g[Zs j' rJ/ ;B. x[zwk e/ nk rJ/ ;B. pj{ sK gfjbh
tkbh fejVh rZb j?< fJj sK J/; ;z;ko d't/A fdT[o, fJe ftu ;Z;, ;j[ok s/ T[j nkgDh nZr/ dh gVQkJhA Bjh eo ;kohnK fizw/tkohnK ysw j' ikD c/o tkoh jh T[; e'b nkJh ;h. T[j dk sK
dh ohs j?, J/; ;z;ko dk Bhnw j?. fJj BDd, ns/ fJe ftu T[j d't/A gsh ;eh ;h gqzs{ fJzBk sK T[; B{z gsk bZr sK w?A nkgD/ wB dh fzzdrh fiT[ wB th BjhA Gfonk ;h pj{ e'b Bk p?mD
e'Jh c/o BthA rZb sK BjhA j? fi; bJh gsBh. nZr/ tZvk ;kok ftjVk. b? d/ frnk ;h fe xo d/ r[zko/ bJh fJeZb/ ;eKrh.@ SkbBh ;'udh. eoe/. wB eodk ;h j'o e[M fdB ofj
o'Dk nkt/ T[; B{z. ;G s'A tZvh rZb sK e/ pZ; fJj' EK ;h T[jBK d/ T[ZmD- T[jd/ gsh s/ fBoGo BjhA fojk ik ikt/ T[j T[;d/ e'b, gqzs{ fJ; soQK Bjh
fJj' j? fe id'A T[; B/ nkg nfijk p?mD bJh. ;edk ;h fJzB/ tZv/ Sfjo ftu. T[; B{z xo ;kok wfjwkBK Bkb Gfonk j' ;edk ;h. feT[Afe T[; B{z gsk ;h d'
;'funk sKaaaa. T[j u[Zg j' iKdh j?. fe;/ io{o e[M Bk e[M eoBk jh gt/rk. j'fJnk ;h. gV";hnK d/ xo 'u ewo/ b? fdBK pknd jh T[j b'e ub/ ikDr/.
B{z efj th sK BjhA ;edh id'A fe T[j xo dk coS s/ ftjVk eZuk j'D e/ T[jBK B{z mfjokfJnk j'fJnk ;h. ub' nrbh tkoh ibdh nkT[D bJh
nkg jh d'Sh j't/ sKaaaaaaa id'A nkgD/ eoe/ fwZNh ns/ r'j/ Bkb fbgDk g?Adk pj[s e'fSS pknd fpibh p'ov 'u pj[s o"De ;h xo ftu. tZvk g[Zso s/ ej/rh T[j. sd ihn Goe/ oy/rh nkgD/
wB ftu u'o j't/ sK fet/A efj ;edh ;h. gfjbK sK fJj ezw T[jdh ;Z; iK T[jdh B"eoh dk i[rkV j' frnk ;h. pj{ nkgD/ g[Zs Bkb ftd/S s' nkJ/ j'J/ gk; T[jBK B{z.
j? fe cV bU u'o B{z. BDd efonk eodh ;h gqzs{ T[jd/ nkT[D j[D T[j nkgD/ d't/A pZfunk B{z ;KGdh, ;B.
s/ fJj ;kok ezw T[; B{z jh eoBk g?Adk xo dk ;kok ezw eki eoe/ B"eoh eod/ ''wzwh ;koh yohdkoh j' rJh pZ;
sK eh T[j ;Zu-w[Zu jh r[Bkjrko ;h. Gkt/A r'j/ dh p{ T[; B{z G'ok th uzrh j'J/ nkgD/ gsh dk ;jkok pD e/ ftnkj uzrk j' frnk ;h ns/ pj{ j[D sK g?fezr ofj rJh j?.@ tZv/ g[Zso
j?< ;koh T[wo fezBh-fezBh go/SkBh Bjh bZrdh ;h b/feB pj{ j'D d/ Bks/ nkgD/ d't/A fdUoK B{z th gVQk ojh ;h. th xo nk rJh ;h. ;G e[M mhe mke nBhe/sB B/ pkjo'A nk e/ fejk.
ftu fpskJh T[; B/aaaaa! fet/A d'Sh j' fJ; ezw bJh T[j wBQk BjhA eo ;edh T[jd/ d't/A fdUoK B/ fJziBhnfozr dh fBpV frnk ;h, gqzs{ pknd ftu e[M
;edh j? T[j< wB dk fJe e'o ;h. gVkJh eo bJh ;h ns/ d' tfoQnK dh mhe Bjh fojk. ;G e[M rVpV j' ''jK g[Zsoaaaaag?fezr th j' ikt/rh.
;wMkT[Adk, s;Zbh fdzdk j? T[; B{z, B"eoh 'u jh d't/A ftnkj eotk e/ frnk. ni/ sK d' fdB pkeh B/. go ;Zu g[ZS'
b/feB d{ik e'o sd/ f;o u[Ze e/ p'b gsh T[; B{z fdbk;k fdzdk ofjzdk ftd/S ik t;/ ;B. w/ok sK wB jh BjhA Gfonk. mhe Bkb
T[Zmdk j?,aaaaaBjhA ;'u 'u, ftuko 'u, ;h fe phaJ/ gk; eofdnK jh T[j tZv/ fznkdk mzY j'D d/ ekoB ns/ p?mh jh BjhA s[jkv/ b'eK e'baaaa. pZ;
fynkb 'u ehsk r[Bkj th r[Bkj jh Sfjo ik e/ zo{o e'Jh i[rkV eo nkgD/ pZfunK d/ tZv/ j'D she ftnkj dh rfjwkrfjwh 'u fpoX ;Z; T[bMD 'u jh fxoh ojh.@
j?.@ b?Dr/. T[jd/ d't/A fdUo th frnkothA T[jBK B/ e'fSS eoe/ fszB ewfonK dk ;j[o/ dh sphns fYZbh j' rJh. gfjbK
s/ pkoQthA ftu gVQ oj/ ;B. xo ftu cb?N yohd fbnk ;h fi; ftu d' p?v- pkp{ ih B{z s/ c/o nzwk ih B{z j;gskb SkbBh B/ pj[s fgnko Bkb fejk
g?Ash to/Q gfjbK T[j fJ; NZpo 'u gVQD dk ;G B{z jh S"e ;h ns/ gVQkJh o{w s/ fJe vokfJzr o{w ;h. fJe ewok Gosh eotkfJnk frnk. wfjwkB sK pj{ s/ g[Zs B{z.
fpnkjh nkJh ;h. gsh, ;Z;, ;j[ok, d' ftu T[j uzr/ th pj[s ;B. BDd th sK T[jd/ ;Z; ;j[o/ e'b ;h. d{i/ ftu ;ko/ ftdk j' rJ/ ;t/o/ xo ftu S'Nk
fdUo s/ fJe BDd dk Gfonk tZvk nZmthA s'A pknd j'o nZr/ gVDk T[jd/ d' pZu/ ns/ T[j fe;/ soQK r[zkok p/Nk, BthA pj{ iK tZvk g[Zso pj{ s/ ''jK wzwh ihaaaa;kvhnK th S[ZNhnK
;kok gfotko ;h. gzikp ftu soBskoB ukj[zdh ;h, gqzs{ T[; Bz{ sK xo fpmk eo oj/ ;B. g'sk jh ofj rJ/ ;B. pZ; fJ;/ soQK rJhnK fJ; tkoh. Yzr
;kfjp B/V/ fJe S'N/ fij/ fgzv ftu ;h fbnk frnk ;h. T[; d/ nkT[D s'A fJe Bkb ofj jh BjhA ;e/ n;hA thaaaaa. g[Zs
T[jdk xo. fszB S'N/-S'N/ ewo/ ns/ ;kb pknd jh T[j dk ftnkj eo tes phfsnk sK T[jBK d/ g[Zs B/ ;kfonK dk fJe g?o j;gskb 'u B/ fejk.
nZr/ fJe tZvk ;kok ftjVk ;h. xo fdZsk frnk ;h. th fJziBhnofozr dh gVQkJh eo bJh ofjzdk sK d{ik xo 'u. fJzBh BZ; GZi
gfotko ubkT[D ykso y/sh bJh E'Vh ;h. T[j th nkgD/ d't/A ukfunK tKr eoB d/ pknd th Bk sK ;j[ok ih B{z ''e'Jh pks BjhA g[Zs nrbh tkoh
fijh zwhB ;h. gsh d/ phaJ/ eoB she pj[s w[fSeb ftd/S ubk frnk ;h. p; j[D sK xo s/ Bk jh nzwk ih B{z pukfJnk ik ibdh nkT[Dk pj[s ;kohnK S[ZNhnK
Bkb tes eZfNnk ;h T[; B/ fgzv d/ ftu T[j, T[j dk gsh, T[jBK dk g[Zso ;fenk. gfjbK pkp{ ih s/ c/o nzwK ih b? e/.@
Gkt/A gfotko sK T[jdk g/e/ dk th eZu/ xo 'u. j"b/ j"b/ xo dk th s/ ns/ wK pkp{ ih jh ofj rJ/ ;B. fdUo ubd/ pD/.
fgzv ftu ofjzdk ;h, gqzs{ d;thA she y/sK dk ekch ezwaaaaagS{nK bJh ukok nkgDhnK gsBhnK ns/ pZfunK Bkb ''BjhA wzwhaaaa. nrbh tkoh id'A
nkT[fdnK T[jd/ fszB GkJhnk B/ fwb fbnkT[Dk s/ wZM dh Xko eZYDh. fJj uko tfoQnK ftu d' tkoh nkJ/ ;h. fefonk eow d/ ;ko/ ezwK s'A fBgN e'Jh ewok ykbh j't/rk sK jh nktKr/
e/ Sfjo ftu fmekBk pDk fbnk ;h. ezw th T[; d/ fizw/ g? frnk ;h. T[jBK dhnK phthnK sK gqkj[fDnK dh e/ S'N/ g[Zso ns/ pj{ B{z jBhw{B 'u n;hAaaaa, BjhA sK pj[s wfSeb j[zdh j?.
Sfjo 'u ofj T[; B/ pkoQthA gk; ehsh soQK uwedhnK uwedhnK nkT[AdhnK G/i e/ c[o;s ftu p?mh ;h SkbBh.
;h. fJ; s'A pknd T[jd/ ftnkj dh rZb g{o/ gzi to/Q fgzv'u ofjD pknd s/ fJ;/ soQK tkg; ubhnK iKdhnk. nuBu/s nzwK pkp{ ih d/ ewo/ s/ Bzo g[Zs nBhe/sB sK ;fji ;GkT[
xo ftu j'D bZrh ;h. B/V/ d/ jh fgzv T[j Sfjo nk rJh ;h. Sfjo th fdZbh fe;/ ezw B{z jZE bkT[Dk sK eh T[j sK ubh rJh T[; dh. d[Zy sK ;h T[jBK d/ nkgDh rZb efj fdZsh fpBK e[M ;'u/
dk w[zvk g;zd nk frnk ;h. T[j ni/ fij/ tZv/ Sfjo 'u. T[jd/ gsh dh p?Ae xo ftu jh BjhA p?mdhnK ;B. fJE/ nk ub/ ikD dk, gqzs{ gsk BjhA feT[A fJj ;wM/, b/feB T[j sK XZe eoe/ ofj
gV fojk ;h. T[jd/ Bkb ftnkj j' e/ ftu B"eoh bZr rJh ;h s/ T[j d' sK T[jBK dh pzkofroh jh BjhA w[Zedh fynkb th T[jd/ wB ftu nk frnk, rJh ;h T[j dh rZb ;[De/.
T[j fJ; xo 'u nkJh ;h. ewfonK dk xo b? e/ ofjD bZr/ ;B. ;h fit/A T[j yohdkoh eoB jh nkT[dhnK
pj[s y[S ;h T[j j[D. fJe sK rzdrh j'D fJE/. ;kfonK dh yksodkoh eofdnK ''ub' uzrk j' frnkaaaaewok sK ''j[D fet/A ykbh j't/rk ewokaaaa<@
w[zvk :kBh Tjdk gsh pj[s y{p;{os e'b'A w[Zesh fwb rJh ;h ns/ fJzB/ tZv/ ewo d[joh j' iKdh T[; dh sK. ykbh j'fJnk. j[D fJj ewok S'N/ gZ[s ed/ j[D T[j nkgD/ g[Zso B{z ed/
s/ SkbhB ;h. phaJ/ d/ gfjb/ ;kb ftu Sfjo 'u nk e/ T[j nkgD/ bJh th e'Jh dk j' ikt/rkaaaa, BjhA gfjbK sK fJe Bzo nkgD/ ns/ gsh d/ ewo/ B{z
gV fojk ;h. gVkJh ftu pj[s nZSk ezw eo ;e/rh. tZv/ g[Zs B{z pkjo frnK fszB toQ/ vokfJzr o{w 'u jh beVh dh gkoNhSB t/ydh ns/ c/o nkgD/ jh wB 'u nkJ/
j'D eoe/ jh T[jd/ xo tkfbnK B{z j' rJ/ ;B. T[; B/ T[E/ jh fJe eoe/ fJe S'Nk fijk ewok T[; bJh nkgD/ jh fynkb d/ r[iko s'AaaaaanzwK
g;zd nk frnk ;h, b/feB id'A T[j fJ; S/ wjhfBnK pknd jh T[; d/ fjzd';skBh e[Vh Bkb ftnkj eotk eZY oZfynk ;h.@ s/ pkp{ ih d/ ewo/ t/y T[; dhnK nZyK
xo ftu nkJh sK T[; B{z pj[s uzrk d't/A fdUo nZr/ dh gVQkJh bJh T[jd/ fbnk ;h s/ fJe g[Zs th j' frnk ;h Go nkJhnK ;h.
BjhA bZfrnk ;h. d' fszB to/Q Sfjo 'u e'b nk rJ/ ;B. c/o ;kb pknd T[j dh T[jBK d/. gsk BjhA feT[A fJj fynkb T[j sK p/jZd fSZds Bkb nzwK s/
ofjD eoe/ fgzv dk wkj"b, fgzv dk ;Z; s/ ;j[ok th feT[Afe ;j[o/ fJeZb/ nkT[AfdnK ;e{B fijk fwfbnk T[; B{z. pkp{ ih B{z :kd eoe/ Go-Go jzM{ o'D
tksktoB ns/ eZuk xo ;[jkT[Dk e'b'A y/sh dk ezw ;zGbdk Bjh ;h ns/ T[; dk nkgDk S'Nk g[Zs p?Ae ftu fJ; soQK bZfrnk fit/A fJe ewok BjhA bZrh ;h.
T[j ;G e[M t/ue/ g[Zs e'b gjz[u rJ/ ezw eo fojk ;h. j[D T[;dk th ftnkj pbfe pj[s tZvk wjZb ykbh j' frnk
;B. j't/ fiZE/ j[D T[j w"i-w;sh Bkb ofj nkSk ;keh
;e/rh, Nfjb ;e/rh, fco ;e/rh. c'B 403848789

j;h th nkJh T[; B{z nkgDh fJ;

bZv{ fbnkt/ sK G'oe/ ykJhJ/

E'V/ SpdK u tZvh rZb efj d/D N[ZN iKdk, Bfjo' gko iwhABK nkb/ fe;/ jZE BK bkT[D fdzdk s/ T[jBK d/ fdbK dk ;co s?n eod/ jB. s/ J/Xo gzikp dk bkG fe; B{z j'D?<fJj sK pkdbe/
dk j[Bo th fe;/ fe;/ e'b jh j[zd?. Bjh sohe/ Bfjo gko eo e/ nkgD/ y/sK ftZu ftZu ohM j[zdh fe ed' nkgK gZe/ nkb/ th w[ZSK B{z skn d/ e/ nkyd/ j[zd/ ikDd/ B/. go fi; w[by ftZu pj[
sK gkDh u wXkDh gkT[D tkb/ pj[s iKd/. mzY dh o[Zs s/ Bfjo' gko jb i'Vh vokfJto pDhJ/ s/ ed' nkgK th nkgD/ B/ fe fBZs pzfpU gmkBe'N ikt/ Bh frDsh b'eK d/ jZE ftZu ;oeko ftZo[X
fwb iKd/ B/. fit/ c'B s/ nkgD/ p?m/ px/b f;U B{z Bzpodko Bfjo d/ T[ob/ EZb/ ebhAvo oZyhJ/. y?o e[ZM th j't/ efjzd/ :koK dk NoZe pZbhJ/. skfJnk dZ;dk ekb/ Mzv/ cV/ j'D s/ w{zj u'A w[odkpkd
gzikphnK dh rZbpks. ezw dh rZb sK gk;/ yVk tkiK wkoh ikt/, UJ/ px/fbnk jB fe gqd/;h, vokfJto s/ c"ih jw/SK j[zdk pJh jo irk fJjBK vokfJtoK fBZeb/ sK ;wM' fe ewh ;oeko ns/
f;oc v/Y d' fwzNK u jh w[Ze iKdh j? S/sh g?o g[ZN, n?Xob/ gk;/ nk Bfjo d/, nkgD/ xo gosD B{z so;d/ ofjzd/ jB. dk fieo j[zdk s/ g[okD/ rkfJe i/ fes/ ;oekoh BhshnK ftZu jh j?. fit/A nZi
pkeh sK J/Xo UXo dhnK rZbK jh io{oh rZb dZ;Dh nK. id' mzv/ ;hs gkDh go o'ih o'Nh bJh ;G e[ZM eoBK g?Adk nykVk bkT[D nKT[dk sK T[j vokfJtoK dhnK wkvoB e[VhnK g[okD/ fotkiK d/
j[zdhnK jB. fit/A j'o w'r/ nkbh G{nk ftudh px/b f;U T[ob/ gko nkfJnk j?. s/ T[Xo' fJjBK vokfJtoK dk fgZSbk dk rhs io{o rkT[Adk. g[okD/ ;w/A ftZu xZrfonK B{z gk e/ y[S j[zdhnK jB J/t/A
dk eh jkb n?, go/SB eokfJnk ;h , sK Bzpodko j"bh fijh px/b f;U d/ gfotko, pZu/, gsBhA jw/SK vokfJto J/; feZs/ dh ftS/S wjZssk ojh n?. ;w/ fiw/A j[D ;oekoK th g[okD/ okfinK
few/ n? j[D, T[jd/ w[zv/ B{z d[pko/ e'Jh ezB u efjzdk pJh rZb J/dk fe nkgD/ B{z T[vhedh ofjzdh n?. pkjob/ w[byK Bkb ;G e[ZM pdb iKd?. fJZe j'o wjkofinK tKr Sk;B eoB bZrhnK
;ke j'fJnk fe BjhA<E'vk r[nkYhnK fgzv nkbk gNtkoh pdb frnk pZ;. ftZu th yk; eo e?B/vk nwohek ftZu fdbu;g rZb j[zdh n? fJjBK NoZeK d/ jB. gzikp ;oeko B/ j/mbh frDsh d/
Bkb Bkbh d/ MrV/ nkb/ e/; dk eh px/b f;U uko/ u[Ze e/ nbh nbh eodk th ;kv/ gzikph tho NoZe vokfJtoh d/ fgZS/ fbyhnK j'JhnK m/m gzikph ftZu b'eK d/ w{zj ftZu ;;sk nkNk dkb gk
pfDnk<e'Jh Bh i/ b'V j'Jh sK dZ; fdU, Bzpodko d/ wro g? frnk fe ;j[fonk feZs/ B{z soihjh s"o s/ eod/ jB fiZE/ e[ZM ;soK fizBK ftZu'A fe;/ vokJfto e/ b'eK dk w{zj pzd eotkT[DK ukfjnk
G[Zu' nkbk EkD/dko nkgDh pj{ d/ wkw/ n?Bh rZb s[{z w?B{z T[uh p'b e/ Bfjo' gko SZph SZph NkfJo/ Nokb/ e?B/vk nwohek dh wkBf;esk dh Mbe d/yD B{z fwbdh j? s/ wZX torhnK B{z epZvh nkb/ w?uK
d/ itkJh dh G?D dh BDd dk i/m n?. yV/ B{z BhA dZ; ;edk ;h. mzY/ gkDh ftZu d/ pkvoK B{z gko eo eo e/ jikoK whbK n?. fe;/ ;{MtkB vokfJto d/ NoZe fgZS/ B/ NhHthHBkb pzB fdZsk s/ T[Zu tor
vfoU BK uZe fdnKr/ pko u'A o{Vh. nkj tV e/ fgzvk ukj u ;[ZN/ u[jko/ tork j' fbfynk gfVnk, ;oekoK dh fwbhG[rs Bkb B'N ewkT[D
nkgD/ fgzvK tkbhnK phphnK, frnk. bZrk j'fJn?. y?o vkfYnK nZr/ ekjdk
ftukohnK B{z w;K w;K fes/ pkjo 'j"bh uZb'Ar/ sK tko tko fwbKr/, i'o. g/Av{ ;[nkDh sK nkgD/ xo nkb/ s/
fBZeDb dk w"ek fwbd?, Gkt/ f;o 's/ gzikph ;wki dk fJZe wjZstg{oB s/i uZb'Ar/ sK jfod[nko fwbKr/' jh r[Z;k eZY{, pe"b SkfJo p'bh g/S j?L
wD gZek r'j/ dk pZmb oZfynk j't/, i/ nzr j? vokfJtoh dk feZsk. eJh ;"Ae
fes/ okj u s[oh iKdh B{z e'Jh r[nKYD Bkb vokfJtoh eod/ jB s/ eJh o'ih j'o Bw{zB/ d/y', t/ eb:[Zr dk s{z pD frnk okik,
fwb ikt/ sK rZbK eoB dk w"eK Bh o'Nh bJh. efjzd/ d{o d/ Y'b ;[jktD/ j[zd/ ';de/ ikJhJ/ NkNk tkfbnK d/ fizBK w?A pD rJh s/oh pKdh,
y[zMD fdzdh. nZXk e[ xzNk fJZXo T[Xo n?, J/; bJh fgzvK u fBZe/ j[zd/ ;[Dd/ Nop' rZvh pDk fdZsh,
dhnK rZbK wko e/ nky{ e/ w/oh ;Z; sK j[zd/ ;h pJh nkj fijV/ pzp/, r[jkNh d/ XzB B/ T[j wkg/ fizBK nkgDh Xh t/ nkNk dkb ;ehw d/ ubfdnK, w?A
gzi fwzN Bh t;kj eodh w/ok, uZbK j[D, r/V/ bkT[Ad/ nk vokfJto, gszdo GKs vokfJto d/ bV bk fdZsh'. G[Zyh e[obKdh,
BjhA sK bkb ghbh j'T{ n?w/A. s/ eJh pzd/ GKs d/ u'gV/ go"Am/ yKd/ nk s/ fJZe r/V/ fe;/ vokfJuo B/ thj ;kb
nfij/ j[zd/ jB fizBK B/ fe;/ ;Gk iK d/ uzr/ g?;/ pDkT[Ad/ nk. n?j' fijhnK vokfJtoh dh B"eoh eo e/ uko g?;/ i'V t/ fBZs T[;ko/A wfjb jtk ftZu, s/
fJeZm ftZu nkgDh e'Jh g[Zmh f;ZXh rZb rZbK ;[D ;[D e/ eJh w[zv/ y[zv/ fijV/ e/ nkgDh rZvh gk bJh s/ Bkb/ vo/ pJh oh Xos roedh iKdh,
efjzDh j[zdh n?, gszdo fe;/ dh uZb ojh fgzv u ftjb/ fcod/ j[zd/, T[j fe;/ fe;/ dh wkVh Bio BK bZr ikt/, j'o
rZb ftZu n?;/ ftzr tb gk e/ rZb B{z vokfJto B{z T[;skd Xko e/ gZe/ fes/ eZb B{z rZvh d/ NkfJo eZb B{z uzd t/ f;ZXh ;Ve 'pfmzv/' s'A e'Jh 'w'r/'
fes/ okj ftZu jh SZv e/ nkgDh rZb ebhAvo(ebhBo) pD iKd/ s/ NoZe dh ezBh w{zj uZeh yV/ j'D. T[;dh rZvh d/ sZe BhA iKdh,
;[Dk iKDr/ e/ nrb/ B{z gsk th BjhA ezveNo ;kJhv pkoh ftZu pKdo nKr{z fgZS/ fbfynk ;h,
bZrdk fe T[;dh rZb dh g{S fejV/ bwe/ wkod/ nkgD/ nkg B{z nKJ/ ;wMd/ 'wZu BK, feSsK s/ bJh n?'. t/ s/o/ wfjbhA J/H;h uZbD, ;kv/
gk;/ ofj rJh. efjzd/ B/ pJh fgzvK nkb/ fiw/ okrN u p?m e/ wzrb rqfj s/ ik fe;/ B{z wkj pkdh s/ fe;/ B{z ;tkdh. fpibh r[Zb j' iKdh,
S/o s'A BhA n?BK vod/ j'D/ fizBK gNtkoh oj/ j[zd/ B/. ftuko/ uko uko ;kb e'Jh th ;oeko ;ko/ b'eK B{z y[S BjhA
s'A vod/ nk. g[okDh rZb nk fe fgzv vokfJtoK dk B"eoK tKr{z ezw eod/ s/ eo ;edh. pkdb ;oeko efjzdh fe wfjzrk ;'Bk fwZNh o'bsk, wfjzrh
e'b dh Bfjo trdh ;h. nkoih fijk rZvhnK s/ eZgVk wkod/, s/b gkDh u?e gzikp soZeh dhnK fSyoK S{j foj?. eosh uKdh,
g[b pDkfJnk j[zdk i' whj eDhA ftZu eod/, go vokfJto c/o th ;N/fozr B{z efjzd/ gzikp d/ eJh fifbQnK ftZu xo/
b{ jtkJh nZv/ pDk fdZs/ ikDr/. fJjBK t/ phApV ij/ B{z y;w pDk e/ w?A
pj[sk e[obKdh,

t/ bZv{ fbnk fwZsok, w?A BK
'e[oe[o/' yKdh,

bZv{ fbnk fwZsok
jowzdo ezr (goE) nk;Nq/bhnk

46 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

ejkDh GkJhnk ih fJepkb f;zx N'eh

15 nr;s, ;zB 1947 B{z d/S dh e/ fBeb/. nkb/ d[nkb/ d/ e[M gZe/ rqkje bZr/, '';kjwfDU sK gsk br? fe s[;hA tkb/ 'w[cs gk;' fdzd/ ;B. fJj 'gk;' feT[Afe T[j b'V g?D s/ xo djhA iwkT[D
nkzkdh s'A gfjbK s/ pknd dhnK Jh ;[o?D f;zx j'. s[;hA w?B{z nkg Jh feT[A GkJhnk ih dk tZvk bVek i;tzs
;wkih edoK ehwsK, ihtB S?bh s/ nk e/ T[E/ gJhnK feZeo dh dksB w{zj 'u tk;s/ 'ikr' b?D nkT[dhnK. GkJhnk
foSfsnK ftu pj[s pdbkn s/ nzso upkT[Ad/ s/ Bkb brd/ Bkb/ ftu E[Ze BjhA dZf;nk s/ p/eko T[ZE/ G/i fdZsk.@ nkgD/ d';sK Bkb fcbw t/yD bJh ih B/ fJj 'ikr' fJe tyo/ GKv/ ftu
nkfJnk j?. s/ T[; dh ocsko fdB'A fdB ''w?A ed'A fejk fe w?A ;[o?D f;zx BjhA fJ;s/wkb eo b?Adk. GkJhnk ih B{z fcbw ofynk j[zdk ;h sK i' fteD tkb/ djhA d/
;[Nd/ ofjzd/. nkg; ftu ;w/A dhnK
tX ojh j?. ni s'A ;Zm ;so ;kb gfjbK nK. wzk sK nkT[Adk j? id'A d{;ok t/yD dk BK sk NkJhw ;h s/ BK Jh S"e. e{zv/ ftu'A BK b?Dk gt/. fJj 'ikr' w[cs
okiBhfse xNBktK s/ ypoK T[Zs/ sZg;ok dZ;/. dZ;' fe ;/tk eoK,@ GkJhnk ih B/ fJe rqkje B/ GkJhnk ih B{z fJ; dk fdZsk iKdk ;h. id'A e'Jh bVeh 'ikr'
fzzdrh ftu mfjokn, ;zs[SNsk s/ SKsh eod/. d[ekB s/ T[od{ dh nypko, 'gqGks' nkgDk ezw eofdnK fejk. ekoB g[ZfSnk sK efjD bZr/, ''SK dk b?D tk;s/ nkT[Adh sK GkJhnk ih T[; B{z
;h. ykB gkB s/ gfjoktk ;kdk ;h. nkT[Adh i' T[; ;w/A dh gzEe bhvo eh t/yDk< n;hA gkfe;skB ftu fizdk
GkJhnk ih dhnK ;[v"b bZsK pkjtK fJzsiko BjhA ;B eokT[Ad/. T[j BjhA ;h
;wki d/ tZy' tZy fcofenK ftu wk;No skok f;zx dh z/o-J/-;ogq;sh Bku rkDk pE/ok t/fyn?.@ ukj[zd/ fe fe;/ th bVeh B{z rqkjeK dh
Sgdh ;h. d{ihnK T[od{ nypkoK 'fwbkg' T[Zs/ fuZN/ tkb t/y/ ik ;ed/ jB, go dhtkbh d/ fsT[jko s/ GkJhnk ih
;dGktBk, w/b i'b s/ ;fseko ;h, s/ 'gqskg' fznkdk wep{b ;B. w?A u"Eh pdB dh g[ysrh, w/jBs s/ ;c{osh s'A GhV ftu o[eDk gt/. i/ fe;/ bVeh B{z
iwks se T[od{ gfVQnk ;K. T[od{ Bkb 'nwosh' s/ ib/phnK pBkT[D tk;s/
;fjD Shbsk ;h. eoz;h d/ nkdkB gfjukD ikoh oZyD gqsh wA? fJj fszB/ T[BQK dh T[wo dk nzdkzk bkT[Dk n"yk ekohro b? e/ nkT[Ad/. pohe eokohnK gfjbh tko t/yd/, sK fgnko Bkb
gqdkB dh EK fJe d{i/ Bz{ ;/tktK d/DhnK ;h. d' bVe/. tZvk bVek, i;tzs f;zx ib/phnK jZE'A jZE fte iKdhnK. dhtkbh g[ZSd/, ''eh BKn J/ w[zBh s/ok< e/jV/ xo'A
nypkoK gVQdk. nkb fJzvhnK o/vhU dk eohp gzi whb d{o GZNhnK BKn d/ fgzv J/<@ bVeh nkgDk s/ fgsk dk BKn
s/ fwbtosD ;h. ;wki d/ ;ko/ nzr s'A fszB jcfsnK pknd th bZv{nK dk
T[od{ gq'rokw s/ fjzdh fcbwK d/ rkD/ s'A ;kJheb T[Zs/ fcZN ehs/ voZwK ftu d;dh sK GkJhnk ih nkShotkd fdzd/,
fJe d{i/ d/ ;[Zy d[Zy ftu Skwb s/ ;[Ddk. fJj rkD/ fznkdk eoe/ T[; fJe Ekb pu frnk. ;t/o/ e[M rqkje ''fiT{Adh o"j, y[S o"j!@
fBoGo ;B. gfotko fJeZmk ofjzdk. jo ;w/A d/ wSj{o, T[od{ SkfJo, ikB- fB;ko u[nktK d[ZX b? e/ nkT[Adk. T[; dh ghmh tkbh g{VhnK s/ ekpbh S'fbnk dk
nyso, n?;an?Zu fpjkoh, ;kfjo nkgDh fJe v/noh ;h fiE/ T[j eohw oks frnkoK ti/ se GkJhnk ih,
cod nkgDh :'rsk s/ w/jBs dk fjZ;k b[fXnkBth, wio{j ;[bskBg[oh, nzhz wzk b? oj/ ;B fe fJe rT{ d[ekB nZr/
eSwhoh, okfizdo efoSB, j;os i?g[oh, eZY e/ ;go/Nk d[ZX s/ d/;h fxU t/udk. nk e/ yVQh j' rJh. GkJhnk ih B/ T[; B{z rqkjeK B{z fBgNk e/ xo ub/ iKd/. nZi
gkT[Adk. ;cbsktK dk cb fwb p?m e/ Sehb pdk:{Bh, okik w?Ajdh nbh ykB, jNkT[D bJh d' fszB tko frbk; Bkb pkfoS dh tiQk ekoB, rqkje o[e o[e e/
gq/w XtB, e?ch nkzwh nkfd d/ fby/ j[zd/ ;[BD 'u nkT[Adk fe GkJhnk ih T[; s'A nk oj/ ;B. ;kY/ frnkoK, g"D/ pkoK ti
;ko/ uZyd/. fJ; ftu e'Jh SZe Bjh fe ;B. fJBQK d[ekBK T[Zs/ gZSwh gzikp d/ th nkgD/ wsbp dk d[ZX b?Ad/ ;B. S'Nk gkDh ;[ZfNnk go rT{ NZ; s'A wZ; Bk
G"fse s"o T[Zs/ pj[s soZeh j'Jh j?. rJ/. jkb/ th eVQkJh dk d[ZX pfunk ;h.
tZy tZy SfjoK s'A nkJ/ SoBkoEhnK bVek, i[frzdo f;zx w/o/ Bkb nmthA j'Jh. fJe rqkje B/ fejk, ''GkJhnk ih, GkJhnk ih B/ fwZNh d/ e{zfvnK ftu djhA
ftfdnk gq;ko, gfjoktk, c?SB, ykB dhnK nkg phshnK T[BQK dh p'bh ftu ;[Zy Bkb rT{ wksk nkJh j?, d/ fdU e[M
gkB, nkwdB, ;VeK, pZ;K, rZvhnK, iwks se gfVQnk. B"thA ftu ;e{b SZv iwk fdZsk sK i' ;t/o se d[ZX yokp Bk
;[BD dk w"ek th fwbdk. e/ GkJhnk ih Bkb jZE tNkT[D br ykD B{z!@
jtkJh ijkz, N?bhc{B, e/pb, j' ikJ/. oks d/ ;kY/ pkoK ti rJ/.
N?bhftzB, ezwfgT{No, o/cohio/No s/ GkJhnk ih fwmkJh d/ Ekb, bZ;h fgnk. d'g?jo B{z GkJhnk ih o'Nh ykD GkJhnk ih B/ Ekb ftu'A d' bZv{ rT{ d[ekB dh pZsh p[MkJh Jh ;h fe d' ;kJ/
tksknB[e{b gZe/ wekB. fJBQK ;[y foVeD dh rVth-wXkDh, ukj pBkT[D d/ nZr/ ;Z[N fdZs/. e[M d/o ur'bD s'A
B/V/ d/ nkgD/ wekB ftu iKd/ sK T[j Bzo nkJ/ i' wZXw nktkz 'u fJe d{i/
;[ftXktK d/ pkti{d, foSfsnK ftu tk;s/ jA?vb tkbk gshbk, ukj rZdh s/ p?m iKdk. T[; d"okB , rqkje th pknd rT{ B/ bZv{ pkjo eZY fdZs/. Bkb ekjbh ekjbh rZbK eo oj/ ;B.
fJwkBdkoh dh ewh, ihtB S?bh ftu GkJhnk ih B{z bZrk, fJBQK, ftu'A fJe
s/zh s/ ekjbkgD, nf;Eosk s/ gZsh,uhBh, gkDh dk tZvk xVk, sZeVh xN j[zd/ ;B. i/ GkJhnk ih B{z oks t/b/ SkfJd ;ys j'D eoe/ bZv{ T[; s'A upkJ/
nfBSfussk pDh ofjzdh j?. cb tZN/, pkNk, poc, ykbh frbk;, skz/, BjhA ;h rJ/. rqkje B/ ftnzr wJh bfji/ ;kJ/ dh nktkz ikDh gfjukDh j?. E'Vk
;pzhnK, nBki s/ d[ZX ftu djh dk e{zvk, jZE g{zMD bJh goBk s/ fe;/ ;wkrw 'u ikDk g?Adk sK th B/V/ ik e/ T[BQK , fejk, '';[SwK s{z< gzvs
g?;Nh;kJhvz s/ fJB;?ZeNh;kJhv; dh i[frzdo Jh rZdh s/ p?mdk. i[frzdo d/ 'u fejk, ''GkJhnk, s[jkv/ bZv{ rT{ fSt okw dh w[zBh! n?; t/b/ eh eo ojh
wksok tX rJh j?. fzzdrh pBktNh pD eVQkJhnK tr?ok nkgDh nkgDh irQk s/ wksk B/ ohi?ZeN eo fdZs/ nk. SkfJd J/A< e"D J/ s/o/ Bkb<@
rJh j?, BfSnK dk fSeko j' rJh j?. oyd/. fJzB/ B{z T[BQK dk gjkVhnk B"eo rZdh T[Zs/ p?fmnK i/ w?A oks B{z eVQkJh g{VhnK dh y[Sp{ eoe/ nkJh n? ftukoh.@
Bshi/ ti'A jo T[wo ftu wB'ftfrnkfBe ;ko/ rqkje jZ; gJ/. GkJhnk ih B/ fpBK ''fJj w/ok d';s J/ okw
ghmh tkbhnK g{VhnK, fuZN/ ekpbh tkbk row d[ZX ghAdk sK T[j tkX{ fpbk;aaaaekfbi ftu Bkb gVQdk J/
s/wkBf;e fpwkohnK dk jwbk tXdk wbkJh gk e/ nkgDh d';sh dk dw e[M ej/ bZv{nK dk Ekb nzdo nbwkoh
S'fbnK dh ;pzh s/ fJwbh dh uNBh ftu oZy fdZsk. Sofwzdrh s/ Bw'Sh T[BQK aaaaw?B{z xo se SZvD nkfJnk ;h.@
ik fojk j?. jo pzdk, nkgD/ pko/ Jh fsnko eo b?Adk. ;t/o d/ rqkjeK ftu Godk. d/ u/jo/ T[Zs/ ;kc Bzo nk ojh ;h.
GkJhnk ih ;'u oj/ ;B, fe T[BQK B/ ed/ ;[SwK dh nktkz 'u xpokjN ;h.
;'udk j?. gfjbK pzdk nkg BZudk nkw eoe/, g{VhnK dk BkSsk eoB GkJhnk ih Sokp BjhA ;h ghAd/. T[BhA th xNhnk fwmkJh BjhA ;h pDkJh. fco ''d';saaaad';s dk eh wsbp < xo
tkb/, bZ;h, ukj ghD tkb/ s/ djhA fdBhA b[fXnkB/ Sfjo ftu e/tb d'
rkT[Adk ;h. j[D d{finK B{z BZudk yohdB tkfbnK dh j[zdh. GkJhnk ih d[ekBK Sokp dhnK ;B s/ T[j th oks rT{ wksk B/ bZv{ feT[A Bjh ykX/< j' SZvD nkfJn? iK s?B{z xo'A GikT[D bJh
g?D s/ pzd j' iKdhnK. xo/b{ ;wkrwK s/
rkT[Adk t/y e/ y[S j[zdk j?. swkSphB fJBQK ;GBK Bkb tkoh nB[;ko fpBQK gkoNhnK ftu Sokp dk ubB BjhA ;h. ;edk j?, rT{ d/ w{zj iK dzdk 'u e'Jh nkfJn?< n?j s/o/ jZE ftu p?raaaaeh
pD e/ ofj frnk j?. n?;/ tksktoB gkoNhnK dk nkeoSB jz[dk ;h pZeo/ dk sebhc j't/ fi; ekoB T[j bZv{nK B{z yk j?aaaaafJ; ftu<@ GkJhnk ih B/ p?r y'DQ
pj[sk p'b/ s;Zbh tkbk toskn eod/. whN! n?;/ jh fJe ;wkrw ftu GkJhnk
ftu id'A w?A fJeZbk j[zdk nK sK pugB GkJhnk ih dh jZNh s/ fwmkJh fznkdk ih th p?m/ ;B . toskT[D tkb/ jo pzd/ Bk ;eh. dh n;cb e'fSS ehsh.
BjhA ;h. wNoh, wZmh, fp;e[N, row, ''GkJhnk ihaaaaaaaaas[jkB{z ;Zu d;BhA
s/ itkBh d/ ;w/A dhnK e[M n?;hnK e'b ik e/ T[; dh e"bh ftu whN gkT[Ad/ nrbh ;t/o, wkw{b dh soQK rqkje
;w'f;nK s'A fJbktk, poch, ebkezd, g{VhnK S'b/ s/ ghmh d/ row jbt/ dk nKaaaw?A s/ okw fpbk; fJe d{i/ Bkb
Sy;hnsK BzoK ;kjwD/ T[ikro j' rio/bk, s/ w'sh u{o d/ bZv{ Jh fwbd/ s/ j'o zo{os g{oh eod/. toskt/ B/
iKdhnK B/, i' nkgD/ nkg ftu nbZr GkJhnk ih dh e"bh ftu whN d/ Bkb wzk b? oj/ ;B. fJe rqkje , i' ghmh dk fgnko eoB/ nKaaaftnkj eoBk ukjz[d/
;B. ;odhnK d/ fdBK ftu w{zrh dh dkb jbtk yk fojk ;h, efjD bZrk,''nZi
;B. T[BQK dk ;[Gkn, tshok, fzzdrh dh fgmh dk jbtk th pDdk. S'N/ ijh nkb{ th gk fdZsk. GkJhnk ih B/ efjo ghmh dk jbtk pj[s Jh ;[nkd j?, fdb nKaaago xo tkfbnK B{z fJj foSsk
gqsh Bzohnk :kd eoe/ uzrk brdk j?, nkb{dk BzoK Bkb T[; tb t/fynk s/ wzBi{o BjhA.@
wzk th nkT[Adk j?. n?;h jh fJe Sy;hns eZu/ S'fbnK dh nzrhmh, Ekb ftu ;ikJ/ fejk, '';kB{z nkb{ y[nkD tk;s/ eod?, fJe v{zBK j'o yktK. eh S?n gkJh
;B, ;odko Bo?D f;zx T[oc GkJhnk p[bkfJnk j?<@ toskt/ B/ w[nkch wzrfdnK j? fJ; 'u < ''feT[A<@
fJ; jbt/ B{z row oydh. GkJhnk ih fejk, ''fbnkUaaaaw?A eZY fdBK nK.@ ''feT[Afe n;hA pqkjwD jKaaaaas/aaaaaas/
ih! rqkje dh b'V nB[;ko jbt/ s/ y'J/ dk e'Jh rZb BjhA aaaafJj nkb{ sK w?A yk ''fJj jbtk BjhA 'r[b-pfjSs' j?. aaaaaaokw fpbk; j'o iks dk j?.@
GkJhnk ih dk u/jok y[Sh Bkb j'o bkb
Sfjo b[fXnkB/ dk w[jZbk fJepkb fwSoD pDk e/ row jbtk gZs/ d/ v{B/ b?BK aaaanZr'A Bk gkJh w/oh e"bh ftu.@ j' frnk fit/A e'Jh izr fiZs bJh j't/. ''jkbKfe w?A iks gks 'u ftStkS
rzi! d/S d/ pNtko/ s'A gfjbK fJj fJe ftu fdzd/. ykD tk;s/ nbZr gZsk th GkJhnk ih SKs j' rJ/. BjhA eodkaaago fJ; soQKaaaanZXh oks
w[;fbw nkpkdh ;h, i' gkfe;skB ubh jz[dk. jehes fJj ;h fe GkJhnk ih B/ dhtkbh
GkJhnk ih dh gsBh S'N/ eZd d/ B{zaaas/ok xo'A fBebBkaaaagzvs ih dh
rJh ;h. ykbh j'J/ wekB r?o w[;fbw nkw s"o s/ GkJhnk ih xN p'bd/, d/ pZu/ bZv{nK ftu'A e[M bZv{ e[N e/ ghmh
ewz'o fi;w dh n"os ;h. ghb/ u/jo/ T[Zs/ d/ jbt/ ftu fwbk fdZs/ ;B. ghmh d/ wkB wfonkdk s/ fJZzs dk s?B{z e'Jh
SoBkoEhnK B{z nbkN ehs/ rJ/ i' jZ;d/, iK Bokz j[zd/. SkfJd ezw eki s'A e'Jh o"De BjhA. nktkz ftu dod s/ fynkb BjhA< fbnk fJj p?raaaas/ ub
gZSwh gkfe;skB s'A T[ZiV e/ nkJ/. t/jb Bk fwbD ekoB. jK, ed/ edkJh ;[;s ukb. fJj SkfJd GkJhnk ih d/ row jbt/ 'u bZv{ fJ; soQK ou fwu rJ/
nchw d/ jwb/ ekoB ;h. ed/ edkJhA T[j fe rqkje th y[S s/ bZv{ th ysw! w/o/ Bkbaaas?B{z xo SZv e/ nktK!@ GkJhnk
fJBQK ftu bkj"o, f;nkbe'N, Mzr, w{v 'u jz[d/ sK T[BQK dk ;[Gkn ftnzr wJh y[okeK tkbh ShSh jZE 'u cVh d[ekB s/ fzzdkpkd GkJhnk ih.
s/ o'wKue j' iKdk. ;[BD 'u nkTA[dk ;h nkT[Adh. ih B/ p?r ;[SwK d/ jZE'A y'j fbnk.
w[bskB, pjktbg[o, fwzNr[woh s/ fe T[BQK B{z nchw dk S"Ae j?. w"ek t/y e/ rZdh T[Zs/ fznkdk ;wK p?m/ ofjD ''s[jkvh pz[orh eoe/ w?A jkb/ u[Zg
T[j nkgD/ e[Vs/ dh ;Zih ''d' o[g? d/DkaaaavkeNo e'b'A dtkJh ekoB GkJhnk ih d/ r'fvnK dk ck;bK
fgSkto s'A nkJ/ gfotko Skfwb ;B. b?Dh j?.@ ekch tX frnk ;h. id'A T[j s[od/ sK ;Kaaaas[jkB{z e'Jh nyfsnko BjhA ;kv/
jo fJe fcoe/ dk nkgDk ozr. n?;/ i/p ftu'A fJe r'b vZph eZYd/. T[; ftu'A
wbQw B[wK ekbh S?n e[o/d e/ T[; dh r'bh ''eh j'fJnk s?B{z<@ fJj ck;bk Bw{dko j[zdk. fJ; pko/ T[BQK w[nkwb/ s/ fwbkg ftu dyb d/D dk!
;sozrh fJeZm ftu pugB s/ itkBh d/ pDkT[Ad/ ofjzd/. d{o'A jh fJj r'bh w{zj 'u ''ewz'oh nkaaaaih eZuk jz[d?aaa.@ fJ; s'A gfjbK fe w/ok jZE T[Zm ikJ/
iKdh s/ wbkJh tkb/ d[ZX d/ tZv/ frbk; ''dtkJh Bkb eh j'T{< vkeNo e'b B/ fe;/ sebhc dk fzeo BjhA ;h ehsk
oks fdB r[zkoB dk fJe nB{mk szopk Bkb nzdo fsbe iKdh. d[X ghD d"okB ikD dh pikJ/, y[oke ykJ/A sK ;/js s/ Bk jh e'Jh dtkJh bJh ;h. GkJhnk ih aaaacVkU fJj p?r w?B{z!@ okw fpbk; B/
s/ wzk j?. ofjD ;fjD, ykD ghD,
fwbD tosD, p'b pkDh s/ fzzdrh gqsh T[j fJe i[zfpS Bkb w{zj y'bQD bfrnK pD/.@ d' o[g? cVkT[AfdnK GkJhnk ih id'A y[S w{v 'u j[zd/ sK eztko/ s/ Bt/A Xweh Go/ bfji/ 'u fejk.
tZyo/ BzohJ/, fe;/ fe;ws tkb/ B{z jh w[ZSK B{z T[sKj eod/ sK i' d[ZX Bkb Bk efjzd/. T[j g?;/ b? e/ u[Zg ukg ubh iKdh. ftnkj/ w[zfvnK B{z ;/js s/ wodkBrh ''nyfsnko dk e[M brdk! fJBQK
d/yD s/ wkBD B{z fwbd/ B/! n?;h jh fJe fGZiD. w?A fJj fefonk T[od{ dh nypko poeoko oZyD d/ r[o d;d/. T[BQK,
GkJhnk ih iKdh xo tkbh dh fgZm t/yd/ jZvhnK ftu ni/ pE/oh skes j?
weBksh;h Sy;hns ;B GkJhnk ih. gVQfdnK Bzo u[ok e/ t/ydk s/ wzk w[skfpe skz/ cb, vokJh co{N, ykb;
u"Ae dh fJe B[Zeo ftu GkJhnk ih b?Adk. d[ZX w[ZeD s'A pknd GkJhnk ih ofjzd/. fJe tko, fJe BNyN rqkje B/ wZyD, fxT[, djhA s/ oks B{z row fwZm/ ekekaaaaapzdk pDaaas/ w[V ik fiE'A nkfJn?A!
fJe yzx{ok wkod/ s/ so' skzk j' iKd/. fejk, ''GkJhnk, ftukoh B{z szr Bk d[ZX dk ;/tB, pzd/ B{z p[ZYk s/ ewz'o BjhA e[VhJ/aaaasz{ th tkg; ik nkgD/ xoaaaaaw?A
jbtkJh dh d[ekB eod/ ;B. wXok fJe fdB T[BQK B/ yzx{ok wkfonk Jh ;h fe efonk eo. j'D fdzdk. gVQkJh fbykJh d/ Bkb T[j
;t/o/ gzvs j'oK Bkb eoKrk rZb!@
eZd, u"Vk bkb u/jok, Gog{o y[bQh fJe ;ZiD d[ekB s/ nkJ/ s/ efjD ''w?A eh efjBK ;"joh B{z! n?t/A jkJ/ e;os B{z th zo{oh d;d/. T[BQK dh nkgDh
bZr/, '';odko ;[o?D f;zx B{z fwbDk j?, jkJ/ eodh ofjzdh nk. pzd/ dh ;/js e;os sK ;t/o/ d[ekB y'bQD s'A oks GkJhnk ih B/ p?r wip{sh Bkb cV
fuZNh dkVQh s/ w[ZSK. dzd ed/ edkJh feZE/ fwbDr/<@ fbnk.
pDdh J/ y[oke ykD Bkb, y[S ofjD frnkoK ti/ se ezw eoB Bkb j' iKdh.
Bzo nkTA[d/ feT[Afe d't/A p[Zb, w[ZSK '';kjwfDUA g[ZS'.@ ;Ve gko dh Bkb! dtkJhnK ykD Bkb e'Jh GbtkB n?B/ B{z ;kY/ pkoK, g"Dk fJe ti
Bkb Ye/ j'J/ ;B. GkJhnk ih dh wB ekb{ dh jZNh tb fJSkok eofdnK pfDn?<@ rZdh T[Zs/ p?mD bZfrnK GkJhnk
GkJhnk ih B/ fejk s/ nkgD/ ezw br ih, nkgDh fuZNh X'sh fJe wy;{; nzdkz frnk. f;B/w/ dk nkyoh S'n t/y e/ rZbK
g;zd g'Ske ;h fuZNk ;{sh X'sh e[Vsk s/ GkJhnk ih dh d[ekB s/ ;kok fdB Bkb nzdo tb eod/ sK i' T[BQK dk ;oho eod/ b'e nkgD/ xoK B{ ztkg; nk oj/
grVh. eJh wBub/ gZe/ rqkje nkg;h rJ/. ekb{ gzMZso e[ ;kbK dk pz[or ;h
s/ jbtkJh dh S'Nh d[ekB eodk ;h. o/vhU tZidk. T[BQh fdBhA gkfe;skB s'A Yfenk oj/. ;B. okw fpbk; B/ GkJhnk ih s'A p?r
rb pks ftu T[BQK B{z 'fuZNk ep{so' th nkJ/ SoBkoEh fznkdk eoe/ ibzXo, fJe oks eohp ;kY/ d; ti/ GkJhnk
efjzd/ jB. fJj SkfJd GkJhnk ih dh ;t/o t/b/ fJe rkro ykb; u[nktK d[ZX bkj"o, w[bskB s/ 'nkzkd eSwho' y'jD dh e'fSS eofdnK fejk,
g'Ske, szBdo[;sh s/ u[;sh c[osh eoe/ o/vhU ;[Dd/. ibzXo o/vhU ;N/SB s'A ih d[ekB ;w/ND dh fsnkoh eo oj/ ;B ''d/y'aaae[M b'e nk oj/ B/aaaaNkJhw pj[s
;h. b? e/ nkT[Adk. T[; d/ gZe/ rqkje jZE' jZE d'g?jo fJe ti/ f;oc ukbQh fwzN fcbwh xZN j?aaaaw?B{z wip{o Bk eo'aaaaaSZv' p?r.@
fJj d[ZX b? iKd/ jkbKfe T[; dk o/N fe fJe BtK ftnkfjnk B"itkB
GkJhnk ih dh fdB uoh:k, g'j rkD/ BSo j[zd/, go gkfe;skB o/vhU nkfJnk. GkJhnk ih B/ p?r ;w/s okw fpbk;
fznkdk ;h. E'Vk djh t/udk. ed/ edkJh Bkb j'Jh ;zB 1965 dh izr s'A pknd
c[ZND s'A gfjbk S[o{ j' iKdh. d[ekB s/ xZN fwZm/ tkbh ykb; poch th fwb fcbwK dk nkdkB gqdkB pzd j' frnk. ''GkJhnk ih d[ZX j?<@ B{z iZck gk fbnk, ''j[D/ nkT[Ad/ B/ wjZb/
nkT[D s/ T[jh d' GZmh B[wk nzrhmhnK iKdh. T[; dh d[ekB s/ o"De BjhA ;h ''j? ekek.@ GkJhnk ih B/ g;hB/ d/ b'eaaas/ f;ykT[Ad/ B/ s?B{z ;Zpe!@
ibzXo o/vhU ;N/SB dk 'fdjksh gq'rokw' Bkb ;okp'o B"itkB tZb t/yfdnK
S[o{ eod/. b'j/ dh fJe fJe fuwBh T[BQK j[zdh feT[Afe ezw fBgNkT[D pknd ekb{ g/Av{ o; dh rbpks s/ gzikph b'e rhsK okw fpbk; B/ id'A nkgD/ nkg B{z
T[Zs/ oZy fdzd/ sK i' X{znK ekch T[Zgo ik ekoB pj[s wep{b ;h. jo p[ZXtko B{z fejk.
xo ubk iKdk s/ Skw B{z E'VQ/ ;w/A bJh GkJhnk ih dh wip{s geV s'A nkzkd
nkT[Adk. ;ZiD ekb{ e'b rJ/ s/ T[jh oks nZm s'A B"A ti/ o/vhU ;h b'B (j[D ''d/ fdU fJe rbk; row d[ZX, j'D 'u n;woE gkfJnk sK S[o/ Bkb
fznkdk wbkJh s/ fwZmk gk e/.@ xo'A GkJhnk ih d/ ;hB/ T[Zs/ gzi S/ tko eo
;tkb d'jokfJnk . dk ;qhbzek) s'A nwhB ;:kBh d[nkok g/S fbnKdk rbk; GkJhnk ih tb
ehsh 'fpBkek rhswkbk' th b'e S"Ae fdZs/. bj{ d/ cZtko/ S[ZN rJ/. n?B/ B{z b'e
''T[jh sK B/ ;[o?D f;zx fiZE'A s[;hA Bkb ;[Dd/ ;B. tXkT[AfdnK B"itkB B/ fejk. GkJhnk
nkJ/ U.@ ekb{ B/ ftn;Zs ;[o?D f;zx tb ih w?nB/ y/z BzoK Bkb B"itkB tb nk rJ/ s/ okw fpbk; B{z ekp{ eo fbnk.
u"Ae dh B[Zeo T[Zs/ j'D ekoB, t/yfdnK w[;eokJ/ s/ c?AN/ j'J/ row d[ZX
fJSkok eofdnK fejk. ;ZiD w[V e/ GkJhnk ih dh jZNh T[Zgo fcbwK d/ p'ov S'o ;[D e/ nkb/ d[nkb/ d/ fBtk;h th
tkg; nk rJ/ s/ j?okBh Bkb efjD Bkb T[; B{z ftdk ehsk. xoK 'u'A fBeb nkJ/. g[bh; B{z p[bkfJnk
th brd/ ;B. fJ; d/ feokJ/ ti'A f;B/w/ GkJhnk ih, w[jZb/ dhnK seohpB frnk. okw fpbk; B{z S[o/ ;w/s rfocsko

;kohnK e[VhnK B{z BKn Bkb ikDd/ ;B eo fbnk frnk. GkJhnk ih B/ zywK dh
sknZp Bk ;fjzfdnK dw s'V fdZsk.

;?SB e'oN B/ okw fpbk; B{z u"dK
;kbK dh pkw[SZes e?d dh ;zk ;[DkJh.
ni fJepkb rzi u"Ae dk BKn ''GkJhnk
;[o?D f;zx u"Ae@ j?.

47 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

g'qfvT{;o B{z bZfrnk w/oh BZe bzph j? oki/,ftjrbk p[b?mDkkwg;zdnBjshA eo/ dok,ZfpJ; bJh fznkdk fcbwK pDkT[Adk jK L neS? e[wko

t/b/ nk;wkB s'A zwhB T[Zs/ T[skoB ftZu
e'Jh e;o pkeh BjhA oZyd/. nfij/ ftZu

fgSbh fcbw dh ekw:kph B{z nrbh

fcbw d/ Bkb e?S eoB dh rZb w/oh
;wM s'A go/ j?. T[AM th w?A nkgD/ o;s/

T[Zs/ ubd/ j'J/ ed/ BjhA ;'udk fe e'Jh

eh efj fojk j?.

;[fDnk j? fe f;zx fJi pfbzr

s[jkvh ;[gofjN fcbw f;zx fJi fezr

dk ;h etb j?<

nfijk BjhA j?. p/SZe fJ; fcbw
ftZu th w?A ;odko ih d/ feodko ftZu

jK, go pkeh ;G e[ZM tZy j?. ejkDh

ns/ feodko fpbe[Zb tZy-tZy jB. w/

ok wzBDk j? fe ;hetb T[d'A pDkT[Dk

ukjhdk j?, id'A s[jkv/ e'b nfijh

ejkDh j't/, i' fgSbh fcbw dh ejkDh

ns/ feodkoK B{z nZr/ tXk ojh j't/. i/

eo nfijk BjhA j?, sK ;hetb iK gkoN

2 BjhA pDkfJnk ikDk ukjhdk j?.

s[jkvh Bw;s/ bzdB dk ;hetb

ns/ jkT{;c[b3 ed'A nkJ/rh<

w?A Bw;s/ bzdB dk ;hetb BjhA

;kb 2000 ftZu nkJh fcbw izrb Bkb pkfbt[v B{z fJZe uzrk n?eNo fwfbnk neS? dh frDsh ;kb ftZu ;G s'A fJZE/ th w?A T[jh ckow{bk ngDkfJnk pDkfJnk. j[D/ w?B{z fJ; fcbw d/ pko/
fJ; d/ pknd d bhi?Av nkc Grs f;zx ftZu ;[yd/t d/ o'b B{z nkgD/ rzGho nfGB? fznkdk fcbwK eoB tkb/ jho' d/ s"o j'fJnk j?. fJZE/ th w/ok nkgD/ pDkJ/ ftZu ikDekoh BjhA j?. fJ; dh ;feqgN
T[Zs/ j[zdh j?. fJ; T[Zs/ neS? dk efjDk u"tQh xzN/ dk yk; NkJhw N/pb j?. fJ; T[Zs/ezw uZb fojk j?. fJZe tko uhiK
Bkb ;[SKs f;zx B/ :kdrko pDk fdZsk. fcbwK dk ;co sK ikoh j? jh, Nh th T[Zs/ j? fe T[BQK B{z ftjb/ p?mDk g;zd BjhA j? T[Zs/ ezw eo fojk jK. SkfJd fJ; NkJhw ckJhBb j'D d/ pknd jh w?A e[ZM efj
;ktXkB fJzvhnk d/ n?Aeo d/ s"o T[Zs/ yk; gfjukD pDk bJh. fJ; ;kb d/ nzs fJ; bJh T[j ;kb ftZu uko fcbwK eo N/pb T[Zs/ nwb eoB dh w/oh fcsos ;eKrk. fiZE/ sZe jkT{;c[b 3 dh rZb
b?Ad/ jB ns/ E'VQh e'fSS eoB T[Zs/ T[j dk n;o j? fe ;kb ftZu n";sB uko j?, sK ;kfid Bkfvnkv tkbk Bkb w/
sZe T[BQK dh fJZe j'o fcbw fbg;Nhe tkb/ ;[cB/ th nkT[D tkbh j?. g/S j? T[BQK gzi fcbwK jo ;kb th eo ;ed/ jB. g/ fcbwK eo b?Adk jK. oh fgSb/ fdBhA rZbpks j'Jh ;h.
Bkb rZbpks d/ nzS S j? T[BQK Bkb rZbpks d/ nzS nes{po d/ nyho sZe fJ; fcbw dh
nkb'ue efjzd/ jB fe s[jkB{z y[d S{fNzr S[o{ j' ikt/rh.
dh bhi/Av nkc Grs f;zx fcbw ftZu wSj{o n?eNo ni? d/trB Grs s[;h fJzv;Noh ftZu fJeZb/ nfij/ T[Zs/ Go';k BjhA j? fJ; bJh ekw:kph
f;zx d/ o'b ftZu ;B. pkti{d fJ; d/ ;[yd/t d/ s"o T[Zs/ s[jkvk o'b ekch jho' j', i' ;kb ftZu uko fcbwK eo B{z s[ozs e?S eoB bJh s[;h fznkdk fJzv;Noh ftZu bzpk ;wK
uzrk bZfrnk e'Jh yk; fsnkoh ehsh ;h< oj/ j'. e'Jh yk; tiQk< fcbwK eod/ j'< fpskT[D d/ pknd th fe;/ BthA fcbw
dh fobhi j'D s'A gfjbK s[;h Bot;
nkzkdh d/ d"o d/ BkfJeK d/ pko/ ftZu pj[s fbfynk frnk Grs f;zx T[Zs/ sK pugB s'A b? e/ nZi se sZe w?B{z w/oh ;'u fJ; d/ T[bN j?. w?B{z sK j[zd/ j'<
ekch ezw j'fJnk j?. go ;[yd/t T[Zs/ fznkdk b/y BjhA fwbd/. fJZe feskp fwbh ftjb/ p?mDk ed/ th g;zd BjhA fojk. eJh tko nfijk bZrdk j? fe fJzv;Noh
fi; ftZu ekwo/v; d/ pko/ ftZu eohp 50 u?gNo jB. T[; ftZu v/Y-d' gzB/ dk ;e{b s'A b? e/ ekbi sZe dh gVkJh d/ ftZu w?B{z y[d T[Zs/;G s'A fznkdk Go';k w?A sK eh, fJzv;Noh ftZu ukbQh ;kb
u?gNo ;[yd/t T[Zs/ ;h, T[; B{z jh gfVQnk T[; ftZu ;[yd/t dk i' ftfynkB fdZsk Bkb w?A jw/Sk e[M n?e;Nok eodk fojk. j?. T[d'AsK fJzv;Noh d/ eJh jho' ;kb- d/ fznkdk ;wK fpsk u[Ze/ Xofwzdo ns/
w/ok wzBDk j? fe i/eo T[Zgo tkbk ;kB{z v/Y ;kb ftZu fJZe fcbw eod/ jB. nfwskG pZuB ;fjs ;ko/ ;hBhno
frnk ;h ekch uzrk ;h fJ; s'A wkBf;e o{g Bkbfsnkoh ftZu wdd fwb rJh, fco u"tQh xzN/ fdzdk j?, sK fJj fe; feskp T[E/ jh, w?A nzikw dh gotkj ehs/ fpBK ;Nko; th nkgDh jo fcbw dh fobhi
ftZu fbfynk j? fe fJBQK ftu'A d;-pkoK ;kb ftZu uko fcbwK eodk jK. w?B{z s'A gfjbK fe;/ Bk fe;/ tiQk Bkb Bot;
E'VQk Gko xZN eoBk fgnk feT[Afe ;[yd/t Sojo/ itkB ;B pkeh feodko d/ xzN/ ;kB{z nkokw eoBk j?. w?A id'A ;e{b sK eJh tko bZrdk j? fe i/eo w?A j[zd/ jB. i/eo nfijk Bk j[zdk, sK
iKdk ;h sK d[gfjo B{z S[ZNh j'D d/ nkgD/ NkJhw N/pb ftZu nkgDh c?wbh nkgDh jo fcbw dh fobhi j'D s'A
T[ZmD-p?mD dk Yzr ns/ wkBf;e fsnkoh fznkdk ;h gfjb/ fdB S{fNzr T[Zs/ gsk pknd y[d B{z fe;/ Bk fe;/ ezw ftZu ns/ y[d bJh gfjbK s'A s?n eoe/ oZyhnK gfjbK n;h b'e tZy-tZy SfjoK ftZu
uZbdk j? fe fe; soQK dh fsnkoh j'Jh j? T[; fdB S{N j'fJnk sK ;G dk fon?eSB brkJh oZydk. ;e{b s'A fwfbnk j'w v/NK ftZu th ezw eoB bZr iktK, sK ik e/ jcfsnK gfjbK nkgDh fcbw B{z
fJjh ;h fe jK, fJj fpbe[b ;[yd/t jB. toe ns/ fNT{SB j'o xo d/ ezw ysw ;kb ftZu gzi fcbwK th eo ;edk jK. gqw'N eoB bJh feT[A iKd/. Bot; j'D
eoB d/ pknd w?A nkgD/ d';sK s'A b? e/ ojh rZb ekw:kph B{z e?S eoB dh, sK dh tiQk fcbw dk fjN iK cbkg j'Dk
j[D sZe fi; soQK dhnK fcbwK s[;hA ehshnK jB T[j fJe gk;/ eowShnb nkgD/ nkb/ d[nkb/ tkfbnK dk th e'Jh j[D doSe pj[s ;wMdko j' u[Ze/ jB. BjhA, ;r'A c?A; d/ fdb-fdwkr ftZu
fcbwK BjhA ojhnK jkbKfe S[o{nks T[E'A jh j'Jh fJ; nkcphN f;B/wk d/ tZb Bk e'Jh ezw fJ; bJh eodk ;h fe w?B{z i/eo s[jkvh gfjbh fcbw pke; dcso pDh nkgDh fJw/i B{z ekfJw oZyDk j[zdk
s[jkvk M[ekn ftyKT[dk j? eh ;jh ftZu nfijk j?< ftjb/ p?mDk iK fp;so/ ftZu ik e/ g? T[Zs/ ;[gofjZN j?, sK s[jkv/ jh c?B nrbh j?. w?A th d{i/ ;Nko; dh soQK nkgDhnK
ikDk ed/ th g;zd BjhA ;h. j[D id'A fcbw B{z fJZe gb ftZu ;[go cbkg eo fcbwK B{z gqw'N eoB bJh ;G e[ZM eodk
w?B{z ewoShnb f;B/wk s'A goj/i BjhA j?. go i' ejkDhnK n?e;kJhN eodhnK fcbw fJzv;Noh d/ Bkb i[fVnk jK, sK fdzd/ jB. whvhnk tkb/ th s[jkB{z T[;h jK.
jB, w?A T[jh eodk jK S[o{nks ftZu fi; soQK dhnK fcbwK nkco ehshnK rJhnK
T[BQK ftu'A i' g;zd nkJhnK T[j nkcphN iK tZy fe;w dhnK jh ;B fco nfijh gqhsh Bkb pq/eng d/ pknd th gfjbK tork jh y{p;{os j? fgnko dk nfj;k; L nG? fdUb

fJw/i pD rJh gq'fvT{;o-vkfJo?eNoK d/ i/jB ftZu fe fJj n?eNo SkfJd ewoShnb nkgD/ SkBdko nfGB? ns/ w;s fizdk ofjD dk nfj;k; fdzd/ jB. w?A gq'fvT{;o ikDd/ jB fe w?A pkfbt[v
fcbwK BjhA eodk j? ns/ Bk T[BQK B/ ed/ nkco ehs/ ns/ Bk w?A ed/ nkgDh w"bk nzdki bJh ikD/ ikD tkb/ nG? fJ; soQK x[zwD d/ pknd nkgD/ nkg B{z SZfvnk BjhA j?. i' b'e w/o/ Bkb ezw
fdUb ekch ;w/A s'A tZv/ god/ s'A rkfJp fznkdk fpjso nB[Gt eodk jK. eoDk ukj[zd/ jB, T[j nkgD/ nkg w/o/
yk;hns ikDdk jK o'b uzrk BjhA j't/rk sK BjhA eoBr/, ukj/ fezBk th tZvk jB. fJ; d"okB T[BQK dk nkgDh rob sZe gjz[u iKd/ jB. nfij/ ftZu w?B{z
co?Av ns/ n?eNq?; gqhsh d/;kJh d/ Bkb eh s[jkB{z c?A; dh fuzsk BjhA j?< T[BQK B{z ;ZwMkT[D dh b'V BjhA g?Adh.
gqvhT{;o feT[A Bk j't/. pq/eng th j'fJnk. g/S jB nG? Bkb fJ; soQK T[BQK b'eK B{z w?B{z G[ZbD
jkb ftZu dw brk e/ jJhSk ns/ e[ZM fJ;/ soQK dhnK fcbwK nkJhnK jB j'Jh rZbpks d/ e[ZM nzSHHH dh pikJ/ :kd eoD dk w"ek fwb iKdk fgSb/ fdBhA uouk ;h fe s[jkvk
j?. ns/ gqhsh d/;kJh dk pq/eng j' frnk
sK eh fJj g?o/bb f;B/wk iK ohnb;fN; f;B/wk tork d"o j?, fi; ftZu s[;h fgSb/ ekch ;w/A s'A tZv/ god/ id'A th s[;h pkfbt[v s'A nkc b?Ad/ j? T[j th pj[s e[VZsD d/ Bkb ns/
nk:[SwkB y[okBk tor/ nBeBt?ASBb jho' nk oj/ jB< s'A rkfJp j', e'Jh yk; tiQk< j' sK b'eK B{z bZrdk j? fe s[;hA j[D s[;h d't/A d';s BjhA j'<
pkfbt[v SZv fdZsk j?. s[;h nkgD/
uzrk j? fe jo soQK d/ doSe jB s/ T[BQK bJh jo soQK dhnK fcbwK nk ojhnK w?A fgSb/ ekch ;w/A s'A brksko gq'fvT{;oK B{z fet/A ;wMkT[Ad/ j'< BjhA pq/eng e[VZsD d/ Bkb sK BjhA
jB. bt ;?e; n"o X'yk torhnK fcbwK th uZbdhnK jB. id'A Bt/A fujo/ iK Nq?tfbzr eo fojk ;h. w?A pj[s fdBK sZe jK w?A th fJ; soQK dhnK nctkjK j'fJnk j?, gozs{ pq/eng ed/ th nk;kB
fJZe jh irQk o[e e/ BjhA ofj ;edk. ;[DhnK jB. w?B{z BjhA gsk fe fJ; soQK BjhA j[zdk. ;kv/ s/ jw/Sk gpfbe dh Bzo
nBeBt?A;Bb jho' B{z fbnKd/ jK sK piN fXnkB ftZu oZyDk j[zdk j? T[; B{z ;[go jkb jh ftZu w?A r'tk ftZu fJZe xo dhnK nctkjK feT[A T[VkJhnK iKdhnK pDh ofjzdh j?, nfij/ ftZu nctkjK sK
pDtkfJnk j? gozs{ j[D w?A w[zpJh ftZu jB. SkfJd T[BQK B{z bZrdk j? fe w?A j'DrhnK jh. w?A T[; pko/ ftZu rZb BjhA
;Nko dh soQK NqhN BjhA eo ;ed/. tZv/ gqkveSB jkT{; iK p?Bo th ;g'oN eo oj/ tkg; nk u[Zfenk jK. fJZE/ d/ f;;Nw Bkb bV fojk jK. eoDk ukj[zdk fe T[d'A eh j'fJnk ;h
jB go fJj th t/fynk ikDk ukjhdk j? fe uzrh fcbw dk piN th uzrk j't/, s[;hA nfijk feT[A fejk< feT[Afe j[D T[;d/ pko/ ftZu rZb eoD
jo E'VQ/ tes pknd s[jkB{z t/y', w/o/ finkdkso c?A; w/o/ fJzvhg?Av/ dk e'Jh ckfJdk BjhA j?. w/o/ bJh sK
:kBh ;G nB[gks ftZu j't/ n?eNo, ejkDh, piN ;G skbw/b pDk e/ uZbDk S[ZNhnK dh b'V feT[A g?Adh j?< AN ezw d/ ekoB jh w?B{z fgnko eod/ fJj fJZe soQK Bkb ypo jh j? fe b'e
jB. b'e w/o/ s'A g[ZSd/ jB fe fJ; wkj"b efjzd/ jB fe n;h j[D d';s BjhA jK.
gt/rk, fcbjkb fJj fJZe uzrh e'fSS j?. E'VQ/ - E'VQ/ ;w/A pknd x[zwDk uzrk ftZu w?A fet/A tZy-tZy fJzvhg?Av/AN fcbwK UJ/ pkpk, bkJhc brksko uZbdh ofjzdh
f;B/wk ftZu ezw eo fojk :{E iK T[;d/ pkjo dk :{E, T[; B{z s[;h fet/ j[zdk j?. fJ; Bkb w?A nkgDh bkfJc B{z ftZu ezw eo b?Adk jK. y?o, w/o/ fznkdk j? ns/ d{Zi/ b'eK B{z uzrk bZrD bJh
fpjso pDk gkT[Adk jK. fJ;d/ Bkb jh s[;h ;ZukJh BjhA pdb ;Zed/.
A t/yd/ j'< w?B{z BthAnK EktK T[Zs/ x[zwDk p/jZd
f;B/wk ftZu sK ;[go;NkoK d/ pZu/ th nk oj/ jB fco th pj[s fJzNo;fNzr ns/ g;zd j?. Nq?tfbzr, S[ZNh, n?vt?Auo s[jkB{z j[D s[;h bt ns/ fob/SB fSg
T[Zs/ eh ej'r/<
tXhnk d"o j? feT[Afe bzp/ no;/ pknd fJZe tko fco ejkDhnK T[Zs/ ezw j' fojk j?
fgnko eoBk y{p;{os nfj;k; j[zdk
tZy ejkDhnK d/D dh e'fSS j' ojh j? fgSb/ e[ZM ;kbK ftZu d/yD ftZu nkfJnk j? ns/ fJZe fob/SB fSg ftZu ofjD s'A
j? fe fBjkfJs jh ewoShnb fcbw ftZu th e[ZM tZy d/D dh e'fSS ehsh rJh j? nZSk nfj;k; e'Jh j'o BjhA j' ;edk.
X{w Eqh dk jh T[dkjoD b? bU sK T[; ftZu th nfijk BjhA fe ;N'oh B{z fJZe ;[go w/ok jw/Sk fJjh ;N?Av oj/rk. pq/e ng
d/ pknd th bt ns/ fob/SBfSg B{z b?
;Nko d/ nZr/ fgZS/ x[wkT[D dh e'fSS ehsh rJh j't/ fJ; d/ fJbktk fdpkeo e/ w/oh ;'u ftZu e'Jh nzso BjhA nkfJnk
pBoih iK nB[okr efSng, fsrwK;{ X{fbnk, ng'b r[gs/ tor/ e[ZM Bt/A fcbw j?. ;Zu ejK sK w/oh fgZSbh fob/SB fSg
w/eo jB i' tZy eoB dh e'fSS eo oj/ jB. dhnK e[ZM rZbK B/ bt ns/ fob/SBfSg
B{z b? e/ w/ok Bifonk gkfifNt jh ehsk
e'Jh nfijk o'b th j? i' s[;h eoBk ukj[zd/ j' iK vqhw o'b j't/< j?.
3 ;kb s'A ;ktXkB fJzvhnk j?;N eod/ j'J/ tZyoh gfjukD pD rJh j? go
fpT{o'
e?ohno dh S[o{nks ftZu id'A pkfbt[v nkfJnk sK w/ok th ;[cBk ;h fe jho' jh
pDk, go w?A fe;/ tZv/ nwho xokD/ s'A BjhA ;h, Bk fJzsiko eo ;edk ;h tZv/ p?Bo

dk :{ gh dk ofjD tkbk jK, vh :{ s'A gVkJh ehsh id'A w[zpJh nkfJnk sK u/sB

nkBzd ;kfjp B/ w?B{z bhv o'b bJh f;b?eN ehsk ;h. go u/sB ;kfjp fpwko g? rJ/

ns/ fcbw S[o{ j'D s'A gfjbK w?B{z eZY fdZsk frnk, gq'vT{;o B{z bfrnk w/oh BZe
pj[s tZvh j? sK w?A jho' pDd/-pDd/ ofj frnk p; fJzBk ukj[zdk jK fe i' eo

u[Zfenk jK T[;B{z foghN Bk eoK ukj/ fBr/fNt j't/, gkfifNt, iK fco ew/vh.
fpT{o'

48 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

Another Spectacular Event – “Caring & Sharing” by GOPIO Syd North West Chapter

Sydney (Bureau) GOPIO NW Indian Origin (GOPIO) Sydney North great splendor, pride and success. graced the stage with entertainment. Kang, Vice President - Paramjit
hosted another exciting, fun-filled West Chapter organises a Caring & Over 400 guests, 70 performers In the last 6 years the GOPIO Multani, Treasurer - Baljit Pelia,
and meaningful evening with a sole Sharing Event each year. On 19th Secretary - Sumit Joshi and other
purpose of continuing to help others September 2015, the 6th Annual and 25 volunteers attended the event SYDNEY NW Chapter team has raised active team members, Harmohan
in need! Caring & Sharing Dinner n’ Dance to show their support and make it a more than $20,000 for Singh Walia, Baljinder Singh, Sanjeet
event was held at Blacktown with success. A variety of performances underprivileged primary and middle Hooda, Raj Singh, Aman Singh, Amrit
Global Organisation of People of from yoga, to singing to dancing school students in India. The team Dhaliwal, Neeru Singh, Tia Singh and
has thoughtfully used the money Ravi Singh worked tirelessly but
raised to distribute and provide warm motivationally to make the Caring &
clothes, shoes, clean drinking Sharing 2015 event, a great success.
facilities, furniture and sports Hard work was well appreciated when
equipment where it is much needed. the audience gave a standing ovation
The team has additionally supported to the team for their efforts.
locals in need, assisting with funds
and moral support. This has included GOPIO team representatives
being able to provide financial support
to a young helpless widow, provide personally have attended, and will
prosthetic legs to a high school
student with a disability, provide continue to attend remote area
financial help to a father of two,
diagnosed with cancer and assist schools, in India, to hand deliver
those who suffered due to natural
disasters, such as the victims of the goods and resources to less privileged
Blue Mountains Bush Fire and Nepal
Earthquake. children. They also continue to look

This year’s event at Bowman Hall, at further opportunities and areas in
Blacktown became yet another
success for the GOPIO Sydney NW which to provide care, help and
team to continue their good deeds in
raising funds for those in need. support. GOPIO Sydney North West
Chapter President - Prof. Balkar Singh
Chapter endlessly thank the kind and

caring nature of all guests, sponsors,

performers, media personnel and

community who have shown their

support to the Annual Caring &

Sharing events – let’s continue to

make a bigger difference together!

FRIENDS INDIA ENTERTAAINMENT : BRINGING QUALITY CINEMA TO AUSTRALIA

It has been said that making a achieved all name, fame and glory Even on personal level as Loyalty was a key to successful long chain of cinemas Hoyts, Events &
movie is not as difficult as getting it due to this business but he always contrary to past, there is no personal term relations in past .But where as Reading Cinemas in Australia, which
distributed. Although distribution said that film distribution is a very risky bonding between a producer and a now, price war/show downs and have a very conservative and not fair
and exhibition are the end points in and gambling sort of business as distributor. Corporates and studios personal backbiting habits have means of doing business especially
the value chain of the film business, success of any film depends on sheer have taken place of individual replaced the basic ethics of the trade. for Indian films. Though being a
they are of utmost importance luck and there is no hard and fast producers and distributors deal with democratic country, still Indian film
because GOOFING up at this stage rule of success to buy or pick up a film paid employees who just talk As shared earlier, commercial distributors are not given same
means that the film, however well which is sure to run. Films are only commercial terms. Unlike past, where benefits are given more importance platform and respect as of Hollywood
made, can be a DISASTER at the bought on pedigree of the actors and producers and distributors families by corporate companies, as film distributors in Australia. All the
box office, if not marketed properly. director who is making it. So he always used to mingle with each other and compared to old practices of loyal cinema chain operators have made
discouraged me to join the film trade participate in each others weddings/ producers. their own rules and regulations to
Distributors are the last link in but things so happened that he family functions etc. release any Indian film and bossy
the movie chain which take FILMS to expanded his business and opened As if we talk about Australia, around a lot in allocation of cinemas.
the people, and that’s what offices in Delhi and Bombay and then I still remember attending there are not many players or It is not hard but nearly impossible
FRIENDS INDIA has been doing since I joined him to help him expanding marriage functions of Rishi Kapoor, distribution companies in the field. for any new Indian film distributor to
1955. the distribution offices to other parts Sanjay Dutt, Karishma Kapoor etc Few are already established with release his movies in cinemas here,
in India. being a regular distributor family of some producers snuggled under as they are directed to go through
Friends India and its associate Raj Kapoor and Sunil Dutt. influence since long. self made agents/representatives of
companies has been a pioneer in Q-What has been the biggest or individual cinema chains .You won’t
Bollywood entertainment business highest successful films that you have Q-Is film distribution a competitive I can proudly say that we have believe that even after releasing
since last six decades, by releasing distributed in your career? market and are you scared or get been only the recent entrants in the almost 40 films in last 2 year, an
bollywood films through theatres in effected by your rivals or other market who have managed to survive established company like ours don’t
North India and progressively A-Our parental company distribution companies here? between some 1-2 film mushroom get the desired revenue sharing
distributing and exhibiting the films Paramount Pictures, Jalandhar distributors who tried their hands. terms from cinemas.
throughout India of major distributed films of all big producers A-Film distribution like other
independent producers and studios. in 1980’s like Manmohan Desai, businesses always have been a Q-Working as a film distributor in This has to be changed , in order
Prakash Mehra, Raj Kapoor etc competitive market with a price Australia and back home in India,are to encourage new companies like us
Vikas Paul a commerce graduate regularly and then later in 1990-2000 bidding nature, involved in it. But in their any basic differences? to bring more quality cinema to
and now CEO of Friends India we were permanent distributors of past, there used to be regular Australia and meet the ever growing
Entertainment Proprietary Limited, producers like Bablu Pachisia, Vashu distributors of a producer for many A-There are no basic differences demand of Indian Film Viewers
born to a film distributor father Mr Bhagnani, Suneel Darshan, Raj many years. The producer used to in terms of trade but there is more created by increasing Indian
Dharam Paul Arora learned practical Kumar Santoshi, Nitin Manmohan etc. continue and strengthen his relations bigger and open market in India. Here population, down under.
ropes and tricks of trade under his with existing distributor rather than in Australia first of all there are only
able guidance and successfully And then we distributed films like trying with other new distributors. few locations/theatres which screen Q-Any specific goals/message
released more than 100 films in India. Lagaan, Om Shanti Om in last decade Hindi/Punjabi or broadly what we call you want to share?
which were run away hits. Bollywood films. There are only 3
He migrated to Australia in year A-As a mirror to our name, we
2005 and after setting up his other B ut still as a memory, we are your FRIENDS from INDIA to
retail businesses, started film distributed Manmohan Desai’s film ENTERTAIN you all. Our motive is to
distribution business down under in NASEEB and Raj Kapoor’s RAM TERI bring quality cinema in all languages
2013 and has released more than GANGA MAILI as few of our biggest to Australia.
40 movies in a short span of time, hits in our company career.
majorly being QUEEN,BOSS,BULLET The sky is the limit and day is not
RAJA,GULAB GANG,BHOOTHNATH I just wish to add here that Raj far when FRIENDS INDIA
RETURNS ,SARDAARJI etc. Kapoor’s BOBBY was the film which ENTERTAAINMENT will be a name to
gave a base to our company in India reckon for media content distribution
Here is a detailed interview with and put us into a big league. of biggest block buster films, in
Vikas Paul, sharing his experiences Australia.
and ambitions: Q-Any difference you feel in
todays and past years producer/ Q-Any forthcoming film you are
Q- Please tell us about your directors and their way of working releasing, which you are looking
background of coming from a Filmi with distributors? forward to?
family?
A-It is a complete change and A-We are hands full in coming
A-I am the elder first child to my total opposite of what used to months. We are proud to have some
parents. My father was a reputed happened in past between producers very good titles from reputed film
film distributor and cinema owner and distributors. In past, distributors makers, who have shown faith in us.
settled in Jalandhar (Punjab) which were treated as a part of the project
has been hub of film industry in or as a part of the family. Right from We are releasing Kapil Sharma
North India. I feel I have been stage of start of the film, regular Starrer-KIS KISKO PYAAR KAROON,
brought up in the family listening to distributors were consulted and told Aishwarya Rai Stareer-JAZBAA,
cinema collections and filmi gossips about the storyline. Inputs from Jimmy Shergill Starrer-SHAREEK and
since childhood. I grew up between distributors were taken in choosing Above All Brett Lee Starrer-
leading film actors and personalities the actors. Distributors were shown UNINDIAN.
visiting our place and have been the movie before release and their
exposed to filmi glamour since valuable suggestions were Q-Tell us about your goals and
childhood. considered .But now a days, it is just ambitions?
a sealed closed box of film handed
Q-Were you encouraged to join over to the distributor on mere face A-I am very fortunate to have a
family business of films by your value of the actors working in it. great team of colleagues, friends and
parents? Distributors hardly have any clue a very supportive family, who are
about the product inside which he is behind my success.
A-Surprisingly, my father was paying a big price for.
very against of me joining the film We are very excited to announce
distribution business. Though he had that Our company have acquired
theatrical rights for different language
films and will be soon releasing Korean
& Turkish films. Our previous efforts
of releasing Pakistani films have been
very successful and have got great
support from Pakistani community.

God has been very kind to give
us good opportunities to release
prestigious films and with our hard
work & efforts, we have been
performing very well.

49 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

ANZ BANK
AIR UNIVERSE

50 gzikp NkJhwz, f;vBh, nes{po 2015

MODI KHANNA


Click to View FlipBook Version