แนวทางการดำดำดำดำเนินิ นิ น นิ นงานการจัจั จั ด จั ดการเรีรี รี ยรี ยนรู้รู้รู้สู่รู้สู่สู่สู่ มรรถนะ สำสำสำสำคัคั คั ญ คั ญ ของโรงเรีรี รี ยรี ยนวัวั วั ด วั ดลาดหลุลุลุ ม ลุ มแก้ก้ ก้ ว ก้ ว ตามหลัลั ลั ก ลั กสูสูสู ต สู ตรแกนกลางการศึศึศึกศึษาขั้ขั้ ขั้ น ขั้ นพื้พื้ พื้ นพื้ นฐาน พุพุพุ ท พุ ทธศัศั ศั ก ศั กราช 2551 และ มาตรฐานการเรีรี รี ยรี ยนรู้รู้รู้แรู้ละตัตั ตั ว ตั วชี้ชี้ ชี้ วัชี้ วั วั ด วั ดฯ (ฉบับั บั บบั บปรัรั รั บรั บปรุรุรุ ง รุ ง พ.ศ.2560) ปีปีปี กปี การศึศึศึกศึษา 2566 โรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว ตำ บลระแหง อำ เภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี สังกัดสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 1 โดย...ฝ่ายบริหารงานวิชาการ
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว ก คำนำ ตามที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานีเขต 1 มีนโยบายให้โรงเรียนดำเนินการ จุดเน้นการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) นั้นทางโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้วได้ขับเคลื่อนนโยบาย ดังกล่าวลงสู่สถานศึกษาโดยวางแนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัด ลาดหลุมแก้ว ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดฯ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) เพื่อส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ที่ก่อให้เกิดการพัฒนาเชิงบวกทั้งตัวผู้เรียนและตัว ครูผู้สอน โดยปรับการเรียนเปลี่ยนการสอน ให้ผู้เรียนได้มีโอกาสได้เลือกใช้ความถนัด ความสนใจ ความสามารถที่เป็นความแตกต่างระหว่างบุคคล ซึ่งสามารถแสดงออกถึงตัวตนและศักยภาพของตัวเองได้และ เพื่อเสริมสร้างความตระหนักรู้ให้ครูผู้สอนในการปรับเปลี่ยนบทบาท แสวงหาวิธีการ และกิจกรรมที่ หลากหลายในการเสริมสร้างศักยภาพของผู้เรียนแต่ละคน ทำให้ครูเกิดทักษะในการสอนและมีความเชี่ยวชาญ ในบทบาทหน้าที่ที่รับผิดชอบ เป็นการพัฒนาตน พัฒนางานและพัฒนาผู้เรียนไปพร้อมกันได้ โรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว จึงส่งเสริมและสนับสนุนให้คณะครูและบุคลากรทางการศึกษาของโรงเรียนฯ จัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ โดยการจัดกิจกรรมเชิงรุก ขอขอบคุณ คณะกรรมการนิเทศภายใน และผู้ที่ เกี่ยวข้องที่ร่วมกันวางแผนกำหนดกรอบงาน เพื่อพัฒนาคุณภาพครูและผู้เรียนต่อไป ฝ่ายบริหารงานวิชาการ โรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว ข สารบัญ เรื่อง หน้า ความสำคัญและความเป็นมา 1 จุดประสงค์ 1 ความสำคัญในการจัดกิจกรรม 2 การเชื่อมโยงสมรรถนะสำคัญ 5 ประการกับตัวชี้วัดในหลักสูตรฯ 3 หลักสมรรถนะสำคัญกับพัฒนาการตามวัย 4 รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ “สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” 5 การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ “สืบสารความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” 7 แผนการดำเนินงานกิจกรรมการเรียนรู้ฯ 11
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 1 แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดฯ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ปีการศึกษา 2566 1. ความเป็นมา "ยุคสมัยเปลี่ยน วิธีการเรียนรู้ก็ต้องเปลี่ยนไปด้วย" ปัจจุบันหลักสูตรที่เป็นอยู่ ไม่ตอบโจทย์เรื่องทักษะหรือ สมรรถนะที่ควรจะเป็นของมนุษย์ เราในฐานะครูพร้อมที่จะพัฒนานักเรียนของเราให้มีสรรมถนะ ตอบโจทย์ การเปลี่ยนแปลงในสังคมโลกยุคปัจจุบัน ซึ่งการศึกษาพัฒนาเด็กไทยให้เป็นคนดี มีสรรถนะสูง "คิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาเป็น" หลักสูตรฐานสมรรถนะหมายถึงหลักสูตรที่เน้นส่งเสริมสมรรถนะของผู้เรียนในการปรับใช้องค์ความรู้ที่ หลากหลายในสถานการณ์จริง ออกแบบกลยุทธ์และแสวงหาแนวทางแก้ไขปัญหาโดยพลิกแพลงและอย่าง ยืดหยุ่นในระยะยาว ตลอดจนมีสุขภาวะที่ดี สามารถปรับเปลี่ยนเส้นทางชีวิตให้สอดคล้องกับความผันผวนของ โลกและความก้าวหน้าทางวิทยาการได้ ดังนั้นเพื่อเป็นการส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะสำคัญ 5 ประการ ประกอบไปด้วย ความสามารถในการ สื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต และ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ทางโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว จึงได้ดำเนินการวางแผนการดำเนินการ วางแผนจับเคลื่อน ส่งเสริม สนับสนุนให้คณะครูและบุคลากรทางการศึกษาของโรงเรียนจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สู่สมรรถนะสำคัญ ขอขอบคุณ ท่านศึกษานิเทศก์ ณัฐนันท์ หอมชื่น คณะกรรมการนิเทศภายใน และ ผู้เกี่ยวข้องที่คอยให้คำปรึกษา ชี้แนะแนวทางในการดำเนินงานรวมถึงคณะครูโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้วที่ ร่วมกันวางแผนกำหนดกรอบงานเพื่อพัฒนาคุณภาพของครูและผู้เรียน 2. จุดประสงค์ 1. เพื่อส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ที่ก่อให้เกิดการพัฒนาเชิงบวกทั้งตัวผู้เรียนและตัวครูผู้สอน โดยปรับ การเรียนเปลี่ยนการสอน ให้ผู้เรียนได้มีโอกาสได้เลือกใช้ความถนัด ความสนใจ ความสามารถที่เป็น ความแตกต่างระหว่างบุคคล ซึ่งสามารถแสดงออกถึงตัวตนและศักยภาพของตัวเองได้ 2. เพื่อเสริมสร้างความตระหนักรู้ให้ครูผู้สอนในการปรับเปลี่ยนบทบาท แสวงหาวิธีการ และกิจกรรมที่ หลากหลายในการเสริมสร้างศักยภาพของผู้เรียนแต่ละคน ทำให้ครูเกิดทักษะในการสอนและมีความ เชี่ยวชาญในบทบาทหน้าที่ที่รับผิดชอบ เป็นการพัฒนาตน พัฒนางานและพัฒนาผู้เรียนไปพร้อมกันได้
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 2 3. ความสำคัญในการจัดกิจกรรม 1. การตระหนักถึงความสำคัญของสมรรถนะสำคัญ 5 ประการ อันได้แก่ 1) ความสามารถในการสื่อสาร เป็นความสามารถในการรับและส่งสาร มีวัฒนธรรมในการใช้ภาษาถ่ายทอดความคิด ความรู้ ความเข้าใจ ความรู้สึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร และ ประสบการณ์อันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาต่อรอง เพื่อขจัดและลดปัญหาความขัดแย้งต่างๆ การเลือกรับหรือไม่รับข้อมูลข่าวสารด้วยหลัก เหตุผล และความถูกต้อง ตลอดจนการเลือกใช้วิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึง ผลกระทบที่มีต่อตนเองและสังคม 2) ความสามารถในการคิด เป็นความสามารถในการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิดอย่างสร้างสรรค์ การคิดอย่าง มีวิจารณญาณ และการคิดเป็นระบบ เพื่อนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้หรือสารสนเทศเพื่อการ ตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมได้อย่างเหมาะสม 3) ความสามารถในการแก้ปัญหา เป็นความสามารถในการแก้ปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ที่เผชิญได้อย่างถูกต้องเหมาะสมบน พื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและข้อมูลสารสนเทศ เข้าใจความสัมพันธ์และการ เปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ต่างๆ แสวงหาความรู้ ประยุกต์ความรู้มาใช้ในการป้องกันและ แก้ไขปัญหาและมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อตนเอง สังคมและสิ่งแวดล้อม 4) ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต เป็นความสามารถในการนำกระบวนการต่างๆ ไปใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน การเรียนรู้ ด้วยตนเอง การเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง การทำงาน และการอยู่ร่วมกันในสังคมด้วยการสร้าง เสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างบุคคล การจัดการปัญหาและความขัดแย้งต่างๆ อย่าง เหมาะสม การปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดล้อม และการรู้จัก หลีกเลี่ยงพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ที่ส่งผลกระทบต่อตนเองและผู้อื่น 5) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี เป็นความสามารถในการเลือกและใช้เทคโนโลยีด้านต่างๆ และมีทักษะกระบวนการทาง เทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในด้านการเรียนรู้ การสื่อสาร การทำงาน การ แก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ถูกต้องเหมาะสม และมีคุณธรรม
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 3 2. การเชื่อมโยงสมรรถนะสำคัญ 5 ประการ กับตัวชี้วัดในหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 และหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2560 2.1 ความสอดคล้องกับตัวชี้วัดในหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 กระทรวงศึกษาธิการ สมรรถนะสำคัญ 5 ประการมีความสอดคล้องกับหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยพุทธศักราช 2560 สำหรับเด็กอายุ 3 – 6 ปี ตามคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามพัฒนาการด้านร่างการ (ร่างกายเจริญเติม โตตามวัยและมีสุขนิสัยที่ดี ) พัฒนาการด้านอารมณ์ จิตใจ (มีสุขภาพจิตดี และมีความสุข) พัฒนาการ ด้านสังคม (มีทักษะชีวิต รักธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุขและปฏิบัติตนเป็น สมาชิกที่ดีของสังคม) พัฒนาการด้านสติปัญญา (มีความสามารถในการคิดที่เป็นพื้นฐานในการเรียนรู้) ที่สามารถบูรณาการกับสาระที่ควรรู้ 2.2 ความสอดคล้องกับตัวชี้วัดในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กระทรวงศึกษาธิการสำหรับรักเรียนระดับประถมศึกษาตอนต้น การดำเนินการกิจกรรม “สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” มีความสอดคล้องกับ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กระทรวงศึกษาธิการ โดยครอบคลุมกับ หลักการพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพตามาตรฐานการเรียนรู้ที่กำหนดนั้น จะช่วยให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะ สำคัญ 5 ประการ คือ 1) ความสามารถในการสื่อสาร เช่น การเจรจาต่อเรื่อง การเลือกรับ หรือไม่รับ ข้อมุลข่าวสาร ห้วยหลักเหตุผลและความถูกต้อง ตลอดจนเลือกใช้วิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพโดย คำนึงถึงผลกระทบที่มีต่อตนเองและสังคม 2) ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์การคิด อย่างมีวิจารณญาณ และคิดเป็นระบบเพื่อนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้เพื่อตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและ สังคมได้หอย่างเหมาะสม 3) ความสามารถในการแก้ปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ที่เผชิญได้อย่างถูกต้อง เหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุและผล เข้าใจความสัมพันธ์และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ ต่างๆ ในสังคม ประยุกต์ความรู้มาใช้ในการแก้ปัญหาและมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึง ผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อตนเอง สังคม และสิ่งแวดล้อม 4) ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต การนำ กระบวนการต่างๆ ไปใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน การอยู่ร่วมกันในสังคม การปรับตัวให้ทันกับการ เปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดล้อมและการรู้จักหลีกเลี่ยงพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ที่ส่งผล กระทบต่อตนเองและผู้อื่น และ 5) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ในการเลือกใช้เทคโนโลยีด้าน ต่างๆ ที่สามารถบูรณาการกับตัวชี้วัดของกลุ่มสาระการเรียนรู้ต่างๆ เช่นคณิตศาสตร์ (การนำความรู้ ทักษะ และกระบวนการทางคณิตศาสตร์ไปใช้ในการแก้ปัญหาการดำเนินชีวิต) สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (การอยู่ร่วมกันในสังคมไทยและสังคมโลกอย่างสันติสุข การเป็นพลเมืองดี การเห็น คุณค่าของทรัพยากร และสิ่งแวดล้อม) สุขศึกษาและพลศึกษา (ความรู้ ทักษะ และเจตคติที่ดีในการ สร้างเสริมสุขภาพและพลานมัยของตนเองและผู้อื่น การป้องกันและปฏิบัติต่อสิ่งต่างๆ ที่มีผลต่อ สุขภาพอย่างถูกวิธี และทักษะในการดำเนินชีวิต) วิทยาศาสตร์ (การนำความรู้และกระบวนการทาง
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 4 วิทยาศาสตร์ไปใช้ในการศึกษา ค้นคว้าหาความรู้และแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ การคิดอย่างเป็นเหตุ เป็นผลการคิดวิเคราะห์) 3. หลักสมรรถนะสำคัญกับพัฒนาการตามวัย 3.1 ความสอดคล้องของกิจกรรมกับสมรรถนะกับแนวทางการพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนของระดับ ปฐมวัย (เด็กอายุ 3 – 6 ปี) เนื่องจากการจัดประสบการณ์ “สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” จะต้อง ครอบย่อยทั้งในด้านการใช้ทัศนคติ ความรู้ ลักษณะนิสัย การคิด และทักษะผสานกันในการ ตัดสินใจ แก้ปัญหากับสถานการ ทางโรงเรียนจึงนำหลักสมรรถนะเป็นหลักในการพัฒนา นักเรียน ซึ่งพบว่ามีความสอดคล้องกับแนวทางพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนตามแนววิธีการเลี้ยงดู ดุและ และพัฒนาการเด็กปฐมวัยตามสมรรถนะ เพื่อเพิ่มคุณภาพเด็กตามวัย 0 – 5 ปี สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาษา องค์การทุนเพื่อเด็กสหประชาชาติ (ยูนิเซฟ)ประเทศ ไทย (2061) โดยครอบคลุมในเรื่อง • ความสามารถในการเคลื่อนไหวและสุขภาวะทางกาย • สุขภาวะทางกาย เช่น โภชนาการ • ความปลอดภัย • การมีปฏิบัติสัมพันธ์กับเพื่อนเด็ก • พฤติกรรมการปรับตัวของสังคม • เห็นคุณค่าของความแตกต่าง • การควบคุมอารมณ์ของตนเอง • สมรรถนะของตนเอง • การคิดอย่างมีวิจารณญาณ • มลภาวะและการรักษาสิ่งแวดล้อม • การมีวินัยในตนเอง
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 5 3.2 ความสอดคล้องของกิจกรรมกับแนวทางการพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนสำหรับนักเรียนระดับ ประถมศึกษา เนื่องจากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้“สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” จะต้องคลอดคลุมทั้งในด้านการใช้ทัศนคติ ความรู้ ลักษณะนิสัย การคิด และทักษะผสานกัน ในการตัดสินใจแก้ปัญหากับสถานการณ์ต่างๆ โดยแบ่งฐานการเรียนรู้ดังนี้ • ขนมไทยในลาดหลุมแก้ว : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 • ตามรอยโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 • ลูกลาดหลุมแก้วหัวใจพอเพียง : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 • เล่าขานตำนานชาวรามัญ : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 • ดอกบัวงาม ตามถิ่นปทุม : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 • สืบสานพื้นบ้าน สรรค์สร้างพวงมโหตร : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 4. รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ “สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” โดยใช้ กระบวนการคิดเชิงคำนวณ (Computational Thinking) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ “สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” เป็นการจัดประสบการณ์ เพื่อทำความเข้าใจกับปรากฏการณ์หรือเหตุการณืจากการมีส่วนร่วมในกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นในการฝึกปฏิบัติใน หลายมิติผ่นกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ในการสร้างรูปแบบการแก้ปัญหาที่เป็นรูปธรรมว่าเป็นกระบวนการ ที่ต่อเนื่องและใช้เวลา เพื่อสร้างความรู้ที่ลึกซึ้งจากการสร้างองค์ความรู้ ผ่านกระบวนการสืบค้นและทดลองซ้ำ จากประสบการณ์ใหม่ที่ได้รับโดยเชื่อมโยงกับความรู้เดิมที่เปิดโอกาสให้เกิดการเชื่อมโยงความคิดเพื่อเข้าใจใน ปรากฏการณ์ที่มีผลต่อผู้เรียนด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์และการฝึกปฏิบัติด้วยกระบวนการคิดเชิง คำนวนณประกอบด้วยองค์ประกอบสำคัญ คือ 1) การตื่นตัวในการสร้างผลผลิต องค์ความรู้ หรือแนวทางที่เป็นรูปธรรม สู่การแก้ปัญหา (Actie Construction) หมายถึง การสร้างความเข้าใจในจุดประสงค์การทำงานร่วมกันเพื่อนำไปสู่การสร้าง รูปแบบการแก้ปัญหา เช่น Computational Model (รูปแบบการคิดเชิงคำนวณ) ด้วยการร่วมกันหารือ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นในประเด็นที่จะศึกษา บทบาทครู : จัดเตรียมแหล่งข้อมูลและสื่อสำหรับนักเรียน เพื่อใช้ในการสำรวจปรากฏการณ์หรือ เหตุการณ์ นิยามองค์ประกอบของเหตุการณ์ และระบุความเชื่อมโยงของขอบเขตของปรากฏการณ์ผ่าน กระบวนกาคิดเชิงคำนวณ
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 6 2) การตั้งคำถามอย่างมีความหมาย (Meaningful Questions) หมายถึง การตั้งคำถาม เชื่อมโยงประสบการณ์เดิมกับการฝึกปฏิบัติเพื่อตอบคำถามในหลายด้าน อันจะนำไปสู่ความคิดที่น่าสนใจ สอด รับกับบริบทจริงจากงานที่ปฏิบัติ เชื่อมโยงกับวิถีชีวิตผ่านกระบวนการคิดเชิงคำนวณ (กระบวนการทาง วิทยาศาสตร์และวิศวกรรมศาสตร์) ด้วยการสร้างรูปแบบ วิเคราะห์และตีความข้อมูล อธิบายและทำนาย ปรากฏการณ์หรือเหตุการณ์และออกแบบวิธีการแก้ปัญหา เพื่อสร้างรูปแบบการคิดเชิงคำนวณที่เหมาะสม อัน จะนำไปสู่ การเห็นคุณค่าของการเรียนรู้อย่างมีความหมาย ทั้งวิธีคิด การปฏิบัติที่เชื่อมโยงกับวิถีชีวิตประจำวัน จากการเรียนรู้อย่างมีส่วนร่วมผ่านกระบวนการคิดเชิงคำนวณ บทบาทครู : ตั้งคำถามหลัก (Grand Question) และคำถามย่อยเพื่อนำไปสู่การหาคำตอบทีละ เรื่อง โดยให้ครูบอกเป้าหมายของงาน (Focusing Learning Goals) และตั้งคำถามแบบเฉพาะเจาะจงตาม กระบวนการ CT ให้นักเรียนมีประสบการณ์กับปรากฏการณ์นั้น (Problem Decomposition Aspect of CT) 3) การตื่นตัวในการมีส่วนร่วม (Active Collaboration) หมายถึง การมีส่วนร่วมในการ สืบค้น ฝึกปฏิบัติทางวิทยาศาสตร์ (Participating in Science Practices) ในหลายรูปแบบโดยใช้เครื่องมือ ทางปัญญาในการหาคำตอบ (Collaborative Cognitive Tools) ผ่านกิจกรรมที่ใช้ประสาทสัมผัสที่ หลากหลายในการรับรู้ (Collaborative Sensemaking Activities) เช่น การร่วมกันศึกษา สำรวจ เก็บข้อมูล การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การถกเถียง การทำนายเพื่อหาคตอบร่วมกับเพื่อนจากประสบการณ์เดิมที่มีอยู่ เพื่อ สร้างองค์ความรู้จากเครื่องมือทางปัญญานอกจากความสามารถที่มีอยู่เดิมของผู้เรียน ด้วยการใช้เครื่องมือ ต่างๆ ประกอบการเรียนรู้และการสืบค้น • เทคโนโลยี (Technological Instruments) วิเคราะห์ข้อมาลจาการใช้กราฟ • การใช้เทคโนโลยีก้าวหน้าเพื่อสัมผัสปรากฏการณ์ที่มองไม่เห็น (Advanced Technology) เช่นความจริงจากโลกเสมือนจริง (Augmented and Virtual Reality) • การสื่อสารทางไกลด้วยวิธีการทางดิจิทัล (Communicate Virtually) เช่น Website • การสร้างผลผลิตที่ซับซ้อนจากการใช้ระบบคอมพิวเตอร์เพื่อสร้างรูปแบบการคิดเชิง คำนวณ
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 7 ผลลัพธ์ที่คาดหวังต่อผู้เรียน ➢ กระบวนการสืบค้น การตั้งคำถาม การวางแผน การคิดตามสืบค้น การวิเคราะห์ และตีความข้อมูล การสร้างและอธิบายผลของการออกแบบการแก้ปัญหาที่มีคุณค่า ต่อผุ้เรียนและเชื่อมโยงไปสู่การใช้จริงในวิถีชีวิตประจำวัน ➢ สร้างองค์ความรู้อย่างผู้เรียนที่ตื่นตัวในการเรียนรู้(Active Learners) ➢ มีส่วนร่วมในกิจกรรมที่นอกเหนือจากการใช้ความสามารถปกติทั่วไป บทบาทครู : จัดกระบวนการให้นักเรียนมีส่วนร่วม 5. การออบแบบกิจกรรมการเรียนรู้“สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้“สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” จะต้องคลอดคลุม ทั้งในด้านการใช้ทัศนคติ ความรู้ ลักษณะนิสัย การคิด และทักษะผสานกันในการตัดสินใจแก้ปัญหากับ สถานการณ์ต่างๆ โดยแบ่งฐานการเรียนรู้ดังนี้ ระดับปฐมวัย ฐาน 1 : เล่าขาน ตำนาน เมืองปทุมธานี ประวัติความเป็นของจังหวัดปทุมธานี สถานที่ตั้ง อำเภอในจังหวัดปทุมธานี ฐาน 2 : สัญลักษณ์เมืองปทุมธานี คำขวัญประจำปทุมธานี ดอกไม้ประจำจังหวัดปทุมธานี ฐาน 3 : อาชีพของชาวปทุมธานี การแสดงบทบาทสมมุติการทำนาและอาชีพของชาวนา ฐาน 4 : ท่องเที่ยวเมืองปทุมธานี สถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดปทุมธานี อาทิ สถานที่สำคัญต่างๆ วัด ตลาด .......... ฐาน 5 : ของดีเมืองปทุมธานี(เมี่ยงคำกลีบดอกบัวหลวง) การจัดกิจกรรมการประกอบอาหารสำหรับเด็กปฐมวัย หรือที่เรียกว่า “ Cooking ” เป็นกิจกรรมที่ จะช่วยให้เด็กได้รับประสบการณ์ตรงและเรียนรู้การทำงานอย่างเป็นกระบวนการผ่านการทำอาหาร ที่ เหมาะสมสำหรับเด็กปฐมวัย ฐาน 6 : สนุกกับการพับดอกบัวจากกระดาษ ลักษณะและส่วนประกอบของดอกบัวหลวง ฐาน 7 : วิทยาศาสตร์แสนสนุก ดอกบัวกระดาษบานในน้ำ กิจกรรมการทดลองวิทยาศาสตร์ ดอกบัวกระดาษบานในน้ำ การเรียนรู้เรื่องการดูดซึม การละลาย และการแพร่กระจายของสี
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 8 ระดับประถมศึกษา การออกแบบการจัดการเรียนรู้ “สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” เป็นการ จัดประสบการณ์ด้วยการสอนเชิงรุก (Active Learning) โดยแบ่งการสอนออกเป็นชั้นเรียนดังนี้ • ขนมไทยในลาดหลุมแก้ว : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 • ตามรอยโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 • ลูกลาดหลุมแก้วหัวใจพอเพียง : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 • เล่าขานตำนานชาวรามัญ : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 • ดอกบัวงาม ตามถิ่นปทุม : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 • สืบสานพื้นบ้าน สรรค์สร้างพวงมโหตร : ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กิจกรรมขนมไทยในลาดหลุมแก้ว ขนมต้มเป็นขนมที่มีหลักฐานกล่าวอ้างว่ามีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย ในสมัยนั้นมักจะถูกนำไปใช้ในพิธีบรวง สรวง ไหว้ครู และเป็นขนมไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ ซึ่งเข้ามาพร้อมกับศาสนาพราหมณ์ และลัทธิความเชื่อ เกี่ยวกับเทพเจ้าโดยเชื่อกันว่าพระพิฆเนศนั้นโปรดขนมนี้มาก ครั้งหนึ่งเสวยเข้าไปจนเต็มพุง เมื่อขี่หนูกลับ วิมาน ระหว่างทางหนูมาเจองู ตกใจจึงหยุดทันที พระพิฆเนศจึงตกจากหลังหนู พุงแตก พระพิฆเนศเสียดาย ขนมจึงกอบเข้าใส่พุงใหม่แล้วเอาซากงูที่ตีตายแล้วมาพันพุงไว้ แล้วจึงกลับไปวิมาน ต่อมาขนมต้มได้มีบทบาทสำคัญในพิธีบวงสรวงเทวดา ในพิธีกรรมต่าง ๆ เช่น ยกเสาเอก ตั้งศาลพระ ภูมิ ในประเพณีสู่ขอแต่โบราณซึ่งบางท้องที่ใช้ขนมต้มด้วย ซึ่งขนมต้มนั้นมีความเชื่อว่าเป็นขนมมงคลที่จะทำให้ กิจการที่ทำมีความเจริญรุ่งเรือง คนทำมาค้าขายจะขายดีขึ้นนั่นเอ วิทยากร : นางสาวบุษบา ประจำเขตต์(คณะครูจากศูนย์การศึกษานอกระบบ อำเภอลาดหลุมแก้ว) กิจกรรมตามรอยโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว โรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ ๑๑ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๗๘ โดยท่านอธิการโนรีเจ้าอาวาส วัดลาดหลุมแก้ว เจ้าคณะตำบลลาดหลุมแก้วร่วมกับขุนจารุวรประสาท นายอำเภอได้จัดตั้งโรงเรียนแห่งนี้ขึ้น โดยใช้ชื่อเป็นทางการว่า “โรงเรียนประชาบาลตำบลระแหง ๓” (วัดลาดหลุมแก้ว) โดยใช้ศาลาการเปรียญเป็น สถานศึกษามีนักเรียน ๕ คน มีสามเณรเสงี่ยม เอกเอี่ยมเป็นครูใหญ่ในปี พ.ศ. ๒๔๗๙ กระทรวงศึกษาธิการ อนุมัติงบประมาณก่อสร้าง อาคารแบบ ป.๓ พิเศษ ขนาด ๓ ห้องเรียน ปลูกสร้างในที่ดินของวัดลาดหลุมแก้ว
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 9 ในปี พ.ศ. ๒๔๘๕ พระอธิการโนรี มรณภาพ ทางราชการได้แต่ตั้ง พระอธิการ บุญเทียม (พระครูบริรักษ์ธรรมกร) เป็นผู้อุปการะ ในปี พ.ศ.๒๔๙๕ ทางราชการเปลี่ยนชื่อจากเดิมมาเป็นชื่อใหม่ ให้เหมาะสมกับท้องถิ่น จึงตั้งชื่อใหม่ว่า “โรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว” ปัจจุบันโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว ตั้งอยู่บนที่ดิน จำนวน 4 ไร่ 60 ตารางวา เปิดสอนในระดับชั้นอนุบาล 2 ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีนักเรียนประมาณ 150 คน มีครูและบุคลากรทางการศึกษา 14 คน มีว่าที่ร้อยตรี อดิศร เจริญสุข ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2564 จนถึงปัจจุบัน วิทยากร : พระธวัชชัย ปสาโท (ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดลาดหลุมแก้ว) กิจกรรมลูกลาดหลุมแก้วหัวใจพอเพียง โรงเรียนตั้งอยู่ใกล้กับบริเวณศูนย์เรียนรู้บ้านครูไทย ตามรอยศาสตร์พระราชา จัดตั้งโดย ดร.ธวัชชัย กรรณิการ์ และครูปัทมา กรรณิการ์ ได้แรงบันดาลใจจาก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (ด้านการศึกษา) ของ รัชกาลที่ ๙ และอาชีพครู สถานที่นี้เป็นแหล่งเรียนรู้ตามอัธยาศัย โดยยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ สู่การเรียนรู้ตลอด ชีวิต โดยการลงมือปฏิบัติจริง ในแต่ละฐาน นำสิ่งที่ได้จากการกระทำ ให้เกิดความรู้อย่างยั่งยืน และเป็นองค์ ความรู้ นำสู่ชีวิตจริง โดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย ทำให้นักเรียนวัดลาดหลุมแก้วทุกคนได้มีโอกาสเข้ามาศึกษา เป็นแรง บันดาลใจในการทำในสิ่งที่ชอบให้ดีต่อตนเอง สังคม และประเทศชาติต่อไป วิทยากร : ดร.ธวัชชัย กรรณิการ์ และ ครูปัทมา กรรณิการ์ กิจกรรมเล่าขานตำนานชาวรามัญ ประเพณีถวายธงตะขาบ การถวายธงตะขาบเป็นประเพณีที่ชาวไทยรามัญเมืองปทุมธานีถือปฏิบัติ กันในเทศกาลวันสงกรานต์ กระทำกันที่เสาหงส์หน้าเจดีย์ หรือ โบสถ์ วิหารอันเป็นสัญลักษณ์ของชาวรามัญ แห่งหงสาวดีเสาหงส์ทำด้วยไม้กลมหรือเหลี่ยมมีเสาประกบคู่ประดับด้วยบัวหัวเสาที่ปลายเสามีรูปหงส์ ทรงเครื่องหล่อด้วยโลหะยืนอยู่ปลายเสากางปีกทั้งสองข้าง ที่จะงอยปากหงส์แขวนด้วยกระดิ่ง บนสุดมี ฉัตรสามชั้นปักอยู่ ชาวรามัญเรียกเสาหงส์ว่า “เทียะเจมเจียนู่ ” ประเพณีถวายธงตะขาบจะจัดทำกันในวัน สุดท้ายของวันสงกรานต์ที่ศาลาวัด โดยใช้ผ้าเป็นผืนยาวตัดเป็นรูปตัวตะขาบ ใส่ไม้ไผ่เป็นระยะๆ ตลอดผืน ติดธงเล็กๆ ที่ซี่หัวไม้ไผ่ เมื่อเสร็จแล้วดูไกลๆ คล้ายตัวตะขาบ ชาวรามัญเรียกธงนี้ว่า “ อะลามเทียะกี้ ” หลังจากทำเสร็จแล้ว ในตอนบ่ายก็จะมีการแห่ธง โดยช่วยกันจับขอบธงตลอดทั้งผืน แห่ธงไปตามหมู่บ้าน มี ขบวนเถิดเทิงกลองยาวประกอบขบวน เสร็จแล้วนำมาทำพิธีถวายธงที่หน้าเสาหงส์ แล้วชักขึ้นสู่ยอดเสา เพื่อ เป็นการบูชาพระพุทธเจ้า และสืบสานประเพณีต่อมาจนถึงทุกวันนี้ วิทยากร : นายสัมฤทธิ์ พุกพัก (สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบลลาดหลุมแก้ว)
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 10 กิจกรรมดอกบัวงาม ตามถิ่นปทุม ผ้าใยบัว” หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “ผ้าเชอรี่ล่อน” ถือเป็นวัสดุแปรรูปซึ่งปัจจุบันมีความสำคัญเป็น อย่างมากต่อผู้ประกอบวิชาชีพการทำดอกไม้ประดิษฐ์ เพื่อใช้เป็นของประดับตกแต่งบ้าน หรือ สำนักงาน รวมถึงการนำไปเป็นของขวัญของฝากให้กับผู้หลักผู้ใหญ่ในเทศกาลสำคัญๆ เช่น เทศกาลปีใหม่ ฯลฯ ผลิตภัณฑ์ ดอกไม้ประดิษฐ์จากผ้าใยบัวบ้านก้อนทอง ได้ขึ้นทะเบียนเป็นสินค้า 1 ตำบล 1 ผลิตภัณฑ์ ของอำเภอคลอง หลวง จ.ปทุมธานี พร้อมทั้งได้เข้ารับการพิจารณาคัดสรรสุดยอดโอทอปในปี 2547 นี้เป็นปีแรก นอกจากจะ ดำเนินการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า “บ้านก้อนทอง” และจดทะเบียนมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) เพื่อการรับรองมาตรฐานสินค้าไว้เรียบร้อยแล้วเช่นกัน โดยได้รับการช่วยเหลือและสนับสนุนจาก กิจกรรม บริการทรัพย์สินทางปัญญา (IPS) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) วิทยากร :ขนิษฐา ก้อนทอง (ประธานกลุ่มสตรีอาชีพดอกไม้ประดิษฐ์) สืบสานพื้นบ้าน สรรค์สร้างพวงมโหตร พวงมโหตร (อ่านว่า พวง-มะ-โหด) ทำจากกระดาษสี (กระดาษว่าว) พับให้เป็นสามเหลี่ยมแล้วใช้ กรรไกรตัด จากนั้นก็นำมาซ้อนกัน ร้อยด้ายแขวนประดับ เป็นพวงอุบะ หรือดอกไม้ ใช้ร่วมกับธงราว ที่ตอก เป็นลายนักกษัตร ใช้ตกแต่งสถานที่ตามงานบวชงานบุญ มีให้เห็นตามวัดในชนบท พวงมโหตร เป็นเครื่องแขวนโบราณที่ทำจากกระดาษสีต่าง ๆ นำมาพับและตัดเป็นรูปต่าง ๆ เป็นภูมิ ปัญญา พวงมโหตรเป็นเครื่องแขวนประเภทหนึ่ง ซึ่งใช้แขวนในงานมงคลเท่านั้น เช่นงานแต่ง งานบวช งาน ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ งานวันสงกรานต์ งานโกนจุกและงานบุญทั่วไป ซึ่งจะนำมาแขวนสถานที่เด่นที่สุดในบ้าน เช่น ใจกลางบ้าน วิทยากร : นางกำไร อินหา (กลุ่มแม่บ้านอำเภอลาดหลุมแก้ว)
แนวทางการดำเนินงานการจัดการเรียนรู้สู่สมรรถนะสำคัญ ของโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว 11 แผนการดำเนินงานกิจกรรมการเรียนรู้“สืบสานความเป็นไทย รวมใจรักษ์ลาดหลุมแก้ว” กิจกรรมการเรียนรู้ เป้าหมาย กำหนดการ ผู้รับผิดชอบ หมายเหตุ 1. ประชุมข้อราชการ/การ ดำเนินงานต่างๆ ของโรงเรียน 2 ครั้ง ก.ค. – ส.ค.66 ฝ่ายวิชาการ 2. ประชุมวางแผนการดำเนินการ 1 ครั้ง ส.ค. 66 ฝ่ายวิชาการ 3. แต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงาน คำสั่ง ก.ย. 66 ฝ่ายวิชาการ 4. ดำเนินการจัดกิจกรรม 2 ระดับ พ.ย. 66 คณะครูทุกท่าน 5. นิเทศติดตามผลการดำเนินการ 2 ครั้ง พ.ย. 66 ผู้บริหาร/ผู้ที่ ได้รับมอบหมาย 6. สรุปผลการจัดทำกิจกรรม 1 เล่ม ธ.ค. 66 ฝ่ายวิชาการ