ใบงานภาษาไทย ป.3

ใบงานเรอ่ื ง การแตงประโยคเพื่อการสื่อสาร ๔๙

รายวิชาภาษาไทย ช้ันประถมศกึ ษาปท ี่ ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๔ แตงประโยคงา ย ๆ

ชอ่ื ……………………………………… ชัน้ ……… เลขที่ ………

คาํ ชแ้ี จง ใหน กั เรยี นแตง ประโยคบอกเลา แลวเปลย่ี นเปน ประโยคปฏเิ สธ

ตัวอยาง ประโยคบอกเลา ฉนั ตากผา
ประโยคปฏิเสธ ฉันไมไดต ากผา

๑. ประโยคบอกเลา …………………………………………………………………..……
ประโยคปฏเิ สธ …………………………………………………………………..……

๒. ประโยคบอกเลา …………………………………………………………………..……
ประโยคปฏิเสธ …………………………………………………………………..……

๓. ประโยคบอกเลา …………………………………………………………………..……
ประโยคปฏเิ สธ …………………………………………………………………..……

๔. ประโยคบอกเลา …………………………………………………………………..……
ประโยคปฏิเสธ …………………………………………………………………..……

๕. ประโยคบอกเลา …………………………………………………………………..……
ประโยคปฏเิ สธ …………………………………………………………………..……

ใบงานเรือ่ ง การแตงประโยคเพ่อื การส่อื สาร ๕๐

รายวชิ าภาษาไทย ช้นั ประถมศึกษาปท่ี ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๔ แตงประโยคงา ย ๆ

ชอื่ ……………………………………… ชน้ั ……… เลขท่ี ………

คําชีแ้ จง ใหนกั เรยี นแตงประโยคคาํ สง่ั แลว เปล่ียนเปน ประโยคขอรอ ง

ตวั อยาง ประโยคคาํ สง่ั ปด ไฟกอนออกจากหองเรยี น
ประโยคขอรอง กรณุ าปด ไฟกอ นออกจากหอ งเรียน

๑. ประโยคคําส่งั …………………………………………………………………..……
ประโยคขอรอง …………………………………………………………………..……

๒. ประโยคคําส่ัง …………………………………………………………………..……
ประโยคขอรอ ง …………………………………………………………………..……

๓. ประโยคคาํ สงั่ …………………………………………………………………..……
ประโยคขอรอง …………………………………………………………………..……

๔. ประโยคคําส่ัง …………………………………………………………………..……
ประโยคขอรอ ง …………………………………………………………………..……

๕. ประโยคคาํ สง่ั …………………………………………………………………..……
ประโยคขอรอ ง …………………………………………………………………..……

๕๑

ใบความรเู ร่ือง คำคลอ งจอง

คําคลองจอง คือ คําที่มีสระเสยี งเดยี วกนั หรอื คําทมี่ ีเสียงสระ
และตัวสะกดในมาตราเดยี วกัน

คาํ คลองจอง ๑ พยางค คอื คําทอ่ี อกเสยี งเพยี งครั้งเดยี ว
มีสระเสยี งเดียวกัน ตวั สะกดมาตราเดียวกัน สวนรปู และเสียง
วรรณยกุ ตจ ะตางกันก็ได

มา หา ใจ ใส

คาํ คลองจอง ๒ พยางค คอื คาํ ที่มีพยางคทา ยของกลุม คําหนา มี
เสยี งคลองจองกับพยางคแรก หรอื พยางคท ่ี ๒ ของกลมุ คาํ หลงั
ทอี่ ยูถ ดั ไป

มาลี มตี า กาดํา จําใจ

คําคลองจอง ๓ พยางค คือ กลุม คาํ ท่มี ี ๓ พยางคต ง้ั แต ๒ กลุม
ข้ึนไปท่ีพยางคท ายของกลุมคําหนา มเี สียงคลองจองกับพยางคแ รก
หรือพยางคท่ี ๒ ของพยางคห ลังท่ีอยถู ัดไป

เดก็ คนเกง เรงรบี เรยี น เพียรศึกษา

ใบงานเร่อื ง คำคลอ งจอง ๕๒

รายวชิ าภาษาไทย ชนั้ ประถมศึกษาปที่ ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๕ แตงคําคลองจองและคําขวัญ

ช่อื ……………………………………… ชั้น ……… เลขที่ ………

คําชี้แจง ใหน กั เรียนโยงเสน จับคูคําที่คลองจองกนั เรงเรียน

๑. มาลี

๒. รวยรนิ เพื่อนเกลอ

๓. ใกลชิด จิตใจ

๔. บา นเรอื น กลนิ่ หอม

๕. คนเกง สสี วย

๖. ถักทอ เพียรวิชา

๗. คนดี หอสูง

๘. เลาเรยี น ศรีสงา

๙. นํา้ ใส พราวนภา

๑๐. แสงดาว ใจจรงิ

ใบงานเรื่อง คำคลองจอง ๕๓

รายวชิ าภาษาไทย ช้นั ประถมศกึ ษาปที่ ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๕ แตง คาํ คลอ งจองและคาํ ขวัญ

ช่ือ ……………………………………… ชน้ั ……… เลขท่ี ………

คาํ ช้ีแจง ใหน กั เรยี นโยงเสนจับคูคําท่คี ลอ งจองกัน เพียรศกึ ษา

๑. งดงาม

๒. ฟกแฟง เห็นปลา

๓. นํา้ เยน็ ตามใจ

๔. นักเรียน แตงโม

๕. อดุ ม เสนาะหู

๖. รักษา มีชัย

๗. สขุ สนั ต งามตา

๘. ถว ยชาม วนั เกดิ

๙. พดู เพราะ ปาไม

๑๐. โชคดี สมบรู ณ

ใบงานเรอื่ ง คำคลองจอง ๕๔

รายวิชาภาษาไทย ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๕ แตง คาํ คลอ งจองและคําขวัญ

ช่ือ ……………………………………… ชั้น ……… เลขท่ี ………

คาํ ช้ีแจง ใหนักเรยี นเติมคําใหค ลอ งจองกับคําทีก่ ําหนดให

ตัวอยา ง กุงนาง มงุ ลวด
ผกั บงุ

๑. ใจดี ...................... .....................
๒. หญงิ สาว ...................... .....................
๓. ปลาทู ...................... .....................
๔. อาหาร ...................... .....................
๕. นอนหลับ ...................... .....................
๖. นํา้ ใส ...................... .....................
๗. งามตา ...................... .....................
๘. ขาวผดั ...................... .....................
๙. นาํ้ สม ...................... .....................
๑๐. สะพาน ...................... .....................

๕๕

ใบความรเู ร่ือง คำขวญั

คําขวญั คอื ถอยคํา ขอ ความ คาํ คลองจอง หรือบทกลอนสั้น ๆ

คําขวัญแบง เปน ๒ ประเภท ดังนี้
๑. ถอยคาํ ที่แตงขน้ึ เพ่อื เปนเครือ่ งเตือนใจ แสดงอุดมคติ

หรอื เปา หมายของกลมุ หรือองคก รนนั้ ๆ
๒. ถอยคําหรือขอ ความท่แี ตงขึ้นมาเพ่ือบง บอกถึงเอกลักษณ

คณุ สมบตั ิ ความโดดเดน
หลกั การเขยี นคําขวัญ

เขยี นขอ ความสนั้ ๆ อาจแบงเปนวรรค และมเี สยี งสมั ผสั
คลอ งจองกันใหจดจํางา ยและไพเราะ

ตวั อยา ง
ฉลาดคิด จติ บริสทุ ธ์ิ จุดประกายฝน ผกู พันรักสามคั คี

ออกกําลงั กายวนั ละนดิ จติ แจม ใส

ใบงานเรือ่ ง คำขวญั ๕๖

รายวชิ าภาษาไทย ช้ันประถมศกึ ษาปที่ ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๕ แตง คําคลองจองและคาํ ขวัญ

ชอ่ื ……………………………………… ช้ัน ……… เลขที่ ………

คาํ ชีแ้ จง ใหนักเรยี นเลอื กคาํ ท่ีกําหนดใหเติมลงในชอ งวา งใหถกู ตอ ง

๑. อานหนงั สือวันละนิด …………จะกา วหนา (ชีวิต/ดวงจิต)
๒. สืบสานประเพณีอนั มีคา …………………เอกลักษณไทย (ดแู ล/รวมรกั ษา)
๓. พลังงานมี…………………. รจู ักคดิ กอ นจะใช (มากมาย/นอ ยนดิ )
๔. เมืองไทยจะ……………….. พลเมอื งตอ งมวี นิ ยั (รงุ เรอื ง/เจรญิ )
๕. น้ํามวี นั หมด ใช………………อยางมีคณุ คา (ทกุ หยด/หมด)

ใบงานเร่อื ง คำขวัญ ๕๗

รายวชิ าภาษาไทย ชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๕ แตงคาํ คลองจองและคาํ ขวญั

ช่ือ ……………………………………… ช้ัน ……… เลขท่ี ………

คาํ ชแี้ จง ใหนักเรียนเลอื กคาํ ทีก่ าํ หนดใหเ ตมิ ลงในชองวางใหถ ูกตอง

๑. คดิ อยา ง………………….. กาวทนั เทคโนโลยี (กวางไกล/สรา งสรรค)
๒. ปาไมใหร ม เงา ทง้ั ………………อุทกภยั (บรรเทา/รกั ษา)
๓. ครอบครวั ………………… คอื ภูมิคมุ กันยาเสพติด (สุขสนั ต/ รกั กนั )
๔. ประเทศชาติกา วไกล ……………………รักการอา น (เดก็ ด/ี เด็กไทย)
๕. ปาดีนาํ้ ………………….. ปาลมนาํ้ เหอื ดหาย (สมบูรณ/อุดม)

ใบงานเรอื่ ง คำขวญั ๕๘

รายวิชาภาษาไทย ชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๕ แตงคําคลองจองและคาํ ขวญั

ช่อื ……………………………………… ชนั้ ……… เลขที่ ………

คาํ ชแี้ จง ใหนกั เรยี นจบั คูคาํ ขวัญท่กี ําหนดใหเ ตมิ ลงในชองวางใหถกู ตอ ง

พลังงานมคี ุณคา เชิดชูเชาวป ญญา

รรู ักษาใหย่งั ยืน ในน้าํ มปี ลา

ในนามีขาว บอนทาํ ลายสังคม

ยาเสพติดคอื มารรา ย ชวยลดอุบัติเหตุ หนงั สอื คอื ประตู

ขบั รถถูกกฎ

๕๙

ใบความรูเรอื่ ง ภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถิ่น

ภาษาถน่ิ คอื คาํ ที่ใชเ รยี กภาษาท่ีใชพ ูดกันเฉพาะของทอ งถ่นิ ใด
ทอ งถน่ิ หนึ่งมีลกั ษณะเฉพาะตวั ท้ังถอ ยคําและสาํ เนยี ง
แบง ตามภมู ภิ าคได ๓ ภาษา คอื

>>>ภาษาไทยถิน่ เหนือ
>>>ภาษาไทยถนิ่ อีสาน
>>>ภาษาไทยถิ่นใต
การศกึ ษาภาษาถน่ิ ทําใหเ ราเขา ใจภาษาและวฒั นธรรมของ
คนแตละทองถ่นิ ไดด ีข้นึ

ภาพ ภาษาไทย ภาษาถนิ่ ภาษาถิ่น ภาษาถ่นิ
มาตรฐาน เหนือ อีสาน ใต

สับปะรด บะขะนดั บกั นดั ยานัด

แมลงปอ ก๋ําบ้ี แมงกะบ้ี แมงปอ

ผเี สอ้ื ก๋ําเบอ แมงกะเบ้ือ แมงพ้ี

ใบงานเรือ่ ง ภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถิน่ ๖๐

รายวิชาภาษาไทย ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๖ เลือกใชภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถ่ินไดเ หมาะสมกับกาลเทศะ

ช่อื ……………………………………… ชน้ั ……… เลขท่ี ………

คําช้ีแจง ใหนักเรยี นเลือกคําทก่ี าํ หนดใหมาเตมิ ใหตรงกับภาษาถนิ่

แหลง แมงกะบี้ แอว บะขะนัด
ผเี สื้อ อู แมงพ้ี เบงิ่
มอง ยานดั

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาถ่นิ เหนือ

ภาษาถ่นิ อีสาน ภาษาถน่ิ ใต

ใบงานเร่อื ง ภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถ่ิน ๖๑

รายวิชาภาษาไทย ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๖ เลือกใชภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถน่ิ ไดเ หมาะสมกับกาลเทศะ

ชอ่ื ……………………………………… ชั้น ……… เลขท่ี ………

คําชีแ้ จง ใหนกั เรียนเติมคาํ ภาษาถน่ิ ลงในชอ งวางใหถ ูกตอ ง

เบ่งิ ขอย บักสีดา แอว
บกั นัด แล เลาะ หยา นดั
ขาเจา ชมพู

ขอ ภาษาไทย ภาษาถนิ่ ภาษาถ่นิ ภาษาถนิ่
มาตรฐาน เหนือ อีสาน ใต

๑ ฉัน ฉาน

๒ เท่ยี ว เที่ยว

๓ สับปะรด บะขะนัด

๔ ฝรงั่ บะแกว

๕ มอง ผอ

ใบงานเรื่อง ภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถน่ิ ๖๒

รายวชิ าภาษาไทย ช้นั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๓
ท ๔.๑ ป.๓/๖ เลอื กใชภ าษาไทยมาตรฐานและภาษาถิน่ ไดเ หมาะสมกับกาลเทศะ

ช่อื ……………………………………… ชั้น ……… เลขท่ี ………

คาํ ช้ีแจง ใหน กั เรยี นนําตวั อักษรหนา ภาษาถนิ่ เตมิ ลงในชองวา งหนาเลขขอ ใหถกู ตอง

ก. ภาษาไทยมาตรฐาน
ข. ภาษาถน่ิ เหนือ
ค. ภาษาถิ่นอสี าน
ง. ภาษาถ่ินใต

………… ๑. บะกว ยเตด ………… ๖. แซบ
………… ๒. บักเส่ียว ………… ๗. ลอกอ
………… ๓. ข้ีฮก ………… ๘. ปก
………… ๔. มะลอกอ ………… ๙. หยา หนัด
………… ๕. มวนขนาด ………… ๑๐. บักหุง