หน่วยที่ 2บุคคลสำคัญในวงการละครไทย

ประวัตชิ ีวิตตอนตน้

พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ
มีชื่อและนามสกุลเดิมว่า กิมเหลียง วฒั นปฤดา)
ท่านเป็ นผู้มีความกล้าหาญ อุตสาหะในการทา
ความดี มีความใฝ่ รู้ มีหน้าท่ีสาคญั หลายบทบาท
ทัง้ นักธรรม นักปราชญ์ ข้าราชการ นักการเมือง
นักการทตู ทหาร และนักประพนั ธ์

พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ

ผลงานอันเป็ นคุณูประการดา้ นนาฏศลิ ป์ ไทยของหลวงวจิ ติ รวาทการ

๑. ตงั้ โรงเรยี นนาฏดรุ ิยางคศาสตร์ โดยมีวตั ถปุ ระสงค์ ๓ ประการ คือ
- เพื่อเปิ ดเป็นสถานศึกษาทงั้ วิชาสามญั และนาฏศิลป์ ดนตรีของทางราชการ

- เพอ่ื บารงุ รกั ษาและเผยแพรน่ าฏศิลป์ ดนตรีประจาชาติ

- เพื่อให้อาชีพโขน ละคร ฟ้อนรา และดนตรีมีฐานะเป็นท่ียกย่อง

๒. สร้างโรงละคร

หลวงวิจิตรวาทการ สร้างละคร

ดนตรี เพ่ือเป็ นส่ือในการปลูกต้น

รกั ชาติในใจคนไทยทุกคนโดยการ

ประพนั ธ์บทละคร และจดั แสดงละคร

แนวปลุกใจรกั ชาติในรูปแบบของ

ละครเวที ละครปลกุ ใจเรอ่ื ง อานุภาพแห่งความเสียสละ

ผลงานอันเป็ นคุณูประการดา้ นนาฏศิลป์ ไทยของหลวงวิจติ รวาทการ

๓. ผลงานด้านการประพนั ธบ์ ทละครและการจดั การแสดง
ผลงานท่ีมีช่ือเสียงคือ บทละครประวตั ิศาสตร์ ละครของท่านท่ีเป็ นเรื่องใหญ่
(ใช้เวลาแสดง ๓ ชวั่ โมง) มีมากถงึ ๒๔ เรอื่ ง ดงั นี้

- บทละครยคุ กรมศิลปากร เป็นละครแนวปลกุ ใจรกั ชาติ มีทงั้ หมด ๑๐ เรอ่ื ง
- บทละครของคณะ “วิจิตรศิลป์ ” เป็นเรอ่ื งจกั รๆ วงศๆ์ มีทงั้ หมด ๑๐ เร่ือง
- บทละครยุคฟื้ นฟูละครศิลปากร เป็ นละครแนวปลุกใจรกั ชาติให้แก่ราชการ
ในกรมศิลปากร เป็นละครชดุ อานุภาพ ๔ เรอ่ื ง
๔. ผลงานด้านการประพนั ธเ์ พลงปลกุ ใจรกั ชาติ
เพลงปลุกใจ ผลงานการประพนั ธ์ของท่านมีมากถึง ๑๓๐ เพลง เช่น เพลงรกั
เมืองไทย เพลงตื่นเถิดชาวไทย เพลงแหลมทอง เพลงในน้ามีปลา เพลงเพ่ือนไทย
เพลงเลือดสพุ รรณ เป็นต้น

ลักษณะสาคญั ของละครหลวงวิจิตรวาทการ

๑. ละครแนวประวตั ิศาสตร์ เน้นปลกุ ใจรกั ชาติ

๒. ผแู้ สดงมีทงั้ หญิงล้วน และชายจริงหญิงแท้

๓. การแต่งกาย ตามท้องเรอื่ ง

๔. ฉาก สร้างฉากตามท้องเรอ่ื ง ใช้แสง สี ดสู มจริง

๕. ดนตรี ใช้เครอื่ งดนตรผี สมไทยกบั สากล
๖. การแสดงมีเพลงปลกุ ใจประกอบ มีการ

ร้องเพลงสลบั ฉาก

๗. การแสดงท่าทางประกอบบทร้องและ

บทเจรจาเป็ นท่าทางตามธรรมชาติ

๘. มีเพลงประกอบแทรกในการแสดง

เป็นเพลงรกั และเพลงปลกุ ใจรกั ชาติ ระบาชมุ นุมเผา่ ไทย อย่ใู นฉากนา
เรอื่ ง อานุภาพแห่งความเสียสละ

ประวัตแิ ละผลงาน

ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิ ทวงศ์เสนี มีนามเดิมว่า แผ้ว
สุทธิ บูรณ์ ท่านเป็ นผู้เชี่ยวชาญด้านนาฏศิ ลป์ ไทย
และเป็นผปู้ รบั ปรงุ ฟื้ นฟู และวางรากฐานด้านการละคร
การราให้แก่กรมศิลปากร อีกทงั้ เป็ นผ้อู อกแบบท่ารา
เป็ นผ้ฝู ึ กสอน และอานวยการฝึ กซ้อมการแสดงโขน
ละคร ฟ้อนราต่างๆ เป็นจานวนมาก

ท่านผหู้ ญิงแผว้ สนิทวงศเ์ สนี

ประวตั แิ ละผลงาน

ในด้านบทวรรณกรรมสาหรบั ใช้แสดง ท่านได้ค้นคิด
ปรบั ปรงุ เสริมแต่งให้เหมาะสมกบั ยคุ สมยั โดยถกู ต้อง
ตามระเบียบแบบแผนอนั มีมาแต่ดงั้ เดิม เช่น บทละคร
เรื่องอิเหนา เรื่องสงั ขท์ อง เร่ืองไกรทอง เร่ืองพระอภยั มณี
เป็ นต้น

ท่านผหู้ ญิงแผว้ สนิทวงศเ์ สนี

ประวัตแิ ละผลงาน

นอกจากนี้ ท่านยงั ได้คิดประดิษฐ์กระบวนท่ารา
ขึ้นใหม่ไว้อีกมาก เช่น กระบวนท่าร่ายราในการแสดง
โขนเรื่องรามเกียรต์ิ กระบวนท่าร่ายราในการแสดง
นาฏกรรมของกรมศิลปากร และกระบวนท่าร่ายราชุด
ต่างๆ ท่ีกรมศิลปากรจดั แสดง

ท่านผหู้ ญิงแผว้ สนิทวงศเ์ สนี

ประวัตแิ ละผลงาน

นางสาวจาเรียง พธุ ประดบั เป็นครสู อนนาฏศิลป์ ท่ี นางสาวจาเรียง พทุ ธประดบั
มีหลกั ยึดถือปฏิบตั ิ คือ ๑. เป็ นผ้มู ีความสามารถ จดจา

ท่าราได้แม่นยาและเชื่อมนั่ ตนเอง ๒. พยายามปรบั ปรงุ

ตนเอง ฝึ กหัดท่าราและท่วงทีลีลา ให้อยู่ในระดบั มาตรฐาน
และถกู ต้อง ๓. ไม่ปิ ดบงั อาพรางวิชา มีความจริงใจและ
ตัง้ ใจที่จะถ่ายทอดวิชาให้ศิษย์ ๔. ต้องให้การเรียน
นาฏศิลป์ เป็นการเรียนด้วยความสนุกสนาน

ประวตั แิ ละผลงาน นางสาวจาเรียง พทุ ธประดบั

นางสาวจาเรียง พุธประดบั เป็ นผ้มู ีความคิดริเริ่ม
สร้างสรรค์นาฏศิลป์ ไทย โดยการประดิษฐ์ท่าราการ
แสดงเบด็ เตลด็ ต่างๆ

นอกจากนี้ยงั มีผลงานร่วมประดิษฐ์กระบวนท่ารา
กบั ผเู้ ชี่ยวชาญท่านอื่น เช่น ระบาวิชนี ฟ้อนดวงดอกไม้
รานางลาหบั แต่งตวั ฟ้อนเปิ งมาง ระบาฉ่ิ ง ระบากลอง
เป็ นต้น ผลงานทางนาฏศิลป์ ที่สาคญั คือ เป็ นผ้สู ืบทอด
กระบวนท่าราแบบละครหลวง

ประวตั แิ ละผลงาน นางสมั พนั ธ์ พนั ธม์ุ ณี

นางสมั พนั ธ์ พนั ธ์ุมณี เป็ นศิลปิ นผ้มู ีความรู้
ความสามารถในด้านนาฏศิลป์ ไทยเป็ นอย่างสูง
และเป็ นผ้พู ยายามอนุรกั ษ์ สืบสาน สร้างสรรค์
งานนาฏศิลป์ ไทยมาตลอดชีวิต เป็ นผู้ท่ีได้รบั
การยกย่องเชิดชูเกียรติจากสถาบนั การศึกษา
และหน่วยงานด้านวฒั นธรรมต่างๆ หลากหลาย
รางวลั

ประวตั แิ ละผลงาน

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การได้รบั ยกย่องเชิดชูเกียรติ
ให้เป็ นศิลปิ นแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์ )
ประจาปี พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๒

นางสมั พนั ธ์ พนั ธม์ุ ณี

นางสมั พนั ธ์ พนั ธม์ุ ณี แสดงเป็นตวั พระ นางสมั พนั ธ์ พนั ธม์ุ ณี ขณะสอนลกู ศิษย์

ประวตั แิ ละผลงาน นางสินีนาฏ โพธิเวส

นางสินีนาฏ โพธิเวส เป็ นศิลปิ นผ้มู ากด้วยความรู้
ความสามารถ มีประสบการณ์สงู ในด้านการแสดง โดยอยู่
ในวงการโทรทัศน์ ตลอดมา เป็ นทั้งผู้จัดรายการ
และผกู้ ากบั การแสดง ฯลฯ มีผลงานด้านการแสดงละคร
โทรทศั น์มากมาย และได้รบั การยกย่องให้เป็นนักแสดง
อาวโุ ส และได้รบั รางวลั โทรทศั น์ทองคา สาขาเกียรติยศ
คนทีวี ในปี พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๘

ประวตั แิ ละผลงาน

นายเสรี หวงั ในธรรม เป็ นนาฏศิลปิ นท่ีมีความรู้
ความสามารถรอบตวั เป็ นบุคคลสาคญั ผ้มู ีบทบาทใน
หลายสถานะ เป็นนักประพนั ธ์ นักดนตรี นักรอ้ ง นักพดู
ผอู้ านวยการสรา้ งภาพยนตร์ ผกู้ ากบั การแสดงภาพยนตร์

นายเสรี หวงั ในธรรม

ประวตั แิ ละผลงาน

ท่านเป็ นผู้ที่ทาให้การแสดงโขน ละครของกรม
ศิลปากร เป็ นท่ีน่าดูน่าสนใจ และยงั เป็ นครูท่ีศิษย์ใน
วิทยาลยั นาฏศิลปเคารพนับถืออย่างย่ิง ท่านได้รบั การ
ยกย่องเชิ ดชูเกียรติ ให้เป็ นศิ ลปิ นแห่งชาติ สาขา
ศิลปะการแสดง สาขาศิลปะการแสดงละคร ในปี พ.ศ. ๒๕๓๑

นายเสรี หวงั ในธรรม

ประวัตแิ ละผลงาน

นางสาวพิศมยั วิไลศกั ด์ิ เป็ นนักแสดงอาวโุ ส และ
ค รู ผู้ส อ น ศิ ล ป ะ ก า ร แ ส ด ง ใ ห้ กับ นั ก แ ส ด ง ผู้มี
ความสามารถหลายคนท่านยงั สอนเทคนิ คการแสดง
ให้กบั นักแสดงหลายค่าย ในการสอนศิลปะการแสดง
นัน้ ท่านจะไม่รบั ค่าตอบแทนใดๆ จึงนับได้ว่าท่านเป็ น
ผหู้ นึ่งที่มีลกู ศิษยม์ ากมายในวงการบนั เทิง

นางสาวพิศมยั วิไลศกั ด์ิ

ประวตั แิ ละผลงาน

ท่ านได้รับรางวัลศิ ลปิ นแห่ งชาติ สาขา
ศิลปะการแสดง (ภาพยนตรแ์ ละละคร โทรทศั น์-
นักแสดง) ในปี พ.ศ. ๒๕๕๓

นางสาวพิศมยั วิไลศกั ด์ิ แสดงราฉุยฉาย

ประวัตแิ ละผลงาน นางรจั นา พวงประยงค์

นางรจั นา พวงประยงค์ เป็ นบุคคลท่ีทาหน้าที่ด้วย
ความขยนั ขนั แขง็ เอาใจใส่ในการทางานทงั้ ด้านการ
สอนและการแสดง ท่านได้มีโอกาสแสดงโขน ละครของ
กรมศิลปากร โดยบทบาทสาคัญในการแสดง เช่น
นางเบญกาย นางเมรี นางมณฑา ท่านเป็ นศิลปิ นท่ีมี
ความสามารถเป็ นที่ยอมรบั ในวงการนาฏศิลป์ เป็ นที่
เคารพรกั นับถอื จากลกู ศิษยใ์ นหลายสถาบนั การศึกษา

ประวตั แิ ละผลงาน

นางรจั นา พวงประยงค์ ได้รบั รางวัลเกียรติยศ
อนั สูงสุดให้เป็ นศิลปิ นแห่งชาติสาขาศิลปะการแสดง
(นาฏศิลป์ -ละคร) ปี พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๔

นางรจั นา พวงประยงค์

ประวัตแิ ละผลงาน ดร.ศภุ ชยั จนั ทรส์ วุ รรณ์

รองศาสตราจารย์ ดร.ศุภชัย จันทร์สุวรรณ
ท่านสร้างสรรค์ผลงานทางด้านนาฏศิลป์ มาตัง้ แต่
อายุ ๘ ขวบ โดยได้รบั แรงบนั ดาลใจจากสิ่งแวดล้อม
ในโรงเรียน ท่านเป็ นผู้สนใจใฝ่ เรียนรู้จากครูและ
ศิลปิ นท่ีมีชื่อเสียงอย่เู สมอ มีพรสวรรคส์ ามารถสร้าง
เอกลกั ษณ์การฟ้อนราที่โดดเด่นเป็ นแบบฉบบั ของ
ตนเอง

ประวัตแิ ละผลงาน

รองศาสตราจารย์ ดร.ศุภชยั ได้รบั รางวลั
“เพชรสยาม” จากมหาวิ ทยาลัยราชภัฏ
จนั ทรเกษม และได้รบั การยกย่องเชิดชูเกียรติ
จากกระทรวงวฒั นธรรมให้เป็นศิลปิ นแห่งชาติ
สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์ ) ปี พ.ศ ๒๕๔๘

ดร.ศภุ ชยั จนั ทรส์ วุ รรณ์

ประวตั แิ ละผลงาน นายถกลเกียรติ วีรวรรณ

นายถกลเกียรติ วีรวรรณ เป็ นผู้มีความรู้
ค ว า ม ส า ม า ร ถ ท า ง ด้ า น ก า ร แ ส ด ง ส ม ัย ใ ห ม่ ที่ มี
เทคนิ คการนาเสนอการแสดงท่ีเป็ นรปู แบบสากล
ได้อยา่ งดีเยี่ยมทงั้ ละคร โทรทศั น์และละครเวที

นายถกลเกียรติ วีรวรรณ เป็ นบุคคลท่ีควรเป็ น
แบบอย่างในด้านการจดั การแสดงคนหน่ึ งของ
เมืองไทย

ละครเรอ่ื ง สามหนุ่มสามมมุ ละครเวทีเรอื่ ง วิมานเมอื ง

บางกอก ๒๔๘๕ เดอะมิวสิคลั ผลงานกากบั ของ ถกลเกียรติ วีรวรรณ

หน่วยก่อน สารบญั หน่วยต่อไป